Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Dnia 10 marca 2016 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi, Wydział III w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Janusz Furmanek Sędziowie Sędzia WSA Ewa Cisowska-Sakrajda (spr.) . Sędzia NSA Janusz Nowacki Protokolant st. asystent sędziego Anna Łuczyńska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 25 lutego 2016 roku sprawy ze skargi M. G. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ł. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie przyznania uprawnień do kierowania pojazdami i wydania prawa jazdy w zakresie kategorii ABCDET 1) stwierdza nieważność zaskarżonej decyzji oraz poprzedzającej ją decyzji Prezydenta Miasta [...] z dnia [...], nr [...]; 2) zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ł. na rzecz skarżącego – M. G. kwotę 200 (dwieście) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Decyzją z dnia [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Ł. utrzymało w mocy decyzję Prezydenta Miasta Ł. z dnia [...] o przyznaniu M. G. uprawnienia do kierowania pojazdami i wydaniu prawa jazdy kategorii ABCDET nr [...].

W uzasadnieniu tej decyzji – przedstawiając stan faktyczny sprawy - podniosło, że decyzją z dnia [...] Prezydent Miasta Ł. przyznał M.G. uprawnienia do kierowania pojazdami i wydał prawo jazdy kategorii ABCDET nr [...] ważne w zależności od kategorii do "2010" i 2030r. Wypełniając żądanie strony na podstawie art. 107 § 4 k.p.a. odstąpił od uzasadnienia tej decyzji. W dniu 23 czerwca 2015r. skarżący zgłosił się po odbiór dokumentu prawa jazdy, ale odmówił jego odbioru. W tym stanie rzeczy organ administracji przesłał decyzję z dnia [...], decyzję z dnia [...] maja 2015r. oraz pismo informujące dla skarżącego za pośrednictwem poczty, które skarżący odebrał osobiście w dniu 16 lipca 2015r.

Następnie Kolegium wskazało, że dniu 28 lipca 2015r. M.G. złożył odwołanie wskazując, że dotyczy ono decyzji Prezydenta Miasta Ł. z dnia [...], przyznającej mu uprawnienia do kierowania pojazdami, wydającej mu prawo jazdy kategorii ABCDET nr [...] oraz określającej datę ważności prawa jazdy na dzień [...] 2030r., pomimo tego, że nie było to zgodne z jego wnioskiem. Ponadto skarżący podniósł, że organ nie zaznaczył, że prawo do kierowania pojazdami zostało mu przyznane bezterminowo.

