Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Grażyna Jeżewska Sędziowie Sędzia WSA Ewa Janowska (spr.) Sędzia WSA Elżbieta Kmiecik Protokolant Referent stażysta Dorota Ziółecka po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 25 września 2014 r. sprawy ze skargi Wojewody Opolskiego na uchwałę Rady Gminy Dąbrowa z dnia 27 lutego 2014 r., Nr XXXVI/282/14 w przedmiocie programu opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt na terenie gminy 1) stwierdza nieważność zaskarżonej uchwały, 2) określa, że zaskarżona uchwała nie podlega wykonaniu w całości.

Uchwałą z dnia 27 lutego 2014 r., Nr XXXVI/282/14 Rada Gminy Dąbrowa przyjęła "Program opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt na terenie Gminy Dąbrowa w roku 2014" – zwany dalej "Programem", w brzmieniu określonym w załączniku do tej uchwały. Jako podstawę prawną swego działania organ wskazał art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (obecnie Dz. U. z 2013 r. poz. 594 ze zm.- zwanej dalej "u.s.g.") i art. 11 a ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (Dz. U. z 2013 r. poz. 856 - zwanej dalej "ustawą"). Na mocy § 2 przedmiotowej uchwały wykonanie uchwały powierzono Wójtowi Gminy Dąbrowa, natomiast w § 3 postanowiono, że uchwała ta wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Opolskiego.

W treści "Programu" organ określił, że ma on zastosowanie do wszystkich zwierząt domowych, w szczególności psów i kotów, w tym kotów wolno żyjących oraz zwierząt gospodarskich, wskazując również na priorytetowe zadania tego programu tj.: zapobieganie bezdomności zwierząt na terenie Gminy Dąbrowa; ograniczenie populacji zwierząt bezdomnych; opiekę nad zwierzętami bezdomnymi; promowanie prawidłowych postaw i zachowań człowieka w stosunku do zwierząt oraz wskazanie realizatorów poszczególnych zadań oraz wysokość środków finansowych planowanych na ich realizację. Programem tym objęto kwestie: 1) zapewnienia bezdomnym zwierzętom miejsca w schronisku dla zwierząt; 2) opiekę nad wolno żyjącymi kotami, w tym ich dokarmianie; 3) odławiania bezdomnych zwierząt; 4) obligatoryjnej sterylizacji albo kastracji zwierząt w schronisku; 5) poszukiwania właścicieli dla bezdomnych zwierząt; 6) usypianie ślepych miotów; 7) wskazania gospodarstwa rolnego w celu zapewnienia miejsca dla zwierząt gospodarskich; 8) zapewnienia całodobowej opieki weterynaryjnej w przypadkach zdarzeń drogowych z udziałem zwierząt.

W ust. 2 "Programu" postanowiono, że "Odławianie oraz transport bezdomnych zwierząt realizowane będzie w ramach podpisanej umowy przez specjalistyczną firmę PUPHW "GABI" Gabriela Bartoszek ul. Dworcowa 24 z Żędowic. Zwierzęta odłowione z terenu gminy Dąbrowa będą umieszczone w schronisku "SOS dla zwierząt" w Chorzowie". W ust. 6 ustanowiono, iż "Zwierzęta gospodarskie, które zostały znalezione i nie można ustalić właściciela oraz zwierzęta, nad którymi właściciel lub opiekun się znęca, mogą być odebrane na podstawie decyzji wójta i umieszczone w innym miejscu. Wskazanie takiego miejsca odbywać się będzie każdorazowo, po przeprowadzeniu oględzin przez pracowników Urzędu Gminy, konsultacji z Powiatowym Lekarzem Weterynarii oraz wyrażonej na piśmie zgody właściciela nowego miejsca przebywania zwierząt.(...)". Z kolei w ust. 7 "Programu" podano, iż "W ramach podpisanej umowy z lekarzem weterynarii, w przypadku zdarzenia drogowego z udziałem zwierząt na drogach będących własnością Gminy, w wyniku którego zwierzę zostaje potrącone i jest ranne zapewniona zostanie opieka weterynaryjna. Gmina będzie współpracować w tym zakresie z podmiotami, z którymi zawarte ma umowy. Podobnie w ramach podpisanej umowy, w przypadku zdarzenia drogowego z udziałem zwierząt domowych na drogach będących własnością Gminy, w wyniku którego potrącone zwierzę utraciło życie- zlecone zostanie odpowiedniemu podmiotowi bezzwłoczne zorganizowanie zbiórki, transport oraz unieszkodliwianie odpadów zwierzęcych". Wykonawcami powyższego Programu, zgodnie z ust. 10 są: Urząd Gminy Dąbrowa oraz Policja, organizacje społeczne, a także podmioty, z którymi Gmina zawarła umowy w zakresie wskazanym w programie. Stosownie zaś do ust. 11 na realizację powyższego "Programu" organ przeznaczył środki finansowe w kwocie 25.000 zł, które wydatkowane będą na podstawie umów.

