Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Małgorzata Grzelak Sędziowie Sędzia WSA Andrzej Czarnecki Sędzia WSA Urszula Wilk (spr.) Protokolant Jan Czarnacki po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 października 2009 r. sprawy ze skargi M. L. na decyzję Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej z dnia [...] czerwca 2007 r. nr [...] w przedmiocie oddalenia wniosku o unieważnienia prawa ochronnego udzielonego na znak towarowy LECH WÓDKA [...] oddala skargę

Zaskarżoną decyzją [...] z dnia [...] czerwca 2007 r. Urząd Patentowy RP działając w postępowaniu spornym oddalił wniosek M. L. o unieważnienie prawa ochronnego na znak towarowy LECH WÓDKA [...] udzielonego na rzecz F. W. P. L. S.A. z siedzibą w L. /dalej zwana P. L./ i zasądził na rzecz uprawnionej koszty postępowania.

Do wydania tej decyzji doszło w następującym stanie faktycznym i prawnym:

M. L. służyły prawa ochronne do słowno-graficznego znaku towarowego LECH POL [...] dla towarów w klasie 33: napoje alkoholowe, z pierwszeństwem od 9 lipca 1998r. oraz do znaku słownego MARIUSZ LECH [...] dla towarów w klasie 33: napoje alkoholowe, z pierwszeństwem od 10 lipca 1998 r.

Decyzją z dnia [...] czerwca 2003r. P. L. uzyskał prawo ochronne na znak towarowy słowny LECH WÓDKA [...] dla towarów w klasie 33: napoje alkoholowe - wódki, z pierwszeństwem od 17 lipca 1998 r.

Dnia 19 maja 2005 r. do Urzędu Patentowego RP wpłynął wniosek M. L. o unieważnienie prawa do znaku LECH WÓDKA na podstawie art. 9 ust. 1 p. 1 ustawy z dnia 31 stycznia 1985 r. o znakach towarowych /Dz. U. Nr 5 z 1985 r. poz. 17 z późn. zmianami, zwana dalej uzt/ z uwagi na podobieństwo do wcześniejszych znaków MARIUSZ LECH i LECH POL.

Wnioskodawca stwierdził jednorodzajowość towarów oznaczanych przeciwstawionymi znakami, przytoczył zasady oceny podobieństwa znaków towarowych oraz wskazał na występujące podobieństwo przeciwstawionych oznaczeń z uwagi na wspólny i charakterystyczny element LECH.

Pełnomocnik uprawnionego w piśmie z dnia 28 września 2005 r. wniósł o oddalenie powyższego wniosku. Pełnomocnik podkreślił, że podobieństwo oznaczeń należy rozpatrywać uwzględniając sytuację rynkową dotyczącą funkcjonowania porównywanych znaków.

Zaskarżoną decyzją Urząd Patentowy oddalił wniosek o unieważnienie znaku towarowego LECH WÓDKA.

W uzasadnieniu tej decyzji organ wskazał m.in, że:

Wnioskodawca ma interes prawny w żądaniu unieważnienia prawa ochronnego udzielonego na znak towarowy" LECH WÓDKA," skoro powołuje się na istniejące podobieństwo tego znaku do zarejestrowanych z wcześniejszym pierwszeństwem znaków towarowych: LECH-POL o numerze [...] oraz MARIUSZ LECH o numerze [...].

Dokonując oceny przeciwstawionych znaków UP RP stwierdził ich podobieństwo w rozumieniu art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o znakach towarowych. Uznał, że przeciwstawione znaki towarowe przeznaczone zostały do oznaczania towarów identycznych. Znaki towarowe wnioskodawcy przeznaczone zostały bowiem do oznaczania napojów alkoholowych. Natomiast wódki, do oznaczania których przeznaczony jest sporny znak towarowy zawierają się - co bezsporne - w terminie "napoje alkoholowe". Wskazał, że ustalenie podobieństwa towarów dokonywane jest na podstawie wykazów towarów, które stanowią element decyzji na mocy których strony uzyskały prawa ochronne.

