Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Dnia 23 września 2014 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi – Wydział II w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Sławomir Wojciechowski (spr.), Sędziowie Sędzia WSA Renata Kubot-Szustowska, Sędzia WSA Czesława Nowak-Kolczyńska, , Protokolant Pomocnik sekretarza Aneta Panek, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 23 września 2014 roku sprawy ze skargi I. K.-P. i K. P. na decyzję [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Ł. z dnia [...] nr [...], znak: [...] w przedmiocie nałożenia obowiązku sporządzenia projektu budowlanego zamiennego 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w P. z dnia [...], nr [...]; 2. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu do dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku; 3. zasądza od [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Ł. na rzecz skarżących I. K.-P. i K. P. solidarnie kwotę 500 (pięćset) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania. LS

Zaskarżoną decyzją z dnia [...]nr [...][...] Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego w Ł. utrzymał w mocy decyzję Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w P. nakładającą obowiązek sporządzenia i przedstawienia projektu budowlanego zamiennego.

Jak wynika z akt sprawy decyzją z dnia [...]nr [...]Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w P., na podstawie art. 51 ust. 1 pkt. 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r - Prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2010r Nr 243, poz.1623 z późn. zm.) oraz na podstawie art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 267) nałożył na I. K. P. i K. P. obowiązek przedłożenia czterech egzemplarzy projektu budowlanego zamiennego - sporządzonego przez osoby posiadające stosowne uprawnienia budowlane - dotyczącego wspomnianej inwestycji, uwzględniającego zmiany wynikające z dotychczas wykonanych robót budowlanych, w terminie do dnia 30 kwietnia 2014 r. W uzasadnieniu wyjaśnił, że I.K. P. i K. P. w dniu 14 stycznia 2008 r. złożyli zawiadomienie o zakończeniu budowy wspomnianej inwestycji, załączając wymagane dokumenty wymienione w art. 57 ust. 1-3 ustawy z dnia 7 lipca 51994 r - Prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2010r Nr 243, poz.1623 z późn. zm.). Organ nadzoru w wymaganym terminie nie zgłosił sprzeciwu lub uwag. Realizacja obiektu przebiegała na podstawie ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę wydanej przez Starostę [...]z dnia [...]2004 r. Organ wyjaśnił, że w dniu 9 października 2013 r. przeprowadzono oględziny na przedmiotowej działce dokonując pomiaru budynku mieszkalnego. Stwierdzono, iż wymiary budynku wynoszą 6,66 m x 9,76 m z tarasem o wymiarach 6,65 m x 3,02 m. Ze szkicu inwentaryzacji geodezyjnej powykonawczej wynika, że wymiary budynku wynosiły 6,55 m x 9,60 m z tarasem o wym. 6,55m x 3,0 m. Załącznik do decyzji z dnia [...]2004 r. stanowił projekt budynku mieszkalnego o wym. 8,60 m x 7,41 m z tarasem o wym. 8,60 m x 1,55 m. Zdaniem organu oznacza to, że sporna inwestycja została zrealizowana z istotnym odstępstwem od zatwierdzonego projektu budowlanego oraz warunków udzielonego pozwolenia na budowę, bowiem w wyniku wprowadzonych zmian doszło do zmiany projektu zagospodarowania działki oraz charakterystycznych parametrów obiektu takich jak długość, szerokość oraz kubatura. Organ nadzoru budowlanego stwierdził, że ze zgromadzonego materiału dowodowego wynika, iż budowa obiektu została zakończona, stan obiektu jest zgodny ze stanem jaki istniał w dacie złożenia zawiadomienia o zakończeniu budowy. Stwierdził, że dla rozstrzygnięcia sprawy nie ma znaczenia okoliczność, że właściwy organ wyraził pogląd, co do tego, że obiekt zrealizowano zgodnie z decyzją o pozwoleniu na budowę i może być użytkowany. Przystąpienie inwestorów do użytkowania obiektu innego, niż wynikało to z pozwolenia na budowę, w trybie art. 54 Prawo budowlane, po dokonaniu zawiadomienia o zakończeniu budowy i przy braku zgłoszenia przez właściwy organ sprzeciwu w drodze decyzji, nie nadaje uczynionym odstępstwom waloru legalności. Prawnie skuteczne jest bowiem zawiadomienie właściwego organu o zakończeniu budowy tylko, co do obiektów wybudowanych zgodnie z projektem i warunkami pozwolenia na budowę, czyli budowy prowadzonej legalnie. Przyjęcie zawiadomienia nie legalizuje dokonanych istotnych odstępstw od projektu budowlanego. Zdaniem organu nie ma przeszkód do przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego na okoliczność zgodności realizacji przedmiotowego budynku z projektem budowlanym zatwierdzonym decyzją Starosty [...]. Rzeczą organów nadzoru budowlanego jest przeprowadzenie właściwego postępowania w oparciu o stosowne przepisy Prawa budowlanego w każdym przypadku, gdy stwierdzone zostanie wykonanie robót budowlanych w warunkach samowoli budowlanej. Sytuacja, w której dokonano istotnego odstępstwa bez dopełnienia procedury z art. 36a Prawo budowlane, stanowi jeden z rodzajów samowoli budowlanej. Organ wskazał, że projekt zamienny powinien być sporządzony w taki sposób, aby odpowiadał powszechnie obowiązującym przepisom prawa, w tym również decyzji o warunkach zabudowy. W razie niewykonania w określonym terminie obowiązków, zostanie wydana decyzja nakazująca zaniechanie dalszych robót budowlanych, bądź decyzja nakazująca rozbiórkę obiektu lub jego części, bądź decyzja nakazująca doprowadzenia do stanu poprzedniego.

