Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Grażyna Jeżewska Sędziowie Sędzia WSA Ewa Janowska (spr.) Sędzia WSA Elżbieta Kmiecik Protokolant Referent stażysta Dorota Ziółecka po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 17 listopada 2014 r. sprawy ze skargi Redaktora Naczelnego [...] w [...] na bezczynność Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w [...] w przedmiocie informacji publicznej 1) zobowiązuje Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego w [...] do załatwienia wniosku skarżącego z dnia 1 sierpnia 2014 r., 2) stwierdza, że bezczynność organu miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa, 3) wymierza Zarządowi Okręgowemu Polskiego Związku Łowieckiego w [...] grzywnę w kwocie 300 (trzysta) złotych.

Pismem z dnia 1 sierpnia 2014 r. K. M., powołując się na upoważnienie redaktora naczelnego dziennika "[...]" zwrócił się do Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w [...], na podstawie art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. – Prawo prasowe, o udzielenie informacji:

– Kto jest obecnie przewodniczącym Zarządu Okręgowego i od jakiego dnia zajmuje tę funkcję, licząc od pierwszej jego kadencji na tym stanowisku?

– Ile dni przewodniczący Zarządu Okręgowego przebywał na urlopie wypoczynkowym, urlopie bezpłatnym lub okolicznościowym w roku 2013 r.?

– Ile dni przewodniczący Zarządu Okręgowego przebywał na zwolnieniu lekarskim (w tym urlopie zdrowotnym, sanatorium, etc.) w 2013 r.?

– Ile dni przewodniczący Zarządu Okręgowego przebywał na delegacjach służbowych w 2013 r.?

– Jakie sumarycznie koszty delegacji służbowych poniósł Polski Związek z tytułu delegacji służbowych przewodniczącego Zarządu Okręgowego w 2013 r.

Wnioskodawca zaznaczył, że w przypadku odmowy udzielenia żądanych informacji prosi o złożenie w ciągu 3 dni odmowy w trybie art. 4 ust. 3 ustawy Prawo prasowe.

W imieniu przewodniczącego Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego – Łowczy Okręgowy – W. P., pismem nr [...] zwrócił się do redaktora naczelnego dziennika "[...]" o przesłanie kserokopii legitymacji dziennikarskiej K. M. oraz upoważnienia redaktora naczelnego do reprezentowania redakcji w tej sprawie.

W dniu 14 października 2014 r. P. G., działając jako redaktor naczelny dziennika "[...]", wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu skargę na bezczynność Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w [...] w przedmiocie udzielenia informacji prasowej zgodnie z wnioskiem z dnia 1 sierpnia 2014 r. Zdaniem skarżącego, Zarząd Okręgowy PZŁ w [...], nie reagując na skierowane do niego żądanie, pozostał bezczynnym w sprawie przedmiotowego wniosku, czym naruszył przepis art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. nr 112, poz. 1198 ze zm. dalej zwanej u.d.i.p.), poprzez bezczynność w udzieleniu informacji publicznej.

W uzasadnieniu skargi skarżący przedstawił dotychczasowy przebieg postępowania

w niniejszej sprawie oraz wskazał, że do dnia wniesienia skargi wnioskowana informacja nie została udzielona. Wyjaśnił m.in., że udostępnianie informacji publicznej prasie odbywa się w trybie u.d.i.p. Natomiast art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. Prawo prasowe (Dz. U. nr 5, poz. 24 ze zm.) poszerza katalog podmiotów zobowiązanych do udzielania prasie informacji o podmioty nie wymienione w u.d.i.p., tj. o przedsiębiorców i podmioty nie zaliczone do sektora finansów publicznych oraz niedziałające w celu osiągnięcia zysku. Zatem w świetle art. 3a ustawy Prawo prasowe dla wskazania właściwego trybu dostępu do określonej informacji, w sytuacji, gdy wnioskuje o nią prasa, decydujące znaczenie ma ocena charakteru tej informacji oraz charakteru adresata wniosku. W sytuacji bowiem, gdy wniosek taki będzie dotyczył informacji publicznej i zostanie skierowany do podmiotu zobowiązanego na mocy art. 4 ust. 1 u.d.i.p. do udostępniania informacji publicznych, właściwym dla jego załatwienia będzie tryb określony w przepisach u.d.i.p. Wskazał, że zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 5 u.d.i.p. do udzielenia informacji publicznej zobowiązane są nie tylko władze publiczne, ale także podmioty reprezentujące inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym oraz osoby prawne, w których Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub samorządu gospodarczego albo zawodowego mają pozycję dominującą w rozumieniu przepisów