Po rozpatrzeniu tego odwołania organ II instancji uznał, że zaskarżona decyzja jest zasadna. Powołując art. 4 ust. 1, art. 10, art. 11 ust. 1, art. 13 ust. 1, art. 18 ust. 1, art. 124 ust. 1, 6 ustawy z dnia 5 stycznia 2011r. o kierujących pojazdami (tekst jedn.: Dz.U. z 2015r. poz. 155), zwanej u.k.p., art. 3 ust. 3, art. 7 ust. 2, 3 dyrektywy nr 2006/126/WE, wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12 grudnia 2013r., K 5/13 (OTK-A 2013/9/17), oraz § 8 ust. 1 pkt 13 rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 31 lipca 2012r. w sprawie wydawania dokumentów stwierdzających uprawnienia do kierowania pojazdami (Dz.U. poz. 1005 ze zm.), zwanego rozporządzeniem z 2012r., stwierdził, że skarżący złożył wniosek o zmianę w trybie art. 155 k.p.a. decyzji Prezydenta Miasta Ł. z dnia [...]grudnia 2003r. w ten sposób, aby w decyzji zostały naniesione prawidłowe daty uzyskania przez skarżącego uprawnień do kierowania pojazdami. Decyzją z dnia [...]maja 2015r. Prezydent Miasta Ł. zmienił decyzję, wskazując na daty uzyskania przez skarżącego uprawnień do kierowania pojazdami, kategorii A, B, C i T. Decyzji tej skarżący nie kwestionuje. Skarżący zakwestionował natomiast decyzję z dnia [...], w której określone zostały nie tylko daty uzyskania uprawnień, ale i daty ważności. Organ I instancji wydając w dniu [...] decyzję, będącą konsekwencją wydanej w dniu [...] maja 2015r. decyzji zmieniającej decyzję z dnia [...] grudnia 2003r., uwzględnił brzmienie art. 13 ust. 1 w zw. z art. 124 ust. 6 u.k.p. i zakreślił datę ważności dokumentu prawa jazdy – odpowiednio na lat piętnaście i na lat pięć, to jest: dla kategorii A, B, BE i T – do dnia [...]2030r., a dla kategorii C, CE i D DE do dnia [...] 2020r. Takie rozstrzygnięcie zawarte w decyzji, jak i też pozostała treść zaskarżonej decyzji zgodne są z art. 13 ust. 1 i art. 124 ust. 6 u.k.p. Nie ma przy tym znaczenia prawnego, powód dla którego koniecznym było wydanie nowego dokumentu prawa jazdy, czyli w tym wypadku naniesienie prawidłowych danych w datach pozyskania uprawnień. Powyższa decyzja nie należy do kategorii decyzji uznaniowych. W związku z tym organ administracji publicznej, stosując przepisy tej ustawy obowiązany jest do jej wydania. Nie ma zatem znaczenia z jakiego powodu następuje konieczność wymiany dokumentu prawa jazdy. Ustawodawca konsekwentnie zakreślił taki obowiązek wymiany dla wszystkich posiadaczy z tym, że kierowcy, którzy aktualnie taki dokument mają wydawany/wymieniany podlegają już regule wydawania go na czas określony. Brak jest bowiem przepisu, który umożliwiałby zastosowanie innego rozwiązania, czy też pozwalałby nadal dotychczasowym kierowcom wydawać bezterminowe dokumenty prawa jazdy. Decyzja organu I instancji jest zgodna z powołanymi powyżej przepisami, a nadto jak wyjaśnił to w znacznej części, powołany wyrok Trybunału Konstytucyjnego, przepis art. 124 ust. 6 u.k.p. nie pozbawia strony dotychczasowych bezterminowych uprawnień, a jedynie określa datę ważności dokumentu prawa jazdy, który te uprawnienia potwierdza. Obowiązek wymiany dotychczasowych praw jazdy obejmie w latach 2028-2033 wszystkich posiadaczy dokumentów wydanych przed 18 stycznia 2013r. nawet jeśli żadne zmiany danych po ich stronie nie wystąpiły.

W skardze na powyższą decyzję M.G. zarzucił jej naruszenie przepisów postępowania w sposób mający istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 155 i art. 8 k.p.a.

W uzasadnieniu skargi wyjaśnił, że jego żądaniem było wydanie dokumentu w niezmienionej formie, czyli bezterminowego, z racji tego, że pomyłka w datach nabycia uprawnień leżała po stronie organu, a nie po jego stronie. Dyrektywa nr 2006/126/WE nie nakłada przymusowej wymiany prawa jazdy bezterminowego na terminowe w obecnym czasie, czyli w 2015r., tyko wyznacza termin, kiedy każdy obywatel będzie obowiązany do wymiany dokumentu (do dnia 19 stycznia 2033r. - art. 3 pkt 3). W chwili obecnej nie jest to konieczne. Skarżący złożył wniosek tylko z powodu oczywistej pomyłki organu wydającego prawo jazdy i powinien otrzymać dokument poprawiony w zakresie dat nabycia uprawnień, a nie w zakresie ważności. Pomimo, że w obecnym czasie wydawane są dokumenty terminowe, nie dotyczy to skarżącego – nie zgubił dokumentu, nie zniszczył, nie zaistniały inne powody z jego winy. Przyczyną złożenia wniosku był rażący błąd organu. Skarżący wskazał jako nieprawidłowe daty uzyskania uprawnień kategorii A dzień 25 lipca 1968r. (prawidłową datą jest dzień 4 lipca 1968r.), kategorii B dzień 25 lipca 1968r. (prawidłową datą jest dzień 09 września 1974r.), kategorii C dzień 09 września 1974r. (prawidłową datą jest dzień 25 sierpnia 1971r.), kategorii T dzień 09 września 1974r. (prawidłową datą jest dzień 04 lipca 1968r.). Samorządowe Kolegium Odwoławcze błędnie wskazało, że skarżący "otrzymuje dokument w poszczególnych kategoriach ważność do roku 2010 i 2030 roku", co świadczy o braku analizy odwołania i decyzji oraz błędnej interpretacji. Zdaniem skarżącego powinien zostać mu wydany "dokument ważny, z bezterminową ważnością", w niezmienionej "postaci ważności dokumentu bezterminowego a jedynie poprawione daty uzyskania uprawnień".

W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Ł. wniosło o jej oddalenie, podtrzymując stanowisko zajęte w zaskarżonej decyzji.

