Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Marzenna Linska-Wawrzon (spr.) Sędziowie: Sędzia NSA Jerzy Stelmasiak Sędzia WSA del. Iwona Bogucka Protokolant: Agnieszka Majewska po rozpoznaniu w dniu 26 czerwca 2012 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy z wniosku Starosty Tarnowskiego z dnia [...] lutego 2012 nr [...] o rozstrzygnięcie sporu o właściwość pomiędzy Starostą Tarnowskim a Marszałkiem Województwa Małopolskiego w przedmiocie wskazania organu właściwego do rozpoznania wniosku Burmistrza Gminy Ciężkowice o uzgodnienie projektu decyzji o warunkach zabudowy dla inwestycji na działce nr [...] w miejscowości Jastrzębia na rzecz inwestora D. H. postanawia: wskazać jako organ właściwy Marszałka Województwa Małopolskiego

Starosta Tarnowski pismem z dnia 15 lutego 2012 r. wniósł o rozstrzygnięcie sporu o właściwość z Marszałkiem Województwa Małopolskiego, przez wskazanie organu właściwego do rozpoznania wniosku Burmistrza Gminy Ciężkowice o uzgodnienie projektu decyzji o warunkach zabudowy dla inwestycji polegającej na budowie:

- budynku mieszkalnego jednorodzinnego, wolnostojącego wraz z przyłączami na działce nr [...] w miejscowości Jastrzębia;

- studni wraz z przyłączem wodociągowym na działce nr [...] w miejscowości Jastrzębia;

- zbiornika na ścieki wraz z przyłączem kanalizacyjnym na działce nr [...] w miejscowości Jastrzębia.

W uzasadnieniu wnioskodawca podał, że Burmistrz Gminy Ciężkowice pismem z dnia 19 stycznia 2012 r., na podstawie art. 60 ust. 1 w związku z art. 53 ust. 4 pkt. 5 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. z 2003 r., Nr 80, poz. 717 ze zm.), zwrócił się do Marszałka Województwa Małopolskiego o uzgodnienie opisanej na wstępie inwestycji.

Marszałek Województwa Małopolskiego pismem z dnia 2 lutego 2012 r., poinformował Starostę Tarnowskiego, że nie jest organem właściwym do załatwienia sprawy wskazując, że do starosty jako organu administracji geologicznej pierwszej instancji, zgodnie z art. 161 ust. 2 pkt. 3 ustawy Prawo geologiczne i górnicze, należą sprawy związane z zatwierdzaniem projektów robót geologicznych oraz dokumentacjami geologicznymi, dotyczące m. in. badań geologiczno - inżynierskich wykonywanych na potrzeby zagospodarowania przestrzennego gminy oraz warunków posadowienia obiektów budowlanych. Wskazał również, że zgodnie z art. 110a ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U. z 2008 r., Nr 25, poz. 150 ze zm.), to starosta prowadzi obserwację terenów zagrożonych ruchami masowymi ziemi oraz terenów, na których występują te ruchy, a także rejestr zawierający informacje o tych terenach.

W ocenie wnioskodawcy, stanowisko Marszałka Województwa Małopolskiego nie jest trafne. Zgodnie z art. 53 ust 4 pkt 5 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, decyzję o warunkach zabudowy wydaje się po uzgodnieniu z właściwym organem administracji geologicznej - w odniesieniu do terenów zagrożonych osuwaniem się mas ziemnych. Organem administracji geologicznej pierwszej instancji jest marszałek województwa, z wyjątkiem spraw zastrzeżonych dla starosty i ministra właściwego do spraw środowiska, co wynika z przepisu art. 161 ust. 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. Nr 163, poz. 981). Z treści art. 161 ust. 2 ustawy prawo geologiczne i górnicze wynika zaś, że do właściwości starosty, jako organu administracji geologicznej pierwszej instancji, należą sprawy związane z zatwierdzaniem projektów robót geologicznych oraz dokumentacjami geologicznymi, dotyczące ściśle wymienionych w tym przepisie przypadków. Jak wskazał wnioskodawca, lista spraw zastrzeżonych do właściwości starosty nie zawiera jednak spraw związanych z uzgadnianiem rozstrzygnięć urbanistyczno - architektonicznych gmin.

