drukuj    zapisz    Powrót do listy

6119 Inne o symbolu podstawowym 611, Podatkowe postępowanie, Dyrektor Izby Skarbowej, *Oddalono skargę, I SA/Wr 1219/07 - Wyrok WSA we Wrocławiu z 2008-02-15, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

I SA/Wr 1219/07 - Wyrok WSA we Wrocławiu

Data orzeczenia
2008-02-15 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2007-07-11
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu
Sędziowie
Ewa Kamieniecka /sprawozdawca/
Tomasz Świetlikowski
Zbigniew Łoboda /przewodniczący/
Symbol z opisem
6119 Inne o symbolu podstawowym 611
Hasła tematyczne
Podatkowe postępowanie
Sygn. powiązane
II FSK 1587/08 - Wyrok NSA z 2010-02-18
Skarżony organ
Dyrektor Izby Skarbowej
Treść wyniku
*Oddalono skargę
Powołane przepisy
Dz.U. 1997 nr 137 poz 926 art. 116
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Zbigniew Łoboda, Sędziowie Sędzia WSA Ewa Kamieniecka (sprawozdawca), Asesor WSA Tomasz Świetlikowski, Protokolant Marta Klimczak, po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 15 lutego 2008 r. sprawy ze skargi R. K. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej we W. Ośrodek Zamiejscowy w J. G. z dnia 30 kwietnia 2007 r. nr [---] w przedmiocie orzeczenia o odpowiedzialności podatkowej członka zarządu Spółki A za zaległość Spółki z tytułu pobranego i nieodprowadzonego podatku dochodowego od osób fizycznych za kwiecień 2001r. oddala skargę.

Uzasadnienie

Decyzją z dnia 11 grudnia 2006 r. nr [---] Naczelnik Urzędu Skarbowego w K. G. orzekł o odpowiedzialności podatkowej R. K. jako członka zarządu Spółki z o. o. "L. - C." za zaległości podatkowe Spółki z tytułu pobranego i nieodprowadzonego podatku dochodowego od osób fizycznych za kwiecień 2001 r. w kwocie 3.373,20 zł oraz odsetek za zwłokę w wysokości 3.358,00 zł. W motywach uzasadnienia organ I instancji wskazał, że Spółka posiada zaległość podatkową, wynikającą z decyzji Urzędu Skarbowego w K. G. z dnia 26 lipca 2001 r. nr [---] określającej wysokość pobranego i niewpłaconego podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu wypłat wynagrodzeń dokonanych w kwietniu 2001 r. R. K. pełnił funkcję członka zarządu Spółki "L. - C." w okresie powstania tej zaległości podatkowej, a egzekucja z majątku Spółki okazała się bezskuteczna, wobec czego postępowanie egzekucyjne wobec Spółki zostało umorzone. Natomiast pełniący funkcję prezesa zarządu Spółki R. K. nie wykazał, że we właściwym czasie zgłosił wniosek o ogłoszenie upadłości Spółki, jak również nie wskazał mienia z którego egzekucja jest możliwa. W ocenie organu przesłanki do zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości Spółki wystąpiły najpóźniej w dniu 7 czerwca 2001 r., tj. w dniu zatwierdzenia sprawozdania finansowego za 2000 rok. W tym dniu zostało ujawnione, że majątek Spółki nie wystarcza na zaspokojenie jej długów. Natomiast wniosek o ogłoszenie upadłości Spółki prezes zarządu Spółki wniósł do Sądu Rejonowego w J. G. dopiero w piśmie z dnia 12 września 2001 r.