W złożonym do akt sprawy w dniu 2 marca 2016r. piśmie procesowym Urzędu Miasta Ł. Wydział Praw Jazdy i Rejestracji Pojazdów z dnia 29 lutego 2016r., skierowanym do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ł., wyjaśniono dodatkowo, że określając termin ważności wydanego prawa jazdy, jak również posiadanych przez stronę poszczególnych uprawnień do kierowania, organ kierował się obowiązującymi na dzień wydania decyzji przepisami ustawy u.k.p. Obowiązujące ówcześnie przepisy nie dopuszczały możliwości wydania bezterminowego dokumentu prawa jazdy, nawet w sytuacji gdy strona wnosiła o jego wymianę. Wskazano ponadto, że w dniu 25 lutego 2016r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 24 lutego 2016r. w sprawie wydawania dokumentów stwierdzających uprawnienia do kierowania pojazdami (Dz.U. z 2016r. poz. 231), zwane rozporządzeniem z 2016r. Zgodnie z § 29 ust. 1 rozporządzenia z 2016r., w przypadku osób, które posiadały w dniu wejścia w życie ustawy uprawnienia do kierowania pojazdami, których data ważności nie była ograniczona orzeczeniem lekarskim lub psychologicznym, w pozycji data ważności uprawnienia umieszcza się symbol "-" jako informację, że dana kategoria prawa jazdy ważna jest bezterminowo. W przypadku osób, o których mowa w ust. 1 data ważności prawa jazdy, o której mowa w § 10 ust. 3 pkt 4 lit. a nie może być dłuższa niż 15 lat (§ 29 ust. 2 rozporządzenia z 2016r.).

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

W myśl art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn.: Dz.U. z 2012r., poz. 270 ze zm.), zwanej dalej p.p.s.a., sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie. Oznacza to, iż sąd bada legalność zaskarżonej decyzji, tj. jej zgodność z prawem materialnym określającym prawa i obowiązki stron oraz prawem procesowym regulującym postępowanie przed organami administracji publicznej. Sąd rozpoznający sprawę nie może zmienić zaskarżonej decyzji, a jedynie uwzględniając skargę może stosownie do unormowania zawartego w art. 145 § 1 p.p.s.a., uchylić ją jeśli stwierdzi naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego, inne naruszenie przepisów postępowania, jeśli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy (pkt 1 lit. a-c); stwierdzić jej nieważność, jeżeli zachodzą przyczyny określone w art. 156 k.p.a. lub w innych przepisach (pkt 2); stwierdzić wydanie jej z naruszeniem prawa, jeżeli zachodzą przyczyny określone w k.p.a. lub w innych przepisach (pkt 3). W przypadku zaś, gdy nie zachodzą okoliczności wskazane w art. 145 § 1 p.p.s.a., skarga zgodnie z art. 151 p.p.s.a. podlega oddaleniu.

Kontrolując w tak zakreślonej kognicji zaskarżoną decyzję, Sąd uznał, iż skarga zasługuje na uwzględnienie. W sprawie doszło bowiem do kwalifikowanego naruszenia przepisów prawa procesowego, tj. ustawy z dnia 14 czerwca 1960r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn.: Dz.U. z 2013r., poz. 267), zwanej k.p.a.