Odwołanie od powyższej decyzji wnieśli I. K.-P. i K. P. Wyjaśnili, że po upływie 6-ciu lat od oddania budynku do użytkowania, organ wszczął postępowanie naprawcze na wniosek sąsiadów. Pominął jednak fakt, że stan obiektu jest zgodny ze stanem, jaki istniał w dacie oddania obiektu do użytkowania. Podkreślili, że budynek wybudowany został na podstawie pozwolenia budowlanego zatwierdzonego w 2004 r. Organ w sposób nieuprawniony, po zaakceptowaniu zawiadomienia o zakończeniu budowy, powtórnie zestawił projekt budowlany zatwierdzony w 2004 r. z inwentaryzacją geodezyjną powykonawczą z 2008 r.

Wspomnianą na wstępie decyzją z dnia [...]nr [...][...]Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego w Ł. utrzymał w mocy decyzję organu I instancji. W uzasadnieniu rozstrzygnięcia organ wskazał, że sporna inwestycja została oddana do użytkowania w 2008 r. Oddanie obiektu budowlanego do użytkowania w trybie art. 54 ustawy Prawo budowlane jest jednak skuteczne tylko i wyłącznie, gdy inwestor zrealizował inwestycję zgodnie z warunkami udzielonego pozwolenia na budowę oraz zatwierdzonym projektem budowanym. Brak jest podstaw prawnych, by zawiadomieniu przypisać moc sanującą wszelkie odstępstwa od udzielonego pozwolenia na budowę. Wadliwe działanie organu administracji publicznej (tj. niezgłoszenie sprzeciwu w sprawie przystąpienia do użytkowania spornego obiektu wobec wykonania go z istotnymi odstępstwami) nie sanuje przy tym uchybień dokonanych przez inwestora. Uczestnik procesu budowlanego nie może bowiem oczekiwać uzyskania większego zakresu uprawnień niż to wynika z obowiązujących przepisów. Organ wyjaśnił, że przedmiotowy budynek został zrealizowany na podstawie ostatecznej decyzji Starosty [...] z dnia [...]2004 r., którą zatwierdzono projekt budowlany i udzielono pozwolenia na budowę domu jednorodzinnego wolnostojącego i bezodpływowego zbiornika do czasowego gromadzenia nieczystości ciekłych. Zatwierdzony decyzją projekt budowlany przewidywał realizację obiektu o wymiarach 8,60m x 7,41 m (przypominający swym kształcie kwadrat), który miał być usytuowany w odległości 10,50 m od granicy z działką o nr ewid. 211/3 oraz w odległości 24,80 m od działki o nr ewid. 213. Co więcej, z części graficznej projektu zagospodarowania działki nr ewid. 211/4 wynika, iż dwukomorowy zbiornik na nieczystości ciekłe miał być usytuowany we wschodniej części tej nieruchomości, zaś przyłącze kanalizacyjne miało biec w linii równoległej do granicy północnej i południowej działki. Ze znajdującego się w aktach sprawy szkicu sytuacyjnego, sporządzonego podczas czynności kontrolnych na przedmiotowej nieruchomości, wynika tymczasem, iż inwestorzy faktycznie zrealizowali budynek mieszkalny o wymiarach 6,66m x 9,76m (przypominający w swym kształcie prostokąt), usytuowany w odległości 10,24m od granicy z działką o nr ewid. 211/3 oraz w odległości 26,45 od granicy z działką o nr ewid. 213. Porównując szkic sytuacyjny z inwentaryzacją powykonawczą spornego obiektu oraz z częścią graficzną projektu zagospodarowania działki, organ stwierdził, że po stronie południowej budynku mieszkalnego wykonano dodatkowo taras o wymiarach 6,65m x 3,02m, ze schodami prowadzącymi na stronę południową i wschodnią działki, oraz zmieniono nie tylko lokalizację zbiornika na