drukuj    zapisz    Powrót do listy

6014 Rozbiórka budowli lub innego obiektu budowlanego, dokonanie oceny stanu technicznego obiektu, doprowadzenie obiektu do s, Budowlane prawo, Inspektor Nadzoru Budowlanego, Oddalono skargę, II SA/Po 1078/15 - Wyrok WSA w Poznaniu z 2016-02-17, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II SA/Po 1078/15 - Wyrok WSA w Poznaniu

Data orzeczenia
2016-02-17 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2015-12-01
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu
Sędziowie
Barbara Drzazga
Danuta Rzyminiak-Owczarczak
Edyta Podrazik /przewodniczący sprawozdawca/
Symbol z opisem
6014 Rozbiórka budowli lub innego obiektu budowlanego, dokonanie oceny stanu technicznego obiektu, doprowadzenie obiektu do s
Hasła tematyczne
Budowlane prawo
Sygn. powiązane
II OSK 1278/16 - Wyrok NSA z 2016-12-08
Skarżony organ
Inspektor Nadzoru Budowlanego
Treść wyniku
Oddalono skargę
Powołane przepisy
Dz.U. 2014 poz 1647 art. 1
Ustawa z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych - tekst jednolity
Dz.U. 2012 poz 270 art. 57a, art. 134 par. 1, art. 151
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jednolity.
Dz.U. 2013 poz 1409 art. 3 pkt 1, 3 i 5-7, art. 29 ust. 1 pkt 12 i 22, art. 33 ust. 2 pkt 1, 2 i 4, art. 48, art. 49b, art. 52
Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane - tekst jednolity
Dz.U. 2013 poz 267 art. 7, art. 77 par. 1 i art. 80
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego - tekst jednolity
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Edyta Podrazik (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Barbara Drzazga Sędzia WSA Danuta Rzyminiak-Owczarczak Protokolant st.sekr.sąd. Mariola Kaczmarek po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 lutego 2016 r. sprawy ze skargi A. I. Sp. z o.o. z siedzibą w L. na decyzję Wielkopolskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] września 2015 r. Nr [...] w przedmiocie nakazu rozbiórki obiektu budowlanego; oddala skargę

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [...] kwietnia 2015 r., nr [...], Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego dla powiatu p. na podstawie art. 48 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz. U. z 2013 r., poz. 1409 z późn. zm., dalej: "pr. bud.") oraz art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 267 z późn. z., dalej: "k.p.a.") nakazał A. I. Sp. z o.o. w L. rozbiórkę boksów na węgiel zlokalizowanych na działce nr [...], położonej przy skrzyżowaniu ul. A. P. i ul [...] w L.

