Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Mirosław Wincenciak, Sędziowie sędzia NSA Grażyna Gryglaszewska (spr.),, sędzia NSA Anna Sobolewska-Nazarczyk, Protokolant Marta Anna Lawda, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 05 lutego 2013 r. sprawy ze skargi F. B. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w B. z dnia [...] sierpnia 2012 r. nr [...] w przedmiocie skierowania do domu pomocy społecznej oddala skargę.

Decyzją z [...].06.2012 r. znak [...] wydaną z upoważnienia Burmistrza T. przez Kierownika Miejsko – Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w T., zmieniono decyzję z dnia [...].10.2010, w ten sposób, że skierowano F. B. na czas nieokreślony do Domu Pomocy Społecznej w C. oraz rozstrzygnięto, że ustalenie odpłatności za pobyt zostanie dokonane odrębną decyzją.

Organ wskazał, że postanowieniem Sądu Rejonowego w B. V Wydział Rodzinny i Nieletnich z 28.01.2010 r. w sprawie V R Ns [...] orzeczono o przyjęciu F. B. do domu pomocy społecznej. Z wywiadu środowiskowego wynika, że podopieczny jest osobą samotną, posiada ustalony znaczny stopień niepełnosprawności, nie jest zdolny do samodzielnego zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych, wymaga całodobowej opieki i pomocy innych osób, której MGOPS nie jest mu w stanie zapewnić w miejscu zamieszkania. Brak opieki zagraża jego życiu. Aby skrócić okres oczekiwania na przyjęcie do placówki, organ zmienił swoja poprzednią decyzję z dnia [...].10.2010 r. kierującą F. B. do DPS w J. i orzekł aktualnie o skierowaniu do DPS w C.

Od powyższej decyzji odwołanie złożył F. B., wnosząc o "anulowanie" orzeczenia Sądu Rejonowego z 28.01.2010 r. o przyjęciu go do Domu Pomocy Społecznej. Stwierdził, że nie zgadza się na pobyt w DPS, gdyż nie potrzebuje opieki, zaś czynności podjęte przez MOPS w T. mają na celu wykupienie jego mieszkania.

Decyzją z [...].08.2012 r. znak [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze w B. utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję uznając odwołanie za niezasadne. Organ odwoławczy wyłożył zasady kierowania osób wymagających całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności do domów pomocy społecznej – wynikające z ustawy z 12.03.2004 r. o pomocy społecznej Wskazał, że brak zgody na skierowanie do DPS nie miała znaczenia w tej sprawie, gdyż istnieje orzeczenie sądu, które zastępuje zgodę podopiecznego oraz wiąże organy administracji orzekające o skierowaniu do DPS.

Organ II instancji podkreślił, że strona kwalifikuje się do domu pomocy społecznej dla psychicznie chorych (art. 56 ust. 3 ustawy). Wynika to z opinii sądowo-psychiatrycznej z dnia 10.11.2009 r. Skarżący oprócz leczenia wymaga całodobowej opieki. Placówką, która spełnia te wymagania jest DPS w C. W tej placówce istnieje możliwość szybszego umieszczenia F. B. (niż w DPS w J.), a wymaga tego pogarszający się stan zdrowia podopiecznego.

Skargę na powyższą decyzję SKO złożył do sądu administracyjnego F. B. Domagał się unieważnienia wniosku skierowanego do sądu rejonowego oraz wszystkich jego konsekwencji.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie podtrzymując argumentację z uzasadnienia zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga podlegała oddaleniu, bowiem kontrola zmiany decyzji o skierowaniu F. B. do domu pomocy społecznej nie wykazała naruszeń prawa skutkujących jej eliminacją z obrotu prawnego.

Zgodnie z art. 54 ust. 1 i 4 ustawy z 12.03.2004 r. o pomocy społecznej (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362 z późn. zm.), dalej powoływanej jako u.p.s., osobie wymagającej całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, niemogącej samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, której nie można zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych, przysługuje prawo do umieszczenia w domu pomocy społecznej. W przypadku osób bezwzględnie wymagających pomocy i niewyrażających zgody na umieszczenie

w domu pomocy społecznej, ośrodek pomocy społecznej ma obowiązek zawiadomić właściwy sąd opiekuńczy, a jeśli osoba nie ma przedstawiciela ustawowego lub opiekuna – prokuratora.

Powyższe warunki umieszczenia w domu pomocy społecznej uzupełnia,

w stosunku do osób dotkniętych schorzeniami psychicznymi, regulacja ustawy

z 19.08.1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. Nr 111, poz. 535

z późn. zm.), powoływana dalej jako o.z.p., której art. 38 stanowi, że osoba, która wskutek choroby psychicznej lub upośledzenia umysłowego nie jest zdolna do zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych i nie ma możliwości korzystania

z opieki innych osób oraz potrzebuje stałej opieki i pielęgnacji, lecz nie wymaga leczenia szpitalnego, może być za jej zgodą lub zgodą jej przedstawiciela ustawowego przyjęta do domu pomocy społecznej. Z kolei zgodnie z art. 39 ust. 1 o.z.p. jeżeli osoba, o której mowa w art. 38, lub jej przedstawiciel ustawowy nie wyrażają zgody na przyjęcie do domu pomocy społecznej, a brak opieki zagraża życiu tej osoby, organ do spraw pomocy społecznej może wystąpić do sądu opiekuńczego miejsca jej zamieszkania z wnioskiem o przyjęcie do domu pomocy społecznej bez jej zgody.

