drukuj    zapisz    Powrót do listy

6037 Transport drogowy i przewozy, Transport, Samorządowe Kolegium Odwoławcze, Oddalono skargę, III SA/Lu 296/17 - Wyrok WSA w Lublinie z 2017-12-05, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

III SA/Lu 296/17 - Wyrok WSA w Lublinie

Data orzeczenia
2017-12-05 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2017-08-03
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie
Sędziowie
Iwona Tchórzewska
Jerzy Drwal /przewodniczący/
Robert Hałabis /sprawozdawca/
Symbol z opisem
6037 Transport drogowy i przewozy
Hasła tematyczne
Transport
Skarżony organ
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Treść wyniku
Oddalono skargę
Powołane przepisy
Dz.U. 2016 poz 1907 art. 33 ust. 1 i 2; art. 5 ust. 1; art. 3 ust. 2 pkt 3; art. 4 pkt 4
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym - tekst jednolity
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Jerzy Drwal, Sędziowie Sędzia WSA Robert Hałabis (sprawozdawca),, Sędzia WSA Iwona Tchórzewska, Protokolant Sekretarz sądowy Sylwia Bałaban, po rozpoznaniu w Wydziale III na rozprawie w dniu 5 grudnia 2017 r. sprawy ze skargi A. J. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] czerwca 2017 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wydania zaświadczenia na przewozy drogowe na potrzeby własne oddala skargę.

Uzasadnienie

Zaskarżonym postanowieniem z dnia [...] czerwca 2017 r. (nr [...]) Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało w mocy postanowienie Starosty [...] z dnia [...] maja 2017 r. (nr [...]) w przedmiocie odmowy wydania A. J. zaświadczenia na przewozy drogowe na potrzeby własne.

Decyzję tę organ podjął w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy:

W dniu [...] lutego 2017 r. A. J. złożył do organu I instancji wniosek o wydanie zaświadczenia na przewozy drogowe na potrzeby własne – przewóz rzeczy. W stanowiącym załącznik do wniosku wykazie pojazdów wskazał jeden pojazd marki Scania, jako samochód specjalny (zimowego utrzymania dróg).

Starosta Ś. po przeprowadzeniu weryfikacji złożonych przez stronę dokumentów ustalił, że nie spełniają one wymogów określonych w art. 33 ust. 6 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym. W złożonym przez stronę wniosku brakowało bowiem informacji o wpisie do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) albo numeru w rejestrze przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS). Po dwukrotnym bezskutecznym wezwaniu wnioskodawcy do usunięcia tych braków, organ I instancji wydał postanowienie, w którym odmówił wydania stronie wnioskowanego zaświadczenia na przewozy drogowe na potrzeby własne.

Zażalenie na wskazane postanowienie wniosła strona, która wyjaśniła, że prowadzi działalność rolniczą, jest bowiem rolnikiem figurującym w krajowym systemie ewidencji producentów rolnych, a zaświadczenie powinno zostać wydane z uwagi na konieczność wykonywania przewozu w zakresie zaopatrzenia prowadzonego gospodarstwa, serwisowania, naprawy, czy też badań technicznych pojazdu. W związku z tym strona nie zgodziła się ze stanowiskiem organu I instancji, stojąc na stanowisku, że tego rodzaju zaświadczenie mogło zostać jej wydane, ponieważ dotyczy przewozów, które nie są bezpośrednio związane z produkcją rolną, a wówczas strona traktowana winna być tak, jak każdy inny przedsiębiorca.

Utrzymując w mocy postanowienie organu I instancji, Samorządowe Kolegium Odwoławcze wyjaśniło, że w niniejszej sprawie bezsporne było to, iż skarżący nie jest przedsiębiorcą prowadzącym działalność gospodarczą wpisaną do CEIDG, czy też do KRS. W zawiązku z tym w zakresie konieczności uzyskania przez niego zaświadczenia potwierdzającego zgłoszenie przez przedsiębiorcę prowadzenia przewozów drogowych jako działalności pomocniczej w stosunku do jego podstawowej działalności gospodarczej należało mieć na uwadze regulację zawartą w art. 33 ust. 2 pkt 2 ustawy o transporcie drogowym. Skoro zatem skarżący jest rolnikiem, to nie tylko obowiązek uzyskania zaświadczenia jego nie dotyczy, ale również nie może on skutecznie wystąpić o wydanie stosownego zaświadczenia, z uwagi na brak posiadania wpisu do CEIDG, czy też do KRS. Ustawowe wyłączenie obowiązku uzyskania zaświadczenia pewnej kategorii podmiotów wyklucza jednocześnie możliwość uzyskania przez nie wskazanego dokumentu. Dlatego – w ocenie organu odwoławczego – odmowa wydania skarżącemu zaświadczenia przez organ I instancji na jego wniosek, była prawidłowa.

