Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Ewa Madej (spr.), Sędziowie WSA Paweł Kornacki, Bożena Suleja-Klimczyk, , po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu 8 sierpnia 2017 r. sprawy ze skargi A. C. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w K. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia postępowania egzekucyjnego oddala skargę.

1. A. C. wniósł skargę na postanowienie z dnia [...] r., nr [...], którym Dyrektor Izby Skarbowej w K. - na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 w zw. z art. 144 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 23, dalej: k.p.a.) oraz art. 17 § 1, art. 18, art. 23 § 1 i § 4 pkt 1 i art. 59 § 5 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 599, dalej: u.p.e.a.) - utrzymał w mocy postanowienie Naczelnika [...] Urzędu Skarbowego w K. (dalej: organ egzekucyjny) z dnia [...] r., nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia postępowania egzekucyjnego.

2. Powyższe postanowienie organu odwoławczego zapadło w następującym stanie faktycznym i prawnym.

2.1. Pismem z dnia [...] r. skarżący wniósł o umorzenie postępowania egzekucyjnego prowadzonego w oparciu o tytuł wykonawczy nr [...] wystawiony w dniu [...] r. przez Wójta Gminy B., obejmujący opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi za 2015 r. w wysokości [...] zł wraz z kosztami upomnienia w wysokości [...] zł. Skarżący wskazał, że w jego ocenie dochodzona w postępowaniu egzekucyjnym wierzytelność nie istnieje, albowiem w 2015 r. nie odebrano z jego posesji ani razu odpadów komunalnych. Podniósł ponadto, iż deklarację złożył w sierpniu 2015 r., a następnie uiścił w miesiącu wrześniu kwotę [...] zł zakładając, że odpady będą wywożone od IV kwartału 2015 r., co jego zdaniem potwierdza, że nie miał obowiązku uiszczenia opłaty za trzy pierwsze kwartały 2015 r. Stwierdził ponadto, że z uwagi na brak wywozu odpadów również w ostatnim kwartale 2015 r. zwrócił się do urzędu o zaliczenie dokonanej wpłaty na poczet opłat za 2016 r.

2.2. Postanowieniem z dnia [...] r. organ egzekucyjny odmówił skarżącemu umorzenia postępowania egzekucyjnego wskazując, że wierzyciel po zapoznaniu się z aktami sprawy nie znalazł podstaw do umorzenia postępowania egzekucyjnego z uwagi na treść art. 6h i 6j ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2016 r., poz. 250 ze zm., dalej jako "u.u.p.c.g.") oraz uchwałę Rady Gminy B. z dnia [...] r. nr [...]. Organ egzekucyjny przytoczył treść art. 59 § 1 u.p.e.a. i stwierdził, że ustawodawca, formułując przesłanki wymienione w tym przepisie, nie pozostawił uznaniu organu egzekucyjnego ewentualnej możliwości umorzenia postępowania egzekucyjnego. Jednocześnie analiza materiału dowodowego w sprawie, zdaniem organu egzekucyjnego, nie wskazuje by przesłanki te wystąpiły.

2.3. W zażaleniu na powyższe postanowienie skarżący powtórzył argumentację zawartą we wniosku dotyczącą braku istnienia zobowiązania wobec niewywiązania się przez gminę z obowiązku wywozu odpadów komunalnych z jego posesji, a także zarzucił organowi brak zapoznania się z treścią złożonych przez skarżącego dokumentów w sprawie.

2.4. Organ nadzoru nie uwzględnił zażalenia i utrzymał w mocy postanowienie organu egzekucyjnego.

Uzasadniając przyjęte rozstrzygnięcie przytoczył treść art. 29 § 1 i art. 59 § 1 i § 2 u.p.e.a. Następnie wskazał, że z wyjaśnień wierzyciela wynika, iż w oparciu o art. 6h u.u.c.p.g. i delegację ustawową zawartą w art. 6j tej ustawy Rada Gminy B. podjęła w dniu [...] r. uchwałę nr [...] ustalającą wysokość opłaty ryczałtowej za gospodarowanie odpadami komunalnymi na nieruchomościach niezamieszkałych, na których znajdują się domki letniskowe oraz ustalającą terminy uiszczania tych opłat. Organ nadzoru podniósł, że wierzyciel w swoim stanowisku stwierdził również, iż skarżący jest właścicielem nieruchomości położonej na terenie gminy, zabudowanej domkiem letniskowym, a ponadto, iż złożył on właściwą deklarację. Wierzyciel podkreślił ponadto, że podjęta uchwała jest aktem prawa miejscowego i obowiązuje wszystkich właścicieli nieruchomości, zaś ryczałtowa opłata roczna nie podlega podziałowi na kwartały. Mając zatem na uwadze stanowisko wierzyciela i brzmienie powołanych na wstępie przepisów u.p.e.a., w ocenie organu nadzoru, obowiązek objęty przedmiotowym tytułem wykonawczym istnieje i jest wymagalny. Organ nadzoru przywołał wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 maja 2016 r., sygn. akt II FSK 1138/14 wskazujący na zakres badania zarzutu nieistnienia obowiązku określonego tytułem egzekucyjnym.

