Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Wojciech Chróścielewski Sędziowie Sędzia NSA Anna Łuczaj (spr.) Sędzia del. WSA Zbigniew Ślusarczyk Protokolant Daniel Zdzieszyński po rozpoznaniu w dniu 19 maja 2011 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej W. Sz. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 16 listopada 2009 r. sygn. akt VII SA/Wa 1351/09 w sprawie ze skargi W. Sz. na uchwałę Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej z dnia [...] maja 2009 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania ograniczonego prawa wykonania zawodu lekarza, wpisania na listę członków oraz wpisu do rejestru izby lekarskiej oddala skargę kasacyjną.

Wyrokiem z dnia 16 listopada 2009 r., (sygn. akt VII SA/Wa 1351/09) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę W. Sz. na uchwałę Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej z dnia [...] maja 2009r. Nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania ograniczonego prawa wykonywania zawodu lekarza, wpisania na listę członków oraz wpisu do rejestru izby lekarskiej.

W uzasadnieniu zaskarżonego wyroku Sąd podał, iż uchwałą nr [...] z dnia [...] maja 2009r. Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej utrzymało w mocy uchwałę nr [...] Okręgowej Rady Lekarskiej Beskidzkiej Izby Lekarskiej odmawiającą przyznania W. Sz. ograniczonego prawa wykonywania zawodu lekarza, wpisania na listę członków oraz do rejestru Beskidzkiej Izby Lekarskiej. W uzasadnieniu uchwały wskazano, że zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz. U. z 2008 r. Nr 136, poz. 857) okręgowa rada lekarska przyznaje prawo wykonywania zawodu osobie, która oprócz spełniania wymagań określonych w ustawie wykazuje nienaganną postawę etyczną. Za wystarczające w celu spełnienia wymagania nienagannej postawy etycznej uważa się złożenie oświadczenia (art. 6 ust. 2 pkt 2 ) o treści: "Świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia oświadczam, że nie byłem karany za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe oraz że nie toczy się przeciwko mnie postępowanie karne w sprawie o umyślnie popełnione przestępstwo lub przestępstwo skarbowe oraz że nie zachodzą okoliczności, które zgodnie z Kodeksem Etyki Lekarskiej oraz innymi przepisami prawa, w rozumieniu wymogu określonego w art. 5 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 5 grudnia 1996r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty, mogłyby mieć wpływ na wykonywanie zawodu lekarza lub lekarza dentysty na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej". Zdaniem organu I instancji W. Sz. nie złożył oświadczenia dotyczącego postawy etycznej w brzmieniu wymaganym ustawą. W oświadczeniu z dnia 20 listopada 2008r. w miejsce oświadczenia, że przeciwko lekarzowi nie toczy się postępowanie karne w sprawie o umyślnie popełnione przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, W. Sz. oświadczył, że toczy się przeciwko niemu przed Sądem Rejonowym VI Wydział Grodzki w Ż. postępowanie karne w sprawie o sygn. akt: [...], w którym oskarżyciel publiczny wraz z Beskidzką Izbą Lekarską zarzuca mu popełnienie czynów, które zdaniem W. Sz. nie wypełniają znamion przestępstwa. Nadto pod odpowiedzialnością karną oświadczył, że nie był karany za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe oraz że nie toczy się przeciwko niemu postępowanie karne w sprawie o umyślnie popełnione przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, oraz że nie zachodzą okoliczności, które zgodnie z Kodeksem Etyki Lekarskiej oraz innymi przepisami prawa, w rozumieniu wymogu określonego w art. 5 ust. 1 pkt 5 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, mogłyby mieć wpływ na wykonywanie zawodu lekarza lub lekarza dentysty na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Organ I instancji nie zgodził się z wnioskodawcą, iż w sprawie nie zachodzą okoliczności, które zgodnie z Kodeksem Etyki Lekarskiej w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 5 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty mogłyby mieć wpływ na wykonywanie zawodu lekarza lub lekarza dentysty. Ze zgromadzonego materiału dowodowego wynika bowiem, iż W. Sz. zaangażowany jest w działalność uzdrowicielską oraz udzielanie świadczeń z zakresu tzw. Medycyny Niekonwencjonalnej, a także toczy się postępowanie karne, w którym W. Sz. oskarżony jest o to że: w okresie od roku 2004 r. do dnia 8 października 2006 r. w Ż. w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, nie posiadając uprawnień wymaganych przepisami udzielał świadczeń zdrowotnych, polegających na rozpoznawaniu chorób, leczeniu to jest o czyn określony w art. 58 pkt 2 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty; w okresie od 2004 r. do dnia 8 października 2006 r. w Ż. w celu osiągnięcia korzyści majątkowej wprowadzał do obrotu produkty lecznicze w postaci mieszanek ziół nie posiadając pozwoleń na dopuszczenie ich do obrotu, tj. o czyn z art. 124 ustawy Prawo farmaceutyczne. W. Sz. nie wykazuje zatem nienagannej postawy.

Od powyższej uchwały W. Sz. wniósł odwołanie.

