Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wyrażona w artykule naukowym treść intelektualna jak i źródła tej treści nie stanowią informacji publicznej w rozumieniu art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 782 ze zm.).

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia NSA Danuta Tryniszewska-Bytys, Sędziowie sędzia NSA Grażyna Gryglaszewska (spr.), sędzia NSA Anna Sobolewska-Nazarczyk, Protokolant st. sekretarz sądowy Sylwia Tokajuk, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 1 października 2015 r. sprawy ze skargi M.T. na decyzję Rektora Uniwersytetu M. w B. z dnia (...) kwietnia 2015 r. nr (...) w przedmiocie uchylenia decyzji i umorzenia postępowania pierwszej instancji w sprawie informacji publicznej oddala skargę

Skarga została wywiedziona na podstawie następujących okoliczności.

Wnioskiem z dnia 9 marca 2015 r. M. T. zwrócił się do K. Z. M. S. w B, – prof. dr. hab. A. N. o udostępnienie informacji publicznej w przedmiocie:

- wskazania sygnatur akt spraw wykorzystanych w pracy autorstwa M. O., A. N., A. S., I. P. i M. S. zatytułowanej "[...]";

- wskazania, z których "materiałów dowodowych zgromadzonych przez organy ścigania i wymiar sprawiedliwości" (cytat - str. 4 pracy "[...]") korzystano w toku redakcji ww. pracy, zwłaszcza w opisie Przypadku 1, z uwzględnieniem informacji uzyskanej z KGP w W., że na terenie województwa podlaskiego w czasie od 2008 r. do 2010 r. miały miejsce wyłącznie dwa zabójstwa o motywie seksualnym, tj.

a) w 2008 r. w A. (nr Ds. [...]),

b) w 2010 r. w B. (nr Ds. [...]).

Decyzją z dnia [...] marca 2015 r. nr [...], na podstawie art. 16 w zw. z art. 5 ust. 1 i 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej, odmówiono udostępnienia wnioskowanej informacji. Jako powód takiego rozstrzygnięcia wskazano obowiązek zachowania tajemnicy lekarskiej o którym mowa w art. 40 ust. 1 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Organ wywiódł, że podanie sygnatur akt spraw w praktyce, doprowadzi do udostępnienia danych personalnych zarówno sprawców przestępstw jak i ofiar, opisanych jako anonimowe przypadki medyczne w publikacji, w ramach działalności naukowo - badawczej pracowników Z. M. S. U. M. w B. (UMB). Wskazano, że pracownicy UMB posiadający prawo wykonywania zawodu lekarza, na zlecenie właściwych prokuratur, dokonali sekcji zwłok w ramach działalności leczniczej z jednoczesnym wykorzystaniem wiedzy nauczyciela akademickiego zatrudnionego w uczelni. Do przedmiotowej publikacji, materiały zarówno na podstawie akt prokuratorskich, jak w wyniku czynności realizowanych na zlecenie organów prowadzących postępowanie karne, pracownicy UMB pozyskali w ramach wykonywania zawodu lekarza.

Od decyzji tej M. T. złożył wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy. Zarzucił naruszenie art. 40 ust. 1 w zw. z art. 40 ust. 2 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty w zw. z art. 3 ust. 1 pkt 4 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. W uzasadnieniu podano, że tajemnica lekarska dotyczy wyłącznie pacjenta. Statusu pacjenta nie można przyznać osobie wskazywanej w publikacji naukowej, zwłaszcza że przedmiotem wniosku o udzielenie informacji publicznej nie były dane jakiejkolwiek osoby, a sygnatury akt spraw, które wykorzystano w pracy. Dane dotyczące numeru sprawy wraz ze wskazaniem prokuratury prowadzącej postępowanie, wykorzystane w toku redakcji artykułu naukowego, nie wpisują się w zakres pojęciowy tajemnicy lekarskiej jako tajemnicy zawodowej prawnie chronionej. Wskazując na powyższe naruszenia odwołujący wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji w całości i udostępnienie wnioskowanych informacji.

