Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Jerzy Stankowski Sędziowie WSA Ewa Kręcichwost–Durchowska (spr.) WSA Donata Starosta Protokolant st. sekr. sąd. Krystyna Pietrowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 września 2013 r. sprawy ze skargi B. Z., C. Z. na postanowienie W. Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego z dnia [...]grudnia 2012 r., nr [...] w przedmiocie zarzutów w postępowaniu egzekucyjnym 1. stwierdza nieważność zaskarżonego postanowienia oraz poprzedzającego go postanowienia Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w K. z dnia [...] listopada 2012 r. nr [...], 2. zasądza od W. Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego na rzecz skarżących B. Z. i C. Z.solidarnie kwotę 100 zł (sto złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania

Dnia [...] października 2012 r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w K. działając na podstawie art. 26 § 1 i 4 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2012 r. poz. 1015) – wystawił tytuł wykonawczy nr [...], wobec niewykonania przez B. Z. i C. Z.obowiązku poddania szczepieniu ochronnemu dziecka – J. Z. z zakresie II dawki przypominającej błonnicy i tężcowi wynikającego z art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu i zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. Nr 234, poz. 1570 ze zm.).

Pismem z dnia [...] września 2012 r. B. Z. oraz C. Z. wnieśli zarzuty od tytułu wykonawczego zarzucając mu naruszenie prawa materialnego poprzez błędną wykładnię:

- art. 5 ust. 1 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi w związku z art. 5 pkt. 4 ustawy z dnia 14 maja 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2011 r., Nr 212 poz. 1263 ze zm.),

- art. 33 i 36 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi.

Uzasadniając zarzuty zobowiązani podnieśli, że Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w K. wystawił tytuł wykonawczy i postanowienie o nałożeniu grzywny w celu przymuszenia poddania obowiązkowemu szczepieniu i że w podstawie prawnej wskazał na przepisy art. 5 ust. 3 i 4 ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej w związku z art. 5 ust. 1 pkt.2, art. 17 ust.1 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi.

Zobowiązani wskazali również, że tytuł wykonawczy jest nieważny zgodnie z art. 156 ust. 1 pkt. 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 267 – dalej jako "Kpa") z dwóch powodów, dlatego, że powołana ustawa o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi nakładając obowiązek z mocy prawa poddania się obowiązkowym szczepieniom ochronnym nie wprowadza w tym zakresie podstaw do wydawania przez Państwową inspekcję Sanitarną decyzji administracyjnej, tytułu wykonawczego. Po drugie z art. 33 i art. 36 tejże ustawy wynika, że tylko w przypadku podejrzenia lub rozpoznania zakażenia lub zachorowania na chorobę zakaźną, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny może nakazać danej osobie wykonanie obowiązku szczepienia i zastosować przymus w tym celu.

Postanowieniem z dnia [...] listopada 2012 r., nr [...] Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w K. odmówił uwzględnienia zarzutów.

W uzasadnieniu organ wskazał, że art. 5 ust.1. pkt.1) lit b) ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, stanowi, że osoby przebywające na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej są obowiązane na zasadach określonych w ustawie do poddawania się szczepieniom ochronnym. Ustęp 2. przywołanego przepisu, wskazuje zaś na to, że w przypadku osoby nieposiadającej pełnej zdolności do czynności prawnych odpowiedzialność za wypełnienie obowiązków, o których mowa w ust. 1 ponosi osoba, która sprawuje prawną pieczę nad osobą małoletnią. Z kolei art. 17 ustawy wskazuje, że osoby określone na podstawie ust. 10. pkt. 2 ustawy są obowiązane do poddawania się szczepieniom ochronnym przeciw chorobom zakaźnym na podstawie ust. 10. pkt. 1 ustawy. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 18 sierpnia 2011 r. w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych ( Dz. U. Nr 182 poz. 1086 ) natomiast określa między innymi wykaz chorób zakaźnych objętych obowiązkiem szczepień ochronnych oraz osoby lub grupy osób obowiązane do poddania się obowiązkowym szczepieniom ochronnym przeciw chorobom zakaźnym, wiek i inne okoliczności stanowiące przesłankę do nałożenia obowiązku szczepień ochronnych na te osoby.