Organ II instancji wskazał, że zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz. U. z 2008 r. Nr 136, poz. 857 ze zm.) okręgowa rada lekarska przyznaje prawo wykonywania zawodu lekarza albo prawo wykonywania zawodu lekarza dentysty osobie, która spełnia łącznie wymienione w tym przepisie przesłanki, w tym wykazuje nienaganną postawę etyczną z tym, że w świetle art. 6 ust. 2 pkt. 2 i ust. 6 za wystarczające w celu spełnienia tej przesłanki jest złożenie oświadczenia o treści wyżej wskazanej. Stosownie do postanowień ust. 1 pkt 10 Regulaminu szczegółowego trybu postępowania w sprawach przyznawania prawa wykonywania zawodu lekarza i lekarza dentysty, wpisywania na listę członków okręgowej izby lekarskiej w wpisu do okręgowego rejestru lekarzy oraz prowadzenia rejestru lekarzy, stanowiącego załącznik do uchwały Nr [...] Naczelnej Rady Lekarskiej z dnia [...] września 1997 r. okręgowa rada rozpatrując wniosek lekarza w przypadku wystąpienia przez odpowiednią komisję z wnioskiem o odmowę przyznania wnioskodawcy ograniczonego prawa wykonywania zawodu związanego z jego postawą etyczną, nie dającą rękojmi właściwego wykonywania zawodu, może podjąć uchwałę o odmowie przyznania ograniczonego prawa wykonywania zawodu. Organ odwoławczy stwierdził, że na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego nie można przyjąć, iż w sprawie nie zachodzą okoliczności, które zgodnie z Kodeksem Etyki Lekarskiej mogłyby mieć wpływ na wykonywanie zawodu lekarza lub lekarza dentysty. W. Sz. zaangażowany jest w działalność uzdrowicielską Naczelnej Rady Uzdrowicielskiej w K. oraz praktykuje inne niekonwencjonalne metody leczenia - ziołolecznictwo, homeopatię, irydologię, które nie zostały uznane na terenie Rzeczypospolitej Polskiej za dziedzinę współczesnej medycyny (umowa o pracę z dnia [...] kwietnia 2000 r. - k. 32, zaświadczenie nr [...] o prawie wykonywania praktyki uzdrowicielskiej na terenie RP - k.1, k.12, zaświadczenie o nadaniu międzynarodowego tytułu dydaktycznego i stopnia naukowego profesora doktora oraz biegłego eksperta oraz upoważnienie do sprawowania funkcji kierowniczej i kontrolnej wobec wszystkich uzdrowicieli wykonujących praktykę uzdrowicielską na terenie miasta C. – D. - k. 13). Nie można także uznać, że złożone oświadczenie spełnia warunki określone w art. 6 ust. 2 pkt 2 ustawy. Wnioskodawca nie wykazuje nienagannej postawy etycznej, a zatem nie spełnia warunku określonego w art. 5 ust. 1 pkt. 5 wskazanej wyżej ustawy.

Organ odwoławczy zaznaczył nadto, że w dniu [...] września 2008 r. W. Sz. złożył wniosek o wyłączenie - na podstawie art. 24 § 3 k.p.a. - wszystkich członków Okręgowej Rady Lekarskiej Beskidzkiej Izby Lekarskiej od udziału w niniejszym postępowaniu. Postanowieniem z dnia [...] października 2008r. odmówiono wyłączenia członków organu od udziału w postępowaniu w sprawie przyznania ograniczonego prawa wykonywania zawodu lekarza. Odnosząc się do zarzutu nie wyjaśnienia wszystkich okoliczności sprawy i nieuwzględnienia wniosków dowodowych organ II instancji podniósł, że wnioski dowodowe zgłoszone przez stronę dotyczą okoliczności dostatecznie wyjaśnionych przez organ I instancji. Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy jednoznacznie wskazuje, iż W. Sz. zajmował się nieetycznymi praktykami uzdrowicielskimi oraz udzielaniem innych świadczeń z zakresu medycyny niekonwencjonalnej, które są przez niego uznawane za w pełni wartościowe metody lecznicze, czemu dał wyraz w pismach znajdujących się w aktach sprawy. Uzasadnia to stanowisko organu I instancji, że W. Sz. nie wykazuje nienagannej postawy etycznej.

Na powyższą uchwałę z dnia [...] maja 2009 r. W. Sz. wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie.

Skarżący zarzucił naruszenie prawa materialnego: art. 5 ust. 1 pkt 5, art. 6 ust. 2 pkt 2 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty poprzez niewłaściwą ich wykładnię w szczególności przyjęcie, że zainteresowania medycyną niekonwencjonalną wykluczają spełnienie przesłanki nienagannej postawy etycznej, co wyklucza również przyznanie prawa wykonywania zawodu lekarza oraz art. 32 Konstytucji w zakresie, w jakim organ odmówił skarżącemu prawa wykonywania zawodu lekarza ze względu na zainteresowania medycyną konwencjonalną, co uznał za naganne etycznie przy jednoczesnej akceptacji bez zastrzeżeń tego rodzaju praktyk przez aktualnych członków samorządu lekarskiego. Nadto skarżący zarzucił naruszenie prawa procesowego: art. 24 i art. 27 k.p.a. poprzez rozpoznanie wniosku przez organ podlegający wyłączeniu w myśl tych przepisów; art. 77 § 1 k.p.a. poprzez rezygnację z wyczerpującego zebrania całego materiału dowodowego, w szczególności przez nieuwzględnienie wniosków dowodowych zgłoszonych w piśmie z dnia [...] listopada 2008 r.; art. 7 k.p.a. przez rezygnację z realizacji zasady prawdy obiektywnej w postępowaniu; art. 107 § 3 k.p.a. poprzez niewłaściwe sporządzenie uzasadnienia faktycznego i prawnego decyzji; art. 8 k.p.a. poprzez niewłaściwą realizację zasady pogłębiania zaufania obywateli do organów państwa.

