Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Arkadiusz Cudak, Sędzia NSA Roman Wiatrowski (spr.), Sędzia NSA Ryszard Pęk, Protokolant Krzysztof Zaleski, po rozpoznaniu w dniu 21 stycznia 2016 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej D. S.A. z siedzibą w W. (dawniej: E. S.A. z siedzibą w W.) od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 18 lipca 2014 r., sygn. akt III SA/Wa 39/14 w sprawie ze skargi D. S.A. z siedzibą w W. (dawniej: E. S.A. z siedzibą w W.) na interpretację indywidualną Ministra Finansów z dnia 19 września 2013 r., nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług 1) oddala skargę kasacyjną, 2) zasądza od D.S.A. z siedzibą w Warszawie (dawniej: E. S.A. z siedzibą w W.) na rzecz Ministra Finansów kwotę 180 (słownie: sto osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

1. Wyrok Sądu pierwszej instancji i przedstawiony przez ten Sąd tok postępowania przed organami podatkowymi.

1.1. Wyrokiem z 18 lipca 2014 r., sygn. akt: III SA/Wa 39/14 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę D. S.A. z siedzibą w W. (dawniej: B. S.A. z siedzibą w W. – dalej: "strona", "skarżąca", "wnioskodawca") na interpretację indywidualną Ministra Finansów z dnia 19 września 2013 r. w przedmiocie podatku od towarów i usług.

1.2. Przedstawiając stan sprawy Sąd pierwszej instancji podał, że strona opisując zdarzenie przyszłe we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego w zakresie podatku od towarów i usług (dalej zwany: "VAT") wskazała, że w ramach prowadzonej działalności gospodarczej wykonuje czynności bankowe, o których mowa w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997r. Prawo bankowe (Dz.U. z 2002r. Nr 72, poz. 665, ze zm.). Odnotowała także, że w związku z tą działalnością przysługują jej różnego rodzaju wierzytelności wobec klientów: z tytułu udzielonych kredytów, pożyczek i innych transakcji finansowych zwolnionych z VAT, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38-40 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2011r. Nr 177, poz. 1054 ze zm., dalej: "ustawa o VAT"). W związku z tym rozważa, w celu upłynnienia posiadanych aktywów i pozyskania środków pieniężnych na finansowanie działalności, zbycie do funduszu sekurytyzacyjnego określonych portfeli wierzytelności przez: 1) przelew wierzytelności, 2) umowę o subpartycypację w rozumieniu ustawy z dnia 27 maja 2004r. o funduszach inwestycyjnych (Dz.U. Nr 146, poz. 1546 ze zm., dalej: "u.f.i."). Podała także, że po zbyciu wierzytelności do funduszu sekurytyzacyjnego w ww. sposób, strona może świadczyć na rzecz funduszu usługi zarządzania ww. wierzytelnościami: a) przyjmowanie wpłat od dłużników wierzytelności i ich przekazywanie na rachunek funduszu, b) naliczanie odsetek, kar i innych świadczeń w przypadku niedokonania przez dłużnika płatności w ustalonym terminie, c) prowadzenie i dokonywanie na bieżąco odpowiednich zmian w dokumentacji związanej z wierzytelnościami, w tym administrowanie danymi klientów i ich aktualizacja, d) monitorowanie kondycji finansowej dłużników wierzytelności, prowadzenie monitoringu spłat wierzytelności i podejmowanie odpowiednich czynności mających doprowadzić do ich spłaty; e) prowadzenie korespondencji z dłużnikami mającej na celu wyjaśnienie braku spłaty wierzytelności w terminie, przez kontakt z dłużnikami oraz sporządzanie i wysyłanie dłużnikom monitów oraz wezwań do zapłaty; f) negocjowanie i ustalanie z dłużnikami warunków spłaty ich wierzytelności wobec funduszu sekurytyzacyjnego w przypadku niewywiązywania się przez dłużników z ich obowiązków w ustalonych terminach, g) podejmowanie innych, przewidzianych prawem czynności mających na celu odzyskanie wierzytelności, w tym występowanie na podstawie pełnomocnictwa, w imieniu funduszu sekurytyzacyjnego na drogę sądową i kierowanie należnych funduszowi wierzytelności na drogę egzekucji komorniczej, h) sporządzanie i przedstawianie funduszowi sekurytyzacyjnemu w ustalonych terminach sprawozdań z czynności wykonywanych przez D. w ramach zarządzania wierzytelnościami funduszu.

