Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Mirosław Montowski, Sędziowie sędzia WSA Izabela Ostrowska (spr.), sędzia WSA Wojciech Sawczuk, , po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu 17 maja 2022 r. sprawy ze skargi R. K. na uchwałę Rady Miasta [...] z dnia [...] marca 2019 r. nr [...] w przedmiocie miejscowego plan zagospodarowania przestrzennego rejonu [...], część I – w rejonie ul. [...] oddala skargę

VII SA/Wa 153/22

UZASADNIENIE

R. K. wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na uchwałę NR [...] Rady [...] z dnia [...] marca 2019 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego rejonu [...], część I - w rejonie ul. [...], uchwalonym przez Radę [...] uchwałą Nr [...] z dnia [...] marca 2019 r. ,dla działki o numerze ewidencyjnym [...] położonej przy ul. [...] w [...] (dalej: "plan miejscowy").

Skarżący zarzucił naruszenie:

a) art. 15 ust. 2 pkt 10 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzenny z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2018 r. poz. 1945, dalej: "u.p.z.p.") w zw. z art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, bowiem w przypadku braku sieci właściciel uprawniony jest do wyposażenia nieruchomości w zbiornik bezodpływowy, zaś zawsze do korzystania z przydomowej oczyszczalni ścieków, czego § 25 pkt 1 nie uwzględnia,

b) § 26 ust. 3 rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (dalej: "rozporządzenie Ministra Infrastruktury"),

c) art.7, art.21 i art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polski, co do każdego z ww. przepisów, poprzez narzucenie skarżącemu jako właścicielowi działki ewidencyjnej nr [...], położonej w [...] przy ul. [...], obręb [...] obowiązku odprowadzania ścieków do nieistniejącej kanalizacji miejskiej, co uniemożliwia do czasu jej (sieci kanalizacyjnej) wybudowania wykorzystanie nieruchomości zgodne z jej przeznaczeniem do zabudowy mieszkaniowej, a tym samym istotne naruszenie zasad sporządzania planu miejscowego wobec przekroczenia kompetencji prawodawczej przez organ, niezgodności ustaleń z przepisami odrębnymi, jak też przekroczenia granic władztwa planistycznego.

Skarżący wniósł o stwierdzenie nieważności zaskarżonej uchwały w stosunku do nieruchomości położonej przy ul. [...] w [...] nr ew. [...], obręb [...] w części tekstowej w zakresie § 25 pkt 1. Wskazał, że jest właścicielem

działkę ew. nr [...] z obrębu [...] i planuje ją zabudować domem jednorodzinnym. Prezydent [...] wydał w dniu [...] września 2021 r. nr [...] postanowienie nakładające na skarżącego obowiązek usunięcia nieprawidłowości wniosku o pozwolenie na budowę. Prezydent w pkt 2 postanowienia zobowiązał skarżącego do doprowadzenia projektu budowlanego do zgodności z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego uchwalonego uchwałą nr [...] Rady [...] z dnia [...] marca 2019 r. w zakresie dostosowania do zgodności z § 41 ust. 4 - zasady obsługi terenu z infrastrukturą ścieków sanitarnych zgodnie z § 23 - 31. Projekt budowlany skarżącego przewiduje podłączenie inwestycji do zbiorników na nieczystości płynne (szambo), natomiast na przedmiotowym obszarze miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego ustala odprowadzanie ścieków sanitarnych w systemie rozdzielczym do miejskiej sieci kanalizacyjnej w oparciu o kolektory w ulicach [...],[...],[...] i [...], a następnie do przewodów dosyłowych do Oczyszczalni Ścieków [...] na terenie [...] (§ 25 pkt 1 uchwały). Skarżący wskazał, że kwestionowane ustalenie planu miejscowego nakłada obowiązek podłączenia instalacji odprowadzania ścieków bytowych do nieistniejącej miejskiej sieci kanalizacyjnej, której budowa w najbliższych latach nie jest planowana. Tym samym pozbawiano skarżącego uprawnienia budowy domu jednorodzinnego na działce będącej jego własność, uniemożliwiając jego realizację (naruszenie interesu prawnego). Wskazano, że w zestawieniu z obowiązującymi przepisami prawa zakaz realizacji alternatywnych metod odprowadzania ścieków i tym samym zakaz zabudowy nie znajdują żadnego usprawiedliwienia i są wyrazem nadużycia władztwa planistycznego.

