drukuj    zapisz    Powrót do listy

6321 Zasiłki stałe, Inne, Samorządowe Kolegium Odwoławcze, Oddalono skargę kasacyjną, I OSK 982/12 - Wyrok NSA z 2012-11-30, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

I OSK 982/12 - Wyrok NSA

Data orzeczenia
2012-11-30 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2012-04-23
Sąd
Naczelny Sąd Administracyjny
Sędziowie
Irena Kamińska /przewodniczący/
Jacek Fronczyk
Jolanta Rajewska /sprawozdawca/
Symbol z opisem
6321 Zasiłki stałe
Hasła tematyczne
Inne
Sygn. powiązane
II SA/Op 577/11 - Wyrok WSA w Opolu z 2012-01-24
Skarżony organ
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Treść wyniku
Oddalono skargę kasacyjną
Powołane przepisy
Dz.U. 2009 nr 175 poz 1362 art. 106 ust. 5 w zw. z ust. 1
Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej - tekst jednolity.
Dz.U. 2012 poz 270 art. 184
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jednolity.
Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Irena Kamińska sędzia NSA Jolanta Rajewska (spr.) sędzia del. WSA Jacek Fronczyk Protokolant asystent Krzysztof Tomaszewski po rozpoznaniu w dniu 30 listopada 2012 roku na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Samorządowego Kolegium Odwoławczego w O. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z dnia 24 stycznia 2012 r. sygn. akt II SA/Op 577/11 w sprawie ze skargi R. H. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w O. z dnia [...] sierpnia 2011 r. nr [...] w przedmiocie zmiany decyzji w sprawie zasiłku stałego oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu wyrokiem z dnia 24 stycznia 2012 r., sygn. akt II SA/Op 577/11 w sprawie ze skargi R. H. uchylił decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Opolu z dnia [...] sierpnia 2011 r., [...] oraz poprzedzającą ją decyzję Prezydenta Miasta Kędzierzyna – Koźla z dnia [...] marca 2011 r., nr [...] w przedmiocie zmiany decyzji w sprawie zasiłku stałego.

Wyrok zapadł w następujących okolicznościach prawnych i faktycznych sprawy.

Prezydent Miasta Kędzierzyn – Koźle decyzją z dnia [...] lipca 2009 r. przyznał R. H. zasiłek stały od dnia 23 lipca 2009 r. do dnia 31 lipca 2009 r. w wysokości 80,42 zł i od dnia 1 sierpnia 2009 r. do dnia 31 lipca 2012 r. w wysokości 277,00 zł miesięcznie. Decyzji tej nadano rygor natychmiastowej wykonalności.

Wyrokiem z dnia [...] lutego 2011 r., sygn. akt [...]Sąd Rejonowy w Kędzierzynie – Koźlu uchylił z dniem 3 grudnia 2010 r. obowiązek alimentacyjny M. H. wobec R. H. (zasądzony wyrokiem zaocznym tegoż Sądu z dnia [...] kwietnia 2008 r. [...]).

Wobec zmiany sytuacji dochodowej strony Prezydent Miasta Kędzierzyn – Koźle decyzją z dnia [...] marca 2011 r., wydaną na podstawie art.163 i art. 108 § 1 K.p.a., zmienił własną decyzję z dnia [...] lipca 2009 r. w ten sposób że przyznał R. H. zasiłek stały w kwocie 444 zł miesięcznie na okres od dnia 1 marca 2011 r. do dnia 31 lipca 2012 r., stwierdzając, że w pozostałej części decyzja pozostaje bez zmian. W uzasadnieniu decyzji organ wskazał, że R. H. od lutego 2011 r. nie posiada już żadnego dochodu. Dlatego też należało zmienić wcześniejszą decyzję i ustalić nową wysokość zasiłku stałego od marca 2011 r., czyli od miesiąca następnego po miesiącu, w którym nastąpiła taka zmiana dochodu. Decyzji nadano rygor natychmiastowej wykonalności, ponieważ warunki bytowo- rodzinne strony wymagają niezwłocznej pomocy.

