drukuj    zapisz    Powrót do listy

6031 Uprawnienia do kierowania pojazdami, Ruch drogowy, Samorządowe Kolegium Odwoławcze, oddalono skargę, III SA/Kr 1027/20 - Wyrok WSA w Krakowie z 2021-09-14, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

III SA/Kr 1027/20 - Wyrok WSA w Krakowie

Data orzeczenia
2021-09-14 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2020-09-15
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie
Sędziowie
Ewa Michna
Marta Kisielowska /sprawozdawca/
Renata Czeluśniak /przewodniczący/
Symbol z opisem
6031 Uprawnienia do kierowania pojazdami
Hasła tematyczne
Ruch drogowy
Sygn. powiązane
II GSK 106/22 - Wyrok NSA z 2022-03-22
Skarżony organ
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Treść wyniku
oddalono skargę
Powołane przepisy
Dz.U. 2019 poz 341 Art. 99 ust. 1 pkt 5
Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami - tekst jedn.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący: SWSA Renata Czeluśniak Sędziowie: SWSA Ewa Michna ASR WSA Marta Kisielowska (spr.) po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 14 września 2021 r. sprawy ze skargi Z. G. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 6 lipca 2020 r., nr [...] w przedmiocie skierowania na kurs reedukacyjny w zakresie problematyki przeciwalkoholowej i przeciwdziałania narkomanii 1. oddala skargę, 2. przyznaje od Skarbu Państwa – Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie na rzecz radcy prawnego A. K. wynagrodzenie w kwocie 240 zł (dwieście czterdzieści złotych), powiększone o należną stawkę podatku od towarów i usług, tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej skarżącemu z urzędu.

Uzasadnienie

Zaskarżoną decyzją z dnia 6 lipca 2020 r., [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze orzekło o utrzymaniu w mocy decyzji Starosty z dnia [.....] 2020 r. o skierowaniu Z. G. (dalej: "skarżący") na kurs reedukacyjny w zakresie problematyki przeciwalkoholowej i przeciwdziałania narkomanii. Podstawę prawną decyzji stanowił art. 99 ust. 1 pkt 2 lit a ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U. z 2019 r., poz. 341) oraz art. 138§1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t. j. Dz. U. z 2020 r., poz. 256 ze zm., dalej: "k.p.a.").

Zaskarżona decyzja zapadła w następującym stanie faktycznym i prawnym.

Postanowieniem z dnia 29 marca 2018 r. Prokurator Prokuratury Rejonowej orzekł o zatrzymaniu skarżącemu prawa jazdy kat. A B nr [...] wydanego przez Starostę w dniu 25 stycznia 2005 r. W uzasadnieniu wskazano, że zachodzi uzasadnione podejrzenie, że skarżący w dniu 26 marca 2018 r. prowadził samochód marki Honda [...] nr rej. [...] znajdując się w stanie nietrzeźwości.

Wyrokiem z dnia 13 marca 2019 r., utrzymanym w mocy wyrokiem Sądu Okręgowego z dnia 20 grudnia 2019 r., Sąd Rejonowy Wydział Karny (sygn. akt [...]) uznał oskarżonego Z. G. za winnego popełnienia czynu polegającego na prowadzeniu w ruchu lądowym pojazdu marki Honda [...], nr rej. [...] w stanie nietrzeźwości przy zawartości zmierzającej do stężenia 0,94 mg/l w wydychanym powietrzu (punkt I), orzekł wobec oskarżonego środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 5 lat (punkt IV).

Decyzją z dnia [...] 2020 r. Starosta orzekł o skierowaniu skarżącego na kurs reedukacyjny w zakresie problematyki przeciwalkoholowej i przeciwdziałania narkomanii. Decyzja została wydana na podstawie wyroku Sądu Rejonowego, przesłanego w trybie art. 182 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny wykonawczy w związku z kierowaniem pojazdem w stanie nietrzeźwości.

W odwołaniu od decyzji skarżący wskazał, że prawo jazdy zostało mu zatrzymane na mocy wyroku sądowego do marca 2023 r., nie wie nawet czy będzie ubiegał się o odzyskanie prawa jazdy. Podkreślił, że nie stać go na poniesienie kosztów udziału w kursie reedukacyjnym.