Dalej organ wyjaśnił, że ustawa z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji ( Dz. U. z 2012 roku poz. 1015) określa sposób postępowania wierzycieli w przypadkach uchylania się zobowiązanych od wykonania ciążących na nich obowiązków, między innymi obowiązków o charakterze niepieniężnym, pozostających we właściwościach organów administracji rządowej i samorządu terytorialnego oraz prowadzone przez organy egzekucyjne postępowanie i stosowane przez nie środki przymusu, służące doprowadzeniu do wykonania obowiązków.

W zażaleniu na powyższe postanowienie skarżący wskazali, że organ nie przestrzega prawa Rzeczypospolitej wyrażonego w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 6 kwietnia 2011 r., sygn. akt II OSK 32/11 oraz wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 5 maja 2011 r., sygn. akt II SA/Bk 79/11. W zażaleniu zobowiązani przytoczyli fragmenty uzasadnień powyższych wyroków oraz wskazali, ze organ stosuje PRL-owską ustawę z dnia 17 czerwca 1966 r.

Postanowieniem z dnia [...] grudnia 2012 r., nr [...] W. Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w P. utrzymał w mocy zaskarżone postanowienie wskazując, że zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi "Osoby przebywające na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej są obowiązane na zasadach określonych w ustawie do: poddawania się obowiązkowym szczepieniom ochronnym w ramach Narodowego Programu Szczepień Ochronnych". Organ podniósł, że wykonanie tego obowiązku z mocy prawa zabezpieczone jest przymusem administracyjnym oraz odpowiedzialnością regulowaną przepisami ustawy z 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń (Dz. U. z 2010r. Nr 46, poz. 275, z późn. zm.). Ustawa nakłada obowiązek poddania się szczepieniom ochronnym. Zawarta jest w niej delegacja ustawowa dla określenia wykazu chorób zakaźnych objętych obowiązkiem szczepień ochronnych, do określenia osób lub grup osób obowiązanych do poddania się szczepieniom, wieku i innych okoliczności stanowiących przesłankę do nałożenia obowiązku szczepienia na te osoby. Wydane na mocy delegacji ustawowej (a utrzymane w mocy na podstawie przepisów przejściowych) Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych z dnia 18 sierpnia 2011 r. (Dz. U. Nr 182, poz. 1086) ustala obowiązkowe szczepienia ochronne.

Organ podniósł, że obowiązek szczepienia jest obowiązkiem wynikającym bezpośrednio z przepisów prawa. W przypadku jego niewykonania, właściwy organ tj. PPIS jest uprawniony, jako wierzyciel obowiązku, do żądania wykonania go w administracyjnym postępowaniu egzekucyjnym. Warunkiem wszczęcia postępowania egzekucyjnego, jest poprzedzenie go upomnieniem.

Odnosząc się do cytowanych w zażaleniu fragmentów wyroków organ wyjaśnił, iż

przytoczony cytat jest wyrwany z kontekstu, bowiem w wyroku wskazano kiedy istnieje podstawa do wydania decyzji, a kiedy obowiązek szczepienia wynika bezpośrednio z ustawy. Ponadto należy wskazać, że wyroki sądów nie stanowią źródła prawa. Katalog źródeł prawa zawiera Konstytucja i należą do niego przede wszystkim ustawy i wydane na ich podstawie rozporządzenia.

Skargę na powyższe postanowienie do Wojewódzkiego Sadu Administracyjnego w Poznaniu wnieśli B. Z. oraz C. Z. wskazując, że organ wbrew ich woli chce zaszczepić ich dzieci bakteriami chorobowymi oraz innymi szkodliwymi dla zdrowia substancjami (rtęć), żeby uczynić je osobami chorymi skazanymi w przyszłości na opiekę medyczną i zakup lekarstw. Zdaniem skarżących organy nie respektują wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 6 kwietnia 2011 r., sygn. akt II OSK 32/11 oraz wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego W Białymstoku z dnia 5 maja 2011 r., sygn. akt II SA/Bk 79/11.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie powtarzając argumenty zawarte w zaskarżonym postanowieniu.