Ocena legalności zaskarżonej decyzji wymaga uprzedniego przedstawienia istoty problemu w sprawie. Z akt sprawy wynika niekwestionowana przez organ okoliczność, że skarżący uzyskał bezterminowe prawo jazdy A, B, C, D, B+E, C+E, D+E oraz T w okresie od dnia 4 lipca 1968r. do dnia 9 września 1974r., w dniu 9 października 1992r. został mu wydany dokument prawa jazdy nr [...], po czym po rozpoznaniu wniosku skarżącego w trybie art. 150 ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997r. Prawo o ruchu drogowym (tekst jedn.: Dz.U. z 2012r. poz. 1137 ze zm.) decyzją z dnia [...] grudnia 2003r. zarządzono wydanie skarżącemu prawa jazdy nr [...]. Jednakże w tej decyzji i wydanym na jej podstawie wówczas dokumencie prawa jazdy błędnie wpisano daty uzyskania poszczególnych kategorii prawa jazdy. Ta ostatnia okoliczność stała się przyczyną złożenia przez skarżącego w dniu 17 kwietnia 2015r. wniosku o zmianę decyzji z dnia [...] grudnia 2003r. We wniosku tym skarżący jednoznacznie podniósł, że wniosek składa "ze względu na błędne określenie dat poszczególnych kategorii prawa jazdy", na dowód czego załączył teczkę z dokumentami uzyskania poszczególnych kategorii praw jazdy. Z uwagi na wskazane błędy decyzji z dnia [...] grudnia 2003r. organ zmienił ją decyzją z dnia [...] maja 2015r. poprzez wpisanie dat uzyskania uprawnień do kierowania pojazdami w poszczególnych kategoriach zgodnych z rzeczywistymi datami ich uzyskania, zaś decyzją z dnia [...] przyznał skarżącemu uprawnienia do kierowania pojazdami i zarządził wydanie prawa jazdy kategorii A, B, C, D, E i T nr [...] ważne do dnia [...]. Decyzje te zostały doręczone skarżącemu jedną przesyłką w dniu 16 lipca 2015r. Ta pierwsza wobec nie wniesienia przez skarżącego od niej odwołania stała się ostateczna w dniu 31 maja 2015r. Ta druga zaś wraz z utrzymującą ją w mocy zaskarżoną w tej sprawie decyzją jest przedmiotem rozpoznawanej obecnie przez Sąd skargi. Kontrola tych decyzji wykazała, że są one dotknięte wadą nieważności określoną w art. 156 § 1 pkt 3 k.p.a. Stosownie do tegoż przepisu organ administracji publicznej stwierdza nieważność decyzji, która dotyczy sprawy już poprzednio rozstrzygniętej inną decyzją ostateczną, a Sąd w razie stwierdzenia takiej sytuacji obligowany jest zgodnie z powołanym na wstępie rozważań przepisem art. 145 § 1 pkt 3 p.p.s.a. do stwierdzenia nieważności zaskarżonej decyzji. Na mocy art. 16 § 1 k.p.a. decyzje, od których nie służy odwołanie w administracyjnym toku instancji lub wniosek o ponowne rozpoznanie sprawy są bowiem ostateczne. Uchylenie lub zmiana takich decyzji, stwierdzenie ich nieważności oraz wznowienie postępowania może nastąpić tylko w przypadkach przewidzianych w kodeksie lub ustawach szczególnych. W niniejszej sprawie – choć brak jest w aktach decyzji przyznających skarżącemu uprawnienia do kierowania pojazdami w poszczególnych kategoriach - nie budzi najmniejszej wątpliwości, że sprawa przyznania skarżącemu tych uprawnień została ostatecznie rozstrzygnięta, skoro w dniu 4 lipca 1968r. przyznano skarżącemu uprawnienia w kategorii A, w dniu 9 września 1974r. w kategorii B, w dniu 25 sierpnia 1971r. w kategorii C, w dniu 04 lipca 1968r. w kategorii T. Z akt nie wynika aby uprawnienia te zostały skarżącemu cofnięte czy ograniczone w przewidzianym prawem trybie. Decyzje przyznające uprawnienia, co potwierdzają daty ich uzyskania przez skarżącego, i decyzja z dnia [...] rozpoznają tożsamą sprawę, co zachodzi w przypadku, gdy w prowadzonym postępowaniu występują te same podmioty; ten sam przedmiot rozumiany jako interesy prawne lub obowiązki, które następnie po wydaniu decyzji stają się prawem nabytym (jego brakiem) lub obowiązkami prawnymi określonych podmiotów; i ten sam stan prawny w niezmienionym stanie faktycznym, w stosunku do postępowania już zakończonego decyzją ostateczną (wyrok WSA w Warszawie z dnia 13 listopada 2013r., VIII SA/Wa 651/13, LEX nr 1412288, czy wyrok WSA w Bydgoszczy z dnia 16 stycznia 2013r., II SA/Bd 1081/12, LEX nr 1351380). Musi zatem zachodzić zgodność tych elementów sprawy rozpoznanej w dwu różnych decyzjach. Chodzi tu zarówno o identyczny przedmiot nowej sprawy w stosunku do sprawy uprzednio ostatecznie rozstrzygniętej, jak i o tożsamość stanu prawnego tej sprawy przy niezmienionych jej okolicznościach faktycznych (wyrok WSA w Poznaniu z dnia 20 sierpnia 2014r., IV SA/Po 530/14, LEX nr 1502858). Do naruszenia zasady res iudicata dochodzi zatem w przypadku, gdy zapada decyzja organu rozstrzygająca ponownie sprawę wcześniej rozstrzygniętą inną decyzją ostateczną, w oparciu o ten sam stan faktyczny i prawny pomiędzy tymi samymi stronami. Wówczas ta druga decyzja dotknięta jest wadą nieważności, o jakiej mowa w art. 156 § 1 pkt 3 k.p.a. (wyrok WSA w Rzeszowie z dnia 28 maja 2013r., II SA/Rz 281/13, LEX nr 1340441). Jest to konsekwencją obowiązującego w postępowaniu administracyjnym zakazu ponownego rozpoznawania i rozstrzygania spraw administracyjnych rozstrzygniętych już decyzją ostateczną (art. 16 § 1 k.p.a.). Niedopuszczalne jest więc ponowne rozpoznanie sprawy i wydanie decyzji merytorycznej, jeśli wcześniej sprawa tożsama pod względem podmiotowym, przedmiotowym, dotycząca tego samego stanu prawnego w niezmienionym stanie faktycznym została rozstrzygnięta decyzją ostateczną i decyzja ta nie została następnie uchylona, czy też zmieniona w sposób prawem przewidziany (wyrok WSA w Bydgoszczy z dnia 22 maja 2013r., II SA/Bd 43/13, LEX nr 1351528).