W odpowiedzi na skargę Rada [...] wniosła o jej oddalenie. Odpowiadając na zarzuty sformułowane w skardze organ wskazał, że § 23 ust 1 zaskarżonej uchwały nie wprowadza zakazu stosowania przydomowych oczyszczalni ścieków lub szamb. Zatem przepis nie znosi stosowania na terenie planu art. 5 pkt 2 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, ani § 26 pkt 3 rozporządzenia Ministra Infrastruktury. Skoro nie wybudowano sieci do dnia złożenia wniosku o pozwolenie na budowę, to nie ma możliwości przyłączenia do nich i skarżący ma prawo budowania przydomowych oczyszczalni ścieków lub szamb w oparciu wskazane art. 5 pkt 2 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, ani § 26 pkt 3 rozporządzenia Ministra Infrastruktury. Zdaniem organu przyjęte w planie rozwiązania są słuszne, ponieważ zostały wprowadzone ze względu na ważny interes publiczny, którym jest ochrona wód podziemnych i powierzchniowych i nie ograniczają uprawnień skarżącego wynikających ze wskazanych przez niego przepisów szczególnych do budowania przez nich przydomowych oczyszczalni ścieków lub szamb. Wprowadzenie docelowego podłączenia do sieci kanalizacyjnej mieści się w ramach władztwa planistycznego i podyktowane jest także samą lokalizacją obszaru objętego planem na [...].

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Sąd rozpoznał skargę na uchwałę Rady z racji sprawowania wymiaru sprawiedliwości, polegającego na kontrolowaniu działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem (art.1 § 1 i § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych - t.j. Dz.U z 2021, poz. 137). Kontrola ta obejmuje m.in. orzekanie w sprawach skarg na akty prawa miejscowego organów jednostek samorządu terytorialnego (art. 3 § 2 pkt 5 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi t.j. Dz.U. z 2022 poz. 329, zwanej dalej "p.p.s.a.").

Stosownie do art.14 ust.8 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego jest aktem prawa miejscowego organu jednostki samorządu terytorialnego.

Zgodnie z art.147 § 1 p.p.s.a. Sąd uwzględniając skargę na uchwałę lub akt, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 5 i 6, stwierdza nieważność tej uchwały lub aktu w całości lub w części albo stwierdza, że zostały wydane z naruszeniem prawa, jeżeli przepis szczególny wyłącza stwierdzenie ich nieważności.

Na wstępie należy wyjaśnić, że procedura planistyczna poprzedzająca zaskarżony plan toczyła się według przepisów ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym ((Dz. U. Nr 80, poz. 717, z późn. zm.) - dalej w skrócie: u.p.z.p.) obowiązującej od dnia 11 lipca 2003 r.

Uprawnienie dla skarżącego do zaskarżenia przedmiotowej uchwały wynikało z art. 101 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminy (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 1515 z późn. zm.). Norma ta stanowi, iż każdy, czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone uchwałą lub zarządzeniem podjętymi przez organ gminy w sprawie z zakresu administracji publicznej, może zaskarżyć uchwałę do sądu administracyjnego.

Ustawa z dnia 7 kwietnia 2017r. o zmianie kodeksu postępowania administracyjnego oraz niektórych innych ustaw ( Dz.U. z 2017r., poz. 935) wprowadziła istotne zmiany w zakresie zaskarżania uchwał rady gminy. Na mocy tej ustawy zmieniono zarówno art. 101 ust. 1 u.s.g., jak i dodano art. 53 § 2a p.p.s.a. Zgodnie z tym ostatnim przepisem, w przypadku innych aktów (niż wymienione te z art. 3 § 2 pkt 4 i 4a), jeżeli ustawa nie przewiduje środków zaskarżenia w sprawie będącej przedmiotem skargi i nie stanowi inaczej, skargę można wnieść w każdym czasie. W nowym brzmieniu art. 101 ust. 1 u.s.g. i art. 53 p.p.s.a. ustawodawca zrezygnował z instytucji uprzedniego wezwania do usunięcia naruszenia prawa jako warunku skutecznego wniesienia skargi do sądu administracyjnego.

