Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Grzegorz Jankowski Sędziowie: Asesor WSA Katarzyna Grzegorczyk-Meder ( spr.) Sędzia NSA Elżbieta Makowska Protokolant Joanna Białas - Gołąb po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 marca 2007r. sprawy ze skargi M. H. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego [...] z dnia [...]. Nr [...] w przedmiocie zasiłku stałego I. u c h y l a zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Prezydenta Miasta [...] z dnia [...]. Nr [...], II. orzeka, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu do czasu uprawomocnienia się niniejszego wyroku

Prezydent Miasta [...] decyzją z dnia [...]r. Nr [...] na podstawie art. 106 ust. 1, ar. 14 , art. 37 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. Nr 64, poz. 593 ze zmianami) przyznał M. H. na jej wniosek pomoc społeczną w postaci zasiłku stałego w okresie od [...]r. do dnia [...]r. w wysokości [...] zł miesięcznie , stwierdził, że kwota ta podlega waloryzacji zgodnie z art. 9 ustawy o pomocy społecznej, nadał decyzji rygor natychmiastowej wykonalności oraz wskazał, termin wypłaty świadczenia.

W uzasadnieniu decyzji organ wskazał, że świadczenie w postaci zasiłku stałego przyznano zgodnie z wnioskiem M. H. oraz na podstawie orzeczenia [...] Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Województwie [...] zaliczającym wnioskodawczynię do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności od dnia [...]r. do dnia [...]r., natomiast jego wysokość ustalono jako różnicę pomiędzy kryterium dochodowym na osobę w rodzinie wynoszącym [...]zł a dochodem na osobę w rodzinie. Organ podał również, że świadczenie przyznaje się i wypłaca za okres miesiąca kalendarzowego, począwszy od miesiąca, w którym został złożony wniosek wraz z wymaganą dokumentacją, a gdy uprawnienie do świadczenia nie obejmuje pełnego miesiąca, świadczenie przyznaje się za niepełny miesiąc, a kwotę świadczenia ustala się dzieląc pełne kwoty przez liczbę dni kalendarzowych tego miesiąca i mnożąc przez liczbę dni, za które świadczenie przysługuje. Ze względu na to, że M. H. złożyła wniosek o przyznanie świadczenia wraz z wymagana dokumentacją w dniu [...]r., świadczenie przyznano jej z tym dniem.

M. H. odwołała się od decyzji organu I instancji do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] domagając się przyznania świadczenia od [...]r., albowiem w tym miesiącu stawiła się przed [..] Zespołem do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w [...]. Orzeczenie o zaliczeniu odwołującej się do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności zostało wydane dopiero przez [...] Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w [...] w dniu [...]r. na skutek wniesionego przez nią odwołania.

M. H. domagała się nadto przyznania jej zasiłku stałego w kwocie [...] zł, wskazała również, , że jej stan zdrowia się stale pogarsza.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...] decyzją z dnia [...] r. Nr [...] utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję.

Kolegium uznało, że świadczenie zostało prawidłowo przyznane od dnia [...] r., albowiem zgodnie z art. 106 ust. 3 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, świadczenie pieniężne przyznaje się i wypłaca za okres miesiąca kalendarzowego, począwszy od miesiąca, w którym złożony został wniosek wraz z wymaganą dokumentacją. Według ustaleń Kolegium, M. H. złożyła wniosek, o którym mowa w powołanym wyżej przepisie w dniu [...]r.

Kolegium podniosło nadto, że okoliczność, iż orzeczenie [...] Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w [...] zostało zmienione przez [...] Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w [...] nie ma wpływu na przyznanie i wypłatę świadczenia od [...] r.

Odnosząc się do wysokości przyznanego zasiłku stałego w wysokości [...]zł Kolegium podało, że kwota ta została ustalona prawidłowo, albowiem w myśl art. 37 ust. 2 pkt 2 ustawy o pomocy społecznej, wysokość zasiłku stanowi różnicę pomiędzy kryterium dochodowym na osobę w rodzinie wynoszącym [...] zł, a dochodem na osobę w rodzinie, czyli kwotą [...] zł, co stanowi [...]zł.