Decyzją z dnia 6 lipca 2020 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało w mocy decyzję Starosty. W uzasadnieniu organ wskazał, że decyzja wydawana na podstawie art. 99 ust. 1 pkt 5 ustawy o kierujących pojazdami ma charakter związany. W przypadku zaistnienia wskazanych w przepisie przesłanek organ ma obowiązek wydać decyzję o skierowaniu na kurs reedukacyjny. W realiach niniejszej sprawy skarżący kierował pojazdem w stanie nietrzeźwości, co zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego z dnia 13 marca 2019 r. W sytuacji, gdy skarżący nie odbędzie kursu reedukacyjnego, starosta będzie zobowiązany do wydania decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy na podstawie art. 102 ust. 1 pkt 2 lit c ustawy o kierujących pojazdami.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie skarżący podtrzymał stanowisko zawarte w odwołaniu od decyzji. Wskazał, że nie wie czy kiedykolwiek będzie ubiegał się o przywrócenie uprawnienia do kierowania samochodem osobowym. Podkreślił, że ze względu na swoją trudną sytuację nie jest w stanie pozwolić sobie na opłacenie i dojazdy na kurs reedukacyjny w Ośrodku Ruchu Drogowego.

W odpowiedzi na skargę Kolegium wniosło o jej oddalenie i podtrzymało stanowisko przyjęte w zaskarżonej decyzji.

W piśmie z dnia 6 kwietnia 2021 r. pełnomocnik skarżącego podtrzymał skargę i wskazał, że w sprawie doszło do naruszenia:

- przepisów prawa materialnego:

- art. 99 ust. 1 pkt 5 w zw. z art. 99 ust. 2 pkt 1 lit b ustawy o kierujących pojazdami poprzez wydanie decyzji stanowiącej skierowanie skarżącego na kurs reedukacyjny w zakresie problematyki alkoholowej i przeciwdziałania narkomanii, podczas gdy Starosta nie otrzymał wymaganych informacji od administratora danych i informacji zgromadzonych w ewidencji, wobec czego nie zachodziły przesłanki niezbędne do wydania zaskarżonej decyzji;

- art. 135a ustawy o kierujących pojazdami poprzez wydanie decyzji o skierowaniu skarżącego na kurs reedukacyjny w zakresie problematyki przeciwalkoholowej i przeciwdziałania narkomanii na podstawie odpisu wyroku karnego przesłanego przez sąd w trybie art. 182 §1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny wykonawczy, podczas gdy wydanie decyzji na podstawie informacji uzyskanej w tym trybie mogło nastąpić do dnia 3 czerwca 2018 r., a decyzja organu została wydana w dniu 3 czerwca 2020 r., a zatem po upływie zakreślonego ustawowo terminu;

- przepisów postępowania:

- art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a. poprzez utrzymanie w mocy decyzji organu I instancji, która winna być uchylona;

- art. 6 k.p.a. w zw. z art. 7 k.p.a. w zw. z art. 61 § 1 k.p.a. poprzez wszczęcie postępowania z urzędu, podczas gdy nie wystąpiły przesłanki przewidziane w ustawie o kierujących pojazdami.

W oparciu o podniesione zarzuty pełnomocnik skarżącego wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji oraz poprzedzającej ją decyzji organu I instancji, zasądzenie zwrotu kosztów postępowania oraz przyznanie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej, ponieważ koszty te nie zostały opłacone w całości lub w części. Pełnomocnik wniósł o wstrzymanie wykonania decyzji ze względu na zachodzące ryzyko wyrządzenia skarżącemu znacznej szkody w razie jej wykonania.

Postanowieniem z dnia 16 lipca 2021 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie odmówił wstrzymania wykonania zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie zważył co następuje:

Zgodnie z brzmieniem art. 145 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 ze zm., dalej: "p.p.s.a.") sąd administracyjny uwzględnia skargę na decyzję, jeżeli stwierdzi naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy; naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego lub inne naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy albo stwierdza nieważność zaskarżonej decyzji w całości lub części, jeżeli zachodzą przyczyny określone w art. 156 k.p.a. Zakres kontroli sprawowanej przez sądy wynika z treści art. 134 § 1 p.p.s.a. Zgodnie z tą regulacją, sąd rozpoznając skargę nie jest związany zarzutami, podstawą prawną ani formułowanymi przez strony wnioskami. W świetle przywołanych regulacji, sąd administracyjny dokonując kontroli rozstrzygnięć organów administracji kieruje się wyłącznie kryterium legalności, czyli zgodności z przepisami prawa materialnego i procesowego. Oznacza to, że w ramach takiej kontroli sąd nie może kierować się względami słuszności czy zasadami współżycia społecznego. Kontrola legalności decyzji przeprowadzona zgodnie z ww. granicami wykazała, że nie zawiera ona wad dających podstawę do jej uchylenia, a zatem skarga zasługiwała na oddalenie.

