Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w składzie następującym: Przewodniczący WSA Krystyna Józefczyk Sędziowie WSA Joanna Zdrzałka /spr./ WSA Piotr Godlewski Protokolant starszy sekretarz sądowy Anna Mazurek - Ferenc po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 kwietnia 2016 r. sprawy ze skargi T. J. na orzeczenie dyscyplinarne Dyrektora Izby Celnej z dnia [...] października 2015 r. nr [...] w przedmiocie wydalenia ze służby uchyla zaskarżone orzeczenie dyscyplinarne i orzeczenie dyscyplinarne Naczelnika Urzędu Celnego z dnia [...] maja 2014 r., nr [...]; nr [...], nr [...].

II SA/Rz 1645/15

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia [.] kwietnia 2012 r. Naczelnik Urzędu Celnego w [.] wszczął postępowanie dyscyplinarne przeciwko starszemu specjaliście Służby Celnej TJ - młodszemu aspirantowi celnemu o to, że w dniach 28 listopada 2011 r., 6 grudnia 2011 r. i 18 grudnia 2011 r. w trakcie pełnienia służby w Oddziale Celnym w [.] na stanowisku kontrolnym TIR-wywóz/dokumenty nieprawidłowo przeprowadził czynności związane z nadzorem fizycznego wyprowadzenia towarów tj. oględzin towarów wywożonych trzema wyszczególnionymi w sentencji postanowienia samochodami ciężarowymi, skutkiem czego potwierdził wywóz towarów w postaci wyrobów tytoniowych o wadze 16.800 kg, 17.500 kg i 17.500 kg, nie stwierdzonych po stronie ukraińskiej na ww. samochodach, tj. o niedopełnienie obowiązków wynikających z obowiązujących przepisów, a określone w art. 166 pkt 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o Służbie Celnej (Dz. U. Nr 168, poz. 1323, ze zm.).

Po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego, orzeczeniem dyscyplinarnym z dnia [.] lutego 2013 r. Naczelnik Urzędu Celnego uznał skarżącego za winnego zarzucanego i opisanego wyżej czynu oraz orzekł o wymierzeniu mu kary dyscyplinarnej wydalenia ze Służby Celnej, jednakże rozstrzygnięcie to zostało po rozpatrzeniu odwołania TJ uchylone orzeczeniem dyscyplinarnym Dyrektora Izby Celnej w [.] z dnia [.] września 2013 r. Zdaniem organu odwoławczego kara wydalenia ze służby była zbyt surowa w zestawieniu ze zgromadzonym w aktach i wymagającym uzupełnienia materiałem dowodowym.

Kolejno orzeczeniem dyscyplinarnym z dnia [.] maja 2014 r. Naczelnik Urzędu Celnego w [.] ponownie uznał TJ za winnego zarzucanego mu czynu (opisanego na wstępie) oraz orzekł karę dyscyplinarną wydalenia ze Służby Celnej.

W podstawie prawnej powołano art. 169 ust. 1, art. 178 ust. 1 i 3, art. 167 ust. 1 pkt 10 i ust 4 ustawy o Służbie Celnej, § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 lutego 2010 r. w sprawie trybu przeprowadzania postępowania wyjaśniającego i dyscyplinarnego w stosunku do funkcjonariuszy celnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 31 poz. 159) oraz art. 442 § 1 – 3 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555 z późn. zm.).