W piśmie procesowym z dnia [...]kwietnia 2013 skarżący podnieśli, że stanowisko jakie zajmują wynika z obawy o skutki uboczne i powikłania zdrowotne jakie mogą wywołać szczepionki. Skarżący wskazali, że stosowane w Polsce szczepionki zawierają szkodliwe składniki tzw. adjuwanty. Są to chemiczne substancje dodawane do szczepionek, środki wspomagające, konserwujące oraz utrwalające, innymi słowy trucizny.

Skarżący podkreślili, że niektóre szczepionki zawierają wirusy wyhodowane na komórkach ludzkich pochodzących z płodów ludzkich zabitych w wyniku aborcji oraz że wielu ekspertów uważa, iż nie ma dowodów na to, żeby jakakolwiek szczepionka kiedykolwiek na cokolwiek pomogła.

Postanowieniem referendarza sądowego Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 23 kwietnia 2013 r. odmówiono skarżącym przyznania prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych.

Na rozprawie w dniu 19 września 2013 r. strona skarżąca podtrzymała skargę, a pełnomocnik organu wniósł o oddalenie skargi.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Kontrola sądu administracyjnego, zgodnie z art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) i art. 3 § 1 i § 2 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 – dalej Ppsa) polega na badaniu zgodności z prawem zaskarżonych aktów administracyjnych. Kontrola ta sprowadza się do zbadania, czy w toku rozpoznania sprawy organy administracji publicznej nie naruszyły prawa materialnego i procesowego w stopniu istotnie wpływającym na wynik sprawy. Przy czym ocena ta jest dokonywana według stanu i na podstawie akt sprawy istniejących w dniu wydania zaskarżonego aktu. Na podstawie art. 134 § 1 Ppsa, w postępowaniu sądowoadministracyjnym obowiązuje zasada oficjalności. Zgodnie z jej treścią, sąd nie jest związany zarzutami i wnioskami oraz powołaną podstawą prawną.

Przedmiotem zaskarżenia w niniejszej sprawie jest odmowa uwzględnienia zarzutów przedstawionych w postępowaniu egzekucyjnym zmierzającym do wyegzekwowania obowiązku poddania małoletniego dziecka szczepieniu ochronnemu.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że obowiązek rodziców poddania dziecka obowiązkowym szczepieniom jest w Rzeczypospolitej Polskiej obowiązkiem prawnym, od którego uwolnić mogą jedynie konkretne przeciwwskazania lekarskie do szczepienia. Z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2008 r., Nr 234, poz. 1570 ze zmianami) wynika wprost, że osoby przebywające na terytorium kraju są obowiązane, na zasadach określonych w ustawie, do poddawania się szczepieniom ochronnym. Jak stanowi art. 5 ust. 2 tej ustawy, odpowiedzialność za wypełnienie obowiązku poddania szczepieniom osób nieposiadających pełnej zdolności do czynności prawnych ponosi osoba, która sprawuje prawną pieczę nad osobą małoletnią lub bezradną albo opiekun faktyczny w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz. U. z 2009r. Nr 52, poz. 417).

Realizację ujętego w cytowanych przepisach obowiązku konkretyzują przepisy ustawy zamieszczone w rozdziale 4 – tym poświęconym szczepieniom ochronnym. Zgodnie z art. 17 ust. 1 tej ustawy osoby, określone na podstawie ust. 10 pkt 2, są obowiązane do poddawania się szczepieniom ochronnym przeciw chorobom zakaźnym określonym na podstawie ust. 10 pkt 1, zwanym dalej "obowiązkowymi szczepieniami ochronnymi".

Z powyższych uregulowań jednoznacznie wynika, że obowiązek szczepień jest uregulowany prawnie i ma ścisły związek z zapobieganiem szerzenia się chorób zakaźnych u osób przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Profilaktyka przed chorobami epidemicznymi jest konstytucyjnym obowiązkiem władz publicznych (art. 68 ust. 4 Konstytucji RP). W ramach realizacji tego obowiązku państwo opracowuje Program Szczepień Ochronnych, który rokrocznie jest modyfikowany stosownie do aktualnej sytuacji epidemiologicznej, a do którego to programu odsyła § 5 wskazanego rozporządzenia. Zaniechanie poddania się obowiązkowemu szczepieniu, mimo zastosowania środków egzekucji administracyjnej, rodzi odpowiedzialność karnoadministracyjną, przewidzianą w art. 115 § 1 Kodeksu wykroczeń. Tej samej odpowiedzialności podlega też ten, kto sprawując pieczę nad osobą małoletnią lub bezradną, pomimo zastosowania środków egzekucji administracyjnej, nie poddaje jej określonemu szczepieniu ochronnemu (art. 115 § 2 Kodeksu wykroczeń). Dodać też należy, iż penalizowane jest także zaniechanie osób odpowiedzialnych za przeprowadzenie szczepień, w zawiadomieniu pacjenta lub osoby sprawującej prawną pieczę nad osobą małoletnią lub bezradną (albo opiekuna faktycznego w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta) o obowiązku poddania się obowiązkowym szczepieniom ochronnym lub w poinformowaniu o ochronnych szczepieniach zalecanych (art. 51 pkt 3 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi).

