Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Andrzej Góraj (spr.), Sędzia WSA Joanna Kube, Sędzia WSA Tomasz Szmydt, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 27 stycznia 2021 r. sprawy ze skargi A. P. na decyzję Komendanta Głównego Policji z dnia [...] grudnia 2019 r. nr [...] w przedmiocie cofnięcia pozwolenia na broń palną myśliwską do celu łowieckiego oddala skargę

Komendant Wojewódzki Policji w [...] korzystając z art. 15 ust. 5 ustawy o broni i amunicji i w maju 2019 r. zobowiązał A. P. (wobec którego w lipcu 2018 r. warunkowo umorzono na okres próby jednego roku postępowanie karne o czyny zabronione z art. 157 § 2 kk i art. 216 § 1 kk) do przedstawienia aktualnych orzeczeń - lekarskiego i psychologicznego potwierdzających, że może dysponować bronią.

Wymieniony przedłożył organowi I instancji pozytywne orzeczenie psychologiczne nr [...] z dnia [...] maja 2019 r. wydane przez psychologa U. K. oraz lekarskie nr [...] z dnia [...] czerwca 2019 r. wydane przez lekarza I. E..

Komendant Wojewódzki Policji w [...] w czerwcu 2019 r. wszczął z urzędu postępowanie administracyjne w sprawie cofnięcia A. P .pozwolenia na broń palną myśliwską do celu łowieckiego. Organ Policji korzystając z przysługującego mu uprawnienia, określonego w art. 15 h ustawy o broni i amunicji, w lipcu 2019 r. wniósł odwołania od przedłożonych przez A. P. orzeczeń. W dniu [...] sierpnia 2019 r. zostało wydane - przez psychologa T. D.- dla w/w negatywne orzeczenie psychologiczne nr [...] stwierdzające, że A. P. należy do osób wymienionych w art. 15 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji i nie może dysponować bronią. Z kolei w dniu [...] września 2019 r. zostało wydane orzeczenie lekarskie nr [...], w którym lekarz M. O. stwierdziła, że A. P. należy do osób wymienionych w art. 15 ust. 1 pkt 2 i 4 ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji i nie może dysponować bronią.

W związku powyższym, Komendant Wojewódzki Policji w [...], działając na podstawie art. 18 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 15 ust. 1 pkt 2-4 ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji, decyzją z dnia [...] października 2019 r. cofnął A. P. pozwolenie na broń palną myśliwską do celu łowieckiego.

Od decyzji organu I instancji pełnomocnik strony wniósł odwołanie do Komendanta Głównego Policji, w którym zarzucił organowi Policji naruszenie przepisów prawa procesowego, tj. art. 7 w zw. z art. 77 § 1 kpa oraz art. 84 § 1 kpa, art. 7 w zw. z art. 80 kpa, art. 107 § 3 kpa, a także prawa materialnego, tj. art. 15h ust. 3 ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji. Stwierdził, że Komendant Wojewódzki Policji w [...], po upływie ustawowego terminu wniósł odwołania od przedłożonych przez stronę pozytywnych orzeczeń, a tym samym tylko one mogą stanowić podstawę rozstrzygnięcia, bowiem mają przymiot ostateczności. Ponadto odwołujący się stanął na stanowisku, że organ I instancji w sposób nieprawidłowy przeprowadził postępowanie wyjaśniające bowiem nie zgromadził w sposób wyczerpujący materiału dowodowego i nienależycie go ocenił, natomiast rozstrzygnięcie w sprawie strony wydał w oparciu tylko i wyłącznie o orzeczenie psychologiczne nr [...] z dnia [...] sierpnia 2019 r. oraz orzeczenie lekarskie nr [...] z dnia [...] września 2019 r. W ocenie pełnomocnika strony, organ I instancji zaniechał podjęcia kroków niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego (konieczność powołania biegłego sądowego w celu zweryfikowania rozbieżności wynikających z treści orzeczeń lekarskich i psychologicznych). Zakwestionował także uzasadnienie decyzji, które jego zdaniem nie spełnia wymogów ustawowych, bowiem zostało nienależycie sporządzone. Wskazując na powyższe, pełnomocnik wniósł o uchylenie decyzji organu I instancji i umorzenie postępowania pierwszej instancji ewentualnie uchylenie decyzji organu I instancji i przekazanie sprawy temu organowi do ponownego rozpatrzenia.