Zdaniem Naczelnika przeprowadzone postępowanie dowodowe pozwoliło wykazać, że skarżący nieprawidłowo przeprowadził czynności związane z nadzorem fizycznego wyprowadzania towarów tj. oględziny towarów, a zaistniałe uchybienie miało niewątpliwie charakter umyślny. W dniach 28 listopada 2011 r., 6 grudnia 2011 r. oraz 18 grudnia 2011 r., na pojazdach ciężarowych terytorium RP opuścił towar w postaci cegieł budowlanych, co potwierdzają dokonane na Ukrainie zgłoszenia celne do dopuszczenia i obrotu na terenie Ukrainy takiego towaru. Masa przewożonej cegły budowlanej była zbliżona do masy objętych zgłoszeniami celnymi wyrobów tytoniowych. W sytuacjach tych skarżący winien przeprowadzić oględziny przedmiotu kontroli tj. wywożonych towarów, a nie tylko pojazdów, którymi były one przewożone. W ocenie organu skarżący posiadający szerokie doświadczenie zawodowe miał świadomość, że kontrola wywożonego towaru polega na jego oględzinach, bowiem jak przyznał w toku czynności służbowych otwierał pojazdy i oglądał towary. Na skutek naruszenia obowiązków służbowych doszło zaś do potwierdzenia przez skarżącego wywozu wyrobów tytoniowych, który to towar nie opuścił obszaru celnego Wspólnoty. Niedopełnienie obowiązków służbowych doprowadziło do powstania zobowiązania podatkowego w podatku akcyzowym w wysokości 21.000.000 zł, a nadto nieuprawnione zastosowanie stawki 0% w podatku od towarów i usług. Zdaniem Naczelnika waga wskazanych kryteriów była tak duża, że wpłynęła na orzeczenie najsurowszej kary dyscyplinarnej, pomimo dotychczasowej dobrej oceny obwinionego.

W odwołaniu od tego orzeczenia TJ podniósł, że kara wydalenia ze służby jest karą zbyt surową w zestawieniu ze zgromadzonym materiałem dowodowym, co zostało zresztą słusznie zauważone przez organ odwoławczy w uprzednio wydanym rozstrzygnięciu kasacyjnym i zignorowane przy ponownym rozpatrzeniu sprawy przez organ I instancji. Pomimo bowiem obszernego uzasadnienia, nie wskazano wyraźnie na czym ma polegać wina skarżącego. Ponadto pomimo, że wcześniej obwiniony oświadczył, że otworzył tylną część naczepy kontrolowanych pojazdów, obecnie z uwagi na upływ czasu nie pamięta czy istotnie tak było. W czasie popełnienia zarzucanych mu czynów odprawiał bowiem setki pojazdów i mógł po prostu się pomylić. Co również istotne wszystkie czynności związane z odprawą kontrolowanych pojazdów zostały wykonane zgodnie z instrukcją stanowiskową, obowiązującymi poleceniami służbowymi oraz przepisami prawa. Odwołujący dokonał wówczas oględzin zewnętrznych naczepy, linki celnej oraz zamknięć celnych, a wcześniej kontroli dokumentów i środków przewozowych, co zostało potwierdzone wpisami do systemu TCS.

Orzeczeniem dyscyplinarnym z dnia [.] października 2015 r. nr [.] Dyrektor Izby Celnej w [.], działając na podstawie art. 411 § 1 K.p.k. w zw. z art. 187 ustawy o Służbie Celnej, utrzymał w mocy orzeczenie organu I instancji.

W uzasadnieniu wyjaśnił dodatkowo, że przyjęcie za obwinionym, iż podczas oględzin nie otwierał naczep oznacza, że nie wykonał obowiązków, które nałożyli na niego przełożeni. Ze złożonych przez niego wyjaśnień wynika bowiem, że miał świadomość obligatoryjnego wykonania tych czynności. Za okoliczność usprawiedliwiającą takie zachowanie nie sposób uznać dużego natężenia ruchu na przejściu granicznym, gdyż czynność otwarcia naczepy zajmuje, co przyznaje zresztą sam obwiniony, około 1 sekundy. Rezygnacja z otwarcia drzwi była zatem świadomą i samowolnie podjętą przez TJ decyzją, co potwierdza umyślność jego działania.

