drukuj    zapisz    Powrót do listy

6140 Nadanie stopnia i tytułu naukowego oraz potwierdzenie równoznaczności dyplomów, świadectw i tytułów, Stopnie i tytuły naukowe, Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Oddalono skargę, I SA/Wa 1583/07 - Wyrok WSA w Warszawie z 2008-01-17, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

I SA/Wa 1583/07 - Wyrok WSA w Warszawie

Data orzeczenia
2008-01-17 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2007-09-25
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
Sędziowie
Elżbieta Lenart /przewodniczący/
Iwona Kosińska /sprawozdawca/
Przemysław Żmich
Symbol z opisem
6140 Nadanie stopnia i tytułu naukowego oraz potwierdzenie równoznaczności dyplomów, świadectw i tytułów
Hasła tematyczne
Stopnie i tytuły naukowe
Sygn. powiązane
I OSK 444/08 - Wyrok NSA z 2008-07-09
Skarżony organ
Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego
Treść wyniku
Oddalono skargę
Powołane przepisy
Dz.U. 2005 nr 164 poz 1365 art. 192 ust. 2
Ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym
Dz.U. 2000 nr 98 poz 1071 art. 217 par. 2 pkt 2, 218
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r.- Kodeks postępowania administracyjnego - tekst jednolity
Dz.U. 2002 nr 153 poz 1270 art. 151
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Elżbieta Lenart Sędziowie Asesor WSA Iwona Kosińska (spr.) Asesor WSA Przemysław Żmich Protokolant Monika Chorzewska-Korczak po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 stycznia 2008 r. sprawy ze skargi J.M. na postanowienie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia [...] czerwca 2007 r. nr [...] w przedmiocie odmowy uznania równoważności dyplomu oddala skargę.

Uzasadnienie

Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego postanowieniem z dnia [...] czerwca 2007 r. nr [...] po rozpatrzeniu wniosku J. M. o ponowne rozpatrzenie sprawy, utrzymał w mocy własne postanowienie z dnia [...] kwietnia 2007 r. nr [...] o odmowie wydania zaświadczenia o uznaniu za równoważny dyplomu ukończenia studiów wyższych wydanego przez [...] Akademię [...] w K. z dyplomem ukończenia studiów wyższych, wydawanym w Rzeczypospolitej Polskiej.

Z uzasadnienia zaskarżonego postanowienia wynika, że w dniu [...] kwietnia 2007 r. Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego wydał postanowienie o odmowie uznania za równoważny dyplomu skarżącego wydanego przez [...] Akademię [...] w K. w dniu [...] października 2002 r., potwierdzającego odbycie studiów w latach 2000-2002 oraz przyznającego kwalifikacje magistra zarządzania biznesem. Nie zgadzając się z tym rozstrzygnięciem J. M. złożył wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy. W jego uzasadnieniu podniósł, że odmowa wydania zaświadczenia narusza podstawowe zasady prawa dotyczące równego traktowania obywateli, gdyż osoby, które wraz z wnioskodawcą rozpoczęły studia otrzymały zaświadczenia stwierdzające równoważność dyplomu ukończenia studiów wyższych uzyskanego na Ukrainie z dyplomem ukończenia studiów wyższych wydawanym w Polsce. Wnioskodawca oświadczył ponadto, że z treści dyplomu licencjata wydanego przez [...] Szkołę [...] w W. wypisanego w dniu [...] października 2000 r. wynika, iż w dniu [...] września 2000 r. ukończył studia i uzyskał tytuł licencjata, a więc zarzut o rozpoczęciu studiów w [...] Akademii [...] przed zakończeniem studiów w Polsce skarżący uznał za niezasadny. Obie uczelnie tj. [...] w W. i [...] Akademia [...] współpracowały ze sobą, a zatem mogły wcześniej przekazywać sobie informację z wykazem osób, które ukończyły studia. Opieszałość dziekanatu [...] w W. w wypisywaniu dyplomu nie może być przyczyną tak poważnego zarzutu i zniweczeniu wysiłków skarżącego poprzez niewydanie zaświadczenia, o które wnosił. Wnioskodawca poinformował również, iż uważał, że współpraca [...] i [...] jest zgodna z prawem, co pozwoliło mu podjąć decyzję o kontynuowaniu dalszej nauki.

