Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Władysław Kulon (sprawozdawca) Sędziowie: Sędzia WSA Adam Habuda Sędzia WSA Wojciech Śnieżyński Protokolant: sekretarz sądowy Aneta Januszkiewicz po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 8 listopada 2022 r. sprawy ze skargi J.S. na decyzję Dolnośląskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego we Wrocławiu z dnia 30 marca 2022 r., nr GK-ONG.7221.4.2022.BM. w przedmiocie aktualizacji informacji zawartych w ewidencji gruntów i budynków oddala skargę w całości.

Decyzją z dnia 13 stycznia 2022 r. Nr 0BG.6620.17.2021, podjętą na podstawie art. 24 ust. 2c w związku z art. 24 ust. 2a pkt 1 lit. c, pkt 2 i ust. 2b pkt 1 lit. h ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2021 r. poz. 1990 ze zm.; zwana dalej "P.g.k.") oraz art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks dostępowania administracyjnego (Dz. U. z 2021 r. poz. 735 ze zm.; zwana dalej "K.p.a."), po rozpatrzeniu wniosku K.B. i R.B. z dnia 16 lutego 2021 r., w którym zażądano w związku ze zmianą przebiegu granic oraz powierzchni należącej do nich działki nr [...] wynikłej z pracy geodezyjnej prowadzonej przez firmę G., polegającej na wznowieniu i wyznaczeniu punktów granicznych, przywrócenia powierzchni oraz przebiegu granic wynikających z prawomocnej decyzji rozgraniczeniowej z roku 1999 (powinno być 1997), Starosta G. orzekł o odmowie aktualizacji informacji zawartych w bazie danych ewidencji gruntów i budynków, polegających na przywróceniu powierzchni wyżej wymienionej działki położonej w obrębie Ż. miasta G., jaka wynikała z decyzji rozgraniczeniowej z roku 1997.

Uzasadniając swoje stanowisko, po szczegółowym przedstawieniu przebiegu postępowania administracyjnego, organ pierwszej instancji wskazał, że przepisy art. 24 ust. 2a i 2b P.g.k. określają podstawę aktualizacji informacji zawartych w ewidencji gruntów i budynków oraz tryb takiej aktualizacji. Informacje te podlegają aktualizacji, co może odbywać się z urzędu lub na wniosek stron (art. 24 ust. 2a pkt 1 i pkt 2 P.g.k.). Z urzędu aktualizacja może się odbywać, jeżeli zmiany takie wynikają z przepisów prawa, dokumentów dostarczanych przez sądy, notariuszy, organy administracji publicznej lub jeżeli wynikają one z materiałów zasobu (art. 24 ust. 2a pkt 1 lit. c P.g.k.) albo wykrycia błędnych informacji. Aktualizacja może nastąpić w drodze czynności materialno-technicznej na podstawie, m.in. dokumentacji geodezyjnej przyjętej do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego (art. 24 ust. 2b pkt 1 lit. h P.g.k.). Powyższe oznacza, zdaniem Starosty, że w przypadku składania wniosku o dokonanie jakichkolwiek zmian w bazie danych ewidencji gruntów i budynków należy do wniosku dołączyć stosowną dokumentację geodezyjną przyjętą do Państwowego Zasoby Geodezyjnego i Kartograficznego (dalej "PZGiK"). W przypadku, gdy staroście zostanie dostarczona dokumentacja geodezyjna sporządzona w wyniku pracy geodezyjnej, która została przyjęta do PZGiK, to nie ma potrzeby wydawania decyzji administracyjnej zatwierdzającej opisane zmiany danych ewidencyjnych a dokonuje się tego w trybie czynności materialno-technicznej. W zaistniałym stanie faktycznym, jak wskazał Starosta, firma G. wykonała prace geodezyjne zgłoszone i zarejestrowane w Powiatowym Ośrodku Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w G. (dalej "PODGiK") pod nr PODGiK.6640.750.2020, które polegały na wyznaczeniu punktów granicznych ujawnionych uprzednio w ewidencji gruntów i budynków. Operat techniczny po weryfikacji uzyskał pozytywny wynik i został przyjęty do PZGiK. Do operatu wykonawca dołączył wykazy zmian danych ewidencyjnych dotyczących działek nr [...] i [...]. Zmiany te zostały w trybie czynności materialno-technicznej wprowadzone do bazy danych ewidencji, eliminując tym samym błędne zapisy dotyczące powierzchni przedmiotowych działek. Po aktualizacji zapisów w ewidencji zawiadomiono strony o wprowadzonych zmianach. Nie było konieczności wydawania decyzji administracyjnej zatwierdzającej zmiany, jakie wynikały z dokumentacji przyjętej do PZGiK.

Jak dalej wskazał organ pierwszej instancji, z obowiązujących przepisów wynika, że organ prowadzący ewidencję gruntów i budynków rejestruje w bazie danych stany prawne i faktyczne w oparciu o określone dokumenty. Ewidencja jest zatem zbiorem informacji, a sam rejestr odzwierciedla dane wynikające z przedłożonych organowi dokumentów. Pomimo kilkukrotnego informowania stron oraz wezwania do uzupełnienia wniosku z dnia 16 lutego 2021 r., strony nie dołączyły dokumentacji geodezyjnej odzwierciedlającej żądane zmiany. Wobec tego organ zmuszony został ostatecznie zastosować art. 24 ust. 2c P.g.k. Bez wymaganej dokumentacji geodezyjnej – jak wskazano - niemożliwe jest dokonanie aktualizacji zapisów w bazie danych ewidencji, które są przedmiotem żądania wnioskodawców. Strony nie uzupełniły wniosku o dokumentację geodezyjną, wymaganą prawem.

Od powyższej decyzji odwołanie wniósł R.B., wskazując, że jego żądanie o przywrócenie powierzchni działki oraz przebiegu granic wynikających z decyzji rozgraniczeniowej z roku 1997 zostało rozpatrzone na jego niekorzyść, zaniżając wartość nieruchomości. Powierzchnia działki nr [...] została pomniejszona o 10 m2, poprzez przesunięcie znaku granicznego operatem technicznym firmy G. wbrew technicznym jak i opisowym danym zawartym w decyzji rozgraniczeniowej.

Po rozpatrzeniu wniesionego odwołania, Dolnośląski Wojewódzki Inspektor Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego decyzją z dnia 30 marca 2022 r. Nr GK-ONG.7221.4.2022.BM, działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 2 K.p.a. oraz art. 7b pkt 2 P.g.k., uchylił zaskarżoną decyzję w całości i orzekł o aktualizacji danych ewidencji gruntów i budynków co do działki nr [...], polegającej na wykazaniu przebiegu granicy działki nr [...] na podstawie dokumentacji geodezyjnej przyjętej do PZGiK sporządzonej na potrzeby postępowania rozgraniczeniowego, zaewidencjonowanej pod numerem P.0203.2019.667.

