Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Dnia 20 września 2018 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Edyta Podrazik Sędziowie Sędzia WSA Danuta Rzyminiak-Owczarczak (spr.) Sędzia WSA Izabela Paluszyńska po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w trybie uproszczonym w dniu 20 września 2018 roku sprawy ze skargi R. I. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] 2018 roku Nr [...] w przedmiocie sprostowania oczywistej omyłki pisarskiej I. uchyla zaskarżone postanowienie oraz poprzedzające je postanowienie Starosty [...] z dnia [...] 2017 roku Nr [...], II. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego na rzecz skarżącego kwotę 597,- zł (pięćset dziewięćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów sądowych.

Decyzją z dnia [...] 2016 r., nr [...], Starosta [...] orzekł o zatrzymaniu R. I. uprawnienia do kierowania pojazdami w zakresie prawa jazdy kategorii B, nr [...], wydanego na druku [...] przez [...] (pkt 1) nadając decyzji rygor natychmiastowej wykonalności (pkt 2). W punkcie 3 zażądano zwrotu prawa jazdy kategorii: B, nr [...] do depozytu Starostwa Powiatowego we W. w terminie 7 dni od daty doręczenia pisma.

Postanowieniem z dnia [...] 2017 r., nr [...], Starosta [...] na podstawie art. 113 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tj. Dz.U. z 2017 r. poz. 1257, dalej w skrócie "k.p.a.") sprostował z urzędu oczywistą omyłkę pisarską w wyżej opisanej decyzji własnej z dnia [...] 2016 r., nr [...], a polegającą na wpisaniu błędnego numeru prawa jazdy. Organ sprostował decyzję w następujący sposób: w punkcie 1 sentencji decyzji słowa: "nr [...] wydane na druku [...] przez [...]" zastępuje się słowami: "nr [...] wydane na druku [...] dnia 07.01.2010 r. przez [...]".

W uzasadnieniu postanowienia organ stwierdził, iż opisany wyżej błąd jest błędem pisarskim, popełnionym na podstawie wniosku Komendanta Wojewódzkiego Policji w P. nr L. dz. [...] z dnia 13 kwietnia 2016 r. o zatrzymanie prawa jazdy R. I. ze względu na wielokrotne naruszenie przez niego w okresie od dnia 01 grudnia 2014 r. do dnia 08 sierpnia 2015 r. przepisów ruchu drogowego i otrzymaniu łącznie 30 punktów karnych. Komenda Wojewódzka Policji w P. pismem z dnia 10 listopada 2017 r. sprostowała swoją oczywistą omyłkę w zakresie błędnego numeru prawa jazdy R. I..

Zdaniem organu zachodzą przesłanki dla sprostowania omyłki pisarskiej z urzędu. Podkreślono, iż sprostowania błędów i omyłek pisarskich dokonuje organ, który wydał decyzję dotkniętą wadami i nie jest w tym ograniczony żadnym terminem. Ponadto dokonane sprostowanie oczywistej omyłki pisarskiej nie prowadzi do zmiany decyzji Starosty [...]. W niniejszej sprawie nie doszło także do błędnego zastosowania przepisów prawa materialnego ani procesowego. Jednocześnie postanowienie o sprostowaniu oczywistych omyłek w decyzji ma ten skutek, iż po jego wydaniu decyzja musi być wykonywana stosownie do treści zgodnej ze sprostowaniem.

Zażalenie na powyższe postanowienie wniósł pełnomocnik R. I. zarzucając, iż błąd organu I instancji nie kwalifikuje się do sprostowania w trybie art. 113 § 1 K.p.a., albowiem nie jest omyłką pisarską lub inną oczywistą omyłką. Numer podawany w decyzji nie zawierał np. przeinaczenia kolejności użytych cyfr lub liter, lecz istotną wadliwością istniejącą od początku postępowania, gdyż organ powoływał się na druk hiszpańskiego prawa jazdy i wskazywał go, mimo że taki dokument, o takim numerze, nigdy nie istniał.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze (dalej: SKO), postanowieniem z [...] 2018 r. o nr [...] utrzymało w mocy zaskarżone postanowienie Starosty [...].