Dokonując porównania spornego znaku towarowego do znaków wnioskodawcy: LECH-POL oraz MARIUSZ LECH organ wskazał, że jedynym elementem odróżniającym w spornym znaku towarowym jest element słowny LECH. Sporny znak towarowy jest pozbawiony elementów graficznych natomiast drugi element słowny - WÓDKA jest elementem informacyjnym. Z kolei przeciwstawiony znak towarowy MARIUSZ LECH jest również znakiem słownym, a znak towarowy LECH-POL składa się dodatkowo z mało charakterystycznej czcionki i obwódki, w którą wpisano elementy słowne. Zatem elementami, które mogą determinować możliwość pomylenia znaków będą również elementy słowne. We wszystkich przeciwstawionych znakach towarowych występuje element słowny LECH. Bez wątpienia element ten w przeciwstawionym znaku towarowym LECH-POL posiada walor dominujący. Element -POL jest bowiem typowym i wyeksploatowanym elementem wielu nazw firm oraz oznaczeń. Wskazuje on zazwyczaj na lokalizację siedziby lub miejsce produkcji towarów w Polsce. Znak towarowy LECH-POL porównywany do oznaczenia LECH WÓDKA przy identyczności towarów może budzić wrażenie, że znaki te należą do serii (rodziny znaków) pochodzących od tego samego uprawnionego. Z uwagi na zastosowanie identycznego, dominującego elementu LECH przeciwstawione znaki wizualnie są do siebie bardzo podobne, a fonetyczne różnice będą dotyczyły jedynie elementów informacyjnych ("wódka") lub quasi informacyjnych ("-pol"), które dodatkowo umieszczone są za elementem LECH. Tymczasem dla nabywcy decydujące znaczenie mają zbieżne elementy obu oznaczeń. Jest to usprawiedliwione z psychologicznego punktu widzenia, gdyż nabywca zachowuje z reguły w pamięci jedynie ogólny zarys oznaczenia, którego poszukuje. W tym kontekście również znak towarowy MARIUSZ LECH może zostać uznany za podobny do spornego znaku towarowego. Wprawdzie w znaku tym obok elementu słownego LECH występuje inny, fantazyjny element MARIUSZ to jednak możliwość uznania spornego znaku za znak seryjny znajduje odniesienie również do tego przypadku. Podobieństwo przeciwstawionych znaków może więc powodować ich mylenie, zwłaszcza, że przeciętny odbiorca zazwyczaj nie ma możliwości porównania oznaczeń w jednym czasie i miejscu. Nawet jeśli podobieństwo znaków towarowych MARIUSZ LECH i LECH WÓDKA w rozumieniu art. 9 ust. 1 pkt 1 może budzić wątpliwości to jednak identyczność towarów powoduje, że ocena podobieństwa dokonywana jest według surowszych kryteriów. Oznacza to, że w przypadku wątpliwości co do możliwości wprowadzenia odbiorców w błąd należy uznać, że wcześniejsze prawo ochronne jest zagrożone z uwagi na istnienie prawa ochronnego powstałego później.

Mając na uwadze powyższe UP RP uznał, że istnienie na rynku tych samych towarów oznaczonych tak podobnymi znakami, a pochodzącymi z różnych źródeł, może wprowadzić stan niepewności co do źródła pochodzenia tych towarów. W konsekwencji UP RP uznał podobieństwo przeciwstawionych oznaczeń w rozumieniu przepisów ustawy o znakach towarowych.

UP RP powołał art. 166 ust. 1p.w.p. zgodnie, z którym prawo ochronne na znak towarowy nie może być unieważnione na tej podstawie, że znak jest podobny do wcześniejszego znaku towarowego, jeżeli ten ostatni nie był używany w rozumieniu art. 169 ust. 1 pkt 1. Ustalenie podobieństwa znaków towarowych w niniejszej sprawie, zdaniem organu umożliwiło merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy o stwierdzenie wygaśnięcia znaków towarowych LECH-POL o numerze [...] oraz MARIUSZ LECH o numerze [...] w części dotyczącej napojów alkoholowych za wyjątkiem wina.