Następnie Komendant Główny Policji decyzją z dnia [...] grudnia 2019 r. nr [...], działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 i art. 268a ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2020 r. poz. 256 ze zm.) oraz art. 18 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 15 ust. 1 pkt 2-4 ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji (Dz. U. z 2019 r. poz. 284), utrzymał w mocy decyzję Komendanta Wojewódzkiego Policji w [...] z dnia [...] października 2019 r. nr [...] orzekającej o cofnięciu pozwolenia na broń palną myśliwską do celu łowieckiego.

Komendant podniósł, że znajdujące się w aktach sprawy orzeczenia (wydane w postępowaniu odwoławczym) są w istocie opiniami w rozumieniu art. 84 § 1 kpa, na który to przepis wskazuje pełnomocnik. W odniesieniu do ostatecznego orzeczenia lekarskiego, nie jest możliwe przeprowadzenie przeciwdowodu. To bowiem, czy dana osoba należy do osób wymienionych w art. 15 ust. 1 pkt 2-4 ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji, może być stwierdzone jedynie na podstawie orzeczenia lekarskiego i psychologicznego wydanego przez upoważnionego do tego lekarza. To szczególne ograniczenie dowodowe w postępowaniu w sprawie cofnięcia pozwolenia na posiadanie broni palnej uzasadnione jest potrzebą ochrony takich wartości jak życie i zdrowie ludzi oraz bezpieczeństwo i porządek publiczny, w sposób oczywisty zagrożonych w razie dysponowania bronią przez osoby, które ze względu na stan zdrowia psychicznego lub fizycznego, bronią dysponować nie mogą.

W ocenie Komendanta Głównego Policji, Komendant Wojewódzki Policji w [...] zgodnie ze swoją kompetencją miejscową i rzeczową dokonał rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy na podstawie regulacji prawa materialnego, tj. art. 15 ust. 1 pkt 2 - 4 ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji, stanowiącej podstawę prawną rozstrzygnięcia zaskarżonej decyzji, jak również działał na podstawie i w granicach przepisów prawa procesowego (w tym także uregulowanych w art. 6-16 kpa oraz art. 77 § 1 i art. 80 kpa). Zebrał niezbędny materiał dowodowy w sprawie, a następnie dokonał jego oceny.

W przekonaniu organu odwoławczego, w niniejszej sprawie nie naruszono art. 80 kpa, ponieważ to, że organ Policji rozstrzygnął sprawę strony niezgodnie z jej wolą nie oznacza, iż naruszył procedurę administracyjną. Jednocześnie organ odwoławczy zauważył, że z brzmienia, między innymi, art. 7 kpa, art. 77 § 1 kpa należy wyprowadzić wniosek, że dowody, które przeprowadza organ powinny być dostateczne do rzetelnego wyjaśnienia sprawy. Oznacza to, że ich ilość powinna być dostosowana do okoliczności konkretnej sprawy, tak by wyjaśniały ją w sposób wystarczający do podjęcia merytorycznego rozstrzygnięcia. Zgodnie z zasadami procedury administracyjnej organ administracji publicznej zobligowany jest do dochodzenia prawdy materialnej (art. 7 kpa, art. 77 § 1 kpa), to on jest gospodarzem postępowania i to on określa kierunek jego prowadzenia, a także określa, jakie dowody w danym postępowaniu są niezbędne do prawidłowego załatwienia sprawy.