nieczystości ciekłe, a co za tym idzie trasę przebiegu przyłącza kanalizacji sanitarnej, ale również zamiast planowanego zbiornika dwukomorowego wykonano zbiornik trzykomorowy. Organ wyjaśnił, że inwestor w trakcie budowy może w sposób istotny odstąpić od zatwierdzonego projektu budowlanego lub innych warunków pozwolenia na budowę wyłącznie po uzyskaniu decyzji o zmianie pozwolenia na budowę (art. 36a ust. 1 ustawy Prawo budowlane). Z kolei nieistotne odstąpienie od zatwierdzonego projektu budowlanego lub innych warunków pozwolenia na budowę nie wymaga uzyskania decyzji o zmianie pozwolenia na budowę i jest dopuszczalne, o ile nie dotyczy: zakresu objętego projektem zagospodarowania działki lub terenu, charakterystycznych parametrów obiektu budowlanego: kubatury, powierzchni zabudowy, wysokości, długości, szerokości i liczby kondygnacji, (...) zapewnienia warunków niezbędnych do korzystania z tego obiektu przez osoby niepełnosprawne, zmiany zamierzonego sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części, ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu oraz nie wymaga uzyskania opinii, uzgodnień, pozwoleń i innych dokumentów, wymaganych przepisami szczególnymi. Z przedłożonej dokumentacji nie wynika, aby inwestorzy wywiązali się z ciążącego na nich obowiązku określonego w art. 36a ust. 1 ustawy Prawo budowlane. Organ dodał, że nałożenie obowiązku na I. K.-P. i K. P. jest zgodne z art. 52 ustawy Prawo budowlane, zgodnie z którym inwestor, właściciel lub zarządca obiektu budowlanego jest obowiązany na swój koszt dokonać czynności nakazanych w decyzji, o której mowa w art. 48, art. 49b, art. 50a oraz art. 51. Odnosząc się do treści odwołania organ wyjaśnił, że uregulowanie zawarte w art. 84 ust. 1 ustawy Prawo budowlane wymienia jako zadania organów nadzoru budowlanego między innymi kontrolę przestrzegania i stosowania przepisów prawa budowlanego (pkt 1). Stosownie zaś do treści art. 84a ust. 1 tej ustawy kontrola przestrzegania i stosowania przepisów prawa budowlanego obejmuje między innymi kontrolę zgodności wykonywania robót budowlanych z przepisami prawa budowlanego, projektem budowlanym i warunkami określonymi w decyzji o pozwoleniu na budowę (pkt 1). Natomiast z treści art. 81 ust. 4 ustawy Prawo budowlane wynika, że organy nadzoru budowlanego przy wykonywaniu obowiązków określonych przepisami prawa budowlanego mogą dokonywać czynności kontrolnych, a protokolarne ustalenia dokonane w toku tych czynności stanowią podstawę do wydania decyzji oraz podejmowania innych środków przewidzianych w przepisach prawa budowlanego. Nie ma więc prawnego znaczenia to, czy organ nadzoru budowlanego czynności kontrolne podjął z własnej inicjatywy, czy w wyniku interwencji P. Z. Stwierdzenie w wyniku przeprowadzonej kontroli naruszenia przepisów prawa budowlanego, daje podstawę organowi nadzoru budowlanego do wszczęcia postępowania. Organ wyjaśnił też, że stronami postępowania naprawczego prowadzonego na podstawie przepisów art. 51 ustawy Prawo budowlane są wszystkie te podmioty, których interesu prawnego bądź obowiązku w rozumieniu art. 28 k.p.a. dotyczy postępowanie, w tym właściciele działek bezpośrednio sąsiadujących z działką, na której znajduje się budynek stanowiący przedmiot postępowania, do których zalicza się P. Z.

