drukuj    zapisz    Powrót do listy

6042 Gry losowe i zakłady wzajemne, Gry losowe, Dyrektor Izby Celnej, Uchylono zaskarżony wyrok i przekazano sprawę do ponownego rozpoznania przez Wojewódzki Sąd Administracyjny, II GSK 2217/14 - Wyrok NSA z 2016-04-28, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II GSK 2217/14 - Wyrok NSA

Data orzeczenia
2016-04-28 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2014-09-15
Sąd
Naczelny Sąd Administracyjny
Sędziowie
Jan Bała /przewodniczący/
Joanna Kabat-Rembelska
Małgorzata Jużków /sprawozdawca/
Symbol z opisem
6042 Gry losowe i zakłady wzajemne
Hasła tematyczne
Gry losowe
Sygn. powiązane
III SA/Kr 1535/13 - Wyrok WSA w Krakowie z 2014-04-17
Skarżony organ
Dyrektor Izby Celnej
Treść wyniku
Uchylono zaskarżony wyrok i przekazano sprawę do ponownego rozpoznania przez Wojewódzki Sąd Administracyjny
Powołane przepisy
Dz.U. 2012 poz 270 art. 135, art. 141 par. 4, art. 145 par. 1 pkt 1 lit. c, art. 174 pkt 2, art. 183 par. 1, art. 183 par. 2
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jednolity.
Dz.U. 2015 poz 612 art. 14, art. 23a ust. 7, art. 129 ust. 1 i 3
Ustawa z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych - tekst jednolity.
Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Jan Bała Sędzia NSA Joanna Kabat-Rembelska Sędzia del. WSA Małgorzata Jużków (spr) Protokolant Ilona Szczepańska po rozpoznaniu w dniu 28 kwietnia 2016 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej Dyrektora Izby Celnej w K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w K. z dnia 17 kwietnia 2014 r., sygn. akt III SA/Kr 1535/13 w sprawie ze skargi Syndyka Masy Upadłości S. Spółki z o.o. w upadłości likwidacyjnej w W. na decyzję Dyrektora Izby Celnej w K. z dnia [...] października 2013 r.,. nr [...] w przedmiocie cofnięcia rejestracji automatu do gier o niskich wygranych 1. uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w K., 2. zasądza od Syndyka Masy Upadłości S. Spółki z o.o. w upadłości likwidacyjnej w W. na rzecz Dyrektora Izby Celnej w K. 490 (czterysta dziewięćdziesiąt) złotych tytułem kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 17 kwietnia 2014 r. sygn. akt III SA/Kr 1535/13 Wojewódzki Sąd Administracyjny w K. uchylił zaskarżoną decyzję Dyrektora Izby Celnej w K. z [...] października 2013 r. nr [...] oraz poprzedzająca ją decyzję Naczelnika Urzędu Celnego w K. z [...] lipca 2013 r. nr [...] w przedmiocie cofnięcia rejestracji automatu do gier o niskich wygranych oraz zasądził zwrot kosztów postępowania sądowego.

Ze stanu faktycznego sprawy przyjętego przez Sąd I instancji wynika, że w dniu [...] stycznia 2011 r. w sklepie spożywczo-przemysłowym J. K. w S. M. przeprowadzono kontrolę automatu do gry o niskich wygranych Barcrest Ltd. Golden Gate o nr fabrycznym [...], należącym do S. Sp. z o.o. w upadłości z siedzibą w W. (dalej: spółka), która wykazała, że wartość maksymalnej stawki za udział w jednej grze jest wyższa niż określona w ustawie z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz. U. Nr 201, poz. 1540 ze zm. – powoływanej dalej jako u.g.h.).

Decyzją z dnia [...] lipca 2011 r. Naczelnik Urzędu Celnego cofnął poświadczenie rejestracji wyżej opisanego automatu nr [...] z dnia [...] września 2008 r. Na skutek odwołania spółki Dyrektor Izby Celnej uchylił powyższą decyzję i przekazał sprawę organowi pierwszej instancji do ponownego rozpatrzenia. Decyzją z dnia [...] lipca 2013 r. Naczelnik Urzędu Celnego w K. ponownie cofnął rejestrację wyżej opisanego automatu.

