Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Pamela Kuraś-Dębecka Sędziowie Sędzia WSA Grażyna Śliwińska Sędzia WSA Andrzej Wieczorek (spr.) Protokolant ref. staż. Katarzyna Smaga po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 26 stycznia 2011 r. sprawy ze skargi D. N., R. N. i D. K. na decyzję Komisji Nadzoru Finansowego z dnia [...] września 2010 r. nr [...] w przedmiocie kary pieniężnej za niezawiadomienie o zamiarze nabycia akcji 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz decyzję ją poprzedzającą Komisji Nadzoru Finansowego z dnia [...] kwietnia 2010 r.; 2. stwierdza, że uchylone decyzje nie podlegają wykonaniu; 3. zasądza od Komisji Nadzoru Finansowego na rzecz skarżących D. N., R. N. i D. K. kwotę 6917 (sześć tysięcy dziewięćset siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Komisja Nadzoru Finansowego dalej: Komisja lub organ nadzoru - decyzją z dnia [...] września 2010 r. nr [...] działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. z 2000 r. Dz. U. Nr 98, poz. 1071 ze zm.), dalej: Kpa., art. 11 ust. 1 i 5 ustawy z dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym (Dz. U. Nr 157, poz. 1119, ze zm.), dalej: ustawa o nadzorze nad rynkiem finansowym oraz art. 234a ust. 1 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. Nr 146, poz. 1546 z ze zm.), dalej: ufi., po rozpoznaniu wniosku D. N., R. N. i D. K. zwanych dalej skarżącymi o ponowne rozpatrzenie sprawy, utrzymała w mocy decyzję tego organu z dnia [...] kwietnia 2010 r. w sprawie nałożenia na skarżących kary pieniężnej w wysokości po 50.000 zł na każdego skarżącego.

Z przesłanego do Komisji przez [...] Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A., dalej: [...] TFI S.A lub spółka, dnia [...] września 2009 r. Raportu bieżącego nr [...], wynikało, iż w dniu [...] września 2009 r. do księgi akcyjnej Towarzystwa zostali wpisani D. N., R. N. oraz D. K., posiadający na zasadach współwłasności 300.000 akcji. Z powyższego dokumentu wynika, iż posiadane przez nich akcje stanowią 10,81 % udziału

w kapitale zakładowym. Komisja nie otrzymała od ww. osób zawiadomienia

o zamiarze nabycia akcji.

Dnia [...] listopada 2009 r. organ nadzoru wszczął postępowanie administracyjne w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej na skarżących w związku

z niezawiadomieniem Komisji o zamiarze nabycia akcji. Organ nadzoru działał podstawie art. 234a ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych.

Decyzją z dnia [...] kwietnia 2010 r. organ nadzoru nałożył na skarżących karę pieniężną w wysokości po 50.000 zł na każdą z tych osób, w związku

z niezawiadomieniem Komisji o zamiarze nabycia akcji

We wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy zakończonej decyzją Komisji z dnia [...] kwietnia 2010 r. skarżący stwierdzają, iż decyzja została wydana

z naruszeniem obowiązujących przepisów prawa, a tym samym powinna zostać uchylona w całości. Wskazali, że Komisja błędnie zinterpretowała art. 54 ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych. Ich zdaniem zgłoszenie do Komisji zamiaru nabycia pakietu akcji w towarzystwie funduszy inwestycyjnych istnieje tylko wtedy, gdy ów zamiar następnie się zmaterializuje poprzez nabycie przez taki podmiot pakietu 10% lub więcej akcji w kapitale zakładowym towarzystwa funduszy inwestycyjnych. W opinii skarżących nie doszło do naruszenia art. 54 ust. ustawy