W dniu 17 lipca 2014 r. Wojewoda Opolski, działając na podstawie art. 93 ust. 1 u.s.g. wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu skargę o stwierdzenie nieważności uchwały Rady Gminy Dąbrowa z dnia 27 lutego 2014 r., Nr XXXVI/282/14 w sprawie "Przyjęcia programu opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt na terenie Gminy Dąbrowa w roku 2014", z powodu istotnego naruszenia prawa.

W uzasadnieniu skargi Wojewoda wskazał, że Rada Gminy Dąbrowa podjęła przedmiotową uchwałę na podstawie art. 11a ust. 1 ustawy o ochronie zwierząt. Zgodnie z tym przepisem, zapewnienie opieki bezdomnym zwierzętom oraz ich wyłapywanie należy do zadań własnych gminy a obowiązek ten Gmina realizuje określając w uchwale podjętej na podstawie art. 11a ustawy program opieki na zwierzętami bezdomnym oraz zapobiegania bezdomności zwierząt. Katalog koniecznych do uregulowania w tym programie elementów określony został w art. 11 a ust. 2 i 5 ww. ustawy i obejmuje: 1) zapewnienie bezdomnym zwierzętom miejsca w schronisku dla zwierząt; 2) opiekę nad wolno żyjącymi kotami, w tym ich dokarmianie; 3) odławianie bezdomnych zwierząt; 4) obligatoryjną sterylizację albo kastrację zwierząt w schroniskach dla zwierząt; 5) poszukiwanie właścicieli dla bezdomnych zwierząt; 6)usypianie ślepych miotów; 7) wskazanie gospodarstwa rolnego w celu zapewnienia miejsca dla zwierząt gospodarskich; 8) zapewnienie całodobowej opieki weterynaryjnej w przypadkach zdarzeń drogowych z udziałem zwierząt; 9) wskazanie wysokości środków finansowych przeznaczonych na jego realizację oraz sposób wydatkowania tych środków. Organ podkreślił, że w celu prawidłowego wypełnienia delegacji wynikającej z ww. przepisów Rada Gminy Dąbrowa zobligowana była uregulować w przyjętym "Programie" wszystkie wymienione wyżej elementy.

