drukuj    zapisz    Powrót do listy

6205 Nadzór sanitarny, Inspekcja sanitarna, Inspektor Sanitarny, Uchylono decyzję II i I instancji, III SA/Gd 339/21 - Wyrok WSA w Gdańsku z 2021-06-30, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

III SA/Gd 339/21 - Wyrok WSA w Gdańsku

Data orzeczenia
2021-06-30 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2021-04-20
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku
Sędziowie
Bartłomiej Adamczak
Janina Guść /przewodniczący/
Jolanta Sudoł /sprawozdawca/
Symbol z opisem
6205 Nadzór sanitarny
Hasła tematyczne
Inspekcja sanitarna
Sygn. powiązane
II GSK 2050/21 - Wyrok NSA z 2021-11-18
Skarżony organ
Inspektor Sanitarny
Treść wyniku
Uchylono decyzję II i I instancji
Powołane przepisy
Dz.U. 1997 nr 78 poz 483 art. 31 ust. 3, art. 52, art. 92 ust. 1, art. 178, art. 233
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe w dniu 2 kwietnia 1997 r., przyjęta przez Naród w referendum konstytucyjnym w dniu 25 maja 1997 r., podpisana przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 16 lipca 1997 r.
Dz.U. 2019 poz 1239 art. 2 pkt 12, art. 5 ust. 1 pkt 1 lit. f, art. 46a, art. 46b
Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi
Dz.U. 2019 poz 2325 art. 135, art. 145 § 1 pkt 1 lit. a, art. 145 § 1 pkt 1 lit. c
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t.j.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Janina Guść Sędziowie: Sędzia WSA Bartłomiej Adamczak Sędzia WSA Jolanta Sudoł (spr.) po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 30 czerwca 2021 r. sprawy ze skargi D. S. na decyzję [...] Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego z dnia 3 marca 2021 r., nr [...] w przedmiocie zwolnienia z obowiązku odbycia 14-dniowej kwarantanny 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w S. z dnia 7 maja 2020 r., nr [...]; 2. zasądza od [...] Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego na rzecz skarżącego D. S. kwotę 200 (dwieście) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Uzasadnienie

Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w S., działając na podstawie m.in. art. 5 ust. 1 pkt 1 lit. f i pkt 3, art. 34 ust. 2 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r.

o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2019 r., poz. 1239 ze zm.) w związku z § 1 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 27 lutego 2020 r. w sprawie zakażenia koronawirusem SARS-CoV-2 (Dz.U. poz. 325; dalej w skrócie jako: "rozporządzenie w sprawie zakażenia koronawirusem SARS-CoV-2") oraz § 2 ust. 2 pkt 2, ust. 13, § 3 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 19 kwietnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz.U. poz. 697 ze zm.; dalej w skrócie jako: "rozporządzenie z dnia 19 kwietnia 2020 r."), decyzją z dnia 7 maja 2020 r. (nr [...]) odmówił D. S. (dalej także jako: "skarżący") zwolnienia z obowiązku obycia 14-dniowej kwarantanny w miejscu zamieszkania/pobytu.

[...] Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny, po rozpatrzeniu odwołania D. S., na mocy art. 105 § 1 i art. 138 § 1 pkt 3 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity: Dz. U. z 2020 r., poz. 256 ze zm.; powoływana dalej jako: "k.p.a."), decyzją z dnia 19 maja 2020r. (nr [...]) umorzył postępowanie odwoławcze.

Organ odwoławczy uzasadniając swoje orzeczenie wskazał, że nie może utrzymać w mocy ani uchylić decyzji Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w S., gdyż obowiązek przebywania na kwarantannie D. S. był terminowy, a termin ten minął w dniu 9 maja 2020 r. W tym stanie rzeczy, w związku z faktem, że postępowanie administracyjne musi być zakończone decyzją oraz zgodnie z art. 138 § 1 pkt 3 k.p.a., który stanowi, iż organ odwoławczy wydaje decyzję, w której (...) umarza postępowanie odwoławcze, organ odwoławczy postanowił umorzyć postępowanie odwoławcze.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku, po rozpoznaniu skargi D. S. na powyższą decyzję [...] Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego, wyrokiem z dnia 3 grudnia 2020 r., sygn. akt III SA/Gd 639/20, uchylił zaskarżoną decyzję.

Sąd stanął na stanowisku, że brak było podstaw do wydania decyzji umarzającej postępowanie odwoławcze, nawet jeżeli okres obowiązkowej kwarantanny w chwili orzekania przez organ odwoławczy już upłynął. Organ odwoławczy zatem błędnie przyjął, że w sprawie wystąpiła bezprzedmiotowość postępowania odwoławczego, którego przedmiotem jest zgodność z prawem odmowy zwolnienia skarżącego

z obowiązku odbycia kwarantanny.

[...] Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny, po ponownym rozpoznaniu odwołania D. S., decyzją z dnia 3 marca 2021 r.

(nr [...]) utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w S.

W uzasadnieniu wydanej decyzji organ odwoławczy wskazał, że D. S. przekroczył granicę Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 26 kwietnia 2020 r. Zgodnie z § 2 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia z dnia 19 kwietnia 2020 r. "osoba przekraczająca granicę państwową, w celu udania się do swojego miejsca zamieszkania lub pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jest obowiązana: (...) odbyć, po przekroczeniu granicy państwowej, obowiązkową kwarantannę, (...), trwającą 14 dni licząc od dnia następującego po przekroczeniu tej granicy, wraz z osobami wspólnie zamieszkującymi lub gospodarującymi." Zatem D. S. powinien przebywać na kwarantannie w terminie od dnia 27 kwietnia 2020 r. do dnia 10 maja 2020 r.

