Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w składzie następującym: Przewodniczący SWSA Ewa Partyka Sędziowie WSA Maciej Kobak /spr./ AWSA Karina Gniewek - Berezowska po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w trybie uproszczonym w dniu 1 grudnia 2021 r. sprawy ze skargi S. M. na bezczynność A. SA. W [...] Oddział w [....] w przedmiocie udzielenia informacji publicznej - skargę oddala -

Przedmiotem skargi S. M. (dalej w skrócie: "skarżący") reprezentowanego przez adw. K. S. jest bezczynność [...] S.A. z siedzibą w [...] Oddziału w [...] (dalej w skrócie: "Spółka") w sprawie udostępnienia informacji publicznej.

Z akt sprawy wynika, że skarżący w piśmie opatrzonym datą 31 marca 2020 r., doręczonym do siedziby Spółki w dniu 8 kwietnia 2020 r., zażądał udostępnienia w terminie 14 dni od otrzymania pisma informacji publicznej poprzez wskazanie dokładnego rodzaju urządzeń oraz ich ilości na nieruchomości nr 2628 położonej w miejscowości P. stanowiącej jego własność (tj. długości linii oraz ilości słupów etc.) stanowiących własność Spółki. Wystąpił ponadto o przesłanie kserokopii dokumentacji technicznej i prawnej stanowiącej podstawę lokalizacji, budowy, posadowienia, przebudowy, remontów i bieżącej eksploatacji urządzeń infrastruktury przesyłowej na ww. nieruchomości, w szczególności do przedłożenia wszelkich ewentualnych decyzji stanowiących podstawę lokalizacji, budowy, posadowienia, przebudowy, remontów i eksploatacji tych urządzeń na w/w nieruchomości oraz innych dokumentów techniczno-prawnych (protokołów odbiorów technicznych i przekazania do eksploatacji, protokołów zdawczo - odbiorczych, protokołów zdawczo - odbiorczych środków trwałych przekazania na rzecz ówczesnego państwowego przedsiębiorstwa przesyłowego, dzienników budów, decyzji wydanych przez ówczesne organy administracji publicznej np. Urzędy Wojewódzkie, Burmistrzów Miast, Wojewódzkich Zarządów Rozbudowy Miast i Osiedli itp., ustalające miejsce i warunki realizacji budowy i lokalizacji urządzeń przesyłowych, decyzji zatwierdzających plan inwestycyjny w zakresie budowy i lokalizacji urządzeń przesyłowych wraz z planem realizacyjnym obejmującym część opisową i graficzną wybudowanych urządzeń przesyłowych, planów z mapkami itp.).

W piśmie z dnia 15 kwietnia 2020 r. Spółka poinformowała, że kwestia wskazania dokładnego rodzaju urządzeń oraz ich ilości na nieruchomości skarżącego nie stanowi informacji publicznej w rozumieniu ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (dalej w skrócie: "u.d.i.p."). W tym zakresie Spółka zaleciła uzyskanie stosownej mapy ewidencyjnej i zasadniczej, które obejmują znajdujące się na nieruchomości urządzenia infrastruktury technicznej, z których to można odczytać zarówno długość linii, jak i ilość słupów.

W odpowiedzi na pozostałą część złożonego wniosku Spółka wyjaśniła, że na dzień sporządzenia pisma w archiwum zakładowym nie odnaleziono żądanych dokumentów. Spółka stwierdziła, że dla zajęcia stanowiska w sprawie urządzeń infrastruktury energetycznej znajdujących się na przedmiotowej nieruchomości konieczne jest przedstawienie dokumentów potwierdzających tytuł prawny do tejże nieruchomości, tj. uprawnienia do wniesienia roszczeń w tej sprawie. Ponadto, Spółka wezwała skarżącego o przesłanie aktualnego odpisu z księgi wieczystej (z datą wydania nie wcześniejszą niż 6 miesięcy), a także aktualnego wyrysu mapy zasadniczej i ewidencyjnej obejmującej przedmiotową nieruchomość.

W dniu 8 września 2021 r. do siedziby Spółki wpłynęła skarga na bezczynność Spółki w przedmiocie nieudostępnienia pełnej informacji publicznej w terminie wskazanym w art. 13 ust. 1 u.d.i.p., przy jednoczesnym niewydaniu prawidłowego rozstrzygnięcia w sprawie odmowy udostępnienia informacji publicznej lub umorzenia postępowania o udostępnienie informacji publicznej zgodnie z art. 17 u.d.i.p.

