Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Anna Mierzejewska, Sędziowie WSA Bronisław Szydło (spr.), Przemysław Szustakiewicz, Protokolant Małgorzata Płodzicka, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 marca 2008 r. sprawy ze skargi Miasta W. na decyzję Dyrektora Okręgowego Służby Więziennej w W. z dnia [...] sierpnia 2007 r. nr [...] w przedmiocie przydziału kwatery stałej oddala skargę

Decyzją z dnia [...] czerwca 2007 r., nr [...], Dyrektor Aresztu Śledczego w W., powołując się na art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.), art. 85 ustawy z dnia 26 kwietnia 1996 r. o Służbie Więziennej (Dz. U. Nr 61, poz. 283 ze zm.) oraz rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 7 lutego 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad przydziału i opróżniania lokali mieszkalnych i tymczasowych kwater oraz normy powierzchni mieszkalnej przysługującej funkcjonariuszom Służby Więziennej i członkom ich rodzin (Dz. U. Nr 35, poz. 304) przydzielił E. G. lokal mieszkalny nr [...] przy ul. [...] w W.

W uzasadnieniu decyzji organ wyjaśnił, że E. G. jest funkcjonariuszem Służby Więziennej od 1993 r., a w służbie stałej od 1 października 1995 r. W dniu 18 czerwca 2007 r. złożyła wniosek o przydział lokalu mieszkalnego w celu poprawy warunków mieszkaniowych. Dyrektor Aresztu Śledczego w W. podał ponadto, że wnioskodawczyni zamieszkuje obecnie w lokalu mieszkalnym znajdującym się w dyspozycji Aresztu Śledczego w W. w G. oraz że posiada prawo do dwóch norm mieszkaniowych, zatem jest uprawniona do zajmowania lokalu mieszkalnego posiadającego od 14 do 20 m2 powierzchni mieszkalnej. Organ wskazał, że przydzielony lokal mieszkalny spełnia normy dotyczące jego powierzchni, a przydzielenie tego lokalu poprawi w sposób zdecydowany sytuację mieszkaniową oraz wpłynie na zwiększenie dyspozycyjności funkcjonariusza.

Odwołanie od powyższej decyzji złożyło Miasto W. Odwołujący się podniósł, że decyzja w zakresie ustalenia prawa funkcjonariusza Służby Więziennej do lokalu będącego własnością m. W, zgodnie z decyzją byłego Wojewody W z dnia [...] listopada 1995 r., w sposób rażący narusza art. 87 powołanej ustawy o Służbie Więziennej, art. 140 Kodeksu Cywilnego oraz art. 64 ust. 3 Konstytucji RP, oraz obarczona jest wadą określoną w art. 156 § 1 pkt 5 k.p.a.

W uzasadnieniu odwołania wskazano, że przedmiotem decyzji przydzielającej lokal mieszkalny funkcjonariuszowi służby więziennej może być tylko lokal nadający się do zamieszkania, który pozostaje w faktycznym władaniu organu wydającego decyzję. Powołując się na brzmienie art. 87 ustawy o Służbie Więziennej, podniesiono, że warunkiem przydzielenia lokalu mieszkalnego jest konieczność jego wcześniejszego "uzyskania". Wyjaśniono, że uzyskanie na gruncie prawa polskiego oznacza zawarcie umowy, na podstawie której dysponowanie i korzystanie z nieruchomości jest przenoszone z właściciela na inne podmioty.

Podniesiono, że przydzielony przez organ lokal nie tylko nie pozostaje w jego władaniu, ale również ze względów technicznych nie nadaje się do zamieszkania. Umowa najmu przedmiotowego lokalu z poprzednim lokatorem – A. Z. została zawarta w dniu 1 stycznia 1961 r. przez Administrację Domów Mieszkalnych W.- [...]. Wskazano, że Miasto W. dysponuje oświadczeniem złożonym w dniu 23 listopada 1963 r. przez wskazanego wyżej lokatora, na którym Więzienie Karno-Śledcze W. potwierdziło fakt jego zatrudnienia. Wskazano również, że do wydania decyzji, na podstawie której przydzielany jest konkretny lokal, niezbędne jest obowiązywanie w dacie wydania decyzji jakiegokolwiek porozumienia (umowy) zawartego z właścicielem przenoszącego prawo korzystania i władania lokalem.

Po rozpatrzeniu powyższego odwołania Dyrektor Okręgowy Służby Więziennej w W., działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a. oraz art. 85 i art. 87 powołanej ustawy o Służbie Więziennej, decyzją z dnia [...] sierpnia 2007 r., nr [...], utrzymał w mocy decyzję Dyrektora Aresztu Śledczego w W. z dnia [...] czerwca 2007 r.