Zdaniem organu nie sposób przyjąć również, że czynności dokonane przez obwinionego wypełniały przepisy prawa, wewnętrzne wytyczne zawarte w poleceniu Kierownika Oddziału Celnego w [.] nr [.] /2008 z dnia [.] października 2008 r. oraz instrukcji stanowiskowej. Zgodnie bowiem z treścią art. 793a ust. 1 Rozporządzenia Komisji (EWG) nr 2454/93 z dnia 2 lipca 1993 r., zanim towary opuszczą obszar celny Wspólnoty urząd celny wyprowadzenia przeprowadza odpowiednie kontrole wynikające z analizy ryzyka, upewniając się przede wszystkim, czy przedstawione towary są zgodne z towarami zgłoszonymi. Stosownie zaś do treści § 23 ust. 1 i ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 21 stycznia 2011 r. w sprawie wykonywania kontroli przestrzegania przepisów prawa celnego oraz innych przepisów związanych z przywozem i wywozem towarów (tekst jedn. Dz. U. z 2013 r. poz. 176), kontrola stosowania procedury wywozu jest wykonywana przez sprawdzenie czy podmiot podlegający kontroli przestrzega określonych przepisami prawa warunków stosowania tej procedury. Kontrola ta jest wykonywana w szczególności przez weryfikację zgodności stanu faktycznie wywożonego towaru z danymi zawartymi w zgłoszeniu celnym oraz w dokumentach stanowiących załącznik do zgłoszenia celnego. Materiał dowodowy zgromadzony w aktach sprawy jednoznacznie wskazuje, że skarżący obowiązków tych nie zrealizował. Wprawdzie kontrole wynikają z indywidualnej analizy ryzyka, niemniej w opisywanej sprawie wywożony towar był towarem akcyzowym w postaci wyrobów tytoniowych, a T. J., co sam przyznał, zdawał sobie sprawę z ryzyka związanego z tego rodzaju towarem.

Zdaniem organu odwoławczego wyjaśnienia funkcjonariusza o braku czasu na dokonanie kontroli towaru z powodu wzmożonego ruchu granicznego nie zasługiwały na uwzględnienie. W dniach, w których doszło do opisanych zdarzeń obwiniony, niezależnie od powodów, przeprowadzał całkowite i częściowe rewizje celne w stosunku do innych towarów, a zatem jeżeli zachodziła potrzeba, rewizja wywożonego towaru była przeprowadzana. Tym bardziej, że obwiniony miał świadomość możliwości nadużyć związanych z wywozem papierosów, a podczas odprawy przeprowadzonej w dniu 18 grudnia 2011 r. ustalono, iż jako kierowcę pojazdu wpisano DD, podczas gdy w rzeczywistości kierowcą był AT. Niezależnie również od tego, czy obwiniony podczas przeprowadzonych kontroli otwierał czy nie otwierał drzwi naczep, zdaniem organu w sposób umyślny nie dopełnił obowiązków służbowych opisanych w przedstawionym mu zarzucie.

Orzeczenie to zaskarżył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie TJ, wnosząc o stwierdzenie jego nieważności, względnie uchylenie go oraz uchylenie poprzedzającego go orzeczenia Naczelnika Urzędu Celnego.

Podtrzymując zarzuty sformułowane we wniesionym odwołaniu, zaskarżonemu rozstrzygnięciu zarzucił:

I. naruszenie przepisów art. 7 i art. 77 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (obecnie t.j. Dz. U. z 2016 r. poz. 23)- "k.p.a.", poprzez błędną ocenę zebranego materiału dowodowego prowadzącą do wadliwego ustalenia, że obwiniony TJ naruszył obowiązki służbowe w trakcie pełnienia służby w Oddziale Celnym w [.] na stanowisku kontrolnym TIR - wywóz/dokumenty, czym naruszył normy prawne zawarte w art. 793a Rozporządzenia Komisji (EWG) nr 2913/92 ustanawiającego Wspólnotowy Kodeks Celny, skutkiem czego potwierdził wywóz towarów w postaci wyrobów tytoniowych, niestwierdzonych po stronie ukraińskiej (niedopełnienie obowiązków wynikających z obowiązujących przepisów określone w art. 166 pkt 1 ustawy o Służbie Celnej),

II. naruszenie przepisów art. 7 i art. 77 § 1 k.p.a. w zw. z art. 75 § 1 k.p.a. i 78 § 1 k.p.a., poprzez niezasadne oddalenie wniosków dowodowych, co uniemożliwiło weryfikację istotnych okoliczności mających ogromne znaczenie dla prowadzonego postępowania,

III. naruszenie przepisu art. 5 § 2 Kodeksu postępowania karnego w zw. z art. 187 ustawy o Służbie Celnej, poprzez nie zastosowanie zasady domniemania niewinności i zasady in dubio pro reo, w sytuacji wystąpienia licznych wątpliwości, które winny zostać rozpatrzone na korzyść obwinionego T. J.,