W uzasadnieniu stwierdził, że sprawozdanie z badań wydane przez upoważnioną jednostkę badającą - Laboratorium Celne przy Izbie Celnej w P. potwierdziło opinię biegłego sądowego Sądu Okręgowego w C., w której stwierdzono, że stan rzeczywisty automatu jest niezgodny z warunkami rejestracji wynikającymi z przepisów ustawy. Dlatego, w ocenie organu, opinie biegłych, a także eksperyment przebiegu gry na automacie przeprowadzony w ramach kontroli wykonanej przez funkcjonariuszy celnych, dostarczyły dowodów potwierdzających, że automat nie spełnia wymogów określonych w ustawie o grach hazardowych. W szczególności określonych w art. 129 ust. 3 u.g.h., gdyż w efekcie gry prowadzonej na badanym automacie wartość maksymalnej stawki za udział w jednej grze może przekroczyć 0,50 zł. Również nałożone na automat plomby (jednostki badającej na obudowie płyty logicznej oraz obudowie liczników elektrometrycznych) nie zabezpieczały urządzenia w odpowiedni sposób. W związku z tym zachodziły przesłanki do cofnięcia rejestracji automatu przed jej wygaśnięciem.

Dyrektor Izby Celnej w K. decyzją z dnia [...] października 2013 r. utrzymał w mocy decyzję organu pierwszej instancji. W uzasadnieniu podkreślił, że podstawą prawną jej wydania był art. 23a ust. 7 u.g.h. oraz, że materiał dowodowy, w tym wynik badania jednostki badającej, potwierdził, że sporny automat nie spełnia warunków określonych w ustawie. Organ odwoławczy nie podzielił zarzutu technicznego charakteru art. 129 ust. 1 i 3 u.g.h., który wyklucza dopuszczalność cofnięcia rejestracji automatu.

Spółka wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na decyzję Dyrektora Izby Celnej w K., zarzucając jej m.in. naruszenie art. 122, art. 187 § 1 Ordynacji podatkowej przez brak rozpoznania sprawy oraz niedokonania oceny wpływu zastosowanych w sprawie przepisów ustawy o grach hazardowych, na sprzedaż lub właściwości automatów o niskich wygranych zgodnie z wytycznymi zawartymi w wyroku Trybunału Sprawiedliwości z 19 lipca 2012 r. w połączonych sprawach C-213/11, C-214/11 i C-217/11 a w konsekwencji niezasadne cofniecie rejestracji automatu, art. 23a ust. 7 u.g.h. przez jego zastosowanie mimo że odwołuje się do nienotyfikowanego art. 129 ust. 1 i 3 u.g.h., który jest przepisem technicznym.

Sąd I instancji, działając na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c i art. 135 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), zwanej dalej: "p.p.s.a." uchylił zaskarżoną decyzję oraz decyzję ją poprzedzającą.