W ocenie wnioskodawcy znajduje to uzasadnienie, gdyż fundusz w celu obsługi i zarządzania ww. portfelem musiałby zatrudnić dodatkowy wykwalifikowany personel. Outsourcing ww. czynności na stronę jest także racjonalny z tego względu, gdyż w chwili obecnej (właściciel wierzytelności) wykonuje ona ww. czynności, więc nie wiąże się to z istotnym ryzykiem funduszu i zwiększonymi kosztami obciążającymi wartość aktywów netto funduszu. Podstawowym celem usług byłoby efektywne zarządzanie wartością i jakością nabytego przez fundusz portfela wierzytelności (aktywów), od których zależy wartość emitowanych certyfikatów inwestycyjnych.

1.3. W oparciu o tak przedstawiony stan faktyczny skarżąca wystąpiła z następującym pytaniem: czy ww. usługi zarządzania wierzytelnościami zbytymi na rzecz funduszu sekurytyzacyjnego w ramach przelewu wierzytelności lub umowy o subpartycypację podlegają zwolnieniu z VAT, na mocy art. 43 ust. 12 lit. b) ustawy o VAT ?

Skarżąca odpowiedziała twierdząco na ww. pytanie, wskazując, iż ww. przepis zwalnia z VAT usługi zarządzania portfelami inwestycyjnymi lub ich częścią w rozumieniu przepisów u.f.i. Stanowisko to ma, zdaniem wnioskodawcy, potwierdzenie w wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej zwany "TSUE") z 1 maja 2006r. w sprawie C-169/01. Mając na względzie, że wyrok ten mimo, iż dotyczył outsourcingu usług w zakresie administrowania i prowadzenia rachunkowości to jednak wskazywał sposób interpretacji pojęcia "zarządzania" jako tworzące odrębną całość czynności (usługi) specyficzne i istotne dla prowadzenia działalności przez fundusze co doprowadziło ją do uznania, że czynności opisane w lit. a-h) stanu faktycznego spełniają te wymogi. Funkcjonalnie tworzą odrębną całość (ściśle wyspecyfikowane w procedurach i przypisane do określonego personelu). Są specyficzne w funduszach sekurytyzacyjnych, których aktywem są wierzytelności. I tak musiałyby być wykonywane, nawet gdyby wykonywał je sam fundusz w ramach swojej struktury przez własny personel. Są istotne, bo bez nich nie byłaby realizowana wartość wierzytelności (tj. obsługa spłat i inne czynności). Mając to na uwadze stwierdziła, że zarządzanie przez stronę ww. wierzytelnościami będzie stanowiło usługę zarządzania portfelem inwestycyjnym funduszu inwestycyjnego zwolnioną z VAT, o której mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. b) ustawy o VAT. Strona podniosła końcowo, że analogiczne stanowisko, co do sposobu rozumienia i definiowania pojęcia zarządzania funduszami inwestycyjnymi, zawartego w art. 13 część B fit. d) pkt 6 Dyrektywy Rady nr 77/388/EWG z 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych (Dz. U. UE z 1977 r., L 145/1 – dalej: "VI Dyrektywa") (aktualnie art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r., w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE L z 2006 r., Nr 347.1 ze zm. – dalej: "Dyrektywa 2006/112/WE") zajął TSUE w wyrokach z: 7 marca 2013r. GfBk Gesselschaft fur Bôrsenkommunikation mbH vs. Finanzamt Bayreuth, C-275/11, 28 czerwca 2007r. JP Morgan Fleming Claverhouse lnvestment Trust i The Association of investment Trust Companies, C-363/05.