IV. przypisanie skarżącemu, że 28 listopada 2011 r., 6 grudnia 2011 r. i 18 grudnia 2011 r. w trakcie pełnienia służby w Oddziale Celnym w [.] na stanowisku kontrolnym TIR - wywóz/dokumenty dokonał odprawy towarów w wywozie poza obszar celny Wspólnoty wskazanych w dokumentach [.], MRN 1[.] i MRN [.] w systemie TCS, podczas, gdy taka sytuacja nie miała miejsca. Odpraw tych dokonał bowiem Naczelnik Urzędu Celnego w [.], który decyzjami z dnia 3 grudnia 2012 r. uznał, że towar objęty ww. zgłoszeniami został wywieziony z obszaru Wspólnoty,

V. wadliwe sporządzenie uzasadnienia orzeczenia, poprzez nie ustalenie i nie rozważenie wszystkich okoliczności istotnych dla sprawy, co prowadzi do wniosku, iż przedmiotowa decyzja nosi cechy dowolności i jest przez to arbitralna.

W uzasadnieniu skarżący podał, że wszystkie obowiązki służbowe w dniach objętych zarzutem wykonał prawidłowo, zgodnie z przepisami prawa, poleceniami, wytycznymi, instrukcją stanowiskową i kryteriami kwalifikującymi do kategorii stanowisk. Do obowiązków funkcjonariusza pracującego na stanowisku TIR- wywóz/dokumenty należało dokonanie oględzin, które zgodnie z obowiązującą w dacie stawianych zarzutów instrukcją stanowiskową polegały na oględzinach zewnętrznych naczepy, linek oraz zamknięć celnych. W zakresie obowiązków skarżącego jako starszego specjalisty nie leżała bowiem realizacja spraw w zakresie czynności eksperckich, a jedynie samodzielna realizacja zadań o większym stopniu złożoności i trudności na podstawie istniejących rozwiązań lub wytycznych.

W ocenie skarżącego tak organ I instancji, jak i organ odwoławczy wydały kwestionowane orzeczenia na podstawie wadliwie ustalonego stanu faktycznego sprawy. Całkowicie pominięto bowiem kwestie włoskich zamknięć celnych na kontrolowanym towarze. Nie wykazano również, dlaczego wywożony towar w postaci wyrobów tytoniowych uznano za towar wrażliwy i nietypowy, skoro w systemie TCS oraz ECS nie było w stosunku do niego żadnych zastrzeżeń systemowych ani wytycznych analizy ryzyka. Ponadto, zdaniem skarżącego, organ odwoławczy niesłusznie odmówił wiary wyjaśnieniom kierowników zmian, którzy przesłuchiwaniu potwierdzili, że czynności dokonane przez skarżącego wykonane zostały prawidłowo. Nie jest również odosobnionym przypadek, że na Ukrainie nie stwierdzono towaru, który objęty był zgłoszeniami celnymi. Przypadki takie zdarzają się dość licznie, niemniej postępowania wówczas są umarzane i nie zostają wyciągnięte żadne konsekwencji w stosunku do funkcjonariuszy, którzy dokonali odpraw.

W odpowiedzi na skargę Dyrektor Izby Celnej wniósł o jej oddalenie, podtrzymując dotychczas wyrażone stanowisko. Podał, że wszystkie motywy podjętego orzeczenia dyscyplinarnego zostały wyjaśnione skarżącemu tak w toku postępowania, jak i w uzasadnieniu zaskarżonego rozstrzygnięcia. Kwestia włoskich zamknięć celnych, a w istocie ich braku, została wyjaśniona w sposób nie budzący wątpliwości, co sam skarżący potwierdził w systemie TCS. Przeprowadzenie zaś w tym zakresie wnioskowanych przez skarżącego środków dowodowych było nieuzasadnione z uwagi na ich czasochłonność i ekonomikę postępowania.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie zważył, co następuje;

Sąd administracyjny sprawuje w zakresie swej właściwości kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej, co wynika z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (tekst jedn. Dz. U. z 2014 r., poz. 1647). Zakres tej kontroli wyznacza art. 134 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.) – zwanej dalej w skrócie: "P.p.s.a.", stanowiący, że Sąd orzeka w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

W ramach kontroli legalności Sąd stosuje przewidziane prawem środki w celu usunięcia naruszenia prawa w stosunku do aktów lub czynności wydanych lub podjętych we wszystkich postępowaniach prowadzonych w granicach sprawy, której dotyczy skarga, jeżeli jest to niezbędne dla końcowego jej załatwienia (art. 135 P.p.s.a.).