W uzasadnieniu wyroku Sąd I instancji stwierdził, że istota sporu sprowadza się do oceny technicznego charakteru przepisów stanowiących materialnoprawną podstawę wydania zaskarżonej decyzji oraz skutków istotności tego zagadnienia dla przebiegu i wyniku postępowania w przedmiocie cofnięcia rejestracji automatu do gier o niskich wygranych. Jednocześnie zwrócił uwagę, że w świetle przywołanego przez spółkę wyroku TSUE nie znajduje uzasadnienia twierdzenie, iż art. 129 ust. 1 i 3 u.g.h. w żadnym wypadku nie stanowią przepisów technicznych w rozumieniu art. 1 pkt 11 dyrektywy nr 98/34, a wyrok ten wiąże każdy sąd krajowy zgodnie z art. 267 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Zdaniem Sądu I instancji uznanie art. 129 ust. 1 i 3 u.g.h. za "przepisy techniczne" w rozumieniu powyższej dyrektywy ma bezdyskusyjne znaczenie dla rozstrzygnięcia kontrolowanej sprawy. Wynika to z faktu, że przesądzenie, iż te przepisy mają charakter normy technicznej – przy pozostającej poza sporem okoliczności, że nie zostały one notyfikowane w Komisji Europejskiej – stanowiłoby wystarczającą podstawę do przyjęcia, że jest niezgodny z prawem UE. Jednocześnie, w ocenie Sądu, ustalenie, czy przepisy u.g.h. mające mieć zastosowanie w sprawie cofnięcia rejestracji automatu do gier o niskich wygranych należy do istoty sprawy administracyjnej i musi być przedmiotem rzetelnej i wnikliwej analizy organów celnych. W kontrolowanym postępowaniu w pierwszej instancji organ celny nie podjął jednak żadnej próby odniesienia się do tego zagadnienia. Organ odwoławczy z kolei sprowadził omawiany problem do uzasadnienia ratio legis przepisów ustawy o grach hazardowych. Stąd też nie sposób stwierdzić, by organy w sposób odpowiedni rozważały techniczny charakter podstawy prawnej zaskarżonej decyzji.

. W ocenie Sądu I instancji rozważania te, które sam poczynił, jednoznacznie wskazują na techniczny charakter przepisów art. 129 ust. 1 i 3 u.g.h. Wskazane przepisy, jako "inne wymagania" mają istotny wpływ na właściwości oraz sprzedaż produktów, jakimi są automaty do gier o niskich wygranych. Nawet przyjmując odrębną ocenę spornego zagadnienia, organy administracji celnej powinny były rzetelnie zweryfikować istotny wpływ spornych przepisów na właściwości przedmiotowych automatów oraz na ich sprzedaż, a nie ograniczać się do analizy dorobku orzecznictwa w zakresie wykładni pojęcia "przepisów technicznych".

Konkludując Sąd I instancji stwierdził, że Dyrektor Izby Celnej wydając zaskarżoną decyzję dopuścił się naruszenia art. 122 i art. 187 § 1 O.p. w sposób mający istotny wpływ na wynik sprawy. Organ ten pominął bowiem w swoich ustaleniach istotną okoliczność rozważenia uznania podstawy prawnej swojego rozstrzygnięcia za "przepis techniczny" w rozumieniu dyrektywy 98/34 i skutków płynących z takiego zakwalifikowania tych przepisów. Ponownie rozpatrując sprawę organy celne mają obowiązek dokonać oceny technicznego charakteru przepisów stanowiących materialnoprawny trzon prowadzonego postępowania w oderwaniu od swoich poglądów na temat zasadności wprowadzenia przepisów u.g.h. do polskiego porządku prawnego, a jedynie przez pryzmat takiego rozumienia pojęcia "przepisów technicznych", jakie wynika z dyrektywy 98/34 i orzecznictwa TS UE (w szczególności z ww. wyroku TS UE z dnia 19 lipca 2012 r. zapadłego w sprawach połączonych C‑213/11, C‑214/11 i C‑217/11), jak również uwzględniając stanowisko Sądu w tym przedmiocie. Organy zastosują także pozostałe wskazania wynikające z niniejszego uzasadnienia, w szczególności dotyczące skutków uznania spornych przepisów za "techniczne".

Dyrektor Izby Celnej w K. zaskarżył powyższy wyrok wnosząc skargę kasacyjną. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił naruszenie:

- prawa materialnego, art. 23a ust. 7 u.g.h. poprzez jego niezastosowanie przez Sąd I instancji, pomimo że przepis ten stanowił materialnoprawną podstawę rozstrzygnięcia i został wprowadzony do ustawy nowelizacją z 26 maja 2011 r., która została notyfikowana Komisji Europejskiej w dniu 16 września 2010 r. pod nr 2010/06622/PL. W konsekwencji WSA błędnie zastosował art. 129 ust. 1 i 3 u.g.h. przyjmując, że stanowi on bezpośrednią podstawę prawną decyzji organów obu instancji oraz dokonał jego błędnej wykładni uznając bezzasadnie, że ma on charakter normy technicznej w rozumieniu art. 1 pkt 11 dyrektywy 98/34 i podlega obowiązkowi notyfikacji stosownie do art. 8 ust. 1 akapit pierwsze wskazanej dyrektywy;