Przechodząc na grunt przedmiotowej sprawy, Wojewoda Opolski zakwestionował prawidłowość wypełnienia delegacji ustawowej wynikającej z art. 11a ust. 2 pkt 7, pkt 8 ww. ustawy, akcentując, że w przedmiotowej uchwale nie wskazano konkretnego gospodarstwa rolnego w celu zapewnienia miejsca dla zwierząt gospodarskich oraz podmiotów, z którymi Gmina będzie współdziałać w zakresie zapewnienia całodobowej opieki weterynaryjnej w przypadku zdarzeń drogowych z udziałem zwierząt. Organ zaznaczył, iż w ust. 6 załącznika do programu określono, że zwierzęta gospodarskie, które zostały znalezione i nie można ustalić ich właściciela oraz zwierzęta, nad którymi właściciel lub opiekun się znęca, mogą być odebrane na podstawie decyzji wójta i umieszczone w innym miejscu. Wskazanie takiego miejsca odbywać się będzie każdorazowo, po przeprowadzeniu oględzin przez pracowników Urzędu Gminy, konsultacji Powiatowym Lekarzem Weterynarii oraz wyrażonej na piśmie zgody właściciela nowego miejsca przebywania zwierząt. W ocenie Wojewody, nałożony w art. 11a ust. 2 pkt 7 ustawy na gminę obowiązek wskazania gospodarstwa rolnego w celu zapewnienia miejsca dla zwierząt gospodarskich powinien być zrealizowany poprzez wskazanie konkretnego gospodarstwa rolnego. Uchwalony w tym zakresie zapis załącznika do kwestionowanej uchwały jest zatem niewystarczający.

Z powyższych względów za sprzeczne z prawem Wojewoda uznał również zapisy ust. 7 zdanie pierwsze i drugie załącznika do uchwały, w których wskazano, że w ramach podpisanej umowy z lekarzem weterynarii, w przypadku zdarzenia drogowego z udziałem zwierząt na drogach będących własnością Gminy, w wyniku którego zwierzę zostaje potrącone i jest ranne, zapewniona zostanie opieka weterynaryjna. Gmina będzie współdziałał w tym zakresie z podmiotami, z którymi ma zawarte umowy. Zapisy te, w ocenie Wojewody, nie stanowią właściwej realizacji delegacji z art. 11a ust. 2 pkt 8 ustawy, bowiem w ich treści nie wskazano podmiotów, z którymi gmina będzie współdziałać w zakresie zapewnienia całodobowej opieki weterynaryjnej w przypadku zdarzeń drogowych z udziałem zwierząt. Organ zaakcentował, że adresatem przedmiotowego programu są mieszkańcy Gminy Dąbrowa, którzy na podstawie jego zapisów powinni mieć możliwość ustalenia jak postąpić, tj. do kogo zwrócić się, aby uzyskać pomoc dla bezdomnego zwierzęcia.

W dalszej kolejności organ nadzorczy stwierdził, że zapis ustanowiony przez Radę w zdaniu trzecim ust. 7 załącznika stanowi niedopuszczalne powtórzenie regulacji ustawowych. Zgodnie ze wskazanym zapisem załącznika do uchwały, w ramach podpisanej umowy, w przypadku zdarzenia drogowego z udziałem zwierząt domowych na drogach będących własnością Gminy, w wyniku którego potrącone zwierzę utraciło życie - zlecone zostanie odpowiedniemu podmiotowi bezzwłoczne zorganizowanie zbiórki, transport oraz unieszkodliwienie odpadów zwierzęcych. Organ wyjaśnił, iż obowiązek gminy w tym zakresie wynika wprost z treści art. 3 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2013 r. poz. 1399 ze zm.), który stanowi, że gminy zapewniają czystość i porządek na swoim terenie i tworzą warunki niezbędne do ich utrzymania, a w szczególności zapewniają zbieranie, transport i unieszkodliwianie zwłok bezdomnych zwierząt lub ich części oraz współdziałają z przedsiębiorcami podejmującymi działalność w tym zakresie.