W uzasadnieniu swojego rozstrzygnięcia organ drugiej instancji, przywołując treść przepisów stanowiących podstawę prawną decyzji, tj. P.g.k. oraz rozporządzenia Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii z dnia 27 lipca 2021 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz. U. z 2021 r. poz. 1390), stwierdził, że zgromadzona dokumentacja wskazuje, iż B. i J.S., na mocy aktu notarialnego rep. [...] z dnia 9 stycznia 1979 r., nabyli prawo użytkowania wieczystego ruchomości oznaczonej jako działka nr [...] o powierzchni 304 m2 położonej w obrębie Ż. miasta G.. W wyniku realizacji pracy geodezyjnej, dotyczącej modernizacji operatu ewidencji gruntów i budynków na obiekcie - miasto G. II etap obręb nr 9 Ż. - nastąpiła aktualizacja danych ewidencyjnych w zakresie zmiany numeracji działek, która spowodowała, iż w ewidencji w miejsce działki nr [...] ujawniono działkę nr [...]. Następnie, na mocy decyzji Przewodniczącego Zarządu Gminy G. nr WPG.DGG.IV.72291-52/2002 z dnia 21 października 2002 r., wydanej na podstawie art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 26 lipca 2001 r. o nabywaniu przez użytkowników wieczystych prawa własności nieruchomości (Dz.U. Nr 113, poz. 1209), B. i J.S. nabyli prawo własności nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym, oznaczonej jako działka nr [...] o powierzchni 300 m2. Natomiast działka nr [...] stanowi wspólną własność K.B. i R.B. z udziałami po 1/2, nabytą na podstawie aktu notarialnego nr rep. [...] z dnia 27 października 2017 r., którym nabyli oni nieruchomość oznaczoną jako działki ewidencyjne nr [...] i [...] o łącznej powierzchni 0,0490 ha wraz z budynkiem mieszkalnym o powierzchni zabudowy 216,59 m2.

Ponadto, z akt sprawy wynika, iż granica pomiędzy działkami nr [...] i [...] została ustalona w ramach postępowania rozgraniczeniowego, zatwierdzonego decyzją Kierownika Urzędu Rejonowego w G. z dnia 4 listopada 1997 r. nr GG.7410-4/14/97. Na mocy tej decyzji ustalono granice dla nieruchomości położonych w G. przy ul. [...], oznaczonych następującymi numerami działek: [...] i [...]. Integralną część tej decyzji stanowi protokół graniczny wraz ze szkicem granicznym (s. 4 protokołu), sporządzony w dniu 2 października 1997 r. przez uprawnionego geodetę, w ramach pracy geodezyjnej wykonanej przez G. z o.o. (dalej "G."). Wyniki tej pracy geodezyjnej zawarto w operacie technicznym zaewidencjonowanym w PZGiK pod numerem P.0203.2019.667. W punkcie 11 protokołu granicznego z dnia 2 października 1997 r., zawierającym opis przebiegu granicy, zapisano "Przebieg granicy na odcinkach oznaczonych na szkicu granicznym w następujący sposób ... linia graniczna A-B, D-C, A-D, E-P, F-N, G-M, H-L, I-K, J-C oznaczona na szkicu kolorem czerwonym przebiega po trwałych elementach zagospodarowania terenu, ustalono na podstawie zgodnego oświadczenia stron". Równocześnie w punkcie 9.2 protokołu widnieje następujący zapis odzwierciedlający oświadczenia stron dotyczące przebiegu granic: "właściciele działek położonych przy ul. [...] wnoszą o regulację granic po istniejących ścianach (wewnętrznych) budynków". Ponadto w punkcie 12 protokołu zawarto następujący opis stabilizacji ustalonych punktów granicznych: "Linia graniczna A-B przebiega po trwałym ogrodzeniu, Linia graniczna A-D zastabilizowano palami. Punkty P, N, M, L, K, C zastabilizowano palami Punkty na linii granicznej A-B są słupkami ogrodzenia". Zarówno na szkicu granicznym (s. 4 protokołu granicznego) jak i szkicu polowym nr 2 wykazane zostało, iż odległość pomiędzy punktami granicznymi - C i 1278 (3174 i 1278 oznaczenia na szkicu polowym) wyznaczającymi południową granicę działki nr [...] wynosi 12,45 m, a odległość pomiędzy punktami granicznymi - K i C (3173 i 3174 oznaczenia na szkicu polowym) wyznaczającymi południową granicę działki nr [...] wynosi 8,82 m. W efekcie przeprowadzonego rozgraniczenia granicę pomiędzy działkami nr [...] a [...] wyznaczały punkty graniczne o numerach 3160, 3162, 3174. W czynnościach rozgraniczenia nieruchomości uczestniczył ówczesny właściciel nieruchomości - Gmina G. oraz użytkownicy wieczyści, w tym m.in. J.S. oraz W. i A.C. (współużytkownicy wieczyści działki nr [...]). Fakt ten potwierdzają podpisy na stronie 6 protokołu. Strony uznały ustalone granice za obowiązujące i nie zgłosiły zastrzeżeń do ich przebiegu. W wyniku przeprowadzonego rozgraniczenia nastąpiła aktualizacja ewidencji gruntów i budynków w zakresie przebiegu granic oraz powierzchni poszczególnych działek ewidencyjnych, co potwierdza wykaz zmian gruntowych sporządzony w październiku 1997 r., wchodzący w skład operatu technicznego P.0203.2019.667. Z treści tegoż wykazu wynika, że zmianie uległy m.in. powierzchnie działek nr [...] i [...] w następujący sposób:

1. stan dotychczasowy działki nr [...] - powierzchnia 0,0304 ha,

2. stan nowy działki nr [...] - powierzchnia 0,0300 ha,

3. stan dotychczasowy działki nr [...] - powierzchnia 0,0321 ha,

4. stan nowy działki nr [...] - powierzchnia 0,0388 ha.

Dane wynikające z dokumentacji postępowania rozgraniczeniowego (operat techniczny) zostały ujawnione w księgach wieczystych prowadzonych dla nieruchomości oznaczonych jako działki nr [...] i [...].

Kolejną pracą geodezyjną, która dotyczyła przebiegu granicy pomiędzy działkami nr [...] i [...], było wznowienie znaków granicznych/wyznaczenie punktów granicznych działek nr [...] i [...] (zgłoszenie pracy nr PODGiK.6640.611.2019), zrealizowane przez wykonawcę E.. Wyniki tej pracy zostały zawarte w operacie technicznym zaewidencjonowanym w PZGiK pod numerem P.0203.2020.446. Wyznaczenie położenia punktów granicznych działki nr [...] nastąpiło w oparciu o dokumentację geodezyjną zawartą w operatach technicznych znajdujących się w PZGiK, oznaczonych numerami P.0203.2019.667 i P.0203.2019.666. Materiał zasobu oznaczony identyfikatorem P.0203.2019.667 obejmuje wyniki pracy geodezyjnej dotyczącej rozgraniczenia nieruchomości oznaczonych następującymi numerami działek: [...] i [...], natomiast materiał oznaczony identyfikatorem P.0203.2019.666 obejmuje wyniki pracy geodezyjnej związanej z podziałem nieruchomości oznaczonych jako działki nr [...], [...] i [...] a następnie połączeniem nowo wydzielonych działek nr [...] i utworzeniem nowej działki oznaczonej nr [...]. W czynnościach wznowienia znaków granicznych/wyznaczenia punktów granicznych, w ramach pracy geodezyjnej identyfikatorze zasobu P.0203.2020.446, uczestniczyli właściciele działek nr [...] i [...], w tym J.S. i R.B.. Fakt ten potwierdzają podpisy zamieszczone w punkcie 8 protokołu sporządzonym w dniu 6 sierpnia 2019 r. Z protokołu tego, w szczególności z treści opisu przebiegu granic (pkt 10) oraz szkicu wznowionych znaków granicznych/wyznaczonych punktów granicznych (pkt 14 protokołu), wynika, że przebieg granicy pomiędzy działką nr [...] a [...] wyznaczają punkty graniczne nr 3160, 3162 i 3174, których położenie wyznaczono na podstawie danych zawartych w operacie technicznym zaewidencjonowanym pod numerem P.0203.2019.667 (pkt 6 protokołu). Ponadto, na szkicu wykazane zostało, iż odległość pomiędzy punktami granicznymi - 3174 i 1278, wyznaczającymi południową granicę działki nr [...], wynosi 12,45 m. Wyznaczone w ten sposób punkty oznaczono farbą. Zapisy zawarte w pkt. 11 protokołu wskazują, że zarówno J.S. jak i R.B. nie wnosili zastrzeżeń do opisu przebiegu wznawianych granic zamieszczonego w punkcie 10 protokołu. Jak zauważył w tym miejscu organ, realizacja pracy geodezyjnej objętej zgłoszeniem PODGiK.6640.611.2019 (materiał zasobu nr P.0203.2019.667) nie wywołała zmian w danych ewidencji gruntów i budynków, zarówno w zakresie powierzchni działek nr [...] i [...] jak i współrzędnych punktów granicznych nr 3160. 3162 i 3174, wyznaczających przebieg granicy pomiędzy tymi działkami w stosunku do danych ujawnionych w ewidencji na podstawie wyników pracy geodezyjnej dotyczącej rozgraniczenia nieruchomości.