W konsekwencji w niniejszej sprawie niedopuszczalne było wydawanie kolejnej decyzji przyznającej skarżącemu uprawnienia do kierowania pojazdami w dniu [...], tym bardziej, że w tej decyzji sam organ w tabeli podaje daty uzyskania uprawnień w poszczególnych kategoriach uzyskanych w okresie od 1968r. do 1974r., zaś w uzasadnieniu decyzji z dnia [...] maja 2015r. przyznaje okoliczność, iż skarżący ma już przyznane uprawnienia w zakresie, który zastał rozstrzygnięty późniejszą decyzją z dnia [...]. W spornym w sprawie między stronami zakresie "terminowości" uprawnień nabytych przed dniem 19 stycznia 2013r., tj. przed datą wejścia w życie ustawy u.k.p., nie nastąpiła też taka zmiana stanu prawnego, która powodowałaby, że w sprawie nie występuje res iudicata. Znajduje to zresztą potwierdzenie w obszernych wywodach uzasadnienia zaskarżonej decyzji, sprowadzających się w istocie do cytowania znacznych fragmentów uzasadnienia wyroku TK z dnia 12 grudnia 2013r., K 5/13 (OTK-A 2013/9/17), oraz wynikającej z nich konkluzji organu, że dotychczasowe bezterminowe uprawnienia zachowują swoją bezterminową ważność. W uzasadnieniu zaskarżonej decyzji sam organ wszak wytłuszczonym drukiem stwierdza, że "utrata ważności dokumentu prawa jazdy, który – zgodnie z art. 4 ust. 1 u.k.p. – stwierdza posiadanie uprawnień do kierowania pojazdami, nie jest równoznaczna z utratą ważności tych właśnie uprawnień. Nabycie uprawnień do kierowania pojazdami jest warunkiem koniecznym uzyskania dokumentu prawa jazdy, jednak przedłużenie ważności tego dokumentu nie wymaga podjęcia czynności zmierzających do ponownego uzyskania uprawnień do kierowania pojazdami. (...) Nie tracą jednak bezterminowego charakteru uprawnienia do kierowania pojazdami nabyte przez osoby pod rządami poprzednich przepisów. Przy ubieganiu się o wydanie nowego prawa jazdy osoby te nie będą bowiem musiały ponownie ubiegać się o uzyskanie uprawnień do kierowania pojazdami, które to uprawnienia nabyły już pod rządami poprzednio obowiązujących przepisów. (...) przepis nie pozbawia strony dotychczasowych bezterminowych uprawnień, a jedynie określa datę ważności dokumentu prawa jazdy, który te uprawnienia potwierdza". Wobec takiego stanowiska uzasadnienia zaskarżonej decyzji tym bardziej nie sposób zrozumieć podjęcia w dniu [...] decyzji ponownie przyznającej skarżącemu uprzednio już posiadane uprawnienia. Dowodzi to ewidentnej sprzeczności sentencji zaskarżonej decyzji (utrzymującej przecież w mocy decyzję z dnia [...]) z jej uzasadnieniem, a ściślej z wskazanymi w nim motywami utrzymania w mocy decyzji z dnia [...], a w istocie z motywami ponownego przyznania skarżącemu uprawnień w innym jednakże kształcie, bo terminowo, a także z treścią załączonej do pisma z dnia 2 marca 2016r. kopii prawa jazdy, w którym w poz. 11 wpisano termin ważności uprawnienia do kierowania pojazdami na dzień [...] 