o ochronie konkurencji i konsumentów. Polski Związek Łowiecki jest podmiotem wykonującym zadania publiczne, a przez to objętym regulacją powyższego unormowania. Podniósł, że zwierzęta łowne w stanie wolnym, jako dobro ogólnonarodowe stanowią własność Skarbu Państwa. Z kolei, Polski Związek Łowiecki wykonuje m.in. zadania administracji publicznej, w tym między innymi polegające na zachowaniu i rozwoju populacji zwierząt łownych i innych dziko żyjących. Skarżący dodał, że Polski Związek Łowiecki realizuje również zadania powierzone mu przez ministra właściwego do spraw ochrony środowiska. Wymienione zadania nałożone na Związek w drodze ustawy z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie mają charakter publiczny, dlatego informacja o działalności jego organów, określonych w ustawie winna być udzielana na wniosek tak prasy, jak i każdego obywatela R.P. na postawie przepisów u.d.i.p.

Zatem wniosek z dnia 1 sierpnia 2014 r., jako dotyczący udzielenia informacji

o charakterze publicznym i skierowany do podmiotu wykonującego zadania publiczne, podlegał rozpatrzeniu przez ZO PZŁ w trybie przewidzianym w u.d.i.p., a nie w trybie art. 4 ustawy Prawo prasowe.

Oznacza to, że brak odpowiedzi Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w [...] jest bezczynnością w tym przedmiocie.

W odpowiedzi na skargę Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego

w [...] wniósł o jej oddalenie.

Po przedstawieniu stanu faktycznego sprawy ZO PZŁ zaznaczył, że zgodnie z ustawą Prawo prasowe to dziennikarz jest uprawniony do uzyskiwania informacji, o której mowa o w art. 4 tej ustawy. Wobec czego, Zarząd Okręgowy PZŁ wezwał zainteresowanego do wykazania, że posiada uprawnienie do uzyskania wzmiankowanej informacji. ZO PZŁ zauważył, że K. M. jest dla niego osobą nieznaną, nie dysponuje żadną formą potwierdzenia, że jest on dziennikarzem albo posiada upoważnienie redakcji. Dlatego uznał, że do momentu potwierdzenia przez dziennik "[...]", brak było możliwości udzielenia informacji prasowej K. M.

Organ podkreślił, że wnioskodawca sprecyzował podstawę swojego żądania jasno, wskazując na art. 11 ust. 1 Prawa prasowego. Oznacza to, że autor pisma nie występował we własnym imieniu, dążąc do uzyskania informacji publicznej w rozumieniu u.d.i.p., a powoływał się na udzielone upoważnienie. W przekonaniu organu, gdyby autor pisma z dnia 1 sierpnia 2014 r. nie podawał, że jest dziennikarzem i nie powoływał się na przepisy ustawy Prawo prasowe, wówczas jego wniosek rozpoznany zostałby w trybie u.d.i.p. Organ zaakcentował, że do dnia redagowania odpowiedzi na skargę nie wpłynęło do Zarządu Okręgowego żądanie sporządzenia odmowy na piśmie, które zgodnie z Prawem prasowym, podlegałoby zaskarżeniu do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z brzmieniem art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. nr 153, poz. 1269 ze zm.), sąd administracyjny sprawuje wymiar sprawiedliwości m.in. poprzez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem. Przy czym po myśli art. 3 § 2 pkt 8 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jednolity Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm., dalej jako P.p.s.a.) kontrola ta obejmuje m.in. orzekanie w sprawach skarg na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania w przypadkach określonych w pkt 1-4 a.

W pierwszej kolejności zaakcentować należy, że przedmiotem skargi jest bezczynność Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w [...] (w skrócie ZO PZŁ) polegająca na niezałatwieniu wniosku z dnia 1 sierpnia 2014 r., złożonego przez dziennikarza dziennika "[...]" K. M. o udzielenie informacji prasowej.

Zdaniem Sądu, nie budzi wątpliwości, że wniosek pochodzi od prasy w rozumieniu art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. – Prawo prasowe (Dz. U. nr 5, poz. 24 ze zm., dalej - Prawo prasowe). K. M. powoływał się w nim na upoważnienie redaktora naczelnego, wniosek ten posiada logo i nagłówek dziennika "[...]", wnioskodawca wskazał, że jest dziennikarzem tego dziennika, a jako jego podstawę prawną podał art. 4 ust. 1 Prawa prasowego. Zatem nie ma żadnych podstaw do przyjęcia, że z wnioskiem o udzielenie informacji K.M. występował w imieniu własnym, a nie jako dziennikarz dziennika "[...]".