Mając na względzie § 3 ust. 6 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 2 maja 2020 roku w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r., poz. 792 ze zm.; dalej w skrócie: "rozporządzenie z dnia 2 maja 2020 r.") D. S. wystąpił z wnioskiem do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w S. o zwolnienie z kwarantanny. Decyzją z dnia 7 maja 2020 r. organ pierwszej instancji odmówił zwolnienia z obowiązku odbycia 14-dniowej kwarantanny, która powinna trwać do dnia 10 maja 2020 r. D. S. kwarantannę odbywał na terenie miasta na prawach powiatu S. przy ul. K. [...]/[...], [...]-[...] S.

Zgodnie z § 3 ust. 1 pkt 1 ppkt b) rozporządzenia z dnia 2 maja 2020 r., na który powoływał się D. S. w odwołaniu od decyzji organu pierwszej instancji, obowiązku kwarantanny nie stosowało się m. in. do marynarzy, którzy przekraczali granicę Rzeczypospolitej Polskiej w ramach wykonywania czynności zawodowych. Powyższe wyłączenie nie dotyczyło marynarzy, których obowiązek kwarantanny powstał w trakcie obowiązywania rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 19 kwietnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii i nie upłynął termin odbywania tej kwarantanny. Tym samym, osoby takie powinny dalej przebywać na kwarantannie, aż do momentu upływu 14-dniowego terminu. Do grupy tych osób zaliczał się D. S., który kwarantannę rozpoczął w dniu 27 kwietnia 2020 r. Organ pierwszej instancji słusznie zauważył, iż rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 maja 2020 r. nie zawierało przepisów przejściowych, które pozwoliłyby na zwolnienie osób, które przebywały na kwarantannie na podstawie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 19 kwietnia 2020 r.

Osoba, która podlegała obowiązkowej kwarantannie mogła zwrócić się do właściwego Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego (ze względu na miejsce odbywania kwarantanny) o skrócenie lub zwolnienie z kwarantanny. Wówczas zgodnie § 3 ust. 6 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 2 maja 2020 r. w uzasadnionych przypadkach organ pierwszej instancji mógł zdecydować o skróceniu lub z zwolnieniu z jej odbycia. Zgodnie z wytycznymi Głównego Inspektora Sanitarnego dla osób istotnych dla funkcjonowania państwa, w uzasadnionym przypadku, w stosunku do marynarza można było wdrożyć tzw. szybką ścieżkę diagnostyczną celem wykluczenia zakażenia koronawirusem SARS-CoV-2, a następnie zwolnienia go z kwarantanny. Dotyczyło to osób istotnych dla zwalczania epidemii w Polsce, a więc co do zasady nie stosowano tego zwolnienia do osób, które są marynarzami, a ich działalność pozostawała bez jakiegokolwiek wpływu na zwalczanie epidemii na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W związku z powyższym, organ odwoławczy uznał, że Państwowy Powiatowy Inspektora Sanitarny w S. słusznie odmówił zwolnienia z obowiązku kwarantanny D. S., który zszedł na ląd w A., a następnie drogą lądową przekroczył, w dniu 26 kwietnia 2020 r., granicę Rzeczypospolitej Polskiej. W momencie przekraczania granicy przez D. S. obowiązywało rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 kwietnia 2020 r. na podstawie, którego miał obowiązek odbycia obowiązkowej 14-dniowej kwarantanny. Nie miał również zastosowania przepis § 3 ust. 6 rozporządzenia z dnia 2 maja 2020 r., gdyż D. S. nie był, zgodnie z wytycznymi Głównego Inspektora Sanitarnego, osobą która była istotna dla funkcjonowania państwa podczas walki z epidemią na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Ponadto, w wyniku analizy akt sprawy, [...] Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny nie stwierdził rażącego naruszenia prawa ani nie znalazł podstaw do stwierdzenia nieważności decyzji Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w S., o co wnioskował D. S. w odwołaniu.

W skardze wniesionej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku na decyzję [...] Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego 3 marca 2021 r. D. S. zarzucił rażące naruszenie prawa, które miało istotny wpływ na wynik sprawy, w postaci obrazy art. 7 k.p.a. w związku z art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a. poprzez błędną jego interpretację, domagając się uchylenia zaskarżonej decyzji oraz decyzji organu pierwszej instancji oraz zasądzenie zwrotu kosztów postępowania.

Zdaniem skarżącego odmowa zwolnienia go z odbywania dalszej części kwarantanny, w świetle § 3 ust. 1 pkt b) rozporządzenia z dnia 2 maja 2020 r., ze względu na argument niedziałania prawa wstecz jest nieuprawniona - niezgodna z prawem, a zatem dająca podstawę do stwierdzenia nieważności wydanej decyzji ze względu na oparcie jej rozstrzygnięcia na rażącym naruszeniu przepisów prawa. Gdyby prawodawca założył, że osoby, które w dniu wejścia w życie ww. rozporządzenia mają nadal podlegać obowiązkowej kwarantannie zastosowałby rozwiązanie analogiczne do wprowadzonego w przepisach przejściowych w § 19 i wprost zastrzegłby, że nowych włączeń nie stosuje się w przypadku gdy realizacja obowiązku, o którym mowa, w tym przypadku w § 3 ust. 1b rozpoczęła się przed dniem wejścia w życie rozporządzenia. Jest to podstawowa zasada racjonalności prawodawcy, nie podlegająca w tym przypadku ograniczeniu przez zasadę lex retro non agit. Stanowisko to jest zbieżne ze stanowiskiem Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z dnia 7 maja 2020 r. (znak [...]). Skarżący nadmienił, że Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w S. pismem (nie decyzją) z dnia 10 maja 2020 r., które otrzymał w dniu 11 maja 2020 r. zwolnił go (w oparciu o wyżej cytowane stanowisko) od dnia 09 maja 2020 r. z odbywania obowiązkowej kwarantanny czyli de facto po odbyciu przeze niego całego 14-dniowego okresu przymusowej izolacji.

