Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym : Przewodniczący Sędzia NSA Szczepan Prax Sędziowie Sędzia WSA Beata Kalaga - Gajewska Sędzia WSA Andrzej Matan (spr.) Protokolant Monika Rał po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 23 października 2014 r. sprawy ze skargi H. J. na postanowienie [...] Kuratora Oświaty z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie nadania stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego oddala skargę.

Prezydent Miasta B. postanowieniem z dnia [...] nr [...], działając na podstawie art. 61a k.p.a., odmówił wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia uzyskania z mocy prawa stopnia nauczyciela mianowanego przez H.J.

W uzasadnieniu podniesiono, iż pismem z dnia [...] strona wniosła o nadanie jej z mocy prawa stopnia nauczyciela mianowanego. Od roku [...] jest zatrudniona w Szkole Podstawowej Nr [...] w B. jako wychowawca w świetlicy szkolnej. Dyrektor Miejskiego Zarządu Oświaty w B. pismem z dnia [...] poinformował ją o braku podstaw prawnych do nadania tego stopnia awansu zawodowego. H.J. w dniu [...] ponownie zwróciła się o rozpatrzenie jej wniosku, załączając wyjaśnienie Ministerstwa Edukacji Narodowej z dnia 13 czerwca 2013 r. oraz kartę oceny pracy z dnia [...].

Jak ustalono w trakcie postępowania wyjaśniającego, decyzją Dyrektora Szkoły Podstawowej Nr [...] w B. z dnia [...] nadano H.J. stopień nauczyciela kontraktowego. Decyzja zapadła na podstawie art. 9b ust. 4 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela w zw. z art. 7 ust. 3 ustawy z dnia 18 lutego 2000 r. o zmianie ustawy Karta Nauczyciela oraz zmianie innych niektórych ustaw (Dz.U. Nr 19 poz. 239). Rozstrzygnięcie to, ze względu na utrzymanie go w mocy przez organ odwoławczy, stało się ostateczne.

Wobec tego, zgodnie z art. 61a § 1 k.p.a., żądanie strony dotyczące sprawy załatwionej decyzją ostateczną, powoduje konieczność odmowy wszczęcia postępowania.

Organ wyjaśnił merytoryczne powodowy uznania sprawy za załatwioną. Wnioskodawczyni nie spełnia przesłanek do uzyskania z mocy prawa stopnia nauczyciela mianowanego określonych w ustawie z dnia 18 lutego 2000 r. o zmianie ustawy Karta Nauczyciela oraz zmianie innych niektórych ustaw (Dz, U. z 2000 r. Nr 19, poz. 239 z późn. zm.) oraz w kolejnej ustawie z dnia 23 sierpnia 2001 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty, ustawy – przepisy wprowadzające reformę ustroju szkolnego, ustawy Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 111, poz. 1194 ze zm.).

Z dniem wejścia w życie ustawy z dnia 18 lutego 2000 r. o zmianie ustawy - Karta Nauczyciela oraz o zmianie niektórych innych ustaw nauczyciele mogli uzyskać mianowanie z mocy prawa, jeżeli 5 kwietnia 2000 r. spełniali następujące warunki:

1/ posiadali obywatelstwo polskie;

2/ posiadali pełną zdolność do czynności prawnych;

3/ korzystali z praw publicznych;

4/ nie toczyło się przeciwko nim postępowanie karne lub o ubezwłasnowolnienie;

5/ posiadali wymagane kwalifikacje do zajmowania danego stanowiska;

6/ mogli być zatrudnieni w pełnym wymiarze zajęć na czas nie określony;

7/ bezpośrednio przed mianowaniem wykonywali nieprzerwanie, zgodnie z wymaganymi kwalifikacjami pracę pedagogiczną w szkole w pełnym wymiarze zajęć co najmniej przez 3 lata i w tym okresie uzyskali dwie oceny co najmniej wyróżniające, lub bezpośrednio przed mianowaniem wykonywali nieprzerwanie, zgodnie z wymaganymi kwalifikacjami, pracę pedagogiczną w szkole w pełnym wymiarze zajęć przez 4 lata pracy i na koniec czwartego roku pracy uzyskali co najmniej ocenę dobrą albo bezpośrednio przed mianowaniem wykonywali nieprzerwanie jako nauczyciele akademiccy pracę dydaktyczną w szkole wyższej co najmniej przez 3 lata i uzyskali ocenę pozytywną w tym zakresie.