SKO stwierdziło, że organ I instancji prawidłowo ocenił, iż błąd który pojawił się w decyzji Starosty [...] z dnia [...] 2017r., nr [...], ma charakter oczywistej omyłki wymagającej sprostowania w trybie art. 113 § 1 k.p.a. W ocenie Kolegium za oczywistą omyłkę w rozumieniu art. 113 § 1 k.p.a., należy uznać nie mający istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia, niezamierzony błąd w decyzji, który powstał, przez niedopatrzenie czy przeoczenie.

Podkreślono, iż w ww. decyzji Starosty [...], w części opisującej hiszpańskie prawo jazdy R. I., znajdują się elementy, które wskazują na to, że nie jest to inne, nieistniejące prawo jazdy, a jedynie błędnie zapisane dane istniejącego i posiadanego przez R. I. hiszpańskiego prawa jazdy. Jako numer prawa jazdy podano w decyzji datę wydania prawa jazdy - [...]. Data 7.01.2010 widnieje na dokumencie prawa jazdy R. I. pod poz. 4a. Jako numer druku ( [...]) Organ wpisał oznaczenie - [...], które odnosi się do numeru dokumentu prawa jazdy - poz. 5 prawa jazdy, również zawierające błąd - powinno być bowiem [...] . Niewątpliwie zarówno zestaw cyfr 765 i 902 jak i litera M występuje w oryginalnym dokumencie prawa jazdy R. I., jednak cyfry te powinny być poprzedzone lit. X, natomiast lit. M powinna być zamieszczona na końcu ww. ciągu cyfr a nie na początku. Dodatkowo jedna z cyfr -9 została zastąpiona cyfrą - 3. Opisane okoliczności, ustalone poprzez porównanie dokumentu prawa jazdy z treścią decyzji, świadczą o tym, że doszło do niestarannego odczytania i zapisania w decyzji oznaczeń dokumentu prawa jazdy R. I.. Mieści się to kategorii oczywistej omyłki.

W skardze na powyższe rozstrzygnięcie pełnomocnik R. I. zarzucił obrazę przepisów postępowania - art. 113 § 1 k.p.a. Wskazał, że podstawowym wyznacznikiem omyłki pisarskiej w rozumieniu art. 113 §1 Kodeksu postępowania administracyjnego jest możliwość natychmiastowego i niepozostawiającego jakichkolwiek wątpliwości wykrycia, uchybienia w drodze nawet powierzchownego zestawienia treści rozstrzygnięcia z dokumentami znajdującymi się w aktach sprawy. Omyłką w rozumieniu ww. przepisu ustawy nie jest błąd istotny. Sprostowanie decyzji na podstawie art. 113 § 1 k.p.a. nie może prowadzić do merytorycznej zmiany orzeczenia i to nawet wówczas, gdy zaistniałyby rozbieżności pomiędzy treścią rozstrzygnięcia a jego uzasadnieniem wyrażającym wolę organu. Przedmiotem sprostowania nie mogą być mylne ustalenia faktyczne organu administracji lub mylne zastosowanie przepisu prawnego. O błędzie organu I instancji nie sposób zaś powiedzieć, że ma cechy oczywistości. Dokument wskazany w decyzji nigdy nie istniał. Organ od początku postępowania powoływał się na dokument wydany na druku hiszpańskim o wskazanych numerach. Obecnie prostując decyzję organ zmieniałby swoje wcześniejsze rozstrzygnięcie, albowiem faktycznie chodzi w sprawie o inny dokument, a nie o tożsamy dokument. Omyłką pisarską mającą oczywisty charakter byłaby omyłka, która na przykład zawierałaby numery dokumentu prawa jazdy przestawione (przestawiono ich szyk).