W odpowiedzi na skargę Wójt Gminy Dąbrowa wniósł o oddalenie skargi i zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Odnosząc się do zarzutów skargi wskazał, że organ nadzorczy nie przedstawił żadnego wyjaśnienia, z którego miałoby wynikać, że brak określonego elementu w uchwale powodować ma nieważność jej zapisów oraz brak możliwości wykonywania programu przez Gminę. Nie zgodzono się również z zarzutem powtórzenie zapisu ustawy, podkreślając, że nawet gdyby istotnie powtórzono zapis ustawy, to bez wątpienia Program może być realizowany, bowiem określone działania Gminy wynikają z mocy ustawy. W takiej sytuacji nieważność mogłaby dotyczyć jednego, pojedynczego, zdania umieszczonego w załączniku do uchwały, a nie całej uchwały. W dalszej kolejności organ wskazał, że z uwagi na brak miejsca w najbliżej położonych schroniskach, współpraca prowadzona w sposób, w jaki praktykuje to Gmina Dąbrowa jest zasadna i nie narusza art. 11a ust. 2 pkt 7 ustawy o ochronie zwierząt. Powyższy przepis nie nakazuje gminom realizacji opieki przez własne schronisko dla zwierząt, ani poprzez podmiot, który jest ujęty w rejestrze podmiotów prowadzących działalność nadzorowaną. W konsekwencji Wójt uznał, że wskazanie może odbywać się każdorazowo, tym bardziej, że Gmina nie posiada żadnej gwarancji, że określony podmiot będzie prowadził działalność przez cały rok, a powodowało to konieczność zmiany uchwały Rady Gminy, co jest niepraktyczne i nie wynika wcale z ustawy o ochronie zwierząt. Stosowne gospodarstwo będzie wybierane każdorazowo według potrzeb pod każdy przypadek i stanowi to wystarczające określenie mechanizmu wyboru gospodarstwa. Poza tym Powiatowy Lekarz Weterynarii w Opolu pozytywnie zaopiniował Program Gminy.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 3 § 1 pkt 5 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm. - zwanej nadal P.p.s.a) w związku z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. nr 153, poz. 1269 ze zm.), sądy administracyjne właściwe są do kontroli zgodności z prawem uchwał organów jednostek samorządu terytorialnego oraz aktów organów administracji rządowej stanowiących przepisy prawa miejscowego. Na zasadzie art. 147 § 1 P.p.s.a sąd, uwzględniając skargę na uchwałę, o jakiej mowa w art. 3 § 2 pkt 5 P.p.s.a, stwierdza nieważność tej uchwały w całości lub w części albo stwierdza, że została wydana z naruszeniem prawa, jeżeli przepis szczególny wyłącza stwierdzenie jej nieważności. Odnośnie aktów organów gmin, przepis ten pozostaje w związku z art. 91 ust. 1 u.s.g., stosownie, do którego nieważna jest uchwała organu gminy sprzeczna z prawem. Na podstawie argumentacji a contrario do postanowień art. 91 ust. 4 powołanej ustawy, stanowiącego, iż w przypadku nieistotnego naruszenia prawa organ nadzoru nie stwierdza nieważności uchwały, ograniczając się do wskazania, że uchwałę wydano z naruszeniem prawa, należy przyjąć, że każde "istotne naruszenie prawa" uchwałą organu gminy oznacza jej nieważność (por. T. Woś [w:] T.Woś., H. Knysiak-Molczyk, M. Romańska: "Postępowanie sądowoadministracyjne", Wyd. Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2004, s. 310). Dodać jeszcze należy, iż o nieważności uchwały w całości lub w części orzeka organ nadzoru w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia doręczenia uchwały, w trybie określonym w art. 90 u.s.g. Organem nadzoru jest natomiast Wojewoda, z mocy art. 86 w/w ustawy. Nadzór nad działalnością gminną sprawuje on na podstawie kryterium zgodności z prawem (art. 85 omawianej ustawy). Stosownie do treści art. 93 ust. 1 u.s.g., wydanie rozstrzygnięcia nadzorczego przez organ nadzoru, w zakresie stwierdzenia nieważności uchwały organu gminy, nie jest dopuszczalne po upływie ustawowego terminu 30 dni. Upływ tego terminu nie wyłącza jednak badania legalności takiej uchwały. Organ nadzoru może, bowiem zaskarżyć uchwałę do sądu administracyjnego, który dokona jej kontroli w zakresie zgodności z prawem. Wnosząc skargę do sądu administracyjnego, organ nadzoru nie jest przy tym ograniczony terminem zaskarżenia, o którym mowa w art. 53 § 1 - 3 P.p.s.a. W kontrolowanej sprawie zaskarżona uchwała nie została objęta rozstrzygnięciem nadzorczym, a skarga została wniesiona do Sądu przez właściwy organ, po upływie terminu do stwierdzenia nieważności uchwały w trybie postępowania nadzorczego. Z tego też względu skargę uznać należało za skuteczną.

