Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Małgorzata Miron po rozpoznaniu w dniu 21 października 2015 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia A.J. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 24 kwietnia 2015 r., sygn. akt II SA/Bd 209/15 o odmowie wstrzymania wykonania zaskarżonej decyzji w sprawie ze skargi A.J. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Toruniu z dnia [...] stycznia 2015 r., nr [...] w przedmiocie skierowania na badania lekarskie postanawia: oddalić zażalenie.

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 24 kwietnia 2015 r., sygn. akr II SA/Bd 209/15 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy odmówił A.J. wstrzymania wykonania zaskarżonej decyzji Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Toruniu z dnia [...] stycznia 2015 r., nr [...] w przedmiocie skierowania na badania lekarskie.

Sąd pierwszej instancji wskazał, iż decyzją z dnia [...] stycznia 2015 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Toruniu utrzymało w mocy decyzję Prezydenta Miasta Torunia z dnia [...] grudnia 2014 r. znak [...] orzekającą o skierowaniu A.J. na badania lekarskie w celu stwierdzenia istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami silnikowymi.

W skardze na powyższą decyzję SKO w Toruniu A.J. zawarł wniosek o wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji podnosząc, że wykonanie zaskarżonej decyzji może spowodować dla skarżącego trudne do odwrócenia skutki.

Sąd pierwszej instancji przywołując treść art. 61 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. 2012, poz. 270 ze zm., dalej jako "p.p.s.a."), wyjaśnił, iż dla rozstrzygnięcia kwestii wstrzymania wykonania decyzji o skierowaniu na badania lekarskie, zasadnicze znaczenie ma ocena, czy może powstać znaczna szkoda lub trudne do odwrócenia skutki wywołane wykonaniem tej decyzji, jeżeli okazałoby się, że w wyniku uwzględnienia skargi może dojść do jej ewentualnego wzruszenia. Na wnioskodawcy spoczywa przy tym obowiązek szczególnie wnikliwego uzasadnienia wniosku o wstrzymanie zaskarżonego aktu administracyjnego popartego materiałem dowodowym, tak aby przekonać sąd do zasadności zastosowania ochrony tymczasowej. Dokonując oceny złożonego wniosku w okolicznościach przedmiotowej sprawy, Sąd uznał, iż brak jest uzasadnienia dla wstrzymania wykonania zaskarżonej decyzji. Skarżący nie uprawdopodobnił, że zachodzą ustawowe przesłanki wstrzymania wykonania decyzji, ograniczając się do lakonicznego i skrótowego uzasadnienia. W takiej sytuacji Sąd pozbawiony został możliwości oceny zasadności wniosku, polegającej na zbadaniu, czy wykonanie decyzji o skierowaniu na badania lekarskie może rodzić niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodować trudne do odwrócenia skutki dla skarżącego. Sąd zaznaczył, iż w orzecznictwie sądowoadministracyjnym jednolicie przyjmuje się, że wskazanie niebezpieczeństwa wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków wymaga podania okoliczności, z którymi wiąże się szkoda lub trudne do odwrócenia skutki. Skarżący we wniosku o wstrzymanie wykonania aktu obowiązany jest wskazać okoliczności, które w jego ocenie uzasadniają wniosek, co do tego, że wykonanie aktu może spowodować znaczną szkodę lub trudne do odwrócenia skutki. Tymczasem skarżący ograniczył się do wskazania na potencjalną możliwość spowodowania dla skarżącego trudnych do odwrócenia skutków, jednocześnie ich nie wskazując, ani nieuprawdopodabniając, aby ewentualne skutki np. natury finansowej groziłby skarżącemu ryzykiem wyrządzenia znacznej szkody. Brak danych wskazujących na aktualną sytuację majątkową strony nie pozwolił na ocenę, czy takie ewentualne koszty po stronie skarżącego powstałe w następstwie wykonania tej decyzji stanowić będą uszczerbek dla majątku wnioskodawcy, prowadząc do powstania znacznej szkody, bądź powodując trudne do odwrócenia skutki. Sąd pierwszej instancji podkreślił, że nie jest także przesłanką, uzasadniającą wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji, hipotetyczne pogorszenie możliwości znalezienia pracy przez skarżącego wskutek zatrzymania prawa jazdy z powodu niepoddania się badaniom lekarskim. Ale i tego skutku skarżący nie powołał w swym wniosku. Dlatego też Sąd stwierdził, że nie miał możliwości dokonania oceny zasadności wniosku, polegającej na zbadaniu, czy wykonanie decyzji o skierowaniu na badania lekarskie może rodzić niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodować trudne do odwrócenia skutki dla skarżącego. Sąd podkreślił przy tym, że nałożony na skarżącego obowiązek – poddania się badaniom lekarskim – ma na celu stwierdzenie istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami, w związku z zaistnieniem przypadku nasuwającego zastrzeżenia, co do stanu zdrowia skarżącego. Wykonanie tego obowiązku nie skutkuje bezpośrednio utratą uprawnień do prowadzenia pojazdów (nie jest to decyzja pozbawiająca tych uprawnień), a jedynie powoduje konieczność poddania się określonemu badaniu. Dokonanie tej czynności nie jest jednak przymusowe, co oznacza, że skarżący może nie zgłosić się na przedmiotowe badanie. Konsekwencją tego zaniechania ze strony skarżącego będzie jedynie czasowe uniemożliwienie mu uczestnictwa w ruchu drogowym w roli kierującego pojazdem. Ewentualna decyzja w przedmiocie pozbawienia uprawnień do kierowania pojazdami stanowić będzie natomiast odrębny akt administracyjny, od którego będą przysługiwać skarżącemu środki zaskarżenia na zasadach ogólnych (por. postanowienie WSA w Gliwicach z dnia 14 stycznia 2009 r., sygn. akt II SA/GI 1134/08). Mając powyższe na względzie, na mocy art. 61 § 3 i 5 p.p.s.a., Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy odmówił wstrzymania zaskarżonej decyzji.