Skargę na powyższą decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi złożyli I. K.-P. i K. P., wnosząc o uchylenie zaskarżonej decyzji i poprzedzającej decyzji organu I instancji oraz zasądzenie kosztów postępowania sądowego. Zaskarżonej decyzji zarzucili naruszenie art. 6, 7, 8, 9, 10 § 1 w zw. z art. 28 k.p.a., poprzez błędne uznanie J. Z. oraz jej syna P. Z. za stronę postępowania; art. 6, 7, 77 § 1 i § 3, 80, 107 § 3 k.p.a., poprzez błędną ocenę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, skutkującą ustaleniem stanu faktycznego niezgodnego z rzeczywistym, brak rozważenia wszystkich okoliczności mogących mieć znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, w szczególności pominięcie kluczowych dowodów (potwierdzających brak istotnych odstępstw) tj. pominięcie dokumentacji budowlanej, mapy inwentaryzacji geodezyjnej powykonawczej, pominięcie znaczenia dokumentu urzędowego, tj. zaświadczenia wydanego dnia 17 stycznia 2008r przez Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w P. o braku podstaw do sprzeciwu względem zawiadomienia o zakończeniu budowy. Zdaniem skarżących organ pominął, że projekt jest dotknięty wadą niedbalstwa projektanta, gdyż brak w projekcie jednoznacznie określonych charakterystycznych parametrów projektowanego budynku, w szczególności wadliwy jest obrys budynku na mapie zagospodarowania działki. Organ pominął też fakt, że wszelkie ewentualne uchybienia budowlane istnieją od 2008r za wiedzą i zgodą nadzoru budowlanego, zatem nie może być mowy o samowoli budowlanej, biorąc pod uwagę, że organ stwierdził, iż stan faktyczny budynku nie uległ zmianie od daty oddania go do użytkowania. Skarżący podnieśli też naruszenie art. 9 k.p.a., poprzez nienależyte wyjaśnienie, dlaczego organ jedne dowody dopuścił, a inne odrzucił, brak wyjaśnienia, czy organ zobowiązał skarżących do sporządzenia i wykonania pełnego projektu zamiennego, czy też do projektu zamiennego bez ustaleń branżowych tzw. projektu zamiennego ograniczonego do istotnych odstępstw, brak wyjaśnienia, czy organ ma na myśli projekt zamienny zgodny z warunkami technicznymi obowiązującymi w dacie zatwierdzenia projektu w 2004 r. czy innej dacie. Zdaniem skarżących organy naruszyły art. 105 § 1 k.p.a., poprzez bezpodstawne wszczęcie postępowania naprawczego po upływie 5 lat od daty oddania budynku do użytkowania bez sprzeciwu, ponadto bezzasadne wszczęcie postępowania najpierw w przedmiocie "zbadania legalności wybudowanego budynku", a potem "zbadania zgodności budynku z projektem, pozwoleniem budowlanym i przepisami", mimo że badanie w tym przedmiocie organ nadzoru wykonał w ramach postępowania prowadzonego w 2008r, gdy stwierdził brak podstaw do wniesienia sprzeciwu względem zawiadomienia o zakończeniu budowy. W ich opinii naruszenie art. 64 k.p.a. przejawia się z kolei przez wszczęcie postępowania bez podstawy uzasadniającej wszczęcie, a art. 61 § 3 k.p.a. przez wszczęcie postępowania w innej dacie, niż doręczone żądanie, nadto wszczęcie na wniosek podmiotu nie posiadającego legitymacji procesowej. Skarżący dodatkowo podnieśli naruszenie art. 16 k.p.a. poprzez naruszenie powagi rzeczy raz rozstrzygniętej milczącą zgodą, art. 76 § 1 k.p.a. poprzez pominięcie znaczenia dowodu z dokumentu urzędowego, jakim jest zaświadczenie o milczącej zgodzie nadzoru budowlanego na użytkowanie budynku. Zarzucili też naruszenie prawa materialnego t.j. art. 51 ust. 1 pkt. 