Prawo do skargi przysługuje jednak tylko takiemu podmiotowi, który wykaże, że jego uprawnienie lub interes prawny zostały naruszone. Interes prawny to taki, który znajduje oparcie w przepisach prawa. Istoty interesu prawnego należy upatrywać w jego związku z konkretną normą prawną. Może to być norma prawna należąca do każdej gałęzi prawa (nie tylko prawa administracyjnego).

Materialne prawo administracyjne ma zawierać normę przyznającą ochronę prawną podmiotowi i z takiej normy wywodzi się właśnie interes prawny. Skarga wniesiona na podstawie art. 101 ust. 1 u.s.g. nie ma charakteru actio popularis, co oznacza, że nawet sprzeczność aktu organu gminy z prawem nie daje uprawnienia do jej wniesienia. Składający skargę musi wskazać na normę materialnego prawa administracyjnego, z którego swój interes prawny wywodzi, przy tym nie mogą to być przepisy dotyczące zadań gminy (por. wyrok NSA z dnia 10 lutego 2015 r., I OSK 2349/14; zob. także np. J. Chmielewski, Obiektowe formy ochrony przyrody w gminach - aspekty prawne, Sam. Teryt. 2014, nr 9, s. 28).

Interes prawny powinien być aktualny, osobisty (własny, indywidualny) i dotyczyć bezpośrednio sfery prawnej określonego podmiotu. Aktualność interesu prawnego oznacza, że po wejściu w życie takiego aktu interes ten w danej sytuacji faktycznej i prawnej obiektywnie istnieje. Wymóg ten wiąże się z "realnością" interesu prawnego (zob. wyrok WSA w Rzeszowie z dnia 6 maja 2015 r., II SA/Rz 208/15).

Między pojęciami "interes prawny" i "uprawnienie", których użyto w art. 101 ust. 1 u.s.g., nie zachodzi logiczny stosunek alternatywy, ale raczej logicznej nadrzędności, w którym każde naruszenie uprawnienia (prawa podmiotowego) jest tym samym naruszeniem interesu prawnego (por. W. Kisiel, Legitymacja..., s. 41). W wyroku z dnia 3 września 2004 r., OSK 476/04, ONSAiWSA 2005, nr 1, poz. 2, NSA wyraził pogląd, że w przeciwieństwie do legitymacji w postępowaniu administracyjnym, określonym przepisami kodeksu postępowania administracyjnego, w którym stroną może być każdy, czyjego interesu prawnego lub uprawnienia dotyczy postępowanie, uprawnionym do wniesienia skargi z art. 101 u.s.g. może być jedynie ten podmiot, którego interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone. Naruszenie interesu prawnego lub uprawnienia otwiera dopiero drogę do jej (skargi) merytorycznego rozpoznania (oceny). Ocena ta zaś dotyczy rodzaju naruszenia interesu prawnego lub uprawnienia skarżącego i w zależności od tego skarga może, ale nie musi, być uwzględniona.

Naruszenie tego interesu następuje więc wtedy, gdy zaskarżonym aktem zostaje odebrane lub ograniczone jakieś prawo skarżącego wynikające z przepisów prawa materialnego, względnie zostanie nałożony na niego nowy obowiązek lub też zmieniony obowiązek dotychczas na nim ciążący (wyrok NSA z 19 czerwca 2009 r., sygn. akt II OSK 205/09). W orzecznictwie sądowym wyrażono pogląd, że interes prawny w postępowaniu planistycznym ma niewątpliwie właściciel nieruchomości, którego interes znajduje ochronę w przepisach prawa cywilnego (wyrok NSA z 29 grudnia 1999 r., sygn. akt IV SA 1501/99).

W tym też kontekście Sąd stwierdza, że posiadanie przez skarżącego interesu prawnego w rozpatrywanej sprawie nie budzi wątpliwości, albowiem skarżący jest właścicielem działki nr ew. [...] z obrębu [...], objętej kwestionowanym planem, co do której został złożony wniosek o udzielenie pozwolenia na budowę.

