Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia NSA Elżbieta Trykoszko, Sędziowie asesor sądowy WSA Marta Joanna Czubkowska (spr.) sędzia WSA Małgorzata Roleder, Protokolant sekretarz sądowy Natalia Paulina Janowicz, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 6 kwietnia 2023 r. sprawy ze skargi U. w L. na decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w B. z dnia [...] grudnia 2022 r. nr [...] w przedmiocie kary pieniężnej oddala skargę

Skarga została wywiedziona na podstawie następujących okoliczności.

Decyzją z 22 września 2022 r. nr 318000-COC3.48.56.2022.EC Naczelnik Podlaskiego Urzędu Celno-Skarbowego w Białymstoku nałożył na przewoźnika - firmę UAB D. karę pieniężną w wysokości 10.000 zł za niewywiązywanie się z obowiązku, o którym mowa w art. 10a ust. 1 ustawy SENT, tj. niezapewnienie w trakcie całej trasy przewozu towaru objętego zgłoszeniem [...] przykazywania aktualnych danych geolokalizacyjnych środka transportu objętego tym zgłoszeniem.

Odwołanie od tej decyzji wniósł przewoźnik i zarzucił naruszenie:

- art. 22 ust. 3 w zw. z art. 26 ust. 3 ustawy SENT, poprzez ich niewłaściwe zastosowanie polegające na braku zastosowania tych przepisów w sytuacji, w której zaistniała przesłanka do odstąpienia od nałożenia kary pieniężnej, tj. ważnego interesu przewoźnika;

- art. 121 § 1, art. 122, art. 124, art. 187 § 1 oraz art. 191 O.p., poprzez niepodjęcie przez organ pierwszej instancji wszelkich niezbędnych działań w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz brak oceny przedłożonych dowodów.

Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w Białymstoku decyzją z 22 grudnia 2022 r. nr 2001-IOD.48.71.2022 utrzymał w mocy decyzję organu pierwszej instancji.

W uzasadnieniu organ odwoławczy w pierwszej kolejności stwierdził, że stan faktyczny sprawy nie budzi wątpliwości. Wynika z niego, że 10 marca 2022 r. przeprowadzono kontrolę zespołu pojazdów o nr rejestracyjnych [...], którego kierowcą był Y. M. Przewożony był nim towar o kodzie CN 0005, nazwie S. c. (kod odpadu [...]) i masie 13.530 kg, od holenderskiego nadawcy towaru do odbiorcy mającego siedzibę na terenie Litwy. Z dokumentów przedstawionych przez kierowcę wynika, że przewoźnikiem towaru była firma UAB D. z siedzibą na Litwie. Jako dowód zgłoszenia towaru do systemu kierowca okazał nr referencyjny [...]. W zgłoszeniu tym wskazano lokalizator [...]. Podczas kontroli stwierdzono brak przekazywania do rejestru SENT danych geolokalizacyjnych o aktualnym położeniu środka transportu od momentu wjazdu do Polski w Jędrzychowicach do Budziska. Stwierdzone nieprawidłowości opisuje protokół z kontroli nr 318000-CZR2-1.5063.23.2022 z 10 marca 2022 r.

Wskazano, że organ pierwszej instancji w dniu 6 maja 2022 r. wystąpił do przewoźnika z wezwaniem do udzielenia wyjaśnień, co było powodem nieprzesyłania do systemu SENT danych geolokalizacyjnych o aktualnym położeniu przedmiotowego środka transportu. W odpowiedzi w piśmie z 23 maja 2022 r. strona wskazała na zaistnienie przesłanki ważnego interesu przewoźnika, tj. trudną sytuację finansową, która stanowi podstawę do odstąpienia od nałożenia kary. Jednocześnie nie wskazano bezpośredniej przyczyny nieprzekazywania danych geolokalizacyjnych do systemu SENT. Nadto na podstawie informacji uzyskanej z Referatu Usług Komunikacji Elektronicznej oraz Usługi Elektronicznego Monitorowania Przewozu Towarów w Izbie Administracji Skarbowej w Zielonej Górze ustalono, że urządzenie geolokalizacyjne [...] zostało skonfigurowane do przekazywania danych do rejestru SENT w dniu 18 stycznia 2022 r. Centrum Informatyki Resortu Finansów w piśmie z 16 maja 2022 r. poinformowało, że w okresie realizacji zgłoszenia SENT nie odnotowano awarii systemu SENT-GEO. Urządzenie ZSL o nr [...] zostało zarejestrowane w systemie 8 marca 2022 r. o godz. 14:12:40. Podano dane operatora ZSL: [...] z siedzibą w Wilnie. Nie stwierdzono przesyłu danych geolokalizacyjnych z ww. urządzenia w okresie realizacji zgłoszenia [...]. Nadto wskazano, że po konsultacji z Instytutem Łączności uzyskano następującą odpowiedź: "Patrząc na statystyki ruchu tego operatora to on raczej nigdy nie wysyłał nic do SENT-GEO".

Mając na uwadze powyższe organ odwoławczy stwierdził, że w sprawie bezspornym jest, że nie dopełniono obowiązków wynikających z art. 10a ust. 1 ustawy SENT, tj. nie zapewniono przekazywania aktualnych danych geolokalizacyjnych środka transportu objętego zgłoszeniem [...], co skutkowało nałożeniem, zgodnie z art. 22 ust. 2a ustawy o SENT, kary pieniężnej w wysokości 10.000 zł.

Odnosząc się do zarzutów podzielono stanowisko, że nie zaistniały okoliczności uzasadniające odstąpienie od nałożenia kary pieniężnej. Stwierdzono, że brak przekazywania aktualnych danych geolokalizacyjnych na trasie przejazdu przez terytorium Polski jest ciężkim naruszeniem zasad monitorowania, które uniemożliwia wykonanie kontroli przewozu. Podniesiono, że niezmiernie ważne jest bieżące monitorowanie przewozu towaru podlegającego zgłoszeniu poprzez zapewnienie przez przewoźnika w trakcie całej trasy przewozu przekazywania aktualnych danych geolokalizacyjnych środka transportu objętego zgłoszeniem. Umożliwia to skontrolowanie pojazdu i przewożonego towaru w trakcie przemieszczania się po terytorium Polski, jak też skontrolowanie realizacji obowiązków wynikających z tej ustawy. Naruszenie obowiązku o którym mowa w art. 10a ust. 1 wypacza zatem cel ustawy SENT. Brak danych geolokalizacyjnych nie pozwala monitorować całej trasy przejazdu, a co za tym idzie ustalić którędy nastąpił przejazd w trakcie przerw w nadawaniu danych, czy odbyły się postoje i czy nie nastąpił przeładunek towaru. W tej sytuacji niemożliwe jest ustalenia czy towar został przywieziony w takiej samej ilości co zadeklarowany. To zaś skutkuje brakiem możliwości ustalenia, czy nie zaistniało realne zagrożenie interesów fiskalnych skarbu państwa poprzez uszczuplenie w kluczowych dla budżetu państwa podatkach (VAT i akcyza). Nie jest bowiem wykluczone, że dostarczono do Polski również poza ewidencją pewne ilości towaru, od których nie zostały odprowadzone należności budżetowe. Podkreślono, że w sprawie nie odnotowano wadliwego działania systemu SENT-GEO, które wpłynęłoby na przekazywanie danych od lokalizatora. Z akt sprawy jednoznacznie wynika, że pomimo zarejestrowania w systemie urządzenia ZSL, dane lokalizacyjne do systemu SENT-GEO nie były przekazywane na całej trasie przejazdu przez terytorium Polski. Zaznaczono, że to na przewoźniku spoczywa obowiązek dołożenia wszelkiej staranności w wypełnieniu obowiązków nałożonych przepisami prawa, szczególnie w wyposażeniu środka transportu w urządzenie przekazujące dane geolokalizacyjne i zapewnieniu przekazywania aktualnych danych geolokalizacyjnych środka transportu objętego zgłoszeniem SENT. Wskazano przy tym, że w okresie od 18 kwietnia 2017 r. do 8 marca 2022 r. Strona była uczestnikiem 6 przewozów towarów objętych ustawą SENT, zatem miała wiedzę i doświadczenie w zakresie wykonywania obowiązków nałożonych na przewoźnika tą ustawą.

Odnośnie przesłanki ważnego interesu przewoźnika podano, że o istnieniu ważnego interesu przewoźnika, uprawniającego do odstąpienia od nałożenia kary pieniężnej nie decyduje jego subiektywne przekonanie, lecz decydować powinny kryteria zobiektywizowane, w każdym przypadku inne, uwzględniające różnorodne aspekty sprawy. Przy czym użycie słowa "ważny", podkreśla wyjątkowość zastosowania instytucji odstąpienia od nałożenia kary pieniężnej z uwagi na ten interes. W opinii organu dolegliwość wynikająca z zapłaty kary pieniężnej jest oczywista, ale sama w sobie nie stanowi o ważnym interesie przewoźnika, uzasadniającym odstąpienie od jej nałożenia. Ważny interes przewoźnika występuje wtedy, kiedy obniżą się znacznie zdolności płatnicze, spowodowane zdarzeniami losowymi lub uregulowanie kary wpłynie na znaczne pogorszenie sytuacji finansowej Strony, co może nawet zagrozić jej egzystencji lub możliwości dalszego prowadzenia działalności gospodarczej. Kryterium ważnego interesu przewoźnika wymaga wykazania konkretnych okoliczności, tj. zdarzenia losowego lub ekonomicznej sytuacji firmy, które są niezależne od Strony i uniemożliwiają jej wywiązanie się z ciążących na niej względem Państwa obowiązków.