W uzasadnieniu decyzji organ wyjaśnił, że lokal mieszkalny nr [...] przy ul. [...] w W. znajduje się w budynku wybudowanym ze środków więziennictwa w latach pięćdziesiątych, z przeznaczeniem dla zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych funkcjonariuszy Służby Więziennej pełniących służbę w Areszcie Śledczym w W. W dniu 30 grudnia 1958 r. cały budynek został przekazany przez więziennictwo, protokołem zdawczo-odbiorczym, w zarząd i administrację Dzielnicowemu Zarządowi Gospodarki Mieszkaniowej W.- [...]. Wskazano, że zarządca i administrator, po przejęciu budynku, pozostawił Służbie Więziennej prawo do dysponowania znajdującymi się w budynku lokalami. Zdaniem organu okoliczność tę potwierdza przydział dokonany w dniu [...] maja 1959 r. przez Naczelnika Centralnego Więzienia W. II, którego Areszt Śledczy w W. jest następcą prawnym, kwatery stałej funkcjonariuszowi Służby Więziennej – A. Z.

Wskazano również, że budynek przy ulicy [...] w W. został skomunalizowany i z mocy prawa przeszedł na własność [...] Gminy W., co zostało stwierdzone decyzją Wojewody W. z dnia [...] listopada 1995 r. Organ podał także, że jednostki samorządowe, podobnie jak Skarb Państwa, w pełni uznawały dyspozycję Aresztu nad lokalami w tym budynku, o czym świadczą kolejne decyzje Dyrektora Aresztu przydzielające zwalniane lokale funkcjonariuszom Służby Więziennej.

W dalszej części uzasadnienia decyzji organ podał, że zgodnie z art. 87 ust. 1 powołanej ustawy o Służbie Więziennej, na lokale mieszkalne dla funkcjonariuszy przeznacza się lokale będące w dyspozycji jednostek organizacyjnych, uzyskane w wyniku działalności inwestycyjnej albo od terenowych organów administracji rządowej, samorządowej, osób prawnych lub fizycznych, a także zwolnione przez osoby, które decyzje o przydziale uzyskały z jednostek organizacyjnych. Dyrektor Okręgowy Służby Więziennej w W. podniósł, że budynek przy ul. [...] został wybudowany w wyniku działalności inwestycyjnej więziennictwa, a ponadto przedmiotowy lokal został zwolniony przez osobę, która otrzymała decyzję o przydziale lokalu z jednostki organizacyjnej więziennictwa.

Ponadto organ wyjaśnił, że po śmierci A. Z. lokal nr [...] przy ul. [...] zajmował, bez tytułu prawnego, jego syn – Z. Z. Z uwagi na postępującą dewastację lokalu Naczelnik Wydziału Zasobów Lokalowych dla [...] w dniu 4 kwietnia skierował do Dyrektora Aresztu Śledczego w W., jako dysponenta lokalu, prośbę o podjęcie działań zmierzających do ochrony mienia będącego w dyspozycji aresztu. Postępowanie administracyjne w przedmiocie opróżnienia lokalu zostało wszczęte w dniu 12 marca 2007 r., jednakże w związku ze śmiercią Z. Z. postępowanie to stało się bezprzedmiotowe.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie Miasto W. wniosło o uchylenie decyzji Dyrektora Okręgowego Służby Więziennej w W. z dnia [...] sierpnia 2007 r. oraz utrzymanej nią w mocy decyzji Dyrektora Aresztu Śledczego w W. z dnia [...] czerwca 2007 r.

W uzasadnieniu skargi podniesiono, że zaskarżone decyzje przydzielają funkcjonariuszowi lokal będący własnością Miasta W. Wyjaśniono, że Miasto nabyło prawo własności z mocy ustawy i zostało to potwierdzone decyzją komunalizacyjną Wojewody W z dnia [...] listopada 1995 r., nr [...]. Wskazano również, że pomiędzy jednostką samorządu terytorialnego a organem administracji rządowej nie zostało zawarte żadne porozumienie lub umowa dotycząca tego składnika majątku Miasta. Nie została również wydana żadna decyzja administracyjna wywłaszczająca lub ograniczająca prawa właściciela.

Wskazano również, że w postępowaniu zakończonym zaskarżonymi decyzjami błędnie ustalono, iż zmarłe osoby poprzednio zamieszkujące lokal uzyskały decyzje o jego przydziale z jednostek Służby Więziennej. Podano, że pomiędzy pracownikiem a jednostką zarządzającą lokalami komunalnymi była zawarta umowa najmu, a ponadto lokal ten nie został zwolniony przez byłego funkcjonariusza, ponieważ po jego śmierci mieszkanie zajmował jego syn bez tytułu prawnego.