- prawa procesowego, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. w związku z art. 122 i 187 § 1 Ordynacji podatkowej na skutek przyjęcia, że organ w swoich ustaleniach pominął istotna okoliczność rozważenia uznania podstawy prawnej swego rozstrzygnięcia za przepis techniczny w rozumieniu dyrektywy 98/34 i skutków płynących z takiego zakwalifikowania tych przepisów. Powyższe spowodowało uchylenie zaskarżonej decyzji oraz decyzji ją poprzedzającej, mimo nienaruszenia powyższych przepisów postępowania podatkowego przez organy, co miało istotny wpływ na wynik sprawy, ponieważ gdyby Sąd dokonał prawidłowej oceny rozstrzygnięcia to musiałby skargę oddalić; art. 141 § 4 p.p.s.a. przez sporządzenie uzasadnienia wyroku niezawierającego wszystkich wymaganych przez przepisy elementów poprzez pominiecie we wskazaniach i wyjaśnieniach podstawy prawnej decyzji organu I i II instancji, którą stanowi art. 23a ust. 7 u.g.h. oraz sporządzenie wewnętrznie niespójnego i sprzecznego uzasadnienia wyroku, co w konsekwencji uniemożliwia jego prawidłowe wykonanie w zakresie wskazań dla organów co do dalszego postępowania;

wnióśł o jego uchylenie w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w K., a także o zasądzenie kosztów postępowania. Argumentację na poparcie zarzutów skarżący kasacyjnie organ przedstawił w uzasadnieniu skargi kasacyjnej.

W odpowiedzi na skargę kasacyjną Syndyk masy upadłości S. sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej wniósł o jej oddalenie i zasądzenie zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna jest zasadna i zasługuje na uwzględnienie.

Na wstępie przypomnienia wymaga, że zgodnie z art. 183 § 1 p.p.s.a., Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, biorąc jednak z urzędu pod rozwagę nieważność postępowania, a mianowicie sytuacje enumeratywnie wymienione w § 2 tego przepisu. Skargę kasacyjną, w granicach której operuje Naczelny Sąd Administracyjny, zgodnie z art. 174 p.p.s.a., można oprzeć na podstawie naruszenia prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie oraz na podstawie naruszenia przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Wywołane skargą kasacyjną postępowanie przed Naczelnym Sądem Administracyjnym nie polega na ponownym rozpoznaniu sprawy w jej całokształcie, lecz ogranicza się do rozpatrzenia poszczególnych zarzutów przedstawionych w skardze kasacyjnej w ramach wskazanych podstaw kasacyjnych. Istotą tego postępowania jest bowiem weryfikacja zgodności z prawem orzeczenia wojewódzkiego sądu administracyjnego oraz postępowania, które doprowadziło do jego wydania.

Z skargi kasacyjnej oraz postawionego w niej zarzutu, który oparty został na podstawie z pkt 2 art. 174 p.p.s.a. wynika, że spór w rozpatrywanej sprawie dotyczy kwestii prawidłowości stanowiska Sądu I instancji, który kontrolując zgodność z prawem decyzji Dyrektora Izby Celnej w K. w przedmiocie cofnięcia rejestracji automatu do gier o niskich wygranych stwierdził, że decyzja ta nie jest zgodna z prawem, co skutkowało uchyleniem zaskarżonej decyzji oraz poprzedzającej ją decyzji Naczelnika Urzędu Celnego, na postawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c w związku z art. 135 p.p.s.a. Istota tego sporu - jak jednoznacznie wynika to z zarzutów adresowanych wobec zaskarżonego wyroku - odnosi się do przedstawionych w jego uzasadnieniu motywów działania Sądu I instancji, a w tym kontekście do oceny ich prawidłowości z punktu widzenia wynikającego z art. 141 § 4 p.p.s.a. obowiązku wyjaśnienia podstawy prawnej wydanego w sprawie rozstrzygnięcia - w tym wskazania naruszonych przez organ przepisów prawa - jak i wskazań, co do dalszego postępowania w sprawie. Zdaniem Dyrektora Izby Celnej w K. uzasadnienie wyroku pomija wskazanie i wyjaśnienie podstawy prawnej decyzji organów obu instancji oraz jest niespójne i wewnętrznie sprzeczne, co uniemożliwia prawidłowe jego wykonanie.