Dokonując tak określonej kontroli Sąd uznał, że skarga zasługuje na uwzględnienie wobec stwierdzenia naruszenia prawa przez organy obu instancji.

Wydane przez te organy decyzje dotyczą wymierzenia kary dyscyplinarnej funkcjonariuszowi celnemu.

W tego rodzaju sprawach, związanych z postępowaniem dyscyplinarnym zadaniem sądu administracyjnego jest kontrola prawidłowości przeprowadzenia tego postępowania. Sąd bada czy postępowanie zostało wszczęte i toczyło się zgodnie z przepisami Rozdziału 11 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o Służbie Celnej (tekst jedn. Dz. U. z 2015 r. poz. 990, ze zm.) oraz rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 lutego 2010 r. w sprawie postępowania wyjaśniającego i dyscyplinarnego w stosunku do funkcjonariuszy celnych (Dz. U. Nr 31, poz. 159), a także czy zastosowana wobec funkcjonariusza kara mieści się w katalogu kar dyscyplinarnych zawartym w art. 167 ust. 1 ww. ustawy.

Stosownie do treści art. 166 ustawy o Służbie Celnej funkcjonariusze podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej za naruszenie obowiązków służbowych, w szczególności wymienionych w tym przepisie w pkt 1-11.

W rozpoznawanej sprawie orzeczeniem dyscyplinarnym Naczelnika Urzędu Celnego w [.] z dnia [.] maja 2014 r., utrzymanym w mocy orzeczeniem Dyrektora Izby Celnej w [.] z dnia [.] października 2015 r., uznano skarżącego TJ za winnego naruszenia obowiązków służbowych – nieprawidłowego przeprowadzenia czynności związanych z nadzorem fizycznego wyprowadzenia towarów, tj. oględzin towaru, skutkiem czego było potwierdzenie wywozu wyrobów tytoniowych nie stwierdzonych po stronie ukraińskiej – tj. naruszenia określonego w art. 166 pkt 1 ustawy o Służbie Celnej i na podstawie art. 167 ust. 1 pkt 10 orzeczono karę dyscyplinarną wydalenia ze Służby Celnej.

Organy obu instancji, po przeprowadzeniu postępowania dyscyplinarnego przyjęły, że skarżący, pełniąc służbę na stanowisku kontrolnym TIR – wywóz/dokumenty w Oddziale Celnym w [.] w dniach 28.11, 6.12 i 18.12 2011 r. niewłaściwie przeprowadził czynności związane z nadzorem wywozu towaru poza obszar celny Wspólnoty, nie przeprowadzając oględzin towaru. W rzeczywistości w tych 3 przypadkach terytorium RP na pojazdach ciężarowych opuścił towar w postaci cegieł budowlanych , nie zaś – jak deklarowano - wyroby tytoniowe, co znalazło potwierdzenie w materiale dowodowym sprawy.

Organy orzekające w sprawie uznały, że skarżący miał obowiązek przeprowadzenia oględzin towaru (rewizji celnej), nie zaś jedynie kontroli pojazdu, którym towar ten był przewożony.

W uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia organ II instancji wskazał na art. 793a rozporządzenia Komisji (EWG) nr 2454/93 z dnia 2 lipca 1993 r. jako podstawę obowiązku dokonania odpowiednich kontroli wynikających z analizy ryzyka. Z kolei obowiązek przeprowadzenia analizy ryzyka został określony w pkt 2 instrukcji stanowiskowej, która nakłada na funkcjonariusza obowiązek przeprowadzenia analizy ryzyka na podstawie kontroli dokumentów, rodzaju towaru, rodzaju transportu, trasy przewozu, miejsca załadunku, kraju odbiorcy, kontroli masy deklarowanej z pomiarem na wadze.

