Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Krzysztof Armański, Sędziowie Sędzia WSA Jacek Kuza (spr.), Asesor WSA Agnieszka Banach, Protokolant Starszy inspektor sądowy Joanna Dziopa, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 30 października 2019 r. sprawy ze skargi Wojewody Świętokrzyskiego na uchwałę Rady Miejskiej w Pierzchnicy z dnia 6 maja 2019 r. nr VI/22/2019 w przedmiocie nadania statutu dla sołectwa oddala skargę.

Rada Gminy Pierzchnica uchwałą z dnia 6 maja 2019 r. nr VI/22/2019 w sprawie nadania statutu dla sołectwa Gumienice, na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 7, art. 35 ust. 1 i 3, art. 40 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2019 r. poz. 506), dalej zwanej "u.s.g.", w § 1 uchwały wskazała, że "Uchwala się statut sołectwa Gumienice stanowiący załącznik do niniejszej uchwały".

Uchwała ta została podjęta po przeprowadzeniu konsultacji z mieszkańcami poszczególnych sołectw w gminie Pierzchnica, które zostały zarządzone przez Burmistrza Miasta i Gminy Pierzchnica z dnia 12 kwietnia 2019 r. na podstawie art. 30 ust. 1 i 35 ust. 1 u.s.g. oraz w związku z uchwałą Nr V/13/2019 Rady Miejskiej w Pierzchnicy z dnia 25 marca 2019 r. w sprawie określenia zasad i trybu przeprowadzania konsultacji społecznych z mieszkańcami Gminy Pierzchnica (Dz. Urz. Woj. Świętokrzyskiego z 2019 r., poz. 1479).

We wspomnianym statucie znalazły się między innymi następujące zapisy:

§ 8. 1. Prawo udziału w zebraniu wiejskim mają wszyscy mieszkańcy sołectwa posiadający czynne prawo wyborcze ustalone w oparciu o ustawę Kodeks wyborczy dla wyboru rady miejskiej.

§ 9. 2. zd. 2. W ogłoszeniu o zwołaniu zebrania należy umieścić uregulowania zawarte w § 10 ust. 2.

§ 10. 1. Zebranie wiejskie jest ważne, jeżeli uczestniczy w nim co najmniej połowa uprawnionych mieszkańców sołectwa i uważa się jego odbycie jako w pierwszy terminie.

2. W przypadku braku kworum do ważności zebrania wiejskiego w pierwszym terminie, zebranie odbywa się w drugi terminie o 30 minut później po pierwszym terminie bez względu na liczbę obecnych uprawnionych mieszkańców sołectwa.

Wojewoda Świętokrzyski złożył skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach na powyższą uchwałę w części dotyczącej przytoczonych wyżej przepisów jej załącznika, tj: § 8 ust. 1 w zakresie wyrażenia "posiadający czynne prawo wyborcze ustalone w oparciu o ustawę Kodeks wyborczy dla wyboru rady miejskiej" oraz § 10 ust 1 i 2, a w konsekwencji również ostatniego zdania § 9 ust. 2 w zakresie wyrażenia: "W ogłoszeniu o zwołaniu zebrania należy umieścić uregulowania zawarte w § 10 ust. 2.". Skarżący domagał się stwierdzenia nieważności wskazanych przepisów.