W uzasadnieniu organ wskazano, że wyniku kontroli przeprowadzonej w dniu [...] maja 2014 r. ustalono, iż na działce nr [...] należącej do A. I. Sp. z o.o. w L., oddanej najprawdopodobniej w dzierżawę M. G. Sp. z o.o. w B., znajduje się 6 boksów na węgiel. Każdy obiekt budowlany ma konstrukcję stalowo-betonową (słupki stalowe, ściany wypełnione płytami betonowymi). Na nieruchomości znajduje się też waga samochodowa. W toku kontroli nie stwierdzono natomiast, by na przedmiotowej działce była prowadzona działalność związana ze składowaniem węgla. W odpowiedzi na skierowane zapytania w piśmie z dnia [...] września 2014 r. Starosta P. poinformował, że dla omawianej nieruchomości nie została wydana decyzja o pozwoleniu na budowę boksów na węgiel. Z kolei w piśmie z dnia [...] sierpnia 2014 r. Burmistrz L. wyjaśnił, że rozważana nieruchomość objęta jest miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, zatwierdzonym uchwałą nr [...] Rady Miasta L. z dnia [...] marca 2009 r. W celu ustalenia inwestora opisanych robót budowlanych organ I instancji wystąpił w piśmie z dnia [...] sierpnia 2014 r. do M. G. Sp. z o.o. ze stosowanym zapytaniem, wezwanie to pozostało bez odpowiedzi. W tej sytuacji organ I instancji wezwał "S." Sp. z o.o. w B. B. do złożenia niezbędnych wyjaśnień oraz do przedłożenia umowy dzierżawy zawartej z właścicielem nieruchomości. W odpowiedzi "S." Sp. z o.o. przedłożyły umowę z dnia [...] sierpnia 2012 r., zawartą pomiędzy A. I. Sp. z o.o. i M. G. Sp. z o.o. Z wymienionego kontraktu wynika, że dzierżawca działki nr [...] zobowiązywał się korzystać z dzierżawionego terenu wyłącznie do działalności gospodarczej związanej z handlem węglem oraz do zamontowania wagi samochodowej wolnostojącej, niezwiązanej trwale z gruntem. Do umowy tej sporządzono następnie aneks z dnia [...] lutego 2013 r. Aby ustalić datę zrealizowania omawianych robót budowlanych i ich inwestora, organ nadzoru budowlanego skierował odpowiednie zapytanie do M. G. Sp. z o.o. i "S." Sp. z o.o. Wezwania te pozostały bez odpowiedzi. Organ I instancji przytoczył następnie przepisy, które w jego ocenie powinny znaleźć zastosowanie w rozpatrywanej sprawie, wyjaśniając w szczególności, że wykonanie boksów na węgiel wymagało w świetle art. 28 pr. bud. uzyskania pozwolenia na budowę. Rozważanych obiektów budowlanych nie można przy tym kwalifikować jako obiekty tymczasowe i objąć zakresem zastosowani art. 29 ust. 1 pkt 12 pr. bud. Nie stanowią one również obiektów małej architektury, co z kolei wyklucza zastosowanie art. 29 ust. 1 pkt 22 pr. bud. Jednocześnie organ I instancji wskazał, że waga samochodowa jako niezwiązana trwale z gruntem nie stanowi budowli, lecz należy ją uznać za urządzenie techniczne, brak zatem podstaw, by w tym zakresie prowadzić postępowanie administracyjne. Mając na uwadze powyższe ustalenia, organ I instancji powołał się na art. 48 pr. bud. jak przepis regulujący właściwy tryb postępowania naprawczego. Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego przyjął zarazem, że adresatem postanowienia nakładającego obowiązek przedłożenia dokumentów niezbędnych do ewentualnej legalizacji samowoli budowlanej powinien być właściciel gruntu, tj. A. I. Sp. z o.o. W wyniku prowadzonego postępowania administracyjnego nie udało się bowiem ustalić daty wykonania przedmiotowych robót budowlanych, a tym samym także ich inwestora. Poza tym umowa z dnia [...] sierpnia 2012 r. nie upoważniała dzierżawcy do wybudowania jakichkolwiek obiektów budowlanych na terenie dzierżawionego placu. Organ I instancji zaznaczył przy tym, że do chwili wydania omawianej decyzji A. I. Sp. z o.o. nie wykonał obowiązków, jakie zostały na niego nałożone na mocy postanowienia z dnia [...] grudnia 2014 r. Wobec tego konieczne stało się orzeczenie nakazu rozbiórki.

Pismem z dnia [...] czerwca 2015 r. A. I. Sp. z o.o. w L. odwołał się od powyższej decyzji z dnia [...] kwietnia 2015 r., zarzucając organowi I instancji naruszenie: (1) art. 7 k.p.a. w zw. z art. 77 k.p.a. poprzez wadliwe przyjęcie, że podmiotem odpowiedzialnym za powstanie samowoli budowlanej jest właśnie skarżący oraz (2) art. 52 pr. bud. w zw. z art. 48 ust. 1 pr. bud. poprzez nałożenie obowiązku rozbiórki boksów na węgiel na właściciela gruntu niebędącego sprawcą samowoli, a nie na inwestora robót.

W uzasadnieniu skarżący wskazał, że obowiązek rozebrania boksów na węgiel został nałożony na niewłaściwy podmiot. W świetle art. 52 pr. bud. nakaz rozbiórki powinien być bowiem najpierw skierowany do inwestora, którym w niniejszej sprawie niewątpliwie był dzierżawca nieruchomości, tj. S. Sp. z o.o. Skarżący przyznał zarazem, że miał świadomość co do przedmiotu działalności gospodarczej prowadzonej przez dzierżawcę, a także co do możliwości usytuowania przez ten podmiot określonych urządzeń i konstrukcji. Co więcej, A. I. Sp. z o.o. wyrażał zgodę na podejmowanie tego typu działań. Zgoda ta nie została wprawdzie wyrażona wprost w umowie z dnia [...] sierpnia 2012 r. Niemniej była ona komunikowana dzierżawcy ustnie i pisemnie. Nie ulega przy tym wątpliwości, że skarżący nie miał wpływu na legalność inwestycji prowadzonej na jego nieruchomości przez S. Sp. z o.o. Nietrafnie organ I instancji powiązał zatem odpowiedzialność A. I. Sp. z o.o. za przedmiotową samowolę budowlaną z nieuzyskaniem od dzierżawcy informacji o dacie wykonania wspomnianych robót budowlanych. Tym bardziej, że nieustalenie tego faktu wynika wyłącznie z zaniedbań organu I instancji, które stanowiły naruszenie art. 7 i art. 77 k.p.a.