Prezydent [...] – jako organ architektoniczno- budowlany postanowieniem z dnia [...] września 2021r. Nr [...] zobowiązał skarżącego do dostosowania projektu budowlanego do stanu zgodnego z § 41 ust. 4 - zasady obsługi terenu z infrastrukturą ścieków sanitarnych zgodnie z § 23 - 31. Projekt budowlany skarżącego przewiduje bowiem podłączenie inwestycji do zbiorników na nieczystości płynne (szambo), natomiast na przedmiotowym obszarze miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego ustala odprowadzanie ścieków sanitarnych w systemie rozdzielczym do miejskiej sieci kanalizacyjnej w oparciu o kolektory w ulicach [...],[...],[...] i [...], a następnie do przewodów dosyłowych do Oczyszczalni Ścieków [...] na terenie [...] (§ 25 pkt 1 uchwały).

Jednocześnie Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w [...] pismem z dnia 6 października 2021r. poinformowało skarżącego, że w chwili obecnej nie ma możliwości odprowadzania ścieków bytowych z projektowanego budynku przy ul. [...] do miejskiej sieci kanalizacyjnej, wskazując, że budowa sieci kanalizacji w rejonie [...] znajduje się w planach z terminem realizacji na lata 2028-2029.

Przystępując do oceny rozwiązań planistycznych i kontrolując w pierwszej kolejności legalność § 25 pkt 1 planu, w odniesieniu do działki skarżącego Sąd wyjaśnia, że dokonał tej oceny kierując się art. 27 ust. 1 ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym.

I tak, Sąd zauważa, że kompetencja do ustalania przez gminy pod rządami ustawy z dnia 27 marca 2003r. o zagospodarowaniu przestrzennym ( Dz.U z 2003r., Nr 80, poz. 717), przeznaczenia i zasad zagospodarowania terenu w planie miejscowym składała się na przysługujące gminie tzw. władztwo planistyczne. Jak trafnie wskazał NSA w wyroku z 15 grudnia 2011 r., sygn. akt II OSK 2081/11, badając granice ww. władztwa: "Prawo własności w RP jest chronione konstytucyjnie (art. 21 ust. 1 Konstytucji RP), lecz prawo to nie jest prawem bezwzględnym, doznając w określonych sytuacjach ograniczeń. Możliwości tych ograniczeń dopuszcza wskazywana w kasacji Konstytucja RP w art. 64 ust. 3 stanowiąc, że własność może być ograniczana, tyle że tylko w drodze ustawy i tylko w takim zakresie, w jakim nie narusza to istoty prawa własności, a więc z poszanowaniem zasady proporcjonalności, tj. zakazem nadmiernej w stosunku do chronionej wartości ingerencji w sferę praw i wolności jednostki". I dalej, jak słusznie zaznaczył NSA w przywołanym wyroku "Stosownie do regulacji art. 32 ust. 3 Konstytucji RP ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw, w tym prawa własności, mogą być ustanawiane tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i wolności publicznej albo wolności i praw innych osób. Ingerencja w sferę prawa własności musi zatem pozostawać w racjonalnej i odpowiedniej proporcji do ww. celów, dla osiągnięcia których ustanawia się określone ograniczenia, przy czym ograniczenia te winny być dokonane wyłącznie w formie przepisów ustawowych. Takimi przepisami ustawowymi w niniejszej sprawie były regulacje, ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o zagospodarowaniu przestrzennym. Upoważnia ona gminy do uchwalania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, w których gminy ustalały przeznaczenie i zasady zagospodarowania terenu, w konsekwencji ograniczając sposób wykonywania prawa własności. Ograniczenia te mają zatem swe źródło w ustawie, tak jak tego wymaga Konstytucja RP." NSA zaznaczył w efekcie, że gmina ma oczywiście prawo do wprowadzania na jej obszarze określonych ograniczeń w wykonywaniu prawa własności poprzez ustalanie przeznaczenia i zasad zagospodarowania terenu, jednak pod warunkiem, że ograniczenia te wprowadza w odpowiedniej proporcji do celów koniecznych dla zapewnienia racjonalnej gospodarki przestrzennej, stanowiącej element szeroko rozumianego porządku publicznego. "To, że gmina dysponuje zespołem uprawnień w tym zakresie , doktrynalnie określanym władztwem planistycznym, nie oznacza, że gmina może to władztwo wykonywać dowolnie, a jej samodzielność w tym zakresie jest nieograniczona". Zatem, uprawnienia gminy do ustalania przeznaczenia i zasad zagospodarowania terenu nie mogą być nadużywane, a prawnie wadliwymi będą nie tylko te ustalenia planu, które naruszają przepisy prawa, ale także te, które będą wynikiem ewentualnego nadużycia przysługujących gminie uprawnień.

