Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Wanda Wiatkowska-Ilków, Sędziowie Sędzia NSA Sędzia WSA Tadeusz Kuczyński /spr./, Protokolant Lidia Serwiniowska, Aleksandra Siwińska, po rozpoznaniu w Wydziale IV na rozprawie w dniu 15 listopada 2006r. sprawy ze skargi E. S. na pismo Gminnej Komisji Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w P.Z. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie odmowy udostępnienia kopii dokumentów potwierdzonych za zgodność z oryginałem postanawia I. odrzucić skargę; II. przyznać adwokatowi M. E. kwotę 292,80 zł w tym 22% VAT /słownie dwieście dziewięćdziesiąt dwa zł 80/100/ od Skarbu Państwa Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu tytułem nieopłaconej pomocy prawnej w postępowaniu sądowym.

Pismem Przewodniczącego Gminnej Komisji Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w P. Z. z dnia [...] r., nr [...], w związku z wnioskiem E. S. z dnia [...] r. o doręczenie /przekazanie/ kserokopii [...] wymienionych dokumentów potwierdzonych za zgodność z oryginałem znajdujących się w aktach sprawy, poinformowano go, że nie ma żadnych podstaw do udostępniania kopii dokumentów potwierdzonych za zgodność z oryginałem, ponieważ nie jest prowadzone przy udziale wnioskodawcy żadne postępowanie sądowoadministracyjne. Przypomniano, że toczące się w [...] roku postępowanie przed Sądem Rejonowym w K. z wniosku GKRPA w P. – Z. w sprawie o zastosowanie obowiązku poddania się leczeniu odwykowemu wobec E. S. zostało zakończone postanowieniem wydanym w dniu [...] r., sygn. akt [...] i nie było postępowaniem o charakterze administracyjnym. Przepisy prawa tj. ustawa o dostępie do informacji publicznej oraz przepisy kpa, aktualnie w niniejszej sprawie nie mają zastosowania. W związku z powyższym nie ma żadnych podstaw do udostępniania kopii dokumentów potwierdzonych za zgodność z oryginałem. Nadmieniono, że dnia [...] br. na wniosek z dnia [...] r. umożliwiono E. S. przeglądanie akt sprawy i sporządzanie z nich odpowiednich notatek i odpisów.

Pismem z dnia [...] r. E. S. wezwał Przewodniczącego Gminnej Komisji Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w P. Z. o usunięcie naruszenia prawa w związku z w.w. pismem z dnia [...] r.

W odpowiedzi, pismem Przewodniczącego Gminnej Komisji Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w P. Z. z dnia [...] r., nr [...] poinformowano E. S., że pismo z dnia [...] r. nie narusza prawa i brak jest podstaw do zmiany jego treści.

W skardze do sądu administracyjnego E. S. zarzucając naruszenie prawa wniósł o nakazanie przekazania mu wymienionych dokumentów, niezbędnych do dochodzenia jego praw.

W odpowiedzi na skargę Gmina P. – Z. wniosła o jej oddalenie, podtrzymując swoją wcześniejszą argumentację. Stwierdzono, że z wniosku Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w P. – Z. w [...] roku toczyła się przed Sądem Rejonowym w K. sprawa o zastosowanie obowiązku poddania się leczeniu odwykowemu przez E. S., a sprawa ta nie jest z zakresu postępowania sądowo-administracyjnego. Na okoliczność odmowy wydania żądanych przez E. S. dokumentów otrzymał on dokładne wyjaśnienia Komisji z informacją dlaczego akta sądowe nie zostały wydane w formie potwierdzenia ich za zgodność z oryginałem.