Decyzją z dnia [...] czerwca 2007 r. Urząd Patentowy w sprawie [...] stwierdził wygaśnięcie z dniem 23 października 2003r. prawa ochronnego udzielonego na znak towarowy MARIUSZ LECH o numerze [...] w części dotyczącej napojów alkoholowych za wyjątkiem wina. Decyzją z dnia [...] czerwca 2007 r. Urząd Patentowy w sprawie [...] stwierdził wygaśnięcie z dniem 23 października 2003r. prawa ochronnego udzielonego na znak towarowy LECH-POL o numerze [...] w części dotyczącej napojów alkoholowych za wyjątkiem wina. Zdaniem organu oznacza to, że pomimo ustalenia podobieństwa znaku towarowego LECH WÓDKA do znaków przeciwstawionych w rozumieniu art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o znakach towarowych prawo ochronne udzielone na sporny znak towarowy nie może zostać unieważnione. Wynika to już z literalnego brzmienia art. 166 u.p.w.p., który czyni bezskutecznym żądania wnioskodawcy, jeżeli uprawniony do spornego znaku towarowego wystąpi z wnioskiem o stwierdzenie wygaśnięcia praw ochronnych udzielonych na znaki przeciwstawione, a znaki te nie będą używane w rozumieniu art. 169 ust. 1 pkt 1 p.w.p. W ocenie UP RP sytuacja taka ma miejsce w niniejszej sprawie. Ograniczony do wina - po stwierdzeniu wygaśnięcia prawa ochronnego w części - wykaz towarów powoduje, że towary oznaczane znakiem towarowym LECH WÓDKA oraz towary oznaczane znakami przeciwstawionymi należą do towarów różnego rodzaju. Wynika to ze specjalizacji istniejącej w branży alkoholowej. Zdaniem organu nie bez znaczenia jest także świadomość owej specjalizacji u potencjalnych klientów. Przeciętny odbiorca jest bowiem świadomy, że producent wódek nie produkuje wina i odwrotnie. Przeznaczone do oznaczania różnych towarów znaki towarowe: LECH WÓDKA, LECH-POL oraz MARIUSZ LECH mogą funkcjonować w obrocie w sposób bezkolizyjny. Z tych przyczyn UP RP oddalił wniosek o unieważnienie prawa ochronnego udzielonego na znak towarowy LECH WÓDKA.

Skargę na decyzję UP RP z dnia [...]. 06. 2009r. [...] wniósł M. L. żądając uchylenia zaskarżonej decyzji w całości jako naruszającej prawo.

Zaskarżonej decyzji zarzucił:

- rażące naruszenie przepisów prawa administracyjnego formalnego - art. 7 k.p.a., wyrażające się brakiem wyjaśnienia wszystkich okoliczności mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięć w sprawie i brakiem zgromadzenia w całości materiału dowodowego;

- rażące naruszenie przepisów prawa administracyjnego formalnego - art. 80 k.p.a., wyrażające się przekroczeniem granicy swobodnej oceny dowodów poprzez dowolne przyjęcie, iż uprawniony nie użytkował w sposób rzeczywisty znaków towarowych "MARIUSZ LECH" i "LECH POL" w zakresie napojów alkoholowych, podczas gdy nie pozwalał na to zgromadzony materiał dowodowy;

- rażące naruszenie przepisów prawa materialnego, w szczególności przepisu art. art. 169 ust. 1 pkt. 1 p.w.p. poprzez przyjęcie, iż nie jest wystarczające dla uznania, iż mamy do czynienia z rzeczywistym używaniem znaku towarowego, gdy znak ten jest używany jedynie dla niektórych, nie zaś do wszystkich, z towarów objętych rejestracją należących do usług lub towarów tego samego rodzaju, w ramach tej samej klasy towarowej.

W uzasadnieniu skargi skarżący wywodził, że przedstawiona przez Urząd Patentowy argumentacja jest nieprawidłowa, a to z racji faktu, iż przeprowadzona analiza wykładni literalnej przepisu art. 166 p.w.p., stanowi zgoła odmiennie, a mianowicie, iż z nieużywaniem znaku w rozumieniu przepisu mamy do czynienia, gdy znak ten jest nieużywany we wszystkich rodzajach wyrobów i usług, które mieszczą się w danej klasie towarowej. Skoro zatem przyjąć, jak uważa Urząd Patentowy, iż M. L. nieużywa znaków przeciwstawnych "MARIUSZ LECH" i "LECH POL" w napojach alkoholowych, co nie jest prawdą, to wymieniony znaki te używa dla oznaczenia win, co przyznaje Urząd Patentowy.

Skarżący powołał się na glosę aprobującą M. K. do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 17 lutego 2005 r. (I CK 626/04), opublikowaną w Orzecznictwie Sądów Polskich 2005/12/148, podnoszącą, że należy przyjąć, iż nie trzeba używać znaku dla wszystkich usług lub towarów objętych rejestracją. Wystarczy, gdy używamy go dla niektórych z nich, należących jednak do usług lub towarów tego samego rodzaju, w ramach tej samej klasy towarowej. Taki wniosek można wyprowadzić z art. 171 p.w.p. Podobne zapatrywanie prawne do opisanego przedstawił WSA w Warszawie w wyroku z dnia 13.05.2005 r. (VI SA/Wa 2132/04, publ. LEX nr 16607).

