Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Małgorzata Grzelak Sędziowie Sędzia WSA Grażyna Śliwińska (spr.) Sędzia WSA Danuta Szydłowska Protokolant Agnieszka Gajewiak po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 25 czerwca 2009 r. sprawy ze skargi A. [...] na decyzję Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej z dnia [...] czerwca 2008 r. nr [...] w przedmiocie unieważnienia prawa ochronnego na znak towarowy Miss Polonia World nr [...] oddala skargę

Zaskarżoną decyzją z [...] czerwca 2008 r., sygn. akt [...] w sprawie z wniosku B. Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie (dalej: uczestnik postępowania, wnioskodawca, spółka) przeciwko: M. [...] (dalej skarżąca, uprawniona) w przedmiocie unieważnienia prawa ochronnego na znak towarowy, Urząd Patentowy unieważnił prawo ochronne na znak towarowy MISS POLONIA WORLD o numerze [...] przyznając na rzecz wnioskodawcy od uprawnionego kwotę 2000,- złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania w sprawie.

Jako podstawę prawną rozstrzygnięcia Urząd Patentowy RP wskazał art. 8 pkt 2 ustawy z dnia 31 stycznia 1985 r. o znakach towarowych (Dz. U. Nr 5, poz. 17 ze zm.) – dalej u.z.t. w zw. z art. 315 ust. 3 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. – Prawo własności przemysłowej – zwanej dalej p.w.p. (Dz. U. Nr 119/2003 r., poz. 1117 ze zm.) oraz art. 98 k.p.c. w zw. z art. 256 ust. 2 p.w.p.

Podstawę prawną stanowiły następujące ustalenia:

Wnioskodawca w dniu [...] września 2005 r. złożył do Urzędu Patentowego RP (dalej UP) wniosek o unieważnienie prawa ochronnego na znak towarowy MISS POLONIA WORLD o numerze [...] (dalej: sporne prawo) udzielonego skarżącej. Znak ten przeznaczony jest do oznaczania towarów i usług ujętych w kl. 16, 25, 35 i 41 Międzynarodowej Klasyfikacji Towarów i Usług.

Początkowo, materialnoprawną podstawę żądania upatrywał w art. 8 pkt 2 oraz art. 9 ust. 1 pkt 1 i 2 u.z.t.. w związku z art. 315 ust. 3 p.w.p., ograniczając ją ostatecznie, na rozprawie 10 czerwca 2008 r. do art. 8 pkt 2 u.z.t.

Wywodził, że od 13 lutego 1991 r. prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą w brzmieniu "B." i od tego czasu nazwa ta nie ulegała zmianie, co potwierdza odpis z rejestru handlowego. Już od [...] stycznia 1991 r. wnioskodawcy przysługiwało - i nadal przysługuje - wyłączne prawo do korzystania z wskazanego wyżej oznaczenia przedsiębiorstwa. Istotny walor odróżniający tej nazwy jest związany wyłącznie z częścią zasadniczą i nie dotyczy elementu "Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością", który stanowi jedynie określenie formy prawnej, w jakiej działa. Podnosił, że prawo do firmy stanowi jedno z dóbr osobistych przysługujących wnioskodawcy na mocy art. 43 w związku z art. 23 i 24 kodeksu cywilnego (k.c.). Zgłoszenie spornego znaku towarowego, na którego część słowną składa się wyrażenie MISS POLONIA WORLD, którego człon stanowi dokładne odwzorowanie istotnej części firmy wnioskodawcy ("Miss Polonia") ocenił jako bezprawne.

O bezprawności ingerencji w sferę jego dóbr osobistych przesądza fakt, że używanie spornego znaku towarowego powoduje u osób trzecich, w tym kontrahentów wnioskodawców oraz odbiorców jego usług powstanie mylnego przekonania, że usługi oznaczane tym znakiem są oferowane lub organizowane przez wnioskodawcę.

Wnioskodawca powołał się na fakt, że jest uprawnionym z tytułu prawa ochronnego na znak towarowy "Miss" o numerze [...] z pierwszeństwem od dnia [...] września 1989 r. przeznaczonego jest do oznaczania towarów w klasach 16 i usług w kl. 41, w znacznej części identycznych z tymi, które zostały objęte spornym prawem. Dominującym elementem obu wskazanych znaków towarowych jest element słowny "miss", który przesądza o ich podobieństwie. W obu znakach występuje motyw korony. Istnienie podobieństwa oraz jednorodzajowości towarów przesądza o spełnieniu przesłanek, o których stanowi art. 9 ust. 1 pkt 1 u.z.t. oraz art. 9 ust. 1 pkt 2 u.z.t., bowiem twierdził, że znak "Miss Polonia" używany przez wnioskodawcę jest znakiem powszechnie znanym. Ze względu na długotrwałość istnienia w obrocie oraz zasięg terytorialny, znak wnioskodawcy był rozpoznawalny również i w innych krajach poza Polską, a fakt ten dowodzi istnienia powszechnej znajomości tego znaku. Na okoliczność powyższych twierdzeń wnioskodawca przedłożył kserokopie publikacji prasowych. Twierdził, że jest następcą prawnym powojennych organizatorów konkursu Miss Polonia, organizowanego w latach 1957-1958 oraz nieprzerwanie od 1983 r. Konkursy piękności organizowane przez wskazane podmioty oraz przez wnioskodawcę pod tą nazwą zawsze były wydarzeniem medialnym na łamach prasy, transmitowanym przez telewizję. Głównym elementem nazwy firmy wnioskodawcy jest oznaczenie "Miss Polonia".