Dodatkowo podniesiono, że organy wydające w tej sprawie decyzje błędnie zinterpretowały art. 87 powołanej wyżej ustawy o Służbie Więziennej, albowiem przepis ten pozwala rozporządzać tylko lokalem pozostającym w faktycznym władaniu. Natomiast lokal będący przedmiotem powyższych decyzji nie spełnia żadnego z kryteriów wymienionych w tym przepisie. Został on wprawdzie wybudowany ze środków więziennictwa, jednakże nie pozostawał w dyspozycji Służby Więziennej, albowiem jako nieruchomość zbędna został w dniu 30 grudnia 1958 r. przekazany Zarządowi Gospodarki Mieszkaniowej, a następnie na podstawie umowy został on wynajęty. Miasto pobierało pożytki, administrowało i zarządzało lokalami w sposób samodzielny i ograniczony tylko prawami najemcy.

W odpowiedzi na skargę Dyrektor Okręgowy Służby Więziennej w W. wniósł o jej oddalenie, powołując się na argumenty przedstawione w zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Stosownie do treści art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.), sąd administracyjny sprawuje wymiar sprawiedliwości poprzez kontrolę pod względem zgodności z prawem zaskarżonej decyzji administracyjnej i to z przepisami obowiązującymi w dacie jej wydania. Innymi słowy, sąd administracyjny kontroluje legalność rozstrzygnięcia zapadłego w postępowaniu z punktu widzenia jego zgodności z prawem materialnym i obowiązującymi przepisami prawa procesowego.

Skarga analizowana pod tym kątem nie zasługuje na uwzględnienie.

Podstawę materialnoprawną przydzielenia E. G. lokalu mieszkalnego nr [...] w budynku przy ulicy [...] w W. stanowił przepis art. 85 ustawy z dnia 26 kwietnia 1996 r. o Służbie Więziennej (tekst jednolity: Dz. U. z 2002 r. Nr 207, poz. 1761 z późn. zm.).

Przepis ten stanowi, że funkcjonariuszowi w służbie stałej przysługuje prawo do lokalu mieszkalnego w miejscowości, w której pełni służbę lub w miejscowości pobliskiej.

Niewątpliwie zasadnicza przesłanka wynikająca z tego przepisu została w niniejszej sprawie spełniona, poza sporem pozostaje bowiem, że E. G. jest funkcjonariuszem Służby Więziennej w służbie stałej od 1 października 1995 r. i pełni służbę w Areszcie Śledczym w W. Przydzielone jej mieszkanie w budynku nr [...] przy ul. [...] znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie tej jednostki penitencjarnej.

Zgodnie z art. 87 powołanej ustawy o Służbie Więziennej na lokale mieszkalne dla funkcjonariuszy przeznacza się lokale będące w dyspozycji jednostek organizacyjnych uzyskane w wyniku działalności inwestycyjnej albo od terenowych organów administracji rządowej, samorządowej osób prawnych lub fizycznych, a także zwolnione przez osoby, które decyzje o przydziale uzyskały z jednostek organizacyjnych (Służby Więziennej).

Bezspornym jest w sprawie, że budynek nr [...] przy ul. [...] w W. wybudowany został ze środków Służby Więziennej z przeznaczeniem na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych funkcjonariuszy Służby Więziennej a następnie w dniu 30 grudnia 1958 r. został przekazany w zarząd i administrację ówczesnemu Zarządowi Gospodarki Mieszkaniowej W., który po przejęciu tego budynku pozostawił Służbie Więziennej prawo dysponowania znajdującymi się w tym budynku lokalami. Przydział na to mieszkanie od ówczesnego Naczelnika Centralnego Więzienia W., w dniu [...] maja 1959 r., otrzymał wraz z rodziną funkcjonariusz służby więziennej – A. Z. i lokal ten zajmował, aż do swojej śmierci w dniu 8 stycznia 2006 r.

Poza sporem pozostaje również, że decyzję Wojewody W. z dnia [...] listopada 1995 r., nr [...], wydanej na podstawie art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. – przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych (Dz. U. Nr 32, poz. 191 z późn. zm.) w związku z art. 5 ust. 1 tej ustawy, budynek nr [...] przy ul. [...] przeszedł na własność [...] Gminy W.

W ocenie Sądu fakt przekazania na własność tego budynku jednostce samorządu terytorialnego, nie pozbawił uprawnień jednostki organizacyjnej Służby Więziennej do dysponowania lokalami mieszkalnymi znajdującymi się w tym budynku, w celu zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych funkcjonariuszy.

Wbrew odmiennym twierdzeniom skarżącego, dotychczas uznawał on prawo Dyrektora Aresztu Śledczego w W. do dysponowania tym lokalem, o czym świadczy treść jego korespondencji o opróżnieniu tego lokalu przez Z. Z. zajmującego ten lokal bez tytułu prawnego, po śmierci ojca A. Z. (por. K.68, teczka "[...]" – pismo Urzędu Miasta W. z dnia [...] kwietnia 2007 r., nr [...]).

Z przytoczonych powodów należało więc stwierdzić brak uzasadnionych podstaw do uwzględnienia skargi i uchylenia zaskarżonej decyzji i dlatego też Sąd na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), orzekł jak w sentencji.