Minister rozpatrując złożony wniosek stwierdził, że nie może on zostać uwzględniony. W uzasadnieniu swojego stanowiska organ wyjaśnił, że zgodnie z art. 192 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 164, poz. 1365, ze zm.) zasady uznawania dyplomów ukończenia studiów wyższych uzyskanych za granicą za równorzędne z dyplomami uzyskiwanymi w kraju określają umowy międzynarodowe. W przypadku braku umów międzynarodowych, dyplomy ukończenia studiów wyższych uzyskane za granicą mogą być uznane za równorzędne z dyplomami uzyskiwanymi w Rzeczypospolitej Polskiej w drodze nostryfikacji.

Dyplom ukończenia studiów wyższych wydany na Ukrainie w 2002 r. może być uznany za równoważny odpowiedniemu dyplomowi ukończenia studiów wyższych w RP w oparciu o :

- Konwencję o wzajemnym uznawaniu równoważności dokumentów ukończenia szkół średnich, szkół średnich zawodowych i szkół wyższych, a także dokumentów o nadawaniu stopni naukowych i tytułów naukowych sporządzoną w Pradze w dniu 7 czerwca 1972 r. (Dz. U. z 1975 r. Nr 5, poz. 28 i 29);

- Porozumienie między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i Rządem Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich o równoważności dokumentów o wykształceniu, stopniach i tytułach naukowych, wydawanych w PRL i ZSRR, podpisane w Warszawie dnia 10 maja 1974 r. (Dz. U. z 1975 r. Nr 4, poz. 14 i 15),

- Protokół między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Ukrainy o tymczasowym uregulowaniu zagadnienia wzajemnego uznawania równoważności dokumentów ukończenia szkół średnich, szkół średnich zawodowych oraz szkół wyższych a także dokumentów o nadawaniu stopni i tytułów naukowych, sporządzony w Warszawie dnia 18 maja 1992 r. (nie publikowany).

Z brzmienia artykułu 1 ustęp 2 Konwencji o wzajemnym uznawaniu równoważności dokumentów ukończenia szkół średnich, szkół średnich zawodowych i szkół wyższych, a także dokumentów o nadawaniu stopni naukowych i tytułów naukowych, sporządzonej w Pradze w dniu 7 czerwca 1972 r. wynika, iż uznane za równorzędne na terytoriach Umawiających się Państw mogą być dyplomy ukończenia studiów wyższych, które spełniają następujące przesłanki formalne: potwierdzają ukończenie szkół wyższych tego samego typu (uniwersytet, politechnika i specjalistyczne instytuty typu uniwersyteckiego) lub wydziałów, uprawniają do ubiegania się o stopień naukowy.