2030 i 2020r. w zależności od kategorii. Nie wiadomo zatem, jakie faktyczne powody spowodowały podjęcie zaskarżonej decyzji i poprzedzającej ją decyzji pierwszoinstancyjnej. Ta okoliczność stanowi również o istotnej wadliwości decyzji, gdyż uniemożliwia poznanie rzeczywistych motywów działania organów w sprawie, a w konsekwencji i uniemożliwia skontrolowanie zaskarżonej decyzji przez sąd administracyjny. Tymczasem uzasadnienie decyzji stanowi jeden z warunków sine qua non skutecznej kontroli decyzji administracyjnych przez sąd administracyjny (wyrok WSA w Gdańsku z dnia 15 lutego 2012r., II SA/Gd 925/11, LEX nr 1121362). Prawidłowe uzasadnienie pozwala na ocenę decyzji we wszystkich kwestiach związanych z procesem stosowania prawa w postępowaniu administracyjnym. Treść uzasadnienia winna obrazować szczegółowy tok rozumowania organu, które doprowadziło organ do wydania konkretnego rozstrzygnięcia, oraz wskazywać i wyjaśniać przesłanki faktyczne, jakimi kierował się organ podejmując konkretne rozstrzygnięcie (wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 28 sierpnia 2014r., II SA/Go 441/14, LEX nr 1519889, wyrok WSA w Warszawie z dnia 16 kwietnia 2014r., VIII SA/Wa 839/13, LEX nr 1468443, wyrok WSA w Krakowie z dnia 17 lipca 2013r., II SA/Kr 678/13, LEX nr 1343041). Konsekwencją tego rozumowania jest wydanie przez organ rozstrzygnięcia odpowiadającego normie prawnej zawartej w danym przepisie ustawy. Konkretyzacja prawa dokonuje się w rozstrzygnięciu decyzji administracyjnej, a uzasadnienie decyzji służy wskazaniu stronie motywów, jakimi kierował się organ przy załatwieniu jej sprawy administracyjnej (wyrok NSA z dnia 4 marca 2014r, II GSK 2075/12, LEX nr 1495156). Wadliwość uzasadnienia zaskarżonej decyzji w aspekcie przekonywania o zasadności motywów rozstrzygnięcia jest jeszcze bardziej widoczna w kontekście utrzymania decyzji z dnia [...]. W tej sprawie nie można bowiem przyjąć, że ta ostatnia decyzja jako uwzględniająca żądanie skarżącego uprawniała organ do odstąpienia od uzasadnienia decyzji. Wbrew twierdzeniu organu pierwszej instancji, stwierdzającego, że "niniejsza decyzja wypełnia w całości żądanie strony", z akt, w szczególności zaś z wniosku z dnia 17 kwietnia 2015r., nie wynika, aby skarżący wnosił o wydanie mu uprawnień do kierowania pojazdami. Wręcz przeciwnie skarżący wnosił o "zmianę" decyzji z dnia [...] grudnia 20013r. z uwagi na błędne określenie dat poszczególnych kategorii prawa jazdy. Ten wniosek - pomimo podniesionej przez skarżącego i przyznanej przez organ oczywistej omyłki przy wpisywaniu dat uzyskania przez niego uprawnień, podlegającej w istocie sprostowaniu w trybie art. 113 § 1 k.p.a. - został uwzględniony zgodnie z żądaniem przez organ, który wydał decyzję w dniu [...]maja 2015r. Oznacza to, iż wszczęte tym wnioskiem postępowanie zostało zakończone z dniem wydania tej decyzji i to w sposób ostateczny, bowiem skarżący nie kwestionował tej decyzji poprzez wniesienie odwołania. W tej sytuacji nie wiadomo, bo organ tego nie wskazuje w decyzji z dnia [...], jaki wniosek skarżącego został rozpoznany tą właśnie decyzją. Również w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji organ nie wskazuje tego. W uzasadnieniu tym w stanie faktycznym podał jedynie okoliczność, że decyzją z dnia [...] przyznano skarżącemu uprawnienia do kierowania pojazdami i wydano prawo jazdy ważne w zależności od kategorii do "2010 roku" i 2030 roku; skarżący zgłosił się po odbiór dokumentu prawa jazdy, ale odmówił jego odbioru; wobec tego decyzję z dnia [...], z dnia [...]maja 2015r. oraz pismo informacyjne przesłano skarżącemu pocztą, zaś skarżący w dniu 28 lipca 2015r. złożył odwołanie od decyzji z dnia [...]