W uzasadnieniu autor skargi podniósł, że podejmując akty prawa miejscowego w oparciu o normę ustawową, organ stanowiący musi ściśle uwzględniać wytyczne zawarte w upoważnieniu. Normy kompetencyjne powinny być interpretowane w sposób ścisły i literalny. Zakazane jest dokonywanie wykładni rozszerzającej oraz wyprowadzanie kompetencji w drodze analogii. Zdaniem skarżącego uzależnienie udziału mieszkańców sołectwa w zebraniu wiejskim od posiadania przez nich czynnego prawa wyborczego stanowi przekroczenie kompetencji wynikającej z art. 35 ust. 3 u.s.g. Wprawdzie bowiem żaden przepis nie precyzuje, kto z mieszkańców sołectwa może uczestniczyć w zebraniu wiejskim z prawem głosowania, jednakże ograniczenie wynikające z art. 36 ust. 2 u.s.g. dotyczy tylko i wyłącznie udziału w wyborach sołtysa i rady sołeckiej. Ustawodawca więc tylko w sprawach wyborczych eliminuje osoby nieuprawnione do głosowania. Brak jest powodów, aby osoby spoza tego kręgu miały być pozbawione uczestnictwa w zebraniu. Według Wojewody poprzez wprowadzenie w statutach jednostek pomocniczych wymogu posiadania czynnego prawa wyborczego jako warunku uczestnictwa w zebraniu wiejskim, a także poprzez wprowadzenie wymogu kworum dla jego ważności, rada przekroczyła granicę przyznanej jej w art. 35 ust. 3 u.s.g. kompetencji do określenia zasad i trybu wyborów organów jednostki pomocniczej oraz dokonała nieuprawnionej modyfikacji regulacji zawartej w art. 36 ust. 2 u.s.g. Ten ostatni przepis określa bowiem wyczerpująco sposób wyboru sołtysa i rady sołeckiej, nie zastrzegając żadnego kworum także dla ważności tego wyboru. Ustalenie dalszego trybu postępowania w przypadku nieuzyskania wymaganego w statucie kworum, należy uznać za istotne naruszenie prawa. Analizując treść art. 36 ust. 1 u.s.g. organ stwierdził, że zebranie wiejskie jest bytem odrębnym od ogółu uprawnionych do głosowania mieszkańców danej jednostki pomocniczej, mimo że skład obu tych gremiów pokrywa się. Przyznanie zebraniu wiejskiemu charakteru elekcyjnego pozostaje w sprzeczności z art. 36 ust. 1 u.s.g., który nadał zebraniu wiejskiemu wyłącznie uprawnienia uchwałodawcze.

W odpowiedzi na skargę Gmina Pierzchnica wniosła o jej oddalenie.

Odnośnie zarzutu dotyczącego warunku posiadania czynnego prawa wyborczego przez uczestników zebrania wiejskiego wyjaśniła, że został wprowadzony po to, aby wyeliminować z udziału w głosowaniu na zebraniu wiejskim osoby nieletnie lub wręcz dzieci, których głosy byłyby liczone razem z głosami ich rodziców.

Odnośnie drugiego zarzutu wyjaśniono, że w treści statutu wyodrębniono Rozdział 3 "Zebranie Wiejskie" i rozdział 5 "Tryb wyboru sołtysa i rady sołeckiej", które to regulacje nie pokrywają się przedmiotowo. O ile bowiem tryb wyboru sołtysa i rady sołeckiej został określony w art. 36 ust. 2 u.s.g., to przepisu tego nie można stosować do zasad, na jakich obraduje Zebranie Wiejskie – co błędnie interpretuje skarżący. Wybory sołtysa i rady sołeckiej odbywają się w trybie określonym w § 17 do 20 statutu. Informując w formie obwieszczenia o wyborach, burmistrz nie wskazuje, że odbędą się one na Zebraniu Wiejskim. Zatem zebranie wiejskie i wybory, to dwie odrębne instytucje, do których stosuje się odmienne regulacje.

Dodatkowo organ zauważył, że regulację dotyczącą kworum zawiera ustawa samorządowa w art. 14 ust. 1 u.s.g. Przepis ten nie został przy tym wprost wprowadzony do statutu sołectwa, ponieważ w przypadku braku kworum po upływie 30 minut zebranie odbywa się w drugim terminie, bez względu na liczbę obecnych uprawnionych mieszkańców sołectwa. Nie ma więc racji skarżący o ile twierdzi, że ważność wyborów, czy szerzej uchwał Zebrania Wiejskiego uzależniona jest od istnienia kworum.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 3 § 2 pkt 5 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2018 r. poz. 1302 ze zm.), zwanej dalej p.p.s.a., kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje orzekanie w sprawach skarg na akty prawa miejscowego organów jednostek samorządu terytorialnego. Kontrola, o której mowa w art. 3 § 1 p.p.s.a. sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej (art. 1 § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. 2019.2167 t.j.).

