Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Barbara Pasternak Sędzia WSA Janusz Kasprzycki Sędzia NSA Maria Zawadzka (spr.) po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu 24 listopada 2016. r. sprawy ze skargi M. M. na postanowienie Wojewody z dnia 2 marca 2016 r., nr [...] w przedmiocie odmowy przywrócenia terminu do wniesienia wezwania do usunięcia naruszenia prawa oddala skargę

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 2 marca 2016 r., nr [...] Wojewoda utrzymał w mocy postanowienie Prezydenta Miasta z dnia [...] 2016 r., znak: [...] stanowiące o odmowie M. M. (dalej: "skarżąca") przywrócenia terminu do wniesienia wezwania do usunięcia naruszenia prawa.

Zaskarżone postanowienie zostało wydane w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych.

Prezydent Miasta postanowieniem z [...] 2015 roku, znak: [...] odmówił skarżącej będącej aplikantką adwokacką przyznania wynagrodzenia za pełnienie funkcji przedstawiciela B. G. nieobecnego w postępowaniu administracyjnym dotyczącym wymeldowania.

Przesyłkę zawierającą przedmiotowe postanowienie operator pocztowy doręczył skarżącej w dniu 2 listopada 2015 r. pod wskazany przez skarżącą adres do korespondencji, tj. T, ul. S. Pod adresem tym znajduje się kancelaria adwokacka, w której skarżąca odbywała praktyki w ramach aplikacji adwokackiej.

Powyższa przesyła została odebrana przez sekretarz kancelarii K. K. – W.

Pismem z 7 grudnia 2015 r. skarżąca wniosła o przywrócenie terminu do wniesienia wezwania o usunięcie naruszenia prawa. We wniosku podała, że uchybienie terminu nastąpiło bez jej winy, a wniesienie wezwania w terminie było niemożliwe z powodu trudnej do przezwyciężenia przeszkody, tj. nieobecności w Adwokackiej Spółce Partnerskiej A i braku wiadomości o otrzymaniu postanowienia. Skarżąca podniosła, że przesyłka zawierająca postanowienie z dnia [...] 2015 r. zostało doręczone osobie nieuprawnionej do jej odbioru (sekretarzowi kancelarii), a z jej treścią mogła zapoznać się dopiero po dniu 2 grudnia 2015 r.

Jednocześnie z wniesieniem prośby o przywrócenie terminu złożone zostało wezwanie o usunięcie naruszenia prawa oraz oświadczenie K. K. – W., że ww. przesyłkę przekazała skarżącej dopiero w dniu 3 grudnia 2015 r.

Prezydent Miasta postanowieniem z [...] 2016 r. odmówił skarżącej przywrócenia terminu do wniesienia wezwania do usunięcia naruszenia prawa poprzez wydanie postanowienia w sprawie przyznania wynagrodzenia za pełnienie funkcji przedstawiciela B. G. nieobecnego w postępowaniu administracyjnym. W uzasadnieniu postanowienia podniesiono, że wnioskodawczyni nie przedstawiła powodów swojej nieobecności pod adresem, który wskazała we wniosku, zatem - zdaniem organu - nie podjęła nawet próby uprawdopodobnienia braku swojej winy w tym zakresie. Odnośnie skuteczności doręczenia ww. postanowienia, organ pierwszej instancji stwierdził, że było ono skuteczne. Przesyłkę doręczono pod wskazany przez skarżącą adres kancelarii adwokackiej, a odebrała ją pracownica kancelarii, posługująca się imienną pieczęcią "sekretarz kancelarii". Podkreślono też, że skarżąca nigdy nie kwestionowała skuteczności doręczeń poprzednich przesyłek kierowanych do niej jako kuratora B. G. na adres kancelarii, odbieranych przez jej pracowników, min. K. K. – W.

W zażaleniu na powyższe postanowienie skarżąca zarzuciła ww. postanowieniu naruszenia art. 58 K.p.a., art. 112 K.p.a. oraz art. 264 K.p.a. w zw. z art. 15 § 2 K.p.a. w zw. z art. 126 K.p.a. Skarżąca podniosła, że wbrew twierdzeniom organu I instancji uprawdopodobniła, że uchybienie terminu nastąpiło bez jej winy z uwagi na jej nieobecność w kancelarii, której adres wskazała jako adres do doręczeń oraz brak wiadomości o otrzymaniu postanowienia.