o funduszach inwestycyjnych z uwagi na złożone przez ww. osoby oświadczenie oraz uznanie czynności objęcia akcji Towarzystwa za nieważną. Ponadto wskazano, iż Komisja wydając decyzję błędnie przyjęła, iż błąd nie może dotyczyć prawa. Zdaniem skarżących Komisja błędnie założyła, iż nie można uznać za zasadne twierdzenie stron co do nieświadomości, w jakiej pozostawali w związku z zamiarem nabycia na zasadach współwłasności 300.000 akcji Towarzystwa, wskazując, iż ich intencją było nabycie akcji [...] TFI S.A. za określoną kwotę, tj. 300.000 zł oraz, że: "działali w błędzie nie tylko co do prawa, ale i samej treści czynności prawnej". Wskazali, że w obowiązującym stanie prawnym uchylenie się od skutków czynności prawnej zależy wyłącznie od woli składającego to oświadczenie, a uprawnionym do kontestowania zasadności takiego oświadczenia jest druga strona takiej czynności prawnej. Ewentualny spór co do skuteczności oświadczenia mógłby zostać poddany przez jedną ze stron pod rozstrzygnięcie właściwemu sądowi powszechnemu, który wyłącznie byłby władny do jego rozstrzygnięcia. Powyższe oznacza, iż żaden inny organ władzy niż sąd powszechny nie posiada kompetencji do rozstrzygania

o skuteczności oświadczenia o uchyleniu się od skutków oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu przez stronę czynności prawnej. Wskazali,

że zgodnie z treścią wyciągu z Umowy o Utworzenie Funduszu, zawartej w dniu

[...] stycznia 2009 r. w Warszawie, pomiędzy [...] TFI S.A., a D. N., R. N. oraz D. K., w brzmieniu nadanym Aneksem

nr 1 zawartym w dniu [...] marca 2009 r., ww. skarżący w terminie 14 dni od dnia uzyskania zezwolenia na utworzenie Funduszu mieli objąć na zasadach współwłasności akcje imienne Towarzystwa, przy czym łączna cena emisyjna wszystkich obejmowanych akcji miała wynosić 300.000 zł.

Komisja nie uznała argumentów skarżących. Zdaniem Komisji stosownie do postanowień art. 54 ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych bezpośrednie lub pośrednie nabycie lub objęcie akcji towarzystwa w liczbie, która spowoduje osiągnięcie lub przekroczenie 10%, 20% 33% lub 50 % ogólnej liczby głosów na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy towarzystwa lub udziału w kapitale zakładowym, wymaga zawiadomienia Komisji. Analiza przepisów zawartych

w art. 54 ufi. wskazuje, iż zawiadomienie ma charakter uprzedni w stosunku do faktu nabycia lub objęcia akcji towarzystwa. Oznacza to, że obowiązek ten realizuje się

w momencie planowania, kiedy strona czynności prawnej, w wyniku której dojdzie do nabycia lub objęcia akcji towarzystwa, działa w przekonaniu, że nabycie lub objęcie tych akcji faktycznie nastąpi. Przyjęcie takiego rozwiązania, tj. ustanowienie obowiązku dokonywania zawiadomienia organu nadzoru o zamiarze nabycia lub objęcia akcji, a nie o fakcie nabycia lub objęcia akcji, ma umożliwić Komisji skorzystanie z prawa do złożenia sprzeciwu lub też nieskorzystanie z tego prawa. Dyspozycję art. 54 ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych należy, jej zdaniem, odczytywać biorąc pod uwagę pełną treść całego art. 54 ww. ustawy, a nie tylko ust. 1 tego artykułu.

Organ nadzoru uznał, iż w sytuacji kiedy w związku z otrzymaniem zawiadomienia zgłosi sprzeciw wobec planowanego nabycia lub objęcia akcji towarzystwa, to faktycznie nie dojdzie do zrealizowania zamiaru w przedmiocie nabycia lub objęcia akcji towarzystwa, podczas gdy obowiązek poinformowania

o zamiarze nabycia lub objęcia już powstał. Jej zdaniem obowiązek zawiadomienia Komisji powstaje, gdy ten na kim taki obowiązek spoczywa ma zamiar oraz jest przeświadczony, że nastąpi objęcie lub nabycie przez niego akcji towarzystwa i tym samym nastąpi realizacja tegoż zamiaru.