Odpowiadając na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze wniosło o jej oddalenie, podtrzymując stanowisko wyrażone w zaskarżonym postanowieniu.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu zważył, co następuje;

Skarga okazała się zasadna.

Na wstępie wyjaśnić należy, iż uprawnienia wojewódzkich sądów administracyjnych, określone między innymi w art. 1 §1 i § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. z 2017 r., poz. 2188) oraz w art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2018, poz. 1302. – dalej w skrócie: "P.p.s.a."), sprowadzają się do kontroli działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, tj. kontroli zgodności zaskarżonego aktu z przepisami postępowania administracyjnego, a także prawidłowości zastosowania i wykładni norm prawa materialnego. Jednocześnie zgodnie z art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Sąd obowiązany jest zatem dokonać oceny zgodności z prawem zaskarżonej decyzji także wtedy, gdy dany zarzut nie został podniesiony w skardze.

Przedmiotem kontroli sądu administracyjnego w przedmiotowej sprawie jest postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego utrzymujące w mocy postanowienie Starosty [...] wydane w przedmiocie sprostowania decyzji organu I instancji w przedmiocie zatrzymania R. I. uprawnienia do kierowania pojazdami.

Zgodnie z art. 113 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego (k.p.a.) organ administracji publicznej może z urzędu lub na żądanie strony prostować w drodze postanowienia błędy pisarskie i rachunkowe oraz inne oczywiste omyłki w wydanych przez ten organ decyzjach. Uregulowana w tym przepisie instytucja sprostowania zawartych w decyzjach oczywistych omyłek służy przywróceniu rzeczywistej woli organu, ilekroć zachodzi pewna niezgodność między rzeczywistą wolą tego organu a jej wyrażeniem na piśmie. Przedmiotem sprostowania w trybie określonym w art. 113 § 1 k.p.a. mogą być wyłącznie "błędy pisarskie i rachunkowe" oraz "inne oczywiste omyłki". Błąd rachunkowy oznacza omyłkę w wykonaniu działania matematycznego, natomiast za błąd pisarski uważa się widoczne, niezamierzone niewłaściwe użycie wyrazu, mylną pisownię, czy też opuszczenie jakiegoś wyrazu. Istotną cechą błędu, stanowiącą normę dopuszczalności sprostowania, jest jego oczywistość. Może ona wynikać bądź z natury samego błędu, bądź też z porównania rozstrzygnięcia z uzasadnieniem, treścią wniosku, czy też innymi okolicznościami. Wyznacznikiem oczywistości błędu pisarskiego lub rachunkowego oraz innej omyłki w rozumieniu art. 113 § 1 k.p.a., jest możliwość natychmiastowego i niepozostawiającego jakichkolwiek wątpliwości wykrycia uchybienia w drodze prostego zestawienia rozstrzygnięcia z zebranymi w sprawie dokumentami (por wyrok NSA z 28 marca 2018 r. o sygn. akt II OSK 1355/16 oraz wyrok WSA w Rzeszowie z 16 stycznia 2018 r. o sygn. akt II SA/Rz 1136/17 – dostępne na stronie internetowej: http://orzeczenia.nsa.gov.pl ).

W opinii Sądu omyłka podlegająca sprostowaniu w przedmiotowej sprawie nie nosi cech "oczywistości". W decyzji z [...] 2016 r. Starosta [...] opisał dokument prawa jazdy R. I. wskazując jego numer jako "[...], wydane na druku "[...]" Z akta sprawy zgromadzonych przed wydaniem tej decyzji nie wynika inny numer prawa jazdy, jak też inny numer druku, na którym został wydany. Takie samo określenia numeru prawa jazdy, jak też numery druku, pojawi się natomiast we wniosku Komendanta Wojewódzkiego Policji z 13 kwietnia 2016 r. o skierowaniu R. I. na kontrolne sprawdzenie kwalifikacji do kierowania pojazdami. Także w piśmie "żądanie zwrotu dokumentu" z 18 lipca 2016 r. oraz w piśmie przesyłającym odwołanie R. I. od ww. decyzji z [...] 2016 r. Starosta [...] określił numer prawa jazdy jako "[...]", a numer druku: "[...]".