Zgodnie z art. 99 ust. 1 pkt 5 ustawy o kierujących pojazdami, starosta wydaje decyzję administracyjną o skierowaniu kierowcy lub osoby posiadającej pozwolenie na kierowanie tramwajem na kurs reedukacyjny w zakresie problematyki przeciwalkoholowej i przeciwdziałania narkomanii, jeżeli kierowała pojazdem w stanie nietrzeźwości, w stanie po użyciu alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu. Stosownie do art. 101 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o kierujących pojazdami, osoba skierowana na kurs reedukacyjny, o którym mowa w art. 99 ust. 1 pkt 4 lub 5, jest obowiązana do odbycia kursu w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji administracyjnej o skierowaniu oraz do przedstawienia staroście zaświadczenia o ukończeniu kursu w terminie 6 tygodni od dnia doręczenia decyzji o skierowaniu. Zgodnie z art. 182 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny wykonawczy (t. j. Dz. U. 2021 r., poz. 53) w razie orzeczenia zakazu prowadzenia pojazdów, sąd przesyła odpis wyroku odpowiedniemu organowi administracji rządowej lub samorządu terytorialnego właściwemu dla miejsca zamieszkania skazanego. Jeżeli skazany wykonuje zawodowo czynności związane z prowadzeniem pojazdów, o orzeczeniu sąd zawiadamia ponadto bezzwłocznie pracodawcę, u którego skazany jest zatrudniony.

W niniejszej sprawie bezspornym jest, że skarżący został skazany prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego z dnia 13 marca 2019 roku za przestępstwo z art. 178a § 1 kodeksu karnego (prowadzenie w ruchu lądowym pojazdu marki Honda [...] nr rej. [...] w stanie nietrzeźwości przy zawartości zmierzającej do stężenia 0,94 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu). Sporną natomiast okolicznością jest czy organ mógł wydać decyzję o skierowaniu skarżącego na kurs reedukacyjny w zakresie problematyki przeciwalkoholowej i przeciwdziałania narkomanii w oparciu o informację o wydaniu wyroku przekazaną przez sąd karny.

Zdaniem Sądu treść uregulowań ustawy o kierujących pojazdami wskazuje, że ustawodawca nie pozostawił uznaniu organów administracji kwestii skierowania osoby na kurs reedukacyjny w przypadku dopuszczenia się przez nią kierowania pojazdem w stanie nietrzeźwości, w stanie po użyciu alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu. Świadczy o tym użycie przez ustawodawcę w treści art. 99 ust. 1 pkt 5 ustawy o kierujących pojazdami stwierdzenia "wydaje decyzję administracyjną". Równocześnie, art. 135 a ustawy o kierujących pojazdami stanowi, że do dnia 3 czerwca 2018 r. starosta wydaje decyzję, o której mowa w art. 99 ust. 1 pkt 2 lit. a, pkt 3 lit. a oraz pkt 5, na podstawie odpisu wyroku przesłanego przez sąd w trybie 182§ 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy.

Zgodnie jednak z art. 14 ustawy z dnia 9 maja 2018 r. o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 957, która weszła w życie z dniem 4 czerwca 2018 r.), do czasu wdrożenia rozwiązań technicznych umożliwiających przekazywanie danych na zasadach określonych w art. 100aa-100aq ustawy zmienianej w art. 1 (ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym), w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, przepisów art. 13 ust. 1 pkt 1 lit. b, art. 43 ust. 2 pkt 4, art. 44 ust. 3 pkt 2, art. 67 ust. 2 pkt 2, art. 82 ust. 1 pkt 4 lit. c, art. 98, art. 99 ust. 1 pkt 3 lit. c i pkt 4 oraz ust. 2 pkt 1 lit. b i ust. 3, art. 102 ust. 1b, art. 103 ust. 1 pkt 2 i 3 i ust. 2, art. 124 ust. 7, art. 125 pkt 10 lit. g i pkt 16 oraz przepisów rozdziału 14 ustawy zmienianej w art. 2 (tj. ustawy o kierujących pojazdami) nie stosuje się. W ust. 2 przewidziano, że Minister właściwy do spraw informatyzacji ogłasza w swoim dzienniku urzędowym oraz na stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej komunikat określający termin wdrożenia rozwiązań technicznych, o których mowa w ust. 1. Komunikat ogłasza się w terminie co najmniej 3 miesięcy przed dniem wdrożenia rozwiązań technicznych określonym w tym komunikacie. Komunikat, o którym mowa w art. 14 ust. 2 ustawy nowelizującej m.in. ustawę o kierujących pojazdami nie został ogłoszony, należy zatem uznać, że art. 99 ust. 2 pkt 1 lit. b ustawy o kierujących pojazdami nie znajduje obecnie zastosowania, a zamiast niego zastosowanie ma w dalszym ciągu art. 135a ustawy o kierujących pojazdami, a w rezultacie zasadnie organy I i II instancji orzekły, w oparciu o prawomocny wyrok Sądu Rejonowego Wydział Karny, że zachodzi przesłanka skierowania skarżącego na kurs reedukacyjny.

