Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Karolina Kisielewicz (spr.), Sędzia WSA Danuta Kania, Sędzia WSA Tomasz Szmydt, po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu 14 stycznia 2022 r. sprawy ze skargi K. N. i R. N. na postanowienie Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych z dnia [...] maja 2021 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania uchyla zaskarżone postanowienie

K. i R. N. w piśmie z 15 lutego 2021 r. na podstawie art. 77 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz.U.UE.L.2016.119.1), zwrócili się do Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych ze skargą na odmowę wydania im przez Prezesa Sądu Rejonowego w [...] kopii nagrań (na płycie CD lub DVD) z monitoringu zamieszczonego na korytarzu budynku Sądu obok sali nr 2 (od godziny 8:45 do 9:25 oraz od 11:10 do 11:30) oraz z monitoringu obejmującego wejście do budynku Sądu (od godziny 8:00 do 11:30) z dnia [...] listopada 2020 r. i wnieśli o nakazanie Prezesowi tego Sądu wydania kopii tych nagrań (po dokonaniu pseudoanonimizacji danych innych osób).

Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych postanowieniem z [...] maja 2021r. (nr [...]), wydanym na podstawie art. 61a § 1 k.p.a., odmówił K. i R. N., wszczęcia postępowania z ich skargi z 15 lutego 2021 r. z uwagi na brak podstawy materialnoprawnej do rozpatrzenia żądania w trybie administracyjnym.

W uzasadnieniu przywołał definicję "danych osobowych", zawartą w art. 4 pkt 1 rozporządzenia 2016/679 ("wszelkie informacje o zidentyfikowanej lub możliwej do zidentyfikowania osobie fizycznej") oraz "przetwarzania", o której mowa w art. 4 pkt 2 (operacja lub zestaw operacji wykonywanych na danych osobowych lub zestawach danych osobowych w sposób zautomatyzowany lub niezautomatyzowany, taką jak zbieranie, utrwalanie, organizowanie, porządkowanie, przechowywanie, adaptowanie lub modyfikowanie, pobieranie, przeglądanie, wykorzystywanie, ujawnianie poprzez przesłanie, rozpowszechnianie lub innego rodzaju udostępnianie, dopasowywanie lub łączenie, ograniczanie, usuwanie lub niszczenie).

Prezes UODO podał, że z art. 15 ust. 3 rozporządzenia o ochronie danych osobowych wynika, że administrator dostarcza osobie, której dane dotyczą, kopię danych osobowych podlegających przetwarzaniu, nie zaś "kopię dokumentów (nośnika) zawierającego dane osobowe". Wykonanie obowiązku, o którym mowa w powołanym przepisie może być realizowane zarówno poprzez sporządzenie kopii lub odpisu dokumentu (nośnika) zawierającego dane osobowe oraz inne dane, jak i poprzez podanie uprawnionemu treści jego danych osobowych, a z pominięciem informacji znajdujących się na nośniku, które nie są danymi osobowymi w rozumieniu art. 4 pkt 1 rozporządzenia 2016/679, jak i tych niedotyczących wnioskującego. Jednocześnie należy mieć na uwadze, że co do zasady, kopia danych odnosi się do zakresu informacji posiadanych przez administratora, więc może on przekazać osobie, której dane dotyczą informację o tym jakie dane i w jakim zakresie przetwarza, bez konieczności tworzenia kopii nośników, na których są przetwarzane te dane. W przypadku zwrócenia się do administratora o kopię przetwarzanych danych osobowych, administrator każdorazowo podejmuje decyzję, w jaki sposób zrealizuje to uprawnienie.

W zakresie kompetencji Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych mieści się wydawanie decyzji administracyjnych nakazujących spełnienie żądania osoby, której dane osobowe dotyczą, m. in. w zakresie dostarczenia jej kopii danych przetwarzanych przez danego administratora, nie zaś kopii nośnika. K. i R. N. w skardze z 15 lutego 2021 r. zwrócili się o nakazanie Prezesowi Sądu Rejonowego w [...] udostępnienia nagrań z monitoringu. Organ był tym żądaniem związany.

K. i R. N. w piśmie z 21 czerwca 2021 r. zaskarżyli do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie postanowienie Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych z [...] maja 2021 r. Skarżący zarzucili organowi naruszenie art. 2, art. 7 i art. 32 Konstytucji oraz rażące naruszenie "praw określonych w RODO oraz k.p.a." i wnieśli o jego uchylenie.

Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych w odpowiedzi na skargę wniósł o jej oddalenie.

Skarżący w piśmie z 30 sierpnia 2021 r. podnieśli, m. in. że w skardze z 15 lutego 2021 r. inicjującej postępowanie przed Prezesem Urzędu Ochrony Danych Osobowych żądali "wydania kopii nagrań (...) z danymi osobowymi", niemniej jednak powołali się na art. 15 ust 3 i art. 63 RODO, a więc przepisy dotyczące udostępnienia kopii danych osobowych. Skarżący podali, że obowiązkiem organu prowadzącego postępowanie jest ustalenie rzeczywistej treści żądania. Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych mając wątpliwości co do jego treści powinien wezwać stronę do jego sprecyzowania. K. i R. N. dodali, że nie mają "dostatecznego rozeznania prawnego" oraz że organy administracji publicznej powinny czuwać nad tym, aby strony i inne osoby uczestniczące w postępowaniu nie ponosiły szkoły z powodu nieznajomości prawa. Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych nie dopełniając obowiązku zwrócenia się do nich o sprecyzowanie żądania, naruszył art. 7, art. 7b, art. 8 § 1, art. 9 k.p.a.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje :

Skarga jest uzasadniona, jednakże z innych powodów niż w niej wskazane.