Zaskarżoną przez organ nadzoru uchwałą z dnia 27 lutego 2014 r., nr XXXVI/282/14 Rada Gminy Dąbrowa przyjęła program opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt na terenie Gminy Dąbrowa w 2014 r. w brzemieniu określonym w załączniku do tej uchwały. Podstawę prawną uchwały stanowiły przepisy art. 18 ust. 2 pkt 15 u.s.g. oraz art. 11a ust 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o ochronie zwierząt (obecnie Dz. U. z 2013 r., poz. 856, zwanej nadal "ustawą").

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy, zapewnianie opieki bezdomnym zwierzętom oraz ich wyłapywanie należy do zadań własnych gmin.

W myśl art. 11a ust. 1 ustawy, rada gminy wypełniając obowiązek wynikający z art. 11 ust. 1, określa, w drodze uchwały, corocznie do dnia 31 marca, program opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt. Stosownie do ust. 2 tego artykułu program, o którym mowa w ust. 1, obejmuje:

1) zapewnienie bezdomnym zwierzętom miejsca w schronisku dla zwierząt;

2) opiekę nad wolno żyjącymi kotami, w tym ich dokarmianie;

3) odławianie bezdomnych zwierząt;

4) obligatoryjną sterylizację albo kastrację zwierząt w schroniskach dla zwierząt;

5) poszukiwanie właścicieli dla bezdomnych zwierząt;

6) usypianie ślepych miotów;

7) wskazanie gospodarstwa rolnego w celu zapewnienia miejsca dla zwierząt gospodarskich;

8) zapewnienie całodobowej opieki weterynaryjnej w przypadkach zdarzeń drogowych z udziałem zwierząt.

Wskazać również należy, iż realizacja zadań, o których mowa w ust. 2 pkt 3-6, może zostać powierzona podmiotowi prowadzącemu schronisko dla zwierząt. Na zasadzie art. 11a ust. 5 ustawy, program, o którym mowa w ust. 1 zawiera wskazanie wysokości środków finansowych przeznaczonych na jego realizację oraz sposób wydatkowania tych środków. Przy czym, koszty realizacji programu ponosi gmina. Projekt programu, o którym mowa w ust. 1, przygotowuje wójt (burmistrz, prezydent miasta) – ust. 6. W świetle obowiązującej treści przywołanych przepisów nie budzi wątpliwości stanowisko organu nadzoru o konieczności wskazania w uchwale podmiotów realizujących zadania wymienione w programie. Jednocześnie dostrzec trzeba, iż wykładnia celowościowa przepisu art. 11a ustawy, który należy interpretować w powiązaniu z art. 11, prowadzi do wniosku, że dla skutecznej realizacji zadań własnych gminy polegających na zapewnieniu opieki nad bezdomnymi zwierzętami oraz ich wyłapywaniu właściwym jest określenie w sposób konkretny sposobu realizacji tych zadań. Dlatego też, uchwała – "Program" - podejmowana na podstawie art. 11a ustawy, powinna zawierać elementy wskazane w art. 11a ust. 2 pkt 1-8, jako obligatoryjne i ze skonkretyzowaniem ich treści. Ponadto, "Program" winien wskazywać sposób postępowania w określonych sytuacjach, podmioty odpowiedzialne za realizację poszczególnych zadań, a także sposób i źródła finansowania.