Zdaniem Komisji działania podjęte zarówno przez ww. osoby, jak i spółkę jednoznacznie dowodzą, iż podejmowane były w celu objęcia przez skarżących akcji wskazanych w Umowie z dnia [...] maja 2009 r. Zauważono, iż zgodnie

z wyjaśnieniami ww. osób, dopiero informacja uzyskana przez skarżących z Komisji o wszczęciu w dniu [...] listopada 2009 r. przedmiotowego postępowania administracyjnego, spowodowała, iż uznali oni, że zawierając w dniu [...] maja 2009 r. umowę objęcia akcji w podwyższonym kapitale zakładowym spółki działali pod wpływem błędu. Oznacza to, iż do czasu doręczenia postanowienia o wszczęciu postępowania w przedmiotowej sprawie, skarżący uważali się za akcjonariuszy

[...] TFI S.A.

Nakładając kary pieniężne na D. N., R. N. i D. K., Komisja zastosowała przede wszystkim prewencję indywidualną biorąc pod uwagę wagę i rozmiar stwierdzonych naruszeń przepisów prawa oraz cel,

w jakim przepisy te zostały przez ustawodawcę wprowadzone. Należy podkreślić,

iż uregulowania dotyczące informowania Komisji o zamiarze nabycia należą do grupy przepisów, których naczelnym celem jest zapewnienie Komisji, w granicach określonych przepisami ustawy o funduszach inwestycyjnych, prawa do weryfikacji, oceny oraz akceptacji zmian w akcjonariacie danego towarzystwa funduszy inwestycyjnych, w szczególności z punktu widzenia wpływu potencjalnego akcjonariusza na ostrożne i stabilne zarządzanie przez towarzystwo funduszami inwestycyjnymi, przestrzegania zasad uczciwego obrotu lub należytego zabezpieczenia interesów uczestników funduszy. Brak zawiadomienia przez skarżących o zamiarze nabycia akcji Towarzystwa pozbawił Komisję możliwości oceny wpływu nowych akcjonariuszy Towarzystwa, a w konsekwencji możliwości skorzystania z wynikającego z art. 54 ust. 4 ustawy o funduszach inwestycyjnych prawa do złożenia sprzeciwu wobec planowanego objęcia akcji [...] TFI S.A. przez ww. osoby.

Wymierzając karę Komisja wzięła pod uwagę fakt, iż skarżący podjęli działania mające na celu przywrócenie stanu sprzed nabycia przez nich akcji spółki, w szczególności złożyli oświadczenia o uchyleniu od skutków prawnych oświadczenia woli o zawarciu umowy objęcia akcji, które to oświadczenia zostały przyjęte przez [...] TFI S.A.

Skargę na decyzję Komisji Nadzoru Finansowego [...] września 2010 r.

nr [...] utrzymującą w całości w mocy decyzję tego organu z dnia [...] kwietnia 2010 r., wnieśli skarżący zarzucając rażące naruszenie prawa przez obrazę art. 62 Kpa., art. 54 ufi., art. 234a ust. 1 ufi., art. 2 i 7 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej.

Skarżący wnieśli o stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji

w całości, jako wydanej z naruszeniem ww. przepisów, o zasądzenie kosztów postępowania sądowego, wstrzymanie wykonalności zaskarżonej decyzji. Podniesiono, że w dniu 30 listopada 2009 r. każdy ze skarżących z osobna złożył oświadczenie o uchyleniu się, w trybie art. 84 § 1 kodeksu cywilnego, od skutków prawnych oświadczenia woli o zawarciu Umowy na skutek błędu (łącznie "Oświadczenia", osobno "Oświadczenie"), uzasadniając, iż błąd oświadczenia woli, polegał na mylnym wyobrażeniu o treści czynności prawnej jaką było objęcie przez każdego ze skarżących na "zasadach współwłasności" Nowych Akcji - to jest,

że żaden ze skarżących nie zdawał sobie sprawy z tego, iż nabycie przez nich

na "zasadach współwłasności" Nowych Akcji jest równoznaczne z osiągnięciem

(i przekroczeniem) przez Skarżących, jako współwłaścicieli Nowych Akcji, 10%

w kapitale zakładowym TFI.

