Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Renata Owczarzak Sędziowie: Sędzia WSA Grażyna Malinowska – Wasik (spr.) Sędzia WSA Anna Klotz Protokolant Justyna Straka po rozpoznaniu w II Wydziale na rozprawie w dniu 27 listopada 2007r. sprawy skargi Burmistrza Miasta i Gminy [...] na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody [...] z dnia [...] lipca 2007 r. Nr [...] w przedmiocie unieważnienia konkursu na stanowisko dyrektora szkoły podstawowej 1. uchyla zaskarżone rozstrzygnięcie nadzorcze, 2. stwierdza, że nie podlega ono wykonaniu.

II SA/Bd 755/07

Uzasadnienie

Zarządzeniem nr [...] z dnia [...] marca 2007 r. wydanym na podstawie art. 36a ustawy z dnia 7 września 2001 r. o systemie oświaty (Dz. U. 2004 r., Nr 256, poz. 2572 ze zm.) oraz § 8 ust. 1 i 3 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 23 października 2003 r. w sprawie regulaminu konkursu na stanowisko dyrektora szkoły lub placówki i trybu pracy komisji konkursowej (Dz. U. Nr 189, poz. 1855) Burmistrza Miasta i Gminy S. unieważnił konkurs na stanowisko dyrektora Szkoły Podstawowej im. G. Z. w S.

Jak wynika z uzasadnienia zarządzenia, powodem jego wydania było bezzasadne odrzucenie przez komisję konkursową oferty kandydatki M. S., która w ocenie organu prowadzącego szkolę – złożyła wszelkie dokumenty wymagane przepisami prawa dla rozpatrzenia jej oferty na stanowisko dyrektora szkoły, a w szczególności posiadanie kwalifikacji do bycia nauczycielem w danej szkole potwierdza bezspornie przedłożony przez nią akt uzyskania stopnia awansu zawodowego. Poza tym decyzja o wykluczeniu wyżej wymienionej z postępowania konkursowego nie została przegłosowana przez komisję, lecz podjęto ją pod wpływem żądań członka komisji – przedstawiciela organu sprawującego nadzór pedagogiczny.

Pismem z dnia [...] lipca 2007 r. Wojewoda [...] zawiadomił Burmistrza Miasta i Gminy S. o wszczęciu postępowania nadzorczego, następnie w dniu [...] lipca 2007 r. rozstrzygnięciem nadzorczym nr [...] orzekł o nieważności powyższego zarządzenia.

W uzasadnieniu rozstrzygnięcia nadzorczego Wojewoda, powołując się na protokół posiedzenia komisji konkursowej oraz dokumenty zebrane w toku postępowania nadzorczego, stwierdził, że oferta M. S. nie zawierała dokumentu potwierdzającego posiadanie kwalifikacji do zajmowania stanowiska nauczyciela w szkole podstawowej, jakkolwiek - w myśl § 1 pkt 1 i § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 6 maja 2003 r. w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać osoba zajmująca stanowisko dyrektora oraz inne stanowisko kierownicze, w poszczególnych typach szkół i placówek (Dz. U. Nr 89, poz. 826 ze zm.) – stanowisko dyrektora szkoły podstawowej może być powierzone nauczycielowi mianowanemu lub dyplomowanemu, który między innymi posiada kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela w danej szkole, a zgodnie z pkt 2 ppkt 3 wzorcowego ogłoszenia o konkursie (stanowiącego załącznik do rozporządzenia tegoż Ministra z 23 października 2003 r. - Dz. U. Nr 189, poz. 1855) winna zawierać zarówno akt nadania stopnia nauczyciela mianowanego lub dyplomowanego, jak i dokumenty potwierdzające posiadanie wymaganego wykształcenia – w przypadku osoby będącej nauczycielem. Stąd też przedmiotowa oferta jako niespełniająca wymogów formalnych podlegała odrzuceniu przez komisję konkursową, a zarządzenie Burmistrza Miasta i Gminy S. unieważniające konkurs rażąco narusza § 8 pkt 1 i 3 oraz § 4 ust. 1 powołanego w jego podstawie prawnej rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 23 października 2003 r. (Dz. U. Nr 189, poz. 1855).

