Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Polski Związek Działkowców jest podmiotem dysponującym majątkiem publicznym i należy do kręgu podmiotów objętych przepisem art. 4 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej /Dz.U. nr 112 poz. 1198/, obowiązanych do udostępnienia na żądanie informacji publicznej znajdującej się w jego posiadaniu.

Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu sprawy ze skargi Aleksandra P. na bezczynność Polskiego Związku Działkowców Okręgowy Zarząd w K. w przedmiocie udzielenia informacji publicznej - zobowiązuje Polski Związek Działkowców Okręgowy Zarząd w K. do rozpatrzenia sprawy z wniosku skarżącego o udzielenie informacji publicznej, (...).

Złożoną dnia 7 czerwca 2002 r. /data nadania w U.P.T/, a datowaną na dzień 6 marca 2002 r., skargą do Naczelnego Sądu Administracyjnego, Aleksander P. z powołaniem na przepis art. 21 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej /Dz.U. nr 112 poz. 1198/, zarzucił bezczynność Okręgowemu Zarządowi Polskiego Związku Działkowców w K. w przedmiocie; "udostępnienia do wglądu dokumentów wskazanych, w przekazanych w dniu 1 marca 2002 r. wnioskach z dnia 24 i 28 lutego 2002 r., oraz w przedmiocie potwierdzenia przekazanej pismem z dnia 28.02.2002 r., kserokopii decyzji Wojewody K. z dnia 19.04.1983 r., którą otrzymał do wiadomości Zarząd Wojewódzki Polskiego Związku Działkowców w K." i wniósł o zobowiązanie Zarządu Okręgowego PZD w K. do wydania decyzji oraz o rozpoznanie skargi w trybie pilnym, regulowanym art. 21 ustawy.

W uzasadnieniu skargi podniesiono, że skarżący pisemnymi wnioskami zwrócił się o udostępnienie oraz potwierdzenie żądnych informacji, a mimo upływu ustawowego terminu nie uzyskał decyzji odmownej od Zarządu Okręgu Polskiego Związku Działkowców, ani żądanej odpowiedzi.

Wskazano dalej, że wniesienie skargi do Sądu poprzedzone zostało wezwaniem Zarządu Okręgowego PZD w K. do sunięcia naruszenia prawa przez udostępnienie żądanych informacji w sposób i w zakresie określonym we wnioskach z dnia 24 i 28 lutego 2002 r., albo wydania decyzji odmawiającej udzielenia informacji publicznej, oraz że mimo upływu ponad miesiąca czasu nie usunięto naruszenia prawa.

W odpowiedzi na skargę Okręgowy Zarząd Polskiego Związku Działkowców w K., podniósł, że żądanie skarżącego nie podlegało załatwieniu w trybie przepisów Kpa z uwagi na art. 1 i art. 2 Kpa, a Okręgowy Zarząd Polskiego Związku Działkowców w K. nie należy do kręgu podmiotów wymienionych art. 4 ust. 1 pkt 1-5 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej /Dz.U. nr 112 poz. 1198/, które obowiązane są do udostępnienia takiej informacji. Podnoszono w szczególności, że Polski Związek Działkowców nie jest władzą publiczną, ani nie jest podmiotem wykonującym zadania publiczne, gdyż nie ma nałożonych obowiązków realizowania zadań Gminy K., ani zadań zleconych Gminie z mocy ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym /Dz.U. 2001 nr 142 poz. 1591/ w związku z przepisami ustawy z dnia 29 grudnia 1998 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z wdrażaniem reformy ustrojowej państwa /Dz.U. nr 162 poz. 1126/. Zarzucono dalej, że "żądanie szeregu informacji i dokumentów wykraczało w niektórych pytaniach poza pojęcie informacji w ogóle, a tym bardziej poza pojęcie informacji publicznej".