W opinii skarżących, wydając zaskarżoną decyzję, Komisja dopuściła się rażącego naruszenia obowiązującego prawa, w szczególności w poniżej wskazanym zakresie. Organ w swojej decyzji z dnia [...] kwietnia 2010 r., podtrzymanej zaskarżoną decyzją, nałożył na każdego ze skarżących karę "w związku z niezawiadomieniem Komisji Nadzoru Finansowego o zamiarze nabycia akcji [...] Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A.". Zdaniem skarżących kara została nałożona przez Komisję bez podstawy prawnej. Przywoływany przez Komisję art. 234a ust. 1 ufi. penalizuje naruszenie art. 54 ust. 1 tej ustawy, co wynika wprost

z tegoż art. 234a ust. 1 ufi. Natomiast cyt. wyżej art. 54 ust. 1 (w brzmieniu z daty zawarcia Umowy) stanowi, że bezpośrednie lub pośrednie nabycie lub objęcie akcji towarzystwa w liczbie, która spowoduje osiągnięcie lub przekroczenie 10 %, 20 %, 33 % lub 50 % ogólnej liczby głosów na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy towarzystwa lub udziału w kapitale zakładowym, wymaga zawiadomienia Komisji, przy czym posiadanie akcji towarzystwa przez podmiot zależny uważa się za ich posiadanie przez podmiot dominujący.

Ich zdaniem należy przyjąć, że penalizacji określonej w art. 234a ust. 1 ufi. podlega nie brak zawiadomienia o zamiarze nabycia akcji, za co zostali ukarani skarżący, ale nabycie akcji towarzystwa funduszy inwestycyjnych (w liczbie wskazanej w art. 54 ust. 1 tej ustawy) bez uprzedniego zawiadomienia Komisji. Zdaniem skarżących nałożenie kary, o której mowa w art. 234a ust. 1 Ustawy, może nastąpić w sytuacji, kiedy nie doszło do nabycia akcji. Przyjęcie, zdaniem skarżących, że sam zamiar nabycia akcji towarzystwa funduszy inwestycyjnych

w liczbie wymagającej zgłoszenia do Komisji kreuje obowiązek zawiadomienia Komisji i może stanowić podstawę nałożenia kary, prowadziłoby w konsekwencji do wniosku, że podmiot, który przystępuje do negocjacji w zakresie nabycia takiego pakietu akcji w kapitale zakładowym jest zobowiązany do zawiadomienia o tym Komisji, pod rygorem nałożenia kary w trybie art. 234a ufi., niezależnie od tego, czy zamiar ten się zmaterializował. Mając na uwadze zasadę racjonalności ustawodawcy powyższy pogląd i stanowisko Komisji jest, zdaniem skarżących, nie do przyjęcia. Ich zdaniem w przedmiotowym stanie prawnym, w związku ze złożonymi Oświadczeniami, nie doszło do objęcia przez skarżących akcji w kapitale zakładowym TFI. Skoro więc nie zaistniał skutek przewidziany w art. 54 ust. 1 ufi.

(w postaci nabycia lub objęcia akcji) to odpadła też podstawa prawna do nałożenia na skarżących kary, a Komisja nakładając karę na każdego ze skarżących rażąco naruszyła prawo.

Zdaniem skarżących wbrew twierdzeniom Komisji, nie dopuścili się oni naruszenia dyspozycji art. 54 ust. 1 ufi., ponieważ nie nabyli akcji w kapitale zakładowym TFI w liczbie powodującej osiągnięcie lub przekroczenie owego 10% progu. Wynika to z faktu, że złożone przez nich oświadczenia o uchyleniu się na skutek błędu, w trybie art. 84 § 1 kodeksu cywilnego, od skutków prawnych oświadczenia woli o zawarciu z TFI umowy z dnia 20 maja 2009 r. o objęciu akcji i uznania tych oświadczeń przez TFI, spowodowało, iż czynność ta (to jest objęcie akcji TFI na podstawie Umowy) stała się nieważną z mocy prawa.

Oznacza to, że skarżący nie byli akcjonariuszami TFI i nie objęli akcji TFI

w liczbie stanowiącej dziesięć lub więcej procent w kapitale zakładowym TFI, a tym samym zniweczony został ex tunc skutek (przewidziany w art. 54 ust. 1 Ustawy)

od zaistnienia którego ustawodawca uzależnił możliwość nałożenia kary

na skarżących w trybie art. 234a ust. 1 ufi. Ich zdaniem Komisja nakładając karę

na każdego ze skarżących rażąco naruszyła prawo.