Organy stwierdzają, że przewożony towar deklarowany jako wyroby tytoniowe był towarem "wrażliwym" i "nietypowym", co uzasadniało dokonanie jego oględzin, a wzmożony ruch graniczny i odprawianie dużej ilości samochodów podczas zmiany nie może być okolicznością usprawiedliwiającą brak podjęcia stosownych działań ze strony skarżącego, gdyż w dniach, w których doszło do zdarzenia będącego przedmiotem postępowania skarżący przeprowadzał całkowite i częściowe rewizje celne w stosunku do innych towarów.

Należy również podkreślić, że organy przyjęły umyślność działania skarżącego, przy czym za okoliczności wskazujące na takie właśnie działanie uznały dowody potwierdzające fakt wywozu cegieł budowlanych (zeznania kierowców, dokumenty dotyczące zgłoszeń celnych po stronie ukraińskiej i dopuszczenia tam do obrotu materiałów budowlanych). Tymczasem fakty te nie są kwestionowane nawet przez stronę skarżącą, natomiast o umyślności działania możnaby mówić wyłącznie w sytuacji wykazania, że fakt wywozu cegieł był znany skarżącemu w momencie dokonywania odpraw (zamiar bezpośredni) lub mógł on taki fakt przewidywać i godził się na to (zamiar ewentualny). Zdaniem Sądu takie wnioski nie dają się wyprowadzić ze zgromadzonego materiału dowodowego.

Dokonując oceny działania skarżącego w kontekście przestrzegania przez niego obowiązków służbowych organy prowadzące postępowanie dyscyplinarne zmarginalizowały natomiast zeznania kierowników zmian, którym podlegał TJ. Osoby te (KD i MG) zeznały, że działania skarżącego obejmujące dokonanie oględzin środka przewozowego (nie towaru – podkr. Sądu) były zgodne z obowiązującym wówczas poleceniem nr [....] Kierownika OC w [.] oraz instrukcja stanowiskową, a zastosowana przez niego przy odprawie praktyka jest także stosowana przez wszystkich funkcjonariuszy Oddziału Celnego w [.].

W świetle tych zeznań, a także faktu, że w dacie popełnienia przez skarżącego zarzucanych mu naruszeń nie było wskazań systemowych nakazujących przeprowadzenie rewizji towaru, ocena działania skarżącego jako umyślnego, nosi cechy dowolności, a tym samym narusza reguły zawarte w przepisach dotyczących prowadzenia postępowania dyscyplinarnego wobec funkcjonariuszy celnych, w szczególności § 9 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 lutego 2010 r., który nakazuje organowi dyscyplinarnemu wydanie orzeczenia dyscyplinarnego po rozpatrzeniu całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w postępowaniu dyscyplinarnym.

Należy też podkreślić akcentowaną przez skarżącego i nie kwestionowaną przez organy okoliczność, że dopiero po zdarzeniu będącym przedmiotem postepowania dyscyplinarnego i ujawnieniu wywozu z obszaru celnego Wspólnoty cegieł zamiast deklarowanych wyrobów tytoniowych, podjęte zostały niezbędne działania organizacyjne zmierzające do uszczelnienia systemu kontroli towarów wywożonych i zweryfikowania kryteriów dokonywania analizy ryzyka.

Niezależnie od powyższego nie jest jednak zasadny zawarty w skardze zarzut naruszenia przepisów art. 7, art. 77 § 1, art. 75 i art. 78 k.p.a., jako że przepisy te nie znajdują w sprawie zastosowania. Zgodnie z art. 79 ustawy o Służbie Celnej, w postępowaniu dyscyplinarnym w sprawach nieuregulowanych w rozdziale dotyczącym odpowiedzialności dyscyplinarnej funkcjonariuszy celnych stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania karnego.

Przechodząc do kwestii kary dyscyplinarnej, wymierzona skarżącemu kara wydalenia ze Służby Celnej nagany została wymieniona przez ustawodawcę w art. 167 ustawy o Służbie Celnej jako ostatnia, licząc od najmniej dolegliwej. Wynikająca z tego przepisu gradacja kar jest swego rodzaju stopniowaniem środków, jednakże ustawodawca nie określił jakiemu przewinieniu służbowemu odpowiada każda z nich. Ocena wagi naruszenia obowiązku służbowego i wybór rodzaju kary należy do organów dyscyplinarnych i pozostaje w sferze ich uznania.

