Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Halina Emilia Święcicka Sędziowie Sędzia WSA Magdalena Maliszewska (spr.) Sędzia WSA Waldemar Śledzik Protokolant ref. staż. Monika Piotrowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 kwietnia 2011 r. sprawy ze skargi R. z siedzibą w F., Austria na postanowienie Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej z dnia [...] września 2010 r. nr [...] w przedmiocie sprostowania oczywistej omyłki w decyzji o udzieleniu prawa ochronnego na znak towarowy 1. uchyla zaskarżone postanowienie i utrzymane nim w mocy postanowienie z dnia [...] czerwca 2009 r.; 2. stwierdza, że uchylone postanowienia nie podlegają wykonaniu; 3. zasądza od Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej na rzecz R. z siedzibą w F., Austria kwotę 717 (siedemset siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Postanowieniem z dnia [...] września 2010 r. Urząd Patentowy RP utrzymał w mocy własne postanowienia z dnia [...] czerwca 2009 r. o sprostowaniu na podstawie art. 113 k.p.a. oczywistej omyłki w decyzji z dnia [...] maja 2008 r. o udzieleniu prawa ochronnego na znak towarowy zgłoszony w dniu [...] marca 2006 r. za numerem [...] przez R. GmbH z siedzibą w F., A. (dalej: strona, skarżąca).

Zdaniem Urzędu Patentowego sprostowanie oczywistej omyłki było konieczne, gdyż decyzja z [...] maja 2008 r. nie zawierała pełnej klasyfikacji elementów obrazowych znaku określonych w klasyfikacji wiedeńskiej (Porozumienie wiedeńskie ustanawiające międzynarodową klasyfikację elementów graficznych znaków – Dz. U. z dnia 3 października 2003 r. Nr 172, poz. 1669).

Mianowicie – w decyzji z [...] maja 2008 r. wskazano wyłącznie klasy: 29.01.04, 29.01.06, a pominięto klasy: 25.05.01 i 26.04.02, o które uzupełniono powyższą decyzję.

W uzasadnieniu postanowienia z dnia [...] września 2010 r. UP wyjaśnił, iż w podaniu o zarejestrowanie znaku strona zamieściła następujący opis znaku: "znak składa się z kolorów niebieskiego (2/4/C) i srebrnego (877 C) wypełniających po połowie powierzchnię znaku". Wnioskodawca nie określił w jaki sposób "wypełnia", czy poziomo czy pionowo. Zatem, mając na uwadze załączoną odbitkę, Urząd odczytał, iż chodzi o podział pionowy na dwie części, stąd celowe jest wskazanie klasy wiedeńskiej 25.05.01 (tła podzielone pionowo na dwie części). Następnie, ze względu na fakt, iż Wnioskodawca wskazał, iż "kolory wypełniają po połowie powierzchnię znaku", a na przedstawionej odbitce, wyraźnie dostrzec można dwa prostokąty obok siebie, Urząd wskazał klasę 26.04.02 (prostokąty). Pozostałe dwie klasy tj. 29.01.04 i 29.01.06 dotyczą kolorów, tj. niebieski i srebrny. Klasy te nie są kwestionowane przez Wnioskodawcę.

W ocenie organu, sporne klasy wiedeńskie (25.05.01, 26.04.02) zostały omyłkowo opuszczone w decyzji z dnia [...] 05.2008r., a z dokumentacji wynika, iż powinny zostać wskazane w przedmiotowej decyzji o udzieleniu prawa ochronnego, stąd Urząd dokonał sprostowania wskazanej decyzji.

Urząd Patentowy powołał się na orzecznictwo sądowoadministracyjne wskazujące na dopuszczalność uzupełnienia opuszczonego w decyzji wyrazu w trybie sprostowania oczywistej omyłki. Wskazał, iż przedmiotem sprawy jest rozstrzygnięcie kwestii incydentalnej, tj. ustalenie, czy opuszczenie klas 25.05.01 i 26.04.02 klasyfikacji wiedeńskiej było oczywistą omyłką.

Podkreślił, iż w postępowaniu, którego przedmiotem jest sprostowanie oczywistej omyłki, nie jest możliwe rozstrzygnięcie w sprawie zmiany rodzaju znaku z "graficznego" na abstrakcyjny znak barwny" lub "kompozycję kolorystyczną".

Strona złożyła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na postanowienie Urzędu Patentowego RP z dnia [...] czerwca 2009 r. o sprostowaniu oczywistej pomyłki w decyzji z dnia [...] maja 2008 r. o udzieleniu prawa ochronnego na znak towarowy zgłoszony za numerem [...].

W skardze zawarte zostały zarzuty zbieżne z podnoszonymi we wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy zakończonej postanowieniem UP z [...] czerwca 2009 r.