Ponadto skarżący wskazał, że zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 f ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi osoby przebywające na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej są obowiązane na zasadach określonych w ustawie do poddania się kwarantannie oraz w związku z pkt 3 ww. art. 5 ust. 1 obowiązane są do stosowania się do nakazów i zakazów organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej służących zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych. Przepis ten w sposób istotny ogranicza zagwarantowaną w art. 52 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej wolność każdego obywatela do poruszania się. To właśnie niezgodne z prawem ograniczenie tego fundamentalnego prawa było przedmiotem jego wniosku zawartego w odwołaniu od decyzji wydanej w dniu 7 maja 2020 r. przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w S.

Zatem, w ocenie skarżącego, odmowa zwolnienia go z obowiązku odbywania obowiązkowej kwarantanny od dnia 2 maja 2020 r. do dnia 10 maja 2020 r. była niezgodna z prawem i w rażący sposób ograniczyła jego fundamentalne prawo wolnościowe - prawo do swobodnego poruszania się.

W odpowiedzi na skargę [...] Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny wniósł o oddalenie skargi, podtrzymując stanowisko zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Podkreślając, że całkowicie błędnie próbuje wykazać skarżący, iż obowiązek poddania się kwarantannie, określony w art. 5 ust. 1 pkt 1f ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, stanowi naruszenie konstytucyjnego prawa każdego obywatela do poruszania się (art. 52 Konstytucji RP). Po pierwsze kwestionowany przepis rangi ustawowej objęty jest domniemaniem konstytucyjności, nie został on bowiem zakwestionowany przez Trybunał Konstytucyjny. Po drugie, art. 52 ust. 3 Konstytucji RP wprost stanowi, że: "Wolności, o których mowa w ust. 1 i 2, mogą podlegać ograniczeniom określonym w ustawie", dotyczy on m.in. możliwości swobodnego przemieszczania się. Zasady poddawania się kwarantannie zostały określone w ustawie z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, oraz rozporządzeniu wydanym na jej podstawie. Po trzecie, nie sposób interpretować kwestionowanego przepisu z pominięciem art. 68 Konstytucji RP, który w ust. 4 stanowi: "Władze publiczne są obowiązane do zwalczania chorób epidemicznych zapobiegania negatywnym dla zdrowia skutkom degradacji środowiska".

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku zważył, co następuje:

W myśl art. 1 § 1 i § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2021 r., poz. 137) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej.

Na mocy art. 145 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jednolity: Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 ze zm.; dalej powoływanej jako "p.p.s.a.") uwzględnienie skargi następuje w przypadku: naruszenia prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, naruszenia prawa dającego podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego lub innego naruszenia przepisów postępowania, jeśli mogło mieć ono istotny wpływ na wynik sprawy (pkt 1), a także w przypadku stwierdzenia przyczyn powodujących nieważność kontrolowanego aktu (pkt 2) lub wydania tego aktu z naruszeniem prawa (pkt 3).

W przypadku uznania, że skarga nie ma uzasadnionych podstaw podlega ona oddaleniu, na podstawie art. 151 p.p.s.a. Stosownie natomiast do art. 134 § 1 p.p.s.a. sąd wydaje rozstrzygnięcie w granicach danej sprawy, nie będąc związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Kontrolując zaskarżoną decyzję zgodnie ze wskazanymi wyżej kryteriami, należało uznać, że skarga zasługuje na uwzględnienie.

Przedmiotem skargi skarżący uczynił decyzję [...] Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego z dnia 3 marca 2021 r., utrzymującą w mocy decyzję Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w S. z 7 maja

2020 r., którą odmówiono mu zwolnienia z obowiązku odbycia 14-dniowej kwarantanny.

Jako podstawę prawną obowiązku kwarantanny, który według orzekających w sprawie organów obciążał skarżącego w związku z jego powrotem w dniu 26 kwietnia 2020 r. z zagranicy, wskazano w zaskarżonej decyzji przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 19 kwietnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r., poz. 697; zwane dalej: "rozporządzenie z dnia 19 kwietnia 2020 r.").

§ 2 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia z dnia 19 kwietnia 2020 r. stanowił, że osoba przekraczająca granicę państwową, w celu udania się do swojego miejsca zamieszkania lub pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jest obowiązana odbyć, po przekroczeniu granicy państwowej, obowiązkową kwarantannę, o której mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 34 ust. 5 ustawy z dnia 5 grudnia 2008r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, trwającą 14 dni licząc od dnia następującego po przekroczeniu tej granicy, wraz z osobami wspólnie zamieszkującymi lub gospodarującymi.

Analiza § 2 ust. 2 pkt 2 przywołanego rozporządzenia z dnia 19 kwietnia 2020 r. nie pozostawia wątpliwości, że przepis ten nakazujący określony sposób postępowania po przekroczeniu granicy Rzeczypospolitej Polskiej, ogranicza podstawowe prawa i wolności obywatelskie przewidziane w Konstytucji RP, zwłaszcza prawem chronioną wolność poruszania się obywateli. Z tej przyczyny Sąd uznał, że w pierwszej kolejności w tej sprawie, badając legalność decyzji, należy rozważyć zgodność wskazanego zapisu rozporządzenia z Konstytucją RP i delegacją ustawową.