1.4. Minister Finansów uznał stanowisko skarżącej za nieprawidłowe. Wyjaśnił, że w związku z tym, iż ani ustawa o VAT ani Dyrektywa 2006/112/WE nie zawierają definicji zarządzania, konieczne uznał odwołanie się do orzecznictwa TSUE. Mając na względzie opinię Rzecznika Generalnego do wyroku TSUE z 21 października 2004r. C-8/03 (Banąue Bruxelles Lambert S.A. (BBL) v. państwo belgijskie) oraz wyrok TSUE z 4 maja 2006r. w sprawie C-169/04 (Abby National), w którym doprecyzowano powyższą definicję Minister Finansów stwierdził, że usługi opisane przez stronę nie mieszczą się w pojęciu usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi. W jego ocenie są to usługi polegające głównie na podejmowaniu czynności obsługi nabytych przez Fundusz wierzytelności. Podniósł następnie, że z opisu sprawy nie wynika, by wnioskodawca w ramach ww. usług był upoważniony do dokonywania istotnych z punktu widzenia zarządzania czynności faktycznych i prawnych w imieniu i na rzecz Funduszu, w tym do nabywania praw i zaciągania zobowiązań; upoważniony do nabywania i zbywania aktywów, tj. wierzytelności z portfela inwestycyjnego Funduszu. W konsekwencji czynności strony nie noszą, zdaniem Ministra Finansów, cech sprawowania zarządu, administrowania lecz mają one charakter usług technicznych, nie zarządczych. Samo świadczenie usług o charakterze materialnym czy technicznym, takie jak obsługa wierzytelności polegająca głównie na podejmowaniu czynności opisanych we wniosku, nie jest objęta zwolnieniem z art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. b) ustawy o VAT w związku z czym usługi te strona winna opodatkować zgodnie z art. 41 ust. 1 w zw. z art. 146a pkt 1 tej ustawy.

Minister Finansów odnosząc się do przywołanych przez wnioskodawcę interpretacji indywidualnych wskazał, że chociaż dotyczą zbliżonych spraw w zakresie usług obsługi sekurytyzowanych wierzytelności, to opierają się na przepisach, które na dzień wydania interpretacji były nieobowiązujące.

2. Skarga do Sądu pierwszej instancji.

2.1. Po wezwaniu do usunięcia naruszenia prawa strona wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie zarzucając naruszenie:

- art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. b) ustawy o VAT stanowiący implementację art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy 200/112/WE przez błędną wykładnię polegającą na uznaniu, iż usługa świadczona przez D. nie stanowi usługi zarządzania portfelem inwestycyjnym funduszu inwestycyjnego w rozumieniu przepisów u.f.i., która korzysta ze zwolnienia z VAT;

- art. 14a § 1, art. 14b § 6 i art. 121 § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm., dalej: "O.p.") przez brak zastosowania i nieuznanie stanowiska D., zgodnie, z którym usługa świadczona przez D. na rzecz funduszu sekurytyzacyjnego jest zwolniona z VAT, za prawidłowe.

2.2. Minister Finansów w odpowiedzi na skargę, podtrzymując zaprezentowane wcześniej stanowisko, wniósł o jej oddalenie.

3. Uzasadnienie rozstrzygnięcia Sądu pierwszej instancji.

W uzasadnieniu podjętego rozstrzygnięcia Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zwrócił uwagę, że ustawa o VAT nie definiuje ani pojęcia "zarządzanie" ani pojęcia "portfeli inwestycyjnych" jak również nie odwołuje się też do definicji pojęcia sekurytyzacja.

W tej sytuacji Sąd rację przyznał Ministrowi Finansów, który przyjął, że opisane we wniosku indywidualnej czynności skarżącej, polegające na obsłudze wierzytelności, które mają zostać kupione przez fundusz sekurytyzacyjny, nie będą korzystały ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. b) ustawy o VAT. Zdaniem Sądu czynności te stanowią obsługę wierzytelności - tak jak trafnie przyjął Minister Finansów - odwołując się do poglądów wyrażonych w orzecznictwie TSUE, które powoływało się na treści załącznika nr 2 - aczkolwiek nie mogą być uznane za ściśle związane z prowadzeniem funduszu sekurytyzacyjnego. Nie można również, w ocenie WSA uznać, że poprzez wykonywanie czynności opisanych we wniosku strona decyduje o losie wierzytelności, poprzez zarządzanie tymi wierzytelnościami. Czynności te są przede wszystkim administrowaniem, mają charakter techniczny, nie polegają zatem na decydowaniu o losie wierzytelności. Zdaniem Sądu "zarządzanie" funduszami inwestycyjnymi, bez względu na to, jak szerokie znaczenie nadać temu pojęciu - z istoty swej - wymaga bieżącego uczestniczenia w działalności specyficznej, typowej dla tego funduszu, do której należy m.in. administrowanie nim, a nie wyłącznie administrowanie wierzytelnościami bez decydowania o nich w związku z zadaniami funduszu sekurytyzacyjnego. Tymczasem z opisu zdarzenia przyszłego zawartego we wniosku nie wynika, zdaniem Sądu, że strona poprzez czynności te będzie uczestniczyła w działalności specyficznej typowej dla funduszu sekurytyzacyjnego oraz że czynności strony będą bezpośrednio dotyczyć transakcji handlowych papierami wartościowymi na podstawie zespołu ww. wierzytelności. Z opisu zdarzenia przyszłego nie wynika również, że ww. czynności – usługi - skarżącej będą specyficzne i jednocześnie niezbędne do zarządzaniu funduszem inwestycyjnym – sekurytyzacyjnym. Z tego punktu widzenia dopuszczalne jest, zdaniem Sądu, objęcie zwolnieniem wszystkich transakcji bezpośrednio związanych z systemem zarządzania funduszem inwestycyjnym – sekurytyzacyjny, a nie tylko pośrednio związanych z zarządzaniem, tak jak wynika z wniosku o interpretację indywidualną.