Ponadto organ odwoławczy za niezasadny uznał zarzut obrazy art. 107 § 3 kpa. Zaskarżona decyzja zawiera elementy wskazane przez ustawodawcę. W jej uzasadnieniu nie pominięto okoliczności faktycznych, mogących mieć istotny wpływ na rozstrzygnięcie sprawy, wskazano na konkretne ustalenia faktyczne, a jego treść pozwala na poznanie przez organ odwoławczy motywów, jakimi kierował się organ I instancji przy załatwianiu sprawy strony.

Reasumując, w ocenie Komendanta Głównego Policji organ I instancji działał na podstawie i w granicach przepisów prawa materialnego oraz procesowego. Organ II instancji w niniejszej sprawie błędów mających wpływ na sposób rozstrzygnięcia sprawy nie stwierdził, a zatem nie zachodzi potrzeba uchylenia zaskarżonej decyzji w celu ich naprawienia. Zebrany w sprawie materiał dowodowy jest wystarczający do merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy i nie wymaga przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego w całości lub w znacznej części.

A. P., reprezentowany przez pełnomocnika w skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na decyzję Komendanta Głównego Policji z dnia [...] grudnia 2019 r. nr [...] skarżonej decyzji zarzucił:

1. naruszenie przepisów prawa procesowego, które miało istotny wpływ na treść rozstrzygnięcia. t.:

a) art. 15h ust. 3 ustawy o broni i amunicji poprzez przekroczenie przez organ 30 — dniowego terminu do wniesienia odwołania od orzeczeń lekarskiego NZOZ [...] Poradnia Medycyny Pracy nr [...] i psychologicznego Gabinet Psychologiczny U. K. nr [...], co skutkuje koniecznością uznania, iż wskazane orzeczenia jako ostateczne winny stanowić podstawę rozstrzygnięcia w sprawie z pominięciem orzeczeń Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy w [...] nr [...] i nr [...], które zostały przeprowadzone oraz wydane wbrew ustawie. Jednocześnie, z daleko posuniętej ostrożności procesowej, na wypadek nieuwzględnienia powyższego, skarżonej decyzji zarzucam naruszenie poniżej wskazanych przepisów prawa procesowego, które miało istotny wpływ na treść rozstrzygnięcia;

b) art. 7 k.p.a. w zw. z art. 77 § 1 k.p.a. oraz art. 84 § 1 k.p.a., poprzez nieprzeprowadzenie dowodu z opinii biegłego sądowego upoważnionego do przeprowadzenia badań psychologicznych osób posiadających pozwolenie na broń, celem zweryfikowania rozbieżności w materiale dowodowym sprawy, wynikających z treści orzeczeń: lekarskiego NZOZ [...] Poradnia Medycyny Pracy nr [...] i psychologicznego Gabinet Psychologiczny U. K.nr [...] oraz orzeczeń Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy w [...] nr [...] i nr [...].

c) art. 7 k.p.a. w zw. z art. 80 k.p.a., poprzez naruszenie przez organ I instancji zasady oceny okoliczności sprawy na podstawie całokształtu materiału dowodowego, wskutek pominięcia przy ferowaniu rozstrzygnięcia następujących dowodów: notatki z czynności zleconych przeprowadzonych przez Komisariat Policji w [...] z dnia [...] kwietnia 2019 r. (karta nr 42),protokołu z kontroli przechowywania broni z dnia [...] kwietnia 2019 r. (k. 43), informacji z Krajowego Rejestru Karnego (k. 45), orzeczenia psychologicznego Gabinet Psychologiczny U. K.nr [...] (k. 54), orzeczenia lekarskiego NZOZ [...] Poradnia Medycyny Pracy nr [...] (k. 55), Opinii Zarządu Kola Łowieckiego "[...]" w [...] z dnia [...] września 2019 r., listu polecającego podpisanego przez mieszkańców miejscowości [...].

d) art. 107 § 3 k.p.a., poprzez brak rzetelnego uzasadnienia faktycznego decyzji, pomijającego w całości okoliczności sprawy wynikające z treści dowodów wymienionych w pkt 1c powyżej, podejmując się oceny wyłącznie wydanych w sprawie orzeczeń lekarskich. Tym samym organ nie podjął się wyjaśnienia przyczyn, dla których odmówił pozostałym dowodom waloru zasadności i wiarygodności.