W szczególności powołał się na złożone: decyzję Urzędu Patentowego RP z [...] lipca 2002 r., sygn. akt [...], wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 23 czerwca 2004 r., sygn. akt 6II SA 3424/02 oraz wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 30 marca 2006 r., sygn. akt II GSK 15/05 w sprawie unieważnienia prawa ochronnego na znak towarowy "Miss Polonia".

Na rozprawie 10 czerwca 2008 r. podtrzymując swoje żądanie, ale na podstawie wyłącznie przepisu art. 8 pkt 2 u.z.t., wnioskodawca wniósł o zwrot kosztów postępowania. Uzasadniając swój interes prawny wyjaśnił, że ubiega się o udzielenie prawa ochronnego na trzy znaki towarowe "Miss Polonia", zgłoszone za numerami [...], [...] oraz [...] a Urząd Patentowy wskazał sporne prawo jako przeszkodę dla udzielenia prawa ochronnego na wskazane znaki towarowe oraz uwagi do zgłoszenia znaku towarowego "Miss Polonia", [...] wniesione w toku postępowania administracyjnego przez uprawnioną.

Uprawniona z tytułu spornego prawa wniosła o oddalenie przedmiotowego wniosku. Wskazywała na różnice pomiędzy wskazaną przez wnioskodawcą sprawą o unieważnienie prawa ochronnego na znak towarowy "Miss Polonia", a niniejszą sprawą, na to, że nie każda kolizja z wcześniejszym prawem do firmy może zostać uznana za naruszenie prawa do firmy. Nie zachodzi kolizja pomiędzy spornym znakiem towarowym a firmą wnioskodawcy, ponieważ w nazwach obu podmiotów występują słowa "Miss Polonia". Samo zgłoszenie znaku towarowego, który zawiera część nazwy innego przedsiębiorcy nie narusza dobra osobistego. Odniosła się do zarzutu z art. 9 ust. 1 pkt 1 u.z.t. wskazując, że w cyt. wyroku sygn. akt IIGSK 15/05 NSA stwierdził, że słowo "Miss" należy do domeny publicznej i jego występowanie w obu przeciwstawionych sobie oznaczeniach nie przesądza o ich podobieństwie. Wnioskodawca nie wykazał powszechnej znajomości swojego znaku towarowego w dacie zgłoszenia znaku spornego, nie wskazał, o jaki znak chodzi: słowny, czy też słowno-graficzny. Uprawniona przedłożyła kserokopie informacji prasowych na temat wyborów Miss Polski oraz wydruki komputerowe ze swojej strony internetowej.

Wnioskodawca zakwestionował wartość dowodową w/w materiałów. Podnosił, że obie strony prowadzą taką samą działalność gospodarczą i stosowanie zbliżonych znaków towarowych wprowadza odbiorców w błąd, co do pochodzenia towarów i usług nim oznaczanych.

Uprawniona wskazała, że oznaczenie "B." składa się z trzech słów należących do domeny publicznej i powołała się na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego o sygn. akt II GSK 31/06 oraz wyroki Sądu Najwyższego, sygn. akt II CKN 25/98 oraz sygn. akt H CR 367/87.

W piśmie z [...] marca 2007 r., na wezwanie UP, uprawniona powołała się na długoletnie używanie przez nią oznaczenia "Miss Polonia" i tradycję organizowania konkursu Miss Polonia. Przedłożyła wyciąg z rejestru oraz wydruki ze stron internetowych zawierające informacje na temat prowadzonej przez nią działalności od 1994 r. i organizowanych przez nią konkursów piękności na terenie Stanów Zjednoczonych. Wnioskodawca, zarzucający naruszenie przysługującego mu prawa do nazwy nie wykazał bezprawności jej działania. Przeciwnie, w dniu zgłoszenia spornego znaku towarowego działała w dobrej wierze i nie dążyła do zablokowania możliwości używania przez wnioskodawcę firmy "B.". Od wielu lat organizuje konkursy piękności dla kobiet ze środowisk polonijnych poza granicami Polski, zwłaszcza w Stanach Zjednoczonych. Zarówno uprawniona jak i wnioskodawca mają w swoich nazwach handlowych oznaczenie "Miss Polonia".

Uprawniona z tytułu spornego prawa podtrzymała swoje dotychczasowe stanowisko i nie zgadzała się w szczególności z zarzutem, że sporny znak towarowy MISS POLONIA WORLD narusza przysługujące wnioskodawcy prawo do nazwy "Miss Polonia". Jej zdaniem, nie zachodzi kolizja pomiędzy tymi oznaczeniami, bowiem jedyną ich częścią są słowa "Miss Polonia", które należą do domeny publicznej i nie mają mocy odróżniającej. Powołała się na art. 8 Konwencji Paryskiej. Odnosząc się do stanowiska judykatury stwierdziła, że ochrona nazwy przedsiębiorcy nie ma charakteru absolutnego i stwierdziła, że obie strony niniejszego postępowania muszą mieć możliwość korzystania w obrocie gospodarczym ze swojej nazwy, zawierającej słowa "Miss Polonia". Uprawniona podkreśliła, że nigdy nie powoływała się na sporne prawo w celu wyeliminowania wnioskodawcy z rynku polskiego. Podkreśliła, że na świecie organizuje się wiele konkursów zawierających słowa "Miss i World". W Polsce przeciętna osoba zainteresowana konkursami piękności jest odbiorcą doświadczonym i uważnym i nie pomyli konkursu Miss Polonia organizowanego przez wnioskodawcę, którego uczestniczkami są osoby mieszkające w Polsce z konkursem Miss Polonia World, w którym uczestniczki pochodzą spoza Polski. Uprawniona nie organizowała konkursów piękności na terenie Polski.