. Zwrócić jednakże trzeba uwagę, że postępowanie w sprawie przyznania uprawnień do kierowania pojazdami jest postępowaniem wnioskowym, wszczynanym wyłącznie na wniosek zainteresowanego uzyskaniem tych uprawnień podmiotu, z dniem złożenia wniosku w siedzibie organu. Ponadto złożenie wniosku w tym przedmiocie wymagało przeprowadzenia postępowania dowodowego i wyjaśniającego w zakresie okoliczności istotnych dla rozpoznania tego wniosku. Z akt nie wynika ani to, by skarżący składał kolejny wniosek o przyznanie uprawnień do kierowania pojazdami, ani by organy przeprowadzały jakiekolwiek postępowanie w tym zakresie. Powyższe okoliczności tym bardziej nie pozwalają uznać, iż zaskarżone w tej sprawie decyzje zostały podjęte na wniosek skarżącego, a tym bardziej, że rozpoznały one ten wniosek zgodnie z żądaniem skarżącego. To zaś oznacza, iż w sprawie został też naruszony art. 61 § 1 k.p.a. w zw. z art. 10 ust. 1 i art. 15 ust. 1 u.k.p. Ale gdyby nawet – wbrew powyższym faktom – przyjąć, że wniosek z dnia 17 kwietnia 2015r. dotyczył przyznania uprawnień do kierowania pojazdami, to i tak nie można przyjąć, iż kontrolowane obecnie decyzje zostały podjęte jak wynika z ich podstawy prawnej na podstawie art. 18 ust. 2 i art. 124 u.k.p. Przepisy te dotyczą innych stanów faktycznych niż występujących w sprawie przyznania uprawnień do prowadzenia pojazdami, a mianowicie wydania na wniosek uprawionego podmiotu wtórnika dokumentu i nowego dokumentu w związku z jego utratą lub zniszczeniem, a także zmianą danych w dokumencie (np. zmianą adresu, nazwiska), jak i obowiązku wymiany prawa jazdy na prawo jazdy wedle nowego wzoru. Jak dowodzi treść wniosku skarżącego z dnia 17 kwietnia 2015r. o zmianę decyzji – pomijając, iż został on rozpoznany decyzja z dnia [...]maja 2015r. – nie obejmował on żadnej z tych sytuacji, a jedynie naprawy błędu popełnionego przez organ. Tak sformułowane żądanie nie pozwala podzielić poglądu organu, że kontrowane obecnie decyzje w sprawie przyznania uprawnień, a tym bardziej zmieniające zakres ważności dotychczasowych uprawnień, zostały podjęte zgodnie z żądaniem strony. Co istotne, a co pomijają organy, z powodu ewidentnego błędu organu skarżący doznał podwójnej szkody, raz gdy wydano mu dokument prawa jazdy z oczywistymi błędami, a kiedy zażądał naprawy tego błędu obciążono go opłatą za wydanie nowego tym razem niewadliwego dokumentu prawa jazdy; drugi raz kiedy zmieniono posiadane przez niego bezterminowe uprawnienia do kierowania pojazdami na uprawnienia terminowe wbrew treści posiadanym już uprawnieniom. Oczywistym jest więc, że gdyby nie uprzedni błąd organu, polegający na wpisaniu w poz. 10 dokumentu prawa jazdy wadliwych dat przyznania uprawnień, skarżący nie wystąpiłby z wnioskiem o jego naprawienie poprzez wydanie mu dokumentu prawa jazdy z prawidłowymi danymi w tej pozycji, jednakże bez zmiany w poz. 11 terminu ważności tych uprawnień, i nie ponosiłby opłaty w związku z wydaniem niewadliwego dokumentu prawa jazdy i do nadejścia daty, w której obowiązany będzie wymienić posiadany dokument prawa jazdy, posługiwałby się dotychczasowym dokumentem prawa jazdy. W konsekwencji nie dotknęłyby skarżącego skutki podjętej w tej sprawie decyzji.