Decyzją z dnia [...] września 2015 r., nr [...], Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego na podstawie art. 104 i art. 138 § 1 pkt 2 k.p.a. uchylił zaskarżoną decyzję w części określającej przedmiot rozbiórki i w to miejsce orzekł o rozbiórce 6 boksów na węgiel, a w pozostałym zakresie utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję z dnia [...] kwietnia 2015 r.

W uzasadnieniu organ odwoławczy przedstawił dotychczasowy przebieg postępowania oraz przytoczył przepisy, które w jego ocenie powinny znaleźć zastosowanie w rozpatrywanej sprawie. Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego wyjaśnił zarazem, że przedmiotowe boksy na węgiel stanowią budowlę w rozumieniu art. 3 pkt 3 pr. bud. Ich wykonanie nie było objęte wyłączeniem spod obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę. Jednocześnie z pisma Starosty P. z dnia [...] sierpnia 2014 r. wynika, że dla omawianej inwestycji nie została wydana taka decyzja. Organ odwoławczy wskazał następnie na wezwania, jakie organ I instancji skierował do A. I. Sp. z o.o., M. G. Sp. z o.o., M. L. Sp. z o.o. i S. Sp. z o.o., dążąc do uzyskania informacji o dacie wykonania robót i ich inwestorze Ponadto Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego sam również wystosował zapytania do A. I. Sp. z o.o., M. G. Sp z o.o. i S. Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej. Niemniej przesyłka skierowana do M. G. Sp. z o.o. wróciła z adnotacją o niepodjęciu jej w terminie. Natomiast odpowiedzi uzyskane od A. I. Sp. z o.o. i S. Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej nie przyczyniły się do jednoznacznego wskazania inwestora rozważanych robót budowlanych. Najprawdopodobniej status ten przysługiwał M. G. Sp. z o.o. jako dzierżawcy gruntu albo S. Sp. z o.o. jako stronie aneksu z dnia [...] lutego 2013 r. Organ II instancji zauważył jednak, że ustalenie inwestora nie ma decydującego znaczenia w przedmiotowej sprawie. W świetle art. 52 pr. bud. należy bowiem przyjąć, że adresatem decyzji organu nadzoru budowlanego może być nie tylko podmiot, który zrealizował samowolnie roboty budowlane, lecz także właściciel gruntu, na którym roboty te wykonano. Dotyczy to zwłaszcza przypadku, gdy wykonanie przez inwestora obowiązku nałożonego w decyzji napotykałoby na istotne trudności z uwagi na brak tytułu prawnego do nieruchomości. Organ podkreślił, że umowa dzierżawy zawarta przez A. I. Sp. z o.o. już nie obowiązuje, gdyż kontrakt ten wygasł w dniu [...] sierpnia 2015 r. Tym samym nawet gdyby przyjąć, że S. Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej miałby status inwestora, to i tak podmiot ten nie mógłby wykonać nakazu rozbiórki. W konsekwencji adresatem takiego rozstrzygnięcia powinien być skarżący. Organ II instancji wyjaśnił przy tym, że trafnie postępowanie naprawcze było prowadzone w niniejszej sprawie w oparciu o art. 48 pr. bud.