3. W skardze, wniesionej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, na postanowienie organu odwoławczego skarżący zarzucił naruszenie:

1) prawa materialnego poprzez niewłaściwą interpretację zapisów uchwały nr [...] Rady Gminy B. w sprawie ustalenia wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi dla nieruchomości niezamieszkałych, na których znajdują się domki letniskowe oraz nieruchomości wykorzystywanych na cele rekreacyjno-wypoczynkowe, ze względu na przyjęcie, iż na podstawie tej uchwały skarżący był zobowiązany uregulować należności za gospodarowanie odpadami komunalnymi za II, III i IV kwartał 2015 r., podczas gdy prawidłowa interpretacja przepisów winna prowadzić do wniosku, iż obowiązek uiszczenia opłaty ciążył na skarżącym dopiero od daty zawiadomienia o podjęciu stosownej uchwały i złożenia przez skarżącego deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi;

2) prawa materialnego poprzez niewłaściwą interpretację art. 6c, 6h i 6i u.u.c.p.g. polegająca na przyjęciu, że opłata za gospodarowanie odpadami może być pobierana przez gminę pomimo tego, że ze względu na zaniedbania gminy, odpady z przedmiotowej nieruchomości faktycznie nie były odbierane przez cały 2015 r., co wynika z korespondencji pomiędzy skarżącym a urzędem gminy;

3) art. 6, art. 7, art. 8, art. 11, art. 77 § 1 i art. 107 § 3 k.p.a. poprzez błędne ustalenie stanu faktycznego i prawnego sprawy oraz wadliwe uzasadnienie faktyczne i prawne, a także nieodniesienie się do wszystkich zarzutów zgłoszonych przez skarżącego, a przede wszystkim nieposzanowanie zasady nakazującej respektowanie interesu społecznego i słusznego interesu obywatela oraz zasad sprawiedliwości społecznej, ekonomii, współżycia społecznego, równości w ponoszeniu obowiązków publiczno-prawnych, ekwiwalentności świadczenia;

4) art. 138 § 1 k.p.a. poprzez utrzymanie w mocy wadliwego postanowienia organu I instancji, w sytuacji gdy prawidłowym było umorzenie postępowania lub ewentualnie uchylenie przedmiotowego postanowienia w całości, przeprowadzenie stosownych czynności dowodowych i orzeczenie co do istoty sprawy, bądź uchylenie postanowienia w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia.

Skarżący wskazał, że zawiadomienie o podjętej uchwale otrzymał w sierpniu 2015 r., zaś deklarację złożył we wrześniu tego samego roku. Do tego czasu wywoził on z należącej do niego nieruchomości odpady na swój koszt do punktu w W.. Jednocześnie podkreślił, że gmina uchybiła obowiązkowi odbierania odpadów z jego posesji przez cały 2015 r. Zauważył także, że zobowiązanie objęte przedmiotowym tytułem wykonawczym częściowo wygasło w skutek dokonanej zapłaty, a częściowo zostało określone niezgodnie z przepisami prawa co powoduje, że obowiązek ten nie był wymagalny. Podkreślił, że zobowiązanie do uiszczenia opłaty za wywóz śmieci w sytuacji przejęcia przez gminę tego obowiązku powstaje z mocy prawa, zaś w sprawie uiszczenia opłat za wywóz odpadów komunalnych nie prowadzi się postępowania administracyjnego. Tym samym możliwość dochodzenia swoich racji przez zobowiązanego do ich uiszczania realizuje się dopiero na etapie postępowania egzekucyjnego. W ocenie skarżącego obowiązek uiszczenia przez niego opłaty powstał dopiero z chwilą podjęcia uchwały przez gminę i złożenia przez niego deklaracji. Ponadto wskazał, że przyjęcie, iż opłata może być pobierana pomimo niedopełnienia przez gminę obowiązku odbierania odpadów stanowi naruszenie art. art. 6c, 6h i 6i u.u.c.p.g.

Tym samym wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i postanowienia go poprzedzającego i umorzenie postępowania.

4. Odpowiadając na skargę organ nadzoru wniósł o jej oddalenie, podtrzymując w pełni argumentację zawartą w zaskarżonym postanowieniu.

Po rozpoznaniu sprawy w trybie uproszczonym Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach zważył, co następuje:

5. Skarga nie zasługuje na uwzględnienie, gdyż objęte nią postanowienie nie narusza prawa.

5.1. Na wstępie należy przypomnieć, że stosownie do art. 29 § 1 u.p.e.a. organ egzekucyjny bada z urzędu dopuszczalność egzekucji administracyjnej, nie jest natomiast uprawniony do badania zasadności i wymagalności obowiązku objętego tytułem wykonawczym. To unormowanie ma odniesienie nie tylko do etapu wstępnego badania dopuszczalności egzekucji, ale także m. in. do oceny zasadności zarzutu na postępowanie egzekucyjne z art. 33 pkt 1 u.p.e.a. ("nieistnienie obowiązku") czy też przesłanki umorzenia postępowania egzekucyjnego z art. 59 § 1 pkt 2 tej ustawy ("obowiązek nie istniał"). W tych przypadkach ocena istnienia bądź nieistnienia obowiązku podlegającego wykonaniu w trybie egzekucji administracyjnej zależy od stanowiska wierzyciela, który wystawił tytuł wykonawczy, co w przypadku zarzutów na postępowanie egzekucyjne wynika wprost z art. 34 § 1 u.p.e.a., a w odniesieniu do umorzenia postępowania – z ogólnej zasady z art. 29 § 1 u.p.e.a.