Wobec powyższego nie jest uzasadnione twierdzenie skarżących, jakoby obowiązek poddania się szczepieniom ochronnym miał być "uruchamiany" jedynie stanem zagrożenia związanym z istnieniem choroby zakaźnej u osoby objętej obowiązkiem szczepień bądź związanym z kontaktem takiej osoby z osobą chorą. Już z samej istoty szczepienia ochronnego, definiowanego jako podanie szczepionki przeciw chorobie zakaźnej w celu sztucznego uodpornienia przeciwko tej chorobie (słownik pojęć ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi), wynika że szczepienia mają przeciwdziałać powstaniu choroby, a zatem wpisują się w ciąg działań profilaktycznych tj. zapobiegających chorobom zakaźnym, a nie w zakres czynności zwalczających już ujawnioną chorobę.

Jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 06 kwietnia 2011 r., sygn. akt II OSK 32/11, wykonanie tego obowiązku z mocy prawa zabezpieczone jest przymusem administracyjnym oraz odpowiedzialnością regulowaną przepisami Kodeksu wykroczeń. Oznacza to, że wynikający z przepisów obowiązek poddania dziecka szczepieniu ochronnemu, jest bezpośrednio wykonalny. Jego niedochowanie aktualizuje obowiązek wszczęcia postępowania egzekucyjnego, którego rezultatem będzie poddanie dziecka szczepieniu ochronnemu.

Stwierdzenie, że obowiązek poddania małoletniego dziecka obowiązkowym szczepieniom ochronnym stanowi obowiązek wynikający z mocy prawa pozwala zastanowić się nad organem właściwym do prowadzenia postępowania egzekucyjnego w zakresie jego przymusowego wykonania.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji organem egzekucyjnym w zakresie egzekucji administracyjnej obowiązków o charakterze niepieniężnym jest; 1) wojewoda; 2) właściwy organ jednostki samorządu terytorialnnego w zakresie zadań własnych, zadań zleconych i zadań z zakresu administracji rządowej oraz obowiązków wynikających z decyzji i postanowień z zakresu administracji publicznej wydawanych przez samorządowe jednostki organizacyjne; 3) kierownik wojewódzkiej służby, inspekcji lub straży w odniesieniu do obowiązków wynikających z wydawanych w imieniu własnym lub wojewody decyzji i postanowień; 4) kierownik powiatowej służby, inspekcji lub straży w odniesieniu do obowiązków wynikających z wydawanych w zakresie swojej właściwości decyzji i postanowień.

Analiza ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji wskazuje więc, że kierownicy wojewódzkich (i powiatowych) służb, inspekcji i straży, do których niewątpliwie należy zaliczyć organy inspekcji sanitarnej, są organami egzekucyjnymi jedynie w odniesieniu do obowiązków wynikających z wydanych przez siebie decyzji i postanowień. Tego rodzaju ograniczenie nie dotyczy wojewody. W ocenie Sądu należy więc przyjąć, że wojewoda jest organem właściwym do prowadzenia egzekucji obowiązków o charakterze niepieniężnym, wynikających zarówno z wydanych przez siebie rozstrzygnięć indywidualnych (decyzji, postanowień), jak i obowiązków niepieniężnych wynikających wprost z mocy przepisów prawa. Podobne stanowisko przyjmuje się w doktrynie, wskazując, że art. 20 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji wprowadza ogólną zasadę właściwości rzeczowej wojewody, co do prowadzenia postępowania egzekucyjnego zarówno w przypadku obowiązków wynikających z aktów indywidualnych, jak i obowiązków wynikających wprost z aktów normatywnych (W. Piątek, A. Skoczylas [w:] Postępowania egzekucyjne w administracji pod red. R. Hausera, A. Skoczylasa, Wyd. 6, Warszawa 2012, s. 142).