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane poprzez jego zastosowanie względem budynku legalnie użytkowanego od ponad 5 lat, który to budynek nie jest w trakcie budowy, gdyż inwestycja została zakończona w 2008 r.; art. 35 ust. 1 pkt. 3 w zw. z art. 34 ust. 4 ustawy Prawo budowlane poprzez brak sprawdzenia projektu przed jego zatwierdzeniem w 2004 r. przez właściwy organ; art. 84 ust. 2 ustawy Prawo budowlane poprzez brak kontroli przez nadzór budowlany działania organu architektoniczno-budowlanego, który zatwierdził wadliwy projekt budowlany; art. 270 kk. w zakresie antydatowania dokumentu pełnomocnictwa przez P. Z. dla swojej matki. Skarżący wskazali także na naruszenie art. 7 Konstytucji RP w zw. z art. 6 k.p.a. z zw. z art. 54 ustawy Prawo budowlane poprzez przedłużenie nieprzekraczalnego terminu 21 dni, o którym mowa w art. 54 ustawy Prawo budowlane. Skarżący podnieśli, że na mapie zagospodarowania przestrzennego w skali 1:500 wrysowany został obrys budynku bez tarasu. Taras został zaprojektowany w części architektoniczno-budowlanej. Według rzutu parteru, taras zaprojektowany został wraz ze słupami wspierającymi dach. Obrys na mapie zagospodarowania działki jest sprzeczny z częścią rysunkową projektu. Zatem, kształt obrysu i jego wielkość, nie mogą być podstawą stwierdzenia odstępstwa od projektu, jak to uczynił organ. Na rzucie i widoku budynku, taras nie ma wymiaru głębokości. Nie można określić, o ile obrys budynku powinien być dłuższy od tego, który widzimy na mapie zagospodarowania działki. Organ nie może twierdzić więc, że budynek został wydłużony względem projektu. Przyznali, że wybudowali taras od strony południowej ze słupami, na których wspiera się dach. Wyjaśnili, że na mapie zagospodarowania działki, odległość od drogi gminnej nieutwardzonej wynosi 38,00m, a faktycznie wybudowany taras pozostaje w odległości ok. 38,24m od bramy wjazdowej (szkic naniesień na działce). Ponadto, na mapie zagospodarowania działki w skali 1:500 wpisany jest wymiar ścian budynku 8,60m x 7,41 m, iloczyn wskazuje, że pow. zabudowy wynosi 63,70m², zaś w opisie do projektu zagospodarowania działki projektant podaje pow. zabudowy 67,00m². Przyznali, że faktycznie wybudowali budynek o pow. zabudowy 65m², ale projekt nie określa jednoznacznie powierzchni zabudowy, wobec czego organ nie może twierdzić jaka powierzchnia zabudowy winna być faktycznie zachowana, tym bardziej, że wielkość 7,41 m pozostaje w sprzeczności z długością ściany wrysowaną na mapie. Zatem, nie można jednoznacznie stwierdzić, że obrys budynku na mapie ma powierzchnię zabudowy wynoszącą 63,70m². Skarżący nie przekroczyli powierzchni zabudowy 67,70m² podanej w opisie do projektu zagospodarowania przestrzennego działki. Zakwestionowali też długość ściany wschodniej i zachodniej na mapie zagospodarowania działki, które ich zdaniem nie mają jednoznacznej długości. W opinii skarżących skoro projekt nie wskazuje parametru długości ścian, to nie można stwierdzić istotnego odstępstwa od projektowanej długości ścian: wschodniej i zachodniej. Na mapie zagospodarowania działki, odległość budynku od granicy wschodniej powinna wynosić 24,80m, natomiast faktyczna odległość budynku od ogrodzenia po wschodniej stronie działki wynosi 26,45m (szkic w terenie). Ścianę wschodnią budynku wytyczył geodeta uprawniony, przy czym prawdopodobnie skarżący nie wykonali ogrodzenia w miejscu granicy. Wyjaśnili, że w dacie wyznaczania granicy przez geodetę nie posiadali jeszcze ogrodzenia. Podkreślili jednak, że linia zabudowy nie została przez nich przekroczona, gdyż budynek względem ogrodzenia jest w odległości większej, niż zaprojektowana odległość. Zakwestionowali też ustalenie przez organ odległości usytuowania budynku w odległości 10,50m od zachodniej granicy i wskazali na błędne określenie odległości od granicy północnej. W odniesieniu do zbiornika na nieczystości wskazali, że w opisie technicznym nie została określona ilości komór i włazów. Wrysowanie zbiornika dwukomorowego na mapie zagospodarowania działki przez projektanta jest niczym nieuzasadnione i niezgodne ze sztuką projektową, która winna uwzględniać potrzeby 3 osobowej rodziny w tym zakresie. Inwentaryzacja geodezyjna powykonawcza z 2008r. posiada zwymiarowaną infrastrukturę podziemną, która została przyjęta do zasobu geodezyjno-kartograficznego i wrysowana na mapę zasadniczą zgodnie ze stanem faktycznym w terenie tj. trzema włazami (komorami), przy czym inwentaryzacja została przyjęta przez nadzór budowlany w 2008r. bez sprzeciwu.