Pismem z dnia [...] października 2015 r. A. I. Sp. z o.o. w L. zaskarżył powyższą decyzję z dnia [...] września 2015 r. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, zarzucając organowi II instancji naruszenie: (1) art. 29 ust. 1 pkt 12 pr. bud. w zw. z art. 3 pkt 5 pr. bud. w zw. z art. 30 ust. 1 pkt 1 pr. bud. poprzez uznanie, że wykonanie omawianych boksów na węgiel wymagało uzyskania pozwolenia budowę, gdy tymczasem są to jedynie tymczasowe obiekty budowlane, które mogą być zrealizowane na podstawie zgłoszenia, (2) art. 48 pr. bud. w zw. z art. 52 pr. bud. poprzez nałożenie obowiązku rozbiórki boksów na węgiel na skarżącego, a nie na inwestora, (3) art. 7 k.p.a. w zw. z art. 77 k.p.a. w zw. z art. 138 § 1 pkt 2 k.p.a. poprzez pobieżne przeprowadzenie postępowania dowodowego oraz (4) art. 35 § 3 k.p.a. w zw. z art. 36 § 1 k.p.a. w zw. z art. 12 k.p.a. w zw. z art. 138 § 1 pkt 2 k.p.a. poprzez przekroczenie terminu do rozpatrzenia odwołania i niepoinformowanie skarżącego o przyczynach zwłoki w rozpoznaniu sprawy, co w konsekwencji doprowadziło do utraty przez inwestora tytułu prawnego do przedmiotowej nieruchomości.

W uzasadnieniu skarżący wskazał, że boksy na węgiel zlokalizowane na poruszanej nieruchomości powinny być zakwalifikowane jako tymczasowe obiekty budowlane, gdyż ich konstrukcja, a w szczególności wysokość, pozwala na swobodne ich przemieszczanie. Ponadto obiekty te mogą być zastępowane innymi bez żadnych przeszkód. Skarżący zarzucił również organowi II instancji powolne prowadzenie postępowania odwoławczego. W konsekwencji nieterminowego rozpatrzenia odwołania od decyzji z dnia [...] kwietnia 2015 r. inwestor utracił tytuł prawny do omawianej nieruchomości, co z kolei wyłączyło możliwość skierowania do niego nakazu rozbiórki boksów na węgiel. Gdyby organ II instancji załatwił sprawę w terminie, ta negatywna dla skarżącego konsekwencja zapewne by nie powstała. Jednocześnie nie można przenosić na stronę postępowania administracyjnego ujemnych konsekwencji opieszałego działania organów administracji publicznej. W pozostałym zakresie skarżący powtórzył swoją wcześniejsza argumentację zaprezentowaną w odwołaniu z dnia [...] czerwca 2015 r.

W odpowiedzi na skargę Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego wniósł o jej oddalenie, podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko. Organ II instancji zaznaczył przy tym, że w niniejszej sprawie nie doszło do przekroczenia ustawowego terminu załatwienia sprawy, gdyż informacja o przyczynach opóźnienia i wyznaczeniu nowego terminu rozpatrzenia odwołania została umieszczona w wezwaniu z dnia [...] lipca 2015 r.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje

Skarga okazała się niezasadna.

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2014 r., poz. 1647), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości poprzez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej.

Jak wynika przy tym z art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm., dalej: "p.p.s.a."), sąd rozpatruje sprawę w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi, ani powołaną podstawą prawną, z zastrzeżeniem jednak art. 57a p.p.s.a.

Na wstępie trzeba zauważyć, że w wyniku kontroli przeprowadzonej w dniu [...] maja 2014 r. ustalono, że na działce nr [...] znajduje się 6 boksów na węgiel o konstrukcji stalowo-betonowej, zbudowanych ze słupków stalowych i 3 ścian wypełnionych płytami betonowymi (k. 13 akt adm. organu I instancji). Dane te potwierdziła następnie kontrola z dnia [...] sierpnia 2015 r. (k. 63 akt adm. organu II instancji). Z informacji z rejestru gruntów z dnia [...] maja 2014 r. wynika, że nieruchomość ta należy do A. I. Sp. z o.o. w L. (k. 14 akt adm. organu I instancji). Jednocześnie z pisma Starosty P. z dnia [...] sierpnia 2014 r. , nr [...], wynika, że dla powyższej inwestycji nie została wydana decyzja o pozwoleniu na budowę (k. 40 akt adm. organu I instancji). Okoliczności te należy uznać za bezsporne, gdyż nie były kwestionowane przez żadną ze stroną postępowania.