Stąd w ocenie skarżącego błędne jest twierdzenie Urzędu Patentowego, iż nieużywanie przez uprawnionego M. L. znaku towarowego do oznaczania wódek, a jedynie używanie tego znaku do oznaczania wina - co nie jest prawdą- stanowi naruszenie przepisu art. 169 ust 1 pkt 1 p.w.p., co powinno w myśl przepisu art. 171 ustawy skutkować stwierdzeniem wygaśnięcia prawa ochronnego do znaku dla napojów alkoholowych, za wyjątkiem wina.

UP RP w odpowiedzi na skargę podtrzymał swoje stanowisko wyrażone w uzasadnieniu decyzji i wniósł o oddalenie skargi.

Postanowieniem z dnia 21 lutego 2008r. Wojewódzki Sąd Administracyjny zawiesił postępowanie w sprawie wskazując, iż prawomocne rozstrzygnięcie sądu administracyjnego w kwestii zgodności z prawem decyzji administracyjnych o stwierdzeniu wygaśnięcia praw ochronnych do znaków towarowych MARIUSZ LECH i LECH POL dla innych napojów alkoholowych niż wina ma znaczenie prejudycjalne dla oceny prawidłowości decyzji o odmowie unieważnienia znaku towarowego LECH WÓDKA.

Decyzje w przedmiocie wygaśnięcia prawa ochronnego na znak towarowy MARIUSZ LECH [...] w części dotyczącej napojów alkoholowych z wyjątkiem win i wygaśnięcia prawa ochronnego na znak towarowy LECH POL [...] w części dotyczącej napojów alkoholowych z wyjątkiem win również zostały zaskarżone do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, a wszystkie trzy sprawy toczyły się oddzielnie.

Wyrokiem z dnia 5 lutego 2008 r. VI SA/WA 2019/07 WSA w Warszawie oddalił skargę na decyzję w przedmiocie stwierdzenia wygaśnięcia znaku towarowego LECH POL dla napojów alkoholowych z wyjątkiem win.

Wyrokiem z dnia 5 lutego 2008 r. VI SA/WA 2020/07 WSA w Warszawie oddalił skargę na decyzję w przedmiocie stwierdzenia wygaśnięcia znaku towarowego MARIUSZ LECH dla napojów alkoholowych z wyjątkiem win.

W dacie wydawania postanowienia o zawieszeniu postępowania wyroki te nie były bowiem prawomocne.

Wyrokami z dnia 16 kwietnia 2009r. NSA oddalił skargi kasacyjne od wyroków WSA oddalających skargi na decyzję w przedmiocie stwierdzenia wygaśnięcia znaku towarowego LECH POL dla napojów alkoholowych z wyjątkiem win i na decyzję w przedmiocie stwierdzenia wygaśnięcia znaku towarowego MARIUSZ LECH dla napojów alkoholowych z wyjątkiem win (II GSK 708/08, II GSK709/08) o czym poinformował pełnomocnik uczestnika postępowania pismem z dnia 1.06.2009r.

Postanowieniem z dnia 4 czerwca 2009r. postępowanie zostało podjęte.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym w świetle paragrafu drugiego powołanego wyżej artykułu kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Innymi słowy, wchodzi tutaj w grę kontrola aktów lub czynności z zakresu administracji publicznej dokonywana pod względem ich zgodności z prawem materialnym i przepisami procesowymi, nie zaś według kryteriów odnoszących się do słuszności rozstrzygnięcia.

Ponadto, co wymaga podkreślenia, Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną – art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270), zwanej dalej p.p.s.a.

Rozpoznając skargę w świetle powołanych wyżej kryteriów należy uznać, że nie zasługuje ona na uwzględnienie.

Przedmiotem rozpoznania przez Sąd była skarga na decyzję Urzędu Patentowego RP [...] z dnia [...] czerwca 2007 r., którą został oddalony wniosek M. L. o unieważnienie prawa ochronnego udzielonego na znak towarowy LECH WÓDKA [...] na rzecz F. W. P. L. S.A. z siedzibą w L.

Zgodnie z art. 164 p.w.p. prawo ochronne na znak towarowy może być unieważnione, w całości lub w części, na wniosek każdej osoby, która ma w tym interes prawny, jeżeli wykaże ona, że nie zostały spełnione ustawowe warunki wymagane do uzyskania tego prawa.