W odpowiedzi na skargę [...] Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego w Ł. wniósł o jej oddalenie, podtrzymując stanowisko zaprezentowane w zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga okazała się zasadna.

Zgodnie z brzmieniem art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej. Kontrola wspomniana sprawowana jest pod względem zgodności z prawem (§ 2).

Sąd administracyjny, uwzględniając skargę, uchyla zaskarżony akt w całości albo części, jeżeli stwierdzi naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, naruszenie prawa, dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego lub też inne naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Jeżeli natomiast zachodzą przyczyny określone w art. 156 Kodeksu postępowania administracyjnego lub innych przepisach - stwierdza nieważność orzeczenia w całości lub części. Stwierdzenie wydania aktu z naruszeniem prawa wchodzi zaś w grę, o ile zachodzą przyczyny, określone w Kodeksie postępowania administracyjnego lub innych przepisach (art. 145 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz.U. z 2012r., poz. 270 ze zm., powoływanej dalej jako p.p.s.a.).

Po myśli art. 134 § 1 p.p.s.a. rozstrzygając daną sprawę, sąd nie jest związany zarzutami i wnioskami skargi, może zastosować przewidziane ustawą środki w celu usunięcia naruszenia prawa w stosunku do aktów lub czynności wydanych lub podjętych we wszystkich postępowaniach, prowadzonych w granicach sprawy, której dotyczy skarga, jeżeli jest to niezbędne dla końcowego jej załatwienia (art. 135 p.p.s.a.).