Teren, na którym skarżący zamierza realizować inwestycję objęty jest miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego rejonu [...], część I - w rejonie ul. [...], uchwalonym przez Radę [...] uchwałą Nr [...] z dnia [...] marca 2019 r. (Dz. Urz. Woj. [...]. z [...] r., poz. [...]). Przedmiotowa działka nr ew. [...], obrębu [...], położona jest na terenie oznaczonym symbolem [...], dla którego miejscowy plan zagospodarowania ustala obsługę terenu w infrastrukturę techniczną według postanowień zawartych w § 23-31 uchwały. Zgodnie z § 25 miejscowego planu zagospodarowania odprowadzanie ścieków sanitarnych w rejonie inwestycyjnym powinno polegać na kierowaniu ich w systemie rozdzielczym do miejskiej sieci kanalizacyjnej poprzez kolektory zlokalizowane przy ulicach: [...],[...],[...] i [...], a następnie do przewodów dosyłowych do Oczyszczalni Ścieków [...] na terenie [...].

Jak wyjaśnił Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 16 grudnia 2020r. w sprawie II OSK 2614/20, wydanym na tle tego samego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego " przyjęcie, że plan miejscowy jest aktem prawa miejscowego oznacza m.in., że do wykładni tego planu należy stosować metody właściwe dla wykładni aktów normatywnych. Zatem w sytuacji, gdy rezultaty uzyskane na podstawie wykładni językowej są niewystarczające do kwalifikacji faktów oraz ustalenia normatywnych konsekwencji tej kwalifikacji, dopuszczalnym jest stosowanie innych reguł wykładni prawa (celowościowej, funkcjonalnej, systemowej). W szczególności, okolicznością uzasadniającą odejście od sensu językowego przepisu jest wystąpienie sytuacji, gdy wykładnia językowa prowadzi do rozstrzygnięć, które w świetle powszechnie obowiązujących wartości mogą być uznane za rażąco niesłuszne lub niesprawiedliwe lub gdy sens językowy jest ewidentnie sprzeczny z fundamentalnymi wartościami konstytucyjnymi, czy też rozwiązaniami przyjętymi w ustawach, a więc aktach prawnych wyższego rzędu. Oznacza to, że przepis usytuowany w akcie prawnym rangi niższej niż Konstytucja RP powinien być interpretowany w taki sposób, żeby uczynić zadość wymaganiom zasad konstytucyjnych, czyli innymi słowy, powinien być interpretowany w taki sposób, aby możliwie jak najpełniej zrealizować zasady wynikające z Konstytucji RP oraz z ustaw, jako aktów prawnych wyższego rzędu. Dokonując wykładni przepisów planu miejscowego, tak jak w przypadku wykładni innych przepisów prawa, należy zakładać, że prawodawca jest prawodawcą racjonalnym (wyrok NSA z 28 kwietnia 2020r. sygn. akt II OSK 1804/19). Nie jest dopuszczalna wykładnia przepisu prawa w oderwaniu od całokształtu regulacji prawnej aktu normatywnego, którego ten przepis prawa jest elementem systemowej regulacji. Nie jest zatem dopuszczalna wykładnia przepisów miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego bez uwzględnienia przepisów, które wprost stanowią o ładzie przestrzennym. Przyjęcie samoistnej, oderwanej od całokształtu regulacji wyznaczającej reguły ładu przestrzennego stanowi naruszenie prawa. Należy również podkreślić, że miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego może ograniczać wykonywanie prawa własności, które to prawo podlega konstytucyjnej ochronie (art. 64 Konstytucji RP). Nie ulega wątpliwości, że z wykonywaniem prawa własności nierozerwalnie jest związane uprawnienie do zabudowy nieruchomości, o którym mowa w art. 4 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane. Normy zawarte w planie zagospodarowania przestrzennego stanowią zatem podstawę do ingerencji w prawo własności, przy czym ingerencja ta może polegać na wydaniu przez organy takiego rozstrzygnięcia, które wyraźnie będzie wynikać z jego treści tekstowej i graficznej. Przy wykładni ustaleń planu miejscowego, dotyczących dopuszczalności zabudowy na danym obszarze, związanych nierozerwalnie z najszerszym, chronionym przez Konstytucję RP prawem własności do nieruchomości, w pełni należy uwzględnić zasadę proporcjonalności wyrażoną w art. 31 ust. 1 Konstytucji, zgodnie z którą ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanowione tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób. Oczywistym jest więc, że ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym daje lokalnemu prawodawcy uprawnienia do ograniczenia między innymi prawa zabudowy, jednak przy interpretacji postanowień takiego planu należy mieć na uwadze wskazaną wyżej zasadę proporcjonalności."