Wskazanie zatem konkretnego gospodarstwa rolnego, w którym zapewnione będzie miejsce dla zwierząt gospodarskich (ust. 2 pkt 7 ustawy) oraz podmiotu, z którym gmina będzie współpracować w zakresie zapewnienia całodobowej opieki weterynaryjnej w przypadku zdarzeń drogowych z udziałem zwierząt (ust. 2 pkt 8 ustawy), stanowi wypełnienie obowiązku wynikającego z art. 11a w zw. z art. 11 ustawy. Podkreślić bowiem należy, że ustawa przewiduje krótki - roczny - termin obowiązywania "Programu", powyższe zaś przemawia za skonkretyzowaniem jego treści, dostosowanej do warunków i okoliczności występujących i przewidywanych w danym roku, a nie nadawaniu programowi charakteru ogólnych ram, prognoz, kierunków czy planów, które dopiero wymagałyby dalszej konkretyzacji.

Zasadnie zatem organ nadzoru przyjął, że brak wskazania w uchwalonym programie konkretnego gospodarstwa rolnego, w którym zapewnione będzie miejsce dla zwierząt gospodarskich narusza przepis art. 11a ust. 2 pkt 7 ustawy, bowiem nie wyczerpuje zakresu tegoż przepisu. Zgodnie z tym przepisem, w celu zapewniania miejsca dla zwierząt gospodarskich, rada gminy wskaże gospodarstwo rolne. W ust. 6 "Programu" postanowiono z kolei, że "zwierzęta gospodarskie, które zostały znalezione i nie można ustalić właściciela oraz zwierzęta, którymi właściciel lub opiekun się znęca, mogą być odebrane na podstawie decyzji wójta i umieszczone w innym miejscu. Wskazanie takiego miejsca odbywać się będzie każdorazowo, po przeprowadzeniu oględzin przez pracowników Urzędu Gminy, konsultacji z Powiatowym Lekarzem Weterynarii oraz wyrażonej na piśmie zgody właściciela nowego miejsca przebywania zwierząt". Zgodzić należało się zatem z Wojewodą, że nałożony w art. 11 a ust. 7

ustawy obowiązek wskazania gospodarstwa rolnego powinien być realizowany poprzez wskazanie konkretnego gospodarstwa. Zgodzić należy się także ze skarżącym, że Rada Gminy w zaskarżonej uchwale nie wskazała również podmiotu realizującego zadanie wynikające z art. 11a ust. 2 pkt 8. W ust. 6 Programu ustaliła, że w ramach podpisanej umowy z lekarzem weterynarii, w przypadku zdarzenia drogowego z udziałem zwierząt na drogach będących własnością Gminy, w wyniku którego zwierzę zostaje potrącone i jest ranne zapewniona zostanie opieka weterynaryjna. Gmina będzie współpracować w tym zakresie z podmiotami, z którymi zawarto stosowne umowy. Podobnie w ramach podpisanej umowy, w przypadku zdarzenia drogowego z udziałem zwierząt domowych na drogach będących własnością Gminy, w wyniku którego potrącone zwierzę utraciło życie - zlecone zostanie odpowiedniemu podmiotowi bezzwłoczne zorganizowanie zbiórki, transport oraz unieszkodliwianie odpadów zwierzęcych. Jednakże w kwestionowanym przepisie nie wskazano konkretnego lekarza weterynarii, który będzie realizował to zadanie. Tym bardziej, że w ust. 5 Programu wskazano również, że zabiegi usypiania ślepych miotów będzie przeprowadzać lekarz weterynarii w ramach podpisanej umowy, ponadto w ust. 1 Programu podano, że w ramach umowy z lekarze weterynarii zapewniona będzie opieka nad rannymi i chorymi kotami. W orzecznictwie sądów administracyjnych wskazuje się na "wykonawczy", konkretny charakter programu opieki nad zwierzętami bezdomnymi i stąd też ten "wykonawczy" charakter programu nie będzie zachowany jeśli nie zostaną w nim wskazane konkretne podmioty realizujące te zadania.