W skardze skierowanej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie skarżący A. J. zaskarżył powyższe rozstrzygnięcie w całości.

W uzasadnieniu skargi podniósł, że z ustawy o transporcie drogowym wynika, iż wyłączenie rolnika z obowiązku uzyskania zaświadczenia na przewozy drogowe na potrzeby własne dotyczy tylko działalności głównej. W ustawie brak zaś zapisu o całkowitym zwolnieniu, co do działalności pomocniczej. Gospodarstwo rolne jest natomiast przedsiębiorstwem, które nie wymaga rejestracji, co oznacza brak jego wpisu do CEIDG lub KRS. Dlatego informacja o wpisie do tych rejestrów nie może być wymagana w celu uzyskania wnioskowanego zaświadczenia na przewozy drogowe niezarobkowe "przewozy własne", tj. każdy przejazd po drodze publicznej z ładunkiem lub bez, który jest traktowany jako transport, na który powinno być wydane żądane zaświadczenie tak osobie fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej a posiadającej samochód ciężarowy powyżej 3,5 tony DMC, jak i rolnikowi do wykonywania niezarobkowej działalności pomocniczej, innej niżeli produkcja roślinna i zwierzęca, ponieważ gospodarstwo rolne to nie tylko uprawa i hodowla.

W odpowiedzi na skargę organ odwoławczy wniósł o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie zważył, co następuje:

Skarga nie jest zasadna, dlatego podlega oddaleniu.

Choć w skardze sformułowano zarzut naruszenia przepisu art. 33 ust. 6 ustawy o transporcie drogowym i nie sformułowano wniosków skargi, to mając na względzie jej treść trzeba zwrócić uwagę, że zgodnie z przepisami art. 1 § 1 i § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1066, z późn. zm.), w związku z art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 1369, z późn. zm., dalej jako "p.p.s.a."), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, a kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności zaskarżonego aktu z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej, nie będąc przy tym związanymi zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Według zaś art. 145 § 1 pkt 1 lit. a-c p.p.s.a., sąd uwzględniając skargę na decyzję lub postanowienie uchyla decyzję lub postanowienie w całości albo w części, jeżeli stwierdzi naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego lub inne naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Przytoczone regulacje nie pozostawiają wątpliwości odnośnie tego, że zaskarżona decyzja lub postanowienie mogą ulec uchyleniu wtedy, gdy organowi administracji publicznej można postawić uzasadniony zarzut naruszenia przepisów prawa materialnego lub procesowego, jeżeli naruszenie to odpowiednio miało, bądź mogło mieć wpływ na wynik sprawy.

Rozpatrując sprawę w powołanych wyżej granicach należy przede wszystkim stwierdzić, że skarga nie zawiera usprawiedliwionych podstaw, gdyż zaskarżone postanowienie nie zostało wydane z naruszeniem przepisów prawa materialnego lub prawa procesowego, stąd też nie zachodziła podstawa do jego wzruszenia.

Sąd nie stwierdził w niniejszej sprawie, aby rozstrzygając negatywnie wniosek skarżącego o wydanie zaświadczenia organy dopuściły się nieprawidłowości, tak w zakresie dokonanych w sprawie ustaleń faktycznych, jak też zastosowanych przepisów prawa materialnego. Przede wszystkim przeprowadzone prawidłowo postępowanie wyjaśniające doprowadziło do niebudzącego wątpliwości ustalenia, że strona jako rolnik (producent rolny) wystąpiła do organu z wnioskiem o wydanie zaświadczenia na przewozy drogowe na potrzeby własne – dot. przewozu rzeczy – na podstawie art. 33 ust. 1 ustawy z dnia z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 2200; dalej jako "ustawa o transporcie drogowym" lub "u.t.d."). Mianowicie we wniosku z dnia [...] lutego 2017 r. skarżący zwrócił się do Starosty [...] o wydanie zaświadczenia na przewozy drogowe na potrzeby własne – dot. przewozu rzeczy. C. o zaświadczenie – jak wyjaśniła strona w skardze – dotyczące nie głównej działalności rolnika, ale działalności pomocniczej, jak np. zaopatrzenie własnego gospodarstwa domowego (transport mebli, węgla, drewna opałowego, kostki brukowej, itp.), co oznacza transport niezwiązany bezpośrednio z gospodarstwem rolnym prowadzonym przez rolnika.