Wnioskodawczyni nie spełniała ostatniego z tych warunków, bowiem przez wymagany okres (3-4 lat) nie pracowała zgodnie z kwalifikacjami określonymi w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z 10 października 1991 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli nie mających wyższego wykształcenia (Dz. U. z 1991 r. Nr 98, poz. 433) tj. ukończenie co najmniej studium nauczycielskiego; umowy o prace zawierane z wnioskodawczynią były zawarte na czas określony, a ponadto nie otrzymała w okresie zatrudnienia w pełnym wymiarze (tj. od [...] do [...]) dwóch wyróżniających ocen pracy - w okresie od [...] do [...] jedna ocena pracy z [...] - lub na koniec 4 roku pracy, jednej co najmniej dobrej oceny pracy.

Wobec powyższego, w świetle przepisów ustawy Karta Nauczyciela obowiązujących 5 kwietnia 2000 r. wnioskodawczyni mogła być zatrudniona wyłącznie na podstawie umowy o pracę a nie mianowania. Z mocy omawianej ustawy z dnia 18 lutego 2000 r. o zmianie ustawy nauczyciele zatrudnieni w dniu 6 kwietnia 2000 r. na podstawie umowy o pracę, którzy posiadali wymagane kwalifikacje nauczyciela kontraktowego a nie spełniali wszystkich warunków uzyskania stopnia nauczyciela mianowanego , z tym dniem uzyskali z mocy prawa stopień nauczyciela kontraktowego i stali się nauczycielami zatrudnionymi na podstawie umowy o pracę odpowiednio na czas określony lub nieokreślony.

Sytuacja wnioskodawczyni nie uległa zmianie po wprowadzeniu art. 28 ustawy z dnia 23 sierpnia 2001 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty, ustawy - Przepisy wprowadzające reformę ustroju szkolnego, ustawy - Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2001 r. Nr 111, poz. 1194 z późn, zm.). Zgodnie z tym przepisem stopień nauczyciela mianowanego z mocy prawa uzyskali również nauczyciele, którzy w dniu 31 sierpnia 2000 r. spełniali warunki określone w art. 10 ust. 2 Karty Nauczyciela, w brzmieniu obowiązującym w dniu 5 kwietnia 2000 r. jeżeli byli zatrudnieni w przedszkolu, szkole lub placówce w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć, a wcześniej nie uzyskali stopnia nauczyciela mianowanego. H.J. dalej nie spełniała wymogów określonych w art.10 ust. 2 Karty Nauczyciela, do której odsyłała wskazana wyżej nowelizacja.

W zażaleniu z dnia [...] strona kwestionuje zasadność wydania postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania, bowiem jej zdaniem spełniała przesłanki do uzyskania z mocy prawa stopnia nauczyciela mianowanego. Podnosi w szczególności, że w okresie od [...] do [...] była zatrudniona w wymiarze 13/26, jednakowoż było to zatrudnienie niezgodne z przepisami . Była to jej kolejna, dziesiąta umowa zawarta z tym samym pracodawcą. W trakcie tego zatrudnienia spełniała warunki do zatrudnienia na podstawie mianowania związane z pełnym wymiarem zajęć (ten pełny wymiar zajęć miała od [...] do [...]) i w tym czasie powinna zostać zatrudniona na podstawie mianowania. Ponadto, co podkreśla, posiadała pełne kwalifikacje do pracy w świetlicy szkolnej oraz spełniała warunki mianowania związane z oceną pracy. W latach [...] otrzymała dwie oceny: ocena zadawalająca w roku [...] oraz ocena dobra w roku [...].