Ponadto, do PZGiK wpłynęły wyniki pracy geodezyjnej objętej zgłoszeniem nr PODGiK.6640.750.2020 zrealizowanej przez wykonawcę – G.. Praca dotyczyła wznowienia znaków granicznych/wyznaczenia punktów granicznych/ustalenia przebiegu granic działki nr [...]. Wyniki tej pracy geodezyjnej zostały przyjęte do PZGiK i zaewidencjonowane pod numerem P.0203.2020.1792. W czynnościach wznowienia uczestniczyli: przedstawiciel Gminy G. oraz współwłaściciel działki nr [...]. Pozostałe strony, w tym K.B. i R.B., nie stawili się pomimo prawidłowego zawiadomienia. W treści punktu 5 protokołu "wyznaczenia punktów granicznych ujawnionych uprzednio w ewidencji gruntów i budynków", sporządzonego w dniu 28 października 2020 r. przez uprawnionego geodetę, widnieje zapis: "Wyznaczenie punktów granicznych wykonano w oparciu o dane zawarte w operacie ewidencji gruntów i budynków obrębu ewidencyjnego Ż. oraz operatu rozgraniczeniowego 9-12/1997 (P.0203.2019.667) - w związku z wykryciem błędu we współrzędnych punktów granicznych wyznaczenia punktów granicznych dokonano w oparciu o część opisową protokołu granicznego co przedstawia także załącznik nr 1 do protokołu". Owym załącznikiem jest kopia rzutu parteru budynku zlokalizowanego na działce nr [...] z pozwolenia na budowę z dnia 31 marca 1979 r. nr 24/79. Równocześnie na szkicu określającym położenie wyznaczonych punktów granicznych (pkt 8 protokołu z dnia 28 października 2020 r.) wykazano, że odległość pomiędzy punktami granicznymi - 3174 i 1278, wyznaczającymi południową granicę działki nr [...], wynosi 11,49 m, a odległość pomiędzy punktami granicznymi - 3173 i 3174, wyznaczającymi południową granicę działki nr [...], wynosi 9,80 m. Zatem wykazane odległości są odmienne od miar z dokumentacji z rozgraniczenia tej nieruchomości (odległości te powinny wynosić odpowiednio 12,45 m i 8,82 m). Ponadto w sprawozdaniu technicznym z realizacji pracy geodezyjnej nr PODGiK.6640.750.2020 sporządzonym w dniu 3 listopada 2020 r. wykonawca opisując sposób realizacji pracy, zawarł następujące wyjaśnienia: "Szkic nr 1 (pomiar uzupełniający) w operacie rozgraniczeniowym jest niejasny i nieczytelny – nie wiadomo jak zostały pomierzone ściany wewnętrzne budynków, dlatego też wykonano pomiar kontrolny wszystkich niezbędnych szczegółów i na ich podstawie wyliczono ponownie współrzędne punktów granicznych 3174 i 3162 (jako 3174np i 3162/p1). W wyniku analizy stwierdzono, że współrzędne punktów granicznych o nr 3174 i 3162 wywodzące się z operatu rozgraniczeniowego 9-12/1997 (P.0203.2019.667) są błędne - nie realizują części pisemnej protokołu granicznego tego operatu, w którym zapisano, że stan spokojnego użytkowania jest przedłużeniem ścian budynków i granica powinna przebiegać po trwałych elementach zagospodarowania terenu-ścianach wewnętrznych (konstrukcyjnych budynków. (...) Cała analiza, pomiar w terenie i obliczenia miały na celu wyeliminowanie błędów i doprowadzenie do zgodności pomiędzy częścią opisową protokołu granicznego a współrzędnymi graniczników, które są wynikiem pomiaru w terenie i obliczeń na jego podstawie, oraz wyznaczenia punktów granicznych w terenie. Z uwagi na fakt, iż punktom granicznym o nr 3174 i 3162 nadano nowe współrzędne - wyliczono ponownie powierzchnię działki nr [...] oraz przylegającej do niej nr [...]. Obliczono ponownie powierzchnie budynków o ID:351 oraz 43 zgodnie z pozwoleniem na budowę nr 24/79 z dn. 31.03.1979r. (...) Sporządzono wykazy zmian danych ewidencyjnych dotyczące działek i budynków". Jednocześnie z treści zawiadomienia o zmianie w danych ewidencji gruntów i budynków z dnia 4 stycznia 2021 r. wynika, że Starosta dokonał aktualizacji ewidencji na podstawie wyników pracy geodezyjnej PODGiK.6640.750.2020, poprzez zmianę powierzchni działek nr [...] i [...] oraz zmianę danych technicznych budynku o Id 020301_1.0009.351 zlokalizowanego na działce nr [...], i budynku o Id 020301_1.0009.43 zlokalizowanego na działce nr [...]. W ramach aktualizacji w miejsce dotychczasowej powierzchni działki nr [...] - 0,0300 ha wpisano powierzchnię 0,0310 ha, natomiast w miejsce dotychczasowej powierzchni działki nr [...] - 0,0388 ha - 0,0378 ha. Ponadto, w miejsce dotychczasowej powierzchni zabudowy budynku o Id 020301_1.0009.351 - 93 m2 wpisano powierzchnię zabudowy 91 m2, natomiast w miejsce dotychczasowej powierzchni zabudowy budynku o Id 020301_1.0009.43 - 93 m2 – powierzchnię zabudowy 94 m2.