Organ podniósł, że w toku postępowania Strona nie wykazała zindywidualizowanych okoliczności mogących stanowić podstawę do odstąpienia od nałożenia kary, a poinformowała jedynie, że aktualnie jest w bardzo trudnej sytuacji finansowej, która nie jest stabilna, a którą cechuje brak rentowności, jak również brak stałego poziomu realizowanych obrotów. W piśmie z 23 maja 2022 r. wskazano, że kara pieniężna z całą pewnością zagrozi płynności finansowej firmy, a w następstwie tego podstawom jej egzystencji. W dniu 17 czerwca 2022 r. Strona przedstawiła dokument potwierdzający, że została wpisana na listę ofiar CO\/ID-19, co oznacza, że jest wpisana na listę firm znajdujących się w trudnej sytuacji finansowej. Wskazano, że wpis ten dokonywany jest po przeprowadzeniu weryfikacji kondycji finansowej przedsiębiorstwa i określeniu w jakich trudnościach finansowych znajduje się firma. Zgodnie z dokumentem Spółka została ujęta w wykazie "Podmioty prawne podlegające do 31 grudnia 2020 r. środkom pomocy podatkowej w powodu COV1D-19" od 21 kwietnia 2020 r. do 28 lutego 2021 r.

Ponadto w toku postępowania Strona przedłożyła dokumenty finansowe prowadzonego przedsiębiorstwa. Zgodnie z notami wyjaśniającymi do sprawozdań finansowych w 2020 r. Spółka zatrudniała 11 osób, natomiast na koniec 2021 r. stan zatrudnienia wynosił 17 osób, przy czym jeden pracownik przebywał na urlopie macierzyńskim. Zgodnie z rachunkami zysków i strat przychody ze sprzedaży w 2019 r. wyniosły 567.750 EUR; w 2020 r. 601.184 EUR; w 2021 r. 789.859 EUR, natomiast na dzień 30.06.2022 r. wynosiły 692.577 EUR. Z dokumentów tych wynika także, że 2019 r. Spółka zakończyła z zyskiem 3.787 EUR; 2020 r. zakończyła ze stratą 3.322 EUR; 2021 r. zakończyła z zyskiem 11.190 EUR, natomiast na dzień 30.06.2022 r. Spółka wykazała zysk w kwocie 93.495 EUR. Ponadto w dokumentach widnieją wpisy informujące o posiadanych zobowiązaniach: na koniec 2021 r. Spółka posiadała zaległości wobec dostawców za paliwo, części i usługi w kwocie 76.224 EUR, budżetu - 16.762 EUR, w tym rezerwy - 12.036 EUR, zaległości w podatku GPM ("podatku dochodowym mieszkańców") w kwocie 2.000 EUR, podatku dochodowym od osób prawnych - 1.200 EUR, podatku VAT i innych -1.537 EUR, zaległości wobec VSDFV (Zarządu Państwowego Funduszu Ubezpieczeń Społecznych) - 6.710 EUR, w tym rezerwy w związku z COVID-19 w kwocie 3.727 EUR oraz z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne od wynagrodzeń za grudzień 2021 r. w kwocie 2.983 EUR. Z tych samych dokumentów wynika także, że na koniec 2021 r. klienci byli winni Spółce 78.960 EUR za wykonane usługi. Ponadto ze sprawozdania z działalności za 2021 r. wynika, że 31.12.2021 r. Spółka zakupiła ze środków własnych jedną naczepę i dwie chłodnie oraz dwa samochody ciężarowe MAN przy pomocy leasingu.

Organ stwierdził, że z analizy tych danych wynika, że od 2019 r. przychody Spółki rosną, a od 2021 r. Spółka osiąga zyski z prowadzonej działalności, które także kształtują się rosnąco. Wzrosła też liczba zatrudnionych pracowników. Co prawda Spółka wykazała, że posiada zaległości w spłatach, ale posiada także zaległe wierzytelności od kontrahentów w znacznej kwocie. Spółka dokonała także inwestycji w środki trwałe. Podniesiono, że badając istnienie przesłanki ważnego interesu przewoźnika, organ pierwszej instancji także samodzielnie badał przesłanki przemawiające za odstąpieniem od nałożenia kary. Zebrane informacje pozyskane ze strony internetowej firmy potwierdzają, że obroty firmy rosną od 2017 r. Z zebranych informacji, w tym przedstawionych przez Spółkę dokumentów, nie wynika, że znajduje się ona w nadzwyczajnej lub złej sytuacji finansowej. W ocenie organu przedstawione przez Stronę informacje nie są wystarczające do spełnienia przesłanki ważnego interesu przewoźnika uzasadniającej odstąpienie od nałożenia kary pieniężnej.

W stosunku do powoływanej przez Stronę sytuacji finansowej związanej z COVID-19 wskazano, że jest to powszechny problem, który dotknął nie tylko Stronę ale również i inne podmioty prowadzące działalność gospodarczą m.in. w tym samym zakresie, a mimo to wywiązują się one z obowiązków nałożonych przedmiotową ustawą. W ocenie organu sytuacja Strony nie jest wyjątkowa. Podniesiono, że zgodnie z orzecznictwem nawet zła sytuacja majątkowa, czy też perspektywa wieloletniego spłacania, nie jest wystarczającą podstawą do odstąpienia od nałożenia kary pieniężnej.

Odnośnie przesłanki interesu publicznego wskazano, że w orzecznictwie przyjmuje się, że nadanie właściwej treści pojęciu interesu publicznego użytego w art. 22 ust. 3 ustawy SENT, jako przesłanki uzasadniającej odstąpienie od nałożenia kary pieniężnej powinno nastąpić z uwzględnieniem szczególnego znaczenia zasady proporcjonalności. Należy więc rozważyć, czy przewidziana sankcja stanowi w konkretnym stanie faktycznym dolegliwość proporcjonalną ze względu na cel jej wprowadzenia, czy też jest niewspółmiernie dolegliwa, przez co zasada proporcjonalności zostaje naruszona. Jeżeli sankcja, która miałaby być zastosowana jest nadmierna (dolegliwa w stopniu większym niż jest to niezbędne dla osiągnięcia założonego celu) to klauzula interesu publicznego nakazuje odstąpienie o nałożenia kary. Rozważenie przewidzianej w art. 22 ust. 3 ustawy SENT przesłanki interesu publicznego jako uzasadniającej odstąpienie od nałożenia kary, powinno nastąpić z uwzględnieniem celów tej ustawy. Zaznaczono, że w interesie publicznym jest również, aby uczestnicy systemu monitorowania przewozów drogowych i kolejowych wywiązywali się z obowiązków nałożonych na nich przepisami prawa. Istnieje więc konieczność powiązania przepływu dokumentów z faktycznym przepływem towaru, w rzeczywistych ilościach oraz bieżącą weryfikację obrotu "towarami wrażliwymi". Dzięki danym z rejestru możliwe będzie dokonywanie analiz schematów działań podmiotów biorących udział w przewozie towarów. Ponadto łatwiejsze będzie ujawnienie przewozów towarów niedeklarowanych jako opodatkowane. Wobec powyższego przy ocenie, czy za odstąpieniem od nałożenia kary pieniężnej przemawia interes publiczny, należy uwzględnić, czy podmiot odpowiedzialny za naruszenie prowadził działalność zgodną z prawem i czy w związku z tym naruszeniem doszło do uchybienia w zapłacie należnych podatków.

Dokonując oceny występowania "interesu publicznego" organ odwoławczy wziął pod uwagę zachowanie zasady proporcjonalności. Podniósł, że ustawodawca dokonał miarkowania wysokości kar pieniężnych w zależności od rangi naruszenia przepisów ustawy SENT. Ponadto zasada ta jest realizowana poprzez wprowadzenie progów ilościowych determinujących objęcie określonych towarów systemem monitorowania. Zasada proporcjonalności została przez ustawodawcę zachowana, a kara za brak przekazywania aktualnych danych geolokalizacyjnych na całej trasie przejazdu przez terytorium Polski w związku ze zgłoszeniem SENT miała na celu zobligowanie przewoźnika do rygorystycznego i skrupulatnego przestrzegania przepisów. Ma to szczególne znaczenie dla zachowania sprawności aparatu państwowego w dziedzinie monitorowania tzw. "towarów wrażliwych".

Ponadto z akt sprawy wynika, że w stosunku do Spółki zarejestrowano 5 innych postępowań związanych z nieprawidłowościami stwierdzonymi podczas realizacji przewozów SENT, tj. niestawienie się do kontroli we wskazanym miejscu oraz stwierdzono nieprawidłowości w zakresie przekazywania danych geolokalizacyjnych. Organ odwoławczy stwierdził, że dla spełnienia celów ustawy SENT, w szczególności jej prewencyjnej roli w zakresie ochrony legalnego handlu towarami "wrażliwymi" nałożenie kary pieniężnej w wysokości 10.000 zł pełni funkcję prewencyjną i dyscyplinującą. A zatem zaskarżone rozstrzygnięcie jest odpowiednie do realizacji celu ustawy, a jednocześnie nie jest zbyt restrykcyjne. Przedmiotowe naruszenie nie spełnia założeń ustawy o SENT, a wręcz uniemożliwia bieżące monitorowanie przewozu zgłoszonego towaru. W interesie publicznym natomiast jest to, by system kontroli był szczelny, skuteczny i bezpieczny, bez możliwości omijania go, a także by podmioty trudniące się przewozem towarów objętych systemem monitorowania dochowywały należytej staranności w wypełnianiu swoich obowiązków.

Odstąpienie od nałożenia kary pieniężnej za niedochowanie warunków przewidzianych w ustawie, uzasadnione jest ważnym interesem przewoźnika lub interesem publicznym w takich przypadkach, które spowodowane zostały działaniem czynników niezależnych od sposobu postępowania przewoźnika, co w niniejszym przypadku nie miało miejsca, gdyż nieprzekazywanie aktualnych danych geolokalizacyjnych środka transportu w trakcie całej trasy przewozu towaru na terytorium Polski, świadczy o wykazaniu się niedbałością w przestrzeganiu obowiązujących przepisów, a to nie może stanowić przesłanki do odstąpienia od nałożenia kary. W opinii organu rolą profesjonalnego przewoźnika prowadzącego działalność gospodarczą związaną z transportem "towarów wrażliwych" jest podjęcie takich rozwiązań organizacyjnych, aby zadośćuczynić wymogom stawianym przez poszczególne ustawy regulujące transport drogowy. Organ stwierdził, że mając na uwadze cel ustawy, tj. prewencyjny charakter, ochronę legalnego obrotu, nieuchronność kary oraz jej wysokość za takie naruszenia, nie leży w interesie publicznym odstąpienie od jej nałożenia. Konieczność uregulowania przez przewoźnika kary administracyjnej, zgodne będzie z celem tych regulacji prawnych i powinno w przyszłości wyeliminować powstanie dalszych nieprawidłowości przez ten podmiot.