Sąd zauważył również, że wbrew stanowisku skarżącej z załącznika nr 2 do dyrektywy UCITS, jak również z powoływanego przez obie strony orzecznictwa TSUE, a w szczególności wyroku TSUE z 4 maja 2006r. C-169 wynika, że administracja powinna ściśle wiązać się z zarządzaniem inwestycyjnym funduszu. Administracja nie może więc być oddzielona – pozostawać w luźnym związku z zarządzaniem inwestycyjnym, a tak wynika z opisu zdarzenia przyszłego. Jeśli bowiem świadczenia – usługi - można łatwo oddzielić od zarządzania funduszem inwestycyjnym w ścisłym tego słowa znaczeniu, należy uznać, że podlegają one podatkowi VAT. Każde zwolnienie z VAT, w świetle dotychczasowego orzecznictwa TSUE, nie powinno naruszać zasady powszechności opodatkowania. Wówczas dochodzi bowiem do wypaczenia celu zwolnienia i staje się ono bezprzedmiotowe, na co w sposób prawidłowy zwrócił uwagę Minister Finansów, powołując się na opinię Rzecznika Generalnego wyrażoną w związku z wyrokiem TSUE z 21 października 2004r. C-8/03.

Sąd reasumując podniósł, że skoro z opisu zdarzenia przyszłego wynika, że czynności, które ma wykonywać wnioskodawca nie oznaczają, że w ich wyniku dojdzie do nabycia czy zbycia portfela wierzytelności - portfela inwestycyjnego Funduszu, nie sposób podzielić stanowiska strony, że usługi te – tak jak wskazano w skardze - stanowią usługi zarządzania portfelem inwestycyjnym funduszu inwestycyjnego w rozumieniu przepisów u.f.i., które korzystają ze zwolnienia z VAT.

4. Skarga kasacyjna.

4.1. Strona zaskarżyła powyższy wyrok w całości zarzucając Sądowi pierwszej instancji naruszenie:

I. przepisów prawa procesowego, tj.:

- art. 145 § 1 pkt 1 lit. c w zw. z § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 – dalej: "P.p.s.a.") poprzez oddalenie skargi w wyniku pominięcia przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie naruszenia przepisów postępowania, jakich w toku rozpoznawania sprawy dopuściły się organy podatkowe, tj. art. 14c § 1 i 2 O.p. i art. 121 § 1 w związku z art. 14h O.p. poprzez uchylenie się od przedstawienia wyczerpującego uzasadnienia i oceny prawnej stanowiska Wnioskodawcy przedstawionego we wniosku, w szczególności poprzez brak kompleksowej analizy charakteru prawnego usług, które mają być świadczone przez D. na rzecz funduszy sekurytyzacyjnych, specyfiki funkcjonowania tych funduszy oraz zarządzania nimi i portfelami ichaktywów,

- art. 141 § 4 P.p.s.a. poprzez brak uzasadnienia zaskarżonego wyroku} w zakresie wszystkich zarzutów zawartych w skardze, a w szczególności w odniesieniu do analizy znaczenia kluczowego w niniejszej sprawie pojęcia "zarządzania" na gruncie prawa unijnego i ograniczenie się w tym zakresie do rekonstrukcji znaczenia, jakie pojęcie to ma w języku etnicznym,

II. prawa materialnego tj.:

- art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a i b ustawy o VAT oraz art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy 2006/112/WE poprzez błędną wykładnię polegającą na:

➢ przyjęciu, że usługi zarządzania portfelem wierzytelności funduszu inwestycyjnego podlegające zwolnieniu z podatku obejmują wyłącznie podejmowanie finalnej (właścicielskiej) decyzji o zbyciu bądź umorzeniu danej wierzytelności (bądź portfela wierzytelności) w sytuacji, gdy zarządzanie wierzytelnościami obejmuje szerszy zakres czynności, w których mieszczą się usługi świadczone przez Wnioskodawcę, opisane we wniosku o wydanie interpretacji, a także

➢ uznaniu, że zwolnienie przedmiotowe z podatku dotyczy tylko czynności administrowania samym funduszem inwestycyjnym, mimo że z jednoznacznego brzmienia art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. b ustawy o VAT w świetle art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy 2006/112/WE wynika, że zwolnienie to rozciąga się także na zarządzanie portfelem aktywów funduszu.

4.2. Przy tak sformułowanych zarzutach strona wniosła o uchylenie wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania oraz o zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

4.3. Organ nie wniósł odpowiedzi na skargę kasacyjną.

5. Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

5.1. Przedmiotem kontroli sądu pierwszej instancji pozostawała indywidualna interpretacja, której przedmiotem pozostawało to, czy opisane we wniosku czynności, polegające na obsłudze wierzytelności, które mają zostać kupione przez fundusz sekurytyzacyjny będą korzystały ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. b) ustawy o VAT.

5.2. Pomimo, że w skardze kasacyjnej sformułowano zarówno zarzuty naruszenia przepisów prawa materialnego jak i procesowego to istotna dla rozpatrywanej sprawy pozostaje wykładnia art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a i b ustawy o VAT oraz art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy 2006/112/WE. Wynika to z tego, że zarzuty naruszenia przepisów prawa procesowego zmierzają do wykazania, że uzasadnienie Sądu pierwszej instancji a wcześniej organu udzielającego interpretacji było niewystarczające w świetle argumentów wnioskodawcy związanych z wykładnią ww. przepisów prawa materialnego.

5.3. Zgodnie z art. 43 ust.1 pkt 12 lit. a) ustawy o VAT zwalania się od podatku usługi zarządzania funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych - w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych. Z kolei lit. b. art. 43 ust.1 pkt 12 ustawy o VAT stanowi, że zwalnia się od podatku usługi zarządzania portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych, o których mowa w lit. a, lub ich częścią.

Powyższe przepisy pozostają wynikiem implementacji art. 13 część B fit. d) pkt 6 VI Dyrektywy (aktualnie art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy 2006/112/WE).

Z kolei z art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy 2006/112/WE wynika, że państwa członkowskie zwalniają transakcje zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie.

5.4. Zauważyć w tym miejscu należy, że zagadnieniem zarządzania funduszami inwestycyjnymi Trybunał zajmował się m.in. w wyroku z dnia 4 maja 2006 r. C-169/04 Abbey National (Zb.Orz. z 2006r. s. I-4027), w którym stwierdzono m.in. że "pojęcie zarządzania specjalnymi funduszami powierniczymi [zarządzania funduszami powierniczymi], o którym mowa w tym przepisie, obejmuje usługi w zakresie administracyjnego zarządzania i prowadzenia rachunkowości funduszy świadczone przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią, jeżeli tworzą one odrębną całość i - jeśli je oceniać globalnie - są specyficzne i istotne dla zarządzania tymi funduszami. Natomiast pojęcie to nie obejmuje świadczenia usług odpowiadających obowiązkom wypełnianym przez depozytariusza, takich jak te wymienione w art. 7 ust. 1 i 3 oraz art. 14 ust. 1 i 3 dyrektywy 85/611" (pkt74 uzasadnienia wyroku).

W uzasadnieniu tego wyroku Trybunał uznał, że usługi zarządzania świadczone przez będący osobą trzecią podmiot zarządzający są co do zasady objęte zakresem zastosowania art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy, ponieważ zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, o którym mowa w przytoczonym przepisie, zdefiniowane jest ze względu na charakter świadczonych usług, a nie ze względu na podmiot będący usługodawcą lub usługobiorcą (pkt 66–69).