W odwołaniu od decyzji R. K. wniósł o uchylenie decyzji organu pierwszej instancji w całości, zarzucając naruszenie art. 121, 122, 180 § 1, 187 oraz 116 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej. R. K. wskazał, że wniosek o ogłoszenie upadłości Spółki złożył niezwłocznie po oświadczeniu jedynego kontrahenta o natychmiastowym zaprzestaniu współpracy w dniu 31 sierpnia 2001 r., mimo wcześniejszych zapewnień o kontynuowaniu współpracy do końca tego roku. Kontrahent wymagał od Spółki wyłączności świadczenia usług na swoją rzecz. W tej sytuacji nie można mówić, że wniosek o ogłoszenie upadłości Spółki nie został złożony we właściwym czasie, skoro od daty oświadczenia o zerwaniu współpracy minęło 12 dni. W styczniu 2001 r. zysk Spółki z tytułu wykonanej usługi wyniósł około 40.000 zł, tak więc wcześniejsze zgłoszenie upadłości było bezzasadne. Strona wskazała, że cena za wykonanie usługi - obszywanie kierownic samochodowych skórą - została ustalona w wysokości równowartości 8,5 DEM według kursu z pierwszego dnia danego miesiąca za jedną sztukę. W roku 2000 nieprzewidywalny spadek kursu marki niemieckiej w stosunku do złotego spowodował poważne trudności finansowe wielu przedsiębiorstw uzależnionych od rozliczeń w tej walucie. Tylko z tego powodu w okresie od stycznia 2000 r. do sierpnia 2001 r. Spółka straciła 242.270 zł. W tej sytuacji oczekiwanie na zmianę kursu marki na korzystniejszy było jak najbardziej uzasadnione. Ponadto strona wskazała na konieczność przesłuchania w charakterze świadków przedstawicieli kontrahenta Spółki - firmy T.-P. - na okoliczność zapewnienia współpracy w roku 2001 oraz zerwania współpracy w dniu 31 sierpnia 2001 r.

Po rozpatrzeniu odwołania Dyrektor Izy Skarbowej we W. Ośrodek Zamiejscowy w J. G. decyzją z dnia 30 kwietnia 2007 r. nr [----] utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję, nie stwierdzając naruszenia wskazanych w odwołaniu przepisów Ordynacji podatkowej. Organ odwoławczy, powołując się przede wszystkim na treść art. 116 Ordynacji podatkowej wskazał, że zobowiązanie Spółki z tytułu pobranego i niewpłaconego podatku dochodowego od osób fizycznych za kwiecień 2001 r. powstało w okresie, w którym strona pełniła obowiązki członka zarządu Spółki, a egzekucja wobec Spółki z powodu jej bezskuteczności została umorzona. Organ odwoławczy, mając na uwadze przepisy rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 r. Prawo upadłościowe wskazał, że wniosek o ogłoszenie upadłości Spółki nie został zgłoszony we właściwym czasie.

Wniosek o ogłoszenie upadłości Spółki został złożony w dniu 15 września 2001 r. i oddalony przez Sąd Rejonowy w J. G. postanowieniem z dnia 30 października 2001 r. Stan trwałego zaprzestania płacenia długów - co ustalono na podstawie stanu zaległości podatkowych - miał miejsce w marcu 2001 r. Natomiast niewypłacalność Spółki wystąpiła już na początku 1999 r., ponieważ majątek Spółki na dzień 31 grudnia 1998 r. nie wystarczał na pokrycie jej zobowiązań ( niedobór aktywów wyniósł 55.819,47 zł ). Na dzień 31 grudnia 1999 r. zobowiązania przewyższały sumę aktywów o kwotę 118.185,76 zł, a na koniec roku 2000 różnica ta wyniosła 238.779,35 zł. W związku z tym, że w pierwszej kolejności wystąpiła przesłanka niedoboru majątku w stosunku do długów Spółki, właściwy czternastodniowy termin do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości należy liczyć od dnia 31 grudnia 1998 r. Biorąc pod uwagę, że R. K. objął funkcję członka zarządu już w czasie gdy Spółka była niewypłacalna, powinien niezwłocznie po objęciu tej funkcji i po zapoznaniu się z sytuacją finansową, podjąć działania przewidziane przepisami o postępowaniu upadłościowym i układowym. W sytuacji, gdy istniały obiektywne przeszkody do podjęcia takich działań, powinny one zostać wykazane przez członka zarządu, czego jednak nie uczyniono.