W związku z powyższym skarżący wniósł o:

- stwierdzenie bezczynności Spółki w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej na wniosek skarżącego z dnia 31 marca 2020 r. w terminie wskazanym w art. 13 ust. 1 u.d.i.p.;

- zobowiązanie Spółki do udzielenia informacji publicznej w zakresie i formie zgodnej z wnioskiem skarżącego z dnia 31 marca 2020 r. w terminie 14 dni od uprawomocnienia się wydanego wyroku w sprawie;

- zasądzenie od Spółki na rzecz skarżącego kosztów postępowania, w tym kosztów opłaty od skargi, kosztów dwukrotności zastępstwa procesowego oraz kosztów opłaty skarbowej od pełnomocnictwa;

- zasądzenie na podstawie art. 149 § 2 p.p.s.a. od Spółki na rzecz skarżącego sumy pieniężnej do wysokości połowy kwoty określonej w art. 154 p.p.s.a.,

- przeprowadzenie postępowania w trybie uproszczonym.

W uzasadnieniu skargi skarżący podniósł, że Spółka nie wykazała chociażby próby uzyskania wnioskowanej dokumentacji, a następnie jej przedłożenia skarżącemu, ograniczając się jedynie do lakonicznej informacji o braku podstawy prawnej żądania zawartego we wniosku.

Skarżący zarzucił, że do dnia wniesienia przedmiotowej skargi nie otrzymał wnioskowanych dokumentów, ani rozstrzygnięcia w drodze decyzji w sprawie odmowy udostępnienia informacji publicznej, czy też w sprawie umorzenia postępowania o udostępnienie informacji publicznej.

Na poparcie swojego stanowiska skarżący powołał się na szereg orzeczeń sądów administracyjnych zbieżnych z jego stanowiskiem w sprawie, w szczególności na wyrok NSA z dnia 18 maja 2020 r., sygn. akt I OSK 2598/19.

W odpowiedzi na skargę Spółka wniosła o jej odrzucenie, ewentualnie o oddalenie skargi.

W ocenie Spółki, skarżący formułuje w stosunku do Spółki roszczenie dotyczące zawarcia odpłatnej umowy służebności przesyłu, a żądana we wniosku dokumentacja jest mu niezbędna do dalszego toczenia sporu ze Spółką, tj. w indywidualnej sprawie skarżącego. Powyższe wskazuje na subiektywny interes skarżącego w udostępnieniu informacji/dokumentów, a sam wniosek winien zostać potraktowany jako próba nadużycia prawa do informacji w trybie u.d.i.p. Ponieważ wniosek nie dotyczy informacji w sprawach publicznych, lecz informacji we własnej, indywidualnej sprawie, celem jego złożenia jest realizacja lub ochrona indywidualnych interesów strony. Spółka podkreśliła, że celem prawa do informacji publicznej nie może być zaspokojenie bądź też realizacja indywidualnych potrzeb w postaci pozyskiwania informacji, które co prawda mogą mieć charakter publiczny, jednak wykorzystywanych dla innych celów niż publiczne. W związku z powyższym Spółka uznała, że wnioskowane informacje/dokumenty nie stanowią informacji publicznej w rozumieniu u.d.i.p. W takiej sytuacji wydawanie decyzji odmownej było zbędne, właściwym było poinformowanie skarżącego o tym fakcie pismem.

Dodatkowo Spółka podkreśliła, że w odpowiedzi na wniosek wskazała, że nie posiada jakiejkolwiek żądanej dokumentacji, co można rozumieć tylko w ten sposób, że nie posiada zarówno oryginału, jak i kserokopii. Ponadto Spółka nie jest zobowiązana do poszukiwania żądanych dokumentów w innych instytucjach. Natomiast brak dokumentacji w archiwach Spółki nie jest niczym nadzwyczajnym, w szczególności w przypadku dokumentów wydawanych wiele lat temu, kiedy Spółka jeszcze nie istniała. Biorąc pod uwagę upływ czasu, a także liczne przekształcenia poprzedników prawnych Spółki, stanowisko w tym zakresie może być uznane za wiarygodne. Zobowiązane do udostępnienia informacji publicznych mogą być tylko te podmioty, które je posiadają. Nie ma natomiast takiego obowiązku podmiot, który wnioskowanej informacji nie posiada, i to także wówczas, gdy powinien je posiadać

Konkludując powyższe Spółka stwierdziła, że w przedmiotowej sprawie nie doszło bezczynności organu, tym bardziej nie doszło do rażącego naruszenia prawa, bowiem Spółka odpowiedziała w formie wymaganej w danym przypadku.

Na poparcie przedstawionego stanowiska Spółka przytoczyła orzeczenia sądów administracyjnych.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie rozważył, co następuje:

Sprawa została rozpoznana w trybie uproszczonym na podstawie art. 119 pkt 4 P.p.s.a.