Marszałek Województwa Małopolskiego w odpowiedzi na wniosek podtrzymał swoje stanowisko co do właściwości Starosty Tarnowskiego w przedmiotowej sprawie.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył co następuje:

Stosownie do treści art. 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r., poz. 270) sądy administracyjne rozstrzygają spory o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego i między samorządowymi kolegiami odwoławczymi, o ile odrębna ustawa nie stanowi inaczej, oraz spory kompetencyjne między organami tych jednostek a organami administracji rządowej. Natomiast spory o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego rozstrzyga co do zasady wspólny dla nich organ wyższego stopnia, a dopiero w razie braku takiego organu - sąd administracyjny (art. 22 ust. 1 § 1 k.p.a.). Oczywistym jest przy tym, że rozstrzygnięcie sporu poprzez wskazanie organu właściwego do załatwienia sprawy jest możliwe tylko wówczas, gdy organem właściwym jest jeden z organów pozostających w sporze. Organami pozostającymi w sporze są natomiast organ, do którego skierowano określone żądanie i który uznał się za niewłaściwy, oraz organ, któremu to żądanie zostało przekazane do załatwienia w trybie art. 65 § 1 k.p.a. i który uznaje, że przekazanie nastąpiło wbrew jego właściwości określonej w stosownych przepisach.

Zasadnicze znacznie w niniejszej sprawie ma wyjaśnienie zakresu stosowania przepisu art. 161 ust. 2 pkt. 3 ustawy Prawo geologiczne i górnicze. Zasadą jest bowiem, że organem administracji geologicznej pierwszej instancji jest marszałek województwa (art. 161 ust. 1 ustawy Prawo geologiczne i górnicze). Wyjątki od tej zasady przewidują natomiast art. 161 ust. 2 i 3 cytowanej ustawy, przy czym zgodnie z treścią art. 161 ust. 2 pkt 3 do starosty, jako organu administracji geologicznej pierwszej instancji, należą sprawy związane z zatwierdzaniem projektów robót geologicznych oraz dokumentacjami geologicznymi, dotyczące badań geologiczno - inżynierskich wykonywanych na potrzeby zagospodarowania przestrzennego gminy oraz warunków posadawiania obiektów budowlanych. W ocenie Marszałka Województwa Małopolskiego, cytowany przepis przekazuje do właściwości starosty obowiazek uzgodnienia w trybie art. 53 ust. 4 pkt. 5 w związku z art. 60 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Uzgodnienie to konieczne jest z kolei dla wydania przez właściwy organ decyzji o warunkach zabudowy dla terenów zagrożonych osuwaniem się mas ziemnych. Stanowisko Marszałka Województwa Małopolskiego nie zasługuje na uwzględnienie.

