Postanowieniem z dnia 31 stycznia 2008 r., sygn. akt I SA/Po 1585/07, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu zawiesił postępowanie w sprawie ze skargi B. J. i S. J. na decyzję Dyrektora Izby Celnej w P. do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia skargi w sprawie III SA/Po 87/07.
Sąd uznał, że skoro rozstrzygnięcie sprawy, w przedmiocie określenia wysokości podatku od towarów i usług zależy od wyniku sprawy ze skargi na decyzję dotyczącą wartości celnej i należnego cła od importu tego towaru, to zachodzą przesłanki zawieszenia postępowania na podstawie art. 125 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.).
Strona skarżąca wniosła zażalenie na to postanowienie. W jego uzasadnieniu podniesiono, że w związku z zarzutami zawartymi we wniesionej skardze, zawieszenie postępowania do czasu rozstrzygnięcia kwestii związanej z ustaleniem długu celnego jest niecelowe. Podniesione w skardze zarzuty dotyczą w głównej mierzy kwestii proceduralnych, związanych z wydaniem decyzji w stosunku do niewłaściwego podmiotu. Decyzja taka powinna zostać natychmiast uchylona, a postępowanie w sprawie umorzone zgodnie z treścią art. 208 § 1 Ordynacji podatkowej. Takie stanowisko przyjął Wojewódzki Sąd Administracyjny w analogicznych siedmiu sprawach z udziałem strony skarżącej, w których nie tylko nie zawiesił postępowania ale wydał również wyroki, którymi uchylił rozstrzygnięcia organów obu instancji. W ocenie strony, w przypadku, gdy istnieje możliwość wydania orzeczenia w sprawie, zawieszenie postępowania jako zbędne nie powinno być stosowane.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zażalenie zasługuje na uwzględnienie. Zgodnie z treścią art. 125 § 1 pkt 1 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Sąd może zawiesić postępowanie z urzędu jeżeli rozstrzygnięcie sprawy zależy od wyniku innego toczącego się postępowania administracyjnego, sądowoadministracyjnego, sądowego lub przed Trybunałem Konstytucyjnym. Regulacja powyższego przepisu dotyczy kwestii prejudycjalnej, czyli sytuacji, w której uprzednie rozstrzygnięcie określonego zagadnienia, będzie miało wpływ na wynik innego postępowania. Rozstrzygnięcie tego zagadnienia musi być istotne z punktu widzenia realizacji celu postępowania sądowoadministracyjnego oraz powinno mieć bezpośredni wpływ na wynik tego postępowania. Jednakże zawieszenie postępowania powinno być uzasadnione również ze względów celowości, sprawiedliwości, jak również ekonomiki procesowej. (patrz B. Dauter, B. Gruszczyński, A. Kabat, M. Niezgódka-Medek: Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Komentarz, Zakamycze 2005, s. 301-303). W sprawach sądowoadministracyjnych, zwłaszcza w tych, które dotyczą szeroko rozumianego prawa daninowego, zjawiskiem wysoce niepożądanym i utrudniającym praworządne działanie administracji jest odmienne stanowisko sądu, co do wykładni i stosowania prawa w sprawach o analogicznym lub zbliżonym stanie prawnym i faktycznym (ibidem, s. 302-303).
Za słuszne należy uznać argumenty strony zawarte w zażaleniu. Zawieszenie postępowania i oczekiwanie na rozstrzygnięcie w sprawie dotyczącej wartości celnej i należnego cła od wartości towaru, w świetle zarzutów skargi było niecelowe ze względu na ekonomikę procesową. Strona zwracała bowiem uwagę, że decyzja była wydana w stosunku do podmiotu niewłaściwego. Podnoszona przez stronę w skardze argumentacja, jak również przyjęte w orzecznictwie sądów administracyjnych stanowisko odnośnie do wydawania decyzji w stosunku do wspólników spółek cywilnych powinno skłonić Sąd I instancji do zbadania w pierwszym rzędzie prawidłowości wydania decyzji w tym właśnie zakresie. Kwestia ta miała pierwszorzędne znaczenie dla rozstrzygnięcia rozpoznawanej sprawy.
Należy również zwrócić uwagę, że z istoty kontroli administracji publicznej sprawowanej przez sąd administracyjny wynika, że sąd ten orzeka, mając na uwadze w zasadzie stan sprawy istniejący w chwili wydania zaskarżonej decyzji, a wtedy decyzja dotycząca uznania zgłoszenia celnego za nieprawidłowe była ostateczna. W związku z powyższym ewentualne uchylenie tej decyzji mogłoby stanowić podstawę wznowienia postępowania podatkowego zakończonego zaskarżoną decyzją.
W związku z tym, Naczelny Sąd Administracyjny, mając na uwadze względy ekonomiki procesowej, na podstawie art. 185 § 1 w związku z art. 197 § 2 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi orzekł jak w sentencji.