W przedmiotowym stanie prawnym, w związku ze złożonymi Oświadczeniami, nie doszło do objęcia przez skarżących akcji w kapitale zakładowym TFI, skoro więc nie zaistniał skutek przewidziany w art. 54 ust. 1 ufi.

(w postaci nabycia lub objęcia akcji), to odpadła też podstawa prawna do nałożenia na skarżących kary. Ponadto, w opinii skarżących, Komisja dopuściła się również rażącego uchybienia art. 62 Kpa w przedmiotowym postępowaniu. Wynika to z faktu, że w opinii skarżących ich współuczestnictwo w przedmiotowym postępowaniu, jest współuczestnictwem formalnym, a tym samym Komisja nie mogła prowadzić jednego postępowanie w ich sprawie, lecz powinna wydać w odniesieniu do każdego z nich odrębną decyzję.

Postępowanie, w którym łącznie rozpatrywanych jest kilka spraw administracyjnych, kończy się wydaniem w każdej sprawie odrębnych decyzji.

Komisja prowadziła postępowanie administracyjne m.in. z zachowaniem reguł określonych w art. 62 Kpa. Natomiast decyzję wydała z naruszeniem tych reguł, gdyż wydała tylko jedną decyzję, w której orzekła o nałożeniu kary na wszystkich skarżących.

W zaskarżonym postępowaniu, Komisja wydała decyzję o nałożeniu kary na skarżących, nie uwzględniając przepisów prawa regulujących skutki działania podmiotu pod wpływem błędu. Nie uwzględnienie w przedmiotowym postępowaniu skutków uchylenia się przez skarżących od skutków oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu, stanowi naruszenie zarówno art. 2, jak i 7 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej. Trzeba wskazać, że Komisja naruszając określone (ściśle wskazane) przepisy prawa powszechnie obowiązującego wydała decyzję, która

z uwagi na skutki, jakie wywołuje, nie da się pogodzić z porządkiem prawnym demokratycznego państwa prawnego.

W odpowiedzi na skargę organ podtrzymał stanowisko.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje.

Zgodnie z przepisem art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo

o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1269) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. W świetle powołanego przepisu ustawy Wojewódzki Sąd Administracyjny w zakresie swojej właściwości ocenia zaskarżoną decyzję administracyjną z punktu widzenia jej zgodności

z prawem materialnym i przepisami postępowania administracyjnego, według stanu faktycznego i prawnego obowiązującego w dacie wydania tego aktu. Sąd administracyjny nie ocenia rozstrzygnięcia organu administracji pod kątem jego słuszności, czy też celowości, jak również nie rozpatruje sprawy kierując się zasadami współżycia społecznego. Ponadto, co wymaga podkreślenia, Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz.U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1270 ze zm.; dalej także: p.p.s.a.).

Rozpoznając sprawę w świetle powołanych wyżej kryteriów, skarga zasługuje na uwzględnienie.

Przedmiotem rozpoznania jest decyzja Komisji Nadzoru Finansowego

z dnia [...] września 2010 r. utrzymująca w całości w mocy decyzję tego organu z dnia [...] kwietnia 2010 r.