Z kolei artykuł 1 pkt 4 Porozumienia między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i Rządem Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich o równoważności dokumentów o wykształceniu, stopniach i tytułach naukowych, wydawanych w PRL i ZSRR podpisanego w Warszawie dnia 10 maja 1974 r. stanowi, że uznaje się za równoważne dyplomy wydawane po ukończeniu szkoły wyższej na terytorium każdej ze stron umowy, przy czym dokumenty te uprawniają do ubiegania się o stopień naukowy kandydata nauk w ZSRR lub doktora w PRL. Artykuł 31 Konwencji wiedeńskiej o prawie traktatów, sporządzonej w dniu 23 maja 1969 r. (Dz. U. z 1990 r. nr 74, poz. 439) stanowi, że traktat należy interpretować zgodnie ze zwykłym znaczeniem, jakie należy przypisywać użytym w nim wyrazom w ich kontekście oraz w świetle jego przedmiotu i celu. Strony Konwencji Praskiej i Porozumienia dążyły do zapewnienia uznawalności dokumentów potwierdzających uzyskanie określonego wykształcenia, znanych w okresie ich zawierania, to znaczy ponad 30 lat temu. Z uwagi na inne uwarunkowania polityczno-ustrojowe i gospodarcze, kształtujące system szkolnictwa wyższego w ówczesnych państwach, strony Konwencji nie mogły swym zamiarem objąć uznawania kształcenia za pośrednictwem telewizji oświatowej czy Internetu, o którym wspomniał Rektor [...] w piśmie nr [...] z dnia [...] grudnia 2002 r., ponieważ formy kształcenia uwarunkowane tak daleko idącą swobodą komunikacji i przemieszczania się wówczas nie istniały. NSA w wyroku z dnia 23 kwietnia 2004 r. (sygn. akt OSK 184/04) stwierdził ponadto, iż "w ustaleniach Konwencji brak jest odniesień do przyszłych, spodziewanych form kształcenia, w tym kształcenia na odległość". Kształcenie na odległość zdefiniowane zostało w Kodeksie dobrej praktyki w organizacji kształcenia transnarodowego przyjętego przez Komitet Konwencji Lizbońskiej w Rydze 6 czerwca 2001 r. Zgodnie z tą definicją kształcenie transnarodowe obejmuje "wszystkie typy programów kształcenia na poziomie wyższym, studiów bądź usług edukacyjnych (obejmujące kształcenie na odległość), w ramach których uczący się przebywają w państwie innym niż to, w którym mieści się instytucja nadająca", przy czym instytucją nadającą jest "szkoła wyższa nadająca tytuły i stopnie oraz wydająca dyplomy, świadectwa lub nadająca inne kwalifikacje". Kształcenie takie odbywać się musi w zgodzie z przepisami prawnymi dotyczącymi zarówno szkolnictwa wyższego państwa przyjmującego, jak i wysyłającego (Dział II, pkt 1). Ten sam wymóg dotyczy jakości akademickiej i standardów kształcenia transnarodowego, które muszą odpowiadać jakości i standardom państwa wysyłającego, jak i przyjmującego. Z informacji zawartych na dyplomie wynika, iż skarżący ukończył wyższe studia magisterskie w trybie kształcenia na odległość. Instytucją nadającą, czyli szkołą wyższą nadającą tytuły i stopnie oraz wydającą dyplomy, świadectwa lub nadającą inne kwalifikacje, w przedmiotowej sprawie jest [...] Akademia [...] w K., zaś instytucją prowadzącą, w rozumieniu Kodeksu dobrej praktyki, jest [...] Szkoła [...] oraz działające w jej siedzibie [...] Centrum Kształcenia, które realizowały program kształcenia. Odnosząc się do kwestii zgodności z przepisami prawnymi dotyczącymi szkolnictwa wyższego państwa przyjmującego i wysyłającego organ stwierdził, że kształcenie to odbywało się z naruszeniem zarówno ukraińskich, jak i polskich przepisów prawnych. [...] posiadała licencje (z dnia 20 lipca 1999 r. i z dnia 2 marca 2001 r.) na kształcenie obywateli zagranicznych, jednak ukraińskie Ministerstwo w piśmie z dnia 2 marca 2006 r. do dyrektora czeskiego ośrodka [...] potwierdziło fakt braku zgody na organizowanie i prowadzenie kształcenia przez [...] poza terytorium Ukrainy. Informacja ta została potwierdzona w piśmie Ministerstwa Oświaty i Nauki Ukrainy z dnia 1 sierpnia 2006 r. nr [...]