Podstawę rozstrzygnięcia w przedmiotowej sprawie stanowiły przepisy ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz. U. z 2013 r., poz. 1409 z późn. zm., dalej: "pr. bud."). Zgodnie z art. 28 ust. 1 pr. bud. roboty budowlane można rozpocząć jedynie na podstawie decyzji o pozwoleniu na budowę, z zastrzeżeniem art. 29-31 pr. bud. Jak wynika z art. 3 pkt 7 pr. bud., przez roboty budowlane należy rozumieć budowę, a także prace polegające na przebudowie, montażu, remoncie lub rozbiórce obiektu budowlanego. Budowa polega natomiast w świetle art. 3 pkt 6 pr. bud. na wykonaniu obiektu budowlanego w określonym miejscu, a także na odbudowie, rozbudowie lub nadbudowie obiektu budowlanego. Z kolei obiekt budowlany rozumiany jest w myśl art. 3 pkt 1 pr. bud. jako budynek, budowla bądź obiekt małej architektury, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, wzniesione z użyciem wyrobów budowlanych.

Mając na uwadze charakterystykę omawianej inwestycji, tj. wykonanie 6 boksów na węgiel, oraz materiał dowodowych zgromadzony w aktach sprawy, w tym w szczególności dokumentację fotograficzną (k. 25-27 akt adm. organu I instancji), należy zgodzić się ze stanowiskiem organów administracji publicznej, że wymienione obiekty budowlane odpowiadały opisowi budowli z art. 3 pkt 3 pr. bud. Zgodnie bowiem z tym przepisem, przez budowlę należy rozumieć każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury. Trzeba przy tym zaznaczyć, że powyższa konkluzja nie była również w istocie podważana przez skarżącego.

A. I. Sp. z o.o. w L. wywodził natomiast, że boksy na węgiel powinny być uznane za tymczasowy obiekt budowlany. Z takim poglądem nie można się zgodzić. Jak wynika bowiem z art. 3 pkt 5 pr. bud., przez tymczasowy obiekt budowlany rozumie się obiekt budowlany przeznaczony do czasowego użytkowania w okresie krótszym od jego trwałości technicznej, przewidziany do przeniesienia w inne miejsce lub rozbiórki, a także obiekt budowlany niepołączony trwale z gruntem. Materiał dowodowy zgromadzony w aktach sprawy wskazuje natomiast, że boksy na węgiel były przeznaczone do długotrwałej eksploatacji; nie planowano ich przeniesienia lub rozbiórki. Nie ulega również wątpliwości, że są one związane trwale z gruntem. Konsekwentnie zatem rozważana inwestycja nie wykazuje żadnej z cech, o jakich mowa w art. 3 pkt 5 pr. bud. Wykluczone było zatem uznanie jej za zbiór tymczasowych obiektów budowlanych.

Konsekwentnie zatem należy stwierdzić, że przedmiotowa inwestycja polegała na budowie budowli, tj. 6 boksów na węgiel, których realizacja wymagała uzyskania pozwolenia na budowę. Brak takiej decyzji administracyjnej uzasadniał zatem wdrożenie odpowiedniej procedury naprawczej. Organy administracji publicznej trafnie powołały się w tej mierze na art. 48 pr. bud. Wbrew twierdzeniom skarżącego, w rozpatrywanej sprawie brak było podstaw do stosowania innego trybu legalizacji samowoli budowlanej, w szczególności trybu określonego w art. 49b pr. bud. dla budowy prowadzonej bez wymaganego zgłoszenia. Jak wskazano już wcześniej, ani art. 29 ust. 1 pkt 12 pr. bud., ani art. 29 ust. 1 pkt 22 pr. bud., wprowadzające wyjątki od obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę, nie znajdowały zastosowania w rozpatrywanej sprawie ze względu na charakter omawianej inwestycji.

Zgodnie z art. 48 ust. 1 pkt 1 pr. bud., właściwy organ nakazuje, w drodze decyzji, rozbiórkę obiektu budowlanego lub jego części, będącego w budowie albo wybudowanego bez wymaganego pozwolenia na budowę. Jak wynika zarazem z art. 48 ust. 2 pr. bud., jeżeli budowa, o jakiej mowa w art. 48 ust. 1 pr. bud. (1) jest zgodna z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, a w szczególności (a) z ustaleniami obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego i innymi aktami prawa miejscowego albo (b) ustaleniami decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, w przypadku braku obowiązującego planu miejscowego, a przy tym (2) nie narusza przepisów, w tym techniczno-budowlanych, w zakresie uniemożliwiającym doprowadzenie obiektu budowlanego lub jego części do stanu zgodnego z prawem – właściwy organ wstrzymuje postanowieniem prowadzenie robót budowlanych.