W. Sz. wniósł o uchylenie zaskarżonej uchwały oraz poprzedzającej ją uchwały organu I instancji; zasądzenie zwrotu kosztów postępowania w sprawie; wystąpienie z pytaniem prawnym do Trybunału Konstytucyjnego o zgodność art. 5 ust. 1 pkt 5 w zw. z art. 6 ust. 2 pkt 2 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty ze wskazanymi przepisami Konstytucji RP w zakresie, w jakim uzależniają przyznanie wykonywania zawodu lekarza od braku toczących się przeciwko kandydatowi postępowań karnych w sprawie o umyślnie popełnione przestępstwo lub przestępstwo skarbowe oraz brakiem okoliczności, które zgodnie z Kodeksem Etyki Lekarskiej oraz innymi przepisami prawa w rozumieniu wymogu określonego w art. 5 ust. 1 pkt 5 ustawy mogłoby mieć wpływ na wykonywanie zawodu lekarza jako ograniczenia nakładanego na obywateli aktem rangi pozaustawowej (Kodeks Etyki Lekarskiej) oraz w zakresie, w jakim przyznają samorządom ustawowym szeroki zakres uznania wykraczający pozakonstytucyjne kryterium ochrony interesu publicznego co do oceny czy wnioskodawca posiada nienaganną postawę etyczną - ewentualnie o bezpośrednie zastosowanie przepisów Konstytucji i uchylenie w całości w/w uchwał.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę jako niezasadną. Sąd wskazał, że sprawa była już przedmiotem kontroli przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, który wyrokiem z dnia 2 lipca 2004r. uchylił kontrolowaną wówczas uchwałę i uchwałę ją poprzedzającą. Jednocześnie Sąd stwierdził, że wprawdzie - zgodnie z art. 153 p.p.s.a. - ocena prawna i wskazania co do dalszego toku postępowania wyrażone w wyroku wiążą w sprawie ten sąd i organ, którego działanie było przedmiotem zaskarżenia, to jednak ta wiążąca ocena traci moc w przypadku zmian stanu faktycznego lub ustawy (tak m.in. NSA w wyroku z dnia 27.06.1990r. SA/Wr 137/90, ONSA 1990 nr 2-3, poz. 51,). Taka sytuacja, zdaniem Sądu, zachodzi w niniejszej sprawie. W dniu [...] kwietnia 2008r. weszła w życie nowela do ustawy z dnia 5 grudnia 1996r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty - z dnia 12 marca 2008r., która m.in. zmieniła treść art. 6 ustawy. Ustawa z dnia 12 marca 2008r. nie zawiera przepisów przejściowych, a zatem organy w niniejszej sprawie prawidłowo zastosowały ustawę o zawodach lekarza i lekarza dentysty w jej brzmieniu z daty orzekania, mimo że wniosek o przyznanie ograniczonego prawa do wykonywania zawodu lekarza został złożony dnia 15 stycznia 2002r. tj. pod rządzami ustawy w innym brzmieniu. Zgodnie z treścią przepisów art. 5 ust. 1 pkt 5 w zw. z art. 6 ust. 6 i art. 6 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 5 grudnia 1996r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty Okręgowa Rada Lekarska przyznaje prawo wykonywania zawodu lekarza osobie, która spełnia łącznie warunki wymienione w tym przepisie, w tym m.in. wykazuje nienaganną postawę etyczną. Jednocześnie ustawodawca w art. 6 ust. 2 pkt 2 wskazał, że za wystarczające w zakresie wymagania, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 5 ustawy, uznaje się złożenie oświadczenia o określonej w tym przepisie treści. Tym samym ustawodawca ustanowił domniemanie, że kandydat ubiegający się o przyznanie prawa wykonywania zawodu lekarza, który złożył stosowne oświadczenie, wykazuje nienaganną postawę etyczną. Domniemanie to może zostać obalone przez podmiot, który wywodzi z tego skutki prawne. Sąd zaznaczył, że stanowisko to jest tym bardziej uzasadnione, że zgodnie z treścią § 7a uchwały nr [...] z dnia [...] września 1997r. - stanowiącej załącznik do obwieszczenia nr [...] Prezesa Naczelnej Rady Lekarskiej z dnia [...] października 2008r. - Okręgowa Rada Lekarska w przypadku, gdy uzyska wiarygodną informację dotyczącą postawy etycznej, w tym również informację dotyczącą zdarzeń, które wystąpiły poza terytorium RP mogących mieć wpływ na podjęcie i wykonywanie zawodu lekarza w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt. 5 - po sprawdzeniu prawdziwości tych informacji - może podjąć uchwałę o odmowie przyznania prawa wykonywania zawodu. Obwieszczenie to zostało wydane w oparciu o art. 8 ust. 2 w zw. z art. 10 i 11 pkt 4 i 5 ustawy. Zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 12 marca 2008r. dotychczasowe przepisy wykonawcze zachowują moc do czasu wejścia w życie przepisów wykonawczych wydanych na podstawie art. 7a, art. 16 ust. 2 oraz art. 41 ust. 9 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, w brzmieniu nadanym ustawą zmieniającą, nie dłużej jednak niż przez 24 miesiące od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, tj. do 23.04.2010r.

Sąd wskazał, że kwestia nienagannej postawy etycznej jest pojęciem ocennym, a rozstrzygnięcie organu w tym zakresie pozostaje w sferze tzw. uznania administracyjnego. Zdaniem Sądu organy w niniejszej sprawie nie przekroczyły przyznanych im uprawnień w zakresie uznania administracyjnego, a uzasadnienie decyzji - wbrew zarzutom skargi - w sposób wyczerpujący wyjaśnia przyczyny uznania, że skarżący nie wykazuje nienagannej postawy etycznej. Za okoliczności, które wskazują na niespełnienie wymogów określonych w art. 5 ust. 1 pkt 5 ustawy uznano zaangażowanie się W. Sz. w działalność uzdrowicielską oraz udzielanie świadczeń z zakresu tzw. medycyny niekonwencjonalnej. O ile Sąd nie podzielił stanowiska organu, że stosowanie niekonwencjonalnych metod leczenia takich jak ziołolecznictwo, homeopatia, irydologia wskazuje na naganną postawę etyczną w rozumieniu przepisu, to jednocześnie uznał, że organowi nie można zarzucić działania poza granicami uznania administracyjnego, czy wręcz w warunkach dowolności, jeśli chodzi o zarzut zaangażowania się w/w działalność uzdrowicielską. Organ zobligowany był do odniesienia się do zasad Kodeksu Etyki Lekarskiej skoro sam ustawodawca w treści oświadczenia, o którym mowa w art. 6 ust. 2 pkt 2 odwołuje się do tych zasad. Za powyższym przemawiały znajdujące się w aktach sprawy takie dokumenty jak: zaświadczenie Naczelnej Izby Uzdrowicielskiej III RP, że W. Sz. jest Przewodniczącym Miejskiej Izby Uzdrowicielskiej w C. – D. z siedzibą w C. – D. przy ul. S. [...]; dwa dokumenty wystawione w dniu [...] sierpnia 1998r. w języku angielskim przez Naczelną Izbę Uzdrowicielską potwierdzające, że posiada uprawnienia uzdrowicielskie, w tym pierwszy dokument potwierdzający, że W. Sz. uzyskał certyfikat weryfikacji jego umiejętności oraz wiedzy pozwalających na wywieranie pozytywnego wpływu na składniki morfologiczne krwi i moczu, a także złożył z wynikiem pozytywnym test w zakresie uzdrawiania na odległość oraz zaświadczenie o uzyskaniu przez W. Sz. tytułu doktora w zakresie uzdrawiania duchowego (z habilitacją); pismo zainteresowanego z dnia [...] lutego 2002r. skierowane do Beskidzkiej Izby Lekarskiej, w którym W. Sz. oświadczył, iż jako członek Naczelnej Izby Uzdrowicielskiej RP posiada prawo wykonywania praktyki uzdrowicielskiej na obszarze RP. Sąd podzielił stanowisko organu, że zaangażowanie w praktykę uzdrowicielską potwierdza także jej stosowanie wobec chorych potrzebujących pomocy - skarżący przyznał w korespondencji z organem, że stosuje wobec tych osób najnowsze metody Eriksona i Rossiego. W ocenie Sądu organ administracji należycie wyjaśnił okoliczności sprawy. Wprawdzie skarżący oświadczył, iż nigdy nie wykonywał funkcji ambasadora NFSH w Rosji, jednak nie odniósł się dlaczego fakt pełnienia tej funkcji odnotowany jest na stronach internetowych NFSH Naczelnej Izby Uzdrowicielskiej w Kartuzach. Za trafne Sąd uznał stanowisko organów, że wskazane okoliczności związane z działalnością uzdrowicielską mogły skutkować odmową przyznania skarżącemu prawa wykonywania zawodu lekarza. Zgodnie bowiem z art. 57 Kodeksu Etyki Lekarskiej lekarzowi nie wolno posługiwać się metodami uznanymi przez naukę za szkodliwe, bezwartościowe lub nie zweryfikowane naukowo. Nie wolno mu także współdziałać z osobami zajmującymi się leczeniem a nie posiadającymi do tego uprawnień. Kodeks ten stanowi, że lekarz może podejmować leczenie po uprzednim zbadaniu pacjenta. Wyjątki stanowią sytuacje, gdy porada lekarska może być udzielona wyłącznie na odległość. Skoro W. Sz. złożył z wynikiem pozytywnym test w zakresie uzdrawiania na odległość to pozostaje to w sprzeczności z art. 9 tego Kodeksu. W tych warunkach należało przyjąć, że niezależnie od toczącego się postępowania karnego, domniemanie zachowania nienagannej postawy etycznej w rozumieniu przepisów art. 5 ust. 1 pkt 5 zostało skutecznie obalone przez organ.