Kolegium Orzekające ustaliło, że wnioskodawca od 1991 roku prowadzi działalność w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością pod firmą "B." Sp. z o.o. Przedmiot jego działalności określony jest szeroko i obejmuje swym zakresem w szczególności prowadzenie wszelkiej działalności gospodarczej, wytwórczej, usługowej, handlowej na rachunek własny i w pośrednictwie z partnerami krajowymi i zagranicznymi. Obejmuje swym zakresem przede wszystkim organizowanie konkursów piękności o zasięgu ogólnokrajowym. Bezsporne jest, że do roku 2001 wnioskodawca był organizatorem jedenastu corocznych konkursów piękności o nazwie "Miss Polonia". Powyższe okoliczności Kolegium Orzekające ustaliło w oparciu o niekwestionowane przez stronę przeciwną oświadczenia wnioskodawcy, powołało się na publikacje odnoszące się do konkursów piękności "Miss Polonia" oraz ustalenia faktyczne zawarte w ostatecznej decyzji Urzędu Patentowego z dnia [...] lipca 2002 r., sygn. akt [...], utrzymanej w mocy prawomocnym wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 23 czerwca 2004 r., sygn. akt 6II SA 3424/02.

Urząd Patentowy ustalił, że uprawniona z tytułu spornego prawa ochronnego jest przedsiębiorcą zamieszkałym i faktycznie wykonującym działalność gospodarczą na terenie Stanów Zjednoczonych Ameryki. Przedmiotem jej działalności jest także organizowanie konkursów piękności, w szczególności przeznaczonych dla Polek mieszkających poza granicami Polski. Przyznała, że do tej pory nie organizowała tego rodzaju konkursów na terenie Polski.

Urząd Patentowy uznał za istotne, że pomiędzy stronami postępowania toczył się już spór w przedmiocie unieważnienia prawa ochronnego na znak towarowy, zawierający element słowny "Miss Polonia" [...], który jest prawomocnie rozstrzygnięty, poprzez unieważnienie tego prawa na podstawie art. 8 pkt 2 u.z.t. w związku z art. 315 ust. 1 i 3 p.w.p.

Uznał, iż wnioskodawca legitymuje się interesem prawnym w żądaniu unieważnienia spornego prawa, w szczególności w celu ochrony przysługującego mu prawa do nazwy "B." z mocy art. 23 i 24 kodeksu cywilnego mających zastosowanie do osób prawnych zgodnie z art. 43 k.c., oraz w przepisach ustanawiających konstytucyjną zasadę swobody działalności gospodarczej. Przepisy te gwarantują wnioskodawcy prawo do swobodnego i wyłącznego korzystania z prawa do firmy oraz do swobody wykonywania działalności gospodarczej oraz nieskrępowanego dostępu do wszystkich sektorów rynku związanych z przedmiotem jego działalności. Jest on zatem legitymowany do wnioskowania o unieważnienie prawa ochronnego na taki znak towarowy, który może ingerować w sferę wskazanych wyżej uprawnień i którego istnienie faktycznie ogranicza, blokuje lub utrudnia wykonywanie przez wnioskodawcę działalności gospodarczej na terenie Polski.

Urząd Patentowy wskazał, że art. 8 pkt 2 u.z.t. stanowi, iż niedopuszczalna jest rejestracja znaku towarowego, który narusza prawa osobiste lub majątkowe osób trzecich. Wśród praw o charakterze osobistym, o których stanowi powyższy przepis, należy wyróżnić dobra osobiste w rozumieniu art. 23 i 24 k.c. Przepisy te ustanawiają zasadę cywilnoprawnej ochrony dóbr osobistych, niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach. Zasada ta - na podstawie art. 43 – odnosi się także do osób prawnych. Listy wymienionych przykładowo w art. 23 k.c. dóbr osobistych osób fizycznych nie da się wprawdzie odnieść wprost do osób prawnych, ale wskazówki, które z niej wynikają, są wielce pomocne przy konstruowaniu dóbr osobistych po stronie osób prawnych (por. M. Pazdan w: Kodeks Cywilny, komentarz p. red. K. Pietrzykowskiego, Legalis - Wielomodułowy System Informacji Prawnej, wyd. H. Beck).

Urząd Patentowy powołał się na utrwalony w doktrynie i orzecznictwie pogląd, zgodnie z którym rejestracja znaku towarowego, odpowiadającego oznaczeniu innego przedsiębiorstwa, używanemu przez niego przed zarejestrowaniem znaku, narusza dobra osobiste tego przedsiębiorstwa, (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 10 stycznia 2002 r., II S.A. 3390/2001. Prawo Gospodarcze 2002/7-8 str. 78). Przyjmuje się jednocześnie, iż ingerencja w sferę dóbr osobistych, a konkretnie - prawo do nazwy osoby prawnej, może nastąpić także w przypadku wykorzystania części tej nazwy, jeżeli jest to część spełniająca w sposób wystarczający funkcję indywidualizującą osobę prawną, umożliwiająca jej jednoznaczną identyfikację i odróżnianie od innych osób (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 października 1998 r. II CKN 25/98 opubl. OSNC 1999/4 poz. 80). Analogiczne stanowisko należy przyjąć w przypadku rejestracji znaku słowno-graficznego, który w warstwie słownej zawiera nazwę (firmę) innego podmiotu lub istotny (zasadniczy) jej element. Przedmiotowe oznaczenie jest znakiem słowno-graficznym i ma postać stylizowanej korony i napisu MISS POLONIA WORLD.