Zważywszy na przedstawione w zaskarżonej decyzji przepisy prawa oraz stan faktyczny sprawy, DINGiK stwierdził, że kwestionowana decyzja organu pierwszej instancji nie może ostać się w obrocie prawnym, bowiem Starosta niewłaściwie zastosował przepisy prawa materialnego w zakresie prowadzenia ewidencji gruntów i budynków w odniesieniu do ustalonego stanu faktycznego sprawy. W ocenie organu odwoławczego Starosta rozpoznając wniosek z dnia 16 lutego 2021 r., naruszył art. 24 ust. 2a pkt 1 lit. d P.g.k. poprzez brak jego zastosowania. Organ powinien bowiem, w ramach prowadzonego postępowania, w sposób rzetelny ustalić stan sprawy i rozpoznać zasadność złożonego przez wniosku. A w przypadku wykrycia błędnych informacji, dokonać aktualizacji ewidencji gruntów i budynków w odpowiednim zakresie. Natomiast organ pierwszej instancji nie ocenił w sposób właściwy zasadności aktualizacji ewidencji w zakresie, w jakim wniesiono w tym piśmie. Starosta uznał bowiem, iż ewidencja nie zawiera błędnych danych ewidencyjnych dotyczących działki nr [...] w zakresie przebiegu jej granic oraz powierzchni a aktualizacja na podstawie dokumentacji geodezyjnej z pracy geodezyjnej PODGiK.6640.750.2020, obejmującej wznowienie znaków granicznych/wyznaczenie punktów granicznych działki nr [...], była zasadna. Starosta nie dostrzegł, że dane ewidencyjne dotyczące położenia punktów granicznych działki nr [...], wynikające z dokumentacji geodezyjnej z powyższej pracy geodezyjnej, przeczą ustaleniom wynikającym z dokumentacji przyjętej do PZGiK sporządzonej na potrzeby postępowania rozgraniczeniowego. Analiza dokumentacji zaewidencjonowanej w PZGiK pod numerem P.0203.2020.1792 wskazuje, że nastąpiło ponownie ustalenie położenia punktów granicznych nr 3162 i nr 3174 pomiędzy działką nr [...] a [...]. Świadczy o tym zarówno zapis w pkt. 9 protokołu z wyznaczenia punktów granicznych ujawnionych uprzednio w ewidencji gruntów i budynków z dnia 28 października 2020 r. jak i dane zawarte na szkicu określającym położenie wyznaczenia punktów granicznych (pkt 8 protokołu). Jak zauważył organ, z wyznaczeniem punktów granicznych mamy do czynienia wówczas, gdy na podstawie dokumentacji znajdującej się w PZGiK możemy, w sposób jednoznaczny, określić położenie punktów granicznych. Zatem zarówno opis przebiegu granicy jak i miary wyznaczające położenie punktów granicznych zawarte w protokole z wyznaczenia punktów granicznych powinny odpowiadać opisowi i miarom z dokumentacji, w ramach której ustalono pierwotne położenie tych punktów granicznych, tj. dokumentacji z rozgraniczenia nieruchomości. Natomiast analiza dokumentacji z pracy geodezyjnej PODGiK.6640.750.2020 wskazuje, że przy wyznaczaniu położenia punktów granicznych nr 3162 i 3174 nie uwzględniono w pełni danych z rozgraniczenia nieruchomości. Co więcej, uznano, co wpisano w sprawozdaniu z dnia 3 listopada 2020 r., że "współrzędne punktów granicznych nr 3174 i 3162 wywodzące się z operatu rozgraniczeniowego 9-12/1997 (P.0203.2019.667) są błędne - nie realizują części pisemnej protokołu granicznego". Z treści tych dokumentów wynika, że wyznaczono nowe położenie punktu granicznego nr 3174. A zatem uległa zmianie odległość pomiędzy punktami granicznymi 3174 i 1278. Na szkicu z rozgraniczenia nieruchomości odległość pomiędzy punktami granicznymi nr 3174 i 1278 wynosi 12.45 m, natomiast na szkicu z wyznaczenia punktów granicznych (materiał zasobu P.0203.2020.1792) odległość pomiędzy tymi punktami wynosi 11,49 m. Również opis przebiegu granic w tych dokumentacjach jest odmienny. Opis sporządzony w protokole wyznaczenia punktów granicznych z dnia 28 października 2020 r. przeczy ustaleniom protokołu granicznego z dnia 2 października 1997 r. , z treści którego wynika, że granica pomiędzy działką nr [...] a [...] przebiega po trwałych elementach zagospodarowania terenu, natomiast z treści protokołu wyznaczenia punktów granicznych (pkt 5) sporządzonego w dniu 8 października 2020 r. - że "Punkt granicznych nr 3162 leży na środku (w osi) ściany konstrukcyjnej (...). Punkt 3174 leży na przecięciu przedłużenia ściany wewnętrznej - konstrukcyjnej budynku z linią graniczną 3173 -1278". Ponadto, treść szkicu podstawowego sporządzonego w dniu 20 lipca 2020 r. wskazuje, że ustalono nowe położenie punktów granicznych 3162 i 3174, co spowodowało, że obecnie w bazie ewidencji gruntów i budynków przebieg granicy pomiędzy działką nr [...] a [...] wykazany jest jako linia łącząca punkty oznaczone numerami 3162/pl i 3174np znajdujące się w osi konstrukcyjnej wspólnej ściany dla budynku zlokalizowanego na działce nr [...] i [...]. Tak wykazany przebieg granicy pomiędzy tymi działkami stoi w sprzeczności z dokumentacją geodezyjną z rozgraniczenia nieruchomości. Zatem w wyniku aktualizacji ewidencji na podstawie danych z dokumentacji stanowiącej materiał zasobu P.0203.2020.1792 nastąpiło nieuprawnione przeniesienie własności części działki nr [...] wraz z częścią budynku o ID 020301 1.0009.116, na rzecz współwłaścicieli działki nr [...].

W świetle powyższego organ odwoławczy uznał za uzasadniony zarzut zawarty w odwołaniu dotyczący niewłaściwego rozpoznania wniosku o aktualizację ewidencji gruntów i budynków z dnia 16 lutego 2021 r., poprzez usunięcie zmian w ewidencji gruntów i budynków wywołanych realizacją pracy geodezyjnej PODGiK.6640.750.2020. Starosta aktualizując ewidencję na podstawie wyników pracy geodezyjnej PODGiK.6640.750.2020, dokonał zmiany przebiegu granicy pomiędzy działką nr [...] a [...] z naruszeniem zasad w zakresie prowadzenia ewidencji. Na skutek aktualizacji danych ewidencji wynikających z dokumentacji geodezyjnej, obejmującej rozgraniczenie nieruchomości stanowiącej materiał PZGiK P.0203.2020.1792, nastąpiło naruszenie stanu prawnego granicy nieruchomości pomiędzy tymi działkami, ustalonego ostateczną decyzją z dnia 4 listopada 1997 r. podjętą w trybie postępowania rozgraniczeniowego.

Skargę na powyższą decyzję wniósł J.S., wskazując w niej, że zaskarża decyzję DWINGiK w całości w związku z nieuznaniem rozdziału działek nr [...] i [...] dokonanego przez G. w roku 2020 i nieuwzględnieniem błędu powstałego przy rozgraniczeniu tych działek powstałego podczas rozgraniczenia w roku 1997. Podnosząc powyższe zarzuty, skarżący wniósł o uwzględnienie skargi i uchylenie zaskarżonej decyzji w całości oraz o uznanie decyzji organu pierwszej instancji.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie, podtrzymując stanowisko w sprawie.