Jednocześnie Sąd nie podzielił stanowiska organu, że udzielanie świadczeń z zakresu medycyny niekonwencjonalnej może skutkować - samo przez się - uznaniem nieetycznego zachowania osoby wnioskującej o przyznanie prawa do wykonywania zawodu. Sam fakt leczenia metodami naturalnymi, preparatami ziołowymi lub homeopatycznymi, nawet jeśli są to preparaty paramedyczne, nie może uzasadniać braku zaufania do takiego lekarza. Doświadczenie życiowe wskazuje, że leczenie metodami naturalnymi cieszy się ogromną popularnością wśród pacjentów. Okoliczność ta jednak pozostaje bez wpływu na treść rozstrzygnięcia.

Sąd nie podzielił zarzutów naruszenia art. 24 i art. 27 k.p.a. Stwierdził, że uchwałami z dnia 17 listopada 2006r. Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej rozpoznało wniosek co do wyłączenia Przewodniczącej Komisji lek. Z. K. – Z. oraz członka ORL BIL lek. K. Sz. – K. i poszczególnych jej członków (uchwała z dnia [...] października 2008r.). Rozstrzygnięcia organu w przedmiocie wyłączenia są zgodne z prawem; organ prawidłowo uznał, że w okolicznościach tej sprawy nie zostały spełnione przesłanki wymienione w art. 24 i art. 27 k.p.a., które uzasadniałyby konieczność wyłączenia członka organu kolegialnego lub też stanowiły o jego wyłączeniu z mocy prawa.

W ocenie Sądu nie można także skutecznie postawić organowi zarzutu nienależytego wyjaśnienia okoliczności sprawy i rezygnacji z wyczerpującego zebrania materiału dowodowego, w szczególności przez nieuwzględnienie wniosków dowodowych zgłoszonych w piśmie z dnia [...] listopada 2008r., to jest dowodów z protokołów zeznań wszystkich świadków złożonych przed Sądem Rejonowym VI Wydział Grodzki, w sprawie sygn. akt [...]; z pisma oskarżyciela posiłkowego Beskidzkiej Izby Lekarskiej z dnia [...] kwietnia 2008r. zawierającego pytania do biegłego, a znajdującego się w aktach Sądu Rejonowego VI Wydział Grodzki, sygn. akt [...]; z opinii, która została sporządzona przez biegłych sądowych w sprawie o sygn. akt [...]; z przesłuchania w charakterze świadka przez Okręgową Radę Lekarską Beskidzkiej Izby Lekarskiej M. L., autorki artykułu "Diagnoza z amperomierza" zamieszczonego w Dzienniku Zachodnim z dnia [...] października 2006r. (głównego świadka oskarżenia w sprawie o sygn. akt [...]- na okoliczność ustalenia, czy lekarz W. Sz. (jak utrzymuje od blisko 6 lat Beskidzka Izba Lekarska, w tym także ostatnim piśmie z dnia [...] września 2008r. skierowanym do WSA w Gliwicach) "zajmuje się działalnością uzdrowicielską oraz stosowaniem medycyny niekonwencjonalnej, nie uznawanej przez współczesną medycynę". Organ wyjaśnił przyczyny nieuwzględnienia wniosków i stanowisko to Sąd uznał za trafne tym bardziej, że to Sąd Rejonowy jest uprawniony do oceny ich wiarygodności i mocy dowodowej. Sąd nie uwzględnił wniosku o wystąpienie z pytaniem prawnym do Trybunału Konstytucyjnego w podanym w skardze zakresie. Reasumując, Sąd uznał, że zaskarżona uchwała nie narusza prawa w stopniu, który mógłby uzasadniać jej uchylenie.

Skargę kasacyjną od wyroku wniósł W. Sz., reprezentowany przez radcę prawnego M. Sz., zaskarżając wyrok w całości.

Skarżący zarzucił naruszenie przepisów prawa procesowego, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy (art. 174 pkt 2 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi):

a) art. 153 i art. 170 w zw. z art. 171 ustawy - Prawo o ustroju sądów administracyjnych poprzez fakt, iż Sąd orzekając ponownie w tej samej sprawie oraz w oparciu o ten sam materiał dowodowy nie uwzględnił oceny prawnej i wskazań wyrażonych wcześniej w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8 listopada 2005 r., sygn. akt II OSK 139/05 oraz wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 2 lipca 2004 r., sygn. akt I SA 2634/02 i uznał, iż dokumenty dołączone do wniosku W. Sz. dot. jego rzekomej działalności uzdrowicielskiej potwierdzają nieetyczność jego postępowania i mogą być podstawą odmowy przyznania ograniczonego prawa wykonywania zawodu lekarza i wpisu na listę;

b) wadliwie wykonał ustrojowy obowiązek kontroli zaskarżonego aktu pod względem zgodności z prawem, wynikający z art. 1 § 1 i § 2 ustawy Prawo o ustroju sądów administracyjnych oraz z art. 3 § 2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, a także naruszył art. 113 § 1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi albowiem nie rozpoznał prawidłowo przytaczanych przez Skarżącego w skardze zarzutów dotyczących naruszenia prawa przez organy samorządu lekarskiego oraz uznał sprawę stawianych W. Sz. zarzutów braku etycznego postępowania za dostatecznie wyjaśnioną;