Jednakże, aby usługi zarządzania świadczone przez osobę trzecią można było zakwalifikować jako transakcje podlegające zwolnieniu w rozumieniu art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy, muszą one stanowić w globalnej ocenie odrębną całość oraz spełniać szczególne i istotne funkcje z zakresu zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi (ww. wyrok w sprawie Abbey National, pkt 70–72).

Podobne stanowisko co do sposobu rozumienia i definiowania pojęcia zarządzania funduszami inwestycyjnymi, zawartego w art. 13 część B fit. d) pkt 6 VI dyrektywy (aktualnie art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy 112) Trybunał zajął w wyroku z dnia 7 marca 2013r. GfBk Gesselschaft fur Bôrsenkommunikation mbH vs. Finanzamt Bayreuth, C-275/11 (ECLI:EU:C:2013:141), w którym to Trybunał stwierdził, że "usługi doradztwa inwestycyjnego w zakresie inwestowania w zbywalne papiery wartościowe świadczone przez osobę trzecią na rzecz TFI zarządzającego specjalnym funduszem inwestycyjnym mieszczą się w zakresie pojęcia "zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi" do celów zwolnienia ustanowionego we wskazanym przepisie, nawet gdyby osoba trzecia nie działała na podstawie upoważnienia w rozumieniu art. 5g dyrektywy 85/611 zmienionej dyrektywą 2001/107".

Istotne jest to, że w wyroku tym Trybunał rozpatrywał usługi polegające na doradztwie w zarządzaniu majątkiem funduszu oraz prowadzenia ciągłego monitoringu majątku funduszu, skutkiem których było udzielanie zaleceń odnośnie kupna lub sprzedaży aktywów funduszu.

Istotny dla rozpatrywanej sprawy pozostaje także wyrok w sprawie z dnia 9 grudnia 2015r. w sprawie C-595/13 Staatssecretaris van Financiën (ECLI:EU:C:2015:801), w którym Trybunał stwierdził m.in., że: "artykuł 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy 77/388 należy interpretować w ten sposób, że zawarte w tym przepisie pojęcie "zarządzania" nie obejmuje faktycznej eksploatacji nieruchomości specjalnego funduszu inwestycyjnego." W wyroku tym Trybunał rozpatrywał zwolnienie od podatku usług zarządzania funduszem, którego aktywa składały się z nieruchomości.

W uzasadnieniu tego wyroku Trybunał zauważył, że: szczególna działalność specjalnego funduszu inwestycyjnego polega na zbiorowym inwestowaniu zebranego kapitału, a w przypadku, kiedy aktywa takiego funduszu składają się z nieruchomości, jego szczególna działalność obejmuje, po pierwsze, czynności dotyczące wyboru, kupna i sprzedaży nieruchomości, a po drugie, usługi administracyjne i rachunkowe (pkt 77).

Jednocześnie Trybunał podniósł, że "faktyczna eksploatacja nieruchomości nie jest szczególna dla eksploatacji specjalnego funduszu inwestycyjnego, bowiem wykracza poza różne czynności związane ze zbiorowym inwestowaniem zebranego kapitału. W zakresie, w jakim faktyczna eksploatacja nieruchomości ma na celu zachowanie i zwiększenie zainwestowanego majątku, jej cel nie jest szczególny dla działalności specjalnego funduszu inwestycyjnego, lecz jest właściwy dla każdego rodzaju inwestycji" (pkt78).

5.5. Z powyższych orzeczeń wynika, że usługi mogą zostać uznane za usługi zarządzania funduszem jeżeli tworzą odrębną całość i - jeśli je oceniać globalnie - są specyficzne i istotne dla zarządzania tymi funduszami. Przez zarządzanie funduszem inwestycyjnym należy rozumieć również zarządzenie jego majątkiem, które jednak ogranicza się do czynności zbiorowego inwestowania w ten majątek. Zarządzanie takie nie obejmuje natomiast eksploatacji tego majątku.