Niezależnie od tego na marginesie – bo jest to bez znaczenia dla oceny kontrolowanych decyzji z uwagi na naruszenia zasady res iudicata – przyznać należy rację skarżącemu, kiedy podnosi on, iż nie jest konieczna w chwili obecnej, tj. w 2015r., wymiana dokumentów prawa jazdy na terminowe, a tym bardziej zmiana posiadanych uprawnień do kierowania pojazdami z bezterminowych na terminowe. Dyrektywa nr 2006/126/WE w art. 7 ust. 2, zaś u.k.p. w art. 124 ust. 1, ust. 4 i 6 stanowią jedynie o "administracyjnym okresie ważności prawa jazdy"/o ważności prawa jazdy i obowiązku jego wymiany we wskazanych w tych aktach terminach, nie zaś o okresie ważności samych uprawnień. Ważność dokumentu prawa jazdy, stwierdzającego jedynie posiadanie uprawnienia do kierowania pojazdami, należy odróżnić od ważności uprawnienia, stanowiącego w swojej istocie prawo podmiotowe uprawniające do kierowania danego rodzaju pojazdami (zob. też § 29 ust. 1 i ust. 2 rozporządzenia z 2016r.). Znajduje to zresztą swój wyraz w dokumencie prawa jazdy, w którym są one ujęte pod odrębnymi pozycjami (poz. 4b i poz. 11). Zwracał na to uwagę w powołanym już wyżej wyroku z dnia 12 grudnia 2013r., K 5/13, Trybunał Konstytucyjny i powtórzył to organ w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Takie stanowisko prezentuje również doktryna i orzecznictwo sądów administracyjnych, dostarczające wskazówek interpretacyjnych art. 124 u.k.p. Podnosi się zatem, że prawo jazdy wydane do 18 stycznia 2013r. podlega wymianie w okresie od 19 stycznia 2028r. do 18 stycznia 2033r. (tak też W. Kotowski, Komentarz do art.124 ustawy o kierujących pojazdami, Lex 2013). Prawo jazdy jest jedynie dokumentem, ujawniającym uprawnienia do kierowania pojazdami, co oznacza, że każdy wydany dokument prawa jazdy powinien wskazywać uprawnienia zgodnie z ich rzeczywistą treścią, a więc wskazać bezterminową ważność tego uprawnienia, o ile tak jak to ma miejsce w niniejszej sprawie kierowcy przyznano bezterminowe uprawnienia do kierowania pojazdami i nie zostało ono ograniczone w sposób prawem przewidziany. Funkcją prawa jazdy jest jedynie potwierdzenie posiadanych uprawnień. W postępowaniu w sprawie wymiany prawa jazdy nie są badane, ani ustalane uprawnienia danej osoby do kierowania pojazdami, zaś samo wydanie dokumentu prawa jazdy stanowi czynność materialno-techniczną. Wpisy w nowym dokumencie prawa jazdy nie mogą zatem dotyczyć posiadanego przez kierowcę uprawnienia do kierowania pojazdami poprzez zmianę jego charakteru z bezterminowego na terminowy, jeśli wymiana dokumentu nie nastąpiła w związku z ograniczeniem dotychczasowych uprawnień (tak też wyrok WSA w Szczecinie z dnia 3 września 2015r., II SA/Sz 841/15, wyrok WSA w Gdańsku z dnia 14 maja 2015r., III SA/Gd 270/15, wyrok WSA w Krakowie z dnia 20 stycznia 2015r., III SA/Kr 1352/14, wyrok WSA w Krakowie z dnia 5 września 2006r., III SA/Kr 354/04, analogicznie w poprzednim stanie prawnym wyrok NSA z dnia 22 lutego 2008r., I OSK 204/07).

Wobec wydania decyzji z dnia [...]maja 2015r. organy - ponownie oceniając sprawę - zobowiązane będą rozpoznać wniosek skarżącego z dnia 17 kwietnia 2015r. o wydanie dokumentu prawa jazdy w zakresie objętym tym wnioskiem, przy uwzględnieniu dokonanych przez Sąd wytycznych (por. analogicznie wyrok WSA w Krakowie z dnia 20 stycznia 2015r., III SA/Kr 1352/14, wyrok WSA w Szczecinie z dnia 3 września 2015r., II SA/Sz 841/15).

Mając powyższe na uwadze Sąd na podstawie art. 145 § 1 pkt 2 p.p.s.a. w zw. z art. 156 § 1 pkt 3 k.p.a. stwierdził nieważność zaskarżonej decyzji oraz poprzedzającej ją decyzji z dnia [...], zaś na postawie art. 200 p.p.s.a. orzekł o zwrocie na rzecz skarżącego kosztów postępowania sądowego.

d.j.