c) art. 145 § 1 pkt 1 lit. a)-c) ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi poprzez nieuwzględnienie skargi, mimo naruszenia przepisów przez organy samorządu lekarskiego w toku postępowania, a w szczególności naruszenia art. 24 i art. 27 KPA poprzez rozpoznanie wniosku Skarżącego przez organ podlegający wyłączeniu w myśl powołanych wyżej przepisów; art. 75 i art. 77 § 1 KPA poprzez rezygnację z wyczerpującego zebrania i rozpatrzenia całego materiału dowodowego wniosku, w szczególności poprzez nieuwzględnienie wniosków dowodowych skarżącego zgłoszonych w piśmie z dnia [...] listopada 2008 r., a także uznanie bez właściwej opinii biegłego, iż określone metody leczenia nie są naukowo zweryfikowane i dopuszczone do stosowania a niektóre nie; art. 7 KPA przez rezygnację z realizacji zasady prawdy obiektywnej w postępowaniu dotyczącym W. Sz.; art. 107 § 3 KPA przez niewłaściwe sporządzenie uzasadnienia faktycznego i prawnego decyzji a także art. 8 KPA przez niewłaściwą realizację zasady pogłębiania zaufania obywateli do organów Państwa, a także błędne przyjęcie, iż zaskarżone uchwały samorządu lekarskiego nie naruszają prawa w stopniu, który mógłby uzasadniać ich uchylenie;

Nadto skarżący zarzucił naruszenie przepisów prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy (art. 174 pkt 1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi):

a) art. 5 ust. 1 pkt 5 w zw. z art. 6 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (tekst jednolity Dz.U. 2008, Nr 136, poz. 857 ze zm.) poprzez błędną ich wykładnię, w szczególności przyjęcie, że udział w legalnych stowarzyszeniach i organizacjach działających w Polsce wyklucza spełnienie przez W. Sz. przesłanki nienagannej postawy etycznej i uniemożliwia przyznanie mu prawa wykonywania zawodu lekarza;

b) art. 17 oraz art. 65 Konstytucji RP poprzez ich niezastosowanie w zakresie, w jakim Sąd odmówił W. Sz. prawa wykonywania zawodu ze względu na zainteresowania medycyną niekonwencjonalną i udział w legalnych stowarzyszeniach oraz organizacjach działających w Polsce, co Sąd uznał za naganne etycznie.

W oparciu o powyższe zarzuty skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi, który wydał ten wyrok (art. 185 § 1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi), bądź o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i rozpoznanie skargi poprzez uchylenie w całości uchwały Naczelnej Rady Lekarskiej w Warszawie Nr [...] z dnia [...] maja 2009 r., [...] oraz poprzedzającej ją uchwały nr [...] Okręgowej Rady Lekarskiej Beskidzkiej Izby Lekarskiej z dnia [...] listopada 2008 r. - w przypadku uznania przez Sąd, iż w przedmiotowej sprawie nie ma naruszeń przepisów postępowania, które mogły mieć istotny wpływ na wynik sprawy, a zachodzą zarzucane naruszenia prawa materialnego (art. 188 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi); zasądzenie kosztów postępowania (w tym kosztów zastępstwa procesowego) według norm przepisanych. Skarżący wniósł także o wystąpienie z pytaniem prawnym do Trybunału Konstytucyjnego (w trybie art. 193 Konstytucji RP) z pytaniem prawnym o zgodność:

a) art. 5 ust. 1 pkt 5 w zw. z art. 6 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (tekst jednolity Dz. U. 2008, Nr 136, poz. 857 ze zm.) z art. 2, art. 17, art. 31 art. 32, art. 42 ust. 3 i art. 65 Konstytucji RP, w zakresie w jakim uzależniają przyznanie wykonywania zawodu lekarza od braku toczących się przeciwko kandydatowi postępowań karnych w sprawie o umyślnie popełnione przestępstwo lub przestępstwo skarbowe (bez dodatkowego wskazania lub wartościowania rodzaju przestępstwa), oraz braku okoliczności, które zgodnie z Kodeksem Etyki Lekarskiej oraz innymi przepisami prawa, w rozumieniu wymogu określonego w art. 5 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty, mogłyby mieć wpływ na wykonywanie zawodu lekarza lub lekarza dentysty na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jako ograniczenia nakładanego na obywateli RP aktem rangi pozaustawowej (Kodeks Etyki Lekarskiej), jak również w zakresie, w jakim przyznają samorządom ustawowym szeroki zakres uznania, wykraczający poza konstytucyjne kryterium ochrony interesu publicznego, co do oceny, czy wnioskodawca posiada nienaganną postawę etyczną;

b) uchwały nr [...] z dnia [...] września 1997 r., stanowiącej załącznik do obwieszczenia nr [...] Prezesa Naczelnej Rady Lekarskiej z [...] października 2008 r. z: art. 17 i art. 31 Konstytucji oraz z art. 8 ust. 2 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty w części, w jakiej formułuje ona okoliczności, w jakich Okręgowa Rada Lekarska może podjąć uchwałę o odmowie przyznania prawa wykonywania zawodu, ewentualnie bezpośrednie zastosowanie wskazanych wyżej przepisów Konstytucji RP i uchylenie uchwał organów samorządu lekarskiego.