. Kształcenie, którego absolwentem jest skarżący odbywało się na terytorium RP w czasie obowiązywania ustawy o szkolnictwie wyższym z dnia 12 września 1990 r. (Dz. U. Nr 65, poz. 385, ze zm.), która dopiero od dnia 15 stycznia 2001 r. przewidywała możliwość utworzenia przez zagraniczną uczelnię jednostki organizacyjnej z siedzibą na obszarze RP (art. 64 ust. 9). Szkoły wyższe mają prawo działać wyłącznie w granicach dopuszczonych tą ustawą, co oznacza, że przed dniem 15 stycznia 2001 r. działalność taka nie mogła mieć miejsca. Artykuły 15 i 16 powyższej ustawy precyzowały warunki, jakie powinny być spełnione by utworzyć uczelnię, wskazując na konieczność uzyskania zgody właściwego ministra. [...] Akademia [...] w K. nigdy nie wystąpiła o taką zgodę, co spowodowało, że organizowane przez nią na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej kształcenie odbywało się z rażącym naruszeniem krajowego ustawodawstwa. Ponadto uczelnia [...] nie powiadomiła ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego o zawarciu i treści umowy z zagraniczną instytucją naukową, czyli [...]. Polscy partnerzy umów o kształcenie nie posiadali uprawnień do kształcenia na poziomie wyższych studiów magisterskich. Równocześnie organ zwrócił uwagę, że na studia skarżący przyjęty został na podstawie dyplomu licencjata nr [...] wydanego przez [...] Szkołę [...] w dniu [...] października 2000 r., czyli już po rozpoczęciu studiów w [...] . Zgodnie zaś z prawem Ukrainy szkoły wyższe nie mogą przyjmować cudzoziemców na studia magisterskie, jeśli w dniu przyjmowania nie uzyskali oni dyplomów poprzedniego poziomu i nie złożyli w przyjmującej uczelni odpowiedniego dokumentu potwierdzającego ich wykształcenie. W związku z tym Minister uznał, że fakt przyjęcia na studia w [...] z naruszeniem przepisów prawnych obowiązujących na Ukrainie jest jedną z okoliczności, które wpłynęły na brak mocy prawnej dyplomu wydanego wnioskodawcy. Dyplom ukończenia studiów wyższych niemający mocy prawnej nie uprawnia natomiast jego posiadacza do ubiegania się o stopień naukowy w kraju wydania dyplomu, czyli na Ukrainie. Oznacza to, iż niespełniony został jeden z dwóch wymogów formalnych zawartych w Konwencji praskiej. Strony Konwencji zobowiązały się do uznawania za równorzędne dokumenty o ukończeniu szkół wyższych "tego samego typu (uniwersytetów, politechnik i specjalistycznych instytutów typu uniwersyteckiego) lub wydziałów". W przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z sytuacją, gdy dyplom ukończenia studiów wyższych wydany został przez uczelnię posiadającą IV stopień akredytacji, lecz prowadzącą działalność poza terytorium Ukrainy bez koniecznego zezwolenia ze strony właściwych organów Ukrainy, jak i Polski. Taka forma kształcenia nie została uznana przez kompetentne władze państwa strony Konwencji. Ponadto w chwili zawierania wyżej wymienionych umów międzynarodowych, nie była możliwa sytuacja, w której kształcenie odbywa się w innym państwie niż to, do którego systemu edukacji należy uczelnia wydająca dyplom, w związku z czym należy przyjąć, że państwa-strony nie zgodziły się w tych umowach wzajemnie uznawać dyplomy wydane w takich przypadkach. Zatem dokument przedstawiony przez wnioskodawcę nie jest dyplomem spełniającym wymogi powyższych umów.