5.1. Z wyjaśnień wierzyciela, na których oparł się w niniejszej sprawie organ egzekucyjny i organ nadzoru wynika, że po stronie skarżącego istniał wymagalny obowiązek uiszczenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi za 2015 r. w wysokości ryczałtowej opłaty rocznej w kwocie [...] zł. Pismem z dnia [...] r. skierowano do niego upomnienie z wezwaniem o uiszczenie opłaty w kwocie [...] zł (niezapłaconej w terminie do 15 czerwca 2015 r. oraz [...] zł (niezapłaconej w terminie do 15 grudnia 2015 r.), a nadto – kosztów upomnienia w kwocie [...] zł. Wobec nieuregulowania powyższych należności wystawiono tytuł wykonawczy z dnia [...] r., w którym wskazano, że dochodzony obowiązek wynika wprost z przepisów ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.

Obowiązek ponoszenia opłat za gospodarowanie odpadami ma charakter obowiązku ustawowego, o czym stanowi art. 6h i art. 6j u.u.c.p.g.. Wydana zaś w oparciu o upoważnienie ustawowe z art. 6j ust. 3b uchwała nr [...] Rady Gminy B. ustaliła stawkę opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi dla nieruchomości niezamieszkałej, na której znajdują się domki letniskowe w wysokości [...] zł rocznie od domku letniskowego jeśli odpady są zbierane w sposób selektywny i [...] zł – jeśli nie są zbierane selektywnie. Wskazano także, że ryczałtową opłatę roczną uiszcza się bez wezwania w dwóch ratach płatnych z dołu w terminach do 15 czerwca i 15 grudnia każdego roku. Uchwała została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym Województwa [...] i stała się obowiązującym aktem prawa miejscowego. Z jej treści wynika, że opłata, jako mająca charakter ryczałtu rocznego, nie podlega podziałowi na kwartały ani też nie ulega zmniejszeniu z uwagi na fakt, że uchwalono jej wysokość dopiero uchwałą z dnia [...] r. Uchwałą tą nałożono więc obowiązek uiszczenia za rok 2015 opłaty w kwocie [...] zł.

Z akt wynika, że skarżący złożył stosowną deklarację oraz, że w dniu 10 września 2015 r. uiścił kwotę [...] zł. Z treści upomnienia, a następnie – tytułu wykonawczego można wyprowadzić wniosek, że kwotę tę zaliczono na poczet należnej za 2015 r. opłaty, gdyż wierzyciel dochodzi jedynie kwoty [...] zł z tego tytułu.

5.3. Odnośnie zarzutu, że opłata jest nienależna, a uiszczona kwota [...] zł powinna być zarachowana na poczet opłaty za kolejny – 2016 rok, gdyż w 2015 r. gmina nie wywiązywała się z obowiązku odbioru odpadów, należy stwierdzić, że przepisy nie przewidują w takim przypadku prawa do zaniechania uiszczenia opłaty. Sytuację taką reguluje natomiast art. 6s u.u.c.p.g., zgodnie z którym "w przypadku gdy gmina nie realizuje obowiązku odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, właściciel nieruchomości jest obowiązany do przekazania odpadów komunalnych, na koszt gminy, podmiotowi odbierającemu odpady komunalne od właścicieli nieruchomości, wpisanemu do rejestry działalności reglamentowanej, o którym mowa w art. 9b ust. 2". Rejestr prowadzi wójt, burmistrz lub prezydent miasta właściwy ze względu na miejsce odbioru odpadów. Tak więc uiszczenie opłaty jest obowiązkowe, a jedynie można obciążyć gminę rzeczywistym kosztem wykonania za nią obowiązku odprowadzenia odpadów.

5.4. W świetle powyższych ustaleń stanowisko organu egzekucyjnego, że nie ma podstaw do uznania iż obowiązek dochodzony w postępowaniu egzekucyjnym nie istnieje jest prawidłowe i uzasadnione. Organy obu instancji dokonały prawidłowych ustaleń faktycznych w zakresie swych kompetencji i w konsekwencji zasadnie odmówiły umorzenia postępowania egzekucyjnego. Z tych względów Sąd ocenił, że zarzuty naruszenia przepisów prawa materialnego oraz procesowego, sformułowane w skardze, okazały się nieuzasadnione.

6. Mając powyższe na uwadze Sąd uznał, że zaskarżone postanowienie nie narusza prawa, co uzasadnia oddalenie skargi na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2017 r. poz. 1369, ze zm.).