Według art. 91 ust. 1 i 4 u.s.g. uchwała lub zarządzenie organu gminy sprzeczne z prawem są nieważne. W przypadku nieistotnego naruszenia prawa organ nadzoru nie stwierdza nieważności uchwały lub zarządzenia, ograniczając się do wskazania, iż uchwałę lub zarządzenie wydano z naruszeniem prawa.

Skarga w niniejszej sprawie została złożona przez Wojewodę Świętokrzyskiego, którego kompetencja do zaskarżenia uchwały Rady Miejskiej w Pierzchnicy nr VI/22/2019 z dnia 6 maja 2019 r. wynika z art. 93 ust. 1 u.s.g. Zgodnie z tym przepisem po upływie terminu wskazanego w art. 91 ust. 1 organ nadzoru nie może we własnym zakresie stwierdzić nieważności uchwały lub zarządzenia organu gminy. W tym przypadku organ nadzoru może zaskarżyć uchwałę lub zarządzenie do sądu administracyjnego (zdanie drugie cyt. regulacji). Jak wynika bowiem z art. 91 ust. 1 u.s.g. o nieważności uchwały lub zarządzenia w całości lub w części orzeka organ nadzoru – jednak w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia doręczenia uchwały lub zarządzenia, w trybie określonym w art. 90, zgodnie z którym wójt obowiązany jest do przedłożenia wojewodzie uchwał rady gminy w ciągu 7 dni od dnia ich podjęcia.

Podstawą prawną zaskarżonej uchwały stanowią przepisy art. 35 oraz art. 40 ust. 2 pkt 1 u.s.g. Pierwszy z nich przewiduje kompetencję rady gminy do określenia w drodze statutu organizacji i działania jednostki pomocniczej gminy. Drugi natomiast stanowi, że regulacje dotyczące wewnętrznego ustroju gminy oraz jednostek pomocniczych gminy stanowią akty prawa miejscowego. Taka ranga uchwał w sprawie nadania statutów sołectwom powoduje, że kontrola ich legalności objęta jest kognicją wojewódzkiego sądu administracyjnego (art. 3 § 2 pkt 5 p.p.s.a.). Z konstytucyjnej zasady hierarchiczności źródeł prawa wynika, że umocowanie do wydawania aktów prawa miejscowego musi wynikać z aktów wyższego rzędu i akty prawa miejscowego, jako wydawane wyłącznie na podstawie upoważnień ustawowych, nie mogą regulować kwestii nie mieszczących się w zakresie powierzonym prawodawcy lokalnemu w przepisie delegacyjnym, ani też w jakikolwiek sposób modyfikować norm wynikających z przepisów ustawy.

Przepis art. 35 ust. 1 u.s.g. zawiera upoważnienie ustawowe dla rady gminy, określając jednocześnie materię, jaką pozostawiono szczegółowemu unormowaniu w drodze aktu prawa miejscowego. Rada gminy obowiązana jest przestrzegać zakresu upoważnienia ustawowego udzielonego jej przez ustawę w zakresie tworzenia aktów prawa miejscowego, a w ramach udzielonej jej delegacji w tych działaniach nie może wkraczać w materię uregulowaną ustawą. Uchwała rady gminy musi bowiem respektować unormowania zawarte w aktach wyższego rzędu, a prawo miejscowe może być stanowione w granicach upoważnień zawartych w ustawie (art. 87 ust. 2 i art. 94 Konstytucji).