Zatem wystąpienie z wnioskiem o unieważnienie prawa ochronnego udzielonego na znak towarowy jest uzależnione od wykazania interesu prawnego wnioskodawcy. Interesem prawnym można nazwać "związek o charakterze materialnoprawnym między obowiązującą normą prawa materialnego, a sytuacją prawną konkretnego podmiotu, polegający na tym, że akt stosowania normy może mieć wpływ na sytuację tego podmiotu w zakresie prawa materialnego" (wyrok NSA z dn. 17 lipca 2003 roku II SA 1165/02). Interes taki powinien być bezpośredni, konkretny i znajdować odzwierciedlenie w okolicznościach faktycznych, uzasadniających zastosowanie normy prawa materialnego.

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 2 grudnia 2003 r. (Sygn. akt U SA 4030/01) stwierdził: "Tak więc, jeśli dochodzi do rejestracji znaku myląco podobnego do znaku z wcześniejszym pierwszeństwem, prawo z rejestracji z późniejszym pierwszeństwem wkracza w zakres prawa z rejestracji znaku z wcześniejszym pierwszeństwem. Nie może zatem ulegać wątpliwości, że uprawniony z rejestracji znaku z wcześniejszym pierwszeństwem ma interes prawny w unieważnieniu prawa z rejestracji myląco podobnego znaku z późniejszym pierwszeństwem. Oczywiście Urząd Patentowy i uprawniony z prawa z rejestracji znaku z wcześniejszym pierwszeństwem mogą różnić się w ocenie co do tego, czy podobieństwo między znakami jest tego rodzaju, że powstaje możliwość pomyłek. To jednak nie może prowadzić do wniosku, że uprawniony z rejestracji znaku z wcześniejszym pierwszeństwem nie ma interesu prawnego w sprawie o unieważnienie prawa z rejestracji znaku z późniejszym pierwszeństwem, jeśli znak taki uznaje za myląco podobny do znaku zarejestrowanego na jego rzecz".

W świetle powołanych orzeczeń uznać należy, że UP RP prawidłowo przyjął istnienie po stronie wnioskodawcy M. L. interesu prawnego w żądaniu unieważnienia prawa ochronnego udzielonego na znak towarowy LECH WÓDKA skoro wnioskodawca powoływał się na podobieństwo tego znaku do zarejestrowanych z wcześniejszym pierwszeństwem znaków towarowych: LECH-POL o numerze [...] oraz MARIUSZ LECH o numerze [...].

Zgodnie z art. 315 ust. 1 p.w.p., ustawowe warunki wymagane do uzyskania prawa ochronnego na znak towarowy ocenia się według przepisów obowiązujących w dniu zgłoszenia znaku towarowego. W przedmiotowej sprawie znak towarowy LECH WÓDKA został zgłoszony w dniu 17 lipca 1998r. Ocena czy zostały spełnione ustawowe warunki wymagane do udzielenia prawa ochronnego na ten znak, winna być zatem dokonana w oparciu o obowiązujące w tej dacie przepisy ustawy z dnia 31 stycznia 1985 r. o znakach towarowych. Wykładnia przepisów ustawy o znakach towarowych obowiązujących w dacie zgłoszenia przedmiotowego oznaczenia winna być jednak dokonywana z uwzględnieniem przepisów Pierwszej Dyrektywy Rady z dnia 21 grudnia 1988 r. mającej na celu zbliżenie ustawodawstw Państw Członkowskich odnoszących się do znaków towarowych (89/104/EWG) oraz orzecznictwa organów Wspólnot Europejskich, a w szczególności Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (ETS). Zgodnie bowiem ze stanowiskiem Sądu Najwyższego (por. wyrok z dnia 8 stycznia 2003, sygn. akt III RN 239/01) przy dokonywaniu wykładni obowiązujących przepisów, istotne znaczenie mają zobowiązania międzynarodowe Polski, a w szczególności obowiązek dostosowania prawa polskiego do prawa Wspólnoty Europejskiej. Dostosowanie prawa polskiego winno, zdaniem Sądu Najwyższego, być realizowane także poprzez interpretację obowiązujących przepisów w taki sposób, by służyło uzyskaniu rezultatu zbieżnego z dyspozycjami norm prawa wspólnotowego.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 u.z.t. nie jest dopuszczalne udzielenie prawa ochronnego na znak towarowy służący do oznaczania towarów lub usług tego samego rodzaju, jeżeli jest on podobny do znaku towarowego wcześniej zarejestrowanego na rzecz innego podmiotu, jeżeli w zwykłych warunkach obrotu gospodarczego mógłby on wprowadzać odbiorców w błąd co do pochodzenia oznaczanych nim towarów lub usług. Ocena, czy w zaistniałym stanie faktycznym ma zastosowanie przepis art. 9 ust. 1 pkt 1 u.z.t. winna być zatem dokonana w oparciu o łączną analizę następujących przesłanek: podobieństwa spornego oznaczenia do wcześniejszego znaku wnioskodawcy, podobieństwa towarów i usług objętych prawem ochronnym na każdy ze wskazanych znaków oraz istnienia ryzyka wprowadzenia odbiorców w błąd co do pochodzenia towarów oznaczanych tymi znakami.

