drukuj    zapisz    Powrót do listy

6115 Podatki od nieruchomości, w tym podatek rolny, podatek leśny oraz łączne zobowiązanie pieniężne, Podatek od nieruchomości, Samorządowe Kolegium Odwoławcze, Oddalono skargi, I SA/Ol 510/14 - Wyrok WSA w Olsztynie z 2014-09-18, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

I SA/Ol 510/14 - Wyrok WSA w Olsztynie

Data orzeczenia
2014-09-18 orzeczenie nieprawomocne
Data wpływu
2014-06-16
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie
Sędziowie
Ryszard Maliszewski /przewodniczący/
Wojciech Czajkowski /sprawozdawca/
Zofia Skrzynecka
Symbol z opisem
6115 Podatki od nieruchomości, w tym podatek rolny, podatek leśny oraz łączne zobowiązanie pieniężne
Hasła tematyczne
Podatek od nieruchomości
Sygn. powiązane
II FSK 3891/14 - Wyrok NSA z 2017-01-25
Skarżony organ
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Treść wyniku
Oddalono skargi
Powołane przepisy
Dz.U. 2010 nr 95 poz 613 art. 1a ust. 1 pkt 3, art. 2 ust. 1
Ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych - tekst jednolity.
Dz.U. 2010 nr 243 poz 1623 art. 3 pkt 1  pkt 3
Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane - tekst jednolity.
Dz.U. 1964 nr 16 poz 93 art. 47 § 2 i 3
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Ryszard Maliszewski, Sędziowie Sędzia WSA Zofia Skrzynecka, Sędzia WSA Wojciech Czajkowski (sprawozdawca), Protokolant Sekretarz sądowy Katarzyna Niewiadomska, po rozpoznaniu w Olsztynie na rozprawie w dniu 18 września 2014r. sprawy ze skarg M. D., Z. D. na decyzje Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...]’, nr [...]’, [...]’ i [...]’ w przedmiocie zobowiązania podatkowego w podatku od nieruchomości na lata 2011r., 2012, 2013 oddala skargi

Uzasadnienie

Zaskarżonymi trzema decyzjami z dnia "[...]" Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało w mocy decyzje Prezydenta z dnia "[...]", którymi ustalono M. i Z.D. zobowiązania podatkowe w podatku od nieruchomości na lata 2011 – 2013 w wysokości 5.828 zł za każdy rok podatkowy.

Z akt sprawy wynika, że ustalając zobowiązania podatkowe organ I instancji przyjął do podstawy opodatkowania podatkiem od nieruchomości, budowle położone w O. przy ul. "[...]" i "[...]" o wartości odpowiednio: 60.000 zł i 231.404,11 zł, związane z prowadzoną przez Z.D. od 18 sierpnia 1987 r. działalnością gospodarczą pod firmą A. Według ustaleń organów, podatnik jest właścicielem tych obiektów budowlanych – przeznaczonych na cele handlowe, których łączna wartość wynosi 291.404,11 zł. Odwołując się do dowodu z opinii powołanego w sprawie biegłego, organ I instancji stwierdził, że obiekty te nie mogą być uznane za budynki ze względu na fakt, iż zostały wzniesione do przemijającego użytku, co w konsekwencji pozbawia je cechy trwałego związku z gruntem. I choć, jak wskazał organ, obiekty te są powiązane fizycznie z gruntem poprzez fundamenty, co potwierdził biegły w wydanej w sprawie opinii, to jednak wybudowanie ich do przemijającego użytku sprawia, że nie są one związane trwale z gruntem w rozumieniu ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2010 r., Nr 95, poz. 613 ze zm.), dalej jako: "u.p.o.l.". Organ zwrócił uwagę, że w świetle ustaleń postępowania, obiekty budowlane położone w O. przy ul. "[...]" i "[...]" zostały wzniesione na gruncie stanowiącym własność Gminy, którym skarżący dysponują w oparciu o umowę dzierżawy oraz pozwolenie na zajęcie pasa drogowego. Jeżeli przedmiotowym obiektom nie można przypisać cech budynku i nie są one jednocześnie obiektem małej architektury, to należy zakwalifikować je do kategorii budowli, które podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości, jeżeli są związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Utrzymując decyzje organu I instancji w mocy, w uzasadnieniach rozstrzygnięć z dnia "[...]" Samorządowe Kolegium Odwoławcze powołało treść art. 1a ust. 1 pkt 3 oraz art. 2 ust. 1 u.p.o.l.. Organ podniósł, że grunt stanowiący działkę nr "[...]", na którym wzniesiono pawilon handlowy położony przy ul. "[...]’ o powierzchni 42 m2 jest własnością Gminy. Został oddany w dzierżawę na czas określony od 1 lutego 2010 r. do 31 stycznia 2013 r. na podstawie umowy Nr "[...]" z dnia "[...]" Przedsiębiorstwu B oraz stanowi odrębny przedmiot opodatkowania. Z zapisów tej umowy wynika, że z chwilą jej wygaśnięcia lub wypowiedzenia dzierżawca zobowiązany jest do zwrócenia niezabudowanego przedmiotu dzierżawy. Rozbiórkę obiektu budowlanego i uporządkowanie terenu dzierżawca ma obowiązek wykonać we własnym zakresie, bez odszkodowania. Ponadto nie przysługuje mu roszczenie o zwrot wartości poniesionych nakładów.