Następnie w piśmie z dnia 14 września 2022 r. pełnomocnik strony skarżącej podniósł, że stanowisko przedstawione przez organ zarówno w skarżonej decyzji jak i odpowiedzi na skargę należy uznać za błędne, co jest konsekwencją naruszenia przepisów prawa materialnego, tj. art. 24 ust. 2b pkt 1 lit. h P.g.k. przez błędną ich wykładnię i uznanie, że dokonanie aktualizacji informacji zawartych w ewidencji gruntów i budynków w drodze czynności materialno-technicznej na podstawie wniosku i wskazanej w nim dokumentacji geodezyjnej wynika z dokumentacji przyjętej do PZGiK, podczas gdy nie można w ten sposób naruszać prawa własności ujawnionego m.in. w księdze wieczystej. Z art. 24 ust. 2b P.g.k. wynika, że czym innym jest czynność materialno-techniczna przyjęcia dokumentacji geodezyjnej do PZGiK a czym innym aktualizacja informacji zawartych w ewidencji gruntów i budynków, która może być dokonana m.in. na podstawie wniosku zainteresowanego podmiotu (art. 24 ust. 2b pkt 1 lit. h P.g.k.). Wniosek z art. 24 ust. 2b pkt 1 lit. h P.g.k., iż przyjęcie dokumentacji do PZGiK jest równoznaczne z aktualizacją informacji zawartych w ewidencji, jest nieusprawiedliwiony i nie znajduje żadnych podstaw prawnych. Przyjęcie dokumentacji nie wywołuje skutków w zakresie zmiany danych w ewidencji gruntów i budynków. Przyjmowanie dokumentacji obrazującej zakończone prace geodezyjne jest zadaniem administracyjnym starosty uregulowanym szczegółowo w art. 12b P.g.k., nakierowanym na weryfikację poprawności wykonanych prac geodezyjno-kartograficznych, które kończy się: czynnością materialno-techniczną przyjęcia opracowań do zasobu, odmową ich przyjęcia w drodze decyzji administracyjnej (art. 12b ust. 8 P.g.k.), czynnością (jak należy rozumieć: czynnością materialno-techniczną) nieprzyjęcia opracowań do zasobu spowodowaną negatywną weryfikacją tych opracowań przez organ i brakiem pisemnego stanowiska wykonawcy w tym zakresie albo przedstawieniem takiego stanowiska po upływie ustawowego terminu 14 dni. Samo przyjęcie dokumentacji do zasobów nie prowadzi do automatycznej zmiany zapisów w ewidencji gruntów i budynków. W odniesieniu do dokonania zmian uruchamiane jest odrębne postępowanie, w którym uprzednie przyjęcie dokumentacji do zasobu nie posiada nawet mocy prejudycjalnej.

Powyższe zgodne jest z konstytucyjnym prawem własności, tak powyżej opisane zadania organu nie mogą naruszać prawa własności ujawnionego m.in. w księdze wieczystej. W kontekście wywodów skargi pełnomocnik zaznaczył, że ewidencja nie rozstrzyga żadnych sporów do gruntów i budynków, zaś organy ewidencyjne nie są uprawnione do weryfikacji dokumentów na podstawie, których dokonują zmian w ewidencji. Co do istniejącego realnie sporu o przebieg granicy między działkami, jak ma to miejsce w niniejszej sprawie, wypowiedział się NSA w wyroku z dnia 13 lutego 2018 r. (I OSK 764/16), wskazując, że organy ewidencyjne działają w sprawie w określonych okolicznościach faktycznych i ich rola jest ograniczona do ewidencjonowania udokumentowanych stanów prawnych. Organy ewidencyjne rejestrują bowiem jedynie stany prawne ustalone w innym trybie lub przez inne organy orzekające. Nie mogą natomiast samodzielnie rozstrzygać o prawach do gruntów oraz przebiegu granic. Ponadto "w sytuacji istniejącego sporu o przebieg granicy między działkami wprowadzenie do ewidencji zmian dotyczących przebiegu granicy między tymi działkami z równoczesnym wpisem o spornym charakterze tej zmiany jest niedopuszczalne. Oznaczałyby to w istocie merytoryczne ustalanie przez organ prowadzący ewidencję przebiegu granicy pomiędzy sąsiadującymi działkami. Granica nieruchomości zaś wyznacza zasięg przysługiwania do niej prawa własności, dlatego spór o tę granicę jest w istocie sporem o zasięg prawa własności, którego rozstrzygnięcie nie należy do postępowania ewidencyjnego, lecz rozgraniczeniowego w sposób określony przez ustawodawcę w art. 29 i nast. P.g.k.".

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu zważył, co następuje:

Stosownie do przepisu art. 1 § 2 w związku z § 1 tego artykułu ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 137 ze zm.) sąd administracyjny sprawuje wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem. Uchylenie decyzji administracyjnej, jak tego domaga się strona skarżąca, następuje tylko w przypadku naruszenia prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy (art. 145 § 1 ust. 1 lit. a P.p.s.a.), naruszenia prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego (art. 145 § 1 ust. 1 lit. b P.p.s.a.) oraz innego naruszenia przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy (art. 145 § 1 ust. 1 lit. c P.p.s.a.). Badając pod tym kątem zaskarżoną decyzję, Sąd uznał, że skarga nie zasługuje na uwzględnienie, bowiem nie doszło do naruszenia prawa, o jakim mowa w przywołanych wyżej przepisach P.p.s.a.

Przedmiotem oceny Sądu w rozpoznawanej sprawie była wydana przez DWINGiK decyzja, którą na podstawie art. 138 § 1 pkt 2 K.p.a. uchylono w całości decyzję organu pierwszej instancji i orzeczono co do istoty sprawy. Podstawę zaś materialnoprawną jej podjęcia stanowi art. 24 ust. 2a pkt 1 lit. d P.g.k.

W pierwszej kolejności należy jednak zwrócić uwagę, że prawidłowo organ drugiej instancji zastosował w sprawie przepis art. 138 § 1 pkt 2 K.p.a. Zgodnie z tym artykułem organ odwoławczy wydaje decyzję, w której m.in. uchyla zaskarżoną decyzję w całości i w tym zakresie orzeka co do istoty sprawy. W rozpatrywanej sprawie podjęcie decyzji kasacyjnej i orzekającej merytorycznie uzasadnione było błędnym stanowiskiem organu pierwszej instancji (jak wynika z uzasadnienia decyzji Starosty) o niemożności dokonania aktualizacji danych w ewidencji gruntów i budynków z uwagi na nieprzedłożenie przez wnioskodawców żadnej dokumentacji mogącej stanowić podstawę dokonania takiej aktualizacji. Co również ważne, kwestionowana decyzja organu pierwszej instancji została – jak słusznie zauważył DWINGiK – podjęta z naruszeniem przepisów prawa materialnego w zakresie prowadzenia ewidencji gruntów i budynków w odniesieniu do ustalonego stanu faktycznego sprawy. Jak słusznie stwierdził organ odwoławczy, Starosta naruszył art. 24 ust. 2a pkt 1 lit. d P.g.k. poprzez brak jego zastosowania, bowiem organ powinien w sposób rzetelny ustalić stan sprawy i rozpoznać zasadność złożonego wniosku, w przypadku zaś wykrycia błędnych informacji, dokonać aktualizacji ewidencji w odpowiednim zakresie. Tymczasem organ pierwszej instancji nie ocenił w sposób właściwy zasadności aktualizacji ewidencji w zakresie, w jakim wniesiono w piśmie z dnia 16 lutego 2021 r. Zdaniem Sądu, podzielając w tym zakresie ocenę dokonaną przez organ odwoławczy, organ pierwszej instancji nieprawidłowo uznał, że ewidencja gruntów i budynków nie zawiera błędnych danych ewidencyjnych dotyczących działki nr [...] w zakresie przebiegu jej granic oraz powierzchni a aktualizacja ewidencji na podstawie dokumentacji geodezyjnej z pracy geodezyjnej PODGiK.6640.750.2020 była zasadna. Ponadto, Starosta nie dostrzegł, że dane ewidencyjne dotyczące położenia punktów granicznych wymienionej działki, które wynikają z pracy geodezyjnej PODGiK.6640.750.2020, są sprzeczne z ustaleniami wynikającymi z dokumentacji sporządzonej na potrzeby postępowania rozgraniczeniowego. Istotne jest jednak, że z analizy dokumentacji z pracy geodezyjnej PODGiK.6640.750.2020 (zapis w pkt. 8 i 9 protokołu) przeprowadzonej przez organ odwoławczy wynika, iż nastąpiło ponownie ustalenie położenia punktów granicznych nr 3162 i nr 3174 pomiędzy działkami nr [...] a [...]. Słusznie zatem organ odwoławczy zauważył, że z wyznaczeniem punktów granicznych mamy do czynienia wówczas, gdy na podstawie dokumentacji znajdującej się w PZGiK możemy, w sposób jednoznaczny, określić położenie punktów granicznych. Zatem zarówno opis przebiegu granicy jak i miary wyznaczające położenie punktów granicznych zawarte w protokole z wyznaczenia punktów granicznych powinny odpowiadać opisowi i miarom z dokumentacji, w ramach której ustalono pierwotne położenie tychże punktów granicznych, tj. dokumentacji z rozgraniczenia nieruchomości. Przy pracy geodezyjnej PODGiK.6640.750.2020 nie uwzględniono natomiast w pełni danych z rozgraniczenia nieruchomości. Zmiany wynikające z tych prac zostały bardzo szczegółowo opisane w zaskarżonej decyzji.