Skarżąca spółka zarzuciła:

1/ rażące naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 113 § 1 k.p.a. poprzez jego błędną interpretację, tj. przyjęcie, że dodanie do opisu znaku [...] klas: 25.05.01 oraz 26.04.02 Międzynarodowej Klasyfikacji Elementów Obrazowych Znaków Towarowych (dalej: "klasyfikacja wiedeńska") stanowi sprostowanie oczywistej pomyłki, podczas gdy stanowi to merytoryczne uzupełnienie decyzji Urzędu Patentowego z dnia [...] maja 2008 roku w sposób sprzeczny ze złożonym wnioskiem;

2/ błędne ustalenie, że znak zgłoszony za numerem [...]jest graficznym znakiem towarowym a nie abstrakcyjnym, barwnym znakiem towarowym;

3/ błędne zastosowanie klasyfikacji wiedeńskiej tj. klasy 25.5.1 (tło podzielone pionowo na dwie części) oraz 26.4.2 (prostokąty), co powoduje, że znak ten jest opisany jako znak graficzny składający się z dwóch elementów a nie jako abstrakcyjny znak barwny.

W oparciu o powyższe zarzuty spółka wniosła o uchylenie postanowień UP (z [...] czerwca 2009 r. oraz z [...] września 2010 r.) w przedmiocie sprostowania oczywistej omyłki. Nadto wniosła o zawieszenie postępowania.

Skarżąca spółka podniosła, iż opuszczenie klas: 25.05.01 oraz 2.04.02 klasyfikacji wiedeńskiej nie stanowi oczywistej omyłki decyzji Urzędu Patentowego z [...] maja 2008 r. i nie może być sprostowana na podstawie art. 113 § 1 kpa. W jej ocenie, sprostowanie dokonane na mocy zaskarżonych postanowień UP ewidentnie wykracza poza granice określone ww. przepisem, gdyż prowadzi do zmiany pierwotnego rozstrzygnięcia.

Zwróciła uwagę, iż postanowienie o sprostowaniu decyzji zostało wydane po upływie ponad roku od wydania decyzji, oraz po złożeniu przez skarżącą w dniu [...] lipca 2008 r. wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy rozstrzygniętej decyzją z [...] maja 2008 r. o udzieleniu prawa ochronnego – jak gdyby w reakcji na argumenty w nim zawarte.

Skarżąca podkreśliła, iż znak objęty zgłoszeniem nr [...]nie powinien być oznaczony w decyzji jako znak graficzny, ale jako abstrakcyjny znak barwny, co dokładnie oddaje prawdziwą naturę i charakter znaku.

W konsekwencji – w jej ocenie – prawidłowe było oznaczenie wyłącznie numeracją odpowiadającą kolorom.

Spółka powołała się na orzeczenia urzędów krajowych, które objęły ochroną znak identyczny jak w przedmiotowym zgłoszeniu – w postaci kompozycji/kombinacji kolorystycznej (Benelux, Węgry) lub abstrakcyjnego znaku barwnego (Austria), znaku barwnego (Szwajcaria). Wskazała także na orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości przemawiające za dopuszczalnością udzielenia ochrony na kolory, przy spełnieniu określonych przesłanek, bądź na abstrakcyjne kompozycje kolorystyczne (sprawa Sieckamann: C-272/00; Haidelberger (C-49/02). Jej zdaniem dopuszczalność objęcia kombinacji kolorów ochroną znaku towarowego według prawa polskiego wynika z art. 120 pwp oraz art. 15 ust. 1 Porozumienia w sprawie Handlowych Aspektów Praw Własności Intelektualnej (TRIPS).

Ponadto skarżąca podniosła, iż Urząd Patentowy błędnie zastosował klasyfikację wiedeńską, gdyż zgłoszenie dotyczy abstrakcyjnego znaku barwnego, a zatem symbole klasyfikacji wiedeńskiej odnoszące się do formy znaku (25.5.1 – tło podzielone pionowo na dwie części oraz 26.4.2 (prostokąty) nie dotyczą przedmiotowego zgłoszenia. Symbole sugerują, że znak jest znakiem graficznym składającym się z prostokątów; gdy tymczasem znak towarowy nr [...]nie jest znakiem graficznym, ale znakiem barwnym składającym się z zestawienia koloru niebieskiego (Pantone 2747 C) i srebrnego (Pantone 877 C) w proporcji 50:50 powierzchni znaku, niezależnie od ich położenia w stosunku do siebie.