W świetle omawianego przepisu niedopuszczalna jest rejestracja znaku towarowego, gdyby w jej wyniku powstało prawo, którego zakres pokrywałby się chociaż częściowo z zakresem prawa z rejestracji z wcześniejszym pierwszeństwem. O tym, czy w konkretnym przypadku mogłoby dojść do kolizji praw z rejestracji, czy obydwa znaki towarowe są podobne, rozstrzyga się na podstawie kryterium niebezpieczeństwa wprowadzenia w błąd odbiorców co do pochodzenia towarów. Niebezpieczeństwo to polega na możliwości błędnego, nie odpowiadającego rzeczywistości, przypisania przez przeciętnego odbiorcę uprawnionemu z rejestracji danego towaru ze względu na nałożony na niego znak (tak również: R. Skubisz /w:/ Prawo znaków towarowych. Komentarz, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1997r., s. 83). Zgodnie z utrwalonym poglądem doktryny przyjmuje się, iż oceny podobieństwa przeciwstawionych oznaczeń dokonuje się przy uwzględnieniu ogólnego wrażenia, jakie wywierają one na odbiorcy. Konfrontowane znaki porównuje się przy tym w trzech płaszczyznach: wizualnej, fonetycznej i znaczeniowej. Niewątpliwie przyjąć należy, iż przy porównywaniu przeciwstawionych znaków należy brać pod uwagę ich ogólne podobieństwo, niż przywiązywać wagę do ich drobnych, nieistotnych różnic (vide: Joanna Piotrowska, Renomowane znaki towarowe i ich ochrona, Wydawnictwo C.H Beck, Warszawa 2001, s. 128 i cyt. tam literatura).

Warto także zauważyć, iż Europejski Trybunał Sprawiedliwości wielokrotnie wskazywał w swym orzecznictwie, iż niebezpieczeństwo wprowadzania w błąd jest tym większe, im większą zdolność odróżniającą posiada znak z wcześniejszym pierwszeństwem oraz bardziej podobne są towary lub usługi opatrzone porównywanymi znakami. Zdaniem ETS ustalając zdolność odróżniającą znaku i oceniając tym samym, czy ma on szczególną zdolność odróżniającą, należy przeprowadzić całościową ocenę jego mniejszej lub większej zdolności do identyfikowania towarów lub usług, dla których został on zarejestrowany. Dokonując tej oceny należy - zdaniem ETS - wziąć pod uwagę wszelkie istotne warunki, a w szczególności cechy samego znaku towarowego, włączając w to fakt posiadania lub nie elementu opisowego towarów lub usług przez znak (tak m.in. /w:/ wyrok ETS z dnia 22 czerwca 1999 r. w sprawie C- 342/97 Lloyd Schuhfabrik Meyer & Co. GmbH v. Klijsen Handel BV (ECR 1999 I-3819).

Tak więc dokonując oceny ryzyka wprowadzenia w błąd po stronie opinii publicznej, zawsze musi być ono oceniane całościowo, biorąc pod uwagę wszelkie właściwe dla danej sprawy okoliczności. Ogólna i całościowa analiza ryzyka wprowadzenia w błąd uwarunkowana jest szeregiem współzależności występujących pomiędzy wszystkimi elementami, które należy wziąć pod uwagę w danej sprawie. Niewątpliwie przyjąć trzeba, iż kwestią wstępną rozstrzyganą przed badaniem podobieństwa przeciwstawionych oznaczeń winna stanowić ocena jednorodzajowości (podobieństwa) towarów (podobnie: R. Skubisz /w:/ Prawo znaków towarów, Komentarz, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1997 r., s. 84).