W sytuacji, gdy strona podjęła się pełnienia funkcji prezesa zarządu Spółki, to przyjęła na siebie wszelkie konsekwencje tej decyzji. W związku z tym prowadzenie działalności przez Spółkę w sytuacji jej niewypłacalności obarczone było ryzykiem braku możliwości terminowego zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości Spółki.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji, zarzucając naruszenie art. 121, 122, 180 § 1, 187, 229 oraz art. 116 Ordynacji podatkowej. Skarżący zarzucił błędne ustalenie przez organy podatkowe, że wniosek o ogłoszenie upadłości został zgłoszony z opóźnieniem. Organy podatkowe nie odniosły się do faktu zwiększenia przez Spółkę zatrudnienia bezpośrednio przed upadłością oraz zwiększenia sprzedaży na początku 2001 r. Gdyby w tym czasie zlecenia zostały utrzymane na deklarowanym przez kontrahenta poziomie i wzrosła cena marki, co było powszechnie oczekiwane i przewidywane, to wówczas wyniki Spółki gwarantowały szybką spłatę zaległości podatkowych. Skarżący wskazał, że dla wykonania zapowiadanych zleceń podjął decyzję zakupu hali produkcyjnej za własne oszczędności i za kredyt wzięty prywatnie, bo Spółka nie miała zdolnostki kredytowej.

Skarżący podniósł, że wniosek o ogłoszenie upadłości Spółki zgłosił niezwłocznie po oświadczeniu jedynego kontrahenta o natychmiastowym zaprzestaniu współpracy w dniu 31 sierpnia 2001 r., mimo wcześniejszej deklaracji współpracy na dotychczasowych warunkach do końca roku. Nie można mówić, że wniosek o ogłoszenie upadłości Spółki nie został złożony we właściwym czasie, skoro od daty oświadczenia o zerwaniu współpracy minęło 12 dni. Do maja 2001 r. Spółka płaciła swoje bieżące zobowiązania, a nawet zmniejszyła zadłużenie. W styczniu 2001 r. zysk Spółki z tytułu wykonanej usługi wyniósł około 40.000 zł, tak więc wcześniejsze zgłoszenie upadłości było bezzasadne.

Skarżący wskazał też, że cena za wykonanie usługi została ustalona w wysokości równowartości 8,5 DEM według kursu z pierwszego dnia danego miesiąca za jedną sztukę. W roku 2000 nieprzewidywalny spadek kursu marki niemieckiej w stosunku do złotego spowodował poważne trudności finansowe wielu przedsiębiorstw uzależnionych od rozliczeń w tej walucie. Tylko z tego powodu w okresie od stycznia 2000 r. do sierpnia 2001 r. Spółka straciła 242.270 zł. W tej sytuacji oczekiwanie na zmianę kursu marki na korzystniejszy było jak najbardziej uzasadnione.

Ponadto skarżący zarzucił, że organy podatkowe nie przesłuchały jako świadków przedstawicieli zarządu firmy T.-P. - D. K. i J. C. na okoliczność zwiększenia zapotrzebowania na usługowy przerób oraz zapewnienia współpracy w roku 2001 i zerwania współpracy w dniu 31 sierpnia 2001 r.

W odpowiedzi na skargę Dyrektor Izby Skarbowej wniósł o jej oddalenie, podtrzymując stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył co następuje:

Zgodnie z art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych ( Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej ( ... ). Kontrola, o której mowa w § 1, sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej ( art. 1 § 2 ).

Stosownie do art. 145 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ( Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm. ) uwzględnienie skargi następuje w przypadku naruszenia prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, naruszenia prawa dającego podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego lub innego naruszenia przepisów postępowania, jeśli mogło mieć ono istotny wpływ na wynik sprawy.

W ocenie Sądu wniesiona skarga nie zasługuje na uwzględnienie, bowiem zarówno zaskarżona decyzja, jak i poprzedzająca ją decyzja organu pierwszej instancji nie uchybiają prawu.

Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie jest kwestia odpowiedzialności skarżącego, jako członka zarządu Spółki "L. - C." za zaległości Spółki z tytułu pobranego i nieodprowadzonego jako płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych za kwiecień 2001 r.

Z uwagi na nowelizację z dniem 1 stycznia 2003 r. przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa ( Dz. U. Nr 137, poz. 926 z późn. zm. ) regulujących odpowiedzialność podatkową osób trzecich, stosownie do art. 21 ustawy z dnia 12 września 2002 r. o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz o zmianie niektórych innych ustaw ( Dz. U. Nr 169, poz. 1387 ) do odpowiedzialności podatkowej osób trzecich z tytułu zaległości podatkowych powstałych przed dniem wejścia w życie ustawy zmieniającej stosuje się przepisy Ordynacji podatkowej w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie zmian. W związku z powyższym do odpowiedzialności osób trzecich za zaległości wynikające z zobowiązania w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2001 r. należy stosować przepisy Ordynacji podatkowej w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2003 r.

Odpowiedzialność osób trzecich za zaległości podatkowe ma miejsce w przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania podatkowego przez podatnika ( płatnika ) lub jego następcę prawnego. Odpowiedzialność osób trzecich ma charakter akcesoryjny, gdyż nie może powstać bez uprzedniego powstania obowiązku wobec pierwotnego dłużnika. Jest to także odpowiedzialność subsydiarna ( posiłkowa ), ponieważ wierzyciel podatkowy nie ma swobody w kolejności zgłaszania roszczenia do podatnika lub osoby trzeciej, lecz kolejność ta jest ściśle określona przez przepisy prawa podatkowego. Możliwość orzekania o odpowiedzialności osoby trzeciej warunkowana jest wcześniejszym niewykonaniem zobowiązania przez podatnika, a prowadzenie wobec niej egzekucji dopuszczalne jest jedynie w przypadku, gdy egzekucja z majątku podatnika okazała się w całości lub w części bezskuteczna. Osoby trzecie odpowiadają za należności podatnika całym swoim majątkiem, co oznacza, że ich odpowiedzialność ma charakter osobisty. Odpowiedzialność podatkowa osób trzecich ukształtowana została jako solidarna z podatnikiem ( por. R. Dowgier w: C. Kosikowski, L. Etel, R. Dowgier, P. Pietrasz, Sł. Presnarowicz, Ordynacja podatkowa, Komentarz, Dom Wydawniczy ABC, wydanie I, str. 443 ).

Odpowiedzialność podatkowa osób trzecich uzależniona jest od spełnienia wymogów ogólnych wskazanych w przepisach art. 107 - 109 Ordynacji podatkowej, natomiast krąg podmiotów, które ponoszą odpowiedzialność z tytułu cudzych zaległości podatkowych został określony w art. 110 - 117 Ordynacji podatkowej. Zgodnie z art. 116 § 1 Ordynacji podatkowej za zaległości podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością ( ... ) odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, chyba że członek zarządu wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie zapobiegające upadłości ( postępowanie układowe ) albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcie postępowania układowego nastąpiło nie z jego winy, bądź też wskaże on mienie, z którego egzekucja jest możliwa. Odpowiedzialność członków zarządu spółki za zaległości podatkowe spółki obejmuje również zaległości z tytułu podatków pobranych, a nie wpłaconych przez spółkę jako płatnika ( art. 107 § 2 pkt 1 Ordynacji podatkowej ).

Stosownie do brzmienia art. 116 § 1 Ordynacji podatkowej organ podatkowy zobowiązany jest wykazać jedynie okoliczności pełnienia obowiązków członka zarządu w czasie powstania zobowiązania podatkowego, które przerodziło się w dochodzoną zaległość podatkową spółki oraz bezskuteczność egzekucji przeciwko spółce. Natomiast ciężar wykazania którejkolwiek okoliczności uwalniającej od odpowiedzialności spoczywa na członku zarządu. Takie rozłożenie ciężaru dowodu nie zwalnia organu podatkowego od obowiązku dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy - art. 122 Ordynacji podatkowej, wyczerpującego rozpatrzenia i oceny okoliczności na podstawie całego materiału dowodowego sprawy - art. 187 § 1 i 191 Ordynacji podatkowej.