W rozpatrywanej sprawie chodzi tu o następujące usługi: a) przyjmowanie wpłat od dłużników wierzytelności i ich przekazywanie na rachunek funduszu, b) naliczanie odsetek, kar i innych świadczeń w przypadku niedokonania przez dłużnika płatności w ustalonym terminie, c) prowadzenie i dokonywanie na bieżąco odpowiednich zmian w dokumentacji związanej z wierzytelnościami, w tym administrowanie danymi klientów i ich aktualizacja, d) monitorowanie kondycji finansowej dłużników wierzytelności, prowadzenie monitoringu spłat wierzytelności i podejmowanie odpowiednich czynności mających doprowadzić do ich spłaty; e) prowadzenie korespondencji z dłużnikami mającej na celu wyjaśnienie braku spłaty wierzytelności w terminie, przez kontakt z dłużnikami oraz sporządzanie i wysyłanie dłużnikom monitów oraz wezwań do zapłaty; f) negocjowanie i ustalanie z dłużnikami warunków spłaty ich wierzytelności wobec funduszu sekurytyzacyjnego w przypadku niewywiązywania się przez dłużników z ich obowiązków w ustalonych terminach, g) podejmowanie innych, przewidzianych prawem czynności mających na celu odzyskanie wierzytelności, w tym występowanie na podstawie pełnomocnictwa, w imieniu funduszu sekurytyzacyjnego na drogę sądową i kierowanie należnych funduszowi wierzytelności na drogę egzekucji komorniczej, h) sporządzanie i przedstawianie funduszowi sekurytyzacyjnemu w ustalonych terminach sprawozdań z czynności wykonywanych przez D. w ramach zarządzania wierzytelnościami funduszu.

Powyższych usług monitorowania wierzytelnościami nie można uznać za usługi zarządzania funduszem sekurytyzacyjnym, ponieważ nie są to czynności szczególne dla tego funduszu. Opisane we wniosku czynności monitorowania i serwisowania wierzytelności właściwe są dla czynności podejmowanych przez D. w odniesieniu do wierzytelności własnych.

5.6. W tym miejscu należy się odnieść do zawartej w skardze kasacyjnej argumentacji, że "usługi świadczone przez Bank polegające m.in. na monitorowaniu stanu poszczególnych wierzytelności składających się na portfel aktywów funduszu, negocjowaniu warunków spłaty, przygotowaniu rekomendacji dla funduszu w zakresie strategii inwestycyjnej dotyczącej posiadanych aktywów w tym przygotowaniu merytorycznym podstaw decyzji o podjęciu działań windykacyjnych, prób ugodowych czy wreszcie umorzeniu wierzytelności są nie tylko "specyficzne" i "istotne" dla tych funduszy, ale wręcz stanowią sedno ich działalności".

W ocenie Sądu rozpatrującego przedmiotową sprawę powyższa argumentacja pozostaje niezgodna z opisem zdarzenia przyszłego jaki został zawarty we wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji. Z opisanego zdarzenia przyszłego nie wynika bowiem, że w ramach świadczonych usług będą udzielane rekomendacje dla funduszu "w zakresie strategii inwestycyjnej dotyczącej posiadanych aktywów w tym przygotowaniu merytorycznym podstaw decyzji o podjęciu działań windykacyjnych".

W przedstawionym zdarzeniu przyszłym Wnioskodawca wymienił jedynie usługi, które polegają na monitorowaniu i serwisowaniu wierzytelności. Z opisanego zdarzenia nie wynika natomiast, czy i jaki wpływ, czynności wykonywane na rzecz usługodawcy, mają na decyzje inwestycyjne funduszu. Tymczasem organ udzielający interpretacji nie może domniemywać elementów stanu faktycznego, czy też ich samodzielnie rozbudowywać.

Zgodnie bowiem z art. 14b § 3 O.p. składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego oraz do przedstawienia własnego stanowiska w sprawie oceny tego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego.

Interpretacja indywidualna zawiera, stosownie do art. 14c § 1 i § 2 O.p., ocenę stanowiska wnioskodawcy wraz z uzasadnieniem prawnym (§ 1), a w przypadku uznania stanowiska wnioskodawcy za nieprawidłowe wskazanie stanowiska prawidłowego wraz z uzasadnieniem prawnym (§ 2).

Indywidualna interpretacja jest rozstrzygnięciem wydawanym na gruncie określonej sytuacji faktycznej (dotyczy skutków podatkowych, jakie "przewiduje" interpretowany przepis prawa podatkowego w przypadku zaistnienia tej, ściśle określonej sytuacji faktycznej). Wyczerpująco przedstawiony stan faktyczny (zaistniały bądź przewidywany), o którym mowa w art. 14b § 3 O.p. to taki, na podstawie którego można w sposób pewny i nieuzasadniający żadnych przedmiotowych wątpliwości, udzielić informacji w zakresie możliwości zastosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie. Stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe musi więc być opisane w sposób konkretny i jednoznaczny. Niewątpliwie w pojęciu "zdarzenia przyszłego" również mieści się przyszły - hipotetyczny stan faktyczny.