Zaskarżonym postanowieniem Wojewoda utrzymał w mocy postanowienie organu I instancji. W uzasadnieniu rozstrzygnięcia organ II instancji podzielając stanowisko Prezydenta Miasta stwierdził, że skarżąca nie uprawdopodobniła, że uchybienie terminu nastąpiło bez jej winy. Dodano, również że także na etapie zażalenia skarżąca nie powołała się na jakiekolwiek okoliczności, które wskazywałyby, iż w ciągu czternastodniowego terminu do wniesienia wezwania do usunięcia naruszenia prawa, faktycznie miały miejsce zdarzenia, które uniemożliwiły jej wniesienie żądania w ustawowym terminie, a tym samym, które dawałyby podstawę do stwierdzenia, że przyczyny uchybienia terminu do wniesienia wezwania o usunięcie naruszenia prawa były przez nią niezawinione. W świetle powyższego organ odwoławczy doszedł do przekonania, że przywrócenie terminu do wniesienia wezwania do usunięcia naruszenia prawa nie było możliwe, gdyż nie zostały przez wnoszącą spełnione łącznie wszystkie przesłanki warunkujące przywrócenie uchybionego terminu wynikające z art. 58 K.p.a.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie skarżąca zarzuciła naruszenie:

art. 156 § 1 pkt. 2 K.p.a., poprzez jego niezastosowanie, podczas gdy

postanowienie z dnia [...] 2015 r. znak: [...] zostało wydane z rażącym naruszeniem prawa;

art. 58 K.p.a., poprzez nieuwzględnienie przywrócenia terminu, podczas gdy zgodnie z dyspozycją art. 58 k.p.a. zostały zrealizowane wszystkie przesłanki;

art. 40 K.p.a., poprzez jego niezastosowanie, podczas gdy organ II instancji stwierdza, iż sekretarz kancelarii jest osobą uprawnioną do odbioru korespondencji i w żaden sposób nie można uznać, jako doręczenie osobie nieuprawnionej, podczas gdy sekretarz w/w nigdy nie została upoważniona pisemnie do odbioru korespondencji kuratora M. M.;

art. 112 K.p.a., poprzez jego niezastosowanie w zakresie, w jakim organ administracyjny II instancji nie uwzględnił wniosku o przywrócenie terminu z wezwaniem do usunięcia naruszenia prawa z dnia 7 grudnia 2015 r., jako zażalenia na postanowienie z dnia [...] 2015 r., z uwagi na fakt, że organ administracyjny błędnie pouczył mnie, co do braku przysługującego mi środka zaskarżenia od postanowienia z dnia [...] 2015 r., znak: [...], odmawiającego przyznania wynagrodzenia za pełnienie funkcji przedstawiciela B. G. nieobecnego w postępowaniu administracyjnym zakończonym wydaniem z upoważnienia Prezydenta Miasta decyzji o umorzeniu postępowania z dnia [...] 2015 r.;

naruszenie art. 264 K.p.a. w zw. z art. 126 K.p.a., poprzez jego niezastosowanie w zakresie, w jakim organ administracyjny I instancji błędnie zastosował przepis pouczając, iż nie służy zażalenie na postanowienie z dnia [...] 2015 r., znak: [...], gdzie przepis wskazuje, iż zażalenie przysługuje;

innych przepisów postępowania, które miały istotny wpływ na wynik sprawy, a to art. 7 K.p.a., art. 77 K.p.a. w zakresie, w jakim organ zobowiązany do rozważenia całokształtu materiału nie wziął pod uwagę pisemnych wyjaśnień skarżącej, w których wskazywałam na brak możliwości przeciwdziałania naruszeniu.

W uzasadnieniu skargi skarżąca podniosła min., że uchybienie terminowi nastąpiło bez jej winy albowiem w tamtym okresie nie była dostępna w miejscu praktyk i nie było z nią żadnego kontaktu ponieważ przygotowywała się do ważnego egzaminu z prawa karnego jaki zdawała wówczas w Okręgowej Radzie Adwokackiej będąc na pierwszym roku aplikacji.

Odnośnie skuteczności doręczenia przesyłki zawierającej postanowienie z dnia [...] 2015 r. znak: [...] skarżąca podniosła, że skoro jej prywatna korespondencja została skierowana do niej, to sekretarz kancelarii nie miała żadnego umocowania do jej otwarcia.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie zważył, co następuje.

Sprawa niniejsza została rozpoznana w postępowaniu uproszczonym na posiedzeniu niejawnym na podstawie art. 119 pkt 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2016 r. poz. 718 ze zm.), dalej: "P.p.s.a.". Zgodnie z treścią przywołanego przepisu sprawa może być rozpoznana w trybie uproszczonym, jeżeli przedmiotem skargi jest postanowienie wydane w postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie albo kończące postępowanie, a także postanowienie rozstrzygające sprawę co do istoty oraz postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które służy zażalenie.