Sąd I instancji wskazał, że istota sporu w przedmiotowej sprawie sprowadza się do oceny technicznego charakteru przepisów stanowiących materialnoprawną podstawę wydania zaskarżonej decyzji, którą w jego ocenie stanowi art. 129 ust. 1 i 3 u.g.h. Powyższe przepisy należy uznać za "inne wymagania" definiowane w art. 1 pkt 11 dyrektywy 98/34, a zatem przepisy techniczne, które wymagają notyfikacji Komisji Europejskiej przed ich wprowadzeniem, co zostało opisane w wyroku TSUE z 19 lipca 2012 r. w sprawie C-213/11, C-214/11 i C-217/11, a które mają również istotny wpływ na sprzedaż automatów o niskich wygranych, gdyż regres w zakresie dozwolonych wcześniej możliwości użycia produktu zawsze powoduje zmniejszenie popytu na towar i w konsekwencji zmniejszenie jego sprzedaży. Sąd powiązał również stwierdzenie technicznego charakteru art. 14 ust. 1 u.g.h. z oceną techniczności art. 129 ust. 1 i 3 tej ustawy, gdyż przepis ten urzeczywistnia zakaz prowadzenia gier na automatach o niskich wygranych i traktowany jest przez ustawodawcę, po wprowadzeniu art. 14 ust. 1 u.g.h. jako regulacja przejściowa. W ocenie Sąd I instancji przywołane okoliczności jednoznacznie wskazują na techniczny charakter przepisów art. 129 ust. 1 i 3 u.g.h.

Zdaniem organu podstawę prawna zaskarżonej decyzji stanowi przepis art. 23a ust. 7 u.g.h., który nie narusza dyrektywy 98/34/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 czerwca 1998 r. ustanawiającej procedurę udzielania informacji w dziedzinie norm i przepisów technicznych oraz zasad dotyczących usług społeczeństwa informacyjnego (Dz. Urz. UE z 1998 r. nr L 204, s. 37), ponieważ projekt ustawy zmieniającej ustawę o grach hazardowych, zawierający ten przepis, został notyfikowany Komisji Europejskiej. Wskazany przepis nie był przedmiotem oceny Sadu I instancji ani w zakresie wykładni ani stosowania. Natomiast art. 129 ust 3 u.g.h. jest przepisem przejściowym, z którego nie wynikają warunki uniemożliwiające prowadzenie gier na automatach poza kasynami i salonami gier albo mogące wpływać na sprzedaż takich automatów, zatem przepis ten nie może być uznany za "techniczny" w rozumieniu przepisów unijnych i wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 19 lipca 2012 r. Art. 23a ust. 7 u.g.h. stanowi, że naczelnik urzędu celnego w drodze decyzji, cofa rejestrację przed jej wygaśnięciem, jeżeli zarejestrowany automat lub urządzenie do gier nie spełnia warunków określonych w ustawie.