Przedmiotem skargi były wskazane w niej szczegółowo przepisy załącznika do w/w uchwały Rady Miejskiej w Pierzchnicy. Pierwszy z nich dotyczył uzależnienia uprawnienia mieszkańców sołectwa Gumienice do udziału w zebraniu wiejskim od posiadania przez nich czynnego prawa wyborczego ustalonego w oparciu o Kodeks wyborczy dla wyboru rady miejskiej, co zdaniem Wojewody naruszało art. 35 ust. 3 w zw. z art. 36 ust. 2 u.s.g., ponieważ ustawodawca, choć nie precyzuje kto z mieszkańców sołectwa może uczestniczyć w zebraniu wiejskim z prawem głosu, to w wymienionych przepisach jedynie w sprawach wyborczych eliminuje osoby nieuprawnione do głosowania. Brak jest natomiast, zdaniem organu nadzoru powodów, dla których osoba spoza tego kręgu miałaby być pozbawiona uczestnictwa w zebraniu wiejskim.

Oceniając zakwestionowany przez Wojewodę przepis § 8 ust. 1 statutu przez pryzmat takich zarzutów, należy na wstępie zauważyć, że prawo udziału w zebraniu wiejskim w rozumieniu przepisów przedmiotowego statutu należy wiązać z prawem do podejmowania na nim rozstrzygnięć. Zebranie wiejskie zostało bowiem zdefiniowane w § 4 ust. 1 pkt 1 tego samego statutu jako organ sołectwa, co jest zgodne z art. 36 ust. 1 u.s.g. stanowiącym, że organem uchwałodawczym w sołectwie jest zebranie wiejskie. Prawo udziału w zebraniu wiejskim rozumianym jako organ sołectwa, może, zdaniem Sądu, być ograniczone do mieszkańców sołectwa Gumienice mających czynne prawo wyborcze, co wynika z argumentacji zaprezentowanej w orzecznictwie sądów administracyjnych, którą Sąd w niniejszym składzie podziela. Jak stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 11 grudnia 2013 r., II OSK 2456/13, "nie wszyscy mieszkańcy sołectwa mają zdolność do podejmowania uchwał objętych zakresem zadań sołectwa, a ustalenie kręgu osób uprawnionych do głosowania na zebraniu wiejskim powinno być dokonane przez odniesienie do przepisów ustawowych regulujących podejmowanie rozstrzygnięć w gminnej wspólnocie samorządowej, w szczególności art. 11 ust. 1 u.s.g. stanowiącego, że mieszkańcy gminy podejmują rozstrzygnięcia w głosowaniu powszechnym (poprzez wybory i referendum) lub za pośrednictwem organów gminy. Rozważając legalność przedmiotowego rozwiązania wprowadzonego do statutu sołectwa trzeba mieć na uwadze to, że zebranie wiejskie w sołectwie jest formą demokracji bezpośredniej, co determinuje konieczność uwzględnienia całokształtu unormowań ustawowych i konstytucyjnych dotyczących ustroju gminy oraz jednostek pomocniczych, zwłaszcza zasad udziału mieszkańców wspólnoty samorządowej w sprawowaniu władzy. Zgodnie z regulacjami zawartymi w ustawie o samorządzie gminnym, formy demokracji bezpośredniej obejmują: wybory do organów samorządowych (art. 11 u.s.g.), udział w referendum gminnym (art. 12 u.s.g.), konsultacje z mieszkańcami w sołectwie (art. 5a), zebranie wiejskie (art. 36), ogólne zebranie mieszkańców w osiedlu (art. 37). W przepisach Kodeksu wyborczego oraz ustawy o referendum lokalnym został przez ustawodawcę precyzyjnie określony krąg podmiotów uprawnionych do wybierania w wyborach do organów stanowiących gminy, jak też do udziału w referendum gminnym. Mianowicie są to osoby będące obywatelami polskimi oraz obywatelami Unii Europejskiej niebędący obywatelami polskimi, którzy najpóźniej w dniu głosowania kończą 18 lat, oraz stale zamieszkują na obszarze danej gminy. Utrata czynnego prawa wyborczego, a w konsekwencji także prawa udziału w referendum, następuje wobec osób, których pozbawiono praw publicznych prawomocnym orzeczeniem sądu lub pozbawiono praw wyborczych prawomocnym orzeczeniem Trybunału Stanu bądź osób, które zostały ubezwłasnowolnione prawomocnym orzeczeniem sądu. (...) Unormowania wymienionych ustaw, stanowiące o ograniczeniach co do zasady powszechności wyborów czy udziału w referendum, korespondują z treścią Konstytucji, której art. 62 stanowi, że obywatel polski ma prawo udziału w referendum oraz prawo wybierania Prezydenta Rzeczypospolitej, posłów, senatorów i przedstawicieli do organów samorządu terytorialnego, jeżeli najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat (ust. 1); a ponadto, że prawo udziału w referendum oraz prawo wybierania nie przysługuje osobom, które prawomocnym orzeczeniem sądowym są ubezwłasnowolnione lub pozbawione praw publicznych albo wyborczych (ust. 2). Warunkowanie udziału obywateli w sprawowaniu władzy publicznej poprzez wprowadzenie cenzusu wieku jest uzasadnione tym, że wiek jest jednym z istotnych elementów decydujących o zakresie praw i obowiązków danej osoby w sferze prywatnej i publicznoprawnej. W świetle prawa cywilnego ukończenie 18 lat życia oznacza uzyskanie pełnej zdolności do czynności prawnych. Z kolei ubezwłasnowolnienie oznaczające pozbawienie lub ograniczenie zdolności do czynności prawnych dotyczy osób, które nie są zdolne do dokonania świadomego aktu wyboru. Dodać również trzeba, że przewidziany w prawie karnym środek karny w postaci pozbawienia praw publicznych (art. 40 § 1 k.k.) orzekany jest wyłącznie wobec sprawców przestępstwa popełnionego w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie, gdy jednocześnie wymiar orzekanej kary nie jest krótszy niż 3 lata. Skoro wymienione okoliczności stanowią z mocy Konstytucji i ustaw ograniczenia w realizacji praw publicznych, w tym praw wyborczych obywateli, to nie ma przeszkód, aby te same kryteria zastosować przy statutowym określeniu osób uprawnionych do głosowania na zebraniu wiejskim. Wręcz wskazane jest zachowanie jednolitych zasad w zakresie uczestnictwa mieszkańców w rozstrzyganiu spraw wspólnoty samorządowej.