Mając na uwadze powyższe uchybienia organu I instancji, na podstawie przepisu art. 138 § 1 pkt 2 k.p.a., skarżący wniósł o uchylenie w całości zaskarżonej decyzji i umorzenie postępowania pierwszej instancji w całości. Alternatywnie i z ostrożności procesowej, na wypadek uznania, że decyzja została wydana z naruszeniem przepisów postępowania, a konieczny do wyjaśnienia zakres sprawy ma istotny wpływ na jej rozstrzygnięcie, na podstawie przepisu art. 138 § 2 k.p.a. wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia organowi I instancji. Na wypadek rozstrzygnięcia organu II instancji tożsamego z wnioskiem skarżącego zawartym w pkt 3 powyżej, wnoszę o przeprowadzenie dowodu z badań lekarskich, przeprowadzonych przez jeden z podmiotów leczniczych wymienionych w treści przepisu art. 15h ust. 3 pkt 1-3, z wyłączeniem Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy w [...]. Jednocześnie wniósł o zasądzenie na rzecz skarżącego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego, według norm przepisanych. Nadto wniósł o dokonanie oceny prawnej przedmiotowej sprawy i zawarcie w uzasadnieniu wyroku wskazań co do dalszego postępowania, wiążących dla organu, a to w trybie art. 153 p.p.s.a., oraz o rozpoznanie sprawy również pod nieobecność skarżącego.

Komendant Główny Policji w odpowiedzi na skargę wniósł o jej oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Zgodnie z treścią przepisu art.1 par. 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2019 r., poz. 2167 z późn. zm.) Sąd Administracyjny sprawuje wymiar sprawiedliwości poprzez kontrolę pod względem zgodności z prawem skarżonej decyzji administracyjnej. Jest więc to kontrola legalności rozstrzygnięcia zapadłego w postępowaniu administracyjnym, z punktu widzenia jego zgodności z prawem materialnym i procesowym. Oceniając przedmiotową decyzję według powyższych kryteriów, uznać należało, iż nie narusza ona prawa.

Istota sprawy w niniejszym postępowaniu sprowadzała się do oceny skutków, wydanego w trybie odwoławczym orzeczenia lekarskiego i psychologicznego, stwierdzającego u strony brak zdolności do dysponowania bronią.

W pierwszej kolejności należało podkreślić, iż przeprowadzanie badań i wydawanie orzeczeń lekarskich i psychologicznych, a więc dokonywanie oceny stanu zdrowia fizycznego i psychicznego osób ubiegających się o pozwolenie na broń lub posiadających takie pozwolenie zostało przekazane upoważnionym do tego lekarzom i psychologom. Zakres i sposób przeprowadzania badań poprzedzających wydanie przez organ Policji decyzji w sprawie pozwolenia na broń został ściśle określony w przepisach rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 7 września 2000 r. w sprawie badań lekarskich i psychologicznych osób ubiegających się lub posiadających pozwolenie na broń (Dz. U. Nr 79, poz. 898), a następnie w zbieżnym co do treści rozporządzeniu Ministra zdrowia z 17 grudnia 2015 r. w sprawie badań lekarskich i psychologicznych osób występujących o wydanie pozwolenia na broń lub zgłaszających do rejestracji broń pneumatyczną oraz posiadających pozwolenie na broń lub zarejestrowaną broń pneumatyczną (Dz.U.2015.2210).