W niniejszej sprawie bezsporne pomiędzy stronami jest, że skarżący pełnił w okresie powstania zaległości podatkowej wynikającej z zobowiązania w podatku dochodowym od osób fizycznych za kwiecień 2001 r. funkcję prezesa jednoosobowego zarządu Spółki "L.-C." ( funkcję tę pełnił od września 1999 r. ). Bezsporne w sprawie jest również, że egzekucja wobec Spółki okazała się bezskuteczna. Organ podatkowy kilkukrotnie podejmował próby zaspokojenia wierzytelności w trakcie postępowania egzekucyjnego prowadzonego wobec Spółki, jednakże postępowanie egzekucyjne było umarzane z uwagi na brak majątku Spółki. Również skarżący nie wskazał mienia, z którego możliwa byłaby egzekucja.

Jako okoliczność uwalniającą od odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe Spółki skarżący wskazał fakt zgłoszenia w dniu 12 września 2001 r. do Sądu Rejonowego w J. G. wniosku o ogłoszenie upadłości spółki "L.-C.". Według skarżącego wniosek o ogłoszenie upadłości Spółki został zgłoszony we właściwym czasie, ponieważ w dniu 31 sierpnia 2001 r. jedyny kontrahent Spółki firma "T. - P." bez zachowania okresu wypowiedzenia i pomimo deklaracji kontynuowania zamówień zerwała umowę o współpracy i zaprzestała dostarczania materiałów do produkcji.

Zgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości we właściwym czasie zostało uznane przez ustawodawcę w art. 116 Ordynacji podatkowej za przesłankę uwalniającą od odpowiedzialności za zaległości spółki z uwagi na istotę i cele postępowania upadłościowego. Instytucja upadłości jest środkiem do zaspokojenia wierzycieli z majątku dłużnika w drodze przymusowej, ma na celu wspólne i równe zaspokojenie wszystkich grup wierzycieli w drodze likwidacji masy upadłości przez spieniężenie jej składników i podział uzyskanych funduszy między wierzycieli ( w ramach poszczególnych kategorii wierzytelności ). Zgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości we właściwym czasie winno zapewnić ochronę praw wierzycieli oraz zaspokojenie roszczeń wobec upadłego w sposób przewidziany przepisami prawa.

Oceny, czy wniosek o ogłoszenie upadłości Spółki został zgłoszony przez skarżącego we właściwym czasie należy dokonać, mając na uwadze przepisy obowiązującego wówczas rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 r. ( t. j. Dz. U. Nr 118, poz. 512 z późn. zm. ), powoływanego dalej jako Prawo upadłościowe, określające podstawy oraz terminy do zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości przedsiębiorcy. Wszczęcie bowiem postępowania upadłościowego winno nastąpić, gdy wystąpią wymienione w przepisach tego rozporządzenia przesłanki. Zgodnie z art. 1 § 1 Prawa upadłościowego przedsiębiorca, który zaprzestał płacenia długów, będzie uznany za upadłego. W myśl art. 1 § 2 Prawa upadłościowego upadłość przedsiębiorcy będącego osobą prawną oraz znajdujących się w stanie likwidacji spółki jawnej, partnerskiej, komandytowej oraz komandytowo-akcyjnej będzie ogłoszona także wówczas, gdy ich majątek nie wystarcza na zaspokojenie długów. W świetle art. 1 § 1 oraz art. 1 § 2 Prawa upadłościowego przesłanki zgłoszenia upadłości osoby prawnej w postaci trwałego zaprzestania płacenia długów oraz niewystarczalności majątku na zaspokojenie długów mają samodzielny charakter i każda z nich uzasadnia wniosek o ogłoszenie upadłości, o którym mowa w art. 116 § 1 Ordynacji podatkowej. Do poglądu tego upoważnia użycie w art. 1 § 2 Prawa upadłościowego wyrażenia "także wówczas".