Należy zgodzić się z argumentacją strony skarżącej, iż w aktualnym stanie prawnym skarga do sądu administracyjnego na bezczynność podmiotu zobowiązanego do udzielenia informacji prasowej jest dopuszczalna. Świadczy o tym przepis art. 3a ustawy Prawo prasowe, który w zakresie prawa dostępu prasy do informacji publicznej nakazuje stosowanie przepisów ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. nr 112, poz. 1198 ze zm.; zwana dalej, jak wyżej, u.d.i.p.). Oznacza to, że udostępnianie informacji publicznej prasie odbywa się w trybie u.d.i.p. Natomiast art. 4 ust. 1 Prawa prasowego, jedynie poszerza katalog podmiotów zobowiązanych do udzielania prasie informacji o podmioty niewymienione w u.d.i.p., tj. o przedsiębiorców i podmioty niezaliczone do sektora finansów publicznych oraz niedziałające w celu osiągnięcia zysku. W konsekwencji, trafnie wywodził skarżący, że dla wskazania właściwego trybu dostępu do określonej informacji, w sytuacji, gdy wnioskuje o nią prasa, decydujące znaczenie ma ocena charakteru tej informacji oraz charakteru adresata wniosku. W sytuacji bowiem, gdy wniosek taki będzie dotyczył informacji mającej charakter informacji publicznej i zostanie skierowany do podmiotu zobowiązanego na mocy art. 4 ust. 1 u.d.i.p. do udostępniania informacji publicznych, właściwym dla jego załatwienia będzie tryb określony w przepisach u.d.i.p. (por. wyrok NSA z dnia 5 kwietnia 2013 r., sygn. akt I OSK 89/13, Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych, http://orzeczenia.nsa.gov.pl, zwana CBOSA). Zatem skarga na bezczynność będzie przysługiwać, gdy podmiot zobowiązany do udzielenia informacji publicznej prasie informacji tej nie udziela, i nie wydaje w tym przedmiocie żadnego aktu (por. postanowienie NSA z dnia 12 kwietnia 2013 r., sygn. akt I OSK 319/13, CBOSA). Taka sytuacja miała miejsce w niniejszej sprawie.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 u.d.i.p. do udzielenia informacji publicznej zobowiązane są nie tylko władze publiczne, ale także inne podmioty wykonujące zadania publiczne,

w szczególności: podmioty reprezentujące inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym, oraz osoby prawne, w których Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub samorządu gospodarczego albo zawodowego mają pozycję dominującą w rozumieniu przepisów

o ochronie konkurencji i konsumentów (art. 4 ust. 1 pkt 5 u.d.i.p.).

Polski Związek Łowiecki jest podmiotem wykonującym zadania publiczne, a przez to objętym regulacją powyższego unormowania. Zgodnie z art. 34 ustawy z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie (t.j. Dz. U. z 2002 r. nr 42, poz. 372 ze zm.) ustawodawca przekazał temu podmiotowi szereg zadań z zakresu administracji publicznej, w tym m. in.: prowadzenie gospodarki łowieckiej, troskę o rozwój łowiectwa i współdziałanie z administracją rządową i samorządową, jednostkami organizacyjnymi Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe i parkami narodowymi oraz organizacjami społecznymi w ochronie środowiska przyrodniczego, a także

w zachowaniu i rozwoju populacji zwierząt łownych i innych dziko żyjących. Związek realizuje również inne zadania powierzone mu przez ministra właściwego do spraw ochrony środowiska. Wymienione zadania nałożone na związek w drodze ustawy ze względu na ich cel mają charakter publiczny. Wymaga podkreślenia, iż powyższe zadania mogą być realizowane również przez organy okręgowe Związku, w tym jego zarządy okręgowe (art. 32a ust. 4 ustawy Prawo łowieckie). Tym samym ustalenia wymagało, czy informacja, o jaką się zwrócono stanowi informację publiczną.

Pojęcie informacji publicznej określone natomiast zostało w art. 1 ust. 1 u.d.i.p., zgodnie z którym każda informacja o sprawach publicznych stanowi informację publiczną. Wskazać należy, że informację publiczną stanowi treść dokumentów wytworzonych przez organy władzy publicznej. Informacją publiczną będą więc zarówno dokumenty bezpośrednio zredagowane i technicznie wytworzone przez organy administracji publicznej, jak i te których organ używa do zrealizowania powierzonych prawem zadań nawet, gdy prawa autorskie należą do innego podmiotu (tu powstaje ewentualnie kwestia ograniczenia dostępu do żądanych informacji publicznych z uwagi na ochronę tajemnic ustawowo chronionych). Ważne natomiast jest to, by dokumenty takie służyły realizowaniu zadań publicznych przez organ i odnosiły się do niego. Innymi słowy dokumenty takie muszą wiązać się ze sferą faktów zaistniałych po stronie organu.

Na taką konkluzję pozwala analiza art. 6 u.d.i.p., wedle którego wnioskiem może być objęte jedynie pytanie o określone fakty, o stan określonych zjawisk na dzień udzielenia odpowiedzi.