Można by zatem stwierdzić, że to w wyniku aktualizacji informacji zawartych w ewidencji gruntów i budynków dokonanej na podstawie danych z dokumentacji pracy geodezyjnej PODGiK.6640.750.2020 nastąpiło naruszenie stanu prawnego granicy nieruchomości pomiędzy działkami [...] i [...], ustalonego wcześniej decyzją rozgraniczeniową z dnia 4 listopada 1997 r., doszło bowiem – jak zauważył to organ odwoławczy - do nieuprawnionego przeniesienia własności części działki nr [...] wraz z częścią budynku o ID 020301 1.0009.116 na rzecz współwłaścicieli działki nr [...]. W tym miejscu należy zwrócić uwagę, że ewidencja gruntów i budynków jest zbiorem informacji mającym stanowić odzwierciedlenie aktualnego stanu prawnego danej nieruchomości. Zawiera ona dane wynikające z dokumentów źródłowych, lecz nie kształtuje nowego stanu prawnego nieruchomości, a potwierdza ona jedynie stan prawny zaistniały wcześniej. W wyroku z dnia 15 października 2020 r. (sygn. I OSK 1052/20) Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że rejestr ewidencji gruntów nie ma charakteru konstytutywnego, co oznacza, że nie tworzy nowego stanu prawnego nieruchomości, a jedynie potwierdza stan faktyczny i prawny gruntów, budynków i lokali wynikający z dokumentów, które stanowiły podstawę do odnotowania stanu faktycznego i prawnego. Postępowanie mające na celu aktualizację operatu ewidencyjnego ma charakter rejestrowy, czyli wtórny względem zdarzeń prawnych, z których wynikają zmiany danych podlegających ujawnieniu w ewidencji. Jak sama nazwa wskazuje, istotą ewidencji jest ewidencjonowanie, czyli spisywanie (rejestrowanie) zaistniałego stanu prawnego gruntu, budynku lub lokalu. Nie ulega też wątpliwości, że rolą ewidencji nie jest rozstrzyganie sporów własnościowych. W ramach postępowania ewidencyjnego nie może zatem dojść do załatwienia sporu o granice nieruchomości lub ich powierzchnię, ponieważ organy prowadzące ewidencję (starostowie) nie są uprawnione do rozstrzygania tego rodzaju kwestii. Mogą jedynie badać, czy na podstawie udostępnionych dokumentów dotyczących ustalenia granic i powierzchni nieruchomości, zasadnym jest wprowadzenie zmian w ewidencji. I z taką sytuacją mamy do czynienia w rozpoznawanej sprawie – kwestię zasadności aktualizacji informacji zawartych w ewidencji gruntów i budynków dokładnie zbadał organ odwoławczy, analizując stosowne dokumenty dotyczące ustalenia granic i powierzchni nieruchomości.

Trzeba ponadto zauważyć, że sam fakt, iż postępowanie administracyjne zostało wszczęte na wniosek, nie powoduje a priori zwolnienia organu z obowiązku dotyczącego zebrania dowodów i ustalenia stanu sprawy. Zarówno istnienie tego obowiązku, jak i jego zakres będzie zależny od charakteru i przedmiotu sprawy. W przypadku wniosku o wszczęcie postępowania w sprawie aktualizacji informacji zawartych w ewidencji gruntów i budynków istotną okolicznością jest, czy aktualizacja ma polegać na wprowadzeniu nowych informacji, czy też aktualizacji mają podlegać informacje w związku z wykryciem, stwierdzeniem, że są to błędne informacje (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 25 maja 2020 r., I OSK 928/19). Z tego typu (ostatnią) sytuacją mamy do czynienia w rozpoznawanej sprawie, bowiem wnioskodawcy domagali się - w związku ze zmianą przebiegu granic oraz powierzchni należącej do nich działki nr [...] wynikłej z pracy geodezyjnej prowadzonej przez firmę G. z G. - przywrócenia powierzchni oraz przebiegu granic wynikających z prawomocnej decyzji rozgraniczeniowej z 1997 r. A więc w sprawie nie chodziło o aktualizację mającą polegać na wprowadzeniu nowych informacji, ale na aktualizacji informacji w związku z wykryciem, że są w ewidencji umieszczone błędne informacje, a które zostały wprowadzone w związku z pracą geodezyjną PODGiK.6640.750.2020.

Uwzględniając powyższe, nie można zgodzić się z twierdzeniami organu pierwszej instancji, że odmowa dokonania aktualizacji informacji zawartych w ewidencji gruntów i budynków była podyktowana tym, że wnioskodawcy nie uzupełnili wniosku o dokumentację geodezyjną wymaganą prawem. Wszystkie dokumenty pozwalające na dokonanie aktualizacji w związku z wykrytymi błędami – jak słusznie wskazał organ odwoławczy w zaskarżonej decyzji – znajdowały się w PZGiK. Jak wskazano w niej, stan faktyczny i prawny nieruchomości ustalono na podstawie następujących dokumentów:

1. dokumentacji operatu technicznego pracy geodezyjnej nr 9/26/90 dotyczącej modernizacji operatu ewidencji gruntów i budynków na obiekcie - miasto G. II etap obręb nr 9 Ż., zaewidencjonowanej w PZGiK pod numerem P.0203.2014.3201, w tym dokumentu "Spis zmienionych numerów działek" potwierdzający zmianę oznaczenia działki nr [...] k.m.11 na działkę nr [...] k.m.2;

2. dokumentacji operatu technicznego pracy geodezyjnej KERG 9/12/97 dotyczącej rozgraniczenia nieruchomości przy ul. [...], zaewidencjonowanej w PZGiK pod numerem P.0203.2019.667, w tym:

a. protokołu granicznego z dnia 2 października 1997 r. sporządzonego przez uprawnionego geodetę,

b. wykazu zmian gruntowych z października 1997 r. obejmującego zmianę powierzchni działek nr [...] i [...] sporządzonego przez uprawnionego geodetę,

c. mapy w skali 1:1000 połączenia działek nr [...] i [...] sporządzonej w dniu 15 czerwca 1998 r. Przez uprawnionego geodetę, zaewidencjonowanej w PZGiK pod numerem P.0203.2019.666,

d. szkicu polowego nr 1 połączenia działek nr [...] i [...] sporządzonego w czerwcu 1998 r. przez uprawnionego geodetę, zaewidencjonowanego w PZGiK pod numerem P.0203.2019.666;