W ocenie Sądu, określony przez Radę Gminy Dąbrowa, sposób realizacji wynikających z art. 11a ust. 2 pkt 7 i 8 ustawy zadań gminy, nie pozwala na ich pełną realizację, nie stanowi bowiem spełnienia ustawowego obowiązku zapewnienia zapewnienie miejsca dla zwierzętom gospodarskim oraz wskazania podmiotu – lekarza weterynarii. Jak już wskazano powyżej program opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt winien zawierać konkretne i jednoznaczne wskazania co do sposobu realizacji ujętych w nim zadań. Wobec tego w przedmiotowym programie wskazane powinno być konkretne gospodarstwo rolne dla zwierząt z podaniem jego nazwy i adresu, jak również wskazanie konkretnego lekarza weterynarii. To w programie powinien zostać określony sposób zapewnienia przedmiotowej opieki, a nie jak to uczyniono w niniejszej sprawie poprzez podjęcie późniejszych działań przez nieokreślone w programie podmioty. Nie do zaakceptowania jest bowiem sytuacja, w której wypełnienie obowiązku wynikającego z art. 11a ust 2 pkt 7 i 8 ustawy uzależnione będzie od ewentualnego podpisania umowy z również z nieokreślonym w tym programie podmiotem. Powyższe, w ocenie Sądu, w sposób istotny narusza wskazany powyżej przepis ustawy, bowiem wymóg zapewnienie opieki może być realnie spełniony tylko i wyłącznie w sytuacji, gdy gospodarstwo rolne istnieje i jest wskazane w programie i tylko takiemu gospodarstwu można powierzyć realizację zadania wynikającego z ww. przepisu. Nie ma racji Gmina podnosząc w odpowiedzi na skargę, że zawarcie umowy z konkretnym podmiotem może nastąpić dopiero po wejściu w życie uchwały (programu), jako jego realizacja. Tym bardziej, że jak wynika z § 2 "Programu" w zakresie odbioru, oraz transportu bezdomnych zwierząt na terenie, Gmina Dobrodzień zawarła umowę z P.U.P.H.W. "Gabi" Gabriela Bartoszek, 47-129 Żędowice. A zwierzęta odłowione z ternu Gminy będą umieszczone w schronisku "SOS dla zwierząt" w Chorzowie. Badając zgodność zaskarżonej uchwały z przepisami prawa, Sąd podzielił stanowisko Wojewody, że zaskarżonej uchwale dokonano niedopuszczalnego powtórzenia regulacji ustawowych. Jak bowiem wynika z treści zdania trzeciego ust. 7 załącznika do uchwały, w ramach podpisanej umowy, w przypadku zdarzenia drogowego z udziałem zwierząt domowych na drogach będących własnością Gminy, w wyniku którego potracone zwierzę utraciło życie - zlecone zostanie odpowiedniemu podmiotowi bezzwłoczne zorganizowanie zbiórki, transport oraz unieszkodliwianie odpadów zwierzęcych. Zgodzić należało się z Wojewodą Opolskim, iż obowiązek gminy w tym zakresie wynika wprost z treści art. 3 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, stanowiącym, że gminy zapewniają czystość i porządek na swoim terenie i tworzą warunki niezbędne do ich utrzymania, a w szczególności zapewniaj zbieranie, transport i unieszkodliwianie zwłok bezdomnych zwierząt lub ich części oraz współdziałają z przedsiębiorcami podejmującymi działalność w tym zakresie. W orzecznictwie sądowoadministracyjnym utrwalone jest słuszne stanowisko, iż powtórzenie regulacji ustawowych bądź ich modyfikacja oraz uzupełnienie przez przepisy stanowione przez organy jednostek samorządu terytorialnego jest niezgodne z zasadami legislacji i stanowi wykroczenie poza zakres ustawowego upoważnienia. Uchwała rady gminy nie może regulować jeszcze raz tego, co jest już zawarte w obowiązującej ustawie. Taka uchwała, jako istotnie naruszająca prawo, jest nieważna. Zawsze, bowiem tego rodzaju powtórzenie jest normatywnie zbędne, gdyż powtarzany przepis już obowiązuje. Jest też dezinformujące, bowiem trzeba liczyć się z tym, że powtórzony przepis będzie interpretowany w kontekście uchwały, w której go powtórzono, co może prowadzić do całkowitej lub częściowej zmiany intencji prawodawcy, a więc do naruszenia wymagania adekwatności. Uchwała nie powinna zatem powtarzać przepisów ustawowych, jak też nie może zawierać postanowień sprzecznych z ustawą (por. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 30 września 2009 r., sygn. akt II OSK 1077/09, z dnia 7 kwietnia 2010 r., sygn. akt II OSK 170/10, opubl. Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych oraz z dnia 10 listopada 2009 r., sygn., akt II OSK 1256/09, z dnia 1 października 2008 r., sygn. akt II OSK 955/08 – opubl. LEX nr 511464). Zdaniem Sądu, powyższe nie oznacza, że zawsze i każde powtórzenie przepisów ustawowych w akcie prawa miejscowego będzie automatycznie uznane za istotne naruszenie prawa. Jednak powtarzanie przepisów ustawowych, co do zasady narusza prawo. Nie bez znaczenia przy tym pozostaje liczba tych powtórzeń, a zwłaszcza charakter powtórzonych przepisów prawa oraz ich istota. Reasumując, powtórzenie definicji zawartych w przepisach rangi ustawowej i umieszczenie ich w opisanych powyżej postanowieniach Regulaminu, było niedopuszczalne i z powyżej omówionych względów stanowiło istotne naruszenie prawa. Podkreślić trzeba, że utrwalone orzecznictwo sądów administracyjnych przyjmuje, jako istotne uchybienie powtarzanie zapisów ustawowych, a także ich modyfikację (por. m.in. wyroki WSA w Bydgoszczy: z dnia 3 marca 2010 r., sygn. akt II SA/Bd 93/10, Baza Orzeczeń LEX nr 599175; z dnia 6 stycznia 2009 r., sygn. akt II SA/Bd 611/08, Baza Orzeczeń LEX nr 509625 oraz wyrok WSA w Gdańsku z dnia 24 listopada 23011 r., sygn. akt II SA/Gd 618/11, dostępne na stronie internetowej http://orzeczenia.nsa.gov.pl). W orzecznictwie sądów administracyjnych sformułowany został pogląd o możliwości powtórzenia in extenso zapisów ustawowych w akcie prawa miejscowego, ale z tym zastrzeżeniem, że to powtórzenie nastąpiłoby z jednoczesnym powołaniem się na konkretny, powtarzany przepis ustawy (por. wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 31 listopada 2006 r., sygn. akt II SA/Wr 745/06, dostępne na stronie internetowej http://orzeczenia.nsa.gov.pl). Przyjmując nawet wyjątkową dopuszczalność powtórzeń na wskazanych powyżej warunkach, zważyć trzeba, że kontrolowana uchwała w załącznikach nr 1 ich nie spełnia. W konsekwencji przedstawionych rozważań, należało podzielić stanowisko organu nadzoru w zakresie zarzutów podniesionych w skardze, że zakwestionowana uchwała nie wyczerpuje zakresu przedmiotowego przekazanego do uregulowania przez radę gminy w art. 11a ustawy o ochronie zwierząt, co skutkuje ułomnością uchwały, którą należy ocenić jako istotne naruszenie prawa. Skoro uchwała nie obejmuje tych wszystkich zagadnień, które ustawodawca uznał za istotne do zawarcia w "Programie opieki nad zwierzętami bezdomnymi i zapobiegania bezdomności zwierząt", to powoduje konieczność stwierdzenia jego nieważności w całości.

Z powyższych względów, na podstawie art. 147 § 1 P.p.s.a. w zw. z art. 94 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, należało stwierdzić nieważność zaskarżonej uchwały w całości. Orzeczenie zwarte w punkcie drugim wyroku uzasadnia art.152 P.p.s.a.

.