Przedstawiony wyżej kontekst normatywny przemawia za tym, aby mandat do udziału, a konkretnie – do podejmowania uchwał na zebraniu wiejskim, przyznawany był według tych samych reguł jak prawo do głosowania w wyborach organów gminy bądź w referendum lokalnym, a więc przy zachowaniu wymogu związanego z miejscem stałego zamieszkania i posiadaniem czynnego prawa wyborczego.

Nie ma powodów, aby unormowanie art. 11 u.s.g. nie znalazło zastosowania na każdym szczeblu struktury administracyjnej gminy, w tym na poziomie jednostki pomocniczej, zwłaszcza gdy uwzględni się regulacje konstytucyjne zawarte w art. 169 i 170 Konstytucji RP.

Zaznaczyć należy, że zgodnie z art. 1 u.s.g., mieszkańcy gminy tworzą wspólnotę samorządową i to mieszkańcy gminy sprawują władzę. Jednak art. 11 u.s.g. wyróżnia dwie formy podejmowania rozstrzygnięć przez mieszkańców gminy, a mianowicie w drodze demokracji bezpośredniej (głosowanie powszechne poprzez wyboru lub referendum) oraz w drodze demokracji pośredniej (za pośrednictwem organów gminy). Z powyższej regulacji wynika, że nie każdy mieszkaniec gminy ma zapewnioną możliwość czynnego uczestniczenia w kierowaniu sprawami wspólnoty gminnej i jest to ustawowo uzależnione od stałego zamieszkiwania na obszarze gminy oraz posiadania czynnego prawa wyborczego do organów gminy.