Sąd podziela pogląd zawarty w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie (sygn. akt III SA/Kr 812/19), że dowodem popełnienia przez kierowcę czynu polegającego na prowadzeniu pojazdu w stanie nietrzeźwości lub w stanie po użyciu alkoholu, jest wyrok sądu powszechnego. Wyrok sądu powszechnego oraz jego odpisy są dokumentami urzędowymi w rozumieniu art. 76 § 1 k.p.a. i stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo stwierdzone. Ratio legis ustawy o kierujących pojazdami oraz zasady demokratycznego państwa prawnego nie mogą dopuścić do sytuacji, w której organ dysponując odpisem prawomocnego wyroku sądu powszechnego winien odstąpić od wydania decyzji administracyjnej o skierowaniu kierowcy na kurs reedukacyjny wówczas, gdy treść tego wyroku nie została wprowadzona do Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców, a sam organ informację o dopuszczeniu się przez kierowcę czynu prowadzenia pojazdu mechanicznego po użyciu alkoholu uzyskał nie z systemu teleinformatycznego, a z doręczonego w formie papierowej odpisu wyroku sądu. Dane w Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców są bowiem informacją wtórną względem wyroku sądu powszechnego.

Podkreślić należy, że do momentu wydania zaskarżonej decyzji nie zostały wprowadzone rozwiązania techniczne umożliwiające przekazywanie danych na zasadach określonych w art. 100aa-100aq ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym i tym samym nie jest możliwe automatyczne przekazywanie informacji i danych w niej zgromadzonych organom orzekającym na podstawie art. 99 ust. 1 ustawy o kierujących pojazdami.

Ustawowo określoną przesłanką do wydania decyzji o skierowaniu kierowcy na kurs reedukacyjny jest fakt kierowania pojazdem w stanie nietrzeźwości, w stanie po użyciu alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu (art. 99 ust. 1 pkt 5 ustawy z 2011 r. o kierujących pojazdami). Podstawowym i zasadniczym dowodem zaistnienia tego rodzaju okoliczności jest natomiast wyrok sądu powszechnego, a nie informacje zamieszczone w - funkcjonującym lub nie - systemie teleinformatycznym. Dane w Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców są informacją wtórną względem wyroku sądu powszechnego (tak słusznie wyrok WSA w Rzeszowie z dnia 23 stycznia 2020 r., II SA/Rz 1228/19, CBOSA).

Mając na względzie powyższe, należy wskazać, że zarzuty skarżącego dotyczące wydania decyzji bez wymaganej informacji od administratora danych i informacji zgromadzonych w ewidencji nie mogły zostać uwzględnione. Nie ma również racji skarżący wskazując, że decyzja o skierowaniu na kurs reedukacyjny mogła zostać wydana na podstawie przekazanego organowi wyroku sądu karnego do dnia 3 czerwca 2018 r., a od dnia 3 czerwca 2018 r. wyłącznie na podstawie danych z ewidencji. Normę kompetencyjną upoważniającą organ do podjęcia decyzji określa art. 99 ust. 1 pkt 5 ustawy o kierujących pojazdami (upoważnia starostę do wydania decyzji skierowaniu na kurs reedukacyjny osoby, która kierowała pojazdem w stanie nietrzeźwości, w stanie po użyciu alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu). Kwestia natomiast, w jaki sposób organ poweźmie informację o kierowaniu przez pojazdu w stanie nietrzeźwości, nie stanowi elementu normy kompetencyjnej. Trzeba wskazać, że uregulowania dotyczące Centralnej Ewidencji Kierowców mają na celu usprawnić procedurę i przepływ informacji o wydanych wyrokach skazujących, jednakże informacje w niej zamieszczane będą miały charakter wtórny w stosunku do orzeczeń sądów.

Niezasadne są również podniesione w skardze zarzuty dotyczące naruszenia przepisów postępowania, organy bowiem prawidłowo ustaliły stan faktyczny i prawny sprawy, a także zapewniły skarżącemu czynny udział w postępowaniu. Wskazać należy, że w podstawie prawnej decyzji Samorządowe Kolegium Odwoławcze wskazało niewłaściwe oznaczenie przepisu (art. 99 ust. 1 pkt 2 lit a ustawy o kierujących pojazdami), jednakże w uzasadnieniu decyzji powołano prawidłową podstawę prawną rozstrzygnięcia, czyli art. 99 ust. 1 pkt 5 ustawy o kierujących pojazdami. Naruszenie to nie miało zatem wpływu na treść decyzji.

O kosztach wynagrodzenia pełnomocnika z urzędu Sąd orzekł na podstawie art. 250 §1 p.p.s.a. oraz § 21 ust. 1 pkt 1 lit c rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (t. j. Dz. U. z 2019, poz. 68 ze zm.).

Mając na względzie powyższe, Sąd na podstawie art. 151 p.p.s.a. skargę oddalił.



Powered by SoftProdukt