Dlatego określając ramy prawne przedmiotowej sprawy trzeba zwrócić uwagę, że podjęcie i wykonywanie transportu drogowego – co do zasady – rzeczywiście wymaga uzyskania odpowiedniego zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego (art. 5 ust. 1 u.t.d.). Zgodnie zaś z art. 33 ust. 1 u.t.d., przewozy drogowe na potrzeby własne mogą być wykonywane po uzyskaniu zaświadczenia potwierdzającego zgłoszenie przez przedsiębiorcę prowadzenia przewozów drogowych jako działalności pomocniczej w stosunku do jego podstawowej działalności gospodarczej. Dokumentem tym organ administracji publicznej zaświadcza, że dany przedsiębiorca zgłosił wykonywanie przewozów drogowych jako działalności pomocniczej do prowadzonej działalności gospodarczej. Obowiązek uzyskania zaświadczenia, o którym mowa w art. 33 ust. 1 u.t.d., dotyczy zatem sytuacji, gdy przedsiębiorca prowadzi działalność gospodarczą o określonym profilu i aby wykonywać ten podstawowy rodzaj działalności gospodarczej prowadzi również przewozy drogowe. Działalność w zakresie przewozów ma wyłącznie charakter służebny do podstawowego rodzaju działalności gospodarczej przedsiębiorcy. Potwierdzenie takie wydawane jest wyłącznie dla potrzeb przedsiębiorcy wnioskującego o jego wydanie i tylko on może legitymować się takim zaświadczeniem (por. wyrok WSA w Warszawie z dnia 28 października 2005 r., sygn. akt VI SA/Wa 792/05, LEX nr 215308). Konsekwencją takiego charakteru omawianego zaświadczenia jest to, że nie można zaświadczenia na przewozy drogowe zbyć lub przekazać innemu podmiotowi. Zaświadczenie potwierdza jedynie zgłoszenie i nie stanowi żadnego uprawnienia wynikającego z decyzji administracyjnej. Innymi słowy, zaświadczenie na przewozy drogowe na potrzeby własne jest niezbywalne i nie może stanowić przedmiotu czynności prawnej, jest bowiem wyłączone z obrotu prawnego. Służy zaś temu, aby objęte nim przewozy drogowe mogły być wykonywane przez oznaczony w nim podmiot bez ponoszenia konsekwencji prawnych, w tym ewentualnych kar administracyjnych.

Wskazana wyżej reguła uzyskania zaświadczenia nie ma charakteru bezwzględnie obowiązującego, bowiem przewidziano od niej określone ustawą wyjątki. Zgodnie bowiem z 33 ust. 2 u.t.d., obowiązek uzyskania zaświadczenia, o którym mowa w ust. 1, nie dotyczy przewozów drogowych wykonywanych:

1) w ramach powszechnych usług pocztowych;

2) przez podmioty, niebędące przedsiębiorcami, o których mowa w art. 3 ust. 2 pkt 3, z tym że w przypadku działalności wytwórczej w rolnictwie dotyczącej upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego obowiązek uzyskania zaświadczenia nie dotyczy rolnika w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz.U. z 2016 r. poz. 277 i 2043 oraz z 2017 r. poz. 2, 38, 624 i 715);

3) przez przedsiębiorców posiadających uprawnienia do wykonywania transportu drogowego.

Według art. 3 ust. 2 pkt 3 u.t.d., do przewozów drogowych wykonywanych przez podmioty niebędące przedsiębiorcami – stosuje się odpowiednio przepisy ustawy dotyczące niezarobkowego przewozu drogowego. Stosownie natomiast do art. 4 pkt 4 u.t.d. – niezarobkowy przewóz drogowy – przewóz na potrzeby własne – to każdy przejazd pojazdu po drogach publicznych z pasażerami lub bez, załadowanego lub bez ładunku, przeznaczonego do nieodpłatnego krajowego i międzynarodowego przewozu drogowego osób lub rzeczy, wykonywany przez przedsiębiorcę pomocniczo w stosunku do jego podstawowej działalności gospodarczej, spełniający łącznie następujące warunki:

a) pojazdy samochodowe używane do przewozu są prowadzone przez przedsiębiorcę lub jego pracowników,

b) przedsiębiorca legitymuje się tytułem prawnym do dysponowania pojazdami samochodowymi,

c) w przypadku przejazdu pojazdu załadowanego – rzeczy przewożone są własnością przedsiębiorcy lub zostały przez niego sprzedane, kupione, wynajęte, wydzierżawione, wyprodukowane, wydobyte, przetworzone lub naprawione albo celem przejazdu jest przewóz osób lub rzeczy z przedsiębiorstwa lub do przedsiębiorstwa na jego własne potrzeby, a także przewóz pracowników i ich rodzin,

d) nie jest przewozem w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zakresie usług turystycznych.