Zdaniem strony rozstrzygnięcie w jej sprawie powinno zostać podjęte na podstawie ustawy z dnia 23 sierpnia 2001 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty, ustawy - Przepisy wprowadzające reformę ustroju szkolnego, ustawy - Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw, stąd powoływanie się na ostateczną decyzję jest całkowicie bezzasadne.

Postanowieniem z dnia [...] nr [...] [...] Kurator Oświaty utrzymał w mocy zaskarżone postanowienie. W uzasadnieniu wskazał, iż w świetle akt sprawy żądanie strony dotyczyło sprawy rozstrzygniętej decyzją ostateczną Prezydenta Miasta B. z dnia [...]. Ponowne rozstrzygnięcie w sprawie załatwionej decyzją ostateczną, ze względu na powagę rzeczy osądzonej, byłoby dotknięte wadą nieważności.

W skardze z dnia [...] H.J. wniosła o uchylenie postanowienia [...] Kuratora Oświaty z dnia [...] nr [...] oraz poprzedzającego go postanowienia Prezydenta Miasta B. z dnia [...].

W uzasadnieniu skargi podniosła dwa podstawowe zarzuty. Po pierwsze, w jej ocenie pismo Prezydenta Miasta B. z dnia [...], w którym informuje skarżącą o braku podstaw do uzyskania stopnia nauczyciela mianowanego jest decyzją administracyjną i powinno spełniać wymogi określone w art. 107 k.p.a. Wbrew tym wymogom nie zawiera ono pouczenia o środkach odwoławczych.

Po drugie – formułuje zarzut natury merytorycznej, przywołując argumenty analogiczne jak w zażaleniu. W jej ocenie spełniała przesłanki do uzyskania z mocy prawa stopnia nauczyciela mianowanego. W okresie od [...] do [...] była zatrudniona w wymiarze 13/26, jednakowoż było to zatrudnienie niezgodne z przepisami. Była to jej kolejna, dziesiąta umowa zawarta z tym samym pracodawcą. W trakcie tego zatrudnienia spełniała warunki do zatrudnienia na podstawie mianowania związane z pełnym wymiarem zajęć (ten pełny wymiar zajęć miała od [...] do [...]) i w tym czasie powinna zostać zatrudniona na podstawie mianowania. Ponadto, co podkreśla, posiadała pełne kwalifikacje do pracy w świetlicy szkolnej oraz spełniała warunki mianowania związane z oceną pracy. W latach [...] otrzymała dwie oceny: ocena zadawalająca w roku [...] oraz ocena dobra w roku [...].

W odpowiedzi na skargę [...] Kurator Oświaty powtarza argumenty podnoszone w kwestionowanym postanowieniu.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach zważył, co następuje::

Skarga okazała się nieuzasadniona.

Zgodnie z art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. z 2012 r., poz. 270, zwana dalej: p.p.s.a.) Wojewódzki Sąd Administracyjny sprawuje kontrolę działalności administracji publicznej, a stosownie do przepisu art. 1 § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269) kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Jednocześnie w oparciu o art. 134 § 1 ustawy p.p.s.a. Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. W ramach tej kognicji Sąd bada czy przy wydaniu zaskarżonego aktu nie naruszono przepisów prawa materialnego i przepisów postępowania.

Przedmiotem kontroli Sądu w niniejszej sprawie jest postanowienie [...] Kuratora Oświaty utrzymujące w mocy rozstrzygnięcie Prezydenta Miasta B. z dnia [...] nr [...] o odmowie wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia uzyskania z mocy prawa stopnia nauczyciela mianowanego przez H.J.