Stosownie do postanowień art. 54 ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych bezpośrednie lub pośrednie nabycie lub objęcie akcji towarzystwa w liczbie, która spowoduje osiągnięcie lub przekroczenie 10%, 20% 33% lub 50 % ogólnej liczby głosów na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy towarzystwa lub udziału w kapitale zakładowym, wymaga zawiadomienia Komisji. Przepis art. 54 ustawy o funduszach inwestycyjnych wskazuje zdaniem Sądu, iż zawiadomienie ma charakter uprzedni w stosunku do faktu nabycia lub objęcia akcji towarzystwa. Oznacza to, że obowiązek ten realizuje się w momencie planowania, kiedy strona czynności prawnej, w wyniku której dojdzie do nabycia lub objęcia akcji towarzystwa, działa w przekonaniu, że nabycie lub objęcie tych akcji faktycznie nastąpi. Przyjęcie takiego rozwiązania, tj. ustanowienie obowiązku dokonywania zawiadomienia organu nadzoru o zamiarze nabycia lub objęcia akcji, a nie o fakcie nabycia lub objęcia akcji, ma umożliwić Komisji skorzystanie z prawa do złożenia sprzeciwu lub też nieskorzystanie z tego prawa. Jeżeli organ nadzoru w związku z otrzymaniem zawiadomienia zgłosi sprzeciw wobec planowanego nabycia lub objęcia akcji towarzystwa to faktycznie nie dojdzie do zrealizowania zamiaru w przedmiocie nabycia lub objęcia akcji towarzystwa, podczas gdy obowiązek poinformowania o zamiarze nabycia lub objęcia już powstał. Zatem przyjąć należy, iż obowiązek zawiadomienia Komisji powstaje, gdy ten na kim taki obowiązek spoczywa ma zamiar oraz jest przeświadczony, że nastąpi objęcie lub nabycie przez niego akcji towarzystwa i tym samym nastąpi realizacja tegoż zamiaru. Tak więc za niezasadne należy uznać stwierdzenie, iż zgłoszenie do organu zamiaru nabycia pakietu akcji w towarzystwie funduszy inwestycyjnych, istnieje tylko wtedy, gdy ów zamiar się zmaterializuje poprzez nabycie przez taki podmiot pakietu 10% lub więcej akcji w kapitale zakładowym towarzystwa funduszy inwestycyjnych.

Zgodnie z art. 234a ustawy o funduszach inwestycyjnych, w przypadku gdy podmiot obowiązany nie dokonuje zawiadomienia, Komisja może nałożyć na ten podmiot karę pieniężną. Tak więc, zdaniem Sądu, zachowaniem podlegającym sankcji administracyjnej jest zaniechanie realizacji obowiązku zawiadomienia organu nadzoru, a nie nabycie akcji bez zawiadomienia. W związku z nabyciem akcji mogą powstawać różne obowiązki wobec Państwa, które poprzez specjalnie powołany to tego organ nadzoru stara się zapewnić prawidłowe funkcjonowanie rynku kapitałowego (cele nadzoru zostały zarysowane w art. 4 ustawy z dnia 29 lipca

2005 r. o nadzorze nad rynkiem kapitałowym - Dz. U. Nr 183, poz. 1537 z późn. zm.). Jeżeli zatem podmiot zamierza prowadzić działalność gospodarczą w sferze objętej szczególną ochroną Państwa, a do takiej należy rynek kapitałowy, i podmioty nadzorowane, m.in. w postaci towarzystw funduszy inwestycyjnych (art. 5 pkt 9 ustawy o nadzorze nad rynkiem kapitałowym), wówczas winien zachować szczególną ostrożność, aby uniknąć wejścia w konflikt z normami służącymi zapewnieniu organowi nadzoru odpowiednich środków wykonawczych.

Zgodnie z treścią wyciągu z Umowy o Utworzenie Funduszu, zawartej

w dniu [...] stycznia 2009 r. w Warszawie, pomiędzy [...] TFI S.A., a D. N., R. N. oraz D. K., w brzmieniu nadanym Aneksem nr 1 zawartym w dniu [...] marca 2009 r., skarżący w terminie 14 dni od dnia uzyskania zezwolenia na utworzenie Funduszu mieli objąć na zasadach współwłasności akcje imienne Towarzystwa, przy czym łączna cena emisyjna wszystkich obejmowanych akcji miała wynosić 300.000 zł. Zgodnie z § 2 umowy objęcia akcji w podwyższonym kapitale zakładowym [...] Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych Spółka Akcyjna z siedzibą w [...], skarżący obejmują na zasadach współwłasności