Dla przynależności do wspólnoty gminnej nie mają znaczenia takie okoliczności jak wiek, zdolność do czynności prawnych czy posiadanie praw publicznych i obywatelskich, natomiast warunkują one zakres uprawnień przysługujących poszczególnym członkom wspólnoty samorządowej. W piśmiennictwie zaznaczono, że chociaż nie jest poprawne ograniczanie wspólnoty do wyborców, to dla korzystania z wszystkich uprawnień członka wspólnoty konieczne jest posiadanie biernego i czynnego prawa wyborczego do organów gminy (por. Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, pod red. P. Chmielnickiego, Warszawa 2010, s. 57). Również w odniesieniu do zebrania wiejskiego wskazuje się, że mogą w nim uczestniczyć wszyscy wyborcy zamieszkali na terenie sołectwa. Tradycyjnie przyjmuje się, że zebranie wiejskie jest formą demokracji bezpośredniej, dopuszczającą do swego grona wszystkich wyborców danej jednostki (zob. K. Bondarzewski, P. Chmielnicki, W. Kisiel, Prawo samorządu terytorialnego w Polsce, LexisNexis 2006, s. 196). Zebranie wiejskie jest instytucją demokracji bezpośredniej, bowiem w jego skład wchodzą stali mieszkańcy sołectwa uprawnieni do głosowania (Z. Bukowski, T. Jędrzejewski, P. Rączka, Ustrój samorządu terytorialnego, Toruń 2005, s. 255). Z tych względów uzasadnione jest twierdzenie, że o ile wspólnotę samorządową sołectwa tworzy ogół osób fizycznych mających miejsce zamieszkania na jego obszarze, to nie wszyscy mieszkańcy danego sołectwa sprawują władzę poprzez podejmowanie rozstrzygnięć na zebraniach wiejskich.

Zauważyć przy tym trzeba, że zebranie wiejskie podejmuje uchwały zasadniczo w tych sprawach, które zostały przekazane do zakresu działania sołectwa przez radę gminy. Gdyby zatem do utworzenia sołectwa nie doszło, to określone zadania pozostałyby w kompetencji rady gminy. Okoliczność ta dodatkowo dowodzi, że w obu sytuacjach czynny udział w kierowaniu sprawami wspólnoty powinien mieć ten sam krąg osób uprawnionych, z tym, że na szczeblu gminy udział ich będzie się odbywał poprzez uczestnictwo w wyborach do organów stanowiących gminy bądź poprzez głosowanie w referendum, natomiast w ramach sołectwa będzie to głosowanie na zebraniu wiejskim.

Nie ma powodów, aby różnicować uprawnienia mieszkańców gminy w zależności od tego, czy w gminie są, czy też nie są utworzone sołectwa. Wszyscy mieszkańcy gminy powinni mieć stworzone na równych zasadach możliwości uczestnictwa w podejmowaniu rozstrzygnięć w sprawach publicznych.

Skoro ustawodawca nie określił wprost, że w głosowaniu na zebraniu wiejskim biorą udział wszyscy mieszkańcy sołectwa, to oznacza, że pozostawił w tym zakresie radzie gminy swobodę, aczkolwiek ograniczoną całokształtem unormowań prawnych obowiązujących w sferze sprawowania władzy publicznej przez członków wspólnoty samorządowej."

Nie ma zatem racji Wojewoda Świętokrzyski wywodząc w skardze, że sprzeczne z prawem było wprowadzenie do statutu sołectwa Gumienice regulacji, zgodnie z którą uprawnionymi do udziału w zebraniu wiejskim rozumianym zgodnie z § 4 ust. 1 pkt 1 tego statutu jako organ tego sołectwa, a tym samym uprawnionymi do głosowania w czasie takiego zebrania wiejskiego, są tylko ci członkowie sołectwa, którzy posiadają czynne prawo wyborcze. Błędne bowiem jest wnioskowanie, że zawarcie w art. 36 ust. 2 u.s.g. określonych zasad wyborczych dotyczących organu wykonawczego, wykluczało zastosowanie tego samego rozwiązania w odniesieniu do organu uchwałodawczego. Ponadto istotny jest też aspekt, że przyjęta treść statutu rozwiązuje problem identyfikacji osób uprawnionych do głosowania na zebraniu wiejskim i ustalenia składu zebrania, co ma znaczenie dla oceny ważności podejmowanych przez zebranie wiejskie uchwał.