Zgodnie z art. 167 ust. 4 cyt. ustawy wymierzona kara powinna być współmierna do popełnionego przewinienia dyscyplinarnego i stopnia zawinienia, w szczególności powinna uwzględniać okoliczności popełnienia przewinienia dyscyplinarnego, jego skutki, w tym następstwa dla służby, rodzaj i stopień naruszenia obowiązków ciążących na funkcjonariuszu, pobudki jego działania, zachowanie funkcjonariusza przed popełnieniem przewinienia dyscyplinarnego i po jego popełnieniu oraz dotychczasowy przebieg służby.

Istotne przy doborze kary są też okoliczności wskazane w art. 167 ust. 5 ustawy – mające wpływ na zaostrzenie wymiaru kary:

1) działanie z motywacji zasługującej na szczególne potępienie albo w stanie po spożyciu alkoholu lub użyciu innego podobnie działającego środka;

2) popełnienie przewinienia dyscyplinarnego przez funkcjonariusza przed zatarciem wymierzonej mu kary dyscyplinarnej;

3) poważne skutki przewinienia dyscyplinarnego, zwłaszcza istotne zakłócenie realizacji zadań Służby Celnej lub naruszenie dobrego imienia Służby Celnej;

4) działanie w obecności podwładnego, wspólnie z nim lub na jego szkodę,

jak również wymienione w art. 167 ust. 6 - mające wpływ na złagodzenie wymiaru kary, tj.:

1) nieumyślność popełnienia przewinienia dyscyplinarnego;

2) podjęcie przez funkcjonariusza starań o zmniejszenie skutków przewinienia;

3) brak należytego doświadczenia zawodowego lub dostatecznych umiejętności zawodowych;

4) dobrowolne poinformowanie przełożonego o popełnieniu przewinienia dyscyplinarnego przed wszczęciem postępowania dyscyplinarnego.

W ocenie Sądu orzeczenie w stosunku do skarżącego najsurowszej z kar dyscyplinarnych nosi cechy dowolności. Z treści uzasadnień orzeczeń obu instancji wynika, że o jej wyborze zadecydowały skutki finansowe zdarzenia (narażenie Skarbu Państwa na straty związane z uiszczeniem podatku akcyzowego oraz podatku VAT) oraz narażenie dobrego imienia Służby Celnej w powiązaniu z eksponowaną przez organy umyślnością działania skarżącego. Pominięte zostały natomiast nienaganny przebieg służby, dobra opinia oraz postawa skarżącego. To zaś wskazuje na arbitralność i brak obiektywizmu przy doborze kary, a tym samym na naruszenie art. 167 ust. 4 ustawy o Służbie Celnej. Podkreślić przy tym należy, że kwestia nadmiernej dolegliwości kary wydalenia ze służby była m.in. przedmiotem zastrzeżeń wyrażonych w poprzednim orzeczeniu Dyrektora Izby Celnej w [.] o charakterze kasacyjnym.

Z wszystkich tych przyczyn Sąd uznał, że zarówno zaskarżone orzeczenie, jak i poprzedzające je orzeczenie Naczelnika Urzędu Celnego w [.] z dnia [.] maja 2014 r. podjęte zostały z naruszeniem art. 167 ust. 4 w zw. z ust. 1 ustawy o Służbie Celnej, a także § 9 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 lutego 2010 r. w sprawie trybu przeprowadzania postępowania wyjaśniającego i dyscyplinarnego w stosunku do funkcjonariuszy celnych.

Sąd uznał ww. naruszenia prawa materialnego oraz przepisów postępowania stosowanych w niniejszej sprawie, za mające wpływ na jej wynik, co uzasadnia uchylenie orzeczeń organów dyscyplinarnych obu instancji, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) i c) P.p.s.a.

Sąd odstąpił od zasądzenia kosztów postępowania z uwagi na brak stosownego wniosku skarżącego (art. 210 § 1 P.p.s.a.).