Oceniono, że wskazane przez Stronę argumenty nie są sytuacjami nadzwyczajnymi, które wskazywałyby na istnienie ważnego interesu przewoźnika i interesu publicznego uzasadniającego odstąpienie od nałożenia kar pieniężnych. W przedmiotowej sprawie nałożenie kary pieniężnej jest wynikiem własnych działań przewoźnika, których konsekwencje mógł przewidzieć, dochowując należytej staranności wymaganej przy prowadzeniu działalności gospodarczej związanej z transportem towarów wrażliwych. Organ odwoławczy podzielił stanowisko, że w przedmiotowej sprawie nie zaistniały nadzwyczajne okoliczności, które wskazywałyby na istnienie ważnego interesu przewoźnika lub interesu publicznego, uzasadniające możliwość skorzystania z instytucji odstąpienia od nałożenia kary pieniężnej dla zgłoszenia [...]. Wydanie rozstrzygnięcia odstępującego od wymierzenia kary stanowiłoby nienależną stronie subwencję z budżetu państwa i prowadziłoby do nierównomiernego traktowania pozostałych przewoźników drogowych, którzy spełniają wymogi nałożone przedmiotową ustawą. Stąd stwierdzono brak podstaw do uchylenia zaskarżonej decyzji.

Skargę od tej decyzji do sądu administracyjnego wniósł przewoźnik i zarzucił naruszenie:

a) art. 1 w zw. z art. 3 ust. 1 - 3 w zw. z art. 7 ust. 1 w zw. z art. 10a ust. 1 -2 w zw. z art. 12a ust. 3 w zw. z art. 22 ust. 1 pkt 3, ust. 2a ustawy SENT w zw. z § 2 rozporządzenia Ministra Finansów z 25 stycznia 2022 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie towarów, których przewóz jest objęty systemem monitorowania drogowego i kolejowego przewozu towarów oraz obrotu paliwami opałowymi w zw. z art. 3 ust. 1 pkt 6 ustawy o odpadach, poprzez ich błędną wykładnię i przyjęcie, że Skarżący w dniu 9 marca 2022 r. przewoził przez terytorium Polski tranzytem odzież używaną stanowiącą odpady, w sytuacji gdy towary przewożone nie należały do kategorii odpadów i nie są objęte systemem monitorowania przewozu i obrotu, nie stanowią towarów wrażliwych czy akcyzowych, a w konsekwencji niewłaściwe uznanie, że w związku z przedmiotowym przewozem Skarżący był zobowiązany do udostępniania lokalizatora podczas trasy przewozu i prowadzenie postępowania administracyjnego w sytuacji, gdy było ono bezprzedmiotowe;

b) art. 22 ust. 3 w zw. z art. 26 ust. 3 ustawy o SENT, poprzez niewłaściwą, zawężającą wykładnię w zakresie interpretacji przesłanek odstąpienia od nałożenia kary pieniężnej oraz brak wszechstronnego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy istotnego z punktu widzenia zastosowania przewidzianej we wskazanym przepisie instytucji i w konsekwencji:

- niezastosowanie instytucji odstąpienia od nałożenia kary z uwagi na przesłankę ważnego interesu przewoźnika lub interesu publicznego w sytuacji spełnienia przesłanek ustawowych do zastosowania tej instytucji;

- niezasadne pominięcie, że uchybienie w przekazywaniu sygnału geolokalizacji, skutkujące nałożeniem na Skarżącego kary pieniężnej, nie było działaniem zawinionym po stronie Skarżącego, a zawinionym przez osobę trzecią - dostawcę urządzenia, a ponadto nie spowodowało uszczuplenia należności podatkowych Skarbu Państwa, co winno skutkować zastosowania instytucji odstąpienia od nałożenia kary;

c) art. 22 ust. 1 pkt 3 ustawy o SENT w zw. z art. 31 ust. 1 i ust. 3 Konstytucji RP, poprzez wydanie decyzji naruszającej zasadę proporcjonalności i zastosowanie środków (kary) niewspółmiernych względem celu, jaki realizować ma ustawa SENT;

d) art. 2a, art. 120, art. 122, art. 121 § 1, art. 187 § 1 i § 2, art. 191 O.p. i wyrażonych w tych przepisach zasady legalizmu, zasady zaufania do organu podatkowego, zasady rozstrzygania wątpliwości na korzyść podatnika poprzez:

- dokonanie oceny dowodów oraz okoliczności faktycznych sprawy w sposób wybiórczy, niekompletny i niebudzący zaufania do organów podatkowych, co doprowadziło także do niesłusznego przyjęcia, że brak jest w sprawie przesłanek do odstąpienia od nałożenia kary,

- wykładnię przepisów z pominięciem wykładni celowościowej, w oderwaniu od celu wskazanej regulacji prawnej, którym jest faktyczne zwalczanie fikcyjnego obrotu wyrobami wrażliwymi i akcyzowymi, a także zagrożenie występowania szarej strefy i oszustw podatkowych w zakresie handlu takimi wyrobami, a w konsekwencji niezasadne ukaranie przedsiębiorcy legalnie prowadzącego działalność gospodarczą za błędy związane z problemem przesyłania aktualnych danych geolokalizacyjnych, które nie wpłynęły negatywnie na identyfikację przewożonych towarów, które nie były przeznaczone do obrotu w Polsce i nie wiązały się niewypełnieniem obowiązków podatkowych,

- przyjęcie wszelkich wątpliwości w zakresie przynależności przewożonego towaru do kategorii odpadów, proporcjonalności kary na niekorzyść Skarżącego

co skutkowało błędem w ustaleniach faktycznych polegającym na przyjęciu, że Skarżący przewoził towary podlegające ustawie o SENT oraz zgłoszeniu SENT, a w konsekwencji nie dopełnił obowiązków wynikających z tej ustawy w postaci udostępnienia geolokalizatora w trakcie przewozu oraz polegającym na przyjęciu, że w indywidualnych okolicznościach faktycznych sprawy niezasadne byłoby odstąpienie od wymierzenia kary,

e) art. 233 § 1 pkt 1 O.p., poprzez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na bezzasadnym utrzymaniu w mocy nieprawidłowej decyzji organu pierwszej instancji, mimo że w świetle okoliczności sprawy organ drugiej instancji powinien był uchylić decyzję organu pierwszej instancji oraz orzec co do istoty sprawy w sposób odmienny.

Wskazując na powyższe naruszenia strona skarżąca wniosła o uchylenie decyzji organów obydwu instancji i umorzenie postępowania jako bezprzedmiotowego, ewentualnie uchylenie zaskarżonej decyzji i decyzji organu pierwszej instancji i przekazanie sprawy organowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania. Nadto strona skarżąca wniosła o zasądzenie od organu na jej rzecz kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych.

Wniesiono także o przeprowadzenie uzupełniającego dowodu z następujących dokumentów:

a) wydruku ze strony internetowej odbiorcy i nadawcy towarów;

b) CMR z 8.03.2022 r. wraz z tłumaczeniem przysięgłym na j. polski,

c) oświadczenia nadawcy towarów w zakresie zawartości towarów i braku przewożenia przez Skarżącego odpadów wraz z tłumaczeniem przysięgłym na j. polski, celem wykazania faktów: braku podlegania przewozu z 9 marca 2022 r. pod ustawę o SENT, przewozu przez Skarżącego towaru niestanowiącego i niezawierającego odpadów oraz innej kategorii towarów będących w katalogu towarów podlegających SENT, bezprzedmiotowości prowadzonego postępowania administracyjnego,

d) korespondencji mailowej Skarżącego z operatorem [...], UAB w j. litewskim wraz z tłumaczeniem własnym na j. polski, celem wykazania: podjęcia próby przez Skarżącego przed dniem przejazdu w dostosowaniu wszystkich urządzeń do procedury SENT, braku winy Skarżącego w niedziałaniu geolokalizatora oraz braku winy Skarżącego w wyborze operatora, braku lekceważenia przez Skarżącego przepisów krajowych.

Ponadto wniesiono o skierowanie pytania prejudycjalnego do TSUE dotyczącego stwierdzenia, czy art. 26 ust. 2 oraz art. 28 ust. 1 w zw. z art. 30, art. 34 TFUE przewidujące swobodny przepływ towarów oraz zakaz ceł przywozowych i wywozowych między Państwami Członkowskimi oraz wszelkich opłat o skutku równoważnym oraz zakaz ograniczeń ilościowych w przywozie oraz wszelkich środków o skutkach równoważnych, zezwalają na stosowanie przepisu prawa krajowego ustawy o SENT, tj. przepisu art. 13, art. 10a w zw. z art. 22 ust. 2a ustawy o SENT przewidującego kontrolę przewozu towarów przez terytorium Polski oraz obowiązek zapewnienia przekazywania aktualnych danych geolokalizacyjnych środka transportu przez przewoźnika podczas przewozu towarów przez Polskę oraz karę pieniężną w wysokości 10.000 zł za nieprzekazywanie aktualnych danych geolokalizacyjnych przez przewoźnika podczas tego transportu.