Wskazano nadto, że Okręgowy Zarząd PZD w K. nie jest stroną postępowania o zwrot nieruchomości w rejonie ul. W. w K., ani nie jest uprawniony do reprezentowania Polskiego Związku Działkowców, które to uprawnienie stosownie do par. 96 statutu należy do Prezesa Krajowej Rady w W.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Lektura przepisów ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej /Dz.U. nr 112 poz. 1198/, wskazuje, że realizacja "prawa do informacji publicznej" w przewidzianych ustawą formach /art. 2 ust. 1, art. 3 ust. 1 pkt 1-3/ uzależniona jest od jednoczesnego, kumulatywnego spełnienia /zaistnienia/ trzech przesłanek. Po pierwsze przedmiotem żądania informacji musi być informacja publiczna w rozumieniu /art. 1 ust. 1 i 2, art. 3 ust. 2/, po drugie adresatem żądania udostępnienia informacji publicznej na zasadach tej ustawy ma być zgodnie z art. 4 ust. 1 "władza publiczna oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne (...)", /a nadto według ust. 2, związki zawodowe ich organizacje oraz partie polityczne/, po trzecie zaś, zgodnie z art. 4 ust. 3 obowiązane do udostępnienia informacji publicznej są podmioty, o których mowa w ust. 1 i 2, będące w posiadaniu takich informacji.

Zawartego w odpowiedzi na skargę stanowiska Polskiego Związku Działkowców - Okręgowy Zarząd w K., iż w ogóle nie należy on w świetle art. 4 ust. 1 pkt 1-5 ustawy do kręgu podmiotów, które mogą być adresatem obowiązku udzielania informacji publicznej podzielić nie można.

Stosownie do przepisu art. 4 ust. 1 in principio zawarte w punktach 1-5 wyliczenie "władz publicznych oraz innych podmiotów wykonujących zadania publiczne" ma charakter przykładową.

Przepis art. 4 ust. 1 pkt 5 stanowi m.in., że do podmiotów takich w szczególności należą: "podmioty reprezentujące inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym (...)". Powyższa regulacja oznacza, że adresatem nałożonego przepisem art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej, obowiązku udostępnienia takiej informacji może być każdy podmiot, który dysponuje majątkiem publicznym.

Przepis art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 6 maja 1981 r. o pracowniczych ogrodach działkowych /t.j. Dz.U. 1996 nr 85 poz. 390 ze zm./ stanowi, że pracownicze ogrody działkowe są urządzeniami użyteczności publicznej. Ustawa ta, definiuje w art. 6 ust. 1 pracowniczy ogród działkowy jako obszar gruntu rolnego podzielony na działki przeznaczone pod uprawy ogrodowe i oddane w użytkowanie osób fizycznych, wyposażony w urządzenia niezbędne do prowadzenia upraw ogrodowych oraz służący zarazem do wypoczynku użytkowników działek i innych osób. Ustawa w przepisach dalszych /art. 7, art. 8/ przewiduje, że grunty na potrzeby pracowniczych ogrodów działkowych, przekazywane w nieodpłatne użytkowanie lub użytkowanie wieczyste Polskiemu Związkowi Działkowców stanowią własność Skarbu Państwa lub własność gminy. Przepisy zaś art. 12 i nast. ustawy regulują sposób dysponowania przez Polski Związek Działkowców gruntami pracowniczego ogrodu działkowego.

W świetle powyższego należy przyjąć, iż Polski Związek Działkowców jest podmiotem dysponującym majątkiem publicznym, i należy do kręgu podmiotów objętych przepisem art. 4 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej /Dz.U. nr 112 poz. 1198/, obowiązanych do udostępnienia na żądanie informacji publicznej znajdującej się w jego posiadaniu.

Przepis art. 21 ustawy o dostępie do informacji publicznej stanowi, że do skarg rozpatrywanych w postępowaniu o udostępnienie informacji publicznej stosuje się, z zastrzeżeniem przypadku, o którym mowa w art. 22, przepisy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym, z tym, że:

1/ przekazanie akt i odpowiedzi na skargę następuje w terminie 15 dni od dnia otrzymania skargi,

2/ skargę rozpatruje się w terminie 30 dni od dnia otrzymania akt wraz z odpowiedzią na skargę.