Nie ulega wątpliwości, że uzgodnienie wydawane w trybie art. 53 ust. 4 pkt 5 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym nie polega na zatwierdzaniu robót geologocznich ani na przygotowaniu dokumentacji geologicznej. Pracą geologiczną jest bowiem projektowanie i wykonywanie badań oraz innych czynności, w celu ustalenia budowy geologicznej kraju, a w szczególności poszukiwania i rozpoznawania złóż kopalin oraz wód podziemnych, określania warunków hydrogeologicznych, geologiczno-inżynierskich, a także sporządzanie map i dokumentacji geologicznych oraz projektowanie i wykonywanie badań na potrzeby wykorzystania ciepła Ziemi lub korzystania z wód podziemnych (art. 6 ust. 1 pkt 8 ustawy Prawo geologiczne i górnicze). Z kolei dokumentacją geologiczną jest przedstawienie wyników prac geologicznych, wraz z ich interpretacją, określeniem stopnia osiągnięcia zamierzonego celu wraz z uzasadnieniem (art. 88 ust. 1 ustawy Prawo geologiczne i górnicze). Tymczasem uzgodnienie wydawane w trybie art. 53 ust. 4 pkt 5 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym jest zajęciem stanowiska przez właściwy organ administracji geologicznej, który niewątpliwie może skorzystać ze sporządzonej dokumentacji geologicznej (sporządzonej na podstawie prac geologicznych), lecz nie musi być organem, który tę dokumentację zatwierdził. Oznacza to ponadto, że normy kompetencyjnej dla wydania uzgodnienia przez starostę nie stanowi art. 110a ust. 1 ustawy Prawo ochrony środowiska, zgodnie z którym starosta prowadzi obserwację terenów zagrożonych ruchami masowymi ziemi oraz terenów, na których występują te ruchy, a także rejestr zawierający informacje o tych terenach. Obowiązek wynikający z cytowanego przepisu nie oznacza bowiem, że starosta jest organem właściwym do wydania przedmiotowego uzgodnienia, skoro właściwość organów określona została w przepisie art. 161 ust. 1 ustawy Prawo geologiczne i górnicze, a przepisy ustawy Prawo ochrony środowiska nie przewidują regulacji szczególnych w tym zakresie.

Ponadto wyjaśnić należy, że przepis art. 161 ust. 2 pkt 3 odnosi się do badań geologiczno - inżynierskich wykonywanych na potrzeby:

1) zagospodarowania przestrzennego gminy oraz;

2) warunków posadawiania obiektów budowlanych.

Stosownie do tresci art. 10 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzenny, w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy uwzględnia się uwarunkowania wynikające w szczególności z występowania obszarów naturalnych zagrożeń geologicznych (pkt 10), występowania udokumentowanych złóż kopalin oraz zasobów wód podziemnych (pkt 11) oraz występowania terenów górniczych wyznaczonych na podstawie przepisów odrębnych (pkt 12). Na etapie przygotowania studium wlaściwy organ gminy może więc zlecić wykonanie określonych prac geologicznych i sporządzenie dokumentacji geologiczno – inżynierskiej (art. 91 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo geologiczne i górnicze). Zatwierdzenie projektu robót geologicznych i zatwierdzenie dokumentacji geologiczno - inżynierskiej (sporządzonej na potrzeby zagospodarowania przestrzennego) będzie niewątpliwie należało do właściwości starosty, zgodnie z art. 161 ust. 2 pkt 3 cytowanej ustawy.

Natomiast “warunki posadawiania obiektów budowlanych" są pojęciem stosowanym w ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jedn. Dz.U. z 2010 r., Nr 243, poz. 1623). Zgodnie z art. 34 ust. 3 pkt 4 tej ustawy, zależnie od potrzeb, projekt budowlany powinien zawierać wyniki badań geologiczno - inżynierskich oraz geotechniczne warunki posadowienia obiektów budowlanych, przy czym zaznaczyć należy, że przepisy ustawy Prawo geologiczne i górnicze stosuje się wyłącznie do ustalania geotechnicznych warunków posadawiania obiektów budowlanych, z którym łaczy się wykonywanie robót geologicznych. Starosta będzie więc organem administracji geologicznej pierwszej instancji w sprawach związanych z zatwierdzaniem projektów robót geologicznych oraz dokumentacjami geologicznymi na potrzeby projektu budowlanego, a zatem na etapie postępowania w przedmiocie pozwolenia na budowę.

Z opisanych wyżej przyczyn uznać należało, że przepis art. 161 ust. 2 pkt 3 ustawy Prawo geologiczne i górnicze nie stanowi normy kompetencyjnej dla starosty, jako organu administracji geologicznej pierwszej instancji, do wydania uzgodnienia, na podstawie art. 53 ust. 4 pkt. 5 w związku z art. 60 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Z tych względów i na podstawie art. 4 i art. 15 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Naczelny Sąd Administracyjny wskazał Marszałka Województwa Małopolskiego jako organ właściwy do załatwienia sprawy z powyższego wniosku.