Burmistrz Miasta i Gminy S. zaskarżył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody wnosząc o jego uchylenie.

Rozstrzygnięciu temu skarżący zarzucił w szczególności błędne przyjęcie, że oferta konkursowa M. S. nie zawierała dokumentów potwierdzających wymagane cechy kandydata na dyrektora szkoły wymienione w § 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 6 maja 2003 r. w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać osoba zajmująca stanowisko dyrektora oraz inne stanowisko kierownicze w poszczególnych typach szkół i placówek (Dz. U. Nr 89, poz. 826, ze zm.), a w konsekwencji – uznanie, iż odrzucenie tejże oferty było uzasadnione oraz, że nie zaistniała określona w § 8 pkt 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 23 października 2003 r. w sprawie regulaminu, konkursu na dyrektora szkoły lub placówki i trybu pracy komisji konkursowej (Dz. U. Nr 189, poz. 1885) przesłanka do wydania zarządzenia unieważniającego konkurs.

Uzasadniając powyższy zarzut skarżący podniósł, że podobnie jak treść załącznika (wzoru ogłoszenia o konkursie) do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 23 października 2003 r. (Dz. U. Nr 189, poz. 1855), również samo ogłoszenie konkursowe nie zawierało enumeratywnie sprecyzowanego zakresu dokumentów, jakie kandydat zmuszony był przedstawić organizatorowi konkursu w celu udowodnienia spełnienia przez niego warunku posiadania wymaganego w danej szkole wykształcenia. Wobec zatem pozostawienia kandydatom pewnej dowolności w sposobie udokumentowania swych kwalifikacji, załączony przez M. S. akt nadania jej awansu zawodowego zawierający w swej treści (w uzasadnieniu) stwierdzenie [...] Kuratora Oświaty, iż spełnia ona wymagania kwalifikacyjne, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 1 Karty Nauczyciela, stanowił – zadaniem skarżącego - właściwy w tym zakresie dokument, wynikało bowiem z niego, że wyżej wymieniona jest uprawniona do zajmowania stanowiska nauczyciela. Nie bez znaczenia jest także w tym względzie według skarżącego, notoryjnie znany wszystkim członkiem komisji konkursowej fakt 20 - letniego stażu nauczycielskiego wykluczonej kandydatki w Szkole Podstawowej im. G. Z. w S., w tym od [...] lat na stanowisku dyrektora tej szkoły.

Niezależnie od powyższego w skardze wskazano, iż znaczny wpływ na stanowisko pozostałych członków komisji wywarło nazbyt emocjonalne zaangażowanie się w postępowanie konkursowe pani wizytator z Kuratorium Oświaty (przedstawiciela organu sprawującego nadzór pedagogiczny), która nadto odmówiła zapoznania się z dostarczonymi w trakcie posiedzenia dokumentami dotyczącymi kwalifikacji kandydatki, co uzasadniało dodatkowo unieważnienie konkursu z przyczyny wymienionej w § 8 pkt 3 rozporządzenia z dnia 23 października 2003 r.

W odpowiedzi na skargę Wojewoda [...] wniósł o jej oddalenie podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie, iż przedłożenie przez M. S. aktu nadania stopnia awansu zawodowego nie było wystarczające dla potwierdzenia kwalifikacji do zajmowania stanowiska nauczyciela w szkole podstawowej, gdyż zgodnie z przepisami, obok wskazanego aktu nadania, oferta winna zawierać także oddzielne dokumenty potwierdzające tego rodzaju kwalifikacje.

Nadto wg Wojewody skarżący nie wykazał innych nieprawidłowości w postępowaniu konkursowym, które mogły wpłynąć na wyniki konkursu, gdyż nie może jako takowe być traktowane nazbyt emocjonalne zaangażowanie się w to postępowanie wizytator Kuratorium Oświaty.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy zważył, co następuje:

W myśl § 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 6 maja 2003 r. w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać osoba zajmująca stanowisko dyrektora oraz inne stanowisko kierownicze, w poszczególnych typach szkół i placówek (Dz. U. Nr 89, poz. 826 ze zm.) stanowisko dyrektora szkoły może być powierzone nauczycielowi mianowanemu lub dyplomowanemu, który obok spełnienia innych warunków wymienionych w tym paragrafie ukończył studia wyższe magisterskie i posiada przygotowanie pedagogiczne oraz kwalifikacje do zajmowania stanowiska w danej szkole.