Od powyższej decyzji odwołanie wniosła R. H., domagając się przyznania jej zasiłku stałego w wyższej wysokości od dnia 3 grudnia 2010 r., tj. od dnia uchylenia przez sąd obowiązku alimentacyjnego.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Opolu decyzją z dnia [...] sierpnia 2011 r. rozstrzygnięcie organu I instancji utrzymało w mocy. W uzasadnieniu Kolegium podało, że decyzja, na mocy której strona nabyła prawo, może być zmieniona lub uchylona na podstawie art. 163 K.p.a. Za przepis szczególny, o którym mowa w tym przepisie należy w przedmiotowej sprawie uznać art. 106 ust. 5 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. Zgodnie z art. 37 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 pkt 1 i 3 ustawy o pomocy społecznej zasiłek stały przysługuje pełnoletniej osobie samotnie gospodarującej, całkowicie niezdolnej do pracy z powodu wieku lub niepełnosprawności, jeżeli jej dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej. Ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika, że R. H. zamieszkuje sama. Ze względu na stan zdrowia nie jest zdolna do podjęcia pracy zarobkowej, co wynika z orzeczenia Powiatowego Zespołu do spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Kędzierzynie- Koźlu z dnia [...] lipca 2009 r. o zaliczeniu strony- okresowo do dnia 31 lipca 2012 r.- do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności. W tej sytuacji i w związku z wyrokiem z dnia [...] lutego 2011 r., sygn. akt [...] organ I instancji prawidłowo zmienił własną decyzję z dnia [...] lipca 2009 r. w części dotyczącej wysokości zasiłku stałego. Skoro R. H. nie posiada żadnego dochodu, gdyż syn M. H. nie ma już obowiązku płacenia jej alimentów, to wysokość należnego jej zasiłku stałego wynosi 444 zł miesięcznie. Zdaniem Kolegium zmiana sytuacji dochodowej może wpływać na przyznane stronie prawo tylko na przyszłość. Jeżeli sytuacja dochodowa R. H. zmieniła się w miesiącu, w którym sąd uchylił obowiązek alimentacyjny syna, to zmiana kwoty przedmiotowego zasiłku była dopuszczalna dopiero od marca 2011 r. Decyzja organu I instancji prawa zatem nie narusza.

Na powyższą decyzję skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu wniosła R. H. W skardze stwierdziła, że wielokrotnie od sierpnia 2008 r. domagała się zmiany decyzji i wypłacenia jej zasiłku stałego w pełnej wysokości. Dodała, że postępowanie sądowe w sprawie ustalenia obowiązku alimentacyjnego prowadzone było bez jej udziału i zgody. Ona nigdy nie otrzymywała od syna alimentów. W związku z tym organy błędnie uznały, że z tytułu takich alimentów uzyskiwała dochód w kwocie 200 zł. i jej sytuacja dochodowa zmieniła się dopiero od dnia 1 marca 2011 r.

W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Opolu wniosło o jej oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Powołanym na wstępie wyrokiem Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.- dalej powoływana jako P.p.s.a.), uchylił zaskarżoną decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Opolu oraz poprzedzającą ją decyzję Prezydenta Miasta Kędzierzyna – Koźla z dnia [...] marca 2011 r.

W uzasadnieniu Sąd I instancji stwierdził, że zgodnie z art. 106 ust. 5 ustawy o pomocy społecznej - wskazanym przez organ pierwszej instancji jako podstawa zmiany ostatecznej decyzji o przyznaniu skarżącej zasiłku stałego - decyzję administracyjną zmienia się lub uchyla na niekorzyść strony bez jej zgody w przypadku zmiany przepisów prawa, zmiany sytuacji dochodowej lub osobistej strony, pobrania nienależnego świadczenia. Można także zmienić lub uchylić decyzję, jeżeli wystąpiły przesłanki, o których mowa w art. 11, 12 i 107 ust. 5 tej ustawy. Stosownie do art. 8 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej za dochód uważa się sumę miesięcznych przychodów z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku lub w przypadku utraty dochodu z miesiąca, w którym wniosek został złożony, bez względu na tytuł i źródło ich uzyskania. Natomiast w myśl art. 37 ust. 1 pkt 1 ustawy o pomocy społecznej zasiłek stały z pomocy społecznej przysługuje między innymi osobie pełnoletniej samotnie gospodarującej, niezdolnej do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnej do pracy, jeżeli jej dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej. Zasiłek stały w przypadku osoby samotnie gospodarującej ustala się w wysokości różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby, z tym że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 444 zł miesięcznie (ust. 2 pkt 1). Zasiłek stały ma charakter świadczenia obowiązkowego, które musi być przyznane, jeżeli strona spełnia określone warunki ustawowe.