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem przy ocenie podobieństwa towarów i usług należy mieć na uwadze wszystkie istotne czynniki, które charakteryzują wzajemny stosunek tych towarów i usług. Czynniki te obejmują między innymi charakter towarów, ich przeznaczenie, sposób użytkowania, jak również to czy konkurują ze sobą, czy też wzajemnie się uzupełniają (tak m.in. wyrok Sądu Pierwszej Instancji z dnia 23 października 2002 r. w sprawie T-388/00 Institut für Lernsysteme v. OHIM, Rec. Str. II 4301, pkt 51).

W przedmiotowej sprawie Urząd Patentowy RP stwierdził podobieństwo przeciwstawionych znaków towarowych w rozumieniu art.1 ust.1 pkt 1 u.z.t. Organ wskazał, że przeciwstawione znaki przeznaczone zostały do oznaczania towarów identycznych, bowiem znaki towarowe wnioskodawcy zostały przeznaczone do oznaczania napojów alkoholowych, natomiast sporny znak został przeznaczony do oznaczania wódek, które również stanowią napój alkoholowy. Sąd podzielił ocenę organu stwierdzającą, iż przeciwstawione znaki są podobne. W szczególności za trafne w ocenie Sądu należy uznać rozważania wskazujące, że jedynym elementem odróżniającym we wszystkich trzech znakach jest element słowny LECH. W wyroku z dnia 28 marca 2002 r., sygn. akt II SA 2778/01 NSA wskazał m.in., że znaki towarowe porównuje się całościowo, ze szczególnym uwzględnieniem elementów o charakterze dystynktywnym i dominującym. Sporny znak towarowy jest pozbawiony elementów graficznych natomiast drugi element słowny - WÓDKA jest elementem informacyjnym. Z kolei przeciwstawiony znak towarowy MARIUSZ LECH jest również znakiem słownym, a znak LECH-POL składa się dodatkowo z mało charakterystycznej czcionki i obwódki, w którą wpisano elementy słowne. Zatem elementami, które mogą determinować możliwość pomylenia znaków będą również elementy słowne. We wszystkich przeciwstawionych znakach towarowych występuje element słowny LECH. Bez wątpienia element ten w przeciwstawionym znaku towarowym LECH-POL posiada walor dominujący. Element -POL jest bowiem, jak słusznie zauważył organ typowym i wyeksploatowanym elementem wielu nazw firm oraz oznaczeń. Wskazuje on zazwyczaj na lokalizację siedziby lub miejsce produkcji towarów w Polsce. Znak towarowy LECH-POL porównywany do oznaczenia LECH WÓDKA może budzić wrażenie, że znaki te należą do serii (rodziny znaków) pochodzących od tego samego uprawnionego. Z uwagi na zastosowanie identycznego, dominującego elementu LECH przeciwstawione znaki wizualnie są do siebie bardzo podobne, a fonetyczne różnice będą dotyczyły jedynie elementów informacyjnych ("wódka") lub quasi informacyjnych ("-pol") które dodatkowo umieszczone są za elementem LECH. Tymczasem dla nabywcy decydujące znaczenie mają zbieżne elementy obu oznaczeń. Również znak towarowy MARIUSZ LECH może zostać uznany za podobny do spornego znaku towarowego. Wprawdzie w znaku tym obok elementu słownego LECH występuje inny, fantazyjny element MARIUSZ to jednak możliwość uznania spornego znaku za znak seryjny znajduje odniesienie również do tego przypadku. Podobieństwo przeciwstawionych znaków może więc powodować ich mylenie, zwłaszcza, że przeciętny odbiorca zazwyczaj nie ma możliwości porównania oznaczeń w jednym czasie i miejscu.

W przedmiotowej sprawie zasadniczą przesłanką oddalenia wniosku o unieważnienie prawa ochronnego na znak LECH WÓDKA było powstanie nowego stanu prawnego na skutek wydania decyzji stwierdzających wygaśnięcie praw ochronnych na przeciwstawione znaki towarowe – MARIUSZ LECH i LECH-POL w części dotyczącej napojów alkoholowych za wyjątkiem wina, co spowodowało brak tożsamości towarów.

Zgodnie z art. 166 p.w.p. 1. prawo ochronne na znak towarowy nie może być unieważnione na tej podstawie, że znak jest podobny do wcześniejszego znaku towarowego, jeżeli ten ostatni nie był używany w rozumieniu art. 169 ust. 1 pkt 1 ust. 4 i 5.