W przedmiotowej sprawie nie było w ogóle sporne to, że skarżący w rozumieniu przytoczonych wyżej przepisów jest rolnikiem i prowadzi gospodarstwo rolne. Według bowiem art. 6 pkt 1, 3 i 4 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2017 r. poz. 2336), ilekroć w ustawie jest mowa o:

1) rolniku – rozumie się przez to pełnoletnią osobę fizyczną, zamieszkującą i prowadzącą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, osobiście i na własny rachunek, działalność rolniczą w pozostającym w jej posiadaniu gospodarstwie rolnym, w tym również w ramach grupy producentów rolnych, a także osobę, która przeznaczyła grunty prowadzonego przez siebie gospodarstwa rolnego do zalesienia;

2) działalności rolniczej – rozumie się przez to działalność w zakresie produkcji roślinnej lub zwierzęcej, w tym ogrodniczej, sadowniczej, pszczelarskiej i rybnej;

3) gospodarstwie rolnym – rozumie się przez to każde gospodarstwo służące prowadzeniu działalności rolniczej.

W ocenie Sądu, wskazane uregulowania prawne jednoznacznie wyłączają, na podstawie art. 33 ust. 2 pkt 2 u.t.d., w odniesieniu do wykonywanych przez skarżącego przewozów na potrzeby własne – obowiązek posiadania zaświadczenia, o którym mowa w art. 33 ust. 1 u.t.d., nawet gdyby były to przewozy określone wyraźnie przez skarżącego w skardze skierowanej do Sądu. Ustawa o transporcie drogowym przewiduje zatem wobec rolników jako podmiotów niebędących przedsiębiorcami w omawianym zakresie wyraźny przywilej, gdyż dotyczy rolnika i znosi obowiązek uzyskania zaświadczenia, o jakie wystąpił skarżący.

Zaznaczyć należy, że na mocy art. 3 ust. 2 pkt 3 u.t.d. przewóz wykonywany przez podmioty niebędące przedsiębiorcami, niezależnie od rodzaju przewożonych towarów, traktowany jest jako niezarobkowy przewóz drogowy – przewóz na potrzeby własne – w rozumieniu art. 4 pkt 4 u.t.d., po spełnieniu warunków przewidzianych tym przepisem, które zostały powyżej wskazane.

Reasumując dotychczasowe rozważania stwierdzić należy, że ocena legalności działań podejmowanych w niniejszej sprawie przez organy w toku przeprowadzonego postępowania administracyjnego jest pozytywna. Stan faktyczny sprawy został ustalony w sposób prawidłowy, a organy nie dopuściły się naruszenia przepisów regulujących ich działania w tym postępowaniu, gdyż wyczerpująco zbadały wszystkie okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy, nie naruszając reguł proceduralnych określonych w art. 7, art. 8, art. 77 § 1 oraz art. 80 k.p.a. Materiał dowodowy został zebrany w sposób prawidłowy, a wnioski organów oparte na powołanych przez nie uregulowaniach materialnoprawnych okazały się trafne. Dodatkowo, dokonana przez organ odwoławczy ocena prawna znalazła swój wyraz w niewadliwym uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia, które spełnia wymogi określone w art. 107 § 3 k.p.a. w związku z art. 126 k.p.a.

W konsekwencji, w zaskarżonym postanowieniu prawidłowo przyjęto, że podmiot wnioskujący o wydanie zaświadczenia na przewozy drogowe na potrzeby własne, który posiada status "rolnika" – nie podlega obowiązkowi uzyskania zaświadczenia, o którym mowa w art. 33 ust. 1 ustawy o transporcie drogowym. Rolnik nie jest bowiem legitymowany do skutecznego wystąpienia z wnioskiem o jego wydanie, z uwagi na przywilej określony w art. 33 ust. 2 pkt 2 ustawy o transporcie drogowym. W razie zaś wystąpienia z takim wnioskiem organ na wskazanej podstawie prawnej obowiązany jest do odmowy wydania zaświadczenia.

Z przytoczonych względów Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie – na podstawie art. 151 p.p.s.a. – oddalił skargę, o czym orzekł w sentencji wyroku.



Powered by SoftProdukt