W decyzji o przyznaniu zasiłku stałego określa się datę początkową, od której przysługuje świadczenie. Nie oznacza to jednak, że zasiłek taki przysługuje na czas nieokreślony. Powołany art. 106 ust. 5 cyt. ustawy określa bowiem przypadki, w których decyzję administracyjną dotyczącą świadczeń z pomocy społecznej można zmienić lub uchylić. Do takich obligatoryjnych przesłanek weryfikacji decyzji należy zmiana sytuacji dochodowej strony. Regulacja ta koresponduje z art. 109 ustawy o pomocy społecznej nakładającym na osoby i rodziny korzystające ze świadczeń pomocy społecznej obowiązek niezwłocznego poinformowania właściwego organu o każdej zmianie ich sytuacji osobistej, dochodowej i majątkowej związanej z udzieleniem pomocy. Każda taka zmiana może spowodować dla beneficjenta zarówno negatywne, jak i pozytywne skutki, w postaci przyznania lub pozbawienia świadczenia oraz zwiększenia albo zmniejszenia zakresu pomocy.

W rozpoznawanej sprawie, jako przyczynę zmiany ostatecznej decyzji, organy obydwu instancji uznały zmianę sytuacji dochodowej skarżącej wskutek wyroku z dnia [...] lutego 2011 r., którym Sąd Rejonowy w Kędzierzynie-Koźlu uchylił z dniem [...] grudnia 2010 r. obowiązek alimentacyjny M. H. wobec R. H. Okoliczność ta spowodowała, że dochód skarżącej od wyżej wymienionej daty uległ zmianie i od tego momentu był zerowy.

Odnotować przy tym należy, że R. H. otrzymywała zasiłek stały od dnia 13 maja 2004 r. Zmniejszenie wysokości przyznanego świadczenia nastąpiło na skutek podjętych z urzędu działań organu, które doprowadziły do nałożenia na syna skarżącej obowiązku alimentacyjnego. Po uchyleniu przez sąd takiego obowiązku doszło do kontynuacji prawa do zasiłku stałego w ustawowej wysokości. Skoro zachodzi ciągłość świadczenia, to w przedmiotowej sprawie nie ma zastosowania przewidziana w art. 106 ust.3 ustawy zasada, że przyznanie świadczenia z pomocy społecznej następuje począwszy od miesiąca, w którym został złożony wniosek wraz wymaganą dokumentacją. Poza tym R. H. otrzymywała zasiłek stały w związku z jej niepełnosprawnością. W świetle zaś art.69 ust.3 Konstytucji "osobom niepełnosprawnym władze publiczne udzielają, zgodnie z ustawą, pomocy w zabezpieczeniu egzystencji, przysposobieniu do pracy oraz komunikacji społecznej". Z przepisu tego oraz art.3 ust.1 ustawy o pomocy społecznej wynika wprost, że władza publiczna ma obowiązek zapewnienia beneficjentom stosownej egzystencji i obowiązkowi temu odpowiada prawo tych osób do uzyskania odpowiednich świadczeń z opieki społecznej. Zasiłek stały jest świadczeniem miesięcznym, którego podstawowym celem jest zapewnienie osobie uprawnionej bieżącej egzystencji. W ocenie Sądu I instancji zaskarżona decyzja i decyzja organu I instancji warunków tych- w zakresie początkowego terminu przyznania zasiłku stałego- nie spełniły. Jeżeli skarżąca od 3 grudnia 2010 r. została pozbawiona alimentów, to już od tej daty przysługiwał jej zasiłek stały w pełnej wysokości.

Organy obu instancji błędnie zatem przyjęły, że sytuacja dochodowa skarżącej uległa zmianie dopiero od dnia 1 marca 2011 r. Nie uwzględniły one także i tego, że wskazany wyrok sądu powszechnego, który wpłynął na sytuację dochodową skarżącej, zapadł ze skutkiem ex tunc, co powinno mieć istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia kontrolowanej sprawy. Wyrok sądu powszechnego, zgodnie z art. 365 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296 ze zm.- zwanej dalej "K.p.c."), wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej, a w wypadkach przewidzianych w ustawie, także inne osoby.