Ustawa o dostępie do informacji publicznej różnicuje pomiędzy organami władzy publicznej, a innymi podmiotami obowiązanymi do jej udostępnienia nie będącymi organami władzy publicznej. Przepis art. 17 ust. 1 przewiduje, że do rozstrzygnięć tych ostatnich podmiotów o odmowie udostępnienia informacji lub o umorzeniu takiego postępowania stosuje się odpowiednio przepisy art. 16 ustawy. Oznacza to, iż odmowa udzielenia informacji przez podmiot nie będący organem władzy następuje również w drodze rozstrzygnięcia mającego charakter decyzji, przy odpowiednim stosowaniu przepisów kodeksu postępowania administracyjnego, z uwzględnieniem uregulowań szczególnych wynikających z art. 16 ust. 2 pkt 1 i 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Przepis art. 17 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej zawiera uregulowanie w myśl którego, wnioskodawca /w wypadku odmowy udostępnienia informacji przez podmiot nie będący organem władzy publicznej lub umorzenia postępowania o udzielenie takiej informacji/, może wystąpić do podmiotu, o ponowne rozpatrzenie sprawy. Do wniosku stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące odwołania.

Powyższe uregulowanie ma charakter przewidzianego w ustawie z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz.U. nr 74 poz. 368 ze zm./ środka odwoławczego, w rozumieniu jej art. 34 ust. 2 warunkującego dopuszczalność wniesienia do Naczelnego Sądu Administracyjnego skargi na decyzję w przedmiocie odmowy udzielenia przez zobowiązany podmiot nie będący organem władzy publicznej informacji publicznej lub umorzenie postępowania o udzielenie takiej informacji.

Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej, nie przewiduje natomiast środków odwoławczych w rozumieniu art. 34 ust. 2 ustawy o NSA, które służą stronie w przypadku bezczynności podmiotu nie będącego organem władzy publicznej w rozpatrzeniu wniosku o udzielenie informacji publicznej.

W takiej sytuacji warunkiem dopuszczalności skargi na bezczynność opartej na przepisie art. 17 w zw. z art. 16 ust. 1 pkt 4 ustawy o NSA, jest zwrócenie się do właściwego podmiotu, nie będącego organem władzy publicznej z wezwaniem do usunięcia naruszenia prawa, przy czym skarga może być zgodnie z art. 34 ust. 3 ustawy o NSA wniesiona po upływie 30 dni od doręczenia takiego wezwania. Na żądanie Sądu, skarżący przedłożył kopię pisma z dnia 11 kwietnia 2002 r. skierowaną do Okręgowego Zarządu Polskiego Związku Działkowców z którego wynika, że przed złożeniem skargi zwrócił się o usunięcie naruszenia prawa przez udostępnienie informacji publicznych w sposób i w zakresie określonym w załączonym do tego wezwania ponownie wnioskach z dnia 24.02. i 28.02.2002 r., osobiście przekazanych w dniu 1 marca 2002 r., albo przez wydanie decyzji odmawiającej dostępu do informacji publicznej.

Mimo zatem, że przy skardze nie przedłożono wniosków obrazujących zakres i treść żądanej informacji, skarga co do swej istoty - bezczynności adresata - Polskiego Związku Działkowców - Okręgowego Zarządu w K., w rozpatrzeniu sprawy o udzielenie informacji publicznej - przez jej udzielenie lub podjęcie rozstrzygnięcia o odmowie udzielenia informacji, jest uzasadniona.

W świetle art. 27 ust. 1 pkt 2 ustawy o pracowniczych ogrodach działkowych oddział terenowy /wojewódzki, okręgowy/, stanowi ogniwo organizacyjne Polskiego Związku Działkowców.

Zgodnie zaś z art. 4 ust. 1 pkt 5 obowiązane do udostępnienia informacji publicznej są m.in. "jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym". Skierowane zatem do Zarządu Okręgowego PZD w K. żądania udzielenia informacji, skierowane było do podmiotu "udostępniającego" w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy. Powoływanie się na uregulowania Statutu Polskiego Zarządu Działkowców co do sposobu reprezentowania związku za zewnątrz /art. 30 ust. 1 pkt 6 ustawy o pracowniczych ogrodach działkowych/, nie ma zatem doniosłości dla stwierdzenia, iż Zarząd Okręgowy mógł być adresatem żądania udzielenia informacji publicznej.

Mając powyższe na uwadze, orzeczono jak w sentencji na podstawie art. 26 w zw. z art. 17 i art. 16 ust. 1 pkt 4 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym.

Orzeczenie w przedmiocie zwrotu na rzecz skarżącego kosztów postępowania w kwocie pięciu złotych oparto na przepisie art. 55 ust. 1 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym.