Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

6 II SA 4211/01 W Y R O K W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 10 lutego 2004 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Ewa Frąckiewicz, Sędziowie Asesor WSA Andrzej Wieczorek, NSA del. Anna Robotowska (spraw.), Protokolant Aleksandra Macewicz, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 lutego 2004 r. sprawy ze skarg 1) "B." SA z/s we Francji 2) E. Spółki z o.o. z/s w W. na decyzję Urzędu Patentowego RP z dnia [...] kwietnia 1999r. Nr [...] w przedmiocie unieważnienia prawa z rejestracji znaku towarowego przestrzennego nr rej. [...] 1. uchyla zaskarżoną decyzję 2. zasądza od Urzędu Patentowego RP na rzecz E. Spółki z o.o. kwotę 600 zł (sześćset złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego 3. zasądza od Urzędu Patentowego RP na rzecz B. SA kwotę 600 zł (sześćset złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego

6 II SA 4211/01

U Z A S A D N I E N I E

Urząd Patentowy RP decyzją z dnia [...] kwietnia 1999r. unieważnił prawo z rejestracji znaku towarowego nr [...] udzielonego na rzecz E. Spółka z o.o.

W uzasadnieniu podano, że "P." wystąpiły o unieważnienie przedmiotowego znaku podnosząc, iż jego rejestracja nastąpiła z naruszeniem art. 6 ustawy o znakach towarowych, albowiem E. nie dysponowała zarówno w dacie zgłoszenia jak i w dacie rejestracji znaku koncesją na wytwarzanie napojów alkoholowych, ani też nie prowadziła działalności gospodarczej w zakresie produkcji i obrotu napojami alkoholowymi, lecz jedynie była dostawcą opakowań szklanych dla wnioskodawcy. Nie sposób zatem uznać, dowodził wnioskodawca, że dostawca butelek do napojów alkoholowych był uprawniony do uzyskania prawa z rejestracji znaku towarowego zastrzeżonego dla napojów alkoholowych. Uprawniony z rejestracji znaku nr [...] wniósł o oddalenie wniosku jako bezzasadnego. Jednocześnie zakwestionował posiadanie przez wnioskodawcę interesu prawnego w żądaniu unieważnienia prawa z rejestracji. Zdaniem uprawnionego przedmiotowa rejestracja została dokonana za wiedzą wnioskodawcy jako efekt współpracy obu stron, której celem było powstanie i zrealizowanie wspólnego przedsięwzięcia dotyczącego wprowadzenia na rynek wódki [...]. Uprawniony z rejestracji na okoliczność współpracy przedstawił umowę "Porozumienie" z dnia [...] marca 1993 r., z którego wynikało, iż wnioskodawca zlecił uprawnionemu z rejestracji podjęcie prac projektowych nad opracowaniem opakowania szklanego do napoju alkoholowego o nazwie [...] produkowanego przez wnioskodawcę, oraz z § 5 tej umowy, że w przypadku gdy zostanie opracowany w wyniku umowy wzór zdobniczy będzie on stanowił własność uprawnionego z rejestracji (zleceniobiorcy). Uprawniony z rejestracji zakwestionował też powołaną przez wnioskodawcę podstawę prawną unieważnienia prawa z rejestracji tj. art. 5 i 6 ustawy o znakach towarowych. Stojąc na stanowisku, że przepisy te nie przewidują jako przesłanki do unieważnienia prawa z rejestracji znaku towarowego posiadanie koncesji na prowadzenie produkcji czy sprzedaży napojów alkoholowych, natomiast przedstawione przez uprawnionego z rejestracji umowy licencyjne, korzyści, kserokopie zamówień, faktury świadczą, iż uprawniony prowadził działalność związaną z obrotem napojami alkoholowymi.

Urząd Patentowy uznał, iż wnioskodawca ma interes prawny w żądaniu unieważnienia przedmiotowego znaku, jest uprawnionym do posługiwania się znakiem towarowy słowno – graficznym nr [...] niewątpliwie podobnym do znaku nr [...] oraz znaku słownego nr [...], a ponadto producentem wódki "[...]" – sprzedawanej w butelkach o kształcie i elementach graficznych tożsamych ze znakiem towarowym nr [...]. Ponadto toczyło się przeciwko niemu postępowanie karne i cywilne związane z przedmiotowym znakiem – tj. o naruszenie praw z rejestracji znaku oraz o uznanie umów przeniesienia praw do znaków podobnych nr [...] i [...] za nieistniejące. Na podstawie rejestracji znaku nr [...] zostało też wydane postanowienie Prokuratury Rejonowej w [...] o zabezpieczeniu majątkowym produktów wnioskodawcy. Oceniając zarzuty podniesione we wniosku Urząd uznał, iż zasługują one na uwzględnienie w oparciu o powołane przez wnioskodawcę przepisy.