Podczas rozprawy pełnomocnik skarżącego dowodził, że postępowanie toczące się przed Gminną Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych miało charakter postępowania administracyjnego. Wynika to z treści art. 21 i następnych ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, zatem skarżący korzysta z prerogatyw przewidzianych w art. 29 i 28 w zw. z art. 73 k.p.a. Wniosek powyższy uzasadnia także wyrok NSA z 8 kwietnia 1998r., I SA/Gd 1657/97.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Kluczowe znaczenie w sprawie ma ustalenie charakteru prawnego postępowania dotyczącego zastosowania obowiązku poddania się leczeniu odwykowemu. Problematykę powyższą reguluje rozdział 2 ustawy z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi /Dz.U. z 2002r., nr 147, poz. 1231 ze zm./, zatytułowany: Postępowanie w stosunku do osób nadużywających alkoholu. W postępowaniu tym określoną rolę przypisano także gminom działającym za pośrednictwem gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych. Komisjom tym ustawa powierzyła dwa zadania. Po pierwsze, uprawnienie do skierowania osób, które w związku z nadużywaniem alkoholu powodują rozkład życia rodzinnego, demoralizację małoletnich, uchylają się od pracy albo systematycznie zakłócają spokój lub porządek publiczny, na badania przez biegłego w celu wydania opinii w przedmiocie uzależnienia od alkoholu i wskazania rodzaju zakładu leczniczego /art. 25 w zw. z art. 24 ustawy/. Po drugie, legitymację do złożenia wniosku do sądu rejonowego o zastosowaniu obowiązku poddania się w.w. osób leczeniu w stacjonarnym lub niestacjonarnym zakładzie lecznictwa odwykowego /art. 26 ustawy/.

Analiza przepisów wskazuje, że skierowanie przez Komisję osoby nadużywającej alkoholu na badanie przez biegłego jest składnikiem postępowania w sprawie poddania przymusowemu leczeniu odwykowemu sensu stricto. Brzemienie ustawowe dotyczące omawianej czynności komisji, jak i materia, której ta czynność dotyczy, nie dają podstaw do twierdzenia, że skierowanie takie jest decyzją administracyjną lub innym aktem albo czynnością z zakresu administracji publicznej o charakterze zewnętrznym ukierunkowanym na skonkretyzowaniu praw lub obowiązków jednostki, a zatem, nie może stanowić ono przedmiotu odrębnej sprawy administracyjnej rozstrzyganej w formie aktu administracyjnego. W istocie jest ono fragmentem postępowania dowodowego zmierzającego do skompletowania dokumentów niezbędnych do poddania przymusowemu leczeniu odwykowemu, ocena czynności komisji będzie możliwa przy ewentualnym badaniu przez sąd powszechny sprawy poddania się osoby takiemu leczeniu.

Druga ze wskazanych kompetencji komisji jest tożsama wyłącznie z wyposażeniem w legitymację procesową do wystąpienia do sądu powszechnego z wnioskiem o zobowiązanie osoby uzależnionej od alkoholu do poddania się leczeniu odwykowemu. Komisja, będąc legitymowaną procesowo, a nie materialnie, nie pozostaje z podmiotem, któremu zarzuca się negatywne postępowanie w związku z nadużywaniem alkoholu z żadnym stosunku prawnym.

W związku z tym należy podzielić pogląd orzecznictwa, że sprawa związana z zastosowaniem obowiązku poddania się leczeniu w zakładzie lecznictwa odwykowego należy do kategorii spraw z zakresu prawa osobowego w rozumieniu art. 5191 kodeksu postępowania cywilnego /por. np. postanowienia SN z dnia 11.X.2001r., II CZ 100/01, Lex nr 52474, z dnia 19.XII.2001r., IV CZ 207/01, Lex nr 52756/, a ustalenia te wskazują na tryb postępowania w związku z żądaniem wydania dokumentów z akt sprawy.

Uwzględniając powyższe, Sąd nie mógł uznać argumentacji pełnomocnika skarżącego, że postępowanie przed komisją rozwiązywania problemów alkoholowych miało charakter administracyjny, dając stronie uprawnienia przewidziane w art. 73 k.p.a. A tylko uznanie, że przedmiotowe postępowanie miało charakter administracyjny, a skarżący był jego stroną uwarunkowałoby prawo żądania udostępnienia dokumentów sprawy.

Informacyjnie należy skarżącemu wskazać, że gdyby żądanie wydania wskazanych dokumentów było związane udostępnieniem danych osobowych /czego nie da się wywieść z treści skargi/ to postępowanie administracyjne w tym zakresie winno wyczerpywać procedurę przewidzianą w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997r. o ochronie danych osobowych /Dz.U. z 2002r. nr 101, poz. 926 ze zm./.

Biorąc pod uwagę powyższe, na podstawie art. 58 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi /Dz.U. nr 153, poz. 1270 ze zm./, orzeczono jak w sentencji.

O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej w postępowaniu sądowym orzeczono na podstawie § 18 ust. 1 pkt 1 "c" rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu /Dz.U. nr 163, poz. 1348 ze zm./.