3. decyzji Kierownika Urzędu Rejonowego w G. nr GG.7410-4/14/97 z dnia 4 listopada 1997 r. orzekającej o ustaleniu granic dla nieruchomości położonych w G. przy ul. [...], w obrębie Ż. oznaczonych działkami nr [...], [...] wydanej na podstawie dokumentacji operatu technicznego pracy geodezyjnej KERG 9/12/97 dotyczącej rozgraniczenia nieruchomości przy ul. [...], zaewidencjonowanej w PZGiK pod numerem P.0203.2019.667;

4. decyzji Prezydenta Miasta G. nr GGIII.7412-20/98 z dnia 8 maja 1998 r. orzekającej o zatwierdzeniu projektu podziału nieruchomości składających się z działek nr [...], [...] i [...] stanowiących własność Gminy Miejskiej G. na działki nr [...] i [...] wraz z załącznikiem graficznym (projektem podziału nieruchomości);

5. decyzji Kierownika Urzędu Rejonowego w G. nr GG.7410 - 2/119/98 z dnia 23 czerwca 1998 r. orzekającej o wprowadzeniu zmiany w operacie ewidencji gruntów i budynków polegającej na połączeniu działek nr [...] i [...] w jedną nieruchomość oznaczoną jako działka nr [...];

6. dokumentacji operatu technicznego pracy geodezyjnej nr PODGiK.6640.611.2019 dotyczącej wznowienia znaków granicznych/wyznaczenia punktów granicznych działek nr [...] i [...], zaewidencjonowanej w PZGiK pod numerem P.0203.2020.446, w tym protokołu wznowienia znaków granicznych/wyznaczenia punktów granicznych z dnia 6 sierpnia 2019 r. sporządzonego przez geodetę;

7. dokumentacji operatu technicznego pracy geodezyjnej nr PODGiK.6640.750.2020 dotyczącej wznowienia znaków granicznych/ wyznaczenia punktów granicznych działki nr [...], zaewidencjonowanej w PZGiK pod numerem P.0203.2020.1792, w tym:

a. sprawozdania technicznego z dnia 3 listopada 2020 r.,

b. protokołu wyznaczenia punktów granicznych ujawnionych uprzednio w ewidencji gruntów i budynków z dnia 28 października 2020 r. sporządzonego przez geodetę wraz z załącznikiem nr 1 do protokołu "Rzut parteru",

c. szkicu podstawowego z dnia 20 lipca 2020 r.,

d. analizy materiałów sporządzonej w dniu 28 września 2020 r.,

e. wykazów zmian danych ewidencyjnych dotyczących budynków mieszkalnych, oznaczonych identyfikatorami 020301 1.0009.115 i 020301_1.0009.116, zlokalizowanych odpowiednio na działkach nr [...] i [...], sporządzonych w dniu 28 października 2020 r.,

f. wykazów zmian danych ewidencyjnych dotyczących działek nr [...] i [...], sporządzonych w dniu 28 października 2020 r.;

8. uproszczonego wypisu z rejestru gruntów dla jednostki rejestrowej nr G.309 obrębu ewidencyjnego 020301_1.0009 Ż. jednostki ewidencyjnej Miasto G., sporządzonego w dniu 3 listopada 2021 r. dla działki ewidencyjnej nr [...] o powierzchni ogólnej 0,0310 ha, księga wieczysta nr [...];

9. uproszczonego wypisu z rejestru gruntów dla jednostki rejestrowej nr G.44 obrębu ewidencyjnego 020301 1.0009 Ż. jednostki ewidencyjnej Miasto G., sporządzonego w dniu 3 listopada 2021 r. dla działki ewidencyjnej nr [...] o powierzchni ogólnej 0,0378 ha, księga wieczysta nr [...];

10. mapy ewidencyjnej w skali 1:500 sporządzonej w dniu 3 listopada 2021 r. obejmującej m.in. działki nr [...] i [...];

11. mapy zasadniczej w skali 1:500 sporządzonej w dniu 18 lutego 2022 r. obejmującej m.in. działki nr [...] i [...];

12. wydruku z teleinformatycznego systemu obsługującego księgi wieczyste z dnia 1 marca 2022 r. dla księgi wieczystej [...], zawierającego zapisy: Dział I KW - działka nr [...] o powierzchni 0,0310 ha, Dział II KW - wspólność ustawowa majątkowa małżeńska J.S. i B.S.;

13. wydruku z teleinformatycznego systemu obsługującego księgi wieczyste z dnia 1 marca 2022 r. dla księgi wieczystej [...], zawierającego zapisy: Dział I KW - działki nr [...] i nr [...] o łącznej powierzchni 0,0,0490 ha, Dział II KW - współwłasność po 1/2 cz. R.B. i K.B.;

14. aktu notarialnego nr rep. [...] z dnia 9 stycznia 1979 r. nabycia przez B. i J.S. prawa użytkowania wieczystego działki nr [...];

15. decyzji Przewodniczącego Zarządu Gminy G. nr WPG.DGG.IY.72291-52/2002 z dnia 21 października 2002 r. o nabyciu przez B. i J.S. prawa własności nieruchomości oznaczonej jako działka nr [...] o powierzchni 300m2;

16. aktu notarialnego nr rep. [...] z dnia 27 października 2017 r. nabycia przez K.B. i R.B., na wspólną własność z udziałami po 1/2, nieruchomości oznaczonej jako działki nr [...] i [...];

17. zawiadomienia Starosty G. o zmianach w danych ewidencji gruntów i budynków z dnia 4 stycznia 2021 r.

Tym samym zastosowanie przez organ pierwszoinstancyjny art. 24 ust. 2c P.g.k., stanowiącego, że odmowa aktualizacji informacji zawartych w ewidencji gruntów i budynków następuje w drodze decyzji administracyjnej, było nieuzasadnione, zaś merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy w drugiej instancji zgodne z prawem. DWINGiK był uprawniony do podjęcia decyzji na podstawie art. 138 § 1 pkt 2 K.p.a., kompetencje organu odwoławczego obejmują bowiem zarówno korygowanie wad prawnych decyzji organu pierwszej instancji, polegających na niewłaściwe zastosowanym przepisie prawa materialnego, jak i wad polegających na niewłaściwej ocenie okoliczności faktycznych (wyrok NSA z dnia 28 maja 1989 r., IV SA 1278/88). Jak wskazuje się w literaturze, w przypadku odmiennego rozstrzygnięcia sprawy przez organ odwoławczy ma kompetencje merytoryczno-reformacyjne, zgodnie bowiem z art. 138 § 1 pkt 2 K.p.a., norma pierwsza, organ odwoławczy jest władny uchylić zaskarżoną decyzję w całości, +albo w części i w tym zakresie orzec co do istoty sprawy (B. Adamiak, J. Borkowski, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz. Wyd. 17, Warszawa 2021).

Przechodząc w dalszej kolejności do oceny merytorycznej rozstrzygnięcia drugoinstancyjnego, należy zwrócić uwagę, że zgodnie z art. 24 ust. 2a pkt 1 P.g.k. informacje zawarte w ewidencji gruntów i budynków podlegają aktualizacji z urzędu, jeżeli zmiany tych informacji wynikają z:

a) przepisów prawa,

b) dokumentów, o których mowa w art. 23 ust. 1 -4 P.g.k.,

c) materiałów zasobu,

d) wykrycia błędnych informacji.