Natomiast decyzją Zarządu Dróg Mostów i Zieleni z dnia "[...]" M.D. uzyskała pozwolenie na zajęcie pasa drogowego ul. "[...]" w O. o powierzchni 45 m2 (działka nr "[...]’ obręb "[...]", ul. "[...]") w celu umieszczenia kiosku handlowego o charakterze tymczasowym w terminie od 1 maja 2008 r. do 30 kwietnia 2018 r.. Zgodnie z warunkami pozwolenia, właściciele obiektu budowlanego, w przypadku zwolnienia zajmowanego terenu zobowiązani są zgłosić ten fakt zarządcy drogi, a zajmowany odcinek przywrócić do poprzedniego stanu użyteczności i przekazać go protokołem zdawczo – odbiorczym pod rygorem wykonania czynności porządkowych na koszt zajmującego pas drogowy. Właścicielowi obiektu budowlanego nie przysługuje przy tym zwrot wartości nakładów.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze podkreśliło, że sporne w sprawie było, czy ww. obiekty budowlane są budynkami, czy budowlami, co determinuje sposób ich opodatkowania – bądź od ich powierzchni użytkowej, bądź też od ich wartości. Organ wskazał przy tym, że poza sporem pozostawała wartość tych obiektów, podana zresztą przez podatników w pismach z dnia 2 marca, 12 września i 14 października 2011 r. oraz z dnia 30 grudnia 2013 r., jak również wynikająca z przekazanego przez nich wydruku z ewidencji środków trwałych wskazującego wartość początkową obiektów.

W dalszej kolejności organ odwołał się do definicji budynku w rozumieniu przepisu art. 1a pkt 1 u.p.o.l. oraz definicji budowli, o której mowa w art. 1a pkt 2 tej ustawy. Wskazał ponadto na unormowane w art. 3 pkt 1 – pkt 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 ze zm.) definicje obiektu budowlanego, budynku i budowli. Jak podniesiono w uzasadnieniu decyzji, w świetle art. 1 pkt 2 u.p.o.l., budowlą jest taki obiekt budowlany w rozumieniu przepisów prawa budowlanego, który nie jest budynkiem ani obiektem małej architektury. W ocenie organu, opodatkowane obiekty nie należą do kategorii obiektów małej architektury. Nie stanowią ponadto budynków, gdyż warunkiem uznania obiektu budowlanego za budynek jest m.in. trwałe związanie z gruntem oraz konieczność posiadania fundamentów. Zdaniem Kolegium, posiadanie przez obiekt budowlany fundamentów oznacza faktyczne i fizyczne związanie obiektu z gruntem, natomiast zwrot: "trwale związany z gruntem" oznacza związanie obiektu z gruntem w ujęciu cywilistycznym. Takie stanowisko w tej kwestii prezentują sądy administracyjne (p. wyrok NSA z dnia 20 stycznia 2012 r., sygn. akt II FSK 1405/10, wyrok WSA w Szczecinie z dnia 10 października 2010 r., sygn. akt I SA/Sz 534/12, wyrok WSA w Olsztynie z dnia 18 września 2008 r., sygn. akt I SA/Ol 294/08,) oraz w piśmiennictwo (L.Etel, Komentarz do art. 1a ustawy o podatkach i opłatach lokalnych).