W ramach postępowania, którego przedmiotem jest udzielenie interpretacji organ podatkowy nie prowadzi postępowania dowodowego zmierzającego do ustalenia stanu faktycznego, lecz odnosi się wyłącznie do stanu faktycznego opisanego we wniosku. Bez znaczenia jest to, czy opisane zdarzenia rzeczywiście wystąpiły lub wystąpią, a ich przebieg był/będzie rzeczywiście taki jak przedstawiony przez autora. W postępowaniu tym organ przyjmuje do wiadomości okoliczności wskazane przez wnioskodawcę. Nie bada i nie szuka potwierdzenia ich prawdziwości czy wiarygodności. Nie kwestionuje przedstawianych przez wnioskodawcę związków pomiędzy poszczególnymi zdarzeniami. To na wnioskodawcę nałożony został w art. 14b § 3 O.p. wymóg wyczerpującego przedstawienia stanu faktycznego, na tle którego wyrażana jest wątpliwość co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego. Opisując stan faktyczny w celu uzyskania interpretacji wnioskodawca bierze na siebie odpowiedzialność za jego kompletność i wszelkie nieścisłości. Wyłącznie od jego decyzji zależy, jakie informacje znajdą się w opisie stanu faktycznego. Art. 14b § 3 O.p. jednoznacznie wymaga tylko tego, aby opis ten był wyczerpujący. Jedyną dopuszczalną ingerencją organu podatkowego w opisany przez wnioskodawcę stan faktyczny jest uznanie go za niewyczerpujący, co stanowi brak formalny wniosku o interpretację, podlegający uzupełnieniu w trybie art. 169 O.p.( podobnie NSA w wyroku z dnia 16 lutego 2015r. I FSK 2004/13, publ. w CBOSA).

5.7. W skardze kasacyjnej zwarto również argumenty, zgodnie z którymi w rozpatrywanej sprawie nie uwzględniono, że wymienione w opisie zdarzenia przyszłego usługi będą nie tylko usługami w zakresie administracyjnego zarządzania, ale także usługami w zakresie prowadzenia rachunkowości funduszy w rozumieniu przyjętym w sprawie Abbey National.

Odnosząc się do tych twierdzeń przypomnieć należy, że Trybunał orzekł, iż nie tylko zarządzanie inwestycjami, wiążące się z wyborem i zbywaniem aktywów będących przedmiotem takiego zarządzania, lecz również usługi administracyjne i rachunkowe, takie jak obliczanie kwoty dochodów i ceny jednostek uczestnictwa lub udziałów funduszu, wycena aktywów, rachunkowość, przygotowywanie deklaracji w celu podziału dochodów, dostarczanie informacji i dokumentacji na temat rachunków okresowych i deklaracji podatkowych, statystyk i podatku VAT, a także opracowywanie prognoz przychodów wchodzą w zakres pojęcia "zarządzania" specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy (zob. wyroki: Abbey National, C-169/04, EU:C:2006:289, pkt 26, 63 i 64; ATP PensionService, C-464/12, EU:C:2014:139, pkt 68, Staatssecretaris van Financiën, C-595/13 pkt 73).

Tymczasem żadna z powyższych usług administracyjnych i rachunkowych nie została wymieniona w opisie zdarzenia przyszłego zawartego we wniosku o interpretację.

5.8. Nie zasługują również na uwzględnienie zarzuty naruszenia przepisów prawa procesowego. Jak wyżej wskazano uzasadnienie tych zarzutów sprowadza się w istocie do kwestionowania stanowiska Sądu pierwszej instancji w odniesieniu do wykładni prawa materialnego, a ta jak wywiedziono w uzasadnieniu niniejszego wyroku jest prawidłowa.

6. W związku z powyższym Naczelny Sąd Administracyjny stwierdzając, iż sformułowane w skardze kasacyjnej zarzuty są chybione, na podstawie art. 184 P.p.s.a. oddalił skargę kasacyjną. O kosztach postępowania kasacyjnego orzeczono na podstawie art. 204 pkt 1 P.p.s.a. i art. 205 § 2 P.p.s.a.