Odmowa wszczęcia postępowania, jak wynika z uzasadnień postanowień podejmowanych przez organy obu instancji, wynikała z przeszkody w postaci res iudicata (rzeczy osądzonej), ze względu na decyzję Prezydenta Miasta B. z dnia [...] nr [...] o odmowie nadania H.J. stopnia nauczyciela mianowanego Decyzja ta została utrzymana w mocy rozstrzygnięciem [...] Kuratora Oświaty w K. z dnia [...] nr [...]. Podstawę prawną wskazanych decyzji stanowiły przepisy art. 10 ust. 2 pkt. 7 ustawy z dnia 26 grudnia 1982 r. – Karta Nauczyciela (t.j. Dz.U. z 1997r., Nr 56, poz. 357 ze zm.) w związku z art. 28 ustawy z dnia 23 sierpnia 2001 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty, ustawy – przepisy wprowadzające reformę ustroju szkolnego, ustawy Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 111, poz. 1194 ze zm.). Wniosek złożony przez skarżącą odnosił się do stanu prawnego i faktycznego sprawy uprzednio rozstrzygniętej.

Stosownie do art. 28 ustawy z dnia 23 sierpnia 2001 r. nauczyciele, którzy w dniu 31 sierpnia 2000 r. spełniali warunki określone w art. 10 ust. 2 ustawy, o której mowa w art. 3, w brzmieniu obowiązującym w dniu 5 kwietnia 2000 r., otrzymują z mocy prawa stopień nauczyciela mianowanego (o ile wcześniej nie uzyskali tego stopnia):

1) z dniem wejścia w życie ustawy, jeżeli są zatrudnieni w przedszkolu, szkole lub placówce w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć,

2) z dniem ponownego zatrudnienia w przedszkolu, szkole lub placówce w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć, jeżeli przerwa w zatrudnieniu nie przekracza 5 lat.

Zatem stopień nauczyciela mianowanego z mocy prawa uzyskali nauczyciele, którzy w dniu 31 sierpnia 2000 r. spełniali warunki określone w art. 10 ust. 2 Karty Nauczyciela, w brzmieniu obowiązującym w dniu 5 kwietnia 2000 r.

Przepis art. 10 ust. 2 ustawy - Karta Nauczyciela w dniu 5 kwietnia 2000 r. (po zmianie dokonanej na mocy art. 1 pkt. 11 ustawy z dnia z dnia 18 lutego 2000 r. o zmianie ustawy - Karta Nauczyciela oraz o zmianie niektórych innych ustaw, Dz.U. Nr 19, poz. 293) brzmiał następująco: stosunek pracy z nauczycielem nawiązuje się przez mianowanie, jeżeli:

1) posiada obywatelstwo polskie,

2) posiada pełną zdolność do czynności prawnych,

3) korzysta z praw publicznych,

4) nie toczy się przeciwko niemu postępowanie karne lub o ubezwłasnowolnienie,

5) posiada wymagane kwalifikacje do zajmowania danego stanowiska,

6) może być zatrudniony w pełnym wymiarze zajęć na czas nie określony,

7) bezpośrednio przed mianowaniem wykonywał nieprzerwanie, zgodnie z wymaganymi kwalifikacjami, pracę pedagogiczną w szkole w pełnym wymiarze zajęć co najmniej przez 3 lata i w tym okresie uzyskał dwie oceny co najmniej wyróżniające, na zasadach i w trybie określonym w art. 6a, lub bezpośrednio przed mianowaniem wykonywał nieprzerwanie, zgodnie z wymaganymi kwalifikacjami, pracę pedagogiczną w szkole w pełnym wymiarze zajęć przez 4 lata pracy i na koniec czwartego roku pracy uzyskał co najmniej ocenę dobrą albo bezpośrednio przed mianowaniem wykonywał nieprzerwanie jako nauczyciel akademicki pracę dydaktyczną w szkole wyższej co najmniej przez 3 lata i uzyskał ocenę pozytywną w tym zakresie.

Postępowanie wyjaśniające wykazało, iż skarżąca nie spełniała wymogu określonego w pkt. 7 art. 10 ust. z tego względu, że na dzień 31 sierpnia 2000 r. przepracowała [...] posiadając pełne kwalifikacje. Od momentu uzyskania pełnych kwalifikacji tj. od [...] nie przepracowała trzech, względnie czterech lat w zależności od otrzymanej oceny. Ponadto wymaganą ocenę dobrą uzyskała dopiero w dniu [...], czyli po upływie ustawowego terminu (31 sierpień 2000 r.).