Uchylenie obowiązku alimentacyjnego wobec skarżącej, miało bezpośredni wpływ na zmianę jej dochodu, a w konsekwencji na treść decyzji ostatecznej i datę przyznania jej zasiłku stałego w nowej wysokości od daty określonej w wyroku, tj. od dnia 3 grudnia 2010 r. Organy obu instancji błędnie zatem określiły termin przyznania zasiłku stałego w nowej wysokości. Jako początkową przyjęły bowiem inną datę, od tej, którą wyraźnie wskazano w wyroku sądu powszechnego.

W skardze kasacyjnej Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Opolu domagało się uchylenia powyższego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Opolu. Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucono naruszenie:

a/ przepisów prawa materialnego przez błędną wykładnię art. 106 ust. 5 ustawy o pomocy społecznej polegającą na przyjęciu, że możliwe jest na podstawie wyżej wymienionego przepisu wydanie decyzji ze skutkiem ex tunc w sytuacji w której zmiana dochodu wynika z orzeczenia sądu powszechnego, podczas gdy regulacja ta przewiduje tylko zmianę decyzji "na przyszłość";

b/ przepisów postępowania tj. art. 145 § 1 pkt 1 lit. c P.p.s.a. poprzez bezpodstawne uznanie, że w niniejszej sprawie miało miejsce naruszenie przepisów postępowania, które wpłynęło na wynik sprawy polegające na przyjęciu, że w sprawie ma zastosowanie art. 106 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej.

W uzasadnieniu autor skargi kasacyjnej stwierdził, że decyzje przewidziana w art. 106 ust. 5 ustawy o pomocy społecznej mają charakter konstytutywny, co przesądza, że tego rodzaju decyzja może wywierać tylko skutki ex nunc tj. na przyszłość. Wobec tego brak jest jakichkolwiek podstaw do uchylenia lub zmiany decyzji przyznającej prawo do świadczeń z pomocy społecznej z mocą wsteczną Skutek ex tunc można wiązać jedynie z decyzjami deklaratoryjnymi.

W świetle powyższego za nieprawidłowe uznać należy stanowisko Sądu I instancji, zgodnie z którym decyzja zmieniająca prawo do świadczeń może sięgać okresu wcześniejszego niż data wydania decyzji. Nie jest to możliwe nawet w sytuacji, jaka miała miejsce w niniejszej sprawie, to jest wydania przez sąd powszechny orzeczenia kształtującego w treści swej sentencji stosunek prawny ze skutkiem ex tunc.

Nadto nie można zgodzić się z twierdzeniem, że w niniejszej sprawie z uwagi na ciągłość świadczenia przepis art. 106 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej nie będzie mieć zastosowania. Przede wszystkim brak jest podstaw do przyjęcia, że w omawianej sprawie mamy do czynienia z ciągłością świadczenia. Postępowanie w sprawie uchylenia lub zmiany decyzji na podstawie art. 106 ust. 5 ustawy o pomocy społecznej jest bowiem postępowaniem w nowej sprawie. Nie stanowi ono zatem kontynuacji sprawy administracyjnej rozstrzygniętej już ostateczną decyzją, przyznającą określone uprawnienia do świadczeń z pomocy społecznej. W ocenie skarżącego kasacyjnie art. 106 ust. 3 ma zastosowanie także przy wydawaniu decyzji zmieniającej prawo do zasiłku stałego. Wbrew stanowisku WSA w Opolu wskazać należy, że przepis art. 106 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej nie jest konkurencyjny względem przepisu art. 109 cytowanej ustawy. Oba przepisy dotyczą nieco odmiennych materii. Zatem organy obu instancji prawidłowo zinterpretowały powołane przepisy i właściwie je zastosowały.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna nie mogła być uwzględniona, gdyż sformułowane w niej zarzuty nie zawierają usprawiedliwionych podstaw.