Należy dodać, że powyższa argumentacja nie dotyczy kwestii możliwości uczestniczenia mieszkańców sołectwa w zebraniu wiejskim, ale rozumianym nie jako organ sołectwa mający określone kompetencje związane z podejmowaniem przez mieszkańców sołectwa różnych rozstrzygnięć, lecz jako spotkanie mieszkańców sołectwa, w czasie którego obraduje i podejmuje rozstrzygnięcia organ tego sołectwa zwany zebraniem wiejskim. Możliwości i zasad uczestnictwa mieszkańców sołectwa w takim spotkaniu zaskarżony przepis, ani też inne przepisy tego statutu nie regulują.

Żądanie Wojewody, aby stwierdzić nieważność pozostałych zaskarżonych przepisów statutu sołectwa Gumienice jest niezrozumiałe w kontekście treści tych zaskarżonych przepisów, a zwłaszcza treści przepisów rozdziału 5 tego statutu.

Zarzuty organu nadzoru oparte są na tezie, że Rada Miejska w Pierzchnicy w § 10 ust. 1 i 2 statutu uzależniła ważność wyboru sołtysa i rady sołeckiej od osobistej obecności na zebraniu co najmniej połowy uprawnionych mieszkańców sołectwa, podczas gdy art. 36 ust. 2 u.s.g., który określa zasady wyboru sołtysa i rady sołeckiej jest regulacją kompletną i nie zastrzega żadnego kworum dla ważności tych wyborów. Tymczasem zaskarżona regulacja w ogóle nie dotyczy wyborów sołtysa i rady sołeckiej, gdyż zagadnienia te zostały szczegółowo, kompletnie i w pełni zgodnie z przepisami ustawy o samorządzie gminnym uregulowane w rozdziale 5 statutu sołectwa Gumienice. Wybory sołtysa i członków rady sołeckiej odbywają się według procedury analogicznej do wyborów powszechnych do organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego, bez związku czasowego, miejscowego, czy personalnego z zebraniem wiejskim rozumianym jako organ sołectwa. Zaskarżona przez Wojewodę regulacja zawarta w § 10 ust. 1 i 2 oraz w konsekwencji w § 9 ust. 2 zd. 2 statutu sołectwa Gumienice, dotyczy natomiast organizacji i zasad funkcjonowania organu sołectwa, jakim jest zebranie wiejskie, co mieści się w delegacji ustawowej zamieszczonej w art. 35 ust. 3 pkt 3 u.s.g. Z żadnych obowiązujących przepisów prawa nie wynika natomiast, aby rada miejska w ramach tej delegacji nie mogła określić wymagań co do kworum dla ważności innych niż wyborcze rozstrzygnięć podejmowanych przez uprawnionych mieszkańców sołectwa, zwłaszcza w sytuacji, gdy w zaskarżonym § 10 ust. 2 statutu znalazła się regulacja umożliwiająca jednak podejmowanie na zebraniu wiejskim rozstrzygnięć przez uprawnionych mieszkańców sołectwa w wypadku braku kworum, co niweluje obawy dotyczące możliwości podjęcia przez zebranie wiejskie jakichkolwiek rozstrzygnięć.

Uwzględniając powyższe rozważania Sąd uznał, że zaskarżone przepisy statutu sołectwa Gumienice stanowiącego załącznik do uchwały Rady Gminy Pierzchnica z dnia 6 maja 2019 r. nr VI/22/2019 nie naruszały prawa, w związku z czym skarga Wojewody Świętokrzyskiego podlegała oddaleniu na podstawie art. 151 p.p.s.a. jako niezasadna.

U Z A S A D N I E N I E