Wniosek skarżącej z dnia [...] o wydanie decyzji administracyjnej w sprawie nadania jej stopnia nauczyciela kontraktowego, poprzedzony wcześniejszymi pismami dotyczącymi tej samej kwestii (m.in. pismo z dnia [...] oraz z dnia [...]), podobnie jak i zażalenie z dnia [...] oraz sama skarga wskazują, iż treścią jej żądania było nadanie wskazanego stopnia awansu zawodowego na podstawie przepisów wprowadzających awans zawodowy nauczycieli tj. ustawy z dnia 18 lutego 2000 r. o zmianie ustawy Karta nauczyciela oraz o zmianie ustawy o systemie oświaty i ustawy – przepisy wprowadzające reformę ustroju szkolnego, ustawy Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw.

Zatem, aczkolwiek tego wyraźnie nie sprecyzowała, miała na uwadze normę zawartą w art. 1 pkt. 11 ustawy z dnia z dnia 18 lutego 2000 r. o zmianie ustawy - Karta Nauczyciela oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 19, poz. 293), wprowadzającą zmianę do ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz. U. z 1997 r. Nr 56, poz. 357 ze zm.). W istocie rzeczy chodzi o, przywołany wyżej, przepis art. 10 ust. 2 ustawy - Karta Nauczyciela w brzmieniu obowiązującym na dzień 5 kwietnia 2000 r.

Natomiast drugi przepis, wskazany przez skarżącą, zawarty jest w art. 28 ustawy z dnia 23 sierpnia 2001 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty, ustawy – przepisy wprowadzające reformę ustroju szkolnego, ustawy Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 111, poz. 1194 ze zm.).

Najkrócej rzecz ujmując, skarżąca żąda nadania jej stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego na tej samej podstawie prawnej, w oparciu o którą odmówiono jej tegoż nadania. Stan prawny sprawy pozostaje tożsamy ze stanem prawnym leżącym u podstaw decyzji Prezydenta Miasta B. z dnia [...].

Nie uległ również zmianie stan faktyczny sprawy. Skarżąca nie powołuje się na nowe okoliczności, natomiast polemizuje z ustaleniami faktycznymi poczynionymi przez Prezydenta Miasta B. w trakcie postępowania zmierzającego do wydania decyzji z dnia [...].

Zauważyć przyjdzie, że w przypadku wydania decyzji ostatecznej obowiązuje zasada trwałości, która oznacza, iż w niezmienionym stanie faktycznym (wobec stanu przyjętego za podstawę decyzji) i prawnym nie może ona zostać wzruszona. Jedynie w sytuacji, w której zaszły istotne zmiany w stanie faktycznym (w odniesieniu do faktów prawotwórczych) bądź w stanie prawnym możliwa jest weryfikacja decyzji.

Wobec powyższego, ze względu na rozstrzygnięcie sprawy nadania skarżącej awansu zawodowego nauczyciela mianowanego decyzją Prezydenta Miasta B. z dnia [...] oraz brak zmian w stanie faktycznym i prawnym sprawy w stosunku do stanu przyjętego za podstawę tej decyzji zachodziła przeszkoda do wszczęcia kolejnego postępowania w tej samej sprawie, co z kolei obligowało organ pierwszej instancji do odmowy wszczęcia postępowania na podstawie art. 61a k.p.a. z uzasadnionej przyczyny w postaci res iudicata.

Z uwagi na formalną przeszkodę do prowadzenia postępowania w sprawie awansu zawodowego na stopień nauczyciela mianowanego Sąd nie mógł wziąć pod uwagę zarzutów merytorycznych podnoszonych w skardze.

W tym stanie rzeczy, skoro postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania nie narusza prawa Sąd orzekł na mocy art. 151 p.p.s.a. jak w sentencji.