Znak towarowy nr [...] został zarejestrowany dla oznaczania napojów alkoholowych i napojów bezalkoholowych. Zgodnie z art. 11 ust. l pkt 5 ustawy z dnia 23 grudnia 1988r. o działalności gospodarczej (Dz.U. nr 41 póz. 324 ze zm.) działalność w zakresie produkcji i rozlewu wódek wymaga koncesji. Zgodnie zaś z art. 9 ust. 3 ustawy z 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz.U. nr 35, poz. 230) zezwolenia wymaga również prowadzenie działalności w zakresie obrotu hurtowego napojami alkoholowymi. Koncesja wymagana jest również w przypadku obrotu napojami alkoholowymi za granicą. Uprawniony w chwili rejestracji znaku na swoją rzecz nie legitymował się wyżej wymienionymi zezwoleniami, nie mógł legalnie prowadzić rzeczywistej działalności w zakresie produkcji i rozlewu napojów alkoholowych, lub obrotu tymi napojami. Tym samym, zdaniem Kolegium Orzekającego nie mógł zgodnie z art. 6 ustawy o znakach towarowych uzyskać na swoją rzecz rejestracji znaku zastrzeżonego dla klasy napojów alkoholowych, gdyż prowadzenie działalności takiej nielegalnie, nie uzasadniałoby dokonania rejestracji. Z akt sprawy wynika, iż Spółka E. w W. na rzecz której znak nr [...] został zarejestrowany nie prowadziła działalności w zakresie produkcji i obrotu napojami alkoholowymi, lecz jedynie była dostawcą opakowań szklanych dla wnioskodawcy. Nie sposób zatem uznać, że dostawca butelek do wódki jest uprawniony do uzyskania praw z rejestracji znaku towarowego zastrzeżonego dla napojów alkoholowych. Skoro zatem E. nie mogła nabyć praw z rejestracji znaku towarowego przestrzennego - jej dalsze dysponowanie tym prawem z rejestracji tj. przeniesienie prawa na rzecz B. S.A. we Francji było bezskuteczne. Stanowisko uprawnionego z rejestracji, iż wywodzi swoje prawo do znaku z zapisu §5 umowy "Porozumienie" z dnia [...] marca 1993 r. zawartej pomiędzy E. Sp. z o.o. w W. a P. w Z. nie znajduje potwierdzenia. Z zapisu powołanego wynika jedynie, że własnością uprawnionego jako zleceniobiorcy mającego podjąć prace projektowe nad nowym opakowaniem szklanym do napoju alkoholowego o nazwie [...], w przypadku opracowania tego opakowania, własnością E. będzie wzór zdobniczy a nie znak towarowy. Wprawdzie postać wzoru zdobniczego pokrywa się w konkretnym przypadku ze znakiem towarowym (butelka o określonym wyglądzie), ale ochrona tych dwóch rodzajów oznaczeń jest zupełnie inna. Istnieniu przesłanek do unieważnienia prawa z rejestracji znaku nr [...] z przepisu art. 6 ustawy o znakach towarowych nie szkodzą też powołane przez uprawnionego umowy licencyjne, koncesje lub inne porozumienia między stronami, ani też fakt zadłużenia P. u kontrahentów, mające świadczyć o tym, iż E. prowadziło działalność związaną z obrotem alkoholami, bo jeżeli rzeczywiście tak było to była to działalność w świetle prawa nielegalna, a taka nie powinna być sankcjonowana.

Odwołanie od powyższej decyzji złożyła Spółka E. oraz B. SA. Obydwa podmioty domagały się uchylenia powyższej decyzji.

E. w obszernym uzasadnieniu swojego odwołania wskazała na naruszenie przez organ przepisów prawa materialnego ustawy o znakach towarowych jak również przepisów proceduralnych. Podniosła m.in., że Urząd Patentowy RP jako podstawę prawną swego rozstrzygnięcia wskazał przepis art. 6 ustawy o znakach towarowych.

Przepis ten stanowi, iż rejestracja znaku towarowego może nastąpić na rzecz przedsiębiorstwa i tylko dla towarów będących przedmiotem jego działalności gospodarczej.

Z treści powyższej regulacji wynika, iż dla uzyskania prawa z tytułu rejestracji znaku towarowego konieczne jest łączne spełnienie obu, wymienionych w treści przepisu, przesłanek.

Analiza stanu faktycznego i prawnego niniejszej sprawy pozwala ustalić, że w dacie zgłoszenia do rejestracji znaku towarowego [...], jak i w dacie jego rejestracji spółka E. Spółka z o.o. spełniała obie przesłanki wymienione w treści art. 6 ustawy.