Rektor U. M. w B., decyzją z dnia [...] kwietnia 2015 r. nr [...], uchylił zaskarżoną decyzję i umorzył postępowanie w I instancji w całości. Organ po ponownym rozpatrzeniu sprawy stwierdził, że żądanie udostępnienia sygnatur spraw opisanych w artykule nie jest wnioskiem o udostepnienie informacji publicznej o których mowa w art. 10 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej. Wskazano, że aby konkretna informacja posiadała walor informacji publicznej, musi odnosić się do sfery faktów i do istniejącego już stanu rzeczy oraz do czynności dokonanych już przez organ czy też strony danego postępowania. Organ powołując się na wyrok NSA z dnia 30 maja 2012 r., I OSK 450/12 i wyrok WSA w Warszawie, II SAB/Wa 482/13 stwierdził, że nie jest informacją publiczną jakakolwiek treść intelektualna, bowiem nie dotyczy spraw publicznych. Skoro w ocenie NSA wyrażonej ww. wyroku dostęp do czasopisma nie może odbywać się na podstawie ustawy o dostępie do informacji publicznej, to tym bardziej w ocenie organu, brak jest podstaw do powoływania się na tę ustawę przy uzyskiwaniu informacji związanych ze źródłami, które posłużyły do przygotowania publikacji zamieszczonych w czasopiśmie. Organ wywiódł, że powyższe wyroki wskazują jednoznacznie iż treści intelektualne, nie są informacją publiczną, a tym samym informacje dotyczące źródeł tych treści intelektualnych nie mogą być uznane za informację publiczną i nie mogą być pozyskane na podstawie ustawy o dostępie do informacji publicznej. Podniesiono, że wnioskodawca żądając wskazania sygnatur akt spraw wykorzystanych w przedmiotowej pracy a także wskazania z których "materiałów dowodowych zgromadzonych przez organy ścigania i wymiar sprawiedliwości korzystano w toku redakcji", dąży do uzyskania informacji dotyczących źródeł materiałów, którymi posłużył się autor publikacji zawierającej treści intelektualne. Przedmiotowa praca jest artykułem, który został zamieszczony w czasopiśmie. Skoro, w świetle wyżej powołanych wyroków, dostęp do czasopisma i zawartych w nich artykułów nie może odbywać się na podstawie ustawy o dostępie do informacji publicznej, to za uzasadnione należy uznać stanowisko, iż brak jest podstaw do stosowania ustawy przy pozyskiwaniu informacji związanych ze źródłami materiałów wykorzystywanych przy tworzeniu publikacji naukowych.

Skargę od tej decyzji do sądu administracyjnego złożył M. T. i zarzucił naruszenie art. 1 ust. 1 w zw. z art. 5 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej w zw. z § 63 zarządzenia nr 5/10 Prokuratora Generalnego z dnia 31 marca 2010 r. w sprawie organizacji i zakresu działania sekretariatów oraz innych działów administracji w powszechnych jednostkach organizacyjnych prokuratury, poprzez ich błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że wskazanie sygnatur akt spraw, które wykorzystano w przedmiotowej publikacji nie stanowi informacji publicznej w rozumieniu ustawy i nie podlega udostępnieniu, jak również podlega ograniczeniu z uwagi na prywatność osoby fizycznej oraz ochronę źródeł materiałów wykorzystywanych przy tworzeniu publikacji naukowych. W uzasadnieniu podano, że przedmiotem wniosku nie były dane jakiejkolwiek osoby, a sygnatury akt spraw które wykorzystano w publikacji. Tym samym, w ocenie skarżącego, wniosek dotyczy informacji w sprawie publicznej a treść żądanej informacji nie koliduje z art. 5 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej. Zdaniem skarżącego zaliczenie numeru sprawy do kategorii informacji podlegających ochronie na zasadzie materiałów wykorzystywanych przy tworzeniu publikacji naukowych, należy postrzegać w kategoriach nieporozumienia. Dane te bowiem nie wpisują się w zakres pojęciowy tajemnicy lekarskiej jako tajemnicy zawodowej prawnie chronionej. Wskazanie numeru sprawy nie może bowiem być utożsamiane z możliwością zapoznania się z aktami sprawy.

Organ w odpowiedzi na skargę wniósł o jej oddalenie i podtrzymał swoje stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku zważył co następuje.

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

Podstawę prawną zaskarżonej decyzji stanowiły przepisy ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 782 ze zm. dalej powoływana jako ustawa). Kluczową kwestią w niniejszej sprawie jest dokonanie przez Sąd oceny, czy żądane przez skarżącego informacje stanowią informację publiczną w rozumieniu ww. ustawy.

W związku z powyższym wywody Sądu winna rozpocząć uwaga, że każda informacja o sprawach publicznych stanowi informację publiczną (art. 1 ust. 1 ustawy). Tę ogólną definicję doprecyzowuje art. 6 ust. 1 ustawy, który wymienia rodzaje spraw, jakich mogą dotyczyć informacje o charakterze informacji publicznych, czyniąc to w sposób otwarty, czemu służy zwrot "w szczególności". Doktryna oraz orzecznictwo sądowe, w oparciu o ogólną formułę ustawy, a także konstytucyjną konstrukcję prawa do informacji zawartą w art. 61 ust. 1 i 2 Konstytucji, przyjmuje szerokie rozumienie pojęcia "informacja publiczna". Za taką bowiem uznaje się wszelkie informacje wytworzone przez władze publiczne oraz osoby pełniące funkcje publiczne, a także inne podmioty, które wykonują funkcje publiczne lub gospodarują mieniem publicznym (komunalnym bądź Skarbu Państwa), jak również informacje odnoszące się do wspomnianych władz, osób i innych podmiotów, niezależnie od tego, przez kogo zostały wytworzone (vide: wyroki NSA: z 30 października 2002 r., II SA 181/02; z 20 października 2002 r., II SA 1956/02 oraz z 30 października 2002 r., II SA 2036-2037/02; M. Jaśkowska, Dostęp do informacji publicznych w świetle orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego, Toruń 2002, s. 28). Wobec tego pojęcie informacji publicznej odnosi się do wszelkich spraw publicznych, również wówczas, gdy informacja nie została wytworzona przez podmioty publiczne, a jedynie się do nich odnosi.