Sąd administracyjny w ramach kontroli działalności administracji publicznej, przewidzianej w art. 3 P.p.s.a. uprawniony jest do badania, czy przy wydaniu zaskarżonego aktu nie doszło do naruszenia przepisów prawa materialnego i przepisów postępowania, nie będąc przy tym związanym granicami skargi (art. 134 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi). Orzekanie - w myśl art. 135 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - następuje w granicach sprawy będącej przedmiotem kontrolowanego postępowania administracyjnego, w której został wydany zaskarżony akt lub podjęta została czynność i odbywa się z uwzględnieniem wówczas obowiązujących przepisów prawa. Wady skutkujące koniecznością uchylenia decyzji lub postanowienia wskazane są w przepisie art. 145 § 1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Natomiast w wypadku nieuwzględnienia skargi sąd, w myśl art. 151 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi skargę oddala.

Dokonując kontroli zaskarżonego postanowienia w oparciu o wyżej opisane zasady, orzekający w niniejszej sprawie Sąd doszedł do przekonania, że nie narusza ono prawa w sposób powodujący konieczność jego wyeliminowania z obrotu prawnego, a zatem skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie była kwestia istnienia podstaw do przywrócenia skarżącej terminu do wniesienia wezwania do usunięcia naruszenia prawa przez Prezydenta Miasta w sprawie o odmowie przyznania skarżącej wynagrodzenia za pełnienie funkcji przedstawiciela nieobecnego B. G., w sprawie o wymeldowanie.

Skarżąca w skardze podnosiła zarzuty dotyczące postanowienia Prezydenta Miasta z dnia [...] 2015 r., znak: [...] nie mniej jednak Sąd nie będzie się do nich odnosił, gdyż dotyczą kwestii wykraczających poza zakres niniejszej sprawy.

W niniejszej sprawie należało odnieść się do dwóch zasadniczych kwestii:

1. skuteczności doręczenia skarżącej przesyłki zawierającej postanowienie z [...] 2015 r., na wskazany przez skarżącą adres do doręczeń,

2. istnienia przesłanek do przywrócenia terminu do wniesienia wezwania do usunięcia naruszenia prawa.

W ocenie Sądu doręczenie ww. przesyłki na wskazany przez skarżącą adres, nie będący adresem jej zamieszkania, ani miejsca pracy było skuteczne.

Kwestię doręczania pism osobom fizycznym reguluje art. 42 K.p.a., który w § 1 stanowi, że pisma doręcza się osobom fizycznym w ich mieszkaniu lub miejscu pracy.

Przepisy K.p.a. nie regulują kwestii dotyczących sposobu doręczenia pism na adres wskazany do korespondencji lub dla doręczeń. Żaden przepis K.p.a. nie wskazuje wprost możliwości wyznaczenia przez stronę adresu "do korespondencji" lub "dla doręczeń". Nie oznacza to jednak, że wskazanie organowi takiego adresu nie jest wiążące dla organów (por. wyrok WSA w Szczecinie z dnia 6 lipca 2011 r., sygn. akt I SA/Sz 89/11). Zatem należało przyjąć, że organ był zobowiązany dostarczyć przesyłkę skarżącej na adres przez nią wskazany, co zresztą uczynił.

Orzekający w sprawie Sąd podziela stanowisko wyrażone w wyroku NSA z dnia 4 listopada 2010 r., sygn. akt I OSK 910/10, znajdujące odpowiednio zastosowanie w niniejszej sprawie, gdzie stwierdzono, że "Adresatem, o którym stanowi art. 42 k.p.a., jest nie tylko osoba faktycznie zamieszkująca pod adresem doręczenia, ale również osoba, która taki adres wskazała, jako adres dla doręczeń. Skoro tak, to domownikiem w rozumieniu art. 43 k.p.a. jest faktycznie zamieszkująca pod tym adresem pełnoletnia osoba. Domniemywa się, że osoba dorosła odbierająca korespondencję w imieniu pełnomocnika kierowaną na adres przez niego wskazany jest domownikiem lub osobą przez niego upoważnioną do odbioru korespondencji."