Urząd Patentowy podkreślił, że wnioskodawcy przysługuje prawo do nazwy w pełnym brzmieniu "B. Sp. z o.o.". Przyjął, że elementem istotnym i wystarczającym do odróżniania osoby wnioskodawcy, jest wyrażenie "Miss Polonia". Spółka ta, co uznał za istotne, od początku swojego istnienia, corocznie organizowała ogólnokrajowe konkursy piękności pod tą nazwą, w związku z czym w świadomości społecznej utrwalone zostało skojarzenie pomiędzy oznaczeniem Miss Polonia a przedsiębiorstwem "B." Sp. z o.o. Stwierdził, że ustalenia te potwierdza prawomocny wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 30 marca 2006 r., sygn. akt LT GSK 15/05. W przedmiotowej sprawie uprawniona z tytułu spornego prawa nie wskazała zaś żadnych nowych okoliczności ani nie podniosła takich argumentów, które pozwoliłyby na zakwestionowanie powyższych ustaleń.

W świetle powyższego stwierdził, że sporny znak towarowy zawiera, jako zasadniczą część warstwy słownej, element bezpośrednio odnoszący się do dóbr osobistych wnioskodawcy, a konkretnie taką część jego nazwy, która oceniana samodzielnie, pozwala na identyfikowanie osoby wnioskodawcy. Element "Miss Polonia" w sposób zasadniczy dominuje w warstwie słownej tego oznaczenia i ma decydujące znaczenie dla osób spotykających się z tym oznaczeniem w obrocie.

Na powyższą ocenę nie wpływa argumentacja uprawnionej z tytułu spornego prawa, która powołując się na cytowany wyżej wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 30 marca 2006 r. (II GSK 15/05) podnosi, że wyrażenie "Miss Polonia" należy do domeny publicznej. Powyższe stanowisko Sądu winno być oceniane w takim kontekście, w jakim zostało ono wyrażone. Podnoszone przez uprawnioną twierdzenia Sąd odniósł do opartych na art. 9 ust. 1 pkt 1 i 2 zarzutów podobieństwa pomiędzy znakami towarowymi. W niniejszej sprawie zarzuty wnioskodawcy oparte na tych przepisach ustawy o znakach towarowych zostały wycofane.

Urząd Patentowy podkreślił, że ten sam Sąd w sposób jednoznaczny i niebudzący wątpliwości potwierdził, że oznaczenie "Miss Polonia" jest kojarzone z osobą spółki B. Sp. z o.o., będącą wnioskodawcą w niniejszej sprawie i utrzymał w mocy wcześniejszy wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, w którym Sąd uznał za prawidłowe ustalenia dokonane przez Urząd Patentowy, co do istnienia kolizji w rozumieniu art. 8 pkt 2 u.z.t. pomiędzy prawem do istotnej części nazwy wnioskodawcy - wyrażeniem "Miss Polonia" a należącym do uprawnionego prawem ochronnym na znak towarowy zawierający ten element w warstwie słownej.

Urząd Patentowy ocenił, że jakkolwiek obie strony niniejszego postępowania powołując się na wskazany wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 30 marca 2006 r. wskazywały na całkowicie odmienne i korzystne dla swojego stanowiska twierdzenia, to rozbieżność i sprzeczność we wnioskach wyciąganych przez nie z tego orzeczenia, ma w zasadniczej części charakter pozorny. Za istotne dla przedmiotowej sprawy uznał te rozważania Sądu, zawarte w powoływanym wyroku, które odnoszą się bezpośrednio do zarzutu opartego na tej samej podstawie prawnej (art. 8 pkt 2 u.z.t.) oraz zbliżonej podstawie faktycznej, jak w sprawie niniejszej. Wnioskodawcy przysługuje prawo do dobra osobistego – nazwy, w tym, w szczególności do istotnego jej elementu w postaci wyrażenia "Miss Polonia", które to oznaczenie w spornym znaku towarowym, w jego zasadniczej części zostało wykorzystane.

Urząd Patentowy wskazał, iż w przypadku kolizji prawa ochronnego na znak towarowy z dobrem osobistym, w tym prawem do nazwy przedsiębiorcy priorytet ma ochrona tego dobra osobistego. W postanowieniu z dnia 30 września 1994 r., (sygn. akt III CZP 109/94, OSNC 1995/1 poz. 18) Sąd Najwyższy stwierdził, iż "ochrona prawna, wynikająca z rejestracji jest tylko prawem formalnym. O istnieniu tego prawa i odpowiadającemu mu obowiązkowi odpowiedniego zachowania się innych osób decyduje nie stosunek prawny, lecz wyłącznie fakt dokonania w odpowiedniej formie rejestracji. Skoro jej dokonanie stanowi podstawę i przyczynę przyznania konkretnemu podmiotowi sfery możności określonego postępowania, jest to zatem uprawnienie formalne, oderwane od swej przyczyny gospodarczej. (...) priorytet w omawianej sytuacji trzeba przyznać ochronie istniejącego już w chwili rejestracji znaku towarowego (...).. Podobne stanowisko zajął Naczelny Sąd Administracyjny w cytowanym wyroku z dnia z dnia 10 stycznia 2002 r., (II S.A. 3390/2001) wyrażając pogląd, iż przypadku kolizji między firmą (nazwą) przedsiębiorstwa a zarejestrowanym z "gorszym pierwszeństwem" znakiem towarowym priorytet przyznaje się prawu powstałemu wcześniej.

Podkreślił, iż zgodnie ze stanowiskiem Naczelnego Sądu Administracyjnego (wyrok NSA z dnia 26 kwietnia 2006 r. II GSK 31/06, Opubl: ONSA i WSA rok 2006, Nr 5, poz. 138, str. 153) O naruszeniu prawa do firmy nie przesądza samo zarejestrowanie identycznego lub podobnego do nazwy znaku towarowego na rzecz innego przedsiębiorstwa. Wyłączność prawa do nazwy (firmy) nie jest bowiem zupełna. Jej granice wyznacza zasięg (terytorialny przedmiotowy) faktycznej działalności używającego nazwy. Tylko w tych granicach może dojść do kolizji pomiędzy identycznymi lub podobnymi: nazwą i znakiem towarowym.