W uzasadnieniu skargi wskazano, że Skarżący na podstawie umowy łączącej go z "H." z siedzibą w Wilnie od 2018 r. przewozi odzież używaną, która sprzedawana jest następnie przez H. na całej Litwie. Skarżący transporty te wykonuje regularnie, a H. jest jednym z kluczowych klientów Skarżącego. Skarżący na przestrzeni lat prowadzonej działalności nigdy nie miał problemów z przewożeniem odzieży używanej na Litwę, a przewozy te wykonuje tranzytem także przez inne Państwa Członkowskie oraz drogą morską. H. jest globalną organizacją pozarządową, która wśród swych projektów realizuje projekt o nazwie: "H.", w ramach którego stworzyła sieć sklepów sprzedających odzież używaną na terenie Litwy. Nadawcą towaru była firma R. BV z siedzibą w Holandii, z którym to podmiotem Skarżący również posiada zawartą umowę. R. BV to renomowana firma działająca na rynku od 27 lat w sektorze odzieży używanej, zapewniająca m.in. segregację odzieży a następnie jej załadunek. Podkreślono, że w dniu 9 marca 2022 r. Skarżący przewoził przez terytorium Polski posortowaną odzież używaną w ilości 13.530 kg. W opisie towaru przewożonego wskazanego na liście CMR z 8 marca 2022 r. (rubryka numer 7, 8, 9) znajduje się informacja: "Oryginalne tekstylne towary ze zbiórki, posortowane według produktów, wolne od odpadów i innych ciał obcych". Zgodnie ze zgłoszeniem [...] dotyczącym tego przejazdu, nazwa przewożonego towaru to: s. c. Ponadto, jak wynika z oświadczenia nadawcy towaru, "niniejszym potwierdzamy że w okresie od 1 lutego 2022 roku do 30 marca 2022 roku L. R. V. oraz Spółka UAB D. przewoziły nasze towary do Litwy samochodami ciężarowymi. Załadowanym towarem była wstępnie posortowana odzież używana, co oznacza, że owa odzież używana została wstępnie posortowana do jednego produktu i była wolna od odpadów i innych materiałów nietekstylnych".

Skarżący wskazał, że w zakresie obowiązków nadawcy leżało, przed załadunkiem towaru na samochód, posortowanie odzieży i wyciągnięcie wszystkich ewentualnych odpadów, mokrej, brudnej odzieży i materiałów niebędących odzieżą, co w praktyce miało miejsce przed przedmiotowym przejazdem. Odbiorca towaru z kolei sortuje dostarczoną odzież wyłącznie według podziału na elementy odzieży, tj. na spodnie, koszule, kurtki itp. i przeznacza je bezpośrednio do sprzedaży na terytorium całej Litwy. Od momentu załadunku odzieży używanej na samochody, żadne elementy nie są już sortowane, wyrzucane czy porzucane. Skarżący dokonuje wyłącznie przewozu odzieży używanej przeznaczonej do dalszej sprzedaży, a nie odpadów. Odbiorca odzieży używanej z kolei zawodowo i zarobkowo trudni się sprzedażą odzieży używanej na terenie całej Litwy. Towary te mają więc dalsze zastosowanie i to zgodne ze swoim przeznaczeniem oraz posiadają wartość rynkową, a żaden z posiadaczy nie wykazuje zamiaru do porzucenia towaru w całości czy jakiejkolwiek części. Humana zaopatruje sklepy i placówki na całej Litwie w odzież używaną.

Zarzucono, że organy nie mogą wyłącznie poprzestawać na fakcie błędnego zgłoszenia dokonanego przez przewoźnika w sytuacji, gdy nie miał on takiego obowiązku oraz polegać na wskazanym przez przewoźnika kodzie przewożonego towaru, bez dokonania weryfikacji oraz podczas gdy chociażby z opisu towaru wynika, że nie w każdym przypadku odzież używana stanowi odpad i nie wyjaśniając tej kwestii na żadnym etapie postępowania.

Wskazano, że Skarżący dokonał zgłoszenia przewozów do systemu SENT z daleko idącej ostrożności oraz z uwagi na niejasność przepisów i zaleceń, gdyż kwestia wykładni, czy przewożona odzież używana w okolicznościach faktycznych przewozu kwalifikuje się pod definicję odpadów pozostaje niejednoznaczna i nierozstrzygnięta. Nie można upatrywać rozstrzygnięcia tej kwestii w związku z wypełnieniem przez Skarżącego formularza SENT i wypełnienia rubryki kodu towaru o kod odpadu. Powyższe nie zwalnia bowiem z przeprowadzenia ustaleń faktycznych w tym zakresie oraz dokonania wykładni pojęcia odpadów przez organy administracyjne prowadzące postępowanie, a także przez sąd na etapie administracyjnego postępowania sądowego. Zgłoszenie SENT stanowi uproszczony formularz i nie zawiera miejsca na szczegółowy opis towaru czy rozstrzygnięcie tego typu dylematu stricte prawnego w zakresie wykładni pojęć prawnych. Ponadto sama ustawa o SENT nie przewiduje mechanizmów celem wyjaśniania i interpretowania wątpliwości powstałych na tle jej stosowania.

Organy bezsprzecznie są zobowiązane do ustalenia zgodności stanu faktycznego oraz przewożonego towaru z dokonanym zgłoszeniem. Tymczasem organ pierwszej instancji, bez uprzedniej faktycznej kontroli towaru czy zbadania jego próbki (chociaż miał taką możliwość), a priori stwierdził, że Skarżący przewoził odpady w ilości 13.530 kg, chociaż już z dokumentu zgłoszenia SENT oraz dokumentu CMR wynikało, że przewożona odzież jest wolna od odpadów. W sytuacji gdy dokumenty przewozowe zawierały sprzeczności, organ powinien dążyć do ich wyjaśnienia, a szczególnie wątpliwości tych nie powinien interpretować na niekorzyść Skarżącego, przyjmując wyłącznie wersję dogodną dla siebie, która pozwala na nałożenie kary pieniężnej.

Podkreślono, że pojazd Skarżącego został zatrzymany do kontroli i pozostawał do dyspozycji organu wraz z całą zawartością przewożonych towarów. Organy miały zatem nieskrępowaną możliwość zweryfikowania, czy w istocie Skarżący przewoził odpady bądź inne towary wrażliwe, czego zaniechały. Fakt zgłoszenia towaru do systemu SENT pomimo braku takiego obowiązku zdaje się jednocześnie być dość powszechnym problemem na tle stosowania ustawy SENT i nie jest niczym nadzwyczajnym. Przewoźnicy niejednokrotnie nie mają pewności, czy określony towar powinien podlegać zgłoszeniu. Jednocześnie przewoźnicy związani są umowami czy to spedycji, przewozu, dostawy obwarowanymi sztywnymi warunkami i terminami przewozu, a także karami umownymi za naruszenia, przez co zmuszeni są podejmować natychmiastowe decyzje, co ogranicza procedura i działalność systemu SENT, szczególnie z perspektywy podmiotu zagranicznego. Z faktu zarejestrowania towaru w systemie SENT nie objętego takim obowiązkiem nie można wyciągać negatywnych konsekwencji dla Skarżącego, tym bardziej, że Skarżący postępował nad wyraz ostrożnie, wyposażając środek transportu w lokalizator oraz podejmując próbę jego włączenia i udostępniania danych o lokalizacji. Ponadto, z perspektywy celów ustawy SENT i jej zastosowania w odniesieniu do towarów wrażliwych i akcyzowych, takich jak paliwo, olej, węgiel, koks, bibułka papierosowa, alkohol i wyroby alkoholowe, rozpuszczalniki, susz tytoniowy, produkty lecznicze oraz farmaceutyczne, trudno uznać posortowaną odzież używaną i to dostarczaną i podlegającą obrotowi poza terytorium Polski za tego typu towar, czego również w niniejszej sprawie nie spostrzegły organy. Co istotne również, Skarżący nie mógł swym postępowaniem zagrozić jakimkolwiek interesom RP oraz celom ustawy SENT, albowiem dostawa towarów nastąpiła w całości na Litwę, co potwierdzają dokumenty przewozowe.

Podsumowując tę część uzasadnienia skargi wskazano, że gdyby organy dokonały prawidłowych ustaleń faktycznych oraz przeprowadziły wykładnię pojęcia odpadów i nie postępowały w sposób mechaniczny i arbitralny, doszłyby do przekonania, a co najmniej do uzasadnionych wątpliwości w kwestii możliwości uznania przewożonej odzieży używanej za odpad i podlegania przewożonego towaru ustawie o SENT. Zdaniem strony skarżącej w przedmiotowej sytuacji doszło do wypaczenia celów ustawy o SENT, albowiem Skarżący dokonując przewozu wyłącznie tranzytem przez Polskę i to towaru, który wykorzystywany jest przez organizację litewską o celach humanitarnych i społecznych poniósł znaczne konsekwencje finansowe, które zostały zastrzeżone dla walki z nieuczciwymi przewoźnikami, dokonujących najczęściej czynów zabronionych w związku z obrotem czy przewozem towarów wrażliwych i akcyzowych.

Odnośnie zarzutu naruszenia art. 22 ust. 3 w zw. z art. 26 ust. 3 ustawy o SENT oraz art. 22 ust. 1 pkt 3 ustawy o SENT w zw. z art. 31 ust. 1 i ust. 3 Konstytucji RP w pierwszej kolejności podniesiono, że powinien on być rozpatrywany dopiero, gdyby sąd doszedł do przekonania, że nie doszło do naruszenia przepisów prawa materialnego, zaskarżona decyzja, jak i decyzja organu pierwszej instancji są prawidłowe i towary przewożone w dniu 9 marca 2022 r. tranzytem przez Polskę stanowiły odpady w rozumieniu przepisów krajowych oraz przepisów unijnych.

W ocenie Skarżącego organy dopuściły się nieuprawnionego zawężenia przesłanek stosowania instytucji odstąpienia od wymierzenia kary. Nie można bowiem mówić o braku możliwości dokonania kontroli w sytuacji gdy do tej kontroli w istocie doszło i organ miał niczym nieskrępowaną możliwość dokonania kontroli zarówno środka transportu, dokumentów, jak i zawartości przewożonego towaru. W toku kontroli doszło także do pobrania kaucji w wysokości 10.000 zł w gotówce, co świadczy o tym, że Skarżący nie unikał kontroli i w pełni współpracował podczas jej przebiegu, chociaż nie władał j. polskim.