W świetle zarzutów podniesionych w rozpoznawanej skardze kasacyjnej podstawową kwestią wymagająca rozstrzygnięcia, jest to od kiedy dopuszczalna jest zmiana decyzji w części dotyczącej wysokości przyznanego i nadal wypłacanego zasiłku stałego. Zgodnie z art.106 ust.5 w zw. z ust.1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 2009 r. Nr 175, poz.1362) decyzję administracyjną w przedmiocie świadczeń z pomocy społecznej zmienia się lub uchyla na niekorzyść strony bez jej zgody w przypadku zmiany przepisów prawa, zmiany sytuacji dochodowej lub osobistej strony, pobrania nienależnego świadczenia. Można także zmienić lub uchylić decyzję, jeżeli wystąpiły przesłanki, o których mowa w art.11, 12 i 107 ust.5 ustawy. Zmiana decyzji administracyjnej na korzyść strony nie wymaga jej zgody. Z treści przytoczonej regulacji wynika, że ustawodawca zezwolił na zmianę lub uchylenie decyzji w przedmiocie świadczeń z pomocy społecznej między innymi w przypadku takiej zmiany sytuacji dochodowej, która ma istotny wpływ na zakres i wysokość przyznanych stronie świadczeń.

Zdaniem autora skargi kasacyjnej decyzje podejmowane na omawianej podstawie mają charakter konstytutywny, co automatycznie ma przesądzać, iż takie rozstrzygnięcia nie mogą działać wstecz, gdyż wywołują one skutki prawne wyłącznie na przyszłość, a tym samym decyzja zmieniająca nie może dotyczyć okresu wcześniejszego niż data jej wydania. Powyższe stanowisko nie zasługuje na aprobatę. Po pierwsze w skardze kasacyjnej niezasadnie odwołano się do wyroku WSA w Warszawie z dnia 14 stycznia 2011 r. sygn. akt I SA/Wa 1001/10, gdyż orzeczenie to zostało wydane w odmiennym stanie faktycznym sprawy. Ponadto wyroki sądowe wiążą wyłącznie w sprawie, w której były wydane. Tak więc okoliczność, że jakiś skład orzekający dokonał innej wykładni art.106 ust.5 ustawy o pomocy społecznej, nie ma znaczenia dla rozpoznawanej sprawy. Po drugie skarżący organ jest niekonsekwentny w swoich twierdzeniach i działaniach. Autor skargi kasacyjnej wywodząc kategorycznie, że decyzja zmieniająca nie może odnosić się do jakiegokolwiek okresu poprzedzającego jej wydanie, zapomniał chyba, że reprezentowane przez niego Kolegium samo zaaprobowało zmianę decyzji z datą wcześniejszą od daty podjęcia decyzji zmieniającej. W dniu [...] sierpnia 2011 r. utrzymało bowiem w mocy jako zgodną z prawem decyzję Prezydenta Miasta Kędzierzyn - Koźle z dnia [...] marca 2011 r., którą organ ten własną decyzję z dnia [...] lipca 2009 r. zmienił z dniem [...] marca 2011 r., czyli właśnie ze skutkiem wstecznym.

W sprawie niesporne jest, że decyzje podejmowane na podstawie art.106 ust.5 ustawy mają charakter konstytutywny. Jednakże wbrew odmiennym zapatrywaniom autora skargi kasacyjnej deklaratoryjność czy konstytutywność decyzji nie przesadza jeszcze o temporalnej skuteczności takich aktów administracyjnych. W doktrynie i judykaturze dominuje bowiem pogląd, że kwestia, jaki skutek ex tunc, czy ex nunc ma określone orzeczenie, związana jest nie z samym podziałem orzeczeń na konstytutywne oraz deklaratoryjne, ale zależy od właściwości stosunku materialnoprawnego oraz stanu faktycznego konkretnej sprawy (M.Kamiński, Teoretyczne problemy podziału decyzji administracyjnych na deklaratoryjne i konstytutywne a zagadnienie ich skuteczności temporalnej, PPP nr 5 z 2008 r. str.47 i nst. oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 lutego 2009 r. sygn. III PO 7/08, OSNP 2010/17-18/222). Każdy akt stosowania prawa odnosi się do określonego stanu faktycznego i w związku z tym jego skutki prawne mogą być powiązane w czasie z zaistnieniem tego stanu faktycznego. Należy więc uznać, iż akt konstytutywny, kreujący określone prawa i obowiązki pozostaje w związku z zaistnieniem przesłanek faktycznych stanowiących podstawę powstania określonych skutków prawnych. W takiej sytuacji konstytutywna decyzja (akt) może działać zarówno z mocą na przyszłość, jak i z mocą wsteczną (wyroki NSA z dnia 28 października 2009 r. sygn. II GSK 153/09 i A. Mączyński, Skuteczność orzeczeń w postępowaniu cywilnym, Kraków 1974, s.151).