Zwłaszcza, co warto podkreślić, jedną z podstawowych zasad postępowania administracyjnego, wynikającą nie tylko z ustawy zwykłej (art. 6 k.p.a.), ale również z Konstytucji (art. 7) jest zasada legalizmu. Zgodnie z tą zasadą organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa. Zasada ta dotyczy nie tylko stosowania prawa w procesie orzeczniczym organów administracji publicznej, ale również stanowienia prawa w drodze rozporządzeń, do którego naczelne organy administracji rządowej zostały upoważnione na podstawie ustaw. Znaczenie zasady legalizmu, rozumianej szeroko, a więc wchłaniającej zasadę praworządności w jej aspekcie formalnym, a tym samym obejmującej nakaz przestrzegania prawa polega na wyeliminowaniu dowolności i samowoli z relacji między organami władzy publicznej a obywatelami, w szczególności w sprawach odnoszących się do życiowych potrzeb oraz interesów tych ostatnich (zob. komentarz do art. 7 Konstytucji RP w: L. Garlicki (red.), M. Zubik (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Tom I, wyd. II, Wydania Sejmowe 2016 i powołana tam literatura). Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 17 listopada 2011 r. (sygn. akt I FSK 88/11) uznaje zasadę legalizmu, jako przejaw zasady praworządności. Jak podkreśla się w literaturze z brzmienia art. 7 wynika wprost ustrojowa zasada prawna (konstytucyjna) legalizmu nakładająca określone obowiązki zarówno na organy władzy publicznej stosujące prawo, jak i te, które je tworzą, też zresztą w oparciu o odpowiednie przepisy kompetencyjne, proceduralne i materialne. Obowiązkiem każdego organu władzy publicznej jest działanie na podstawie i w granicach prawa, zaś obowiązkiem prawodawcy (...) jest określenie zarówno podstaw, jak i granic działania organów władzy (zob. postanowienie TK sygn. akt Ts 216/04 z dnia 9 maja 2005 r.). Zgodnie art. 7 Konstytucji organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa. Wyrażona tamże zasada legalizmu działania organów władzy publicznej oznacza stan, w którym po utworzeniu w drodze prawnej rozwijają one aktywność na podstawie i w granicach prawa, zaś prawo określa ich zadania i kompetencje oraz tryb postępowania; postępowanie to prowadzi do wydawania rozstrzygnięć w przepisanej przez prawo formie, na należytej podstawie prawnej i w zgodności z wiążącymi dany organ przepisami materialnymi.

Zasada legalizmu odnosi się nie tylko do ustawodawstwa, lecz do prawotwórstwa w ogólności. Ma szczególnie wielkie znaczenie odnośnie do stanowienia aktów wykonawczych, zwłaszcza rozporządzeń wydawanych na podstawie szczegółowego upoważnienia ustawy, którego obowiązkowe składniki określa sama konstytucja w art. 92. Zasada legalizmu, odnoszona do stanowienia prawa przez organy administracji publicznej w drodze rozporządzeń, wymaga uwzględnienia hipotezy art. 92 ust. 1 Konstytucji. Zgodnie z art. 92 ust. 1 Konstytucji, rozporządzenia są wydawane przez organy wskazane w Konstytucji, na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania. Upoważnienie powinno określać organ właściwy do wydania rozporządzenia i zakres spraw przekazanych do uregulowania oraz wytyczne dotyczące treści aktu. Jak wynika z wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 24 listopada 2015 r., sygn. akt K 18/14 (OTK-A 2015/10/165) zasada wyłączności ustawy nie wyklucza przekazywania pewnych spraw związanych z urzeczywistnianiem wolności i praw konstytucyjnych do unormowania w drodze rozporządzeń. W porządku prawnym proklamującym zasadę podziału i równowagi władzy, opartym na prymacie ustawy, jako podstawowego źródła prawa, parlament nie może w dowolnym zakresie przekazywać funkcji prawodawczych organom władzy wykonawczej.

Sąd dokonując wykładni wskazanych powyżej przepisów prawnych przez pryzmat regulacji konstytucyjnych uznał, że rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 kwietnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii stanowiące podstawę do zdekodowania normy nakazującej obywatelowi poddaniu się kwarantannie po przekroczeniu granicy Rzeczypospolitej Polskiej, zostało wydane z naruszeniem z tych regulacji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w wyroku z dnia 11 lutego 2021 r., sygn. akt II SA/Sz 625/20 (powołując się na wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z dnia 27 października 2020 r., sygn. akt II SA/Op 219/20) zauważył, że w myśl art. 31 ust. 3 Konstytucji RP, ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób. Ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i praw. Oznacza to, w świetle ugruntowanego orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, że ustawa musi samodzielnie określać podstawowe elementy ograniczenia danego prawa i wolności (por. orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12 stycznia 2000 r., sygn. akt P 11/98; z dnia 28 czerwca 2000 r., sygn. akt K 34/99; z dnia 20 lutego 2001 r., sygn. akt P 2/00; z dnia 10 kwietnia 2001 r., sygn. akt U 7/00; z dnia 3 kwietnia 2001 r., sygn. akt K 32/99; z dnia 11 grudnia 2001 r., sygn. akt SK 16/00; z dnia 19 lutego 2002 r., sygn. akt U 3/01; z dnia 8 lipca 2003 r., sygn. akt P 10/02; z dnia 16 marca 2004 r., sygn. akt K 22/03; z dnia 29 listopada 2007 r., sygn. akt SK 43/06; z dnia 5 grudnia 2007 r., sygn. akt K 36/06; z dnia 5 lutego 2008 r., sygn. akt K 34/06; z dnia 19 czerwca 2008 r., sygn. akt P 23/07; z dnia 19 maja 2009 r., sygn. akt K 47/07; z dnia 7 marca 2012 r., sygn. akt K 3/10).

Tylko unormowania, które nie stanowią podstawowych elementów składających się na ograniczenie konstytucyjnych praw i wolności mogą być treścią rozporządzenia. W rozporządzeniu powinny być zamieszczane jedynie przepisy nie mające zasadniczego znaczenia z punktu widzenia praw lub wolności jednostki.

Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 30 października 2006r. sygn. akt P 10/06 stwierdził, że przepis art. 31 ust. 3 Konstytucji RP określa przesłanki dopuszczalności ustanawiania ograniczeń konstytucyjnych wolności i praw człowieka i obywatela. W aspekcie formalnym przepis ten wymaga, by ograniczenia te były ustanawiane "tylko w ustawie", wykluczając tym samym ich wprowadzenie w aktach niższej rangi, a w aspekcie materialnym - dopuszcza ustanawianie tylko takich ograniczeń, które nie naruszają istoty danej wolności lub prawa podmiotowego, i to tylko wtedy, gdy są one konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia, moralności publicznej albo wolności i praw innych osób.

Jak słusznie wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w wyroku z dnia 25 listopada 2020 r. sygn. akt IV SA/Wr 284/20 nie oznacza to, że pewnego rodzaju ograniczenia nie mogą znaleźć się w rozporządzeniu, a szczególnie gdy dotyczy sytuacji epidemiologicznej i związanej z nim powszechnego zagrożenia życia i zdrowia, co bezdyskusyjnie stanowi dostateczne upoważnienie do wprowadzenia określonych ograniczeń, jednak przy zachowaniu właściwej formy i trybu ich wprowadzania. Zwrócił na to uwagę Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 10 kwietnia 2001r., sygn. U 7/00 ( OTK 2001/3/56), w którym, podkreślając konieczność zupełności ustawowej regulacji dotyczącej ograniczeń praw i wolności o charakterze politycznym i osobistym, dopuszczono możliwość unormowania praw i wolności ekonomicznych i socjalnych w regulacjach wykonawczych. Trybunał uznał jednak, że zawsze przy normowaniu ograniczeń praw i wolności ekonomicznych i socjalnych ustawa musi samodzielnie określać zasadnicze elementy regulacji prawnej i nie można owych elementów zamieszczać w rozporządzeniu.

Konstatując, można uznać za dopuszczalne umieszczenie w rozporządzeniu jedynie technicznych, akcesoryjnych regulacji związanych z ograniczeniem praw i wolności, przy zastrzeżeniu, że opierają się one na upoważnieniu ustawowym odpowiadającym wymogom art. 92 ust. 1 Konstytucji RP.

Przy ograniczaniu konstytucyjnych praw i wolności na podstawie art. 31 ust. 3 Konstytucji RP kompletność i szczegółowość regulacji ustawowej musi być znacznie zwiększona. Dlatego przepisy stanowione na poziomie rozporządzenia, oprócz tego, że nie mogą regulować podstawowych konstytucyjnych wolności i praw, muszą także spełniać warunki określone w art. 92 ust. 1 Konstytucji RP.

Według art. 92 Konstytucji RP rozporządzenia są wydawane przez organy wskazane w Konstytucji na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania. Upoważnienie powinno określać organ właściwy do wydania rozporządzenia i zakres spraw przekazanych do uregulowania oraz wytyczne dotyczące treści aktu (ust. 1). Organ upoważniony do wydania rozporządzenia nie może przekazać swoich kompetencji, o których mowa w ust. 1, innemu organowi (ust. 2).

Rozporządzenie z dnia 19 kwietnia 2020 r. zostało wydane z powołaniem się na delegację ustawową zawartą w art. 46a i art. 46b ust. 1-6 i 8-12 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (tekst jednolity: Dz. U. z 2019 r., poz. 1239 ze zm.; dalej powoływanej jako: "u.z.z.z"). Weszło w życie z dniem ogłoszenia, czyli 19 kwietnia 2020 r. i zostało uchylone z dniem 2 maja 2020 r. przez rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 maja 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r., poz. 792; zwane dalej: "rozporządzenie z dnia 2 maja 2020 r.").

Delegacja ustawowa zawarta w art. 46a u.z.z.z. upoważniała Radę Ministrów, w przypadku wystąpienia stanu epidemii lub stanu zagrożenia epidemicznego o charakterze i w rozmiarach przekraczających możliwości działania właściwych organów administracji rządowej i organów jednostek samorządu terytorialnego, do wydania rozporządzenia, na podstawie danych przekazanych przez ministra właściwego do spraw zdrowia, ministra właściwego do spraw wewnętrznych, ministra właściwego do spraw administracji publicznej, Głównego Inspektora Sanitarnego oraz wojewodów, określającego: zagrożony obszar wraz ze wskazaniem rodzaju strefy, na którym wystąpił stan epidemii lub stan zagrożenia epidemicznego (pkt 1), rodzaj stosowanych rozwiązań - w zakresie określonym w art. 46b - mając na względzie zakres stosowanych rozwiązań oraz uwzględniając bieżące możliwości budżetu państwa oraz budżetów jednostek samorządu terytorialnego (pkt 2).

Zgodnie natomiast z art. 46b u.z.z.z., o którym mowa w art. 46a u.z.z.z., można ustanowić na zagrożonym obszarze następujące ograniczenia, zakazy i nakazy:

1) ograniczenia, obowiązki i nakazy, o których mowa w art. 46 ust. 4;

2) czasowe ograniczenie określonych zakresów działalności przedsiębiorców;

3) czasową reglamentację zaopatrzenia w określonego rodzaju artykuły;

4) obowiązek poddania się badaniom lekarskim przez osoby chore i podejrzane o zachorowanie;

4a) obowiązek stosowania określonych środków profilaktycznych i zabiegów;

5) obowiązek poddania się kwarantannie;

6) miejsce kwarantanny;

7) (uchylony);

8) czasowe ograniczenie korzystania z lokali lub terenów oraz obowiązek ich zabezpieczenia;

9) nakaz ewakuacji w ustalonym czasie z określonych miejsc, terenów i obiektów;

10) nakaz lub zakaz przebywania w określonych miejscach i obiektach oraz na określonych obszarach;

11) zakaz opuszczania strefy zero przez osoby chore i podejrzane o zachorowanie;

12) nakaz określonego sposobu przemieszczania się.