Ponadto organy dokonały błędnej wykładni pojęć "ważny interes przewoźnika" oraz "interes publiczny" w kontekście stosowania instytucji odstąpienia od wymierzenia kary. Powołując się na wyroki NSA (z 22.1.2020 r., II GSK 629/19; z 7.12.2018 r., II GSK 1696/18; z 28.8.2019 r., II GSK 360/19) wskazano, że przy analizie przesłanek odstąpienia od wymierzenia kary pieniężnej za błędy w zgłoszeniu SENT nie można pominąć okoliczności, w jakich nastąpiło naruszenie, przyczyn powstałego naruszenia, postawy przewoźnika w trakcie i po przeprowadzeniu kontroli. Nie ma interesu publicznego w tym, aby nakładać na działającego legalnie przewoźnika dolegliwą karę pieniężną tylko z tej przyczyny, że dopuścił się on pewnych uchybień formalnych, jeżeli nie stanowiły one realnego zagrożenia interesów Skarbu Państwa w postaci możliwości uszczuplenia dochodów budżetowych i zostały usunięte w całości lub w znacznej części w toku kontroli. Ważny interes przewoźnika nie powinien być ograniczany do sytuacji nadzwyczajnych, losowych, na które strona postępowania nie miała wpływu. Ważny interes podatnika (przewoźnika) to również sytuacja ekonomiczna, życiowa czy możliwość zarobkowania.

Natomiast "interes publiczny" to dyrektywa postępowania nakazująca respektowanie wartości wspólnych dla całego społeczeństwa lub danej społeczności lokalnej takich jak: sprawiedliwość, równość, bezpieczeństwo i zaufanie obywateli do organów władzy publicznej, a także wyeliminowanie sytuacji, gdy rezultatem zapłaty należności będzie obciążenie Skarbu Państwa kosztami pomocy.

Nadto strona skarżąca zarzuciła, że organy nie zastosowały zasady proporcjonalności, którą wywieść można z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP, a która powinna być traktowana jako zasada stosowania prawa, w szczególności w przypadku wymierzania sankcji administracyjnych. Nie przeprowadzono bowiem prawidłowo analizy proporcjonalności dolegliwości sankcji do ewentualnego naruszenia obowiązków z ustawy SENT przez Skarżącego, w tym skutków sankcji na dalsze funkcjonowanie Skarżącego, starań Skarżącego w celu realizacji obowiązków wynikających z ustawy SENT i barier jakie w związku z tym napotkał jako podmiot zagraniczny oraz braku powstania rzeczywistej szkody w wyniku braku przesyłania danych geolokalizacyjnych.

Odnosząc się do sytuacji finansowej wskazano, że Skarżący w ostatnim czasie ma coraz większe problemy z płynnością finansową oraz odnotowuje wyraźny spadek zleceń. Skarżący jest bowiem niewielką firmą rodzinną. Jak wynika z przedłożonych do akt sprawy bilansów oraz sprawozdań finansowych, za 2020 r. Skarżący posiadał środki pieniężne i ich ekwiwalenty w wysokości 1 134 EUR. Kwota do zapłaty i inne zobowiązania w 2020 r. wyniosły 132 224 EUR, a zatem przewyższa znacznie wartość zysku. Wydruk dotyczący obrotu i zysku (k. 94) potwierdza, że na koniec 2020 r. Skarżący odnotował stratę na poziomie - 3 322 euro. Z kolei za 2021 r. zysk netto wyniósł 9 456 EUR, to jednak po pierwsze kwota ta nie wystarczy na pokrycie wszystkich kar pieniężnych nałożonych przez polskie organy celno-skarbowe w związku ze wszystkimi tożsamymi naruszeniami podczas analogicznych przejazdów, a po drugie Skarżący ma także inne zobowiązania do spłacenia oraz do pokrycia stratę z lat poprzednich z tej kwoty. W 2021 r. wartość środków pieniężnych i ich ekwiwalentów zmalała do wysokości 698 EUR, a kwota do zapłaty i innych zobowiązań wzrosła do 203 432 EUR. Jak wynika z noty wyjaśniającej do sprawozdania finansowego za rok 2020 (k. 118), zobowiązania krótkoterminowe składają się z 96253 EUR. Spośród nich 41944 EUR składa się z długów wobec dostawców, 21075 EUR wobec instytucji kredytowej, 2716 EUR długu wobec pracowników, 6627 EUR długu wobec VSDFV (Zarządu Państwowego Funduszu Ubezpieczeń Społecznych), 23292 EUR długu w budżecie. Zobowiązania długoterminowe wyniosły 35971 EUR, całe zadłużenie jest wobec instytucji kredytowej. Jak wynika z kolei ze sprawozdania z działalności za rok 2020 z 7 maja 2021 r. (k. 157). firma w 2020 r. poniosła straty. Pod koniec 2020 r. firma była winna kupującym za świadczone usługi - 23288 EUR. Firma posiada także długoterminowe zobowiązania wobec UAB C. oraz AB S.

Z przytoczonych dokumentów finansowych wyraźnie wynika, że w ostatnich latach Skarżący odnosił straty bądź niewielki zysk na poziomie nie większym niż 1,5% oraz rosło jego zadłużenie. Trudno zatem zgodzić się z wnioskiem organu drugiej instancji, że zyski Skarżącego rosną. Jednocześnie Skarżący nie miał wpływu na zdarzenia losowe, w tym na globalny kryzys gospodarczy, spowodowany również wybuchem wojny na Ukrainie, na skutek czego utracił znaczą część zleceń, albowiem przed wybuchem wojny transportował głównie towary z Rosji lub do Rosji dla firm z Europy zachodniej, co ze względów oczywistych nie ma już miejsca.

Podniesiono, że z udziałem Skarżącego prowadzonych jest co najmniej pięć analogicznych postępowań w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej. Ponadto, kolejnych sześć analogicznych postępowań toczy się z udziałem L. R. V. - podmiotu, który jest powiązany ze Skarżącym i który również znajduje się w trudnej sytuacji finansowej. Skarżący de facto może być zobowiązany do poniesienia ciężaru zapłaty kar pieniężnych w łącznej wysokości około 150.000 zł za naruszenia, które nie miały miejsca i dotyczą przejazdów w zbliżonym czasie (w okresie jednego miesiąca).

Podkreślono, że działania Skarżącego nie powodowały zaistnienia jakiegokolwiek ryzyka uszczuplenia dochodów budżetowych, ani żadnego ryzyka braku realizacji celów deklarowanych przez ustawodawcę w uzasadnieniu do projektu do ustawy SENT, co błędnie zinterpretowały organy. Skarżący nie przewoził towarów wrażliwych oraz nie działa w szarej strefie i jest w pełni legalnym przewoźnikiem działającym na niewielką skalę.

Podsumowując tę część uzasadnienia, Skarżący wskazał, że w aktualnej sytuacji ekonomicznej nie jest w stanie wygospodarować środków na zapłatę wszystkich ewentualnych kar pieniężnych z tytułu rzekomych naruszeń ustawy SENT. Zapłata kar wskazuje wprost na zagrożenie zdolności do kontynuacji dalszej działalności, wobec czego zachodzi ważny interes przewoźnika. W ocenie Skarżącego, okoliczności sprawy pozwalały na zastosowanie instytucji odstąpienia od wymierzenia kary.

Odnośnie zarzutu dotyczącego naruszenia przepisów postępowania zarzucono przede wszystkim, że błędnie przyjęto iż wszelka wiedza w zakresie systemu i procedury SENT jest powszechnie dostępna, albowiem z pewnością dla podmiotów zagranicznych, w tym podmiotów gospodarczych z Litwy, jakim jest Skarżący, informacje te nie są tak powszechne jak dla podmiotów krajowych, szczególnie, że informacje te publikowane są w języku polskim oraz posiłkowo w języku angielskim. Skarżący jako podmiot zagraniczny napotkał znacznie większe trudności z ustaleniem treści i wykładni polskich przepisów, w tym przepisów ustawy SENT i aktów wykonawczych oraz w zakresie komunikacji z polskimi urzędami czy dostępu do systemu elektronicznego, aniżeli jest to możliwe i dostępne dla przedsiębiorców i obywateli RP.

Błędnie także ustalono, że Skarżący oraz jego dostawca urządzeń lokalizacyjnych nie kontaktowali się z polskim KAS. Skarżący w zakresie dostawy sprzętu GPS oraz świadczenia usług w związku z tym sprzętem współpracował z firmą L. z siedzibą w Wilnie. Skarżący zgłosił L. konieczność dostosowania urządzeń GPS do procedury SENT GEO przed przedmiotowym przejazdem oraz błędy w działaniu urządzeń. Firma L. pozostawała w kontakcie z polskimi organami celno-skarbowymi w zakresie wdrożenia usługi SENT w urządzeniach GPS. W związku z tym zarówno firma L., jak i Skarżący kontaktowali się telefonicznie wielokrotnie z KAS. Firma L. pomimo prób nie była w stanie rozwiązać problemu, co spowodowało natychmiastową zmianę dostawcy przez Skarżącego na firmę R. Polska sp. z o.o. z siedzibą w W., która skutecznie zaopatrzyła wszystkie pojazdy Skarżącego w urządzenia GPS kompatybilne z systemem SENT GEO. Powyższe znajduje potwierdzenie w korespondencji mailowej prowadzonej z operatorem L. przez Skarżącego. Ponadto, jak wynika z pisma z 16 maja 2022 r.: "patrząc na statystyki ruchu tego operatora (L. UAB L.) to on raczej nigdy nie wysłał nic do SENT GEO" – co potwierdza zawinienie operatora i nie jest bez znaczenia w kontekście oceny postawy i staranności Skarżącego. Trudno przy tym zarzucić Skarżącemu winę w wyborze, albowiem ten operator zawodowo trudni się świadczeniem usług w tym zakresie i jest profesjonalistą w tej dziedzinie, a Skarżący nie miał świadomości jego faktycznej nieudolności. Załączona korespondencja potwierdza również, że przed datą przedmiotowego przejazdu. Skarżący zgłaszał dostawcy konieczność dostosowania GPS do systemu SENT, dążąc do zapewnienia udostępniania geolokalizacji dla wszystkich swoich pojazdów.

Nie jest zatem tak, że Skarżący zlekceważył jakiekolwiek obowiązki prawne wynikające z przepisów krajowych i był w tej sprawie bezczynny, a wyłącznie zajęło Skarżącemu więcej czasu dostosowanie urządzeń do nowych regulacji prawnych (obowiązujących w chwili kontroli dopiero od 15 dni) i to z przyczyn niezależnych od Skarżącego.