Informacje, o udostępnienie których wystąpiono wnioskiem z dnia 1 sierpnia 2014 r. do ZO PZŁ, tj. informacje dotyczące wydatków, a więc spraw majątkowych (koszty delegacji pracowników), jak i informacje o organach i osobach sprawujących funkcje

w ZO PZŁ w [...] (dane o osobie przewodniczącego ZO – okresie pełnienia tej funkcji, czasie przebywania na urlopach i zwolnieniach lekarskich) stanowią informację publiczną w rozumieniu przepisów art. 6 u.d.i.p.

Zatem skoro wniosek z dnia 1 sierpnia 2014 r. dotyczył informacji o charakterze publicznym i został skierowany do podmiotu wykonującego zadania publiczne, to pomimo, iż żądanie to pochodziło od prasy w rozumieniu art. 7 ust. 2 pkt 1 Prawa prasowego, stosownie do art. 3a tej ustawy podlegało rozpatrzeniu przez ZO PZŁ

w [...] w trybie przewidzianym w ustawie o dostępie do informacji publicznej.

Z bezczynnością mamy do czynienia, gdy zobowiązany podmiot nie podjął żadnych czynności w sprawie lub wprawdzie prowadził postępowanie, ale – mimo istnienia ustawowego obowiązku – nie zakończył go wydaniem w terminie decyzji, postanowienia lub też innego aktu lub nie podjął stosownej czynności określonej w art. 3 § 2 pkt 1 – 4a P.p.s.a. Na gruncie spraw z zakresu informacji publicznej bezczynność zachodzi w szczególności wówczas, gdy podmiot zobowiązany do udostępniania informacji publicznych, pomimo dysponowania żądaną informacją publiczną, nie udostępnia jej zgodnie z art. 13 ust. 1 w zw. z art. 14 ust. 1 ustawy, tj. bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku, w sposób i w formie zgodnych z wnioskiem, bądź też w tym terminie nie wydaje, na podstawie art. 16 ust. 1 ustawy, decyzji o odmowie udostępnienia informacji publicznej (co jest uzasadnione np. wobec stwierdzenia, że żądana informacja objęta jest ograniczeniem opisanym w art. 5 ust. 1

i 2 u.d.i.p.).

W rozpoznawanej sprawie ZO PZŁ w [...] wniosek z dnia 1sierpnia 2014 r. otrzymał dnia 5 sierpnia 2014 r., - co do zasady - powinien go załatwić w terminie 14 dni,

w sposób w nim określony bądź wydać decyzję, bądź poinformować, że nie jest

w posiadaniu wnioskowanej informacji. Tymczasem na dzień wniesienia skargi tj. do dnia 23 września 2014 r. (data wpływu skargi do organu) wniosek nie został załatwiony w żaden z opisanych wyżej sposobów.

Stąd też, wobec braku odpowiedzi na żądanie, Sąd uznał, że organ pozostawał

w bezczynności, a redaktorowi naczelnemu dziennika "[...]" przysługiwała skarga na bezczynność w tym przedmiocie, złożona na podstawie art. 3 § 2 pkt 8 w zw. z art. 3 § 2 pkt 4 P.p.s.a.

Należy jednakże wyjaśnić, że uwzględniając skargę na bezczynność Sąd może jedynie zobowiązać organ do rozpoznania wniosku strony (czyli do jego załatwienia w formie prawem przewidzianej). Nie może natomiast rozstrzygać, czy żądana informacja winna być udzielona, czy też istnieją podstawy do załatwienia wniosku strony w inny sposób, bowiem nie w każdym wypadku informacja publiczna może być udzielona w pełnym zakresie, ze względu na ograniczenia prawa dostępu do informacji określone w art. 5 ust. 1 i 2 u.d.i.p.

W związku z tym Sąd na podstawie art. 149 § 1 P.p.s.a. orzekł jak w pkt 1 sentencji wyroku. Konsekwencją tego rozstrzygnięcia Sądu jest konieczność ponownego rozpatrzenia i załatwienia wniosku skarżącego z dnia 1 sierpnia 2014 r.

w terminie 14 dni od dnia otrzymania prawomocnego wyroku wraz z aktami sprawy (art. 13 ust. 1 u.d.i.p. w zw. z art. 286 § 2 P.p.s.a.). Jednocześnie w kontrolowanej sprawie,

z uwagi na brak jakiejkolwiek reakcji organu na pismo skarżącego z dnia 1 sierpnia

2014 r., w tym również po wniesieniu skargi, Sąd stwierdził w pkt 2 wyroku, na podstawie art. 149 § 1 P.p.s.a., że bezczynność miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa. Natomiast w pkt 3 wyroku sąd wymierzył organowi grzywnę, na podstawie art. 149 § 2 P.p.s.a.

.