Zażalenie na powyższe postanowienie złożył A.J. Postanowienie zaskarżono w całości zarzucając mu naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, tj.:

- art. 61 § 3 p.p.s.a. poprzez niewłaściwe zastosowanie prowadzące do przyjęcia, że wniosek o udzielenie ochrony tymczasowej opiera się na zasadzie skargowości, podczas, gdy ustawodawca nie uzależnia możliwości wstrzymania wykonania zaskarżonej decyzji od wykazania możliwości spowodowania trudnych do odwrócenia skutków lub wyrządzenia znacznej szkody;

- art. 61 § 3 p.p.s.a. w zw. z art. 6 p.p.s.a. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie prowadzące do przyjęcia, że przepis dotyczący wstrzymania wykonania decyzji nakłada na skarżącego obowiązek uprawdopodobnienia (a tym bardziej udowodnienia) określonych przesłanek wstrzymania wykonania zaskarżonego aktu, podczas gdy do skarżącego należy złożenie "wniosku", zaś obowiązek ustalenia czy zachodzą ku temu podstawy obciąża sąd administracyjny, który winien działać w tym zakresie z urzędu, a nadto ustalić stronie występującej w sprawie bez adwokata lub radcy prawnego potrzebnych wskazówek co do czynności procesowych, a także pouczyć ją o skutkach prawnych tych czynności i ich zaniedbań;

- art. 91 § 1 i 3 w zw. z art. 120 w zw. z art. 122 p.p.s.a. poprzez ich niezastosowanie prowadzące w konsekwencji do nieprzesłuchania skarżącego w charakterze strony celem dokładniejszego wyjaśnienia sprawy, podczas gdy skarżący mógł odpowiednio umotywować swój wniosek gdyby wiedział, że jest to niezbędne;

- art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. z 2014 r., poz. 1647, dalej jako "p.u.s.a.") w zw. z art. 7 i 77 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2013 r., poz. 267, dalej jako "k.p.a.") poprzez niepodjęcie czynności niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego zgodnie z zachowaniem reguł procedury przewidzianej w Kodeksie postępowania administracyjnego, skutkujące błędnym przyjęciem, że to na skarżącym ciąży obowiązek udowodnienia zaistnienia przesłanek z art. 61 § 3 p.p.s.a.;

- art. 1 § 1 i 2 p.u.s.a. w zw. z art. 7 i art. 77 § 1 k.p.a. poprzez nieustalenie stanu faktycznego skutkujące przyjęciem, że w niniejszej sprawie nie istnieją trudne do odwrócenia skutki lub wyrządzenie znacznej szkody poprzez niewstrzymanie zaskarżonych decyzji.

Wskazując na powyższe zarzuty wniesiono o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji, ewentualnie o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez wstrzymanie wykonania zaskarżonych decyzji Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Toruniu z dnia [...] stycznia 2015 r. oraz poprzedzającej ją decyzji Prezydenta Miasta Torunia z dnia [...] grudnia 2014 r. oraz o zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

Ponadto stosownie do treści art. 196 p.p.s.a. wniesiono o wstrzymanie przez Wojewódzki Sąd Administracyjny wykonania zaskarżonego postanowienia, a w konsekwencji zaskarżonych decyzji w całości do czasu rozstrzygnięcia zażalenia, albowiem jego wykonanie może spowodować dla skarżącego trudne do odwrócenia skutki. Jednocześnie wniesiono o przeprowadzenie dowodu z następujących dokumentów:

- zaświadczenia z dnia [...] czerwca 2015 r. wydanego przez firmę [...] sp. z o.o.;

- umowy nr [...] o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych "[...]" waloryzowany kursem CHF z dnia 18 maja 2009 r.;

- umowy kredytu mieszkaniowego nr [...] z dnia [...] listopada 2010 r. na okoliczność możliwości wystąpienia w niniejszym przypadku trudnych do odwrócenia dla skarżącego skutków oraz wyrządzenia znacznej szkody.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.

Prawidłowość zaskarżonego postanowienia podlega ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego pod względem jego zgodności z regulacją zawartą w art. 61 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm., dalej "p.p.s.a."), gdyż ten przepis dotyczy udzielenia stronie skarżącej tymczasowej ochrony w postaci wstrzymania wykonania zaskarżonego aktu.