Z powyższego wynika, że skierowanie do domu pomocy społecznej wymaga uprzedniej oceny stanu zdrowia oraz możliwości korzystania przez podopiecznego ośrodka pomocy społecznej ze wsparcia środowiskowego. W przypadku gdy stan zdrowia strony i możliwości udzielenia pomocy środowiskowej przekraczają możliwości działania ośrodka, co zagraża jej życiu, na wniosek ośrodka decyzję

o umieszczeniu strony w domu pomocy społecznej, nawet bez jej zgody, podejmuje sąd opiekuńczy właściwy ze względu na miejsce zamieszkania strony.

W sprawie niniejszej bezspornie takie orzeczenie sądu zostało wydane,

co przesądziło o wystąpieniu przesłanek do skierowania F. B. do domu pomocy społecznej. W aktach sprawy znajduje się postanowienie Sądu Rejonowego w B. Wydziału V Rodzinnego i Nieletnich z 28.01.2010 r. w sprawie V R Ns [...], którym orzeczono przyjęcie F. B. do domu pomocy społecznej. Jest ona prawomocna.

Zgodnie z § 3 zdanie 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej

z 31.07.1995 r. w sprawie szczegółowego sposobu działania w sprawach przyjęcia do domu pomocy społecznej oraz wypisania z domu pomocy społecznej osoby chorej psychicznie lub upośledzonej umysłowo (Dz. U. Nr 92, poz. 460

z późn. zm.) po otrzymaniu orzeczenia sądu opiekuńczego organ wydaje decyzję

o skierowaniu osoby do domu odpowiedniego typu.

W tych okolicznościach, wobec zadecydowania przez sąd powszechny

o potrzebie umieszczenia skarżącego - bez jego zgody - w domu pomocy społecznej, rola organu gminy właściwego w sprawach pomocy społecznej (Kierownika MGOPS), ograniczała się wyłącznie do wykonania orzeczenia sądu opiekuńczego, które ma w takiej sytuacji charakter wiążący. Wykonanie to wymagało zatem przede wszystkim wydania decyzji o skierowaniu F. B. do domu pomocy społecznej, Taka decyzja zapadła dnia [...].10.2010 r. Jest ostateczna. Była też przedmiotem kontroli tutejszego Sądu w sprawie IISA/Bk 123/11, gdzie oddalono skargę.

Wskazać trzeba, że art. 54 ust. 2 u.p.s. wymaga skierowania do domu pomocy społecznej odpowiedniego typu, zlokalizowanego jak najbliżej miejsca zamieszkania osoby kierowanej, chyba że okoliczności sprawy wskazują inaczej. Skierowanie do odpowiedniego typu placówki wynika również z faktu specjalizacji tych placówek, o czym stanowi art. 56 u.p.s., w którym wymieniono sześć ich typów, w tym również domy pomocy społecznej przeznaczone dla osób przewlekle chorych psychicznie. Zatem skoro sąd opiekuńczy orzekając

o umieszczeniu w domu pomocy społecznej nie przypisuje podopiecznego do konkretnego typu domu, wybór ten należy do organu wykonującego orzeczenie sądu i powinien nastąpić w decyzji o skierowanie do placówki (vide wyroki NSA

z 25.03.2009 r., I OSK 624/08 oraz WSA w Kielcach z 26.06.2008 r., II SA/Ke 283/08 - dostępne w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych na stronie http://orzeczenia.nsa.gov.pl).

Co do zasady skierowania F. B. do dps odpowiedniej kategorii orzekł już organ decyzją z dnia [...].10.2010 r. Wówczas wytypował Dom Pomocy Społecznej w J. W sprawie niniejszej dokonał zmiany decyzji tylko w zakresie zmiany placówki na DPS w C., słusznie wskazując jako podstawę prawną art. 163 kpa w zw. z art. 106 ust. 5 u.p.s.

Ze znajdującej się w aktach opinii sądowo – psychiatrycznej sporządzonej w postępowaniu przed sądem opiekuńczym wynika, że F. B. z uwagi na schorzenia natury psychicznej nie jest zdolny do zaspokajania podstawowych potrzeb bytowych i wymaga bezwzględnego zapewnienia stałej opieki innych osób, której brak zagraża jego życiu. Stwierdzono, że powinien być umieszczony w domu pomocy społecznej zapewniającym dostępność opieki psychiatrycznej.

Należy podkreślić, że zmiana decyzji z dnia [...].10.2010 r. została dokonana przez organy na korzyść skarżącego, ponieważ zapewni ona szybsze umieszczenie w placówce, niż uprzednio orzeczony DPS w J., który jest jednostką odpowiedniego typu ze względu na schorzenie i potrzeby skarżącego. Z podanych powodów sąd ocenił zaskarżoną decyzję jako zgodną z prawem zauważając, że organy administracji działały dla dobra skarżącego,

a nie przeciwko niemu. Zauważyły konieczność przyspieszonego umieszczenia

w placówce z racji pogarszającego się stanu zdrowia skarżącego.

Ustosunkowując się do zarzutów skargi wskazać należy, że brak woli skarżącego do przebywania w domu pomocy społecznej nie jest przeszkodą do orzeczenia w tym przedmiocie bez jego zgody, co wyżej wyjaśniono. Natomiast ani Sąd administracyjny, ani też organy nie maja kompetencji by unieważnić orzeczenie sądu opiekuńczego o przyjęciu skarżącego do domu pomocy społecznej.

Mając powyższe na uwadze na podstawie art. 151 ustawy Prawo

o postępowaniu przed sądami administracyjnymi orzeczono jak w sentencji.