W postanowieniu wydanym na mocy art. 48 ust. 2 pr. bud. ustala się w myśl art. 48 ust. 3 pr. bud. wymagania dotyczące niezbędnych zabezpieczeń budowy oraz nakłada obowiązek przedstawienia (1) zaświadczenia wójta, burmistrza albo prezydenta miasta o zgodności budowy z ustaleniami obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, w przypadku braku planu miejscowego, a nadto (2) dokumentów, o jakich mowa w art. 33 ust. 2 pkt 1, 2 i 4 oraz art. 33 ust. 3 pr. bud.

Na tym tle wyłoniła się kluczowa kontrowersja w rozpatrywanej sprawie, związana ze wskazaniem adresata obowiązków wymienionych w art. 48 ust. 1 i 3 pr. bud. Organy administracji publicznej przyjęły, że w świetle materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy wspomniane obowiązki powinny spoczywać na skarżącym. Z kolei A. I. Sp. z o.o. argumentował, że podmiotem zobowiązanym są S. Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej jako rzeczywisty inwestor. Na aprobatę zasługuje pierwsze z referowanych stanowisk.

Należy najpierw zauważyć, że zgodnie z art. 52 pr. bud., inwestor, właściciel lub zarządca obiektu budowlanego jest obowiązany na swój koszt dokonać czynności nakazanych w decyzji, o jakiej mowa w art. 48 pr. bud. Ustawodawca nie przewidział wprawdzie w pierwszym z wymienionych przepisów ścisłej hierarchii adresatów decyzji wydawanych w postępowaniu naprawczym. Nie oznacza to jednak, że rozstrzygnięcia te mogą być kierowane do dowolnego podmiotu wskazanego w art. 52 pr. bud. Organy administracji publicznej powinny mieć bowiem na względzie przede wszystkim efektywne usunięcie stanu niezgodności z prawem. Konsekwentnie adresatem nakazu rozbiórki wydanego na podstawie art. 48 pr. bud. powinien być w pierwszej kolejności ten podmiot, który może realnie usunąć samowolę budowlaną. Na ogół taką osobą będzie inwestor jako ten, kto faktycznie zrealizował dany obiekt budowlany. Reguła ta nie ma jednak charakteru bezwyjątkowego i wymaga zawsze rozważenia. Okoliczności danej sprawy mogą bowiem uzasadniać skierowanie decyzji wydanej na mocy art. 48 pr. bud. do właściciela nieruchomości lub do jej zarządcy; zwłaszcza, gdy inwestor nie dysponuje tytułem prawnym do gruntu.

Odnosząc powyższe uwagi do specyfiki rozważanej sprawy, należy zauważyć, że mimo podjęcia starań, organom administracji publicznej nie udało się ustalić inwestora przedmiotowej samowoli budowlanej. Na podstawie umowy dzierżawy zawartej w dniu [...] sierpnia 2012 r. pomiędzy A. I. Sp. z o.o. i M. L. Sp. z o.o. (k. 43-44 akt adm. organu I instancji), a następnie aneksowanej w drodze umowy zawartej między A. I. Sp. z o.o. i S. Sp. z o.o. (obecnie w upadłości likwidacyjnej) w dniu [...] lutego 2013 r. (k. 44 akt adm. organu I instancji), można wprawdzie przypuszczać, że najprawdopodobniej to jeden z dzierżawców zrealizował rozważane boksy na węgiel. Niemniej informacja ta nie jest pewna i nie wystarcza do nałożenia rozważanego obowiązku na jeden z wymienionych podmiotów. Tym bardziej, że zgodnie z § 5 wymienionej umowy, dzierżawa wygasła w dniu [...] sierpnia 2015 r. Konsekwentnie zatem wskazani kontrahenci A. I. Sp. z o.o. utracili już tytuł prawny do nieruchomości. Okoliczność ta jest również przyznawana przez skarżącego.