Jak wskazuje organ uchwałodawczy, obszar na którym znajduje się działka należąca do skarżonego, jest chroniony przyrodniczo i środowiskowo poprzez objecie go w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego [...] granicami "[...]". Ze względu na unikalne położenie terenu w strukturze przestrzennej i przyrodniczej oraz biorąc pod uwagę standardy ochrony środowiska organ uchwałodawczy słusznie uznał, że należy docelowo ustalić realizację nowej zabudowy w oparciu o sieci kanalizacyjne. Takie rozwiązanie planistyczne uzasadnione jest ważnym interesem społecznym, którym jest ochrona przyrody. Tym bardziej, że wraz z uruchomieniem w 2005r. Oczyszczalni ścieków [...] w północnej części dzielnicy [...] na [...], rozpoczął się proces sukcesywnej realizacji miejskiej infrastruktury technicznej w zakresie sieci wodno-kanalizacyjnej z odprowadzaniem ścieków właśnie do tej Oczyszczalni.

Nie oznacza to jednak, wbrew twierdzeniom skargi, że skoro nie wybudowano sieci do dnia złożenia wniosku o pozwolenie na budowę, to skarżący – inwestor nie ma prawa do budowy przydomowej oczyszczalni ścieków lub szamba w oparciu o obowiązujący art. 5 pkt ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz także § 26 ust. 3 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.

Należy więc dokonać prawidłowej analizy i wykładni postanowień miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, dotyczących obsługi nieruchomości położonej przy ulicy [...] w [...], w zakresie odprowadzania nieczystości ciekłych, tak aby stwierdzić czy interes prawny został naruszony kwestionowanym zapisem zaskarżonej Uchwały.

Kwestią w sprawie zasadniczą pozostaje, że z brzmienia § 25 miejscowego planu zagospodarowania nie wynika jednoznacznie, norma zakazująca właścicielom działek budowlanych, przewidzianych pod budownictwo mieszkaniowe, wykonywania na ich terenie zbiorników na nieczystości ciekłe bez względu na to, czy istnieje w danym momencie możliwość podłączenia się do miejskiej sieci kanalizacyjnej. W szczególności, nie upoważnia do takiego stanowiska użyty w tym przepisie zwrot "w zakresie odprowadzania ścieków ustala się". Wydaje się to oczywiste – co zresztą podkreśla uchwałodawca- przy uwzględnieniu przepisu § 23 ust. 1 tegoż planu, w którym stwierdzono, że ustala się docelową obsługę zabudowy i obiektów na obszarze objętym planem z wykorzystaniem istniejących lub planowanych sieci wodociągowej i kanalizacyjnej, gazowej, ciepłowniczej, elektroenergetycznej, telekomunikacyjnej i zorganizowanych wywozów odpadów. Wykładnia obu tych przepisów prowadzi do wniosku, że zamiarem organu uchwalającego plan było wskazanie, że docelowo, przy uwzględnieniu istniejących sieci, w tym kanalizacyjnych oraz planowanych do wykonania w przyszłości, przewidywane jest wprowadzenie nakazu podłączenia do nich wszystkich obiektów budowlanych znajdujących się na obszarze objętym planem zagospodarowania przestrzennego. Taki obowiązek jest nałożony obecnie jedynie na tych właścicieli nieruchomości, odnośnie których istnieją techniczne możliwości wykonania takiego podłączenia, a więc w ich pobliżu taka sieć miejska istnieje i funkcjonuje. Natomiast obowiązek ten nie spoczywa na właścicielu nieruchomości usytuowanych przy ulicy- w tym ul. [...], na której taka sieć nie istnieje, a tym bardziej, jak w niniejszej sprawie, w najbliższym czasie nie przewiduje się wykonanie takich inwestycji i trudno jest nawet w przybliżeniu określić termin przystąpienia do ich realizacji, co wynika z załączonego do akt pisma MPWiK z dnia 6 października 2021r. Przeczyłoby to przede wszystkim podstawowemu założeniu, że prawodawca wprowadzając określone nakazy lub zakazy działał racjonalnie.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tekst jedn. Dz. U. z 2020 r., poz. 1439), właściciele nieruchomości zapewniają utrzymanie czystości i porządku przez przyłączenie nieruchomości do istniejącej sieci kanalizacji lub w przypadku gdy budowa sieci kanalizacyjnej jest technicznie lub ekonomicznie nieuzasadniona, obowiązani są do wyposażenia nieruchomości w zbiornik bezodpływowy nieczystości ciekłych lub przydomową oczyszczalnię ścieków bytowych, spełniających wymogi określone w przepisach odrębnych. Powyższy przepis rangi ustawowej zezwala właścicielom nieruchomości na realizację prawa zabudowy nieruchomości, z którym często nierozerwalnie jest związana konieczność wykonania własnego zbiornika bezodpływowego na nieczystości ciekłe, w sytuacji gdy brak jest miejskiej sieci kanalizacyjnej.