W uzasadnieniu skargi kasacyjnej skarżący podniósł, że niezłożenie oświadczenia o treści przewidzianej w art. 6 ust. 2 pkt 2 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty nie przesądza o tym, że nie wykazuje nienagannej postawy etycznej. Nawet gdyby przyjąć, że złożenie oświadczenie ustanawia domniemanie takiej postawy, to nie złożenie tego oświadczenia nie ustanawia domniemania, że skarżący takiej postawy nie wykazuje. Brak odpowiedniego oświadczenia nie oznacza, że organy mogły ponownie badać, czy skarżący wykazuje nienaganną postawę etyczną, tym bardziej, iż zarzut braku etycznego działania formułowany jest w oparciu o dokumenty, które co najmniej od kilku lat są w posiadaniu organów samorządu lekarskiego i które były przedmiotem oceny Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, I SA 2634/02 oraz Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie, II OSK 139/05. Nadto, skarżący nie zgodził się z twierdzeniem Sądu jakoby organy nie przekroczyły zakresu przysługującego im uznania administracyjnego. Podkreślił, że kwestia działalności uzdrowicielskiej była przedmiotem badania w poprzednim postępowaniu przed WSA i NSA, czego konsekwencją było uznanie, że nie może to być podstawą kwestionowania nienagannej postawy etycznej skarżącego. Zdaniem skarżącego zmiana ustawy nie miała żadnego wpływu na kwestię spełniania warunków przyznania skarżącemu ograniczonego prawa wykonywania zawodu, gdyż okoliczność spełniania przez skarżącego warunku nienagannej postawy etycznej została już wcześniej rozstrzygnięta. Nie miało więc znaczenia to, czy skarżący złożył oświadczenie zgodnie z treścią art. 6 ust. 2 pkt 2 ustawy – nie musiał korzystać z ułatwienia, jakim jest domniemanie wynikające z takiego oświadczenia. Organy nie przytoczyły żadnych nowych okoliczności faktycznych, które mogłyby mieć wpływ na ocenę tej postawy. Skarżący podniósł również, że przypisując mu stosowanie preparatów paramedycznych i wnioskując na tej podstawie, iż nie wykazuje nienagannej postawy etycznej umożliwiającej mu wykonywanie zawodu lekarza, zaskarżona decyzja narusza art. 32 w zw. z art. 17 Konstytucji RP. Przepis ten stanowi, że wszyscy są wobec prawa równi oraz że wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne. Formułując zarzuty samorząd lekarski świadomie pomija fakt, że leki te są powszechnie stosowane przez praktykujących lekarzy.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 183 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), zwanej dalej p.p.s.a., Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, biorąc pod rozwagę z urzędu jedynie nieważność postępowania.

W niniejszej sprawie żadna z wymienionych w art. 183 § 2 p.p.s.a. przesłanek nieważności postępowania nie zaistniała, wobec czego Naczelny Sąd Administracyjny przeszedł do zbadania zarzutów kasacyjnych.

Skarga kasacyjna wniesiona w niniejszej sprawie nie jest usprawiedliwiona, gdyż zaskarżony wyrok odpowiada prawu, a to z poniższych względów.

Po pierwsze, chybiony jest zarzut kasacyjny dotyczący naruszenia przez Sąd pierwszej instancji art. 153 i art. 170 w związku z art. 171 p.p.s.a.

Stosownie do art. 153 p.p.s.a. ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie lub bezczynność było przedmiotem zaskarżenia. Na gruncie tej regulacji prawnej przyjmuje się, że pojęcie ocena prawna oznacza wyjaśnienie istotnej treści przepisów prawnych i sposobu ich zastosowania w konkretnym wypadku w związku z rozpoznawaną sprawą. Ocena ta może się odnosić zarówno do przepisów prawa materialnego i procesowego.

Przez ocenę prawną rozumie się wyjaśnienie istotnej treści przepisów prawnych i sposobu ich zastosowania w konkretnym wypadku rozpoznawanej sprawy ( por. W.Siedlecki [w:] B. Dobrzański, W. Lisiecki, Z. Resich, W. Siedlecki, Kodeks postępowania cywilnego, Komentarz, t. 1, Warszawa 1975, s. 637, A. Kabat [w:] B.Dauter, B. Gruszczyński, A. Kabat, M. Niezgódka - Medek Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Zakamycze 2005, s. 337 ). Związanie Sądu administracyjnego oceną prawną oznacza, że Sąd nie może formułować nowych ocen prawnych, sprzecznych z wyrażonym wcześniej poglądem (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 22 marca 1999 roku, IV SA 527/97, LEX nr 47275, T.Woś [w:] T. Woś, H. Knysiak – Molczyk, M. Romańska, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Komentarz, LexisNexis Warszawa 2005, s.474 ).

Organy administracji – jak stanowi art. 153 p.p.s.a. - są związane nie tyko oceną prawną, ale i wskazaniami co do dalszego postępowania. Wskazania co do dalszego postępowania stanowią z reguły konsekwencje oceny prawnej. Dotyczą sposobu działania organów w toku ponownego rozpoznania sprawy i mają na celu uniknięcie wadliwości w postępowaniu prowadzonym po wydaniu wyroku. Związanie wyrażonymi w orzeczeniu sądu wskazaniami co do dalszego postępowania obliguje organ do wykonania wytycznych sądu. W toku kontroli legalności decyzji administracyjnych wydanych w toku ponownego postępowania Sąd administracyjny obciążą obowiązek sprawdzenia, czy organy zastosowały się do oceny prawnej i wypełniły wskazania co do dalszego postępowania.

Jednocześnie pamiętać należy, że ocena prawna wyrażona w orzeczeniu Naczelnego Sądu Administracyjnego wiąże Sąd i organy administracji tak długo, dopóki nie nastąpią istotne zmiany stanu prawnego lub faktycznego, przy których Sąd wyraził tę ocenę prawną (por. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego: z dnia 12 października 1987 roku, SA 484/87 - GAP 1988, nr 8 z komentarzem H.Starczewskiego, z dnia 9 maja 1990 roku, I SA 235/90 i z dnia 27 czerwca 1990 roku, SA/Wr 137/90 - E. Smoktunowicz, Orzecznictwo Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego, Kodeks postępowania administracyjnego - teza 7 i 8, str. 302 - 304, z dnia 29 maja 1998 roku II SA 1295/96, LEX nr 43263, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 listopada 1998 roku, OSNAPiUS 1999, nr 15, poz. 476, J.P. Tarno: Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Komentarz, Lexis Nexis 2004, s. 268).

W niniejszej sprawie – wbrew stanowisku skarżącego – nastąpiła zmiana zarówno stanu faktycznego jak i prawnego sprawy.

A mianowicie, ustawą z dnia 12 marca 2008 r. o zmianie ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty ( Dz. U. Nr 58, poz. 351) dokonano nowelizacji ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz. U. z 2005 r. Nr 226, poz. 1943 ze zm. – obecnie t. j. Dz. U. z 2008 r. Nr 136, poz. 857 ze zm.). Nowe brzmienie z dniem 23 kwietnia 2010 r. uzyskały m.in. przepisy art. 5 - 5c oraz art. 6 tej ustawy - z mocy art. 1 pkt 2 i 4 w związku z art. 3 noweli. Ustawa zmieniająca nie zawiera przepisów przejściowych. Rację ma zatem Sąd pierwszej instancji, iż w tej sytuacji zastosowanie w niniejszej sprawie znajduje – jak zasadnie przyjęły organy administracji – ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty w jej brzmieniu z daty orzekania mimo, że wniosek o przyznanie ograniczonego prawa do wykonywania zawodu lekarza został złożony w dniu 15 stycznia 2002r. tj. pod rządzami ustawy w innym brzmieniu.