M. H. wniosła skargę na decyzje Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...]r. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie domagając się przyznania zasiłku stałego od [...]r. w kwocie [...] zł miesięcznie. W skardze przedstawiła argumenty tożsame z podniesionymi w odwołaniu od decyzji organu II instancji.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...] wniosło o oddalenie skargi.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zmianami), zwanej dalej "P.p.s.a.", sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej. Kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem. Oznacza to, iż przedmiotem sprawy sądowoadministracyjnej jest ocena przez Sąd prawidłowości prowadzenia przez organ administracji publicznej postępowania administracyjnego oraz zapadłego w tym postępowaniu rozstrzygnięcia.

Na gruncie niniejszej sprawy oznacza to, że przedmiotem kontroli Sądu, na skutek skargi wniesionej przez M. H., jest legalność decyzji Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...] r., utrzymującej w mocy decyzję Prezydenta Miasta [...] o przyznaniu M. H. zasiłku stałego od dnia [...]r. do dnia [...]r. w kwocie po [...] zł.

Skarżąca domagała się przyznania jej zasiłku stałego od [...]r. w kwocie [...] zł.

Okolicznością w sprawie bezsporną jest, w realiach tej sprawy, że skarżąca spełniała kumulatywnie wszystkie przesłanki niezbędne do otrzymania zasiłku stałego, określone w art. 37 ust. 1 pkt 2 ustawy o dnia 12 marca 2004 r. (Dz.U. Nr 64, poz. 593 ze zmianami). Bezsporne jest i to, że świadczenie, o którego przyznanie zwróciła się do organu skarżąca wnioskiem z dnia [...]r., miało charakter kontynuacji świadczenia uprzednio przyznanego na podstawie tych samych okoliczności sprawy.

Z akt administracyjnych dotyczących zasiłku stałego M. H. , nadesłanych uzupełniająco na żądanie Sądu wynikało, że skarżąca otrzymywała nieprzerwanie to świadczenie od dnia [...] r.

Stan faktyczny sprawy wskazywał, że skarżąca złożyła w dniu [...]r. wniosek o ustalenie stopnia niepełnosprawności, albowiem uprzednio wydane orzeczenie utraciło swoją ważność w dniu [...]r.

[...] Zespół do Orzekania o Niepełnosprawności w [...] orzeczeniem z dnia [...]r. zaliczył M. H. do lekkiego stopnia niepełnosprawności, natomiast [...] Zespół do Orzekania Niepełnosprawności w [...], na skutek wniesionego przez skarżącą odwołania, w dniu [...]r. uchylił zaskarżone orzeczenie i zaliczył M. H. do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności.

Art. 106 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej stanowi, że świadczenia pieniężne z pomocy społecznej przyznaje się i wypłaca za okres miesiąca kalendarzowego, począwszy od miesiąca, w którym został złożony wniosek wraz z wymaganą dokumentacją. W przypadku, gdy uprawnienie do świadczenia nie obejmuje pełnego miesiąca, świadczenie przyznaje się za niepełny miesiąc, a kwotę świadczenia ustala się, dzieląc pełne kwoty przez liczbę dni kalendarzowych tego miesiąca i mnożąc przez liczbę dni objętych świadczeniem.

W tej sprawie, wniosek złożony przez skarżącą w dniu [...]r. nie był pierwszym wnioskiem o przyznanie zasiłku stałego, lecz odnosił się do kontynuacji świadczenia, należnego stronie po upływie okresu pobierania poprzednio przyznanego zasiłku.

Skoro M. H. nieprzerwanie spełniała ustawowe warunki do otrzymania zasiłku stałego, to świadczenie to ma charakter świadczenia obligatoryjnego i organ powinien je wypłacać skarżącej za cały okres, gdy spełniała ustawowe warunki określone w art. 37 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej.

Wadliwe orzeczenie o stanie zdrowia skarżącej wydane przez [...] Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w [...], zmienione wyrokiem [...] Zespołu, nie może obciążać skarżącej ujemnym konsekwencjami w postaci pozbawienia jej świadczenia, otrzymywanego na tej samej podstawie prawnej, do którego nabyła prawo w dniu złożenia pierwszego wniosku w dniu [...]r.

W orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego, w czasie obowiązywania ustawy o pomocy społecznej dominował pogląd, że opóźnienie w prawidłowym określeniu stopnia niepełnosprawności, spowodowane przez organy orzekające, nie może ujemnie wpływać na prawa strony, która w ustawowym okresie poddała się badaniu kontrolnemu i w konsekwencji została uznana za spełniającą warunki ustawowe ( m.in. wyroki z dnia 23.04.2001 sygn. I SA 2324/00, z dnia 31 lipca 2003 r. sygn. I SA 432/03, z dnia 25.04.2002 sygn. ISA 3431/01 , z dnia 1.09.2005 I OSK 353/05– nie publ.). Pogląd ten, zdaniem Sądu, zachował aktualność również w odniesieniu do przepisów ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej.

Wykładnia gramatyczna art. 106 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej zastosowana przez organy administracji publicznej orzekające w niniejszej sprawie prowadziłaby do wniosków niezgodnych z rzeczywistymi intencjami ustawodawcy. Gdyby przyjąć wykładnię przepisu dokonaną przez organy, że można przyznać zasiłek stały od dnia złożenia wniosku o dalszą wypłatę świadczenia, błędne orzeczenia organów lub ich opóźnienie zawsze obciążałoby stronę, uniemożliwiając otrzymanie należnych świadczeń lub wypaczając charakter tego świadczenia ( świadczenie o charakterze stałym stawałoby się w istocie w świadczeniem okresowym).

Sztywne stosowanie reguły określonej w art. 106 ust. 3 powołanej wyżej ustawy odniesieniu do świadczeń o charakterze stałym prowadziłoby nadto do wydawania rozstrzygnięć krzywdzących stronę stosującą się do nakazu przeprowadzenia badania kontrolnego, którego wynik na skutek błędnego orzeczenia odsunął w czasie faktyczne złożenie wniosku.

Skład orzekający w niniejszej sprawie podziela pogląd wyrażony w wyroku NSA z dnia 11 kwietnia 2006 r. (I OSK 743/05- ONSA i WSA Nr 6/2006, poz. 177), iż w opisanej sytuacji wykładnia celowościowa pozwala lepiej odczytać intencje ustawodawcy. Celem ustawy o pomocy społecznej, zgodnie z art. 2 ust. 1 jest bowiem umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.

W ocenie Sądu, w sprawie o kontynuację zasiłku stałego, w której kolejne orzeczenie o stopniu niepełnosprawności zostało przez uprawnione organy wydane z opóźnieniem na skutek okoliczności, za które skarżąca odpowiedzialności nie ponosi, art. 106 ust. 3 w zakresie, w jakim określa początek przyznania i wypłacania zasiłku nie ma zastosowania.

Zdaniem Sądu, zasiłek stały powinien – przy tak ustalonym stanie faktycznym- być przyznany stronie od dnia [...]r., czyli za okres sprzed dnia złożenia wniosku przez skarżącą w dniu [...]r.

Odnosząc się natomiast do zarzutu skargi, w którym M. H. kwestionuje wysokość przyznanego świadczenia Sąd stwierdził, że zarzuty te są nieuzasadnione.

Organy prawidłowo obliczyły zasiłek stały skarżącej na podstawie art. 37 ust. 2 pkt 2 ustawy o pomocy społecznej jako różnicę pomiędzy kryterium dochodowym na osobę w rodzinie, wynoszącym zgodnie z art. 8 ust. 1 pkt 2 tej ustawy [...] zł, a dochodem na osobę w rodzinie wynoszącym [...] zł. Zasiłek obliczany według zasad dla osób w rodzinie skarżąca- wbrew twierdzeniom skargi- otrzymywała również na podstawie decyzji z dnia [...]r.

Mając na uwadze powołane wyżej okoliczności, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit a P.p.s.a – orzekł jak w sentencji. W kwestii wykonalności decyzji Sąd orzekł w oparciu o art. 152 powołanej wyżej ustawy.