Od roku 1991 wnioskodawca na terenie Polski prowadził działalność, w szczególności polegającą na organizowaniu ogólnokrajowych konkursów piękności. Już zatem na długo przed datą zgłoszenia spornego znaku towarowego, które miało miejsce [...] lipca 2000 r., w obrocie gospodarczym funkcjonowała nazwa wnioskodawcy, a w świadomości społecznej zostało utrwalone skojarzenie oznaczenia "Miss Polonia" z wnioskodawcą.

W ocenie Kolegium Orzekającego zakres spornego prawa - towary i usługi, dla których zostało ono udzielone są bądź tożsame z usługami stanowiącymi główny przedmiot działalności wnioskodawcy (organizowanie konkursów piękności), bądź też pozostają w tą działalnością w istotnym związku. Ogólnokrajowy konkurs piękności jest zwykle wydarzeniem medialnym, bezpośrednio związanym w szczególności ze światem mody i reklamy. Nie budzi wątpliwości to, że w związku z organizowanymi konkursami piękności mogą też być organizowane pokazy mody (np. z udziałem uczestniczek konkursu), kolportowane różnego rodzaju materiały i publikacje związane z przedmiotem konkursu, itp. Imprezy tego rodzaju wiążą się zwykle także ze świadczeniem przez podmiot je organizujący usług reklamowych w szczególności na rzecz podmiotów, które sponsorują tego rodzaju wydarzenie. Ścisła zależność pomiędzy przedmiotem działalności wnioskodawcy, a zakresem spornego prawa, nie budzi wątpliwości.

Kolegium Orzekające nie podzieliło stanowiska uprawnionej, która powoływała się na brak bezprawności swojego działania skoro od lat organizuje na terenie Stanów Zjednoczonych Ameryki konkursy piękności dla dziewcząt pochodzących z Polski. Podkreśliło fakt, że zgodnie z art. 153 p.w.p., prawo ochronne na znak towarowy ma charakter terytorialny. Ocenie ze strony Kolegium Orzekającego podlegają zatem okoliczności odnoszące się bezpośrednio do rynku krajowego.

Co do zasady, zgodnie z art. 8 Konwencji Paryskiej (akt sztokholmski zmieniający Konwencję Paryską o ochronie własności przemysłowej z dnia 20 marca 1883 r., sporządzony w Sztokholmie dnia 14 lipca 1967 r. (Dz. U. z 1975 r. Nr 9, poz. 51) nazwa podmiotu zagranicznego podlega takiej samej ochronie, jak to ma miejsce w przypadku podmiotów krajowych. Możliwości skutecznego powoływania się na prawo do nazwy podmiotu zagranicznego podlegają takim samym ograniczeniom, jak w przypadku podmiotów krajowych. Zgodnie ze stanowiskiem Naczelnego Sądu Administracyjnego, wyrażonym w cytowanym wcześniej orzeczeniu dnia 26 kwietnia 2006 r., sygn. akt II GSK 31/06, granice tej ochrony wyznacza między innymi terytorialny zakres działalności faktycznie prowadzonej przez uprawnioną.

Pozostaje poza sporem, że uprawniona, w odróżnieniu od wnioskodawcy, nigdy nie wykonywała na terenie Polski swojej działalności, polegającej na organizowaniu konkursów piękności. Z tego względu nie może w odniesieniu do spornego prawa w sposób skuteczny powoływać się na swoje prawo do nazwy, z którego na terenie Polski nie korzystała.

Twierdzenie uprawnionej, jakoby nie sprzeciwiała się używaniu przez wnioskodawcę oznaczenia "Miss Polonia" pozostaje w sprzeczności z pismem jej pełnomocnika z dnia [...] kwietnia 2006 r. skierowanym do Urzędu Patentowego w sprawie [...] (k. 39), w którym powołując się między innymi na sporne prawo sprzeciwiała się udzieleniu na rzecz wnioskodawcy prawa ochronnego na znak towarowy "Miss Polonia".

W świetle powyższych okoliczności, Urząd Patentowy stwierdził, że w niniejszej sprawie wnioskodawca prawidłowo wykazał istnienie kolizji w rozumieniu art. 8 pkt 2 u.z.t. pomiędzy prawem ochronnym na sporny znak towarowy a przysługującym mu, wcześniejszym prawem do nazwy, której istotną i zasadniczą częścią jest wyrażenie "Miss Polonia".

W skardze złożonej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego skarżąca wnosiła o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości jako naruszającej prawo. Zaskarżonej decyzji zarzucała:

1. Naruszenie przepisów postępowania administracyjnego, w szczególności art. 7, 77 § 1 i 3, § 3, 8 i 11 k.p.a. w związku z art. 256 ust. 1 p.w.p.;

2. Naruszenie prawa materialnego przez niewłaściwe zastosowanie art. 8 ust. 2 ustawy o znakach towarowych (dalej u.z.t.) w związku z art. 315 ust. 3 p.w.p. poprzez błędne przyjęcie, że rejestracja znaku towarowego słowno-graficznego MISS POLONIA WORLD w odniesieniu do towarów w klasie nicejskiej: 16, 25, 35, 41 stanowiła naruszenie prawa do firmy B. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością.

Twierdziła, że Urząd Patentowy błędnie uznał, że istnieje kolizja w rozumieniu art. 8 pkt 2 u.z.t. pomiędzy prawem ochronnym na sporny znak towarowy słowno-graficzny MISS POLONIA WORLD w odniesieniu do towarów w klasie nicejskiej: 16, 25, 35, 41, a przysługującym uczestnikowi prawem do nazwy B. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i że rejestracja spornego znaku narusza prawo wnioskodawcy do firmy.