Natomiast, w myśl art. 24 ust. 2b P.g.k., aktualizacja informacji zawartych w ewidencji gruntów i budynków następuje:

1) w drodze czynności materialno-technicznej na podstawie:

a) przepisów prawa,

b) wpisów w księgach wieczystych,

c) prawomocnych orzeczeń sądu, a w przypadkach dotyczących europejskiego poświadczenia spadkowego - orzeczeń sądu,

d) ostatecznych decyzji administracyjnych,

e) aktów notarialnych,

ea) aktów poświadczenia dziedziczenia oraz europejskich poświadczeń spadkowych

f) zgłoszeń dotyczących zmiany sposobu użytkowania budynku lub jego części, których mowa w art. 71 ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane, do których właściwy organ nie wniósł sprzeciwu,

g) wpisów w innych rejestrach publicznych,

h) dokumentacji geodezyjnej przyjętej do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, z uwzględnieniem art. 20 ust. 2b P.g.k.;

2) w drodze decyzji administracyjnej - w pozostałych przypadkach.

W rozpatrywanej sprawie zaskarżoną decyzją organ odwoławczy uchylił decyzję organu pierwszej instancji w całości i orzekł o aktualizacji danych ewidencji gruntów i budynków co do działki nr [...], polegającej na wykazaniu przebiegu granicy działki nr [...] na podstawie dokumentacji geodezyjnej przyjętej do PZGiK sporządzonej na potrzeby postępowania rozgraniczeniowego, zaewidencjonowanej pod numerem P.0203.2019.667. Podstawę takiego rozstrzygnięcia stanowią, jak wskazano w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, przepisy art. 24 ust. 2a pkt 1 lit. d P.g.k. oraz rozp.egib.

W tym miejscu należy odnieść się do zarzutów postawionych w piśmie z dnia 14 września 2022 r. Analizując ich treść, należało stwierdzić, że w sprawie nie doszło do naruszenia art. 24 ust. 2b pkt 1 lit. h P.g.k. (przez błędną ich wykładnię i uznanie, że dokonanie aktualizacji informacji zawartych w ewidencji gruntów i budynków w drodze czynności materialno-technicznej na podstawie wniosku i wskazanej w nim dokumentacji geodezyjnej wynika z dokumentacji przyjętej do PZGiK, podczas gdy nie można w ten sposób naruszać prawa własności ujawnionego m.in. w księdze wieczystej). Zarzut jest bezpodstawny, bowiem – jak słusznie zauważył organ odwoławczy – podstawą podjęcia zaskarżonej decyzji jest ust. 2a pkt 1 lit. d art. 24 a nie ust. 2b pkt 1 lit. h P.g.k. Organ dokonał aktualizacji informacji zawartych w ewidencji gruntów i budynków z urzędu w związku z wykryciem błędnych informacji, jak wskazano w zaskarżonej decyzji jak i w piśmie z dnia 7 listopada 2022 r., spowodowanych aktualizacją danych ewidencyjnych dotyczących działki nr [...] w oparciu o pracę geodezyjną PODGiK.6640.750.2020, obejmującą wznowienie znaków granicznych/wyznaczenie punktów granicznych działki nr [...].

Słusznie przy tym pełnomocnik strony skarżącej wskazał, że samo przyjęcie dokumentacji do zasobów nie prowadzi do automatycznej zmiany zapisów w ewidencji gruntów i budynków i nie oznacza, że organ ma bezrefleksyjnie (choć za takie należy uznać zmiany wprowadzone na podstawie pracy geodezyjnej PODGiK.6640.750.2020) wprowadzić zmiany w ewidencji gruntów i budynków, pomimo dostrzeżonych wątpliwości albo rozbieżności wynikających z posiadanych dokumentów. W rozpoznawanej sprawie organ odwoławczy dostrzegając błędy informacji zawartych w ewidencji, dokonał szczegółowej analizy znajdujących się w PZGiK dokumentów, i zaktualizował dane – jak wskazano w piśmie z dnia 7 listopada 2022 r. - zgodnie z danymi wynikającymi ze zdarzeń prawnych, tj. rozgraniczenia nieruchomości zatwierdzonego decyzją Kierownika Urzędu Rejonowego w G. nr GG.7410-4/14/97 z dnia 4 listopada 1997 r. wydaną na podstawie dokumentacji operatu technicznego pracy geodezyjnej zaewidencjonowanej w PZGiK pod numerem P.0203.2019.667.

Zadaniem ewidencji gruntów i budynków jest odzwierciedlanie w sposób prawidłowy aktualnego stanu prawnego, a nie tworzenie stanu prawnego nowego (wyrok WSA w Białymstoku z dnia 6 października 2015 r., II SA/Bk 467/15). Ewidencja gruntów jest tylko specjalnie prowadzonym i wywierającym określone skutki prawne zbiorem informacji o gruntach, który pełniąc funkcje informacyjno-techniczne nie rozstrzyga sporów o prawa do gruntów, ani nie nadaje tych praw. Spełnia jedynie funkcje rejestrujące stanów prawnych ustalonych w innym trybie i przez inne organy. Stąd też poprzez żądanie wprowadzenia zmian w ewidencji nie można dochodzić, ani udowadniać swoich praw właścicielskich, czy uprawnień do władania nieruchomością. Deklaratoryjny charakter wpisów oznacza, że nie kształtuje nowego stanu prawnego, a jedynie potwierdza stan prawny nieruchomości wynikający z dokumentów. Zgodnie z zasadą aktualności ewidencji gruntów i budynków, dokonywane zmiany w ewidencji winny być oparte o dokumenty aktualne, a nie historyczne. Organ ewidencyjny nie jest władny samodzielnie ustalać i rozstrzygać kwestii dotyczących stanu prawnego nieruchomości, w tym zakresie związany jest treścią ksiąg wieczystych (wyrok NSA z dnia 10 kwietnia 2018 r., I OSK 2479/17).

W rozpoznawanej sprawie organ odwoławczy aktualizując w zaskarżonej decyzji informacje zawarte w ewidencji gruntów i budynków, doprowadził do stanu, że ewidencja ta stanowi odzwierciedlanie stanu prawnego nieruchomości ustalonego decyzją rozgraniczeniową z 1997 r. W żadnym zakresie organ ten nie dokonał samodzielnych ustaleń i rozstrzygnięć odnośnie kwestii dotyczących stanu prawnego nieruchomości. Należy tutaj zauważyć, że praca geodezyjna P.0203.2019.667 nie wywołała zmian w danych ewidencji gruntów i budynków, zarówno w zakresie powierzchni działek nr [...] i [...] jak i współrzędnych punktów granicznych nr 3160. 3162 i 3174, wyznaczających przebieg granicy pomiędzy tymi działkami w stosunku do danych ujawnionych w ewidencji na podstawie wyników pracy geodezyjnej dotyczącej rozgraniczenia nieruchomości. Takie zmiany zostały natomiast wprowadzone w związku z pracą geodezyjną PODGiK.6640.750.2020, poprzez zmianę powierzchni działek nr [...] i [...] oraz zmianę danych technicznych budynku o Id 020301_1.0009.351 zlokalizowanego na działce nr [...] i budynku o Id 020301_1.0009.43 zlokalizowanego na działce nr [...]. W ramach aktualizacji w miejsce dotychczasowej powierzchni działki nr [...] - 0,0300 ha wpisano powierzchnię 0,0310 ha, natomiast w miejsce dotychczasowej powierzchni działki nr [...] - 0,0388 ha - 0,0378 ha. Ponadto, w miejsce dotychczasowej powierzchni zabudowy budynku o Id 020301_1.0009.351 - 93 m2 wpisano powierzchnię zabudowy 91 m2, natomiast w miejsce dotychczasowej powierzchni zabudowy budynku o Id 020301_1.0009.43 - 93 m2 – powierzchnię zabudowy 94 m2.

Powyższe prowadzi do wniosku, że zaskarżona decyzja została podjęta zgodnie z prawem. Stąd należało skargę oddalić w całości na podstawie art. 151 P.p.s.a.