Treść żądania w sprawie niniejszej dotyczy wskazania przez organ materiałów źródłowych artykułu naukowego. W związku z powyższym zagadnieniem podlegającym rozstrzygnięciu była relacja zachodząca pomiędzy pojęciem utworu w rozumieniu art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t.j. Dz.U. z 2006 r., nr 90, poz. 631 ze zm, dalej powoływana jako pr. aut.) a pojęciem informacji publicznej. Jak wskazuje T. Koellner w artykule zatytułowanym "Prawo autorskie a dostęp do informacji publicznej" (pub. Kwartalnik Prawa prywatnego, 2012, z. 3 s. 741 i n.) polska ustawa o dostępie do informacji publicznej nie reguluje zagadnień wynikających z faktu objęcia materiałów wykorzystywanych przez organy administracji publicznej ochroną przewidzianą w prawie autorskim. Ukształtowana zaś linia orzecznicza sądów administracyjnych stoi na stanowisku, że określony wytwór intelektualny może posiadać status informacji publicznej niezależnie od zasadności jego kwalifikacji jako utworu w rozumieniu prawa autorskiego. Między tymi pojęciami nie zachodzi stosunek wykluczenia, lecz krzyżowania się. W wyroku z dnia 18 września 2008 r. NSA stwierdził, że "Informacją publiczną są nie tylko dokumenty bezpośrednio zredagowane przez organ administracji publicznej, ale przymiot taki posiadać będą także te, których organ [...] używa do zrealizowania powierzonych prawem zadań , nawet gdy prawa autorskie należą do innego podmiotu (I OSK 315/08, Lex nr 516806 a także wyroki NSA z: 7 grudnia 2011 r., I OSK 1774/10, Lex nr 745166, z 15 lipca 2011 r., I OSK 667/11, pub. http://orzeczenia.nsa.gov.pl). Za informację publiczną w takim znaczeniu uznaje się między innymi wyceny rzeczoznawcze, opinie biegłych rewidentów, projekty budowlane, czyli materiały powstałe w ramach procedury i konieczne dla rozstrzygnięcia sprawy (vide: wyrok WSA w Gdańsku z 21 lutego 2006 r., II SA/Gd 897/05, WSA we Wrocławiu z 14 października 2004 r., II SA/Wr 1833/02, pub. http://orzeczenia.nsa.gov.pl).

W sprawie niniejszej mamy do czynienia z inną sytuacją, tj. z artykułem naukowym, który nie powstał na potrzeby żadnego postępowania. Artykuł ten jest przejawem działalności naukowej jego autorów. Wyrażona w nim treść intelektualna jak i źródła tej treści nie dotyczą sprawy publicznej. W związku z tym nie może mieć statusu informacji publicznej. Artykuł taki jest przejawem działalności twórczej o indywidualnym charakterze, czyli jest utworem w rozumieniu art. 1 ust. 1 pr. aut. Objęty jest zatem ochroną praw autorskich m.in. osobistymi prawami autorskimi o których mowa w art. 16 pr. aut. Przedmiotem autorskich praw osobistych są autorskie dobra osobiste. Dobra te chronią wynikającą z autorstwa dzieła wolność decydowania o postaci i losach rezultatu pracy intelektualnej (E. Wojnicka, w: System prawa autorskiego. Tom 13. Prawo autorskie, wyd. II, t. 13, red. J. Barta, Warszawa 2007, s. 228). Autorskie prawa osobiste chronią nieograniczoną w czasie i niepodlegającą zrzeczeniu się lub zbyciu więź twórcy z utworem, a w szczególności prawo między innymi do autorstwa utworu, nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania i nadzoru nad sposobem korzystania z utworu. Ochronę osobistych praw autorskich gwarantuje regulacja zawarta w art. 23 i 24 Kodeksu cywilnego. Przenosząc powyższe na grunt sprawy niniejszej stwierdzić należy, że organ słusznie przyjął iż wnioskowane informacje nie są informacją publiczną. Adresatami wnioskowanej informacji powinni być współautorzy artykułu jako dysponenci autorskich praw osobistych. Rektor uczelni w której zatrudnieni są autorzy artykułu nie dysponuje informacjami w zakresie źródeł wykorzystanych przez nich w artykule naukowym. Nadmienić przy tym należy, że artykuł ten został opublikowany. Integralną zaś częścią artykułu naukowego jest bibliografia wskazana w przypisach.

Mając powyższe na uwadze Sąd skargę oddalił na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.).