Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA Małgorzata Stahl po rozpoznaniu w dniu 19 września 2013 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej S. L. od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 5 czerwca 2013 r., sygn. akt VII SAB/Wa 29/13 o umorzeniu postępowania sądowego w sprawie ze skargi S. L. na bezczynność Mazowieckiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w przedmiocie rozpoznania zażalenia postanawia: uchylić zaskarżone postanowienie i sprawę przekazać Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie do ponownego rozpoznania.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie postanowieniem z dnia 5 czerwca 2013 r., sygn. akt VII SAB/Wa 29/13 umorzył postępowanie sądowe wszczęte skargą S. L. na bezczynność Mazowieckiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Warszawie w rozpoznaniu zażalenia skarżącego na postanowienie Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] stycznia 2013 r. Jednocześnie Sąd zasądził od Mazowieckiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego na rzecz skarżącego kwotę 100 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

W uzasadnieniu postanowienia Sąd wskazał, że odpowiadając na wniesioną w dniu 12 marca 2013 r. skargę S. L. organ wskazał, że w dniu [...] marca 2013 r. wydał postanowienie nr [...], którym uchylił zaskarżone postanowienie i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi I instancji.

W powyższych okolicznościach Sąd wskazał, że instytucja skargi na bezczynność organu ma na celu doprowadzenie do wydania aktu lub dokonania czynności bądź stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów ustawy. Orzekając zaś Sąd bierze pod uwagę stan rzeczy istniejący w chwili wydania orzeczenia. Wobec tego, że organ rozpatrzył zażalenie skarżącego i wydał postanowienie w dniu [...] marca 2013 r., które zostało doręczone skarżącemu w dniu 15 marca 2013 r. Sąd uznał, że skarga była na dzień jej wniesienia uzasadniona, natomiast na dzień orzekania stała się bezprzedmiotowa. Powyższe w ocenie Sądu, skutkuje umorzeniem postępowania sądowego na podstawie art. 161 § 1 pkt 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.jedn. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm., dalej: p.p.s.a.). O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 201 § 1 ww. ustawy.

Skargę kasacyjną od powyższego postanowienia wniósł S. L., reprezentowany przez radcę prawnego, podnosząc zarzut naruszenia przepisów postępowania tj. art. 161 § 1 pkt 3 p.p.s.a. w zw. z art. 149 § 1 i § 2 p.p.s.a. oraz art. 154 § 6 p.p.s.a. i wskazując, że Sąd umorzył postępowanie jako bezprzedmiotowe w związku z faktem wydania przez organ decyzji w sprawie bez zbadania, czy w sprawie doszło do bezczynności lub przewlekłości postępowania oraz bez wymierzenia organowi grzywny, przez co nie orzekł w pełni co do istoty sprawy.

Wskazując na powyższe wniesiono o uchylenie zaskarżonego postanowienia w części umarzającej postępowanie sądowe i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji oraz zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna posiada usprawiedliwione podstawy.

Przede wszystkim wskazać należy, że stosownie do art. 3 § 1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie. Zaskarżonym postanowieniem Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie działając na podstawie art. 161 § 1 pkt 3 p.p.s.a. umorzył postępowanie sądowe ze skargi S. L. na bezczynność Mazowieckiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Warszawie uznając, że wydanie przez organ postanowienia z dnia [...] marca 2013 r. czyni skargę tę bezprzedmiotową.

W powyższych okolicznościach sprawy rozpoznanie wniesionej skargi kasacyjnej wymaga rozważenia zagadnienia, czy mając na uwadze katalog przysługujących sądowi możliwości rozstrzygnięcia sprawy, wydanie przez organ administracyjny aktu bądź podjęcie przezeń czynności w sprawie, w której złożono skargę na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania, przed dniem rozpoznawania sprawy przez sąd, samo przez się uniemożliwia uwzględnienie tej skargi. Odpowiedzi na tak zadane pytanie należy poszukiwać w treści przepisu art. 149 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Przepis ten w wyniku nowelizacji dokonanej ustawą z dnia 20 stycznia 2011 r. o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa (Dz.U. Nr 34, poz. 173), która weszła w życie 17 maja 2011 r. oraz ustawą z dnia 25 marca 2011 r. o zmianie ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 76, poz. 409), która weszła w życie 12 lipca 2011 r. stanowi, iż uwzględnienie skargi na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest powiązane z zobowiązaniem organu do wydania w określonym terminie aktu lub dokonania czynności, lub stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa. Przepis ten stanowi również, że sąd stwierdza, czy bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania miały miejsce z rażącym naruszeniem prawa. Jednocześnie w § 2 wskazano, że w przypadku uwzględnienia skargi na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania sąd może ponadto orzec o wymierzeniu organowi grzywny. Taka konstrukcja powołanego przepisu w zestawieniu z regulacją ustawową z dnia 20 stycznia 2011 r. o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa rozszerzyła katalog środków przysługujących stronie celem przeciwdziałania bezczynności organu, czy przewlekłemu prowadzeniu postępowania, jak również zobowiązała sądy administracyjne do szerszego niż dotychczas rozpoznawania skarg na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania. Powyższe wynika również z art. 134 § 1 p.p.s.a. w świetle którego sąd nie jest związany zarzutami i wnioskami skargi ani powołaną podstawa prawną. Trudno jest zatem przyjąć, że oparcie skargi na bezczynności albo przewlekłości ogranicza kontrolę sądową do wskazanej przesłanki.

Wobec powyższego Sąd orzekający w niniejszym składzie podziela tezę wywiedzioną w postanowieniu Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 lipca 2012 r., sygn. akt II OSK 1360/12, iż wydanie przez organ decyzji w toku postępowania sądowego, po wniesieniu skargi, nie zwalnia wojewódzkiego sądu administracyjnego z obowiązku rozpoznania skargi wniesionej na podstawie art. 3 § 2 pkt 8 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w zakresie orzekania w przedmiocie stwierdzenia, czy bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania miały miejsce z rażącym naruszeniem prawa oraz w zakresie wymierzenia organowi grzywny z tego tytułu.

Konkludując, stwierdzić należy, że prawidłowo rozpoznając skargę wniesioną w niniejszej sprawie przez S. L. Sąd I instancji, mając na względzie katalog możliwych rozstrzygnięć wymienionych w art. 149 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, winien odnieść się do całości sprawy orzekając zarówno w zakresie bezczynności oraz przewlekłego prowadzenia postępowania dokonując jednocześnie oceny, czy miało miejsce rażące naruszenie prawa oraz rozważając, czy zachodzą podstawy do wymierzenia organowi grzywny.

W tym stanie rzeczy Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 185 § 1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzekł jak w sentencji postanowienia.