Powyższa zmiana stanu prawnego nastąpiła po wydaniu wyroku przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie ( wyrok z dnia 2 lipca 2004 r., sygn. akt I SA 2634/02) oraz Naczelny Sąd Administracyjny ( wyrok z dnia 8 listopada 2005 r., sygn. akt II OSK 139/05). To zaś oznacza, iż organy administracji przy ponownym rozpatrzeniu sprawy obowiązane były uwzględnić zaistniałą zmianę stanu prawnego.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty okręgowa rada lekarska przyznaje, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 5a-5c, prawo wykonywania zawodu lekarza albo prawo wykonywania zawodu lekarza dentysty osobie, która spełnia wymogi określone w pkt 1 – 5 tegoż przepisu, w tym wykazuje nienaganną postawę etyczną - pkt 5.

Z dniem 23 kwietnia 2010 r. art. 6 tej ustawy - jak już wyżej wskazano - uzyskał nowe brzmienie stanowiąc, iż za wystarczające w zakresie spełnienia wymagania, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 5, uznaje się złożenie oświadczenia następującej treści: "Świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia oświadczam, że nie byłem karany za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe oraz że nie toczy się przeciwko mnie postępowanie karne w sprawie o umyślnie popełnione przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, oraz że nie zachodzą okoliczności, które zgodnie z Kodeksem Etyki Lekarskiej oraz innymi przepisami prawa, w rozumieniu wymogu określonego w art. 5 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty, mogłyby mieć wpływ na wykonywanie zawodu lekarza lub lekarza dentysty na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej" – art. 6 ust. 2 pkt 2 ustawy.

Tym samym W. Sz. winien złożyć oświadczenie, o jakim mowa w art. 6 ust. 2 pkt 2 ustawy.

Skarżący złożył oświadczenie w dniu [...] listopada 2008r. W. Sz. oświadczył, że nie był karany za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe oraz że nie zachodzą okoliczności, które zgodnie z Kodeksem Etyki Lekarskiej oraz innymi przepisami prawa, w rozumieniu wymogu określonego w art. 5 ust. 1 pkt 5 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, mogłyby mieć wpływ na wykonywanie zawodu lekarza lub lekarza dentysty na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Ponadto oświadczył, że toczy się przeciwko niemu przed Sądem Rejonowym VI Wydział Grodzki w Ż. postępowanie karne w sprawie o sygn. akt: [...], w którym oskarżyciel publiczny wraz z Beskidzką Izba Lekarską zarzuca mu popełnienie czynów, które zdaniem W. Sz. nie wypełniają znamion żadnego przestępstwa.

Mając na uwadze powyższą treść oświadczenia organy administracji uznały, iż W. Sz. nie złożył oświadczenia, gdyż treść oświadczenia z dnia [...] listopada 2008r. nie odpowiada brzmieniu art. 6 ust. 2 pkt 2 ustawy. Jest to stanowisko zbyt daleko idące.

Zauważyć bowiem należy, iż w sytuacji, gdy W. Sz. wskazał, że toczy się przeciwko niemu przed Sądem Rejonowym VI Wydział Grodzki w Ż. postępowanie karne w sprawie o sygn. akt: [...] i jednocześnie oświadczył, iż nie zachodzą okoliczności, które zgodnie z Kodeksem Etyki Lekarskiej oraz innymi przepisami prawa, w rozumieniu wymogu określonego w art. 5 ust. 1 pkt 5 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, mogłyby mieć wpływ na wykonywanie zawodu lekarza lub lekarza dentysty na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, to organy obciążał obowiązek oceny złożonego oświadczenia nie tylko w aspekcie art. 6 ust. 2 pkt 2 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, ale i art. 5 ust. 1 pkt 5 tej ustawy. A mianowicie, organy obowiązane były rozważyć, czy charakter czynów zarzucanych skarżącemu w toku postępowania karnego uzasadnia ( bądź nie uzasadnia ) przyjęcie stanowiska, że nie zachodzą okoliczności, które zgodnie z Kodeksem Etyki Lekarskiej oraz innymi przepisami prawa, w rozumieniu wymogu określonego w art. 5 ust. 1 pkt 5 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, mogłyby mieć wpływ na wykonywanie zawodu lekarza lub lekarza dentysty na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W. Sz. w dacie wydawania uchwały zaskarżonej do Sądu pierwszej instancji wprawdzie nie był karany za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe, lecz toczyło się już przeciwko niemu postępowanie karne w sprawie o umyślnie popełnione przestępstwa. W. Sz. oskarżony jest o czyn z art. 58 pkt 2 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty tj. o to, że w okresie od roku 2004 r. do dnia 8 października 2006 r. w Ż. w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, nie posiadając uprawnień wymaganych przepisami udzielał świadczeń zdrowotnych, polegających na rozpoznawaniu chorób, leczeniu oraz o czyn z art. 124 ustawy Prawo farmaceutyczne, tj. że w okresie od 2004r. do dnia 8 października 2006 r. w Żywcu w celu osiągnięcia korzyści majątkowej wprowadzał do obrotu produkty lecznicze w postaci mieszanek ziół nie posiadając pozwoleń na dopuszczenie ich do obrotu.

Jak stanowi art. 7 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997r. - Kodeks karny ( Dz. U. Nr 88, poz.553 ze zm.) przestępstwo jest zbrodnią albo występkiem, przy czym występkiem jest czyn zabroniony zagrożony grzywną powyżej 30 stawek dziennych, karą ograniczenia wolności albo karą pozbawienia wolności przekraczającą miesiąc - § 3 art. 7 k.k. Czyn z art. 58 pkt 2 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz czyn z art. 124 ustawy - Prawo farmaceutyczne zagrożone są karą grzywny, karą ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności - odpowiednio do roku i do lat 2. Jednocześnie zaznaczyć należy, iż przepis art. 8 k.k. w przypadku występku wprowadza jako zasadę popełnienie czynu zabronionego umyślnie. Od zasady tej są przewidziane wyjątki przewidujące nieumyślne popełnienie czynu zabronionego. Wyjątki te muszą być wyraźnie w ustawie określone. Milczenie ustawy oznacza, że znamieniem typu czynu zabronionego jest umyślność co do znamion przedmiotowych tego typu ( A. Zoll [w:] G.Bogdan, Z. Ćwiąkalski, P. Kardas, J. Majewski, J. Raglewski, M. Szewczyk, W. Wróbel, A. Zoll, Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz. Tom I. Zakamycze, 2004, wyd. II. - komentarz do art. 7 i art. 8 k.k.; M. Koremba [w:] M.Kondrat, M. Koremba, W. Masełbas, W. Zieliński, Prawo farmaceutyczne. Komentarz, ABC 2009 - komentarz do art. 124 ustawy - Prawo farmaceutyczne).