O naruszeniu prawa do firmy jako przesłanki unieważnienia prawa z rejestracji znaku towarowego, nie przesądza samo zarejestrowanie znaku podobnego do nazwy innego przedsiębiorstwa. Istotnym elementem jest niebezpieczeństwo wprowadzenia klienta w błąd co do tożsamości przedsiębiorstwa. "Wyłączność prawa do nazwy nie jest zupełn., ograniczają ją granice jakie wyznacza zasięg faktycznej działalności używającego nazwy. Tylko w tych granicach może dojść do kolizji pomiędzy podobnymi firmą i znakiem. Jeśli uprawniony z późniejszego znaku nie wykorzystuje renomy związanej z wcześniejszą podobną nazwą przedsiębiorstwa, to trudno mówić o kolizji tych dwóch praw i w konsekwencji o naruszeniu wcześniejszego prawa do nazwy przez późniejszy znak towarowy, (np. wyrok NSA z 26 kwietnia 2006, II GSK 31/06 publ. Orzecznictwo NSA i WSA rok 2006, Nr 5, poz. 138, str. 153).

Zdaniem skarżącej wnioskodawca powinien udowodnić, a Urząd Patentowy powinien zbadać okoliczności związane z podobieństwem znaku towarowego słowno-graficznego MISS POLONIA WORLD do oznaczenia firmy B. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w sposób mogący prowadzić klienta w błąd co do tożsamości przedsiębiorstwa, jaki jest zasięg faktycznej działalności wnioskodawcy i skarżącej, czy skarżąca wykorzystuje renomę związaną ze spółką B., czy skarżąca może zostać uznana za osobę nieuprawnioną do zgłoszenia znaku słowno-graficznego MISS POLONIA WORLD, skoro w nazwie skarżącej zawarte są słowa Miss Polonia, a sporny znak był i jest używany do organizacji konkursów piękności dla Polek mieszkających poza granicami Polski, na całym świecie.

Skarżąca kwestionowała ustalenia co do faktu utrwalenia w świadomości społecznej skojarzenia pomiędzy oznaczeniem Miss Polonia a spółką B. Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie. Naczelny Sąd Administracyjny w orzeczeniu z dnia 30 marca 2006 r., sygn. Akt II GSK 15/05 w sprawie znaku słowno graficznego MISS POLONIA uznał wyrażenie Miss Polonia za należące do domeny publicznej. Skoro w znaku towarowym napis MISS POLONIA należy do domeny publicznej to trudno mówić o nim jako o elemencie dominującym w znaku. NSA stwierdził, że nazwa Miss Polonia w powszechnym odbiorze oznacza rodzaj usługi - konkursów piękności - a nie wskazuje na usługodawcę i nie jest identyfikowana z B.

Siła oddziaływania części słownej znaku słowno-graficznego pozostaje w ścisłej zależności od tego, czy słowu (słowom) właściwa jest cecha wyróżniająca, mająca walor identyfikujący wytwórcę towaru lub świadczącego usługi.

Zarzuciła, ze Urząd Patentowy nie wziął pod uwagę, że sporny znak ma charakterystyczną warstwę graficzną, na którą składa się korona oraz trzy słowa napisane identyczną czcionką o identycznej wielkości, gdzie żadne słowo nie wyróżnia się w znaku. Nie wziął pod uwagę argumentacji skarżącej, że organizuje ona od wielu lat konkurs piękności dla panien z Polonii w wielu krajach i, że nigdy nie miała zamiaru organizować i nie organizuje konkursu piękności dla panien zamieszkałych w Polsce. Wnioskodawca nie przestawił żadnego dowodu na okoliczność utrwalenia się w świadomości społecznej skojarzenia pomiędzy oznaczeniem Miss Polonia, a jego firmą.

Urząd Patentowy wnosił o oddalenie skargi podtrzymując dotychczasowe stanowisko. Podniósł, że wykazał i uzasadnił istnienie ścisłej zależności pomiędzy przedmiotem działalności wnioskodawcy, a zakresem spornego prawa, w szczególności z uwzględnieniem specyfiki i charakteru przedsięwzięć, jakim są ogólnokrajowe konkursy piękności. Fakt utrwalenia w świadomości społecznej skojarzenia pomiędzy oznaczeniem Miss Polonia, a spółką B. Sp. z o.o. z siedzibą w W. został ustalony w postępowaniu toczącym się pomiędzy tymi samymi stronami, a zakończonym ostateczną decyzją z dnia [...] lipca 2002 r., sygn. akt [...]. W przedmiotowej sprawie zaś, żadna ze stron nie powołała się na żadne takie okoliczności, w oparciu o które możliwe byłoby zakwestionowanie wcześniejszych ustaleń faktycznych, w szczególności odnoszących się do funkcjonowania w obrocie nazwy wnioskodawcy.

Odnosząc się do zarzutu, że zakres przedmiotowy i terytorialny skarżącej jest inny niż wnioskodawcy wskazał, że okoliczność, iż skarżąca nie wykonuje działalności gospodarczej na terenie Polski została wzięta przez Urząd Patentowy pod uwagę. Uzyskane przez skarżącą sporne prawo ochronne na znak towarowy ma ze swej istoty terytorialny charakter, ograniczony do terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. To właśnie to prawo, a nie zakres działalności faktycznie wykonywanej przez uprawnioną - obecną skarżącą - podlega ocenie w kontekście zarzucanej kolizji (w rozumieniu art. 8 pkt 2 u.z.t.) z wcześniejszym prawem do nazwy innego podmiotu działającego na terenie Polski. Sam zaś fakt zgłoszenia przez skarżącą znaku towarowego na terenie państwa, na którym w ogóle nie prowadzi ona swojej działalności gospodarczej nie był przedmiotem ani zarzutów wnioskodawcy ani też - z uwagi na treść art. 255 ust. 4 p.w.p. - oceny ze strony Urzędu Patentowego.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym w świetle paragrafu drugiego powołanego wyżej artykułu kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej.