W przypadku, o którym mowa w ust. 1, zarzut nieużywania znaku towarowego może zostać podniesiony tylko łącznie z wnioskiem o stwierdzenie wygaśnięcia prawa ochronnego. Zarzut ten podlega łącznemu rozpoznaniu wraz z wnioskiem o unieważnienie.

Decyzją z dnia [...] czerwca 2007 r. Urząd Patentowy w sprawie [...] stwierdził wygaśnięcie z dniem 23 października 2006 r. prawa ochronnego udzielonego na znak towarowy MARIUSZ LECH o numerze [...] w części dotyczącej napojów alkoholowych za wyjątkiem wina.

Decyzją z dnia [...] czerwca 2007 r. Urząd Patentowy w sprawie [...] stwierdził wygaśnięcie z dniem 23 października 2006 r. prawa ochronnego udzielonego na znak towarowy LECH-POL o numerze [...] w części dotyczącej napojów alkoholowych za wyjątkiem wina.

Decyzje te zostały zaskarżone do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, który wyrokami z dnia z dnia 5 lutego 2008 r. w sprawach o sygn. VI SA/WA 2019/07 i VI SA/WA 2020/07 oddalił skargi.

Wyrokami z dnia 16 kwietnia 2009r. NSA oddalił skargi kasacyjne od wyroków WSA oddalających skargi na decyzję w przedmiocie stwierdzenia wygaśnięcia znaku towarowego LECH-POL dla napojów alkoholowych z wyjątkiem win i na decyzję w przedmiocie stwierdzenia wygaśnięcia znaku towarowego MARIUSZ LECH dla napojów alkoholowych z wyjątkiem win (odpowiednio sygn. akt II GSK 708/08, II GSK709/08). Tym samym decyzje stwierdzające wygaśnięcie praw ochronnych na znaki LECH-POL i MARIUSZ LECH w części dotyczącej napojów alkoholowych za wyjątkiem wina uprawomocniły się. Tym samym towary, do oznaczania których przeznaczone zostały przeciwstawione znaki towarowe stały się towarami różnego rodzaju, na co słusznie wskazał organ. Wódki i wina mimo, że należą do szerszej kategorii napojów alkoholowych to jednak mają zupełnie inne cechy i charakterystykę, nie są w wobec siebie towarami konkurencyjnymi, a raczej wzajemnie się uzupełniają. Okoliczność ta wyklucza ryzyko konfuzji, zwłaszcza, że sporny znak LECH WÓDKA posiada element opisowy towaru "wódka" i przeznaczony jest jedynie do oznaczania towarów tego rodzaju.

Tym samym towary oznaczone spornym znakiem należą do towarów innego rodzaju niż towary do oznaczenia, których przeznaczone są przeciwstawione znaki towarowe zatem znaki te mogą funkcjonować bezkolizyjnie w obrocie. Zasadnie zatem przyjął organ, iż odpadła przesłanka unieważnienia prawa ochronnego na znak towarowy LECH WÓDKA w postaci tożsamości towarów, do oznaczenia których został przeznaczony sporny znak.

Co do zarzutów skargi wskazać należy, że zarzuty dotyczące przyjęcia, iż uprawniony nie użytkował w sposób rzeczywisty znaków towarowych MARIUSZ LECH i LECH POL w zakresie napojów alkoholowych oraz zarzut dotyczący naruszenia art. 169 ust. 1 pkt 1 p.w.p. zmierzają do podważenia prawomocnych decyzji w przedmiocie stwierdzenia wygaśnięcia praw ochronnych na przeciwstawione znaki towarowe – MARIUSZ LECH i LECH-POL w części dotyczącej napojów alkoholowych za wyjątkiem wina i nie mogą być przedmiotem rozpoznania w niniejszym postępowaniu. Kwestie podniesione w uzasadnieniu tych zarzutów były przedmiotem rozważań WSA w Warszawie i NSA w sprawach o sygn. VI SA/WA 2019/07 i VI SA/WA 2020/07 i odpowiednio II GSK 708/08, II GSK709/08.

Z tych względów Wojewódzki Sąd Administracyjny stwierdzając, iż UP RP nie dopuścił się naruszenia prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy lub naruszenia przepisów postępowania, które taki wpływ mogłoby mieć, na podstawie art. 151 p.p.s.a. oddalił skargę.