W rezultacie organy błędnie przyjęły, że Skarżący przewoził towary podlegające ustawie o SENT oraz zgłoszeniu SENT, a w konsekwencji nie dopełnił obowiązków wynikających z tej ustawy w postaci udostępnienia geolokalizatora w trakcie przewozu oraz polegającym na przyjęciu, że w indywidualnych okolicznościach faktycznych sprawy niezasadne byłoby odstąpienie od wymierzenia kary.

Organ w odpowiedzi na skargę wniósł o jej oddalenie i podtrzymał swoje stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji. Na rozprawie w dniu 6 kwietnia 2023 r. przedłożono dowód w postaci stanowiska Podlaskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska z 1 lutego 2023 r. dotyczącego tego w jakich sytuacjach odzież używaną należy uznać za odpad.

Sąd postanowił dopuścić dowód z dokumentów dołączonych do skargi oraz stanowiska Podlaskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku zważył co następuje.

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie, albowiem jej zarzuty i argumenty nie podważają legalności zaskarżonej decyzji.

Zgodnie z art. 1 § 1 i 2 ustawy z 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (t.j. Dz.U. z 2022 r., poz. 2492 ze zm.), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej. Kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej.

Zgodnie natomiast z art. 3 § 1 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2023 r., poz. 259 ze zm.; dalej P.p.s.a.), wojewódzkie sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, co oznacza, że w zakresie dokonywanej kontroli sąd zobowiązany jest zbadać, czy organy administracji w toku postępowania nie naruszyły przepisów prawa materialnego i przepisów postępowania w sposób, który miał lub mógł mieć wpływ na wynik sprawy (art. 145 § 1 pkt 1 P.p.s.a.).

Przedmiot tak rozumianej kontroli sądu w spawie niniejszej stanowiła decyzja Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Białymstoku którą nałożono na stronę skarżącą - UAB D. karę pieniężną w wysokości 10.000 zł za niewywiązywanie się z obowiązku, o którym mowa w art. 10a ust. 1 ustawy z 9 marca 2017 r. o systemie monitorowania drogowego i kolejowego przewozu towarów oraz obrotu paliwami opałowymi (t.j. Dz. U. z 2021 r., poz. 1857 ze zm.; dalej powoływana jako ustawa SENT), tj. niezapewnienie w trakcie całej trasy przewozu towaru objętego zgłoszeniem [...] przekazywania aktualnych danych geolokalizacyjnych środka transportu objętego tym zgłoszeniem.

Zgodnie z art. 22 ust. 2a ustawy SENT w przypadku niewywiązywania się z obowiązku, o którym mowa w art. 10a ust. 1, na przewoźnika nakłada się karę pieniężną w wysokości 10 000 zł. Z treści art. 10a ust. 1 wynika, że przewoźnik, w trakcie całej trasy przewozu towaru objętego zgłoszeniem, jest obowiązany zapewnić przekazywanie aktualnych danych geolokalizacyjnych środka transportu objętego tym zgłoszeniem. Z kolei ust. 2 art. 10 stanowi, że przewoźnik jest obowiązany wyposażyć środek transportu, o którym mowa w ust. 1, w lokalizator.

W sprawie niniejszej Spółka dokonała zgłoszenia towaru do systemu i uzyskała nr referencyjny [...]. W zgłoszeniu tym wskazano lokalizator ZSL o nr [...]. Urządzenie geolokalizacyjne zostało skonfigurowane do przekazywania danych do rejestru SENT w dniu 18 stycznia 2022 r. a zarejestrowane w systemie 8 marca 2022 r. o godz. 14:12:40. Bezspornym w sprawie jest, że z tego urządzenia nie przesyłano danych geolokalizacyjnych o aktualnym położeniu środka transportu w okresie realizacji zgłoszenia [...] od momentu wjazdu do Polski w Jędrzychowicach do przejścia granicznego w Budzisku. Kontrolowany pojazd wraz z lokalizatorem nie był widoczny w systemie dla funkcjonariuszy służby celno-skarbowej dokonujących kontroli. Przy czym brak możliwości przekazywania danych, nie wynikał z niedostępności systemu, gdyż ten według informacji uzyskanej od Centrum Informatyki Resortu Finansów, działał prawidłowo. Zgodzić się należy z organem odwoławczym, że to strona skarżąca wykonując przewóz nie dołożyła należytej staranności w zakresie zapewnienia, aby urządzenie zainstalowane w kontrolowanym pojeździe w prawidłowy sposób spełniało swoją funkcję. Zadanie przewoźnika nie ogranicza się jedynie do wyposażenia pojazdu w lokalizator, ale przede wszystkim do nadzoru nad wykonywanym transportem. W zakresie twierdzeń o winie operatora urządzenia ZSL stwierdzić należy, że nie mają one znaczenia w sprawie. Określona przepisami ustawy SENT odpowiedzialność administracyjna za naruszenie obowiązków związanych z drogowym przewozem towarów wrażliwych ma charakter obiektywny, a więc jest niezależna od winy. Dla wymiaru kary pieniężnej bez znaczenia pozostaje stopień zawinienia przewoźnika. Przepisy ustawy nie wyłączają odpowiedzialności przewoźnika za uchybienia, które popełnione zostały wskutek błędów i pomyłek. Przewoźnik, wybierając zewnętrzne urządzenie przesyłające dane geolokalizacyjne, zdecydował się na konkretnego operatora świadczącego usługę. Wybór operatora ZSL był zatem jego "decyzją biznesową", której konsekwencje w postaci naruszenia przepisów ustawy SENT musi ponieść przewoźnik, niezależnie od winy. Nadmienić przy tym należy, że w okresie od 18 kwietnia 2017 r. do 8 marca 2022 r. strona skarżąca była uczestnikiem 6 przewozów towarów objętych ustawą SENT, zatem powinna mieć wiedzę i doświadczenie w zakresie wykonywania obowiązków nałożonych na przewoźnika ustawą SENT.

W świetle powyższego stwierdzić należy, że kara pieniężna została nałożona zasadnie.

Legalności kwestionowanej decyzji nie podważają zarzuty skargi. Sformułowano w niej dwie zasadnicze grupy zarzutów. Pierwsza grupa zarzutów dotyczy błędnej wykładni przepisów, w szczególności art. 3 ust. 1 pkt 6 ustawy o odpadach i przyjęcie, że skarżący przez terytorium Polski tranzytem przewoził odzież używaną stanowiącą odpady, podczas gdy przewożony towar nie był odpadem i nie był objęty systemem monitorowania, a co za tym idzie brak było obowiązku udostępnienia danych z lokalizatora podczas trasy przewozu. Stąd postępowanie jako bezprzedmiotowe powinno być umorzone. W tym kontekście zarzucono organowi, że nie mógł poprzestać jedynie na fakcie błędnego zgłoszenia dokonanego przez przewoźnika i wskazanym kodzie przewożonego towaru, bez dokonania weryfikacji towaru. Tym bardziej, że z dokumentów przewozowych (CMR) wynikało, że odzież jest posortowana, wolna od odpadów a kwestia wykładni, czy odzież używana kwalifikuje się pod definicję odpadu jest niejednoznaczna i nierozstrzygnięta. Zdaniem strony skarżącej organy powinny dokonać faktycznej kontroli towaru a następnie wykładni pojęcia odpadów. Takiej wykładni powinien także dokonać w sprawie niniejszej sąd. Wszelkie zaś wątpliwości, zwłaszcza w sytuacji gdy dokumenty przewozowe zawierały sprzeczności, powinny być wyjaśnione a powstałe wątpliwości nie powinny być interpretowane na niekorzyść skarżącego.

Odnosząc się do tych zarzutów w pierwszej kolejności podnieść należy, że nieprawidłowe jest takie działanie, gdy dopiero na etapie sądowym formułowany jest zarzut braku ustaleń w zakresie czy przewożony towar był odpadem. W ten sposób strona a także sąd zostaje zupełnie pozbawiony merytorycznego stanowiska organu. Prowadzi to do przeniesienia całego sporu wraz z towarzyszącą mu argumentacją przed sąd administracyjny. Tymczasem sąd administracyjny sprawuje kontrolę legalności działalności organów administracji publicznej, natomiast nie jest drugą bądź trzecią instancją odwoławczą (administracyjną). Taka sytuacja nie może mieć miejsca. Dlatego zarzuty w tym zakresie należy uznać przede wszystkim za spóźnione. Strona skarżąca na etapie postępowania administracyjnego nie zgłosiła zarzutów dotyczących kwalifikacji przewożonego towaru jako odpad, jednocześnie dokonała wszelkich "aktów staranności" związanych z przewożeniem odpadów. Stąd zarzucanie organom na etapie postępowania sądowego, że zaniechały ustalenia stanu faktycznego sprawy nie może być skuteczne.

Na skutek czynności dokonanych przez samą stronę skarżącą organ miał do czynienia sytuacją w której dokonane było zgłoszenia SENT i nadano towarowi kod CN 0005 o nazwie s. c. (kod odpadu [...]). Oprócz tego do kontroli kierowca okazał dokument stanowiący załącznik nr VII do rozporządzenia (WE) nr 1013/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z 14 czerwca 2006 r. w sprawie przemieszczania odpadów (Dz.U.L 190 z 12 lipca 2006 r.). Z dokumentu tego wynika, że przedmiotem przewozu był towar opisany jako "used clothes and related products" oznaczony kodem odpadu EC 20 0110. Dokument ten wystawiany jest tylko w przypadku przemieszczenia określonych odpadów - pkt 10 tego dokumentu nakazuje wpisanie kodu odpadu podlegającego przemieszczeniu. Wszystkie te okoliczności świadczą o tym że przewoźnik traktował ten przewóz jako przewóz odpadów. Gdyby strona skarżąca nie wykonywała w dniu kontroli przewozu odpadów, to nie posługiwałaby się dedykowanym dla tego rodzaju przewozu dokumentem. A więc w sprawie nie tylko dokonano zgłoszenia SENT (które według strony skarżącej było dokonane z ostrożności), ale także wyposażono kierowcę w załącznik nr VII. Dlatego w świetle powyższego należy stwierdzić, że w ramach kontrolowanego przewozu strona skarżąca transportowała opady i miała tego świadomość.