Tym samym nie ma obecnie możliwości skierowania nakazu rozbiórki boksów na węgiel do przypuszczalnego inwestora. Należy zatem rozważyć nałożenie powyższego obowiązku na inne podmioty wymienione w art. 52 pr. bud. Nie ulega przy tym wątpliwości, że skarżący jako właściciel działki nr [...] ma faktyczną możliwość usunięcia stanu niezgodności z prawem, jaki powstał w wyniku samowolnego zrealizowania omawianych budowli. Ponadto, udostępniając swoją nieruchomość innemu podmiotowi na podstawie odpłatnej umowy dzierżawy, przyjął on na siebie ryzyko ponoszenia ewentualnych negatywnych konsekwencji związanych z działaniem lub zaniechaniem dzierżawcy. Co więcej, w szeregu pism skarżący podnosił, że miał świadomość realizowania obiektów budowlanych na jego gruncie – pismo z dnia [...] sierpnia 2015 r., odwołanie z dnia [...] czerwca 2015 r. (k. 59 i 76-77 akt adm. organu II instancji). Nie można zatem przyjąć, że A. I. Sp. z o.o. nie mógł być adresatem rozstrzygnięć wydanych na podstawie art. 48 pr. bud.

Należy przy tym zaznaczyć, że organy administracji publicznej przeprowadziły w wystarczającym stopniu postępowanie dowodowe w rozpatrywanej spraw. Zarówno organ I instancji, jak i organ II instancji podjęły próbę uzyskania niezbędnych informacji od stron postępowania. Niemniej na tej podstawie nie udało się ustalić daty powstania samowoli budowlanej, ani inwestora robót. Nie zmienia to jednak faktu, że działania organów administracji publicznej zmierzały do wyczerpującego wyjaśnienia wszystkich istotnych okoliczności sprawy, a ewentualne niejasności wynikają z przyczyn obiektywnych. Warto przy tym zaznaczyć, że w powołanym wyżej piśmie z dnia [...] sierpnia 2015 r. skarżący sam przyznaje, że nie jest w stanie wyjaśnić sukcesji pomiędzy M. L. Sp. z o.o. i S. Sp. z o.o. Z kolei z pisma z dnia [...] sierpnia 2015 r. wynika, że kwestii tej nie potrafił również wyjaśnić syndyk masy upadłości spółki S. Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej (k. 57 akt adm. organu II instancji). Dlatego należy uznać, wbrew twierdzeniom skarżącego, że w rozpatrywanej sprawie nie doszło do naruszenia art. 7, art. 77 § 1 i art. 80 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodek postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 267 z późn. zm., dalej: "k.p.a.").

Ponadto Sąd pragnie zauważyć, że przekroczenie terminu załatwienia sprawy w postępowaniu odwoławczym zasadniczo nie stanowi uchybienia mogącego samodzielnie skutkować uchyleniem wydanego w ten sposób aktu. Okoliczność ta nie pozwala również na powstanie skutków, które byłyby sprzeczne z obowiązującymi normami prawnymi, np. poprzez skierowanie nakazu rozbiórki do jedynie prawdopodobnego sprawcy, który nadto nie dysponuje możliwościami prawnymi do wykonania nałożonego na niego obowiązku. Abstrahując od tych uwag o charakterze ogólnym, Sąd pragnie zauważyć, że skarżący został powiadomiony o nowym terminie załatwienia sprawy w wezwaniu z dnia [...] lipca 2015 r., nr [...] (k. 40-41 akt adm. organu II instancji). Tym samym także powyższy zarzut okazał się nietrafny.

Z materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy wynika zarazem, że postanowieniem z dnia [...] grudnia 2014 r., nr [...], organ I instancji na podstawie art. 48 ust. 2 i 3 pr. bud. zobowiązał skarżącego do przedłożenia dokumentów pozwalających na legalizację omawianej samowoli budowlanej w terminie 40 dni od dnia otrzymania tego rozstrzygnięcia (k. 57-60 akt adm. organu I instancji). Postanowienie to zostało skutecznie doręczone skarżącemu w dniu [...] grudnia 2014 r. (k. 61 akt adm. organu I instancji). Niemniej do chwili wydania obu zaskarżonych decyzji żaden z wymienionych tam obowiązków nie został wykonany. Okoliczność ta nie była również kwestionowana przez skarżącego. Tym samym zaktualizował się art. 48 ust. 4 pr. bud., zgodnie z którym organ nadzoru budowalnego wydaje nakaz rozbiórki w przypadku niespełnienia w wyznaczonym terminie obowiązków, o których mowa w art. 48 ust. 3 pr. bud., co też organy administracji publicznej słusznie uczyniły.

W tej sytuacji Sąd nie znalazł podstaw do uwzględnienia skargi. Skarga jako niezasadna podlegała zatem oddaleniu na mocy art. 151 p.p.s.a.



Powered by SoftProdukt