Wracając zaś już do meritum problemu - badania lekarskie i psychologiczne osoby ubiegającej się o pozwolenie na broń lub osoby posiadającej pozwolenie na broń obejmują ogólną ocenę stanu zdrowia, ze szczególnym uwzględnieniem układu nerwowego, stanu psychicznego, stanu narządu wzroku, słuchu i równowagi oraz sprawności układu ruchu, badania specjalistyczne i pomocnicze zlecone przez lekarza przeprowadzającego ogólną ocenę stanu zdrowia, w tym badanie przez lekarza psychiatrę, badanie przez lekarza okulistę, przy uwzględnieniu sposobu oceny określonego w załączniku nr 10 do rozporządzenia, a także konsultacje innych lekarzy specjalistów i badania pomocnicze, które lekarz uzna za niezbędne w wyniku przeprowadzonej oceny stanu zdrowia - § 2 ust. 1 rozporządzenia.

Lekarz upoważniony, tj. przeprowadzający ogólną ocenę stanu zdrowia na podstawie wyników badań, o których mowa w § 2 ust. 1, wydaje orzeczenie. Wyniki badań specjalistycznych i pomocniczych oraz kopia orzeczenia lekarskiego stanowią załączniki do karty badania lekarskiego - § 2 ust. 7 rozporządzenia.

Podkreślić należy, iż z mocy § 8 ust. 8 rozporządzenia do badań przeprowadzanych w trybie odwołania mają zastosowanie przepisy rozporządzenia, a więc i § 2 ust. 1 rozporządzenia.

A zatem, zarówno lekarz przeprowadzający ogólną ocenę stanu zdrowia (lub psycholog) wydający orzeczenie lekarskie (psychologiczne) w I instancji, jak i lekarz jednostki badawczo – rozwojowej wymienionej w § 5 ust. 4 rozporządzenia (lub psycholog) wydający orzeczenie w trybie odwołania mogą zlecić badania specjalistyczne i pomocnicze oraz konsultacje innych lekarzy specjalistów. Ten swoisty tryb postępowania, uregulowany dla określonej kategorii spraw administracyjnych, rodzi określone konsekwencje prawne.

A mianowicie, orzeczenie lekarskie lub psychologiczne wydane w trybie odwołania jest niepodważalne (§ 8 ust. 9 rozporządzenia). To zaś oznacza, że organy Policji, będąc związane ostatecznym orzeczeniem lekarskim lub psychologicznym, nie mogą dokonywać ich oceny. Badania ogólne i psychologiczne, a w razie potrzeby dodatkowe badania specjalistyczne i pomocnicze oraz konsultacje innych lekarzy specjalistów mają zapewnić wszechstronną ocenę stanu zdrowia fizycznego i psychicznego osób ubiegających się o pozwolenie na broń lub posiadających takie pozwolenie. Z tych względów Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, w składzie orzekającym, podziela pogląd wyrażony w uzasadnieniu wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 15 grudnia 2008 – sygn. akt II OSK 1447/07 , czy pogląd wyrażony w wyroku z 17 marca 2005 r. sygn. akt II OSK 1273/04 (LEX nr 189224), że treść § 8 powołanego wyżej rozporządzenia wyklucza możliwość przeprowadzenia w postępowaniu o wydanie lub cofnięcie pozwolenia na broń dowodu z opinii biegłego na okoliczności objęte treścią orzeczeń lekarskich.