W świetle powyższego, trwałe związanie z gruntem wymaga zdaniem organu, by obiekt budowlany stanowił część składową gruntu. Stosownie zaś do art. 47 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16 poz. 1693 ze zm., dalej jako: "k.c.", częścią składową rzeczy jest wszystko, co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego. Z kolei, zgodnie z art. 47 § 3 k.c., przedmioty połączone z rzeczą tylko dla przemijającego użytku nie stanowią jej części składowych. W konsekwencji, jako trwale związany z gruntem może być zdaniem organu, uznany tylko taki budynek, który spełnia następujące warunki:

1) nie można go od gruntu oderwać bez jego uszkodzenia,

2) nie można go od gruntu oderwać bez istotnej zmiany całości,

3) nie jest to obiekt wzniesiony do tzw. przemijającego użytku.

Mając powyższe na uwadze, organ odwoławczy stwierdził, że o tym, czy ma miejsce połączenie obiektu budowlanego z gruntem dla przemijającego użytku, decyduje wola stron. W niniejszej zaś sprawie zarówno z umowy dzierżawy, jak i z pozwolenia na zajęcie pasa drogowego, nie wynika, aby przedmiotowe obiekty budowlane były połączone z gruntem na stałe. Wprawdzie pawilony handlowe posiadają fundamenty, jednakże cechuje je tymczasowość. Zostały posadowione na gruncie dla przemijającego użytku, na co wskazują tytuły uprawniające do zajęcia gruntu. Nie stanowią tym samym części składowych gruntu i nie są z nim trwale związane. W konsekwencji, w świetle przepisów u.p.o.l. nie stanowią one budynków, lecz budowle.

W skargach do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie na powyższe decyzje organu odwoławczego M. i Z. D. wnieśli o ich uchylenie w całości, zarzucając im naruszenie:

1) przepisów postępowania w sposób mający istotny wpływ na wynik sprawy, tj.:

- art. 77 § 1 i art. 80 Kodeksu postępowania administracyjnego poprzez dokonanie dowolnej oceny zebranego materiału dowodowego polegającej na uznaniu, że mimo iż z dowodu z opinii biegłego wynika, iż oba obiekty stanowią budynki w rozumieniu prawa budowlanego, to jednak organ uznał, że są to budowle, a także poprzez uznanie, że obiekty zostały wzniesione do przemijającego użytku;

- pominięcie przy dokonywaniu ustaleń, że skarżących wiążą umowy dzierżawy na grunt pod budynkiem przy ul. "[...]" oraz że skarżący dysponują gruntem pod budynkiem przy ul. "[...]" na podstawie decyzji Zarządu Dróg Mostów i Zieleni.

2) naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.:

- art. 1a pkt 1 i pkt 2 u.p.o.l. i art. 3 pkt 2 Prawa budowlanego poprzez ich błędną wykładnię i uznanie, że obiekty te są budowlami, a nie budynkami w rozumieniu ww. ustaw, a co za tym idzie powinny być opodatkowane podatkiem od nieruchomości według stawek właściwych dla budowli, tj. od ich wartości a nie od powierzchni .

- art. 47 § 3 k.c. poprzez uznanie, że obiekty nie stanowią części składowych nieruchomości.

W uzasadnieniu skarżący podnieśli, że nie negują ustaleń faktycznych poczynionych w sprawie za wyjątkiem ustalenia, iż oba obiekty zostały wzniesione dla przemijającego użytku. Oceniając to kryterium organ pominął bowiem, że skarżących wiążą umowy dzierżawy na grunt pod budynkiem przy ul. "[...]" od dnia 1 stycznia 2007 r., a przy ul. "[...]" dysponują oni gruntem od 1 maja 2002 r., na podstawie decyzji Zarządu Dróg Mostów i Zieleni.