Była bowiem legalnie powołanym do życia podmiotem gospodarczym, prowadzącym, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, działalność związaną, z napojami alkoholowymi.

Decyzja jaką Urząd Patentowy wydał w niniejszej sprawie, została oparta o wadliwie dokonane ustalenia faktyczne i prawne, Urząd Patentowy z rażącym naruszeniem przepisów prawa uznał, że jedynie podmioty, które legitymują się koncesją na produkcję i rozlew wódki mogą być uznane za prowadzące legalną działalność związaną z napojami alkoholowymi. Stanowisko takie, w świetle obowiązujących przepisów prawa, uznać należy za pozbawione jakichkolwiek podstaw.

Podstawowym aktem, zawierającym przepisy odnoszące się do wymogu prowadzenia działalności gospodarczej w oparciu o uzyskaną koncesję, jest ustawa z dnia 23 grudnia 1988r. o działalności gospodarczej ( Dz. U. Nr41, poz. 3224 ze zm.).

W treści art. 11 tej ustawy ustawodawca wskazał jakiego rodzaju działalność gospodarcza wymaga uzyskania koncesji.

W odniesieniu do działalności gospodarczej związanej z alkoholem zastosowanie mają regulacje zawarte w pkt 5 i 9 tego przepisu, stanowiące podstawę dla dwóch różnych rodzajów koncesji:

• koncesji zezwalającej na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie wyrobu, oczyszczania i odwadniania spirytusu oraz wydzielania spirytusu z innego wytworu, a także wyrobu wódek - art. 11 ust.1 pkt 5 ustawy;

• koncesji zezwalającej na obrót z zagranicą w odniesieniu do towarów wymienionych enumeratywnie w treści rozporządzenia Ministra Współpracy Gospodarczej z Zagranicą (obecnie Ministra Gospodarki) - art. 11 ust.1 pkt 9 ustawy.

Zakres działalności gospodarczej określony w treści umowy spółki nie zawiera zapisów, które świadczyłyby że spółka E. Spółka z o.o., była uprawniona do prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie produkcji spirytusu czy też wyrobu wódek.

W związku z powyższym działalność gospodarcza prowadzona przez spółkę E. Spółka z o.o. nie wymagała uzyskania przez tę spółkę koncesji, o której mowa w art.11 ust.1 pkt 5 ustawy o działalności gospodarczej.

Ustalając, iż spółka E. Spółka z o.o. nie legitymowała się stosowną koncesją zezwalającą na prowadzenie działalności gospodarczej związanej z napojami alkoholowymi, Urząd Patentowy obok koncesji, określonej w treści art. 11 ust.1 pkt 5 uprzednio wymienionej ustawy, wskazał także na brak zezwolenia na hurtowy obrót napojami alkoholowymi, o którym mowa w art. 9 ustawy z dnia 21 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. Nr 35, poz. 230 ze zm.).

Te ustalenia są również nietrafne albowiem Spółka E. Spółka z o.o. nie prowadziła działalności gospodarczej polegającej na obrocie hurtowym napojami alkoholowymi w Polsce, a tym samym spółka ta nie była zobowiązana do legitymowania się zezwoleniem, o którym mowa w art. 9 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.

Brak koncesji, określonej w treści art. 11 ust. 1 pkt 5 ustawy o działalności gospodarczej, a także brak zezwolenia wskazanego w art. 9 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi nie oznacza, że podmiot gospodarczy pozbawiony jest możliwości prowadzenia legalnej działalności gospodarczej związanej z napojami alkoholowymi. Spółka E. mogła prowadzić działalność eksportową w tym zakresie, a tą okoliczność organ orzekający w ogóle pominął dokonując oceny stanu faktycznego i prawnego. Spółka eksportując wódkę nie była zobligowana do uzyskania koncesji, o której mowa w art. 11 ust. 1 pkt 9 ustawy o działalności gospodarczej w zw. z §1 rozporządzenia Ministra Współpracy z Zagranicą z dnia 29 czerwca 1993r.

Zdaniem odwołującej się spółki organ nie wyjaśnił okoliczności sprawy w sposób przewidziany przepisami; nie zebrał i nie rozpatrzył całego materiału dowodowego, co w konsekwencji stanowi naruszenie art. 17 kpa i to w sposób mający wpływ na wynik sprawy.

W odwołaniu złożonym przez spółkę B. podniesiono przede wszystkim zarzut zignorowania przez Urząd Patentowy aktualnego stanu prawnego przedmiotowej rejestracji. Zdaniem skarżącego skoro prawomocnym postanowieniem Urzędu dokonano zmiany podmiotu uprawnionego do znaku to działalność gospodarcza aktualnego właściciela znaku powinna być przedmiotem postępowania w sprawie w zakresie oceny zgodności rejestracji z przepisem art. 6 u.z.t. Skarżący powołali się na stanowisko Sądu Najwyższego zawarte w wyroku z dnia 21 lipca 1994r. sygn. akt I PRN 46/94 (OSN IAPUS 1995r. z. 3, poz. 40), a dotyczące znaku towarowego LAS.