Materialnoprawną podstawę rozstrzygnięcia w sprawie stanowił przepis art. 51 ust. 1 pkt 3 oraz art. 36a ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku Prawo budowlane (t. j. Dz. U. z 2010 roku Nr 243, poz. 1623 ze zm.). Zgodnie z przepisem art. 51 ust. 1 pkt 3, przed upływem 2 miesięcy od dnia wydania postanowienia o wstrzymaniu prowadzonych robót budowlanych, właściwy organ w drodze decyzji, w przypadku istotnego odstąpienia od zatwierdzonego projektu budowlanego lub innych warunków pozwolenia na budowę – nakłada, określając termin wykonania, obowiązek sporządzenia i przedstawienia projektu budowlanego zamiennego, uwzględniającego zmiany wynikające z dotychczas wykonanych robót budowlanych oraz – w razie potrzeby – wykonania określonych czynności lub robót budowlanych w celu doprowadzenia wykonywanych robót budowlanych do stanu zgodnego z prawem; przepisy dotyczące projektu budowlanego stosuje się odpowiednio do zakresu tych zmian. Przy czym, co do zasady, istotne odstąpienie od zatwierdzonego projektu budowlanego lub innych warunków pozwolenia na budowę jest dopuszczalne jedynie po uzyskaniu decyzji o zmianie pozwolenia na budowę (art. 36a ust. 1 Prawa budowlanego). Nieistotne odstąpienie od zatwierdzonego projektu budowlanego lub innych warunków pozwolenia na budowę, stosownie do unormowania art. 36a ust. 5 Prawa budowlanego, nie wymaga uzyskania decyzji o zmianie pozwolenia na budowę i jest dopuszczalne, o ile nie dotyczy zakresu objętego projektem zagospodarowania działki lub terenu, charakterystycznych parametrów obiektu budowlanego (kubatury, powierzchni zabudowy, wysokości, długości, szerokości i liczby kondygnacji), zapewnienia warunków niezbędnych do korzystania z tego obiektu przez osoby niepełnosprawne, zmiany zamierzonego sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części, czy ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu oraz nie wymaga uzyskania opinii, uzgodnień, pozwoleń i innych dokumentów, wymaganych przepisami szczególnymi.

Przechodząc na grunt rozpoznawanej sprawy wskazać należy, że bezspornie inwestorzy prowadzili budowę domu jednorodzinnego i bezodpływowego zbiornika na nieczystości na działce nr 211/4 w m. Z. gm. D. - na podstawie ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę wydanej przez Starostę [...] w dniu [...]2004 r. nr[...]. Inwestorzy dopełnili obowiązku wynikającego z art. 54 ustawy Prawo budowlane i zawiadomili w dniu 14 stycznia 2008 r. o zakończeniu budowy przedmiotowego budynku, przedkładając jednocześnie oryginały dziennika budowy, protokoły badań i sprawdzeń, inwentaryzację geodezyjną powykonawczą. Wobec kategorii obiektu budowlanego inwestorzy nie byli zobowiązani do uzyskania pozwolenia na jego użytkowanie. Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego nie wniósł w terminie wskazanym w art. 54 Prawa budowlanego sprzeciwu, na dowód czego skarżący przedłożyli do akt administracyjnych zaświadczenie z dnia 17 stycznia 2008 r. Z ustaleń organu nie wynika aby stan nieruchomości uległ zmianie od czasu zawiadomienia o zakończeniu budowy.

Pierwotnie Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w P., na skutek wniosku J. Z. prowadził postępowanie w sprawie legalności budynku mieszkalnego na działce nr 211/4, po czym dokonał modyfikacji przedmiotowej postępowania, informując jednocześnie strony postępowania (pismem z dnia 18 września 2013 r., k.142 akt administracyjnych), że postępowanie prowadzone będzie od tego momentu w przedmiocie zgodności budowy budynku z projektem budowlanym, warunkami zabudowy oraz przepisami. Zdaniem organu inwestorzy zrealizowali bowiem inwestycję z istotnymi odstępstwami od zatwierdzonego projektu budowlanego.