w całości 300.000 nowych akcji imiennych [...] serii [...]. Prawidłowe są zatem wnioski organu, że w ustalonym stanie faktycznym skarżący działali w zamiarze skutecznego nabycia na zasadach współwłasności 300.000 akcji [...] TFI S.A., o wartości 300.000 zł, które stanowiły 10,81 % udziału w kapitale zakładowym spółki. W tym celu w dniu [...] maja 2009 r. zawarta została między D. N., R. N. i D. K., a Towarzystwem Umowa objęcia akcji w podwyższonym kapitale zakładowym Towarzystwa. Zawarcie tej umowy zostało poprzedzone podjęciem w dniu [...] maja 2009 r. Uchwały nr 1 Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Towarzystwa w przedmiocie podwyższenia kapitału zakładowego spółki o kwotę 300.000 zł, poprzez emisję 300.000 akcji serii [...]. Jednocześnie

w treści ww. Uchwały wskazano, iż objęcie akcji nastąpi w drodze subskrypcji prywatnej, tj. złożenia przez spółkę oferty objęcia na zasadach współwłasności emitowanych akcji skarżącym i jej przyjęcie przez ww. osoby. Zdanie Komisji, że działania podjęte zarówno przez ww. osoby, jak i spółkę jednoznacznie dowodzą, iż podejmowane były w celu objęcia przez skarżących akcji wskazanych w Umowie

z dnia [...] maja 2009 r. jest, zadaniem Sądu, prawidłowe.

Z Raportu bieżącego nr [...] wynika, iż w dniu [...] września 2009 r. do księgi akcyjnej Towarzystwa zostali wpisani D. N., R. N. oraz D. K., posiadający na zasadach współwłasności 300.000 akcji. W dniu

7 września 2009 r. [...] TFI S.A. przesłało ten dokument do Komisji, z którego wynika, iż posiadane przez nich akcje stanowią 10,81 % udziału w kapitale zakładowym. Jednocześnie Komisja nie otrzymała od ww. osób zawiadomienia o zamiarze nabycia.

Z pisma z dnia 29 marca 2010 r. wynika, iż w dniu 4 stycznia 2010 r. wniesiono do właściwego sądu o wykreślenie z Krajowego Rejestru Sądowego wpisu dotyczącego, uchwalonego na mocy Uchwały z dnia [...] maja 2009 r. podwyższenia kapitału nakładowego spółki.

Na dzień rozprawy skarżący w Krajowym Rejestrze Sądowym figurują jako akcjonariuszy [...] TFI S.A., Raport bieżący nr [...] wskazuje, iż D. N., R. N. i D. K. są akcjonariuszami Towarzystwa posiadającymi akcje spółki w liczbie dającej 10,81 % udziału w kapitale zakładowym.

Zdaniem Sądu ewentualny spór co do skuteczności oświadczenia skarżących złożonego w trybie art. 84 § 1 Kodeksu cywilnego o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli o zawarciu umowy objęcia akcji w podwyższonym kapitale zakładowym [...] TFI S.A., oraz na wskazaniu, iż błąd w oświadczeniu woli polegał na mylnym wyobrażeniu o treści czynności prawnej jaką było objęcie przez D. N., R. N. i D. K. na zasadach współwłasności 300.000 akcji imiennych niemych serii [...] (to jest na nie zdawaniu sobie sprawy, iż nabycie tychże akcji jest równoznaczne z osiągnięciem i przekroczeniem 10% w kapitale zakładowym [...] TFI S.A.), może być poddany pod rozstrzygniecie właściwemu sądowi powszechnemu, który jest wyłącznie władny do jego rozstrzygnięcia. Żaden inny organ niż sąd powszechny nie posiada kompetencji do rozstrzygania o skuteczności oświadczenia o uchyleniu się od skutków oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu przez stronę czynności prawnej. Tak więc rozważania na temat skuteczności takiego rozstrzygania jest na etapie postępowania administracyjnego, jak i sądowoadministracyjnego bez znaczenia.

Przedmiotowy zarzut jest chybiony, ponieważ w niniejszej sprawie art. 62 Kodeksu postępowania administracyjnego nie miał zastosowania, zakończona zaskarżonymi decyzjami dotyczyła popełnienia deliktu administracyjnego polegającego na niedokonaniu zawiadomienia przez osoby będące współwłaścicielami akcji towarzystwa funduszy inwestycyjnych. Treścią stosunku administracyjnego jaki powstał pomiędzy organem nadzoru, a skarżącymi było wykonanie obowiązku zawiadomienia wynikającego z zamiaru przekroczenia określonego progu akcji towarzystwa funduszy inwestycyjnych, objętych współwłasnością. Postępowanie prowadzone w jednej sprawie administracyjnej

w której jedynie występuje wielość stron kończy się zawsze wydaniem jednej decyzji.