Załączone do skargi ogłoszenie Burmistrza Miasta i Gminny S. o konkursie (kserokopia) na stanowisko dyrektora m.in. Szkoły Podstawowej w S. wiernie przytacza treść wzorcowego ogłoszenia o konkursie stanowiącego załącznik do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 23 października 2003 r. w sprawie regulaminu konkursu na stanowisko dyrektora szkoły lub placówki i trybu pracy komisji konkursowej (Dz. U. Nr 189, poz. 1855), wymagając przedłożenia w ofercie przystąpienia do konkursu, obok życiorysu i innych dokumentów, aktu nadania stopnia nauczyciela mianowanego lub dyplomowanego oraz dokumentów potwierdzających posiadanie wymaganego wykształcenia w przypadku osoby będącej nauczycielem (pkt 3 ogłoszenia).

Jak trafnie podniesiono w skardze, ogłoszenie o konkursie ani w pkt 3, ani też w innej jego części, podobnie jak ogłoszenie wzorcowe, nie wskazywało katalogu konkretnych dokumentów, względnie dokumentu potwierdzającego posiadanie przez kandydata – nauczyciela wymaganego wykształcenia, który tenże kandydat winien w ofercie przedstawić.

M. S. jako realizację określonego w pkt 3 ogłoszenia warunku potraktowała załączenie do oferty aktu nadania jej w dniu [...] lipca 2004 r. przez [...] Kuratora Oświaty awansu zawodowego nauczyciela dyplomowanego stwierdzającego posiadanie przez nią wykształcenia wyższego magisterskiego z przygotowaniem pedagogicznym. Sentencja powyższego aktu spełniała wynikający z rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2000 r. (Dz. U. Nr 70 poz. 725) wymóg ograniczenia jej treści do wskazania poziomu wykształcenia oraz informacji o przygotowaniu pedagogicznym. W osnowie aktu awansu zawodowego nie określa się bowiem kwalifikacji do nauczania konkretnych przedmiotów w szkole.

Jakkolwiek zgodnie z powyższym rozporządzeniem jak i aktualnie obowiązującym jego odpowiednikiem (rozporządzenie z 1 grudnia 2004 r. Dz. U. Nr 260, poz. 2593) akt nadania stopnia awansu zawodowego musi zawierać uzasadnienie, w przepisach wykonawczych, jak i ustawie z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (art. 9 b ust. 5) nie określono co, poza oczywistą koniecznością odpowiadania wymogom wynikającym z art. 107 § 3 kpa, winno się w nim znajdować.

W uzasadnieniu aktu nadania M. S. stopnia awansu zawodowego Kurator Oświaty, poza określeniem, iż spełnia warunki do nadania stopnia nauczyciela dyplomowanego z art. 9 b ust. 1 Karty Nauczyciela, zawarł istotne stwierdzenie, że spełnia ona wymogi kwalifikacyjne, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 1 Karty Nauczyciela.

W myśl art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (tekst jednolity Dz. U. 2006 r., Nr 97, poz. 674) stanowisko nauczyciela, z zastrzeżeniem ust. 1a (ust. 1a dotyczy nauczycieli zatrudnionych w innych placówkach aniżeli szkoły) może zajmować osoba, która posiada wyższe wykształcenie z odpowiednim przygotowaniem pedagogicznym lub ukończyła zakład kształcenia nauczycieli i podejmuje pracę na stanowisku, do którego są to wystarczające kwalifikacje.