W przedmiotowej sprawie główny problem zasadza się jednak, nie jak przyjął organ na tym, czy inwestorzy dopuścili się istotnego odstąpienia od zatwierdzonego ostateczną decyzją projektu budowlanego, lecz na tym czy prowadzenie postępowania w trybie art. 51 Prawa budowlanego było w ogóle dopuszczalne w stosunku do omawianego budynku.

Skoro bowiem inwestorzy dokonali skutecznego zawiadomienia o zakończeniu budowy budynku mieszkalnego, a organ nie zgłosił sprzeciwu, to brak jest podstaw do kwestionowania na tym etapie legalności wybudowanego obiektu. W znaczeniu prawnym roboty budowlane zostały zakończone. Sąd podziela w tym zakresie ugruntowane stanowisko sądów administracyjnych, które przyjmują, iż skuteczne zawiadomienie o zakończeniu budowy bądź wydanie decyzji o pozwoleniu na użytkowanie ma takie znaczenie, że wzniesione obiekty budowlane nie mogą podlegać ponownemu sprawdzaniu (pod kątem legalności wybudowania) przez organy nadzoru budowlanego. W takiej sytuacji, kiedy prace budowlane zostały zrealizowane, a następnie skutecznie zawiadomiono o zakończeniu budowy, to nie ma prawnych możliwości prowadzenia postępowania naprawczego, o jakim mowa w art. 50-51 ustawy Prawo budowlane. W takiej sytuacji postępowanie jest bezprzedmiotowe, a organ nie może wydać decyzji rozstrzygającej sprawę co do istoty. Brak sprzeciwu organu, bądź decyzja o pozwoleniu na użytkowanie, jest swoistym potwierdzeniem legalności obiektu budowlanego. Fakt przyjęcia budynku do użytkowania jednoznacznie potwierdza, że obiekt wybudowany został zgodnie z obowiązującymi przepisami. (por. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego: z dnia 1 sierpnia 2012 r., sygn. akt II OSK 2012/11, z dnia 20 maja 2011 r., sygn. akt II OSK 887/10, z dnia 20 kwietnia 2011 r., sygn. akt II OSK 708/10, dostępne na www.orzeczenia.nsa.gov.pl).

Usunięcie z obrotu prawnego pozwolenia na budowę otwiera co prawda organowi możliwość orzekania na podstawie art. 51 ust. 1 Prawa budowlanego, jednakże jak wynika z akt sprawy nastąpiło to dopiero decyzją Starosty [...]z dnia [...]tj. już po wydaniu decyzji objętych kontrolą sądową w niniejszej sprawie.

Mając na względzie zarzut skargi dotyczący interesu prawnego uczestnika postępowania P. Z. Sąd pragnie również przypomnieć, że aby uzyskać przymiot strony w postępowaniu w trybie art. 51 Prawa budowlanego, właściciel sąsiedniej nieruchomości winien wskazać konkretny przepis prawa przewidujący ograniczenia w swobodnym korzystaniu z jego nieruchomości. Stroną postępowania w opisanym postępowaniu są bowiem podmioty, których interes prawny lub obowiązki dotyczą postępowania naprawczego. Taki interes prawny występuje w sytuacji, jeżeli inwestycja może wpłynąć na możliwość zabudowy jego działki. Materiał zgromadzony w aktach administracyjnych nie potwierdza jednak dokonania przez organy administracji takich ustaleń w sprawie.

Mając powyższe na względzie Sąd rozpoznający niniejszą sprawę uznał, że organy dopuściły się naruszenia przepisu prawa materialnego tj. art. 51 ust. 1 pkt 3 Prawa budowlanego, które to naruszenie miało wpływ na wynik sprawy.

Sąd uchylił zatem zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję organu I instancji na mocy art. 145 § 1 pkt 1 lit. "a" p.p.s.a.

Sąd stwierdził w punkcie drugim wyroku, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu do dnia uprawomocnienia się wyroku w oparciu o treść art. 152 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

O zwrocie kosztów postępowania Sąd orzekł jak w punkcie trzecim wyroku na podstawie art. 200 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Na zasądzoną kwotę składa się uiszczony przez skarżących wpis od skargi w kwocie 500 zł.

k.ż.