Faktem jest, że zgodnie z art. 234a ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych w przypadku, gdy podmiot obowiązany do złożenia zawiadomienia,

o którym mowa w art. 54 ust. 1 ww. ustawy, nie dokonuje tego zawiadomienia, Komisja może nałożyć na ten podmiot karę pieniężną do wysokości 500.000 zł. Powyższy przepis stanowi upoważnienie organu nadzoru do zastosowania kary pieniężnej w określonej wysokości w celu przymuszenia podmiotów do realizacji przewidzianych prawem obowiązków, a dopuszczalność stosowania administracyjnych kar pieniężnych jako reakcji na naruszenie ustawowych obowiązków nie budzi wątpliwości. Organ ma faktycznie rację, że kara pełniąc funkcje prewencyjną musi być odczuwalna dla osoby ukaranej, tak aby wymóc

w przyszłości należytą staranność w realizacji obowiązków przewidzianych

w określonych przepisach prawa. Niemniej jednak, zdaniem Sądu, kara orzeczona wobec D. N., R. N. i D. K. w wysokości 10% maksymalnego wymiaru kary przewidzianego przez przepisy prawa za tego rodzaju naruszenie nie jest adekwatna do stwierdzonych w toku postępowania naruszeń przepisów prawa. Jest to kara nadmiernie dolegliwa dla skarżących i stanowi połowę kwoty przeznaczonej na nabycie akcji [...] TFI S.A. Organ powinien wyjaśnić dlaczego taka kara będzie stanowiła funkcje prewencyjną, bowiem dla skarżących kara będzie uznana za szczególnie odczuwalną, zwłaszcza w świetle opisanego

w pkt 9 skargi wynagrodzenie skarżących.

Rozpoznając sprawę w świetle powołanych wyżej kryteriów, skarga zasługuje na uwzględnienie, gdyż zaskarżona decyzja oraz utrzymana nią w mocy decyzja organu I instancji z dnia [...] kwietnia 2010 r., naruszają prawo w zakresie wysokości kary pieniężnej sposób mający wpływ na wynik sprawy.

Zgodnie z art. 2 Konstytucji, Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej. Stosownie zaś do art. 6 Kpa. organy administracji publicznej działają na podstawie przepisów prawa. W świetle powołanych wyżej przepisów decyzja administracyjna,

a w szczególności, jak to ma miejsce w okolicznościach niniejszej sprawy, nakładająca na podmiot obowiązki lub karę, musi być oparta na obowiązującym przepisie prawa i zgodna z jego treścią. Tych wymogów nie spełniają wspomniane wyżej decyzje administracyjne.

Zdaniem Sądu, w zakresie dotyczącym zamiaru nabycia akcji organy obu instancji wyczerpująco zbadały wszystkie istotne okoliczności faktyczne związane z niniejszą sprawą oraz przeprowadziły dowody służące ustaleniu stanu faktycznego zgodnie z zasadami prawdy obiektywnej art. 77 § 1 Kpa.). Ponadto organy oparły się na materiale prawidłowo zebranym w toku kontroli, dokonując jego wszechstronnej oceny. Stanowisko wyrażone w zaskarżonych decyzjach, organy obu instancji uzasadniły w sposób wymagany przez normę prawa określoną w przepisie art. 107

§ 3 Kpa., nie wyjaśniły jedynie wysokości zastosowanej kary. Ponownie rozpoznając sprawę, organy rozważą wysokość kary odnosząc ją do konkretnych skarżących,

a nie do możliwości ustawowych.

Z tych przyczyn Wojewódzki Sąd Administracyjny, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi orzekł, jak w sentencji wyroku.

Stosownie do przepisu art. 152 p.p.s.a. orzeczono o niewykonywaniu zaskarżonej decyzji do czasu uprawomocnienia się niniejszego wyroku.

O kosztach postępowania sądowego orzeczono na podstawie art. 200 p.p.s.a.