Konsekwentnie możliwość prowadzenia postępowania egzekucyjnego obowiązku o charakterze niepieniężnym przez organy inspekcji sanitarnej musi wynikać bezpośrednio z przepisów szczególnych. Rozważenia więc wymagało, czy organy powyższe są wyraźnie umocowane do prowadzenia egzekucji dotyczącej obowiązku poddania małoletniego szczepieniu ochronnemu.

Zgodnie z ustawą z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarne organy inspekcji sanitarnej zostały powołane do sprawowania kontroli przestrzegania przepisów określających wymagania higieniczne i zdrowotne (art. 4 ust. 1 powołanej powyżej ustawy). W ramach przysługujących im kompetencji są one również uprawnione do wydawanie zarządzeń i decyzji lub występowanie do innych organów o ich wydanie – w wypadkach określonych w przepisach o zwalczaniu chorób zakaźnych, co wynika wprost z art. 5 pkt. 4 ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej. I tak, zgodnie z powyższą ustawą, powiatowy inspektor sanitarny jest uprawniony do wydania decyzji nakładającej obowiązki na osobę zakażoną lub chorą na chorobę zakaźną albo osobę podejrzaną o zakażenie lub chorobę zakaźną, lub osobę, która miała styczność ze źródłem biologicznego czynnika chorobotwórczego (art. 33 ust. 1 ustawy z dnia 05 grudnia 2008 r. o zwalczaniu chorób zakaźnych). Ustawa o zwalczaniu chorób zakaźnych nie przewiduje natomiast możliwości wydania decyzji dotyczących szczepień ochronnych. Wynika to z faktu, że jak powyżej wskazano obowiązek poddania dziecka szczepieniu ochronnemu, jest bezpośrednio wykonalny – wynika on wprost z przepisów prawa. Brak jest więc władczego rozstrzygnięcia organu inspekcji sanitarnej (powiatowego inspektora sanitarnego), w formie decyzji administracyjnej, które nakazywałaby poddać małoletnie dziecko szczepieniu ochronnemu.

Wobec powyższego brak jest podstaw do uznania, aby organem właściwym do prowadzenia egzekucji powyższego obowiązku niepieniężnego, w rozumieniu art. 20 ust. 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji był powiatowy inspektor sanitarny. Organem posiadającym ogólną właściwość do prowadzenia postępowania egzekucyjnego w zakresie obowiązków niepieniężnych jest bowiem wojewoda.

Stąd też toczące się przed organami inspekcji sanitarnej postępowanie w przedmiocie przymusowego wykonania obowiązku poddania małoletniego szczepieniu ochronnemu toczyło się przed organami niewłaściwymi.

W ocenie Sądu Powiatowemu Inspektorowi Sanitarnemu w K. w niniejszej sprawie służył jedynie status wierzyciela. Jest on bowiem podmiotem uprawnionym do żądania wykonania obowiązku lub jego zabezpieczenia w administracyjnym postępowaniu egzekucyjnym jako organ powołany do czuwania nad wykonaniem obowiązku poddania się obowiązkowym szczepieniom ochronnym, co wynika wprost z art. 5 pkt 3 ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej stanowiącego między innymi, iż do zakresu działania Państwowej Inspekcji Sanitarnej w dziedzinie zapobiegania i zwalczania chorób zakaźnych należy ustalanie zakresów i terminów szczepień ochronnych oraz sprawowanie nadzoru w tym zakresie.

O ile w ramach sprawowanego nadzoru nad realizowaniem szczepień ochronnych stwierdzone zostanie przez organ inspekcji sanitarnej uchybienie obowiązkowi poddania się obowiązkowym szczepieniom ochronnym organ ten winien podjąć czynności zmierzające do zastosowania środków egzekucyjnych, to jest skierować do zobowiązanego pisemne upomnienie o jakim mowa w art. 15 § 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, a następnie w razie bezskuteczności upomnienia wystawić tytuł wykonawczy i na podstawie tego tytułu wystąpić do właściwego organu egzekucyjnego o wszczęcie egzekucji administracyjnej - art. 26 § 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Organ inspekcji sanitarnej nie był natomiast uprawniony do wykonywania kompetencji organu egzekucyjnego i prowadzenia postępowania egzekucyjnego.