Przenosząc powyższe uwagi na grunt rozpoznawanej sprawy, przyjąć należy, że zmiana (uchylenie) decyzji, na podstawie art.106 ust.5 ustawy o pomocy społecznej, co do zasady dopuszczalna jest dopiero po wejściu do obrotu prawnego decyzji modyfikującej decyzję pierwotną. Nie można jednak wykluczyć, że decyzje weryfikujące w omawianym trybie decyzje wcześniejsze mogą mieć skutek wsteczny. Dotyczyć to może przede wszystkim sytuacji, w których zastosowanie takiego skutku odbędzie się z korzyścią dla zainteresowanego. Tak więc zmiana w trybie powołanego przepisu- w zależności od stanu faktycznego i prawnego sprawy- może wywoływać skutek prawny od momentu wejścia w życie decyzji weryfikacyjnej, bądź od wskazanej w tym rozstrzygnięciu daty, która może być wcześniejsza niż data podjęcia decyzji zmieniającej(uchylającej).

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu dokonał zatem prawidłowej wykładni art.106 ust.5 ustawy o pomocy społecznej oraz zasadnie zdyskwalifikował sposób zastosowania przez organy obu instancji tego przepisu oraz art. 106 ust. 3 ustawy. W sprawie nie doszło bowiem do złożenia nowego wniosku i nie chodziło o przyznanie świadczenia od nowa, ale o zmianę wysokości przyznanego wcześniej i nadal otrzymywanego świadczenia. Wobec tego sprawy, w której zapadły decyzje w przedmiocie częściowej weryfikacji pierwotnej decyzji nie można traktować jako nowej. R. H. nabyła prawo do zasiłku stałego z tytułu swej niepełnosprawności. Ta przesłanka przyznania jej świadczenia nie ustała. Z uwagi na zmianę sytuacji dochodowej zachodziła konieczność jedynie weryfikacji wysokości zasiłku a nie samego prawa do otrzymywania takiego świadczenia. Skoro zachowana została ciągłość przedmiotowych uprawnień, to nie może budzić wątpliwości fakt, że mamy do czynienia stale z tą samą sprawą administracyjną w znaczeniu materialnym. Tym samym na obecnym etapie postępowania art.106 ust.5 ustawy o pomocy społecznej nie mógł mieć już zastosowania.

W sprawie bezsporne jest, że zmiana sytuacji dochodowej strony związana była z wyrokiem Sądu Rejonowego w Kędzierzynie Koźlu z dnia [...] lutego 2011 r. sygn. akt [...] uchylającym z dniem [...] grudnia 2010 r. obowiązek alimentacyjny M. H. wobec matki R. H. Wyrok taki znoszący z określonym dniem stosunek alimentacyjny działa wstecz (ex tunc), od tej właśnie daty. Nie istnieją żadne racje prawne i społeczne przemawiające za tym, aby nie respektować zasady wstecznego działania powyższego wyroku także w sprawach z zakresu pomocy społecznej, zwłaszcza w postępowaniu dotyczącym przyznania takiego świadczenia jak zasiłek stały. Po spełnieniu sprecyzowanych warunków ustawa obliguje właściwe organy nie tylko do przyznania uprawnionemu przedmiotowego zasiłku, ale gwarantuje także określoną wysokość takiego świadczenia.

Skoro omawiany wyrok sądu powszechnego ma skutek wsteczny w tym znaczeniu, że od wskazanej w nim daty R. H. nie mogła być już uznawana za osobę, której przysługują zasądzone wcześniej alimenty, to okoliczność ta powinna być uwzględniona również przy zmianie decyzji zasiłkowej i ustaleniu początkowej daty przyznania stronie świadczenia w należnej jej wysokości.

Uchylenie przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu decyzji organów obu instancji było zatem zasadne.

Z powyższych względów Naczelny Sąd Administracyjny orzekł jak w sentencji wyroku na podstawie art.184 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.



Powered by SoftProdukt