Urząd Patentowy powyższe odwołania jako skargi przesłał do Naczelnego Sądu Administracyjnego, a w odpowiedzi na nie wniósł o ich oddalenie nie znajdując podstaw do ich uwzględnienia.

Uczestnik postępowania wniósł o oddalenie obu skarg jako niezasadnych.

Naczelny Sąd Administracyjny skargi w niniejszej sprawie przekazał do rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie zgodnie z art. 97 §1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo o ustroju sądów administracyjnych i ustawę – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył co następuje:

Urząd Patentowy RP decyzją z dnia [...] grudnia 1996r. przyznał spółce z ograniczoną odpowiedzialnością E. prawo z rejestracji znaku towarowego przestrzennego dla towarów w klasie 32, 33 tj. napoje bezalkoholowe i alkoholowe. Zaskarżoną decyzją organ unieważnił wyżej przyznane prawo do znaku w całości.

Z akt sprawy wynika, iż wnioskodawca żądając unieważnienia znaku ograniczył się wyraźnie i określił iż wniosek dotyczy jedynie napojów alkoholowych.

Organ nie prowadził postępowania w zakresie prawa do znaku dla towarów w klasie 32, a mimo to rozstrzygnięcie decyzji obejmuje również unieważnienie prawa w tym zakresie (tj. towarów w klasie 32). Z akt sprawy wynika brak jakichkolwiek ustaleń tak faktycznych jak i prawnych, a w uzasadnieniu decyzji organ w ogóle się w tym zakresie nie wypowiedział.

Odnosząc się do zaskarżonej decyzji unieważniającej prawo z rejestracji znaku towarowego należy podkreślić, iż organ przyjął ustalenie, że E. nie prowadziła działalności w zakresie produkcji i obrotu napojami alkoholowymi, lecz jedynie była dostawcą opakowań szklanych dla [...]. Powyższe ustalenia nie uwzględniają zebranego w sprawie materiału dowodowego, a w szczególności umów zawartych pomiędzy E., a P., a także treści dokumentów odnoszących się do poszczególnych transakcji między tymi podmiotami (umowa komisu z listopada 1996r., doręczone faktury). Umowa komisu zdaje się wskazywać że E. spółka z o.o. nie była wyłącznie dostawcą butelek do P., również faktury znajdujące się w aktach sprawy wskazują, że przedmiotem transakcji między tymi podmiotami nie była wyłącznie dostawa butelek.

Dla dokonania ustalenia, a następnie oceny czy działalność E. prowadzona na podstawie umów i porozumień zawartych z [...] wymagała zezwoleń lub koncesji konieczne jest poddanie wnikliwej analizie treści tych dokumentów.

Należy przy tym zwrócić uwagę, że ustawa z dnia 21 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. nr 35, poz. 230 z późn. zm.) przewidywała konieczność uzyskania zezwoleń na obrót hurtowy napojami alkoholowymi (art. 9).

W związku z tym konieczne jest ustalenie czy działalność uprawnionego do znaku prowadzona na podstawie umów z P. była działalnością polegającą na hurtowym obrocie napojami alkoholowymi w rozumieniu tej ustawy, a zwłaszcza gdy się uwzględni, co wynika np. z umowy komisu, że E. występowała jedynie w roli komisanta a towar miał być dostarczany bezpośrednio z zakładów w Z. do odbiorcy za granicą.

Sąd nie podziela poglądu spółki B., iż badając przesłanki z art. 6 u.z.t. organ winien oceniać i uwzględnić działalność gospodarczą aktualnego uprawnionego do znaku, a nie działalności i warunki spełniane przez przedsiębiorcę w dacie rejestracji, bowiem w myśl art. 29 u.z.t. prawo z rejestracji może być unieważnione w całości lub części jeżeli nie były spełnione ustawowe warunki wymagane do rejestracji określone w przepisach art. 4, 6-9 i 32.

Pogląd Sądu Najwyższego na który powołuje się skarżący został wyrażony w oparciu o inny stan faktyczny i na podstawie innych przepisów ustawy o znakach towarowych.

Reasumując powyższe Sąd uznał, iż organ wydając zaskarżoną decyzję naruszył przepisy postępowania administracyjnego art. 7, 77, 80 i 107 §3 kpa w stopniu mającym istotny wpływ na rozstrzygnięcie w sprawie.

Dlatego też z mocy art. 145 §1 lit. b ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi orzeczono jak w sentencji wyroku. O kosztach orzeczono na podstawie art. 200 w/w ustawy.