Ponadto, co wymaga podkreślenia, zgodnie z art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) – zwanej dalej p.p.s.a., Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Zagadnieniem spornym, jakie wynikło na gruncie sprawy niniejszej: któremu prawu dajemy pierwszeństwo - prawu z długoletniego używania znaku MISS POLONIA – t.j. od 1991 roku, tradycji uczestnika postępowania organizowania konkursu Miss Polonia, czy prawu z rejestracji znaku MISS POLONIA WORLD.

Sprzeczne z zasadami słuszności, o których mowa w art. 8 u.z.t. byłoby mechaniczne uznanie pierwszeństwa rejestracji znaku MISS POLONIA WORLD.

W ocenie Sądu, skarga, analizowana stosownie do wymienionych wyżej założeń kontroli sądowej decyzji administracyjnych podlega oddaleniu, gdyż zaskarżona decyzja Urzędu Patentowego RP unieważniająca prawo z rejestracji znaku towarowego słowno-graficznego MISS POLONIA WORLD udzielonego przedsiębiorcy [...] prowadzącej działalność gospodarczą pod nazwą Miss Polonia nie narusza prawa.

Sąd nie dopatrzył się nieprawidłowości w działaniu organu, które miałyby istotny wpływ na wynik sprawy - gdy idzie o ustalenie stanu faktycznego, jak i nieprawidłowości mających wpływ na wynik sprawy w zakresie materialnoprawnej podstawy rozstrzygnięcia obu wniosków - art. 8 pkt 2 u.z.t., zastosowanej w związku z art. 315 ust. 3 p.w.p.

Należy zauważyć, że Urząd Patentowy RP prawidłowo ocenił, iż po stronie wnioskodawcy istnieje interes prawny do żądania unieważnienia prawa z rejestracji znaku towarowego. Wywiedziony został z faktu prowadzenia przez wiele lat działalności polegającej na organizowaniu konkursów piękności przy używaniu w obrocie częściowej nazwy firmy - oznaczenia "Miss Polonia".

Pojęcie interesu prawnego w rozumieniu art. 30 ust.1 u.z.t jest tożsame z interesem prawnym w rozumieniu art. 28 k.p.a., który stanowi, że stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek. Źródłem interesu prawnego może być każda norma prawa materialnego, a nie tylko norma zawarta w ustawie o znakach towarowych. Z ustaleń faktycznych dokonanych przez Urząd Patentowy wynika, że posługiwanie się przez B. nazwą firmy dla oznaczania organizowanych konkursów piękności było kwestionowane przez skarżącą. Słusznie zatem organ wywiódł posiadanie interesu prawnego z zasady wolności działalności gospodarczej. Należy wskazać, że wprowadzone zostały przez przepisy Konstytucji RP (art. 20 i art. 22) oraz ustawy z dnia 19 listopada 1999 r. Prawo działalności gospodarczej (art. 5). Zasada ta może podlegać ograniczeniom wynikającym z ustawy, w tym ustawy o znakach towarowych, która w art. 13 ust. 1 przyznaje przedsiębiorstwu uprawnionemu z rejestracji wyłączność na oznaczanie towarów i usług zarejestrowanych znakiem. Nie ulega wątpliwości, że B. przed złożeniem wniosku o zarejestrowanie znaku MISS POLONIA WORLD przez skarżącą posługiwało się nazwą B. dla oznaczenia nie tylko swojej firmy, ale i działalności gospodarczej związanej z organizacją konkursu MISS POLONIA. W okolicznościach niniejszej sprawy Urząd Patentowy nie mógł nie uznać, że zarejestrowanie znaku MISS POLONIA WORLD prowadziło do ograniczenia wykorzystywania części tego znaku w prowadzeniu działalności gospodarczej przez uprawnione B.

Tym samym doszło do naruszenia dóbr osobistych chronionych przez art. 23 i art. 24 w związku z art. 43 Kodeksu cywilnego, gdyż nazwa firmy identyfikująca podmiot gospodarczy na rynku jest odpowiednikiem nazwiska osoby fizycznej i stanowi zatem dobro osobiste w rozumieniu art. 23 Kodeksu cywilnego. Okoliczności te wypełniają przesłanki art. 8 pkt 2 u.z.t., do której do podstawy prawnej ostatecznie B. ograniczyło wniosek o unieważnienie znaku MISS POLONIA WORLD. Przeszkodą do rejestracji znaku jest bowiem naruszenie praw osobistych lub majątkowych przedsiębiorcy wcześniej używającego dany znak towarowy.

W ocenie Sądu, badając prawidłowość zastosowania art. 8 pkt 2 u.z.t Urząd Patentowy zbadał i rozważył, czy elementy słowne zakwestionowanego znaku MISS POLONIA WORLD dostatecznie indywidualizują przedsiębiorstwo skarżącej o tej nazwie, czy też zachodzi niebezpieczeństwo naruszenia prawa do firmy wnioskodawcy B. Mimo odstąpienia od zarzutów podobieństwa znaków (art. 9 ust.1 pkt 1 i 2 u.z.t.) ograniczając się do kwestii naruszenia praw osobistych lub majątkowych przedsiębiorcy wcześniej używającego oznaczenie MISS POLONIA wykazał, że brak badania ich podobieństwa pozwala na przyjęcie ich tożsamości. Skarżący bowiem w zasadniczej części używa dany (czyli przeciwstawiony) znak towarowy. W niniejszej sprawie znakiem przeciwstawionym jest nazwa firmy: B. Niewątpliwie znak skarżącej MISS POLONIA WORLD zawiera w sobie i to jest bezsporne, używane wcześniej oznaczenie MISS POLONIA w nazwie firmy B.