W orzecznictwie sądowym zajęto stanowisko, które skład sądu orzekający w niniejszej sprawie podziela, że posiadanie wyższego wykształcenia, o którym mowa w art. 9 ust. 1 pkt 1 Karty Nauczyciela oznacza legitymowanie się odpowiednim dyplomem ukończenia studiów na określonym kierunku, a także – iż jeżeli w Karcie Nauczyciela i aktach wykonawczych wymagane kwalifikacje dotyczą ukończenia studiów wyższych, kwalifikacje te obejmują legitymowanie się dyplomem ukończenia danych (określonych) studiów (vide między innymi wyrok Sądu Najwyższego z 19 września 2002 r. I PKN 406/01 oraz wyrok NSA z 27 listopada 2001 r. II SA 2133/01).

W myśl § 4 pkt 1 w związku z § 2 ust 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 10 września 2002 r. (Dz. U. Nr 155, poz. 1288 ze zm.) kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela w szkole podstawowej posiada osoba, która legitymuje się dyplomem ukończenia studiów magisterskich na kierunku innym niż nauczany przedmiot lub rodzaj prowadzonych zajęć, jeśli ponadto posiada przygotowanie pedagogiczne i ukończyła studia podyplomowe z zakresem nauczanego przedmiotu lub rodzaju prowadzonych zajęć.

W świetle powyższego, stwierdzenie w uzasadnieniu aktu awansu zawodowego z dnia [...] lipca 2004 r. pochodzącego od Kuratora Oświaty będącego organem nadzoru pedagogicznego, iż M. S. spełnia wymagania kwalifikacyjne z art. 9 ust. 1 pkt 1 Kraty Nauczyciela jest równoznaczne z potwierdzeniem, iż mimo ukończenia studiów magisterskich na Wydziale Ekonomiki Produkcji Szkoły Głównej Planowania i Statystyki w W. , posiada także ukończone kierunkowe studia podyplomowe, a zatem spełnia warunek wyższego wykształcenia będącego wymaganą przesłanką zajmowania stanowiska nauczyciela.

Zauważyć trzeba, że z konfrontacji życiorysu kandydatki, z datą wystawienia przedmiotowego aktu awansu wynika, iż akt ten uzyskała pracując od [...] r. w Szkole Podstawowej w S. jako nauczyciel – początkowo geografii, a następnie - po ukończeniu studiów podyplomowych – jako nauczyciel matematyki, zaś od [...] r. zajmując stanowisko dyrektora tejże szkoły.

Nadto nie można pominąć okoliczności, że otrzymanie stopnia awansu zawodowego z tytułu osiągnięcia przez nauczyciela określonego poziomu kwalifikacji powiązane jest z konkretną szkołą, w której nauczyciel odbywa staż i przechodzi postępowanie kwalifikacyjne.

Powyższe w ocenie Sądu dodatkowo wskazuje, że stwierdzenie w uzasadnieniu aktu nadania wyżej wymienionej stopnia awansu zawodowego nauczyciela dyplomowanego spełniania przez nią wymagań kwalifikacyjnych z art. 9 ust. 1 pkt 1 Karty Nauczyciela należy rozumieć jako potwierdzenie posiadania przez nią kwalifikacji do pracy jako nauczyciela w szkole podstawowej.

Nadmienić trzeba, że akt nadania stopnia awansu zawodowego jest dokumentem urzędowym stanowiącym dowód tego, co zostało w nim urzędowo stwierdzone. Korzysta więc z domniemania prawdziwości, które może być obalone jedynie w drodze dowodu przeciwko treści tego dokumentu.

Tymczasem do istotnej treści uzasadnienia aktu z dnia [...] lipca 2004 r. w zaskarżonym rozstrzygnięciu nadzorczym nawet nie nawiązano.

Zgodnie z § 4 ust. 1 powołanego wcześniej rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 23 października 2003 r. (Dz. U. Nr 189, poz. 1855) Komisja Konkursowa rozpoczyna postępowania konkursowe od sprawdzenia m.in., czy oferty zawierają wszystkie wymienione w ogłoszeniu o konkursie dokumenty oraz, czy z dokumentów tych wynika, że kandydat spełnia wskazane w ogłoszeniu o konkursie wymagania, oferty zaś, z których wynika, że kandydat nie spełnia wymagań wymienionych w ogłoszeniu o konkursie podlegają odrzuceniu, a kandydaci nie są dopuszczeni do dalszego postępowania konkursowego.