Mając na uwadze powyższe rozważania służące prawidłowemu odkodowaniu § 25 miejscowego planu zagospodarowania w związku z § 23 ust. 1 tegoż planu, nieuprawnione jest twierdzenie skargi, że zaskarżona Uchwała zapadła z naruszeniem art. 15 ust. 2 pkt 10 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzenny z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym w zw. z art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, a w konsekwencji także § 26 ust. 3 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie ( Dz.U z 2019r., poz.1065), który stanowi, że w razie braku warunków przyłączenia sieci wodociągowej i kanalizacyjnej działka, o której mowa w ust. 1, może być wykorzystana pod zabudowę budynkami przeznaczonymi na pobyt ludzi, pod warunkiem zapewnienia możliwości korzystania z indywidualnego ujęcia wody, a także zastosowania zbiornika bezodpływowego lub przydomowej oczyszczalni ścieków, jeżeli ich ilość nie przekracza 5 m3 na dobę. Jeżeli ilość ścieków jest większa od 5 m3, to ich gromadzenie lub oczyszczanie wymaga pozytywnej opinii właściwego terenowo inspektora ochrony środowiska.

Konkludując, należy ponownie podkreślić, że miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego podlega wykładni systemowej oraz celowościowej, a jego zapisy powinny być interpretowane przy uwzględnieniu uzasadnionych interesów strony.

W konsekwencji należało uznać, że to nie miejscowy plan dotknięty jest wadą rażącego naruszenia prawa, a organ architektoniczno-budowlany wydający postanowienie z dnia [...] września 2021r. Nr [...], dokonał wadliwej wykładni § 25 w związku z § 23 ust. 1 miejscowego planu zagospodarowania rejonu [...], część I - w rejonie ul. [...], uchwalonym przez Radę [...] uchwałą Nr [...] z dnia [...] marca 2019 r. , czym doprowadził do nałożenia na skarżącego obowiązku, który z przyczyn od niego niezależnych nie mógłby zostać w aktualnym stanie sprawy zrealizowany, a także ograniczałoby przysługujące mu prawo własności nieruchomości, w tym prawo do jej zabudowy wynikające z art. 4 ustawy Prawo budowlane.

Jednak błędne działanie organu architektoniczno-budowlanego nie przesądza o naruszeniu interesu prawnego skarżącego poprzez nadużycie władztwa planistycznego przez Gminę.

Dlatego też, Sąd uznał, że Uchwała Rady [...] Nr [...] z dnia [...] marca 2019 r., nie została podjęta ani z istotnym naruszeniem zasad sporządzania planu miejscowego, ani z istotnym naruszeniem trybu jego sporządzania, a także z naruszeniem właściwości organów.

Mając powyższe na uwadze orzeczono, jak w sentencji, na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tj. Dz. U. z 2022 r., poz. 329).