Nie zgadzając z oceną, że obiekty te stanowią budowle, skarżący podnieśli, iż organ podatkowy bezzasadnie wyodrębnił nową kategorię obiektów, tj. obiekty trwale związane z gruntem, posiadające ściany, fundamenty i dach, które jednak ze względu na wzniesienie dla "przemijającego użytku" nie są budynkami. Zdaniem strony, w przypadku zastrzeżenia "przemijającego użytku", w zasadzie dużą część budynków można byłoby uznać za budowle, gdyż są one wybudowane np. na gruncie który został oddany w użytkowanie wieczyste na 40 lat bądź na podstawie umowy dzierżawy zawartej na 10 lat. Ustawodawca nie określił, jak należy rozumieć pojęcie przemijającego użytku, co teoretycznie pozwalałoby na bardzo szeroką interpretację, natomiast byłoby sprzeczne z zasadami logiki, gdyż większość umów dzierżawy, czy innych umów, na podstawie których dochodzi do dysponowania gruntem, zawiera postanowienia o możliwości ich wypowiedzenia. Brak definicji "przemijającego użytku" powoduje, że nie wiadomo, jak długi musi być okres dysponowania gruntem oraz oznacza, że teoretycznie budynki wznoszone na 20, a nawet 40 lat, będą traktowane jako budowle. Taka interpretacja jest tym bardziej sprzeczna z zasadami logiki i doświadczenia życiowego, że nowoczesne technologie w budownictwie coraz częściej preferują szybką budowę z nowoczesnych i tanich materiałów na okresy nie dłuższe niż 20 – 30 lat. W konsekwencji budowane w nowej technologii budynki byłyby de facto budowlami, gdyż byłyby budowane do przemijającego użytku. Z powyższych względów skarżący uznali, że przedstawiona przez organ odwoławczy interpretacja przepisów u.p.o.l. i Prawa budowlanego jest nie tylko sprzeczna z ich wykładnią językową, ale również z wykładnią funkcjonalną.

Strona podniosła, że trudno mówić o przemijającym użytku w przypadku, gdy nieruchomość przy ul. "[...]" jest we władaniu skarżących od 2002 r. na podstawie kolejnych decyzji Zarządu Dróg Mostów i Zieleni wydanych w dniach "[...]", "[...]" i "[...]" (do dnia 30 kwietnia 2018 r.). Natomiast nieruchomość przy ul. "[...]" dzierżawiona jest na podstawie umów zawartych na okres od 1 lutego 2007 r. do 31 stycznia 2010 r., od 1 lutego 2010 r. do 31 stycznia 2013 r. oraz od 1 lutego 2013 r. do 31 stycznia 2016 r.. W pierwszym przypadku skarżący dysponują gruntem przez okres minimum 16 lat z możliwością jego dalszego przedłużenia, natomiast w drugim, co najmniej 9 lat, również z możliwością dalszego jego przedłużenia. W ocenie strony, nie sposób zatem w tej sytuacji mówić o przemijającym użytku.

Ponadto jej zdaniem, przyjęcie interpretacji zaprezentowanej przez organ odwoławczy powodowałoby nierówne traktowanie podatników z uwagi na fakt, że o ile możliwe byłoby zawarcie umowy na dysponowanie gruntem z podmiotem prywatnym na dłuższy okres, o tyle zawarcie umowy o dysponowanie gruntem ze Skarbem Państwa lub jednostką samorządu terytorialnego na dłuższy okres jest w praktyce niemożliwe. Ponadto pojawia się kolejny problem, tj. jak należy traktować budynek, w przypadku gdy w momencie zawierania pierwszej umowy na dysponowanie gruntem nie wiadomo, ile razy taka umowa będzie przedłużana. Za bezzasadną skarżący uznali natomiast argumentację zaskarżonych decyzji w kwestii zapisu w umowie dzierżawy oraz decyzji w sprawie pozwolenia na zajęcie pasa drogowego o konieczności zwrotu gruntu przywróconego do stanu poprzedniego i braku możliwości ubiegania się o zwrot nakładów. Tego typu standardowe zapisy nie mogą być interpretowane w ten sposób, że dany budynek jest budowlą z punktu widzenia przepisów podatkowych.