W ocenie Sądu M. S., w świetle przedstawionych wyżej ustaleń, spełniła ustanowiony w § 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 6 maja 2003 r. (Dz. U. Nr 89, poz. 826) dla nauczyciela mianowanego i dyplomowanego ubiegającego się o stanowisko dyrektora szkoły wymóg wykazania się kwalifikacjami do zajmowania stanowiska nauczyciela w danej szkole to jest Szkole Podstawowej im. G. Z. w S.

Skoro tak, to na wykluczenie kandydatki z dalszego postępowania kwalifikacyjnego nie mógł rzutować fakt udowodnienia przez nią posiadania wymaganego wykształcenia i zarazem stopnia nauczyciela dyplomowanego jednym dokumentem zamiast, jak wynika z pkt 3 ogłoszenia o konkursie, odrębnymi dokumentami, tym bardziej że – jak już wcześniej zaznaczono - w ogłoszeniu nie skonkretyzowano, o jakie dokumenty chodzi.

Nie można w tym miejscu także pominąć podnoszonego przez stroną skarżącą oraz wynikającego z załączników do skargi faktu notoryjnej wiedzy przynajmniej części członków komisji konkursowej o wieloletnim stażu nauczycielskim kandydatki " w tym w charakterze nauczyciela matematyki, w szkole obsadzenia stanowiska dyrektora której dotyczył konkurs, a także – iż legitymuje się ona nie załączonym do oferty dyplomem ukończenia studiów podyplomowych ze wskazanego przedmiotu.

Stąd też zakwestionowanie przez organ prowadzący szkołę zasadności odrzucenia oferty M. S. przez komisję konkursową i unieważnienie wydanym z powołaniem się na § 8 pkt 1 zarządzenia z dnia 23 października 2003 r. w sprawie regulaminu konkursu (Dz. U. Nr 189 poz. 1855) zarządzeniem przeprowadzonego konkursu uznać należało za trafne.

Poza tym, jakkolwiek przepisy tegoż rozporządzenia nie przewidują przeprowadzania głosowania w kwestii przyjęcia, czy odrzucenia oferty, to jednak przedstawione przez przewodniczącego komisji konkursowej w piśmie z dnia [...] czerwca 2007 r. do organu prowadzącego szkołę zajęcie przez komisję niekorzystnego dla kandydatki stanowiska li tylko pod wpływem presji jednego z jej członków - przedstawiciela organu nadzoru pedagogicznego uzasadnia stwierdzenie, iż doszło w niniejszym przypadku do naruszenia art. 31 ust. 2 (zakaz zmuszenia do tego, czego prawo nie nakazuje), a także art. 32 ust. 1 Konstytucji RP (naruszenie wobec kandydatki zasady równości wszystkich wobec prawa i prawa do równego traktowania przez władze publiczne).

W związku z tym zasadne było oparcie zarządzenia unieważniającego konkurs dodatkowo na przepisie § 8 pkt 3 rozporządzenia z dnia 23 października 2003 r.

Skoro komisja konkursowa jest ciałem kolegialnym, niewątpliwie przed przystąpieniem do oceny przedstawionych przez kandydatów na dyrektora szkoły dokumentów członkowie jej winni ustalić, w jaki sposób będą rozstrzygali o ewentualnym niedopuszczeniu kandydata do konkursu, co powinno znaleźć odzwierciedlenie w protokole.

W konsekwencji, w ocenie Sądu, nie zaistniały przesłanki do orzeczenia przez Wojewodę o nieważności przedmiotowego zarządzenia.

Podnieść w tym miejscu należy, że stwierdzenie nieważności zarządzenia, w świetle treści art. 91 ust. 4 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (a contario), mogło nastąpić tylko z powodu naruszenia przezeń w sposób istotny norm prawnych.

Z przedstawionych wyżej względów uznając, że skarga zasługuje na uwzględnienie, orzeczono na podstawie art. 148 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153 poz. 1270) jak w sentencji.