Skarga jest niezasadna i jako taka podlega oddaleniu.

Problematyka dostępu do informacji publicznej uregulowana została w ustawie z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2020 r. poz. 2176

z późn. zm.).

W analizowanym stanie faktycznym [...] S.A. Oddział

w [...] - co do zasady - jest podmiotem zobowiązanym do udostępnienia informacji publicznej na podstawie ustawy o dostępie do informacji publicznej. Zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 5 wskazanej ustawy, obowiązane do udostępniania informacji publicznej są władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne, w szczególności podmioty reprezentujące inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym oraz osoby prawne, w których Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub samorządu gospodarczego albo zawodowego mają pozycję dominującą w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów. Do tak rozumianych zadań publicznych należą zadania postawione przed przedsiębiorstwami energetycznymi w ustawie z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2012 r. Poz. 1059). Nie tylko obowiązki operatora systemu dystrybucyjnego wymienione w art. 9c ust. 3 Prawa energetycznego, ale także dystrybucja energii elektrycznej i inne zadania wykonywane przez przedsiębiorstwa energetyczne, ze względu na znaczenie energii elektrycznej dla rozwoju cywilizacyjnego i poziomu życia obywateli, a tym samym urzeczywistniania dobra wspólnego, o którym mowa w art. 1 Konstytucji RP, są zadaniami publicznymi.

Tak rozumiane dysponowanie zasobami energetycznymi państwa jest wykonywaniem zadania publicznego (por. wyrok TK z dnia 25 lipca 2006 r., sygn. akt P 24/05, OTK-A 2006/7/87; wyrok NSA z dnia 18 sierpnia 2010 r., sygn. akt I OSK 851/10; wyrok NSA z dnia 4 kwietnia 2013 r., sygn. akt I OSK 102/13, niepublikowane, treść (w:) CBOSA, http://orzeczenia.nsa.gov.pl/). A. S.A. Oddział w [...] jest takim przedsiębiorcą energetycznym.

Do rozważenia pozostaje kwestia, czy żądane przez skarżącego informacje powinny być udostępniane w trybie u.d.i.p. W myśl art. 1 powołanej ustawy, każda informacja o sprawach publicznych stanowi informację publiczną w rozumieniu ustawy i podlega udostępnieniu na zasadach i w trybie określonych w ustawie. Określenia istoty pojęcia "sprawa publiczna" powinno się dokonywać na podstawie kryterium interesu ogólnego i jednostkowego. Sprawami publicznymi nie będą zatem konkretne i indywidualne sprawy określonej osoby lub podmiotu - wyrok NSA z dnia 14 lipca 2020 r., sygn. I OSK 2817/19. W orzecznictwie sądów administracyjnych utrwala się pogląd, że pisma składane w indywidualnych sprawach, przez podmioty, których interesów sprawy te dotyczą, nie mają waloru informacji publicznej. Ich przedmiotem nie jest problem czy kwestia, która ma znaczenie dla większej ilości osób, czy grup obywateli, lub jest ważna dla funkcjonowania organów państwa.

W takim układzie wniosek o udostępnienie informacji publicznej należy rozważać w kontekście nadużycia prawa. Nadużycie prawa dostępu do informacji publicznej będzie polegało na próbie korzystania z jego instytucji dla osiągnięcia celu innego aniżeli troska o dobro publiczne, jakim jest prawo do przejrzystego państwa, jego struktur, przestrzeganie prawa przez podmioty życia publicznego, jawność administracji i innych organów itp. - tak NSA w wyroku z dnia 18 maja 2020 r., sygn.

I OSK 2267/19. Celem ustawy o dostępie do informacji publicznej nie jest zaspokajanie indywidualnych (prywatnych) potrzeb w postaci pozyskiwania informacji wprawdzie publicznych, lecz przeznaczonych dla celów innych niż wyżej wymienione. Takie informacje mogą być uzyskiwane na zasadach przyjętych dla danego rodzaju stosunków (por. J. Drachal: Prawo do informacji publicznej w świetle wykładni funkcjonalnej, w: Sądownictwo administracyjne gwarantem wolności i praw obywatelskich 1980-2005, Naczelny Sąd Administracyjny, Warszawa 2005 pod redakcją J. Górala, R. Hausera i J. Trzcińskiego, s. 146, 147; zobacz również: W. Jakimowicz: Nadużycie publicznego prawa podmiotowego dostępu do informacji publicznej, w: Antywartości w prawie administracyjnym, red. A. Błaś, Warszawa 2016, s. 163-170; M. Jaśkowska: Nadużycie publicznego prawa podmiotowego jako przesłanka ograniczenia dostępu do sądu w sprawach z zakresu informacji publicznej, Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego 2018, nr 1). Nadużycie nie neguje prawa, a jedynie tamuje drogę do jego uzyskania. Ma to miejsce najczęściej w sprawach, w których żądanie składa podmiot będący stroną innego postępowania. W konsekwencji czego przyjęto, że wówczas wnioski

o udostępnienie informacji publicznej składane przez podmioty, których interesów bezpośrednio dotyczą, nie są wnioskami o udzielenie informacji publicznej - zob. wyrok NSA z dnia 30 kwietnia 2020 r., sygn. akt I OSK 848/19 i powołane w nim dalsze orzeczenia tego Sądu.