Skoro zaś Powiatowy Inspektor Sanitarny w K. nie był uprawniony do prowadzenia egzekucji administracyjnej, to nie był także organem właściwym dla rozstrzygania zarzutów zgłoszonych w postępowaniu egzekucyjnym, albowiem zgodnie z art. 34 § 1 w zw. z art. 17 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, to organ egzekucyjny, a nie wierzyciel wydaje postanowienie w sprawie zgłoszonych zarzutów.

Co za tym idzie również . Państwowemu Wojewódzkiemu Inspektorowi Sanitarnemu nie służył w niniejszej sprawie przymiot organu II instancji.

Zauważyć w tym miejscu należy, iż zgodnie z art. 18 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji jeżeli przepisy niniejszej ustawy nie stanowią inaczej, w postępowaniu egzekucyjnym mają odpowiednie zastosowanie przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego. Przepis ten wyraża zasadę pomocniczego stosowania przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego. Powyższe oznacza, iż organy administracji publicznej w postępowaniu egzekucyjnym przestrzegają z urzędu swojej właściwości rzeczowej i miejscowej, co wynika z art. 19 i 20 Kpa

Zgodnie z treścią art. 126 Kpa do postanowień, od których przysługuje zażalenie stosuje się odpowiednio m.in. art. 156 Kpa.

Stosownie do treści art. 156 § 1 pkt 1 Kpa organ administracji publicznej stwierdza nieważność decyzji, która wydana została z naruszeniem przepisów o właściwości. W myśl tego przepisu naruszenie każdego rodzaju właściwości przez organ administracji przy wydawaniu decyzji administracyjnej powoduje nieważność decyzji bez względu na trafność merytorycznego rozstrzygnięcia (por. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia z dnia 7 października 1982 r. o sygn. akt II SA 1119/82 oraz z dnia 12 lipca 1994 r. o sygn. akt II SA 781/93 – dostępne na stronie internetowej - http://orzeczenia.nsa.gov.pl).

Organ niewłaściwy nie jest bowiem prawnie legitymowany do rozstrzygania o prawach i obowiązkach stron, przy czym przepisy o właściwości mają charakter przepisów bezwzględnie obowiązujących, organ zaś z urzędu musi przestrzegać swojej właściwości.

W tym stanie rzeczy Sąd na podstawie art. 145 § 1 pkt 2 w zw. z art. 135 Ppsa oraz w zw. z art. 156 § 1 pkt 1 Kpa orzekł o nieważności zaskarżonego postanowienia oraz poprzedzającego go postanowienia Powiatowego Inspektora Sanitarnego w K.. O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 200 Ppsa.

Sąd nie określił w wyroku czy i w jakim zakresie zaskarżony akt nie może być wykonany. W ocenie Sądu wykładnia celowościowa art. 152 Ppsa prowadzi do wniosku, że przepis ten odnosi się do aktów lub czynności, które podlegają wykonaniu. Ratio legis niniejszego przepisu wskazuje, iż jego stosowanie ma zabezpieczyć stronę, której skarga została uwzględniona przed ewentualnym wykonaniem przez organ, przed uprawomocnieniem się wyroku, aktu uchylonego przez Sąd. Przez pojęcie wykonania aktu administracyjnego należy rozumieć spowodowanie w sposób dobrowolny lub doprowadzenie w trybie egzekucji do takiego stanu rzeczy, który jest zgodny z rozstrzygnięciem zawartym w danym akcie. Problem wykonania aktu administracyjnego dotyczy aktów zobowiązujących, ustalających dla ich adresatów nakazy lub zakazy, aktów, na podstawie których określony podmiot uzyskuje równocześnie uprawnienie i mocą którego zostają na niego nałożone obowiązki, oraz aktów, na podstawie których jeden podmiot jest do czegoś zobowiązany, a drugi wyłącznie uprawniony.

Do takich aktów nie można zaliczyć postanowienia o odmowie uwzględnienia zarzutów.

.