Odnosząc się do powołanych uzasadnieniu zaskarżonych decyzji orzeczeń sądowych, strona skarżąca podniosła, że zapadły one na tle odmiennych stanów faktycznych, gdyż wyrok NSA z dnia 20 stycznia 2012 r., sygn. akt II FSK 1405/10, dotyczył posadowienia na gruncie tablic reklamowych, a wyrok WSA w Olsztynie z dnia 18 września 2008 r., sygn. akt I SA/Ol 294/08, dotyczył altany w ogrodach działkowych. Ponadto z żadnego z tych wyroków nie wynikało, że trwałe związanie z gruntem oznacza coś innego niż związanie fundamentami. Zarzucając natomiast organowi II instancji błędną wykładnię art. 47 § 3 k.c. skarżący podnieśli, że w orzecznictwie sądów wskazuje się, iż częściami składowymi rzeczy z uwagi na połączenie tylko dla przemijającego użytku nie mogą być np. ruchomości stanowiące wyposażenie kotłowni i węzły cieplne (wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 26 września 2013 r., sygn. akt I ACa 40112013), wentylator mechaniczny zamontowany na wylocie komina (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 18 stycznia 2013 r., sygn. akt I ACa 736/2012), stacja transformatorowa wybudowana przez odbiorcę energii elektrycznej, która przestaje być częścią składową gruntu z chwilą technicznego przyłączenia do sieci zarządzanej przez zakład energetyczny (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 września 2000 r., sygn. akt I CKN 608/99) czy nośnik reklamowy rzeczy złożonej, jaką jest przyczepa samochodowa (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 29 czerwca 2011 r., sygn. akt II GSK 696/2010). Zdaniem strony, błędne jest natomiast przyjęcie, że za część składową nie może być uznany trwale połączony z gruntem fundamentami budynek, co potwierdza m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 lutego 1998 r., sygn. akt III CKN 358/97.

W odpowiedziach na skargi Samorządowe Kolegium Odwoławcze wniosło o ich oddalenie i podtrzymało stanowisko prezentowane w decyzjach.

Na rozprawie w dniu 18 września 2014 r. Sąd na podstawie art. 111 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.), dalej jako: "p.p.s.a.", połączył sprawy o sygn. akt I SA/Ol 5110/14, I SA/Ol 511/14 i I SA/Ol 512/14 w celu ich łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia pod sygn. akt I SA/Ol 510/14.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie zważył, co następuje.

Stosownie do art. 145 § 1 plkt 1 lit. a)-c) ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.) – dalej jako: (p.p.s.a.), sąd uchyla zaskarżoną decyzję, jeśli stwierdzi naruszenie prawa materialnego w sposób mający wpływ na wynik sprawy, naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania lub inne naruszenie prawa mogące mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Nadto sąd stwierdza nieważność zaskarżonego aktu w przypadku wystąpienia przesłanek do takiego rozstrzygnięcia opisanych w kodeksie postępowania administracyjnego lub innych ustawach (pkt 2).

Tylko stwierdzenie jednej z wymienionych wyżej przesłanek daje podstawę do uwzględnienia skargi i uchylenia zaskarżonego aktu przez sąd administracyjny. W przeciwnym razie skarga podlega oddaleniu (art. 151 p.p.s.a.).

W związku z kontrolą zaskarżonych decyzji w oparciu o powyższe kryteria oraz zarzuty skarg, Sąd stwierdził, że rozstrzygnięcia te nie są dotknięte żadnym w wyżej wymienionych uchybień. Skargi nie zasługują tym samym na uwzględnienie.

Zasadniczym zagadnieniem podlegającym ocenie Sądu była prawidłowość opodatkowania przez organy podatkiem od nieruchomości za lata 2011 - 2013r., stanowiących własność M. i Z.D. obiektów budowlanych: pawilonu handlowego przy ul. "[...]" i kiosku o tej samej funkcji, przy ulicy "[...]" w O., związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą w zakresie "[...]".