Definicję odpadu określono w art. 3 ust. 1 pkt 6 ustawy z 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. 2022, poz. 699 ze zm.) stanowiącym, że przez pojęcie odpadów rozumie się każdą substancję lub przedmiot, których posiadacz pozbywa się, zamierza się pozbyć lub do których pozbycia się jest obowiązany. Zasadnicze znaczenie dla ustalenia pojęcia odpadów ma termin "pozbywania się". W związku z brakiem definicji ustawowej tego terminu, należy się posłużyć jego znaczeniem przypisywanym przez język potoczny, który nakazuje rozumieć pod tym pojęciem oddalenie, odsunięcie kogoś lub czegoś od siebie bądź uwolnienie się od kogoś lub czegoś. Oznacza więc to, że przedmiot staje się odpadem, gdy jego dotychczasowy posiadacz nie znajduje dla niego żadnego zastosowania, lub w razie wątpliwości nie potrafi go wskazać (vide: wyrok NSA z 30 stycznia 2013 r., II OSK 1834/11, pub. CBOSA).

W transgranicznym przemieszczaniu odzieży używanej, dołączenie przez wysyłającego do transportu Załącznika VII, oznacza wyrażenie przez niego woli o pozbyciu się i kwalifikacji przedmiotu lub substancji jako odpad. Ponadto w treści Załącznika VII wysyłający jest zobligowany wskazać proces odzysku jakiemu zostanie poddany transportowany odpad, co jednoznacznie świadczy o pozbyciu się odpadu przez jego posiadacza i zamiarze przekazania go do procesu przetworzenia. Tym samym posiadacz odpadu nie znajduje dla niego żadnego zastosowania i przestaje użytkować go zgodnie z pierwotnym przeznaczeniem, do celu innego niż został wyprodukowany. W przedmiotowej sprawie w Załączniku VII podmiot wysyłający wskazał jako proces odzysku kod R12. Zgodnie z wykazem skrótów i kodów stosowanych w załącznikach do Rozporządzenia (WE) nr 1013/2006, przez kod R12 rozumie się wymianę odpadów w celu poddania ich któremukolwiek z procesów wymienionych w R1 – R11. W rozporządzeniu Ministra Środowiska z 11 maja 2015 r. w sprawie odzysku odpadów poza instalacjami i urządzeniami (t.j. Dz. u. z 2015 r., poz. 796) określony został rodzaj odpadów i warunki ich odzysku w procesie odzysku m.in. R12. Zgodnie z załącznikiem do tego rozporządzenia warunkiem odzysku dla odpadu o kodzie 20 0110 jest sortowanie.

Załącznik VII zatem wyraźnie wskazuje, że wolą posiadacza było wysłanie transportu z odpadem, a nie towarem. Pomimo faktu, że na międzynarodowym liście przewozowym CMR znajdował się zapis o przewozie oryginalnych tekstylnych towarów ze zbiórki, posortowanych według produktów, wolnych od odpadów i innych ciał obcych, to zdaniem sądu wysyłający wystawiając Załącznik VII sam stwierdził, że przewożone towary są odpadem. Ponadto w przedstawionym do skargi piśmie od podmiotu wysyłającego, wynika, że załadowanym towarem była wstępnie posortowana odzież używana, co wskazywać może, że wymagała ona dalszego sortowania, co zgodne jest ze wskazanym w Załączniku VII procesem odzysku R12. Powyższa interpretacja znajduje potwierdzenie w przedłożonym przez organ stanowisku Podlaskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska z 1 lutego 2023 r. dotyczącym tego w jakich sytuacjach odzież używaną należy uznać za odpad (jest to stanowisko organu uprawnionego do kwalifikowania towaru jako odpad).

W świetle powyższego nie można skutecznie na etapie postępowania sądowego zarzucać organowi, że nie wyjaśnił wątpliwości dotyczących tego czy przewożony towar był odpadem. Nie można bowiem stwierdzić, że w sprawie miały miejsce wątpliwości w tym zakresie, w szczególności na skutek działań podjętych przez samą stronę skarżącą. Stąd za niezasadne należy uznać zarzuty skargi dotyczące kwalifikacji przewożonego towaru.

Kolejną kwestię sporną w rozpoznawanej sprawie stanowiło to czy prawidłowo organy rozważyły przesłanki odstąpienia od nałożenia kary pieniężnej określone w art. 22 ust. 3 ustawy SENT.

Zgodnie z jego treścią w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem przewoźnika lub interesem publicznym, na wniosek przewoźnika lub z urzędu, organ może odstąpić od nałożenia kary pieniężnej, o której mowa w ust. 1-2a z uwzględnieniem art. 26 ust. 3. W myśl art. 26 ust. 3 ustawy SENT organ może odstąpić od nałożenia kary pieniężnej, jeżeli to odstąpienie:

1) nie stanowi pomocy publicznej, albo

2) stanowi pomoc de minimis albo pomoc de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie,

udzieloną z uwzględnieniem warunków dopuszczalności tej pomocy, określonych

w przepisach prawa Unii Europejskiej, albo

3) stanowi pomoc publiczną spełniającą warunki określone w przepisach wydanych

na podstawie ust.4

Analiza treści art. 22 ust. 3 uzasadnia wniosek, że ustawodawca posłużył się instytucją opartą na tzw. uznaniu administracyjnym. Przepis ten bowiem zawiera odesłanie do pojęć niedookreślonych – "ważnego interesu przewoźnika" lub "interesu publicznego" jako materialnoprawnych przesłanek będących podstawą do odstąpienia od nałożenia kary pieniężnej. Użyty łącznik "lub" wskazuje, że do odstąpienia od nałożenia kary pieniężnej wystarczy zaistnienie jednej z wyżej powołanych dwóch dyrektyw wyboru ("ważnego interesu podmiotu odbierającego" lub "interesu publicznego"), przy czym w każdej sprawie zawsze powinny zostać rozważone przez organ obie przesłanki. Ogólną dyrektywą interpretacyjną w stosunku do ww. pojęć jest uznanie wyjątkowości odstąpienia od nałożenia kary pieniężnej (vide: wyroki NSA z 8 grudnia 2020 r., II GSK 1052/20, II GSK 855/20 oraz z 12 marca 2020 r., II GSK 1464/19, pub. CBOSA).

Zdaniem składu orzekającego organy obydwu instancji prawidłowo uznały w sprawie brak podstaw do zastosowania instytucji odstąpienia od nałożenia kary pieniężnej.

Odnośnie przesłanki dotyczącej interesu przewoźnika należy zwrócić uwagę, na użycie słowa "ważny", które akcentuje wyjątkowy charakter tego interesu i wiąże się z wystąpieniem nadzwyczajnych okoliczności, które mogą go uzasadniać (wyroki WSA: w Gliwicach z 10 sierpnia 2021 r., III SA/Gl 554/21; w Lublinie z 18 lutego 2020 r., III SA/Lu 588/19, pub. CBOSA). "Ważny interes dłużnika" występuje wtedy, kiedy obniżą się znacznie zdolności płatnicze, spowodowane zdarzeniami losowymi takimi jak: powódź, pożar, susza itp. (vide: wyrok WSA w Gliwicach z 10 sierpnia 2021 r., III SA/Gl 554/21, pub. CBOSA). O istnieniu ważnego interesu przewoźnika, uprawiającego do odstąpienia od nałożenia kary pieniężnej nie decyduje jego subiektywne przekonanie, lecz decydować powinny kryteria zobiektywizowane, w każdym przypadku inne, uwzględniające różnorodne aspekty sprawy. Jednocześnie nie należy pojęcia ważnego interesu dłużnika ograniczać tylko i wyłącznie do sytuacji nadzwyczajnych, czy też zdarzeń losowych uniemożliwiających uregulowanie dochodzonej należności pieniężnej. Pojęcie to funkcjonuje w zdecydowanie szerszym znaczeniu, uwzględniającym również sytuację ekonomiczną dłużnika, wysokość uzyskiwanych przez niego dochodów i wydatków. Pomimo bowiem, że wymaga ono ustalenia sytuacji majątkowej dłużnika oraz skutków ekonomicznych, jakie wystąpią w wyniku realizacji zobowiązania dla niego i rodziny, trzeba jednak mieć też na uwadze, że względy społeczne wymagają, żeby zobowiązania były realizowane, a zobowiązany nie był pochopnie z nich zwalniany. Nie każde trudności finansowe mogą uzasadniać zastosowanie ulgi w postaci umorzenia należności, lecz tylko takie, które w konkretnych okolicznościach wiązałyby się z zagrożeniem dla istotnego interesu zobowiązanych, w szczególności dla realizacji podstawowych potrzeb bytowych osób zobowiązanych i ich rodzin, czy też - w konsekwencji z koniecznością sięgania po pomoc społeczną (vide: wyroki WSA: w Białymstoku z 11 lipca 2019 r., II SA/Bk 330/19; w Gliwicach z 10 sierpnia 2021 r., III SA/Gl 554/21, pub. CBOSA).