Mając powyższe na uwadze, organ odwoławczy utrzymał w mocy zaskarżone postanowienie.

Na postanowienie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie złożył J. M. W obszernym uzasadnieniu skarżący podtrzymał zarzuty zawarte we wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy i wniósł o uchylenie obu zaskarżonych postanowień. Podniósł, że z brzmienia przywołanych w skardze przepisów prawa bez wątpienia wynika, iż przesłankami uznania za równorzędny danego dyplomu jest istnienie dokumentu o ukończeniu szkoły wyższej tego samego typu, wydanie go na terytorium umawiających się państw oraz wynikające z niego uprawnienie do ubiegania się o stopień naukowy. W związku z tym organ wydając postanowienie o uznaniu dyplomu winien badać tylko powyżej określone przesłanki, do których w żadnym wypadku nie zalicza się sposób prowadzenia nauczania. Dlatego też rozważania organu na temat posiadanych przez Akademię zezwoleń i sposobu prowadzenia studiów w tym kontekście uznał za bezprzedmiotowe i nie mające znaczenia dla sprawy. Skarżący nie zgodził się także z interpretacją organu zapisów Konwencji Praskiej oraz art. 31 Konwencji wiedeńskiej o prawie traktatów z dnia 23 maja 1969 roku (Dz. U. z 1990 roku, Nr 74, poz. 439), który stwierdza jedynie, że traktat należy interpretować zgodnie ze zwykłym znaczeniem jakie należy przypisywać użytym w nim wyrazom w ich kontekście oraz w świetle jego przedmiotu i celu. Jego zdaniem przyjęcie nawet wpływu rozwoju technologicznego - powszechnej dostępności środków komunikacji na odległość - na interpretację oraz zakres obowiązywania umów międzynarodowych prowadziłoby wprost do niemożliwych do zaakceptowania w prawie międzynarodowym publicznym rezultatów. Wiele bowiem traktatów zostało zawartych kilkadziesiąt lat temu i w takim wypadku ich stosowanie wymagałoby każdorazowego określania, czy postęp technologiczny nie spowodował, że pojęcia w nich zawarte, których znaczenie językowe jest jasne, nie odnoszą się do coraz to nowych zjawisk, których strony nawet nie były sobie w stanie wyobrazić. Skutkiem takiego rozumowania byłby paraliż w stosowaniu prawa międzynarodowego publicznego i permanentny brak jego pewności. Nadto skarżący stwierdził, że stronie nie są znane jakiekolwiek akty administracyjne bądź ustawowe, które unieważniłyby jej dyplom ukończenia studiów w Akademii [...] w K. Zdaniem skarżącego zwykłe pismo ukraińskiego ministerstwa, w dodatku nie skierowane bezpośrednio do strony, w żadnym wypadku nie może mieć wpływu na byt słusznie nabytych praw. Powoływane przez organ dokumenty otrzymane od ukraińskiego ministerstwa dostępne są w aktach sprawy w języku polskim jedynie w tłumaczeniu nieoficjalnym bądź roboczym. W sytuacji dużej doniosłości wniosków jakie wysnuwa z nich Minister winny być one, zdaniem skarżącego, przetłumaczone przez tłumacza przysięgłego, co jest jedynym sposobem zapewnienia pełnej wiarygodności przekładu. Oparcie ostatecznego postanowienia na nieoficjalnie tłumaczonych dokumentach jest sprzeczne z zasadami postępowania administracyjnego. Powyższe fakty dowodzą, że przyjęcie przez organ utraty mocy obowiązującej dyplomu nie znajduje podstawy prawnej.