Dopiero z pisma Komendy Wojewódzkiej Policji w P. z dnia [...] 2017 r. Starosta [...] uzyskał informację o błędnym określeniu danych identyfikujących dokument prawa jazdy posiadany przez R. I., którego numer to: "[...]", data wydania to: "07.01.2010", a numer druku to "[...]"

Powyższe świadczy, iż błędne oznaczenie prawa jazdy kat. B posiadanego przez R. I. nie miało cech oczywistości, a było skutkiem niewłaściwego ustalenia stanu faktycznego przez organ I instancji (por. wyrok WSA w Poznaniu z 7 grudnia 2017 r. o sygn. akt II SA/Po 967/17 – dostępne na stronie internetowej: http://orzeczenia.nsa.gov.pl). Mylne ustalenia faktyczne organu lub mylne zastosowanie przepisu prawnego nie mogą być natomiast przedmiotem sprostowania.

W orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego podkreśla się, iż nie jest dopuszczalne sprostowanie decyzji w trybie art. 113 § 1 k.p.a., które prowadziłoby do ponownego rozstrzygnięcia sprawy, odmiennego od pierwotnego, a przedmiot sprostowania oczywistego błędu (oczywistej omyłki) nie może odnosić się, ani do elementów stanu faktycznego sprawy, jako pierwotnie błędnie (mylnie) wskazanych, ani też do podstawy prawnej decyzji, czy też zastosowanego przepisu prawa, jako pierwotnie błędnie (mylnie) wskazanych. Skoro sprostowanie nie może prowadzić do merytorycznej zmiany decyzji, to za uzasadnione uznać należy twierdzenie, że sprostowaniu nie mogą podlegać błędy i omyłki istotne - a więc błędy i omyłki nieposiadające cechy oczywistości w przedstawionym powyżej rozumieniu tego pojęcia - których dopuszczono się w stosowaniu prawa, a więc co do ustalenia prawa obowiązującego, stanu faktycznego i jego kwalifikacji prawnej oraz ustalenia konsekwencji prawnych zastosowania określonej normy prawnej (por. wyroki NSA z dnia 20 czerwca 2012 r., sygn. akt I OSK 782/12 oraz z dnia 5 lipca 2017 r. o sygn. akt II GSK 3047/15 – dostępne na stronie internetowej: http://orzeczenia.nsa.gov.pl ).

Na marginesie zauważyć należy brak konsekwencji po stronie Starosty [...], który objął sprostowaniem wyłącznie punktu 1 decyzji z dnia 20 czerwca 2016 r., nr [...], choć punkt 3 decyzji stanowi o obowiązku zwrotu dokumentu prawa jazdy o wyżej opisanym wadliwym jego oznaczeniu do depozytu Starostwa Powiatowego we W..

Tym samym zaskarżone postanowienie SKO w P. oraz poprzedzające je postanowienie Starosty [...] z [...] 2017 r. wydane zostały z naruszeniem przepisu art. 113 § 1 k.p.a. i z tej przyczyny podlegają uchyleniu na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c P.p.s.a.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 200 2015 § 2 P.p.s.a w zw. z § 14 ust. 1 pkt 1 li. c rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych. Na wysokość zasądzonej od organu odwoławczego kwoty składa się uiszczony wpis od skargi (100,- zł), wynagrodzenie radcy prawnego (w wysokości 480,- złotych.) oraz opłata skarbowa od dokumentu pełnomocnictwa (17 zł).

Sprawę rozpoznano na posiedzeniu niejawnym, w trybie uproszczonym, zgodnie z art. 119 pkt 3 P.p.s.a