Innymi słowy, należało przyjąć, że skarżąca w swoim znaku towarowym MISS POLONIA WORLD "używa" wcześniej już istniejące w obrocie prawnym, gospodarczym i – z uwagi na jego charakter – obrocie medialnym, oznaczenia MISS POLONIA, które to oznaczenie określa i wyróżnia Biuro spółki - uczestniczki postępowania.

Znamienne jest w przyjętej ocenie, a nawet mające znaczenie podstawowe, że obie firmy prowadzą tożsamą działalność gospodarczą – szeroko rozumianą działalność organizującą i promującą konkurs piękności kobiet i przy uwzględnieniu podnoszonej różnicy terytorialnej prowadzonej działalności, poza sporem pozostaje, że znaki te służą do odróżniania de facto identycznych towarów.

Z ustaleń poczynionych przez Urząd Patentowy wynika zatem jednoznacznie, że różnice pomiędzy porównywanymi znakami są nieistotne wobec przyjęcia, że znak skarżącej zawiera w sobie zarówno oznaczenie firmy uczestniczki MISS POLONIA. Dlatego nie ma znaczenia brak analizy porównawczej spornego znaku ze znakiem przeciwstawionym, uzasadnione z uwagi na odstąpienie od zarzutu opartego na art. 9 ust. 1 pkt 1 i 2 u.z.t.

Także uzasadnione było powołanie się przez UP na rozstrzygniętą prawomocnie – pomiędzy tymi samymi stronami - decyzję Urzędu Patentowego RP z [...] lipca 2002 r., sygn. akt [...], wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 23 czerwca 2004 r., sygn. akt 6II SA 3424/02 oraz wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 30 marca 2006 r., sygn. akt II GSK 15/05 w sprawie unieważnienia skarżącej prawa ochronnego na znak towarowy "Miss Polonia". Należy podzielić pogląd tam wyrażony, pozostający aktualny w sprawie niniejszej, iż "powszechne znaczenie słów "Miss Polonia" związane jest z konkursowym wyborem najpiękniejszej kobiety. Organizowanie konkursów piękności jest zjawiskiem upowszechnionym. Nazwa ta powinna być wyłączona od możliwości "zawłaszczenia" przez jednego z konkurentów.

Z tego względu, w ocenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, zarejestrowany na rzecz uprawnionej znak towarowy MISS POLONIA WORLD naruszał przepis art. 8 pkt 2 u.z.t. stanowiący o niedopuszczalności rejestracji znaku towarowego naruszającego prawa osobiste firmy uczestnika B., nazwy występującej w obrocie handlowym i medialnym już od 1991 r.

Sąd podziela utrwalony pogląd w orzecznictwie Sądu Najwyższego oraz Naczelnego Sądu Administracyjnego, zgodnie z którym w przypadku kolizji między firmą (nazwą) przedsiębiorstwa, a zarejestrowanym z "gorszym pierwszeństwem" znakiem towarowym priorytet przyznaje się prawu powstałemu wcześniej.

Ma rację skarżąca, że samo zarejestrowanie identycznego lub podobnego do firmy znaku towarowego na rzecz innego przedsiębiorstwa nie świadczy jeszcze o naruszeniu prawa do firmy. Jednakże prawo do firmy jest naruszone, jeżeli zarejestrowanie kolizyjnego znaku zakłóca korzystanie z tego prawa. To zakłócenie polega na wprowadzaniu w błąd co do tożsamości podmiotów (występującego pod firmą i używającego znaku) i w związku z tym może narażać na szwank firmę (np. wyrok NSA z dnia 26 kwietnia 2006 r. sygn. akt II GSK 31/06).

Innymi słowy, przepis art. 8 pkt 2 u.z.t. (jak i u.z.n.k.) chroni tego przedsiębiorcę, który wcześniej rozpoczął używać znak towarowy i nigdzie nie przewiduje, aby ta ochrona skutkiem rejestracji takiego samego lub podobnego znaku w Urzędzie Patentowym ustawała. Wręcz przeciwnie, ona trwa nadal.

Nie można także pominąć, w świetle prawa do ochrony firmy, o której mowa w art. 8 pkt 2 u.z.t., że przedmiot jego działalności określony jest szeroko i obejmuje swym zakresem w szczególności prowadzenie wszelkiej działalności gospodarczej, wytwórczej, usługowej, handlowej na rachunek własny i w pośrednictwie z partnerami krajowymi i zagranicznymi. Obejmuje swym zakresem przede wszystkim organizowanie konkursów piękności o zasięgu ogólnokrajowym.

Bezsporne jest, że do roku 2001 wnioskodawca był organizatorem jedenastu corocznych konkursów piękności o nazwie "Miss Polonia". Uprawniona z tytułu spornego prawa ochronnego jest natomiast przedsiębiorcą zamieszkałym i faktycznie wykonującym działalność gospodarczą na terenie Stanów Zjednoczonych Ameryki. Przedmiotem działalności uprawnionej także jest organizowanie konkursów piękności, w szczególności przeznaczonych dla Polek mieszkających poza granicami Polski. Jak zaś uprawniona przyznała, do tej pory nie organizowała tego rodzaju konkursów na terenie Polski.

Z powyższych względów, w ocenie Sądu, zastosowana przez Urząd Patentowy RP podstawa prawna rozstrzygnięcia - art. 8 pkt 2 u.z.t., mająca zastosowanie w związku z art. 315 ust. 3 p.w.p. znalazła prawidłowe zastosowanie i na mocy art. 151 p.p.s.a. skargę należało oddalić.