Trafnie organ podnosi, że w uzasadnieniu wyroku nie odniesiono się do wskazanego przepisu, co stanowi o braku kontroli jego zastosowania i niemożność poddania kontroli kasacyjnej zarzutu naruszenia prawa materialnego przez niezastosowanie przez Sąd I instancji tego przepisu. Uzasadnia jednocześnie trafność zarzutu naruszenia art. 141 § 4 p.p.s.a. przez pominiecie wskazania i wyjaśnienia podstawy prawnej kontrolowanego rozstrzygnięcia organów administracji.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 141 § 4 zd. pierwsze p.p.s.a. uzasadnienie wyroku powinno zawierać zwięzłe przedstawienie stanu sprawy, zarzutów podniesionych w skardze, stanowisk pozostałych stron, podstawę prawną rozstrzygnięcia oraz jej wyjaśnienie. Z przepisu tego wynika m.in., że sąd administracyjny ma nie tylko obowiązek wskazania wypowiedzenia się w przedmiocie zgodności z prawem zaskarżonej decyzji, ale i umotywowania swojego stanowiska w tym zakresie. Winien przedstawić tok rozumowania, który doprowadził do podjęcia rozstrzygnięcia, w tym wskazania przyczyn zajęcia danego stanowiska oraz powodów, dla których zarzuty i argumenty podnoszone przez stronę są zasadne lub pozbawione podstaw (por. wyrok NSA z 16.06.2015 r. sygn.. akt II FSK 626/15, publ. orzeczenia.nsa.gov.pl). Przy czym wymóg wyjaśnienia podstawy prawnej rozstrzygnięcia należy rozumieć w ten sposób, że uzasadnienie musi pozwalać na skontrolowanie przez strony i sąd wyższej instancji, czy sąd orzekający nie popełnił w swoim rozumowaniu błędów (por. np. wyrok NSA z dnia 4.01. 2006 r., sygn. akt I FSK 372/05; T. Woś (w:) T. Woś, H. Knysiak-Molczyk, M. Romańska, Postępowanie sądowoadministracyjne, Warszawa 2004, s. 302). Motywy wyroku muszą być zatem jasne i przekonujące, stanowić konsekwentną i logiczną całość (por. wyrok NSA z dnia 9.03. 2006 r., II OSK 632/05).

Uzasadnienie wyroku sądu spełnia bowiem kilka funkcji (por. wyrok NSA z dnia 13.04. 2012 r., sygn. akt II FSK 1758/10). Z jednej strony ujawnia racje, które stały za orzeczeniem rozstrzygającym o legalności zaskarżonego aktu lub czynności organu administracji publicznej, a z drugiej strony ma za zadanie przekonać strony postępowania o słuszności i trafności wydanego rozstrzygnięcia, przy czym musi poddawać się kontroli instancyjnej. Powinno zatem zawierać wszystkie wymienione w art. 141 § 4 p.p.s.a. elementy oraz stanowiło konsekwentną, logiczną i zwięzłą całość, nadto, prowadzone wywody muszą logicznie się uzupełniać i stanowić pewien konsekwentny ciąg, kolejny wywód powinien być konsekwencją poprzedniego (B. Dauter, Metodyka pracy sędziego sądu administracyjnego, wydanie 2, LexisNexis, Warszawa 2009, s. 450).

Należy wskazać, że kontrolowane uzasadnienie wyroku Sądu I instancji nie czyni zadość przedstawionym wyżej wymogom. Podstawową wadą leżącą u jego konstrukcji jest takie jego sformułowanie, któremu trudno przepisać cechę konsekwencji i logicznej spójności, gdyż wzajemnie się wykluczają. Nie można jednocześnie przesądzić, że art. 129 ust. 1 i 3 u.g.h. mają techniczny charakter i wymagają notyfikacji i nakazywać organowi czynić rozważania w tej kwestii.

Według Naczelnego Sądu Administracyjnego, w składzie orzekającym w rozpatrywanej sprawie, postawione w skardze kasacyjnej zarzuty naruszenia prawa procesowego, opisane w pkt 2 i 3 zarzutów kasacyjnych, a dotyczące naruszenia art. 141 § 4 p.p.s.a. uznać należy za oczywiście uzasadnione, a tym samym za skutecznie podważające zgodność z prawem zaskarżonego wyroku.