Z przepisu art. 61a § 1 k.p.a. wynika, że organ administracji publicznej wydaje postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania, gdy postępowanie administracyjne nie może być wszczęte m. in. "z innych uzasadnionych przyczyn". W orzecznictwie sądowoadministracyjnym akceptowana jest teza, że te inne przyczyny to przypadki pierwotnej bezprzedmiotowości postępowania, a więc przypadki, w których, np. sprawa nie ma charakteru administracyjnego albo sprawa administracyjna nie podlega załatwieniu w formie decyzji administracyjnej. Podkreśla się również, że odmowa wszczęcia postępowania na podstawie art. 61a § 1 k.p.a. "z innych uzasadnionych przyczyn" może mieć miejsce w sytuacjach oczywistych, niewymagających analizy sprawy, wtedy gdy "na pierwszy rzut oka" można stwierdzić, że brak jest podstaw do prowadzenia postępowania (por. wyrok NSA z 22 maja 2015 r., sygn. akt II OSK 2671/13, LEX nr 1982821). Organ nie może zatem gromadzić dowodów i ustalać stanu faktycznego sprawy bez formalnego wszczęcia postępowania, a następnie – po stwierdzeniu, że brak podstaw do prowadzenia postępowania – wydać postanowienia o odmowie jego wszczęcia "z innych uzasadnionych przyczyn" na podstawie art. 61a § 1 k.p.a. (por. wyrok WSA w Białymstoku z 10 września 2015 r., sygn. akt II SA/Bk 429/15, LEX nr 1796627). Zadaniem organu administracji jest wyłącznie zbadanie przesłanek dopuszczalności wszczęcia postępowania (por. wyrok NSA z 18 kwietnia 2012 r., sygn. akt II GSK 347/11, LEX nr 1219023). Postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania, wydane w trybie art. 61a § 1, ma zatem charakter rozstrzygnięcia formalnego, a nie merytorycznego (zob. np. teza druga wyroku WSA w Poznaniu z 6 września 2012 r., IV SA/Po 332/12, LEX nr 1216728).

Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych wydał zaskarżone postanowienie z [...] maja 2021 r. o odmowie wszczęcia postępowania w sprawie udostępnienia danych osobowych, na podstawie art. 61a § 1 k.p.a., ze względu na brak podstawy materialnoprawnej do rozpatrzenia żądania w trybie administracyjnym. W uzasadnieniu postanowienia podał, że w zakresie jego kompetencji mieści się wydawanie decyzji administracyjnych nakazujących spełnienie żądania osoby, której dane osobowe dotyczą, m. in. w zakresie dostarczenia jej kopii danych osobowych przetwarzanych przez danego administratora, nie zaś kopii dokumentów (nośnika). Organ odróżnił więc dane osobowe rozumiane jako wszelkie informacje o zidentyfikowanej lub możliwej do zidentyfikowania osobie fizycznej od danych osobowych wraz z nośnikiem, na którym zostały utrwalone. W konsekwencji uznał, że nie mieści się w jego kompetencji sprawa o zobowiązanie administratora do dostarczenia skarżącym kopii danych osobowych na nośniku - nagrania z monitoringu zawierającego ich dane osobowe.

Sąd nie podziela tego zapatrywania organu. Nie ulega bowiem wątpliwości, że istnieje przepis prawa materialnego, który nakłada na administratora danych obowiązek dostarczenia osobie, której dane dotyczą, kopii danych osobowych (art. 15 ust. 3 RODO). Odróżnianie kopii danych od nośnika zawierającego tę kopię jest niczym nieuzasadnione, oczywistym jest bowiem, że dane te muszą być udostępnione na określonym nośniku.

Nie można tracić z pola widzenia, że skarżący w skardze na niezgodne z prawem przetwarzanie danych osobowych wskazywali, że domagają się "wydania kopii nagrań".

Na zakończenie Sąd zwraca uwagę, że należy odróżnić brak podstawy materialnoprawnej do rozpatrzenia żądania w trybie administracyjnym, z brakiem materialnoprawnej podstawy do uwzględnienia wniosku o dostarczenie kopii danych osobowych. Jak już powiedziano, istnieje przepis prawa materialnego, który nakłada na administratora danych obowiązek dostarczenia osobie, której dane dotyczą, kopii danych osobowych (art. 15 ust. 3 RODO).

Z tych wszystkich względów, Wojewódzki Sąd Administracyjny na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, uchylił zaskarżone postanowienie. Sąd rozpoznał sprawę na posiedzeniu niejawnym w trybie uproszczonym na podstawie art. 119 pkt 2 tej ustawy.