W odpowiedzi na skargę organ odwoławczy wniósł o jej oddalenie, podtrzymując w całości argumentację zawartą w zaskarżonym postanowieniu.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem. Oznacza to, że w zakresie dokonywanej kontroli Sąd bada, czy organ administracji orzekając w sprawie nie naruszył prawa w stopniu mogącym mieć wpływ na wynik sprawy. Należy dodać, że zgodnie z treścią art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270, ze zm.) Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Analiza zebranego w niniejszej sprawie materiału dowodowego wskazuje na niezasadność skargi. Zgodnie z art. 192 ust. 2 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 164, poz. 1365, ze zm.), zasady uznawania dyplomów ukończenia studiów uzyskanych za granicą za równorzędne z dyplomami uzyskiwanymi w kraju określają umowy międzynarodowe. Z akt sprawy wynika, że skarżący uzyskał w dniu [...] października 2002 r. dyplom ukończenia studiów wyższych wydany przez [...] Akademię [...] w K., a więc otrzymał dyplom w okresie obowiązywania Konwencji o wzajemnym uznawaniu równoważności dokumentów ukończenia szkół średnich, szkół średnich zawodowych i szkół wyższych, a także dokumentów o nadawaniu stopni i tytułów naukowych, sporządzonej w Pradze w dniu 5 czerwca 1972 r. (Dz. U. z 1975 r. Nr 5, poz. 28 i 29) oraz Porozumienia między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i Rządem Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich o równoważności dokumentów o wykształceniu, stopniach i tytułach naukowych, wydawanych w PRL i ZSRR, podpisanego w Warszawie dnia 10 maja 1974 r. (Dz. U. z 1975 r. Nr 4, poz. 14 i 15). Z oświadczenia rządowego z dnia 19 kwietnia 2004 r. (Dz. U. Nr 129, poz. 1355) wynika bowiem, że dopiero w dniu 6 sierpnia 2004 r. utraciła moc Konwencja praska na skutek wypowiedzenia jej przez Rzeczpospolitą Polską. Z oświadczenia rządowego z dnia 14 października 2005 r. (Dz. U. z 2006 r. Nr 14, poz. 94) wynika zaś, że dnia 25 września 2005 r. utraciło moc obowiązujące Porozumienie z dnia 10 maja 1974 r. W rozpatrywanej sprawie Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego prawidłowo przyjął, że pomimo utraty mocy obowiązującej powyższych umów, dokumenty o wykształceniu uzyskane w okresie obowiązywania tych umów nadal podlegają uznaniu na ich podstawie. Wskazać należy, że sprawa uznania dyplomu ukończenia studiów wyższych uzyskanych za granią za równorzędny z dyplomem uzyskiwanym w Rzeczypospolitej Polskiej załatwiana jest w formie zaświadczenia. Zgodnie z art. 217 § 2 pkt 2 kpa zaświadczenie wydaje się, jeżeli osoba ubiega się o nie ze względu na swój interes prawny w urzędowym potwierdzeniu określonych faktów lub stanu prawnego. Stosownie do art. 218 kpa w przypadkach, o których mowa w art. 217 § 2 pkt 2 kpa organ administracji publicznej obowiązany jest wydać zaświadczenie, gdy chodzi o potwierdzenie faktów albo stanu prawnego, wynikających z prowadzonej przez ten organ ewidencji, rejestrów bądź z innych danych znajdujących się w jego posiadaniu. Organ administracji publicznej, przed wydaniem zaświadczenia, może przeprowadzić w koniecznym zakresie postępowanie wyjaśniające. Z przywołanych regulacji wynika, że wydanie zaświadczenia wymaga jedynie ustalenia, czy osoba ubiegająca się o wydanie zaświadczenia ma interes prawny w urzędowym potwierdzeniu określonych faktów lub stanu prawnego i czy obowiązujący w dacie wydania zaświadczenia stan prawny ma swoje odzwierciedlenie w posiadanej przez organ dokumentacji, z której wynikają fakty, których potwierdzenia żąda osoba ubiegająca się o jego wydanie. Do zaświadczeń nie mają zastosowania przepisy Działu II kpa. Organ wydający zaświadczenie nie prowadzi postępowania dowodowego, lecz potwierdza fakty albo stan prawny, wynikający z prowadzonej przez ten organ ewidencji, rejestrów bądź innych danych znajdujących się w jego posiadaniu. Przeprowadza postępowanie wyjaśniające tylko w zakresie koniecznym aby potwierdzić treść żądaną przez wnioskodawcę. W przypadku odmowy wydania zaświadczenia o żądanej treści organ wydaje postanowienie, które powinno zawierać elementy wymienione w art. 124 kpa, w szczególności powinno zawierać rozstrzygnięcie oraz jego faktyczne i prawne uzasadnienie. Zaświadczenie jest zatem aktem o charakterze informacyjnym, a nie aktem o charakterze prawno kształtującym, jakim jest na przykład decyzja administracyjna. Treścią zaświadczenia jest wiedza organu o stanie prawnym. Równorzędność dyplomu ukończenia studiów uzyskanego za granicą z dyplomami uzyskiwanymi w Rzeczypospolitej Polskiej powstaje z mocy samego prawa. Zaświadczenie zaś jest wyrazem wiedzy organu o prawie, zadaniem zaświadczenia jest potwierdzenie tego stanu prawnego. Stąd, zdaniem Sądu, skutki wygaśnięcia Konwencji 1972 r. i Porozumienia z 1974 r. nie mogą dotykać skarżącego. Na konieczność stosowania Konwencji Praskiej 1972 r. w stosunku do dokumentów w zakresie wykształcenia uzyskanych w okresie jej obowiązywania zwracały też uwagę wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 września 2006 r., sygn. akt I OSK 1321/05 i z dnia 19 stycznia 2007 r., sygn. akt I OSK 1064/05.