Podkreślenia wymaga, że adresatem wyroku, oprócz stron, jest także Naczelny Sąd Administracyjny. Tworzy to więc po stronie wojewódzkiego sądu administracyjnego obowiązek wyjaśnienia motywów podjętego rozstrzygnięcia w taki sposób, który umożliwi przeprowadzenie kontroli instancyjnej zaskarżonego orzeczenia w sytuacji, gdy strona postępowania zażąda jego kontroli, poprzez wniesienie skargi kasacyjnej (por. np. wyrok NSA z dnia 30 maja 2012 r., sygn. akt II GSK 620/11). Z powyższego wynika, że uzasadnienie orzeczenia sądowego nie jest instytucją wtórną w stosunku do postępowania przeprowadzonego przed sądem administracyjnym, ale przeciwnie - błędne uzasadnienie orzeczenia może prowadzić do niezgodnego z prawem załatwienia sprawy, obarczone zaś nim orzeczenie co do zasady nie odpowiada prawu. Wadliwość uzasadnienia wyroku może stanowić usprawiedliwioną podstawę skargi kasacyjnej, gdy uzasadnienie to utrudnia lub wręcz uniemożliwia kontrolę kasacyjną orzeczenia. Dzieje się tak zwłaszcza wówczas, gdy nie ma możliwości jednoznacznej oceny stanowiska Sądu I instancji co do stanu faktycznego przyjętego przezeń za podstawę rozstrzygnięcia, czy też jednoznacznej rekonstrukcji podstawy rozstrzygnięcia (por. uchwała składu siedmiu sędziów NSA z dnia 15 lutego 2010 r., sygn. akt II FPS 8/09, ONSiWSA 2010, z. 3, poz. 39, wyrok NSA z dnia 24 kwietnia 2015 r., sygn. akt I OSK 1174/14).

W sytuacji więc, gdy sąd administracyjny dokonuje kontroli zgodności z prawem zaskarżonego działania administracji publicznej – w rozpatrywanej sprawie decyzji administracyjnej – za oczywiste uznać należy, że uzasadnienie wyroku powinno w jednoznaczny sposób odnosić się do normatywnego wzorca kontroli legalności zaskarżonego aktu, poprzez wyznaczenie ram materialnoprawnych i przepisów postępowania, które miały lub powinny mieć zastosowanie w rozpatrywanej sprawie (por. wyrok NSA z dnia 9.01.2013 r., sygn. akt II GSK 1934/11).

Treść uzasadniania zaskarżonego wyroku - ani też jego analiza - nie udziela odpowiedzi na pytanie odnośnie motywów, którymi kierował się Sąd I instancji stwierdzając, że kontrolowana decyzja oraz poprzedzająca ją decyzja organu I instancji wymagają wyeliminowania z obrotu prawnego. Wskazanie i wyjaśnienie podstawy prawnej wydanego w sprawie rozstrzygnięcia - w tym zarzucone i przypisane organowi administracji uchybienia, wytyczne co do dalszego postępowania, które są niespójne i wewnętrznie sprzeczne. Nie inaczej ocenić należy bowiem - prezentowane w kontekście wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 19 lipca 2012 r. - stanowisko Sądu I instancji, z którego wynika, że art. 129 ust. 1 i 2 u.g.h. mają techniczny charakter i istotny wpływ na obrót automatami do gier o niskich wygranych. Stanowisko to nie znajduje na akceptację.

W tym też kontekście podważyć należy prawidłowość sposobu, w jaki Sąd I instancji sformułował adresowane do organu administracji celnej zalecenia co do dalszego postępowania w sprawie. Nakazuje organom dokonać oceny technicznego charakteru przepisów stanowiących materialnoprawny trzon prowadzonego postępowania (...), uwzględnić skutki uznania spornych przepisów za techniczne. Odwołując się do przywołanych powyżej cytatów stwierdzić należy, że wysoki stopień ogólności tak zredagowanych i sformułowanych zaleceń powoduje, że nie czynią one zadość wymogowi określonemu w art. 141 § 4 zd. drugie p.p.s.a., a mianowicie, że jeżeli w wyniku uwzględnienia skargi sprawa ma być ponownie rozpatrzona przez organ administracji, uzasadnienie powinno ponadto zawierać wskazania co do dalszego postępowania, które są zrozumiałe i wykonalne. Muszą być konkretne i jednoznacznie sformułowane, aby w ponowionym postępowaniu umożliwić organowi usunięcie wszystkich uchybień prawa, z powodu których sąd administracyjny uchylił zaskarżoną decyzję, a w konsekwencji, aby doprowadzić do wydania w sprawie rozstrzygnięcia zgodnego z prawem. Wadliwość tego rodzaju może bowiem skutkować uzasadnioną niepewnością organu administracji i strony odnośnie do dalszych czynności postępowania administracyjnego (por. wyrok NSA z dnia 7.10.2014 r., sygn. akt I FSK 1492/13).