Nadmienić należy, że rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii (Dz. U. z 2020 r., poz. 491 ze zm.) od dnia 20 marca 2020 r. do odwołania na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej ogłoszono stan epidemii w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2 (§ 1 tego rozporządzenia). Stan ten zastąpił wcześniej wprowadzony stan zagrożenia epidemicznego rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 13 marca 2020 r. (Dz. U. z 2020 r., poz. 433).

To właśnie z uwagi na epidemię związaną z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2, ustawodawca podjął działania legislacyjne polegające na zmianie ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi - w tym m.in. poprzez wprowadzenie - na podstawie art. 25 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2020 r., poz. 374) - cytowanego powyżej art. 46a oraz art. 46b (z dniem 8 marca 2020 r.).

Przyjęta technika legislacyjna nowelizacji ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, ustawą z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. 2000 r., poz. 374 ze zm.) i kolejnymi ustawami, nie polegała na wprowadzeniu ograniczeń w zakresie korzystania z praw i wolności jednostki poprzez przyjęcie stosownych merytorycznych rozwiązań ustawowych przewidujących takie ograniczenia wraz z możliwością regulowania bardzo szczegółowych zagadnień technicznych na poziomie rozporządzenia. Polegała ona na wyposażeniu wprost Rady Ministrów w kompetencję do wprowadzania takich ograniczeń.

Wymienione w dodanym do ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r., cytowanym wyżej art. 46b ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi - ograniczenia, nakazy i zakazy stanowią powtórzenie części ograniczeń wolności i praw człowieka określonych w art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 18 kwietnia 2020 r. o stanie klęski żywiołowej. W związku z tym podjęte działania legislacyjne stworzyły taki stan prawny w zakresie ograniczenia wolności i praw człowieka, który w istocie odpowiada regulacjom obowiązującym w stanie klęski żywiołowej, choć stan ten nie został wprowadzony. Sąd nie neguje, że prawodawca może ingerować w istotę konstytucyjnej wolności przemieszczania się, jednak, aby to było możliwe musi działać przy użyciu środków przewidzianych przez Konstytucję RP. Zakaz naruszania istoty wolności i praw konstytucyjnych nie ma, co do zasady zastosowania w stanach nadzwyczajnych, poza wyjątkami, o których mowa w art. 233 ust. 1 Konstytucji RP. Wśród tych wyjątków nie ma wolności przemieszczania się. Z art. 233 ust. 3 Konstytucji RP wynika natomiast wprost, że ustawa określająca zakres ograniczeń wolności i praw człowieka i obywatela w stanie klęski żywiołowej może ograniczać możliwość przemieszczania się (art. 52 Konstytucji RP). W związku z tym warunkiem konstytucyjnym umożliwiającym ingerencję w istotę wolności przemieszczania się jest uczynienie tego w jednym ze stanów nadzwyczajnych opisanym w Konstytucji RP. W sytuacji, gdy nie doszło do wprowadzenia któregokolwiek z wymienionych w Konstytucji RP stanów nadzwyczajnych, żaden organ państwowy nie powinien wkraczać w materię stanowiącą istotę wolności przemieszczania się.

Dlatego konstytucyjnie dopuszczalne jest wprowadzanie tych ograniczeń tylko w ustawie, z zachowaniem zasady proporcjonalności określonej w art. 31 ust. 3 Konstytucji RP, bez naruszenia istoty danego konstytucyjnego prawa lub wolności i z zachowaniem wszelkich relacji zachodzących pomiędzy ustawą a rozporządzeniem opisanych w art. 92 ust. 1 Konstytucji RP.

Zawierające upoważnienie ustawowe dla Rady Ministrów do wydania rozporządzenia przepisy art. 46b u.z.z.z. nie zawierają jakichkolwiek wytycznych.

Z art. 92 ust. 1 zdanie drugie Konstytucji RP wynika jednoznacznie, że upoważnienie powinno określać organ właściwy do wydania rozporządzenia i zakres spraw przekazanych do uregulowania oraz wytyczne dotyczące treści aktu. Przez "wytyczne" należy rozumieć merytoryczne wskazówki dotyczące treści norm prawnych, które mają znaleźć się w rozporządzeniu. Jeśli natomiast ustawodawca decyduje się, tak jak w tym przypadku, na przekazanie do uregulowania w rozporządzeniu szeregu zagadnień, to równocześnie powinien określić odrębnie wytyczne dla każdego z tych zagadnień (por. wyroki Trybunału Konstytucyjnego z dnia 26 października 1999 r., sygn. akt K 12/99 i z dnia 3 kwietnia 2012 r., sygn. akt K 12/11).

Takich wytycznych w zakresie regulowania nakazów, jak trafnie podniósł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie we wskazanym na wstępie wyroku z dnia 11 lutego 2021 r., zakazów, ograniczeń i obowiązków określonych w upoważnieniu zawartym w art. 46b u.z.z.z. nie ma. Upoważnienie ustawowe określa organ właściwy do wydania rozporządzenia (art. 46a), określa też zakres spraw przekazanych do uregulowania w rozporządzeniu (art. 46b pkt 1-6 i 8-12), nie określa natomiast wytycznych, co do wymaganych poszczególnych treści mających być przedmiotem regulacji w rozporządzeniu.