A zatem, zarówno czyn określony w art. 124 ustawy z dnia 6 września 2001r. - Prawo farmaceutyczne ( Dz. U. z 2008, Nr 45, poz. 271 ) jak i czyn określony w art. 58 pkt 2 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty ( działanie w celu osiągnięcia korzyści majątkowej ) są przestępstwami umyślnymi. Charakter zarzucanych skarżącemu czynów, tj. wprowadzanie do obrotu produktów leczniczych bez posiadania pozwoleń na dopuszczenie ich do obrotu oraz udzielanie świadczeń zdrowotnych nie posiadając uprawnień wymaganych przepisami uzasadniało przyjęcie przez organy administracji i Sąd pierwszej instancji stanowiska, iż w okolicznościach niniejszej sprawy - jakie zaistniały po wydaniu wskazanych wyżej wyroków przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie i Naczelny Sąd Administracyjny - nie można uznać, że nie zachodzą okoliczności, które zgodnie z Kodeksem Etyki Lekarskiej oraz innymi przepisami prawa, w rozumieniu wymogu określonego w art. 5 ust. 1 pkt 5 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, mogłyby mieć wpływ na wykonywanie zawodu lekarza lub lekarza dentysty na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. To zaś oznacza, iż nie można skutecznie zakwestionować stanowiska organów administracji i Sądu pierwszej instancji, że W. Sz. nie wykazuje nienagannej postawy w rozumieniu art. 6 ust. 2 pkt 2, a tym samym, że nie spełnia wymogu ustanowionego w art. 5 ust. 1 pkt 5 ustawy. Nie można też twierdzić – jak czyni to skarżący – iż Sąd pierwszej instancji w oparciu o ten sam materiał dowodowy nie uwzględnił oceny prawnej i wskazań wyrażonych wcześniej w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8 listopada 2005 r., sygn. akt II OSK 139/05 oraz wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia [...] lipca 2004 r., sygn. akt I SA 2634/02.

Podkreślić przy tym należy, iż stan faktyczny może ulec kolejnej zmianie po prawomocnym zakończeniu postępowania karnego i w przypadku uniewinnienia skarżącego odpadnie istniejąca obecnie okoliczność toczącego się postępowania karnego w sprawie o umyślnie popełnione przestępstwo.

W tym miejscu zauważyć należy, iż Sąd pierwszej instancji nie podzielił stanowiska organu, że udzielanie świadczeń z zakresu medycyny niekonwencjonalnej może skutkować - samo przez się - uznanie nieetycznego zachowania wnioskującego o przyznanie prawa do wykonywania zawodu. Sam fakt leczenia metodami naturalnymi preparatami ziołowymi lub homeopatycznymi, nawet jeśli są to preparaty paramedyczne, nie może uzasadniać braku zaufania do takiego lekarza. Jednocześnie Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zasadnie uznał, że okoliczność ta pozostaje bez wpływu na treść rozstrzygnięcia z uwagi na pozostałe okoliczności, jakie występują w tej sprawie. A więc – wbrew twierdzeniu skarżącego - Sąd pierwszej instancji nie przyjął, iż zainteresowanie medycyną niekonwencjonalną i udział w legalnych stowarzyszeniach oraz organizacjach działających w Polsce uniemożliwia przyznanie W. Sz. prawa wykonywania zawodu.

Z powyższych względów Sądowi pierwszej instancji nie można skutecznie zarzucić naruszenia przepisów postępowania, tj. art. 153 i art. 170 w związku z art. 171 p.p.s.a., art. 3 § 2 i art. 113 § 1 p.p.s.a. oraz art. 1 § 1 i § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) – zwanej dalej "p.u.s.a." jak i naruszenia prawa materialnego, tj. art. 5 ust. 1 pkt 5 w związku z art. 6 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty i art. 17 oraz art. 65 Konstytucji R.P.

Stosownie do art. 1 § 2 p.u.s.a. wojewódzki sąd administracyjny sprawuje w zakresie swojej właściwości kontrolę pod względem zgodności z prawem, jeśli ustawa nie stanowi inaczej. Kontrola ta powinna zawsze przebiegać w trzech płaszczyznach: a) oceny zgodności rozstrzygnięcia (decyzji innego aktu) lub działania z prawem materialnym, b) dochowania wymaganej prawem procedury, c) respektowania reguł kompetencji ( por. A. Kabat [w:] B.Dauter, B. Gruszczyński, A.Kabat, M. Niezgódka-Medek, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Zakamycze, 2006, wyd. II). Sąd ten ma obowiązek rozpatrzyć sprawę rozstrzygniętą zaskarżoną decyzją z punktu widzenia zgodności z prawem całego postępowania administracyjnego.

W niniejszej sprawie Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie przeprowadził kontrolę legalności zaskarżonej decyzji zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.).

Chybiony jest również zarzut kasacyjny dotyczący naruszenia przez Sąd pierwszej instancji art. 145 § 1 pkt 1 lit. a)-c) p.p.s.a., art. 24 i art. 27 k.p.a., art. 7, art.8, art. 75 i art. 77 § 1 k.p.a.

W niniejszej sprawie nie zachodziła potrzeba zasięgnięcia przez organy administracji opinii biegłego odnośnie metod leczenia. Niezależnie od wyników ewentualnej opinii w sprawie pozostaje nadal kwestia toczącego się postępowania karnego w sprawie o umyślnie popełnione przestępstwo. Trafnie także Sąd pierwszej instancji uznał, że w postępowaniu administracyjnym nie zostały naruszone art. 24 i art. 27 k.p.a. Uchwałą z dnia [...] listopada 2006r. i postanowieniem z dnia [...] października 2008r. Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej rozpoznało wniosek o wyłączenie Przewodniczącej Okręgowej Rady Lekarskiej Beskidzkiej Izby Lekarskiej lek. Z. K. – Z. oraz członka ORL BIL lek. K. Sz. – K. i poszczególnych jej członków.

Mając powyższe na uwadze Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 184 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) oddalił skargę kasacyjną.