Stosownie do art. 61 § 1 p.p.s.a. wniesienie skargi nie wstrzymuje wykonania aktu lub czynności. Po przekazaniu sądowi skargi sąd może na wniosek skarżącego wydać postanowienie o wstrzymaniu wykonania w całości lub w części aktu lub czynności, o których mowa w § 1, jeżeli zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków.

Katalog przesłanek warunkujących wstrzymanie wykonania zaskarżonego orzeczenia jest zamknięty. Przesłanką wstrzymania decyzji jest niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody. O znacznej szkodzie, w tym szkodzie majątkowej, można mówić, jeśli rozmiary szkody wywołanej wykonaniem zaskarżonego aktu administracyjnego są większe niż zwykle wywołane wykonaniem aktu tego rodzaju. Przesłanka spowodowania trudnych do odwrócenia skutków także musi być rozważana z uwzględnieniem specyfiki aktu administracyjnego, którego dotyczy wniosek o wstrzymanie. Tak więc odwrócenie skutków wywołanych wykonaniem zaskarżonego aktu musi być trudniejsze niż zwykle w tego rodzaju przypadkach.

Wbrew argumentacji zawartej w uzasadnieniu zarzutów podniesionych w zażaleniu, stwierdzić należy, iż to na stronie składającej wniosek w trybie art. 61 § 3 p.p.s.a. ciąży obowiązek wykazania, że zachodzą warunki uzasadniające wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji. Uzasadnienie wniosku powinno odnosić się do konkretnych okoliczności. Nie jest wystarczające samo złożenie wniosku o wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji. Ustalenie, czy grożąca szkoda jest szkodą znaczną jest możliwe w oparciu o okoliczności konkretnej sprawy. Rzeczą Sądu jest zbadanie, czy argumenty przedstawione przez stronę przemawiają (lub nie) za wydaniem postanowienia o wstrzymaniu wykonania zaskarżonej decyzji. Obowiązek uprawdopodobnienia istnienia przesłanek z tego przepisu spoczywa na wnioskodawcy. Przepis art. 61 § 3 p.p.s.a. zobowiązuje stronę do wskazania przesłanek wstrzymania wykonania zaskarżonego aktu lub czynności, nie nakładając obowiązku ich udowodnienia, przy czym uprawdopodobnienie nie może z reguły opierać się na samych twierdzeniach strony. Sąd musi opierać się na jakimś materiale pozwalającym zająć stanowisko. Ciężar uprawdopodobnienia spoczywa na stronie, która wywodzi skutki prawne ze swych twierdzeń (por. Kodeks postępowania cywilnego z komentarzem pod red. J. Jodłowskiego, Warszawa 1989, s. 426). Możliwość wstrzymania wykonania zaskarżonej decyzji na podstawie art. 61 § 3 p.p.s.a. nie oznacza, iż Sąd jest zobligowany w każdym przypadku – niezależnie od okoliczności sprawy – uwzględnić wniosek strony skarżącej. Wniesienie skargi nie pociąga za sobą automatycznego skutku suspensywności i wstrzymanie wykonania zaskarżonego aktu zależy od oceny Sądu, czy istnieją przesłanki uzasadniające takie rozstrzygnięcie ( por. T. Woś [ w:] T. Woś, H. Knysiak – Molczyk, M.Romańska - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Komentarz, Warszawa 2005, s. 294 i n.).

W rozpoznawanej sprawie Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy prawidłowo przyjął, że wniosek strony nie zawiera argumentów, które przemawiałyby za koniecznością wstrzymania wykonania zaskarżonej decyzji. Skarżący nie wykazał bowiem, że wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji jest zasadne w stosunku do niego w kontekście wystąpienia niebezpieczeństwa wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków.

W związku z powyższym stwierdzić należy, że skoro złożony w tej sprawie wniosek o wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji nie zawierał argumentacji odnoszącej się do ewentualnej szkody z tytułu skierowania na badania lekarskie to wniosek ten nie mógł zostać uwzględniony. Podkreślić należy, iż zaskarżona decyzja nie oznacza bowiem pozbawienia skarżącego uprawnienia do kierowania pojazdami. W takiej sytuacji nie może ona spowodować skutków, jakie podnosi skarżący w zażaleniu, a związanych z pozbawieniem go dochodów z tytułu wykonywania pracy z wykorzystaniem samochodu jako jej narzędzia. Uzasadnienia wystąpienia tych przesłanek nie stanowią argumenty o konieczności posiadania prawa jazdy, bowiem w zaskarżonej decyzji organ potwierdził jedynie zasadność skierowania skarżącego na badania lekarskie w celu stwierdzenia istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami. Zaskarżona decyzja nie pozbawia więc skarżącego uprawnień do kierowania pojazdami mechanicznymi. Sprawy dotyczące cofnięcia uprawnienia do kierowania pojazdem silnikowym, w razie zaistnienia powyższych okoliczności podlegają jednakże załatwieniu w odrębnym postępowaniu.

Z uwagi na powyższe Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 184 w związku z art. 197 § 2 p.p.s.a. oddalił zażalenie.

.