Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Dnia 9 października 2008 r. Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA Jerzy Solarski po rozpoznaniu w dniu 9 października 2008 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia J. Ł. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 18 sierpnia 2008 r., sygn. akt II SA/Kr 859/07, o odmowie przywrócenia terminu do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku w sprawie ze skargi J. Ł. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w N. S. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie zasiłku okresowego postanawia: uchylić zaskarżone postanowienie i przywrócić termin do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku

Postanowieniem z dnia 18 sierpnia 2008 r., sygn. akt II SA/Kr 859/07 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie odmówił J. Ł. przywrócenia terminu do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku z dnia 30 stycznia 2008 r. oddalającego jego skargę na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w N. S. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie zasiłku okresowego.

W uzasadnieniu postanowienia wskazano na protokół rozprawy z dnia 30 stycznia 2008 r., z którego wynika, że po ogłoszeniu wyroku i podaniu zasadniczych powodów rozstrzygnięcia Przewodniczący pouczył strony, w tym biorącego udział w sprawie skarżącego, o sposobie zaskarżenia wyroku i 7-dniowym terminie, w którym należy złożyć wniosek o sporządzenie na piśmie uzasadnienia. Uwzględniając daty rozprawy i jednocześnie ogłoszenia wyroku, termin ten upływał w dniu 6 lutego 2008 r. W terminie tym skarżący wniosku o sporządzenie uzasadnienia nie złożył, natomiast 30 stycznia 2008 r. osobiście złożył wniosek o przyznanie prawa pomocy. Okoliczność ta nie miała jednak wpływu na bieg terminu do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku, ani nie "odroczyła" czy też przerwała biegu tego terminu.

Przywołując art. 87 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm. dalej P.p.s.a.), Sąd wskazał, że we wniosku o przywrócenie terminu "należy uprawdopodobnić okoliczności wskazujące na brak winy w uchybieniu terminu". Okolicznością taką nie jest ustanowienie adwokata z urzędu po upływie ustawowego terminu do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku, gdyż w sprawie złożenia takiego wniosku nie istnieje tzw. "przymus adwokacki". Nadto strona została dokładnie pouczona o sposobie zaskarżenia wyroku i terminie do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku.

Zażalenie na to postanowienie wniósł skarżący reprezentowany przez pełnomocnika, domagając się uchylenia zaskarżonego postanowienia i przywrócenie terminu do złożenia wniosku o uzasadnienie wyroku.

W uzasadnieniu zażalenia podniesiono, że skarżący, będąc na rozprawie, w wyniku wzburzenia i zdenerwowania nie zrozumiał treści pouczenia. W ocenie skarżącego złożenie wniosku o ustanowienie pełnomocnika z urzędu celem sporządzenia kasacji było wystarczające. Skarżący uznał bowiem, że to adwokat winien złożyć wniosek, a zatem brak po stronie J. Ł. zawinienia, skoro działał pod wpływem błędu. W przeciwnym wypadku złożyłby wniosek o sporządzenie uzasadnienia wyroku.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył co następuje:

Zażalenie zasługuje na uwzględnienie.

Pozytywne rozpatrzenie wniosku o przywrócenie terminu wiąże się z wystąpieniem łącznie czterech przesłanek: złożenia wniosku o przywrócenie terminu, dochowania terminu do złożenia tego rodzaju wniosku, uprawdopodobnienia braku winy w niedokonaniu czynności procesowej w przewidzianym terminie oraz dokonania wraz ze składanym wnioskiem o przywrócenie terminu czynności procesowej. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie uznał, że wszystkie przesłanki nie zostały łącznie spełnione, gdyż działanie strony nie było niezawinione, a tym samym brak było podstaw do przywrócenia terminu do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku.

Oczywistym jest, że analiza przesłanek warunkujących uwzględnienie wniosku o przywrócenie terminu musi odbywać się na tle konkretnej sprawy. W rozpoznawanej sprawie przesłanki uzasadniającej przywrócenie terminu w postaci braku winy po stronie skarżącego nie można rozpatrywać w oderwaniu od wyrażonego w art. 6 P.p.s.a. obowiązku Sądu w zakresie udzielania stronie występującej bez adwokata wskazówek i pouczeń oraz faktu, że w dniu ogłoszenia wyroku J. Ł. na obowiązującym formularzu złożył wniosek o ustanowienie adwokata. Kolejność wynikająca z akt sądowych wskazuje, że wniosek ten złożony został po zamknięciu rozprawy i ogłoszeniu niekorzystnego dla skarżącego wyroku. Podkreślenia w tym miejscu wymaga, że wniosek o ustanowienie adwokata złożono w terminie obowiązującym do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia. Okoliczność ta i obiektywny brak wiedzy po stronie skarżącego co do szybkości procesowania Sądu w przedmiocie złożonego wniosku o ustanowienie adwokata, czyni zasadnym argumenty zażalenia. Skarżący - przy braku pouczenia - mógł sądzić, że adwokat ustanowiony zostanie w terminie umożliwiającym złożenie skargi kasacyjnej, której warunkiem jest uprzednie złożenie wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku na piśmie.

Tymczasem orzeczenie Sądu o ustanowieniu adwokata datowane 22 lutego 2008 r. doręczone zostało stronie 17 marca 2008 r. (k.39 akt sądowych), a więc po upływie terminu do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia. Natomiast wyznaczenie adwokata przez Okręgową Radę Adwokacką i udzielenie pełnomocnictwa przez skarżącego nastąpiło dopiero w dniu 30 czerwca 2008 r. (k. 51 akt sądowych). Pełnomocnik w terminie określonym przepisami art. 87 § 1 P.p.s.a. dokonał za skarżącego czynności i jednocześnie złożył wniosek o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia. Wszystko to przemawia za brakiem po stronie skarżącego winy w uchybieniu terminu do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia, który to wniosek złożony został dopiero przez prawidłowo umocowanego pełnomocnika.

Końcowo dodać należy, że w realiach sprawy odmowa przywrócenia terminu na wniosek ustanowionego adwokata przekreślałaby cel, dla którego pełnomocnika został ustanowiony i de facto postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 22 lutego 2008 r. o ustanowieniu adwokata byłoby orzeczeniem iluzorycznym.

Z tych względów Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 188 w zw. z art. 197 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzekł jak w sentencji postanowienia.