Odnosząc powyższe do stanu faktycznego badanej sprawy Sąd stwierdza, że bezpodstawne jest stanowisko skarżącej, że przedmiotową przesyłkę odebrała osoba nieupoważniona. Skoro skarżąca sama wskazała adres kancelarii, jako adres do doręczeń, to trudno aby kwestionowała upoważnienie osoby tam zatrudnionej do odbioru korespondencji kierowanej na ten adres. Nie bez znaczenia jest też fakt, że skarżąca nigdy nie kwestionowała skuteczności doręczeń przesyłek kierowanych do niej w toku postępowania na adres kancelarii, odbieranych pod jej nieobecność przez pracowników kancelarii, w tym także K. K. – W.

Uznając doręczenie przedmiotowej przesyłki za skuteczne należy przejść do rozważenia, czy w niniejszej sprawie zaistniały przesłanki przywrócenia skarżącej terminu do wniesienia wezwania do usunięcia naruszenia prawa.

Zgodnie z treścią art. 58 § 1 K.p.a. w razie uchybienia terminu należy przywrócić termin na prośbę zainteresowanego, jeżeli uprawdopodobni, że uchybienie nastąpiło bez jego winy. Osoba zainteresowana powinna więc uwiarygodnić swoją prośbę o przywrócenie terminu argumentacją, że przeszkoda była od niej niezależna i powstała w czasie biegu terminu do dokonania czynności procesowej (nawet w ostatnim dniu terminu) i trwała po jego upływie (B. Adamiak (w:) B. Adamiak, J. Borkowski, Kodeks..., s. 303). Zainteresowany przywróceniem terminu powinien zatem wykazać, że mimo należytej staranności (przy użyciu największego w danych warunkach wysiłku) nie udało mu się zachować terminu, tak by umożliwić organowi administracji publicznej powzięcie przekonania o prawdopodobieństwie braku winy w uchybieniu terminowi po stronie zainteresowanego (por. wyrok NSA z dnia 14 stycznia 2000 r., I SA/Gd 794/99 LEX nr 40381; wyrok WSA w Warszawie z dnia 25 stycznia 2013 r., I SA/Wa 673/12 LEX nr 1325414).

Zarówno w doktrynie, jak i orzecznictwie sądów administracyjnych podkreśla się, że przy ocenie winy należy przyjąć "obiektywny miernik staranności", jakiej można wymagać od strony dbającej należycie o swoje interesy. Przywrócenie terminu ma charakter wyjątkowy i nie jest możliwe, gdy strona dopuściła się chociażby lekkiego niedbalstwa (Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz. Hanna Knysiak – Molczyk (red), WK 2015).

W niniejszej sprawie skarżąca stwierdziła, że nie ponosi winy w uchybieniu terminu ponieważ była nieobecna przez dłuższy czas w kancelarii i nie miała informacji o otrzymaniu przesyłki zawierającej ww. postanowienie. W ocenie Sądu podane przez skarżącą okoliczności nie uprawdopodabniają braku jej winy w uchybieniu terminu. Skarżąca będąc aplikantką adwokacką, pełniącą funkcję przedstawiciela B. G. nieobecnego w postępowaniu administracyjnym, powinna była dochować należytej staranności aby kontrolować wpływ kierowanych do niej przesyłek na wskazany przez nią adres. Sama nieobecność skarżącej w kancelarii nie wykluczała możliwości telefonicznego kontaktu z kancelarią w sprawie otrzymywanej poczty, czy też upoważnienia pracownika kancelarii do otwarcia przesyłki i poinformowania skarżącej o jej treści. Działając jako przedstawiciel nieobecnego w postępowaniu administracyjnym skarżąca powinna była zakładać, że może do niej zostać skierowana korespondencja od organu. Przewidując swoją dłuższą nieobecność (a pewnością mogła ją przewidzieć skoro uczyła się do egzaminu) powinna była na bieżąco monitorować tę kwestę. Sąd zaznacza, że od skarżącej jako aplikantki adwokackiej powinno oczekiwać się wyższej miary staranności w prowadzeniu powierzonych jej spraw, w ramach których reprezentuje interesy innych osób.

Jednocześnie skarżąca nie wskazała na okoliczności, które uniemożliwiłyby jej kontakt z kancelarią w terminie do dokonania czynności (np. nagła choroba, czy nie dające się przezwyciężyć problemy komunikacyjne).

Powyższe wskazuje zatem, że organy słusznie przyjęły, że skarżąca nie uprawdopodobniła aby uchybiła terminowi do wniesienia wezwania do usunięcia naruszenia prawa bez swojej winy.

Mając powyższe na uwadze Sąd orzekł jak w sentencji wyroku, na podstawie art. 151 P.p.s.a.