Mając na uwadze charakter zaświadczenia, wskazać należy, że w zakresie postępowania wyjaśniającego, jakie organ mógł przeprowadzić przed wydaniem zaświadczenia bądź postanowienia o odmowie wydania zaświadczenia żądanej treści, mieściło się wyłącznie ustalenie stanu prawnego, jaki miał być potwierdzony w zaświadczeniu. Przedmiotem postępowania wyjaśniającego w sprawie zaświadczeń nie może być więc analizowanie zmian w stanie prawnym i wyprowadzanie z tego wniosków ani dokonywanie ocen prawnych. Z materiałów dokumentacyjnych niniejszej sprawy wynika istotna dla rozstrzygnięcia okoliczność, że studia, które odbył skarżący, były studiami w systemie kształcenia na odległość. W systemie tym studiujący uczestniczy w zajęciach przy pomocy środków łączności przebywając poza siedzibą zagranicznej Uczelni. W rozpatrywanej sprawie studiujący mieszkał i uczestniczył w zajęciach na obszarze jednego państwa, a zagraniczna Uczelnia miała siedzibę na obszarze innego państwa. Sąd podziela ocenę organu, że ani Konwencja Praska ani Porozumienie z 1974 r. nie mają zastosowania do studiów w systemie kształcenia na odległość. Na kwestie te zwracał uwagę Naczelny Sąd Administracyjny wskazując, że "Konwencja, o której mowa, została sporządzona w 1972 r., a więc przed ponad trzydziestu laty w innych warunkach polityczno-ustrojowych i gospodarczych, kształtujących system szkolnictwa wyższego w państwach jej sygnatariuszy, rzeczywiście nie może pozostać bez wpływu na interpretację przepisów Konwencji. (...) Nie można zatem jednoznacznie zakładać, że sygnatariusze Konwencji, w tym ówczesne władze PRL, wyrażały wolę wyjścia poza uznanie za równoważne dokumentów ukończenia szkół określonych w Konwencji, innych niż te, które zostały uzyskane w wyniku ukończenia szkoły, w tym wyższej, na terytorium państwa - sygnatariusza Konwencji. W ustaleniach Konwencji brak jest odniesień do przyszłych, spodziewanych form kształcenia, w tym kształcenia na odległość. Również analiza zachowanych materiałów przygotowawczych do Konwencji, znajdujących się w materiałach sprawy, nota bene dość bogatych ze względu na rolę Polski jako depozytariusza przedmiotowej umowy międzynarodowej, nie daje jednoznacznych podstaw do twierdzenia, aby zamiarem Umawiających się Państw było wzajemne uznawanie za równorzędne na ich terytoriach dokumentów o ukończeniu szkół wyższych tego samego typu, uzyskanych na podstawie planowanych, a tym bardziej spodziewanych nowych form kształcenia, w tym kształcenia na odległość przekraczającego granice państw. Interpretacja ta znajduje potwierdzenie w Konwencji wiedeńskiej o prawie traktatów, sporządzonej w dniu 23 maja 1969 r. (Dz. U. z 1990 r., Nr 74, poz. 439), oraz przepisach ustawy z dnia 14 kwietnia 2000 r. o umowach międzynarodowych (Dz. U. Nr 39, poz. 443, ze zm.). I mimo, że zarówno ta ustawa, jak i Konwencja wiedeńska weszły do porządku prawnego RP już po ratyfikowaniu przez Polskę Konwencji praskiej, to ustalenia Konwencji wiedeńskiej, do której odsyła ustawa z dnia 14 kwietnia 2000 r., zawierają w tej mierze uniwersalne zasady interpretacji umów międzynarodowych i jako takie mogą i winny znaleźć zastosowanie w sprawie rozpoznawanej przez Sąd. Stosownie do art. 31-33 Konwencji wiedeńskiej, traktat należy interpretować w dobrej wierze, zgodnie ze zwykłym znaczeniem, jakie należy przypisywać użytym w nim wyrazom w ich kontekście oraz w świetle jego przedmiotu i celu (art. 31 ust. 1), a nadto można odwoływać się do uzupełniających środków interpretacji, łącznie z pracami przygotowawczymi do traktatu oraz okolicznościami jego zawarcia (art. 32)" - wyroki z dnia 23 kwietnia 2004, sygn. akt OSK 177/04 i OSK 179/04.

Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego prawidłowo więc ustalił rodzaj studiów dokumentowanych przedmiotowym dyplomem, a następnie przesądził ze skutkiem negatywnym, czy do tego rodzaju studiów znajdują zastosowanie przepisy Konwencji praskiej.

W ocenie Sądu, za wadliwą należy uznać tę część postępowania wyjaśniającego nastawionego w większej mierze na wyjaśnienie sposobu, metod i treści nauczania w przedmiotowej uczelni ukraińskiej, ponieważ kwestie te pozostają w gestii uczelni, czyniąc nieuprawnionymi działania organu administracji w tej mierze. Jednakże naruszenie to pozostaje bez wpływu na merytoryczną prawidłowość wydanego rozstrzygnięcia. W ocenie Sądu również podniesiona w skardze okoliczność, że dokumenty którymi posługiwał się organ nie zostały przetłumaczone przez tłumacza przysięgłego, a jedynie tłumaczone były do użytku wewnętrznego przez pracowników Ministerstwa nie ma wpływu na wynik sprawy.

Z wyżej wyjaśnionych względów Sąd na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270, ze zm.) orzekł jak w sentencji.



Powered by SoftProdukt