Strona w toku postępowania w sprawie o udzielenie bądź cofnięcie pozwolenia na broń nie może skutecznie zgłosić żądania przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego, gdyż wszelkie okoliczności dotyczące stanu zdrowia, jakie zamierza strona udowodnić, powinny być wykazane za pomocą dowodów przewidzianych w rozporządzeniu Ministra Zdrowia rozporządzeniu Ministra zdrowia z 17 grudnia 2015r. w sprawie badań lekarskich i psychologicznych osób występujących o wydanie pozwolenia na broń lub zgłaszających do rejestracji broń pneumatyczną oraz posiadających pozwolenie na broń lub zarejestrowaną broń pneumatyczną (Dz.U.2015.2210). Tymi dowodami są – jak wyżej już wskazano - wyniki badań ogólnych i psychologicznych, a w razie potrzeby dodatkowych badan specjalistycznych i pomocniczych oraz konsultacji innych lekarzy specjalistów. Tylko taki jest zakres środków dowodowych - w zakresie oceny stanu zdrowia danej osoby - w postępowaniu prowadzonym w sprawie o wydanie lub cofnięcie pozwolenia na broń.

Przenosząc powyższe rozważania na realia badanej sprawy wskazać należało, iż okolicznością niesporną było to, że w wydanym w trybie odwoławczym orzeczeniu psychologicznym z dnia [...] sierpnia 2019r. stwierdzono, iż strona należy do osób wymienionych w art.15 ust.1 pkt.3 ustawy o broni i amunicji i nie może dysponować bronią, oraz to, że w orzeczeniu lekarskim z dnia [...] września 2019r. stwierdzono, że strona należy do osób wymienionych w art.15 ust.1 pkt.2 i 4 ustawy o broni i amunicji i nie może dysponować bronią. Stąd organy policji były zobowiązane wydać decyzję cofającą stronie pozwolenie na posiadanie broni palnej do celów łowieckich. Były bowiem związane ostatecznym orzeczeniem lekarskim.

Brak było zaś podstaw ku temu, aby organ uwzględniał wniosek strony o dopuszczenie innych dowodów np. z opinii biegłych, na okoliczność stanu zdrowia i posiadanej przez stronę zdolności do dysponowania określonym rodzajem broni. Zgodnie z przywołanym i utrwalonym stanowiskiem judykatury, z którym tut. Sąd w pełni się zgadza, jedynym dowodem w badanej sprawie, odnoszącym się do stanu zdrowia strony, jest orzeczenie lekarskie i psychologiczne wydane w trybie odwoławczym.

Na marginesie podkreślić także należało, iż brak jest przepisów prawa, które umożliwiałyby organowi, dysponującemu wiążącym go orzeczeniem lekarskim i psychologicznym wydanym w trybie odwoławczym, zignorowanie tego orzeczenia i jego mocy wiążącej oraz umożliwiałyby dokonywanie dodatkowej weryfikacji tego orzeczenia.

Okolicznością pozostającą bez wpływu na rozstrzygnięcie był zarzut przekroczenia przez organ terminu do zaskarżenia orzeczeń lekarskiego i psychologicznego. Nawet bowiem gdyby miało miejsce tego typu uchybienie, to nie niwelowałoby z obrotu prawnego ostatecznych orzeczeń – lekarskiego i psychologicznego. Takie ewentualne uchybienie nie kłóciłoby się także z szeroko rozumianym interesem społecznym, utożsamianym w realiach niniejszej sprawy z możliwością dysponowania bronią tylko przez osoby zdolne do tego z punku widzenia ich zdrowia.

Biorąc pod uwagę w/przedstawione argumenty, na rozstrzygnięcie nie rzutowały też okoliczności wywiedzione w pkt. 1 c skargi.

Wbrew skarżącemu, także uzasadnienie skarżonej decyzji było sporządzone w sposób wystarczająco czytelny i wyczerpujący, aby sama decyzja poddawała się kontroli sądowej.

W tym stanie sprawy, nie mogąc podzielić argumentów zawartych w złożonej skardze a także uznając, iż organ w sposób prawidłowy zebrał i ocenił materiał dowodowy, oraz iż przy wykonywaniu tych czynności nie naruszył przepisów prawa, Wojewódzki Sad Administracyjny w Warszawie orzekł jak w sentencji wyroku na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 z późn. zm.).