Istotne znaczenie dla uwolnienia członka zarządu od odpowiedzialności podatkowej przewidzianej w art. 116 Ordynacji podatkowej ma zawarty w art. 5 Prawa upadłościowego termin do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości przez reprezentanta dłużnika. Stosownie do art. 5 § 1 Prawa upadłościowego przedsiębiorca jest zobowiązany, nie później niż w terminie dwóch tygodni od dnia zaprzestania płacenia długów, zgłosić w sądzie wniosek o ogłoszenie upadłości. Natomiast stosownie do art. 5 § 2 Prawa upadłościowego reprezentant przedsiębiorcy, o którym mowa w art. 1 § 2, jest zobowiązany zgłosić wniosek o ogłoszenie upadłości w terminie dwóch tygodni od dnia, w którym majątek nie wystarcza na zaspokojenie długów, chyba że wcześniej rozpoczął się bieg terminu określonego w § 1.

Czasem właściwym do zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości spółki, o którym mowa w art. 116 Ordynacji podatkowej, jest więc okres dwóch tygodni od dnia, w którym majątek spółki nie wystarcza na zaspokojenie długów, chyba że wcześniej należało zgłosić wniosek z uwagi na zaprzestanie płacenia długów spółki. Dochowanie tego terminu umożliwia bowiem ochronę zagrożonych interesów wierzycieli i ich zaspokojenie z pozostałego majątku dłużnika.

Podobny pogląd wyrażany jest także w orzecznictwie sądowym. "Właściwy czas" do zgłoszenia upadłości ( ... ) to czas, w jakim zarząd spółki niebędący w stanie realizować zobowiązań względem wszystkich jej wierzycieli, winien złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości, aby w ten sposób chronić zagrożone interesy wszystkich wierzycieli, którzy po ogłoszeniu upadłości mogą liczyć na równomierne zaspokojenie. ( ... ) Jeżeli zatem zarząd spółki zgłasza wniosek o ogłoszenie upadłości we właściwym czasie, to oznacza, że uczynił ze swej strony wszystko, by nie dopuścić do zaspokojenia niektórych wierzycieli ze szkodą dla innych. ( wyrok z dnia 11 lipca 2002 r. Sądu Apelacyjnego w Warszawie sygn. akt I ACa 1428/2001, OSA 2004/8/23, Lex 119990 ).

Termin 14 dni na złożenie przez przedsiębiorcę wniosku o ogłoszenie upadłości liczony od dnia, w którym majątek nie wystarcza na zaspokojenie długów, ma na celu ograniczenie do niezbędnego minimum okresu, w którym dłużnik może rozporządzać swoim majątkiem w sposób odmienny niż czyniłby to syndyk po ogłoszeniu upadłości. Członkowie zarządu dłużnika będącego osobą prawną, nie dochowując wyżej wymienionego terminu narażają prawa wierzycieli ( wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 29 listopada 2006 r. sygn. akt II FSK 1287/2005, LEX nr 263559 ).

W ocenie Sądu skarżący nie wykazał, że zgłosił wniosek o ogłoszenie upadłości Spółki "L.-C." we właściwym czasie. Organ podatkowy wskazał, że majątek Spółki nie wystarczał na zaspokojenie długów już we wrześniu 1999 r., a więc w okresie kiedy skarżący objął funkcję prezesa zarządu Spółki, a sytuacja ta trwała w latach następnych. Ujawnienie, że majątek nie wystarcza na zaspokojenie długów, następuje przede wszystkim na podstawie bilansu sporządzanego na koniec roku obrachunkowego. Jak wskazał organ podatkowy, z bilansu jednostki na dzień 31 grudnia 1998 r. wynika, że majątek ( aktywa ) Spółki o wartości 363.013,47 zł nie wystarczał na pokrycie jej zobowiązań wynoszących 418.832,94 zł ( niedobór aktywów wynosił 55.819,47 zł ). Sytuacja ta ulegała dalszemu pogorszeniu, bowiem z bilansu jednostki na dzień 31 grudnia 1999 r. wynika, że wartość majątku ( aktywów ) Spółki wynosiła 261.494,51 zł, a zobowiązania wynosiły 379.680,27 zł ( niedobór aktywów wynosił 118.185,76 zł ). Natomiast z bilansu jednostki na dzień 31 grudnia 2000 r. wynika, że wartość majątku ( aktywów ) Spółki wynosiła 211.053,99 zł, a zobowiązania wynosiły 449.833,34 zł ( niedobór aktywów wynosił 238.779,35 zł ).