Uzasadniając wniosek o zawieszenie postępowania skarżąca podniosła, iż w dniu [...] lipca 2008 roku skarżąca złożyła wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy o udzielenie prawa ochronnego na znak towarowy zgłoszony za numerem[...]. We wniosku tym skarżąca zarzuciła, że Urząd Patentowy w swojej decyzji z dnia [...] maja 2008 roku o udzieleniu prawa ochronnego na znak towarowy błędnie przyjął, iż zgłoszony znak jest znakiem graficznym a nie abstrakcyjnym znakiem barwnym. Wniosek ten nie został jeszcze rozpoznany. W międzyczasie Urząd Patentowy sprostował postanowieniem ww. decyzję o udzieleniu prawa ochronnego na znak towarowy z dnia [...] maja 2008 roku.

Zdaniem skarżącej, uznanie przez Urząd Patentowy w wyniku rozpoznania wniosku z dnia [...] lipca i 2008 roku o ponowne rozpatrzenie sprawy, że znak towarowy zgłoszony z numerem [...] jest abstrakcyjnym znakiem barwnym, będzie jednocześnie oznaczało, że sprostowanie opisu tego znaku poprzez dodanie do niego klas 25.5.1 (tło podzielone pionowo na dwie części) oraz 26.4.2 (prostokąty) było nieprawidłowe.

Spółka wskazała, iż w jej ocenie rozstrzygnięcie przez Urząd Patentowy sprawy z wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy z dnia [...] lipca 2008 roku, będzie miało istotny wpływ na rozstrzygnięcie niniejszej skargi.

Organ w odpowiedzi na skargę wniósł o jej nieuwzględnienie – podtrzymując dotychczasową argumentację.

Podkreślił, iż mając na uwadze załączoną do podania o udzielenie prawa ochronnego na znak towarowy odbitkę, w sytuacji, gdy skarżąca nie określiła, w jaki sposób kolory wypełniają powierzchnię znaku, odczytał – że chodzi o podział pionowy na dwie części oraz dostrzegł dwa prostokąty położone obok siebie. Urząd zastosował klasyfikację w odniesieniu do odbitki znaku (tj. tego, co było widoczne na załączonej odbitce przedmiotowego znaku).

Z uwagi na powyższe w ocenie organu, sporne klasy wiedeńskie (25.05.01 i 26.04.02) zostały omyłkowo opuszczone w decyzji z dnia [...]05.2008 r., a ponieważ z dokumentacji wynika, iż powinny być w niej wskazane, organ dokonał sprostowania wskazanej decyzji.

Pismem z dnia [...] kwietnia 2011 r. skarżąca uzupełniła argumentację zawartą w skardze. Ustosunkowując się do twierdzeń Urzędu Patentowego zawartych w odpowiedzi na skargę podniosła, iż "chybione jest twierdzenie organu, jakoby uzupełnienie decyzji o dwie klasy wiedeńskie, które nota bene zmieniają charakter znaku, wynikało z dokumentów zebranych w aktach sprawy, gdyż zgłoszenie dotyczyło wyłącznie kombinacji dwóch kolorów; nie było ze strony skarżącej mowy ani o prostokątach, ani o podziałach.

Zdaniem skarżącej wprowadzona zmiana ma charakter merytoryczny, gdyż nadaje znakowi graficzny charakter, wbrew intencji zgłaszającego.

Nadto – fakt wprowadzenia w decyzji zmiany na etapie po złożeniu wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy uniemożliwił stronie odniesienie się do zmodyfikowanej w ten sposób decyzji. Sprostowanie decyzji było de facto reakcją na złożony środek odwoławczy, co uzasadnia stwierdzenie nieważności postanowienia.

Na rozprawie w dniu 21 kwietnia 2011 r. pełnomocnik skarżącej cofnął wniosek o zawieszenie postępowania.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga jest uzasadniona.

Zarówno doktryna prawa, jak i orzecznictwo sądowoadministracyjne stoją na restrykcyjnym stanowisku, iż dopuszczalność sprostowania "błędu pisarskiego i rachunkowego" w trybie art. 113 k.p.a. jest zdeterminowana przesłanką "oczywistości" tego błędu.

Wynika to z założenia, że sprostowanie nie może w żadnym wypadku prowadzić do zmiany merytorycznej orzeczenia, którego dotyczy.

"Oczywistość błędu pisarskiego, rachunkowego czy też innego wynikać powinna bądź z natury samego błędu, bądź z porównania rozstrzygnięcia z uzasadnieniem, z treścią wniosku czy też innymi okolicznościami. Oczywista omyłka w rozumieniu wyżej wymienionego przepisu to widoczne, niezgodne z zamierzonym, niewłaściwe użycie wyrazu, widocznie mylna pisownia czy też opuszczenie jakiegoś wyrazu" (uzasadnienie wyroku NSA z dnia 10 lutego 1994 r., SA/Kr 723/93, ONSA 1995, nr 2, poz. 65); d) "Błąd rachunkowy oznacza omyłkę w wykonaniu działania matematycznego, a błąd pisarski to widoczne, wbrew zamierzeniu organu, niewłaściwe użycie wyrazu, widocznie mylna pisownia albo widoczne niezamierzone opuszczenie jednego lub więcej wyrazów. Na równi z błędami pisarskimi i rachunkowymi potraktowano inne oczywiste omyłki" (wyrok NSA z dnia 23 kwietnia 2001 r., II SA 863/00, Lex nr 75522) oraz błędy popełnione w zakresie sprecyzowania danych strony przez określenie miejsca i daty jej urodzenia oraz miejsca zamieszkania (wyrok NSA z dnia 20 marca 2008 r., II OSK 258/07, Lex nr 505247)" (komentarz bieżący do art. 113 k.p.a. A. Wróbel, Lex/el 2010).

Jak podkreślił Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 20 lipca 2010 r. (sygn. akt: I OSK 323/10, Lex nr 595344), "Przedmiotem sprostowania w trybie określonym w art. 113 § 1 k.p.a. mogą być wyłącznie "błędy pisarskie i rachunkowe" oraz "inne oczywiste omyłki". Błąd rachunkowy oznacza omyłkę w wykonaniu działania matematycznego, natomiast za błąd pisarski uważa się widoczne, niezamierzone niewłaściwe użycie wyrazu, mylną pisownię, czy też opuszczenie jakiegoś wyrazu (por. wyroki NSA z dnia 10 lutego 1994 r., SA/Kr 723/93, ONSA 1995/2/65, z dnia 23 kwietnia 2001 r., II SA 863/00, opublikowany zbiór Lex Nr 75522). Istotną cechą błędu stanowiącą normę dopuszczalności sprostowania jest jego oczywistość. Może ona wynikać bądź z natury samego błędu, bądź też z porównania rozstrzygnięcia z uzasadnieniem, treścią wniosku, czy też innymi okolicznościami. Omyłka pisarska to między innymi widoczne, wbrew zamierzeniu organu, niewłaściwe użycie wyrazów, zwrotów Oczywistość tego rodzaju błędu można stwierdzić, porównując treść decyzji z zawartymi w aktach sprawy dokumentami".

W niniejszej sprawie mamy do czynienia z sytuacją, w której zgłaszająca znak towarowy spółka złożyła wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy zakończonej decyzją o udzieleniu prawa ochronnego na ten znak, podnosząc m.in., iż Urząd Patentowy błędnie wskazał w decyzji rodzaj znaku, określając go jako "graficzny", podczas gdy zgłoszony został "abstrakcyjny znak barwny" (kompozycja kolorystyczna) i wnosząc o zmianę decyzji w zakresie właściwego wskazania rodzaju znaku oraz pełnego jego opisu, zgodnie ze zgłoszeniem.

Postanowienie o sprostowaniu nieostatecznej decyzji o udzieleniu prawa ochronnego poprzez dodanie pominiętych symboli klasyfikacji wiedeńskiej: 25.05.01 i 26.04.02 de facto dotyczy istotnego w sprawie zagadnienia zakresu na jaki winna być udzielona ochrona na znak zgłoszony przez stronę.

Dodane zaskarżonymi postanowieniami symbole określają kształt znaku, o którym brak jest mowy w podaniu o udzielenie ochrony. Urząd "doprecyzował" zatem treść decyzji z dnia [...] maja 2008 r. poprzez wskazanie kształtu znaku towarowego objętego zgłoszeniem.

Należy przy tym zauważyć, iż uczynił to, odnosząc się do figury prostokąta, opisując formę wizualną odbitki załączonej do podania o udzielenie prawa ochronnego. Tymczasem odbitka posiada własną formę, niezależną od formy samego znaku towarowego.

Forma, kształt i wymiary odbitki regulowane są przepisami Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z 8 lipca 2002 r. w sprawie dokonywania i rozpatrywania znaków towarowych (Dz. U. z 24 lipca 2002 r., Nr 115, poz. 998) - § 9. Nie ma podstaw, aby wyciągnąć wnioski co do kształtu znaku tylko i wyłącznie na podstawie prostokątnego kształtu odbitki.

Sąd doszedł do przekonania, iż działanie Urzędu wykroczyło poza ramy dopuszczalne normą art. 113 k.p.a. gdyż w niedopuszczalny sposób zawęża zakres ochrony udzielonej na znak towarowy [...].

Z uwagi na powyższe, w myśl art. 145 § 1 ust. 1 lit. c ppsa. Stwierdzając, iż naruszenie prawa miało istotny wpływ na wynik sprawy – Sąd orzekł jak w sentencji.

Orzeczenie o kosztach znajduje oparcie w art. 200 ppsa.