Nie ulega wątpliwości, że samo nałożenie obowiązku poddania się kwarantannie znajduje podstawę w treści ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 lit. f) u.z.z.z. osoby przebywające na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej są obowiązane na zasadach określonych w ustawie do poddawania się m.in. kwarantannie. Jednocześnie w myśl art. 34 ust. 2 u.z.z.z., osoby, które były narażone na chorobę zakaźną lub pozostawały w styczności ze źródłem biologicznego czynnika chorobotwórczego, a nie wykazują objawów chorobowych, podlegają obowiązkowej kwarantannie lub nadzorowi epidemiologicznemu, jeżeli tak postanowią organy inspekcji sanitarnej przez okres nie dłuższy niż 21 dni, licząc od dnia następującego po ostatnim dniu odpowiednio narażenia albo styczności.

Definicję pojęcia "kwarantanna" zawiera art. 2 pkt 12 u.z.z.z., zgodnie z którym kwarantanna oznacza odosobnienie osoby zdrowej, która była narażona na zakażenie, w celu zapobieżenia szerzeniu się chorób szczególnie niebezpiecznych i wysoce zakaźnych.

Uregulowania dotyczące poddawania tak określonych osób kwarantannie, zawarte w treści rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii - wydanego na podstawie art. 46a i 46b pkt 1-6 i 8-12 wspomnianej ustawy nie mogą wykraczać poza ramy wyznaczone treścią tej ustawy, w tym w szczególności nie mogą wprowadzać uregulowań odmiennych niż te, które przyjęto w ustawie.

Przepisy ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi jednoznacznie wskazują na obowiązek poddania się kwarantannie tylko przez takie osoby, które były narażone na chorobę zakaźną lub pozostawały w styczności ze źródłem biologicznego czynnika chorobotwórczego. Objęcie takim obowiązkiem osób, które przekroczyły granicę państwa bez względu na to czy były narażone na chorobę lub miały kontakt ze wspomnianym źródłem czynnika chorobotwórczego pozostaje w sprzeczności z zapisami ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi jak również wykracza poza zakres wskazanej wyżej delegacji ustawowej.

Zauważyć należy, że na podstawie art. 34 ust. 5 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi Minister Zdrowia wydał w dniu 6 kwietnia 2020 r. rozporządzenie w sprawie wykazu chorób powodujących powstanie obowiązku kwarantanny lub nadzoru epidemiologicznego oraz okresu obowiązkowej kwarantanny lub nadzoru epidemiologicznego (Dz. U. z 2020 r., poz. 607), które obowiązywało od 7 kwietnia 2020 r do 26 lutego 2021 r. W § 5 ust. 1 pkt 4 i ust. 2 pkt 4 rozporządzenia z 6 kwietnia 2020 r. Minister Zdrowia wymienił COVID-19 wśród chorób powodujących powstanie obowiązku czternastodniowej kwarantanny. Podobnie w obowiązującym aktualnie od 26 lutego 2021 r. rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 25 lutego 2021 r. w sprawie chorób zakaźnych powodujących powstanie obowiązku hospitalizacji, izolacji lub izolacji w warunkach domowych oraz obowiązku kwarantanny lub nadzoru epidemiologicznego (Dz. U. z 2021 r. poz. poz. 351) Minister w § 2 ust. 1 pkt 3 i § 4 ust. 2-5 oraz w § 7 ust. 1 pkt 4 i ust. 3-6 wymienił COVID-19 wśród chorób powodujących powstanie obowiązku kwarantanny. Zatem ani art. 34 ust. 2, ani art. 34 ust. 5 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi nie dotyczyły obowiązkowej kwarantanny dla osób przekraczających granicę państwową w określonym czasie bez względu na styczność z osobami chorymi na choroby zakaźne bądź brak takiej styczności i bez postanowienia organu inspekcji sanitarnej.

Reasumując, mające zastosowanie w sprawie rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 kwietnia 2020 r., wydane na podstawie art. 46a i art. 46b pkt 1-6 i 8-12 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi nie spełnia konstytucyjnego warunku jego wydania na podstawie upoważnienia ustawowego zawierającego wytyczne dotyczące treści aktu wykonawczego. Ustawodawca w treści wskazanych wyżej upoważnień ustawowych nie zawarł wskazówek dotyczących materii przekazanej do uregulowania w kwestionowanym rozporządzeniu. W istocie Rada Ministrów na podstawie tak sformułowanej treści upoważnienia ustawowego mogła kształtować w rozporządzeniu w dowolny sposób, bez merytorycznych wskazówek zawartych w ustawie, sferę podstawowych praw lub wolności jednostki, określając poszczególne ograniczenia, nakazy i zakazy. W konsekwencji podejmowana przez nią w tym zakresie samoistna działalność prawotwórcza doprowadziła do objęcia regulacjami rozporządzenia materii ustawowej i naruszenia szeregu podstawowych wolności i praw jednostki.

Sąd nie neguje tego, że wskazane zakazy, nakazy i ograniczenia, z uwagi na szerzącą się pandemię wirusa Sars-CoV-2 merytorycznie byłyby uzasadnione. Jednak tryb ich wprowadzenie był niekonstytucyjny. Dlatego stosując konstytucyjną zasadę z art. 178 Konstytucji RP (zasada podlegania sędziów w sprawowaniu urzędu tylko Konstytucji oraz ustawom), Sąd odmówił zastosowania § 2 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 19 kwietnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii w zakresie w jakim nie spełnia on wskazanych wyżej zasad konstytucyjnych.

Niezależnie od powyższego, nawet jeśli przyjąć, że skarżący był zobowiązany na podstawie § 2 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia z 19 kwietnia 2020 r. do odbycia kwarantanny w związku z jego powrotem w dniu 26 kwietnia 2020 r. z zagranicy, to z dniem 2 maja 2020 r. powinien być zwolniony z jej odbywania.