Z poczynionych przez organy ustaleń w sprawie wynika, iż każdy z tych obiektów handlowych został wzniesiony na gruncie stanowiących własność Gminy, którym skarżący dysponują w oparciu o umowę dzierżawy oraz pozwolenie na zajęcie pasa drogowego i każdy z nich jest fizycznie powiązany z gruntem poprzez fundamenty.

W świetle tych ustaleń, spór pomiędzy stronami sprowadzał się do zakwalifikowania wymienionych obiektów budowlanych do kategorii budynku lub budowli w rozumieniu przepisów ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Dla udzielenia odpowiedzi na to pytanie istotne znaczenie miało zaś ustalenie, czy charakter związania powyższych obiektów z gruntem nosił cechy trwałości, czy też było to związanie nietrwałe. Zaistnienie bowiem drugiej z tych cech wyklucza uznanie danego obiektu za budynek w rozumieniu art. 1a ust 1 pkt 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, dla którego opodatkowania przyjmuje się wielkość powierzchni użytkowej, a nie wartość stanowiącą podstawę obliczania amortyzacji w danym roku, jak w przypadku budowli.

Stosownie do treści powołanego art. 1a ust 1 pkt 1 u.p.o.l., budynkiem jest obiekt budowlany w rozumieniu przepisów prawa budowlanego, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach.

Powołana definicja odwołuje się do pojęcia obiektu budowlanego w rozumieniu przepisów ustawy Prawo budowlane. Artykuł 3 pkt 1 lit a ustawy Prawo budowlane stanowi zaś, że przez obiekt budowlany należy rozumieć budynek wraz z instalacjami i urządzeniami technicznymi.

Sąd w składzie orzekającym w niniejszej sprawie podziela argumentację organu odwoławczego, iż wobec tego, że przepisy wymienionych ustaw nie wyjaśniają wprost co należy rozumieć przez "trwały związek z gruntem", to zasadnym jest odwołanie do pojmowania trwałego związku budynku z gruntem funkcjonującym w systemie prawa cywilnego. W świetle treści art. 48 k.c. budynek trwale związany z gruntem jest najczęściej jego częścią składową. Częścią składową rzeczy jest wszystko, co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego (art. 47 § 2 k.c.). Na zasadność oceny statusu prawnego rzeczy połączonych według kryteriów określonych na gruncie tego przepisu prawa cywilnego, wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 20 stycznia 2012 r., o sygn. akt II FSK 1405/10, odwołując się m.in. do orzeczenia Sąd Najwyższego z dnia 28 czerwca 2002 r. - wyrok o sygn. akt: I CK 5/02. S.N. stwierdził w tym wyroku m.in., że o tym, czy określone elementy stanowią części składowe jednej rzeczy złożonej, rozstrzyga obiektywna ocena gospodarczego znaczenia istniejącego między nimi fizycznego i funkcjonalnego powiązania. Jeśli są one powiązane fizycznie i funkcjonalnie, tak, że tworzą razem gospodarczą całość, stanowią części składowe jednej rzeczy złożonej, choćby całość ta dała się technicznie łatwo zdemontować. Dodatkowo do art. 47 § 3 Kodeksu cywilnego włączono regulację, w myśl której przedmioty połączone z rzeczą tylko dla przemijającego użytku nie stanowią jej części składowych. Orzecznictwo sądowe konsekwentnie przyjmuje, że o tym czy ma miejsce połączenie dla przemijającego użytku, decyduje wola stron. Wniosek ten da się wywieść wprost m, in. z wyroku Sądu Najwyższego z dnia 4 listopada 1963 r., sygn. akt I CR 855/62. Wyrażono w nim pogląd, który należy uznać nadal za aktualny, iż stosownie do art. 7 Prawa rzeczowego, przedmiot połączony z rzeczą dla chwilowego użytku nie stanowi jej części składowej, choćby nawet w wyniku odłączenia przedmiot ten lub rzecz, do której został on dołączony, miały ulec na skutek odłączenia uszkodzeniu lub istotnej zmianie. Określenie "chwilowy" użytek nie oznacza użytku krótkotrwałego; może on być nawet długi, byleby tylko z okoliczności wynikało, że zgodnie z wolą i zamiarem osób zainteresowanych nie chodzi o połączenie na stałe.