W tym miejscu zauważyć należy, iż z akt administracyjnych wynika (wniosek

o udzielenie informacji publicznej), że żądane przez skarżącego informacje mają bezpośredni związek z domaganiem się przez nią ustanowienia służebności przesyłu, jak również dochodzenia roszczeń z tytułu bezumownego korzystania

z nieruchomości – wezwanie do zawarcia umowy, wypłaty wynagrodzenia z tytułu bezumownego korzystania z nieruchomości oraz udzielenia informacji publicznej z 31 marca 2020 roku, k. 44 akt sądowych. Zatem uzyskanie informacji publicznej w okolicznościach niniejszej sprawy zmierza do realizacji roszczenia z zakresu stosunku cywilnoprawnego opartego na prawie własności, możliwego do załatwienia na gruncie postępowania przed sądem powszechnym. W tej materii, abstrahując od generalnej reguły onus probandi (art. 6 Kodeksu cywilnego), wypada zwrócić uwagę na przepis art. 129 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego, który zobowiązuje stronę powołującą się w piśmie na dokument do jego złożenia na żądanie przeciwnika przed rozprawą. Zatem ewentualna obrona Spółki przed zapłatą odszkodowania za bezumowne korzystanie z nieruchomości, czy z tytułu wywłaszczenia będzie mogła taki obowiązek wykreować po jej stronie. Nadto sąd może zarządzić przedstawienie każdego dokumentu znajdującego się w posiadaniu strony i stanowiący dowód faktu istotnego dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 248 § 1 k.p.c.).

W świetle powyższego wskazać należy, iż przedmiotem wniosku o udzielenie informacji publicznej nie może stać się informacja dotycząca indywidualnego, prywatnego interesu, a którą to informację można pozyskać w innym trybie. Skoro zatem do żądanej informacji, nie mają zastosowania przepisy ustawy, to nie można uznać jej za informację publiczną w szerokim znaczeniu, tj. zgodnie z art. 61 Konstytucji RP (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 20 września 2018 r., sygn. akt I OSK 1359/18). Wychodząc z założenia, że żądane przez skarżącego informacje nie stanowią informacji publicznej, kwestie dotyczące uchybienia terminu do udzielenia informacji publicznej i pozostawania Spółki

w bezczynności w jej udzieleniu są bezprzedmiotowe, albowiem stan bezczynności nie powstał z uwagi na cel, któremu ma służyć żądana informacja. Powyższe odnosi się również do kwestii, czy Spółka udzieliła pełnej informacji publicznej.

Należy naprowadzić, że analogiczne sprawy były już przedmiotem oceny Naczelnego Sądu Administracyjnego, który w swoich orzeczeniach zajął stanowisko, którym posiłkował się Sąd wydając niniejszy wyrok - zob. wyroki NSA z dnia 18 maja 2020 r., sygn. I OSK 2267/19, z dnia 14 lipca 2020 r., sygn. I OSK 2817/19, z dnia 27 maja 2020 r., sygn. I OSK 1601/19, z dnia 25 września 2020 r., sygn. I OSK 404/20, z dnia 28 lipca 2021 r., sygn. III OSK 3943/21, z dnia 17 listopada 2021 r., sygn. III OSK 4362/21.

Jednocześnie należy wyeksponować, iż faktycznie w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego rysuje się rozbieżność stanowisk w przedmiotowej materii, co potwierdza powołany w skardze wyrok z dnia 18 maja 2020 r., sygn. I OSK 2598/19, który nota bene został wydany w tym samym dniu co wyrok w sprawie o sygn. I OSK 2267/19 (pierwsza sprawa dotyczyła wyroku tut. Sądu w sprawie II SAB/Rz 36/19, a druga wyroku w sprawie II SAB/Rz 37/19). Sąd podziela jednak stanowisko dominujące i jak się wydaje obecnie nie znajdujące alternatywy, przedstawione w powołanych wyżej wyrokach.

Z podanych powodów Sąd skargę oddalił - art. 151 P.p.s.a.