Jak nadmieniono powyżej rozporządzenie z dnia 19 kwietnia 2020 r. zostało uchylone z dniem 2 maja 2020 r. przez rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 maja 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii.

W § 3 rozporządzeniu z dnia 2 maja 2020 r. określono wyjątki od obowiązkowej kwarantanny po przekroczeniu granicy państwowej, wskazując m.in., że obowiązku, o którym mowa w § 2 ust. 2 (obowiązku odbycia kwarantanny po przekroczeniu granicy państwa) nie stosuje się w przypadku przekraczania granicy Rzeczypospolitej Polskiej w ramach wykonywania czynności zawodowych przez rybaków w rozumieniu art. 2 pkt 9 ustawy z dnia 11 września 2019 r. o pracy na statkach rybackich (Dz. U. poz. 2197) lub marynarzy w rozumieniu art. 2 pkt 3 ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r. o pracy na morzu (Dz. U. z 2019 r. poz. 1889 i 2197), zwanej dalej "ustawą o pracy na morzu", w tym marynarzy zatrudnionych na zasadach określonych w art. 46 lub art. 108 ustawy o pracy na morzu, a także marynarzy lub rybaków powracających z zagranicy, również innymi środkami transportu niż statek, po zakończeniu zatrudnienia na statku - dotyczy to też osób, które wykonują pracę lub świadczą usługi na statkach lub morskich platformach wydobywczych i wiertniczych, w oparciu o inny stosunek niż marynarska umowa o pracę (ust. 1 pkt 1 lit. b).

W rozpoznawanej sprawie nie jest kwestionowane, że skarżący jest marynarzem, zszedł na ląd w A., a następnie drogą lądową przekroczył w dniu 26 kwietnia 2020 r. granicę Rzeczypospolitej Polskiej. Zatem zwolnienie uregulowane § 3 ust. 1 pkt 1 lit. b rozporządzenia z dnia 2 maja 2020 r. miało zastosowanie do skarżącego.

Sąd nie zgadza się ze stanowiskiem organu odwoławczego, że § 3 ust. 1 pkt 1 lit. b rozporządzenia z dnia 2 maja 2020 r. nie ma zastosowania do marynarzy, których obowiązek kwarantanny powstał w trakcie obowiązywania rozporządzenia z dnia 19 kwietnia 2020 r. Zauważyć bowiem należy, jak sam podkreślał organ odwoławczy, rozporządzenie z dnia 2 maja 2020 r. nie zawierało w tej kwestii przepisów przejściowych. Przy czym w § 22 wskazano, że rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia z wyjątkiem § 8 ust. 1 pkt 2, natomiast przepis § 19 ust. 1 takiej sytuacji nie regulował.

Należy podkreślić, że w polskim porządku prawnym obowiązuje zasada działania nowego prawa wprost. Jak podniósł Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 8 listopada 2006 r. w sprawie K 30/06, OTK-A 2006 nr 10, poz. 149 "brak przepisów przejściowych nie przesądza sam przez się o luce w zakresie regulacji intertemporalnej. W polskiej kulturze prawnej zostały wykształcone reguły międzyczasowe, które znajdują zastosowanie w procesie stosowania prawa. Jeżeli brak wyraźnie wyrażonej woli ustawodawcy, sąd i inne organy stosujące prawo muszą kwestię intertemporalną rozstrzygnąć na podstawie tych właśnie reguł, mając wybór między zasadą dalszego działania ustawy dawnej i zasadą bezpośredniego skutku ustawy nowej.

Milczenie ustawodawcy co do reguły intertemporalnej należy uznać za przejaw jego woli bezpośredniego działania nowego prawa, chyba że przeciw jej zastosowaniu przemawiają ważne racje systemowe lub aksjologiczne. Reguły intertemporalne nie są niesporne, w związku z tym wysoce pożądane jest wyraźne rozstrzyganie sytuacji międzyczasowych przez ustawodawcę". Zatem w zaistniałej sytuacji zastosowanie miały przepisy nowego prawa, tj. rozporządzenia z dnia 2 maja 2020 r., w tym § 3 ust. 1 pkt 1 lit. b tego rozporządzenia.

Trzeba również pamiętać, że w sytuacji zmiany przepisów, przy jednoczesnym braku przepisów przejściowych, uwzględniając normę art. 2 Konstytucji RP należy stosować normę względniejszą.

Mając powyższe na uwadze, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i c w związku z art. 135 p.p.s.a., uchylił zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję organu pierwszej instancji

Ponownie rozpoznając sprawę organy inspekcji sanitarnej uwzględnią, zgodnie z postanowieniami art. 153 p.p.s.a., przedstawioną powyżej ocenę prawną sprawy, podejmując stosowne rozstrzygnięcie.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 200 i art. 205 § 2 p.p.s.a., zasądzając od [...] Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego na rzecz skarżącej 200 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania, na które składają się uiszczony od skargi wpis sądowy.

Sąd wydał w niniejszej sprawie wyrok na posiedzeniu niejawnym na podstawie art.133 § 1 zdanie drugie p.p.s.a. w zw. z art. 15 zzs⁴ ust. 3 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. z 2020 r., poz. 374 ze zm.). Zarządzeniem Prezesa Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku nr 49/2020 z dnia 19 października 2020 r. odwołano rozprawy, utrzymując działalność orzeczniczą Sądu w trybie rozpoznawania spraw na posiedzeniach niejawnych.

Powołane w treści niniejszego uzasadnienia orzeczenia sądów administracyjnych dostępne są w internetowej Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych (orzeczenia.nsa.gov.pl).



Powered by SoftProdukt