Należy podzielić stanowisko organu podatkowego, że skarżący po objęciu funkcji prezesa zarządu Spółki we wrześniu 1999 r. i po zapoznaniu się z jej sytuacją finansową winien wówczas podjąć działania przewidziane przepisami Prawa upadłościowego, skoro wystąpiły przesłanki do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości Spółki.

Nieistotne dla oceny, czy wniosek o ogłoszenie upadłości Spółki został zgłoszony we właściwym czasie są okoliczności wskazane w skardze, a więc zerwanie umowy przez jedynego kontrahenta Spółki, zwiększenie zatrudnienia i zwiększenie sprzedaży na początku 2001 r., zakup hali produkcyjnej z własnych środków skarżącego i oczekiwanie na wzrost kursu marki. Tego rodzaju okoliczności nie zostały przewidziane w art. 5 Prawa upadłościowego jako mające wpływ na termin zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości przedsiębiorcy. Moment zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości ma charakter obiektywny i nie może być pozostawiony swobodnemu uznaniu członka zarządu Spółki według kryteriów dowolnie przyjętych przez członka zarządu. Spóźnionego wniosku o ogłoszenie upadłości nie usprawiedliwia to, że Spółka liczyła na korzystne dla siebie zmiany, które mogły poprawić sytuację finansową firmy. Jeżeli skarżący, pomimo że majątek Spółki nie wystarczał na zaspokojenie jej długów, zdecydował się nadal prowadzić działalność gospodarczą Spółki i nie zgłaszać wniosku o ogłoszenie upadłości, licząc na wzrost wartości zleceń od kontrahenta i zmianę kursu marki, to winien również mieć na uwadze konsekwencje wypływające z art. 116 Ordynacji podatkowej. Nie może być uznany za "właściwy" czas zgłoszenia, w którym zobowiązania Spółki znacznie przewyższają wartość jej majątku, niweczyłoby to bowiem cały sens postępowania upadłościowego, pozbawiając wierzycieli jakiejkolwiek ochrony prawnej ich interesów. Dlatego też wniosek o ogłoszenie upadłości zgłoszony w dniu 12 września 2001 r. ( data nadania wniosku ) należy uznać za spóźniony. Potwierdzeniem, że wniosek ten nie został zgłoszony we właściwym czasie jest postanowienie Sądu Rejonowego w J. G. z dnia 30 października 2001 r. sygn. akt U [---] oddalające wniosek o ogłoszenie upadłości z uwagi na fakt, że majątek Spółki nie obciążony zastawem nie wystarczy nawet na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego.

Nieuzasadniony jest więc zarzut skargi odnośnie naruszenia przez organ podatkowy art. 116 Ordynacji podatkowej.

Należy również stwierdzić, że organ podatkowy zasadnie odmówił przesłuchania świadków wnioskowanych przez skarżącego - członków zarządu firmy "T.-P." na okoliczność zapewnienia współpracy w 2001 r. i nagłego zerwania współpracy w dniu 31 sierpnia 2001 r. Okoliczności te wynikają z dokumentów załączonych przez skarżącego do akt sprawy i nie były przez organy podatkowe kwestionowane, a jak wykazano pozostawały bez znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Nie znajduje więc usprawiedliwionych podstaw zarzut skarżącego odnośnie naruszenia art. 121, 122, 180 § 1, 187 § 1 i 229 Ordynacji podatkowej.

Z powyższych względów uznając zarzuty skargi za nieuzasadnione i nie stwierdzając naruszenia prawa, Sąd na podstawie art. 151 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi skargę oddalił.



Powered by SoftProdukt