Ponownie orzekając w sprawie Wojewódzki Sąd Administracyjny w K., ocenę o zgodności z prawem zaskarżonej decyzji sformułuje i wyjaśni w uzasadnieniu wydanego w sprawie rozstrzygnięcia, które uwzględniać powinno wymogi określone w art. 141 § 4 p.p.s.a. oraz zaprezentowane stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego, co do tego, że nie ma żadnych przeszkód prawnych do zastosowania w tej sprawie art. 129 ust. 1 i 3 u.g.h., gdyż z wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 19 lipca 2012 r. nie sposób wywodzić dalej idących konsekwencji, niż te które wyraźnie wynikają z jego treści, a w tym kontekście z treści zawartych w tym orzeczeniu wytycznych. W tej mierze, wyjaśnić i przypomnieć należy, że zaniechanie realizacji obowiązku notyfikacji przepisów technicznych nie uzasadnia odmowy stosowania przepisów, które charakteru takiego nie mają, tylko na tej podstawie, że zawarte one zostały w tym samym akcie prawnym, to jest w akcie, który z uwagi na zawarcie w nim przepisów technicznych notyfikacji tej podlegał (zobacz wyrok NSA z 3.02.2016 r. sygn.. akt II GSK 661/14). Sąd krajowy ma bowiem obowiązek odmowy stosowania jedynie nienotyfikowanego przepisu technicznego (por. wyrok TSUE z dnia 8 września 2005 r., C-303/04). Jak to podkreślił Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 21 października 2015 r. (II GSK 1629/15) przepisy przejściowe są funkcją wyprowadzanej z zasady państwa prawnego (art. 2 Konstytucji RP), zasady prawidłowej legislacji oraz zasady zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez niego prawa. Dają bowiem pewną ochronę praw nabytych lub interesów w toku albo też ochronę ekspektatyw dobrze ukształtowanych, szczególnie istotną wówczas, gdy prawodawca, zmieniając prawo zmierza do pogorszenia sytuacji prawnej jego adresatów. Podobnie jak vacatio legis mogą zapewnić zachowanie przez pewien czas korzystniejszych uprawnień wynikających z dotychczasowego prawa mimo zastąpienia go nową, odmienną regulacją prawną. Roli przepisów przejściowych nie można utożsamiać z rolą przepisów merytorycznych ustawy o grach hazardowych, które wprowadzają szereg istotnych ograniczeń działalności w zakresie urządzania gier hazardowych, w porównaniu z poprzednio obowiązującym stanem prawnym.

Przepisy przejściowe, co do zasady, pozwalają na pełną realizację dotychczasowych zezwoleń i chronią, do czasu ich wygaśnięcia, przed skutkami nowej ustawy o grach hazardowych. Nie ograniczają też dotychczasowych możliwości urządzania gier hazardowych na podstawie posiadanych zezwoleń. Ze swej istoty nie pełnią więc funkcji ograniczeń i zakazów tego, co było przedmiotem praw przewidzianych dawną ustawą

Z tych wszystkich względów Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. art. 185 § 1 p.p.s.a. orzekł jak w sentencji. O kosztach Sąd orzekł stosownie do art. 203 pkt 2 p.p.s.a. i art. 205 § 2 p.p.s.a.



Powered by SoftProdukt