Nie jest zatem częścią składową budynek połączony z gruntem tylko dla przemijającego użytku (por. L. Etel, S. Presnarowicz: "Podatki i opłaty samorządowe", Komentarz, Dom Wydawniczy ABC, 2003). Z przytoczonych powyżej regulacji wynika, że za trwale związany z gruntem budynek można uznać tylko taki, który spełnia dwa warunki: nie można go od gruntu oderwać bez jego uszkodzenia, nie jest obiektem wzniesionym do tzw. przemijającego użytku (p. S. Rudnicki "Komentarz do kodeksu cywilnego, Warszawa 1996r. s.19). Gdyby trwały związek z gruntem sprowadzał się jedynie do istnienia fundamentów, (p. L.Etel Podatek od nieruchomości, Komentarz, LEX 2012), to definicja budynku powinna być krótsza; nie miałoby sensu zamieszczenie w niej określenia "trwale związany z gruntem".

W świetle powyższych poglądów, które Sąd orzekający w niniejszej sprawie w pełni podziela, słusznie zauważył organ w uzasadnieniach zaskarżonych decyzji, iż o tym, czy ma miejsce połączenie obiektu budowlanego z gruntem dla przemijającego użytku, decyduje wola stron. W niniejszej sprawie zarówno z umowy dzierżawy, jak i z pozwolenia na zajęcie pasa drogowego, nie wynika aby przedmiotowe obiekty budowlane były połączone z gruntem na stałe. Wprawdzie pawilony handlowe posiadają fundamenty, jednakże cechuje je tymczasowość. Zostały posadowione na gruncie dla przemijającego użytku, na co wskazują tytuły uprawniające do zajęcia gruntu. Nie stanowią tym samym części składowych gruntu i nie są z nim trwale związane. W konsekwencji, w świetle przepisów u.p.o.l. nie stanowią one budynków, lecz budowle.

Trafne jest stanowisko SKO, iż posiadanie przez obiekt budowlany fundamentów oznacza jedynie faktyczne i fizyczne związanie obiektu z gruntem. Zwrot: "trwale związany z gruntem" należy natomiast rozumieć jako związanie obiektu z gruntem w ujęciu cywilistycznym, na co zresztą wskazywano już niejednokrotnie w dotychczasowym orzecznictwie sądów administracyjnych (p. ww. wyrok NSA z dnia 20 stycznia 2012 r., sygn. akt II FSK 1405/10 oraz wyroki WSA w Szczecinie z dnia 10 października 2010 r., sygn. akt I SA/Sz 534/12 i WSA w Olsztynie z dnia 18 września 2008 r., sygn. akt I SA/Ol 294/08). Zgadzając się z prezentowaną w tych wyrokach linią orzeczniczą zauważyć należy, że wbrew argumentacji skargi, stanowisko to znajduje odniesienie do okoliczności niniejszej sprawy, której istota sporu, jak już wskazano, zasadniczo odnosi się do wykładni pojęcia "trwałego związania obiektu budowlanego z gruntem".

W ocenie Sądu, mając na uwadze prawidłowo ustalony w oparciu zebrany materiał dowodowy i nie budzący wątpliwości stan faktyczny, dokonana przez organy podatkowe ocena, iż każdy ze spornych obiektów budowlanych, w dacie obowiązku podatkowego, tj. latach 2011-2013, nie był budynkiem lecz budowlą, jest zasadna. W świetle przedstawionych do kontroli Sądu materiałów, organy podatkowe w zakresie wystarczającym dla potrzeb prawidłowego rozstrzygnięcia sprawy przeprowadziły postępowanie, którego wyniki bez przekroczenia granic ustawowych poddały rzetelnej analizie i ocenie, wyciągając logicznie poprawne i merytorycznie uzasadnione wnioski.

Mając powyższe na uwadze, wobec stwierdzenia, że zaskarżone decyzje nie naruszają prawa materialnego i procesowego, zarzuty skarżących Sąd uznał za niezasadne i oddalił skargi na podstawie art. 151 p.p.s.a..



Powered by SoftProdukt