W sprawie niniejszej strona skarżąca poinformowała, że aktualnie jest w bardzo trudnej sytuacji finansowej, która nie jest stabilna, a którą cechuje brak rentowności, jak również brak stałego poziomu realizowanych obrotów. W piśmie z 23 maja 2022 r. wskazano ponadto, że kara pieniężna z całą pewnością zagrozi płynności finansowej firmy, a w następstwie tego podstawom jej egzystencji. Ponadto w toku postępowania przedłożono dokumenty finansowe prowadzonego przedsiębiorstwa. W ocenie sądu poczynione przez organ ustalenia dotyczące sytuacji finansowej strony skarżącej pozwalają przyjąć, że nie stanowi ona zagrożenia dla interesów Spółki i dla jej bytu. Z dokumentów przedłożonych przez Spółkę, obszernie omówionych w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, wynika że posiada ona stabilną sytuację finansową. A mianowicie wynika z nich, że od 2019 r. przychody Spółki rosną, a od 2021 r. Spółka osiąga zyski z prowadzonej działalności, które także kształtują się rosnąco. Wzrosła też liczba zatrudnionych pracowników. Co prawda Spółka wykazała, że posiada zaległości w spłatach, ale posiada także zaległe wierzytelności od kontrahentów w znacznej kwocie. Spółka dokonała także inwestycji w środki trwałe. Nadto informacje pozyskane przez organ pierwszej instancji z urzędu potwierdzają, że obroty Spółki rosną od 2017 r. Z zebranych informacji nie wynika, że znajduje się ona w nadzwyczajnej lub złej sytuacji finansowej. Stąd zasadnie, zdaniem sądu, stwierdzono, że przedstawione przez Spółkę informacje nie są wystarczające do spełnienia przesłanki ważnego interesu przewoźnika uzasadniającej odstąpienie od nałożenia kary pieniężnej.

Odnośnie powoływanej przez Spółkę sytuacji finansowej związanej z CO\/ID-19, a także zawartej w skardze informacji o wpływie kryzysu gospodarczego i wojny na Ukrainie na jej sytuację finansową, podzielić należy stanowisko organu, że stanowią one powszechne problemy, które dotknęły nie tylko Stronę ale również i inne podmioty prowadzące działalność gospodarczą. Dlatego trudno uznać te okoliczności za wyjątkowe skoro mają one charakter globalny.

Odnośnie przesłanki interesu publicznego strona skarżąca zarzuca organom, że dokonały wykładni tego pojęcia wbrew rzeczywistej intencji ustawodawcy i celu ustawy, którym jest ochrona wpływów budżetowego, a w sprawie nie miało miejsce jakiekolwiek ryzyko uszczuplenia należności publicznoprawnych. Dodatkowo zarzucono, że nie uwzględniono zasady proporcjonalności.

Odnosząc się do tej argumentacji po pierwsze wskazać należy, że w sprawie nie jest negowana legalność obrotu przewożonym towarem. Z treści przepisów SENT nie wynika, aby nakładanie kar pieniężnych za naruszenie stwierdzone w trakcie kontroli przewozu towarów, uzależnione było od powstania uszczupleń podatkowych wskutek naruszenia przepisów tej ustawy.

Nałożenie kary pieniężnej w przedmiotowej sprawie nie pozwala też stwierdzić, że doszło do naruszenia zasady proporcjonalności. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że wysokość kary administracyjnej, aby mogła spełnić swoją rolę prewencyjną, nie może być zbyt niska, a zasada proporcjonalności nie może służyć za podstawę ochrony interesu wynikającego z naruszenia prawa (port. wyrok TK z 26 marca 2002 r., sygn. akt SK 2/01). Nadto oceniając kwestię proporcjonalności kary do przewinienia trzeba mieć na uwadze i to, że sam ustawodawca wyznaczył wysokość kary w sposób zamknięty i wskazał, że wynosi ona 10.000 zł. Nie ma tu miejsca na jej miarkowanie w przedziale od - do. Ustawa przewiduje więcej tego typu kar, za różne przewinienia, zróżnicowanych co do wysokości, co oznacza, że kwestia proporcjonalności kary w stosunku do konkretnego przewinienia została przesądzona przez ustawodawcę. Twierdzenie w takiej sytuacji, że kara jest nieproporcjonalnie wysoka w stosunku do przewinienia adresowane powinno być do ustawodawcy jako postulat de lege ferenda, a nie do organu stosującego dany przepis. Ponadto brak nałożenia kary za stwierdzone uchybienie byłby zachwianiem zasady proporcjonalności i stawianiem strony w pozycji uprzywilejowanej względem innych podmiotów, którzy z różnych przyczyn dokonują nieprawidłowych zgłoszeń SENT i ponoszą odpowiedzialność z tego tytułu.

Nadmienić przy tym należy, że sądy administracyjne, w tym tutejszy sąd (vide: wyrok z 24 stycznia 2023 r., II SA/Bk 870/22), starają się podchodzić do konstrukcji odpowiedzialności regulowanej ustawą SENT i przewidzianego jej przepisami automatyzmu kar w sposób refleksyjny, kierunkowany określoną w art. 31 ust. 3 Konstytucji RP oraz art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej zasadą proporcjonalności, w szczególności w aspekcie współmierności zastosowanych kary względem celu i funkcji, którym służy ustawa SENT. Stanowisko takie prezentowane jest jednak w sprawach, w których trudno znaleźć jakiekolwiek sensowne argumenty za akceptacją automatyzmu karania, jak i wysokości nakładanych kar. Chodzi przede wszystkim o sprawy, w których dopuszczono się błędów formalnych lub omyłek takich jak (np. tzw. literówki w numerach rejestracyjnych pojazdów) albo oczywiste niedokładności (np. brak jedynie numeru listu przewozowego itp.). Taki kierunek aktywizmu sądów wojewódzkich znajduje oparcie w orzecznictwie NSA (vide: przykładowo wyrok z 1 lipca 2021 r., II GSK 145/21, pub. CBOSA). W niniejszej sprawie występuje zupełnie inna sytuacja, a mianowicie doszło do poważnego naruszenia, które niweczy sens ustawy. Istotne jest to, że nie przekazywanie danych geolokalizacych miało miejsce w trakcie całej trasy przejazdu. W orzecznictwie jako poważne naruszenie ustawy SENT przyjmuje się już same przerwy w przekazywaniu tych danych (vide: wyrok WSA w Białymstoku z 24 stycznia 2023 r., II SA/Bk 813/22, pub. CBOSA). W ocenie sądu w rozpoznawanej sprawie wymierzona kara pieniężna za stwierdzone naruszenie jest adekwatna do celów ustawy SENT i nie jest dla strony dotkliwa w takim stopniu, który uzasadniałby zastosowanie odstąpienia od nałożenia kary pieniężnej na podstawie przesłanki interesu publicznego uwzględniającej treść zasady proporcjonalności na podstawie art. 22 ust 3 w zw. z art. 26 ust. 3 ustawy SENT. Nie można tracić z pola widzenia, że w niniejszej sprawie skala stwierdzonego naruszenia nie miała nieistotnego charakteru. W toku postępowania nie stwierdzono zaś, aby zaistniały szczególne okoliczności, które realizację obowiązku ustawowego czyniłyby niemożliwą (jak np. awaria systemu).

Nie sposób zatem, jak czyni to strona skarżąca, odwoływać się w niej do poglądów orzecznictwa wskazujących, że w interesie publicznym nie leży nakładanie przez organy kar pieniężnych na podmioty działające zgodnie z prawem, a dopuszczające się jedynie nieistotnych czy też oczywistych omyłek, błędów w zgłoszeniu SENT, czy też uchybień formalnych. Tego rodzaju przypadki trudno bowiem porównywać z naruszeniem stwierdzonym w sprawie niniejszej. W ocenie sądu nie zapewnienie przez przewoźnika, w trakcie całej trasy przewozu towaru, przekazywania aktualnych danych geolokalizacyjnych stanowiło poważne naruszenie, uniemożliwiające realizację celów ustawy SENT czyli wykonania kontroli przewozu. Bieżące monitorowanie umożliwia skontrolowanie pojazdu i przewożonego towaru w trakcie przemieszczania się po terytorium Polski, jak też skontrolowanie realizacji obowiązków wynikających z tej ustawy. Naruszenie obowiązku o którym mowa w art. 10a ust. 1 wypacza zatem cel ustawy SENT. Brak danych geolokalizacyjnych nie pozwala monitorować całej trasy przejazdu, a co za tym idzie ustalić którędy nastąpił przejazd w trakcie przerw w nadawaniu danych, czy odbyły się postoje i czy nie nastąpił przeładunek towaru. Wezwanie do stawienia się pojazdu wraz z towarem do kontroli nakłada na przewoźnika obowiązek, lecz po pierwsze nie gwarantuje, że podmiot go wypełni po wtóre jest to jednostkowa kontrola a nie bieżące monitorowanie. Przekazywanie danych geolokalizacyjnych daje organom możliwość dokonywania zdalnych analiz, monitorowania oraz przeprowadzania skutecznych kontroli w obszarach obarczonych istotnym ryzykiem naruszenia obowiązujących przepisów oraz umożliwia prawidłową identyfikację podmiotów biorących udział w przewozie towarów wrażliwych i rodzaju wykonywanego przewozu. Stąd też stwierdzone naruszenie uniemożliwiło monitorowanie przewozu towaru wrażliwego i kontrolę łańcucha dostaw. Takie zachowania nie mogą być postrzegane jako zgodne z interesem publicznym.

W świetle powyższego, stwierdzić należy, że w warunkach niniejszej sprawy organy obydwu instancji dokonały w pełni właściwej wykładni art. 22 ust. 3 ustawy o SENT w zakresie przesłanek odstąpienia od nałożenia kary pieniężnej.

Końcowo odnosząc się do wniosku o wystąpienie z pytaniem prejudycjalnym do TSUE, wskazać należy, że stosownie do treści art. 267 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, TSUE jest właściwy do orzekania w trybie prejudycjalnym: a) o wykładni Traktatów; b) o ważności i wykładni aktów przyjętych przez instytucje, organy lub jednostki organizacyjne Unii. W przypadku, gdy pytanie z tym związane jest podniesione przed sądem jednego z Państw Członkowskich, sąd ten może, jeśli uzna, że decyzja w tej kwestii jest niezbędna do wydania wyroku, zwrócić się do Trybunału z wnioskiem o rozpatrzenie tego pytania. W przypadku, gdy takie pytanie jest podniesione w sprawie zawisłej przed sądem krajowym, którego orzeczenia nie podlegają zaskarżeniu według prawa wewnętrznego, sąd ten jest zobowiązany wnieść sprawę do TSUE. Jako, że Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku jest sądem, od którego wyroków służy prawo wniesienia skargi kasacyjnej do Naczelnego Sądu Administracyjnego nie ma on obowiązku wystąpienia do TSUE.

Mając powyższe na uwadze sąd oddalił skargę na podstawie art. 151 P.p.s.a.