Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Jacek Hyla (spr.), Sędziowie Sędzia WSA Jolanta Górska, Sędzia WSA Paweł Mierzejewski, , po rozpoznaniu w dniu 5 listopada 2020 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi M.K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 13 grudnia 2019 r., nr (...) w przedmiocie świadczenia dobry start uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Wójta Gminy z dnia 17 września 2019 r., nr (...).

M.K. wniosła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego

w Gdańsku skargę na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego

z dnia 13 grudnia 2019 r. nr (...) w sprawie świadczenia "Dobry start".

W sprawie zaistniały następujące okoliczności faktyczne i prawne:

Decyzją z dnia 17 września 2019 r., po rozpatrzeniu wniosku M.K. o przyznanie świadczenia "Dobry start" dla syna M.K. z dnia 9 września 2019 r., Wójt Gminy odmówił przyznania wnioskowanego świadczenia.

Powołując się na przepis § 4 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 maja 2018 r. w sprawie szczegółowych warunków realizacji rządowego programu "Dobry start" organ wyjaśnił, że zgromadzony materiał dowodowy wykazał, iż w roku szkolnym 2019/2020 M.K. ma odroczony obowiązek szkolny. Z tego powodu świadczenie nie przysługuje.

Po rozpoznaniu odwołania, zaskarżoną decyzją, Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało w mocy rozstrzygnięcie organu I instancji.

W uzasadnieniu decyzji organ odwoławczy stwierdził, że wprawdzie M.K. ukończył 7 lat i uczęszcza do Ośrodka Rewalidacyjno-Wychowawczego, jednak świadczenie "Dobry start" przysługuje w związku z rozpoczęciem roku szkolnego, natomiast w roku szkolnym 2019/202 M.K. odroczono rozpoczęcie spełniania obowiązku szkolnego. Sam natomiast fakt uczęszczania do placówki rewalidacyjno-wychowawczej nie rodzi uprawnienia do przedmiotowego świadczenia.

W skardze na decyzję organu odwoławczego, wnosząc o uchylenie decyzji organów obu instancji, M.K. zarzuciła błąd w ustaleniach faktycznych mający istotny wpływ na treść zaskarżonej decyzji polegający na przyjęciu, że syn nie spełnia warunków przyznania świadczenia "Dobry start", podczas gdy wymogi te zostały spełnione, co skutkowało naruszeniem przepisów mających wpływ na treść decyzji,

tj.: art. 7, art. 77 i art. 80 K.p.a. poprzez brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego i zgromadzenia materiału dowodnego w sprawie oraz § 3 i § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 maja 2018 r. w sprawie szczegółowych warunków realizacji rządowego programu "Dobry start".

W uzasadnieniu skargi strona skarżąca wyjaśniła, że odroczenie obowiązku szkolnego nie oznacza odroczenia wykonania obowiązku ucznia w rozumieniu potocznym, a jedynie terminu ukończenia danej klasy. Innymi słowy, przedłużenia ze względu na niepełnosprawność ukończenia danego okresu nauki, np. rok szkolny trwać będzie dłużej o rok, co oznacza, że jeden rok szkoleniowy (klasy) będzie trwał dwa lata. Oznacza to, że rok szkolny rozpoczyna się w trybie normalnym (z początkiem września) jednak ukończenie danej klasy następuje później aniżeli w miesiącu czerwcu. Zapis ten został zatem błędnie zrozumiany. Ponadto z zaświadczenia wydanego przez placówkę szkolną jasno wynika, że małoletni rozpoczyna naukę i jest uczniem.

W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławczego wniosło o oddalenie skargi podtrzymując stanowisko zajęte w sprawie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku zważył, co następuje:

W myśl art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 2167 ze zm.), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej.

Zgodnie z art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.), zwanej dalej

w skrócie: "P.p.s.a."), sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skarga jest zasadna.

Rządowy program wsparcia rodzin z dziećmi w ponoszeniu wydatków związanych z rozpoczęciem roku szkolnego ustanowiony został uchwałą nr 80 Rady Ministrów z dnia 30 maja 2018 r. w sprawie ustanowienia rządowego programu "Dobry start" (M.P. z 2018 r. poz. 514). Zgodnie z § 2 uchwały, wsparcie, którego dotyczy program polega na przyznaniu na dziecko, raz w roku, świadczenia "Dobry start"

w wysokości 300 zł.

Szczegółowe warunki realizacji przedmiotowego programu określa natomiast rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 2018 r. w sprawie szczegółowych warunków realizacji rządowego programu "Dobry start" (Dz.U. z 2018 r. poz. 1061), zwanego dalej: "rozporządzeniem". Zgodnie z § 4 ust. 1 rozporządzenia, świadczenie dobry start przysługuje:

1) rodzicom, opiekunom faktycznym, opiekunom prawnym, rodzinom zastępczym, osobom prowadzącym rodzinne domy dziecka, dyrektorom placówek opiekuńczo

-wychowawczych, dyrektorom regionalnych placówek opiekuńczo-terapeutycznych - raz w roku na dziecko;

2) osobom uczącym się - raz w roku.

2. Świadczenie dobry start przysługuje w związku z rozpoczęciem roku szkolnego do ukończenia:

1) przez dziecko lub osobę uczącą się 20. roku życia;

2) przez dziecko lub osobę uczącą się 24. roku życia - w przypadku dzieci lub osób uczących się legitymujących się orzeczeniem o niepełnosprawności.

3. Świadczenie dobry start przysługuje także w przypadku:

1) ukończenia 20. roku życia przez dziecko lub osobę uczącą się przed rozpoczęciem roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym dziecko lub osoba ucząca się kończy 20. rok życia;

2) ukończenia 24. roku życia przez dziecko lub osobę uczącą się przed rozpoczęciem roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym dziecko lub osoba ucząca się kończy 24. rok życia - w przypadku dzieci lub osób uczących się legitymujących się orzeczeniem o niepełnosprawności.

4. W przypadku dziecka biorącego udział w zajęciach rewalidacyjno-wychowawczych, świadczenie dobry start przysługuje nie wcześniej niż od roku kalendarzowego,

w którym dziecko kończy 7. rok życia.

W sprawie nie jest sporne, że skarżąca jako matka siedmioletniego M.K. jest osobą uprawnioną do wystąpienia z wnioskiem o przyznanie przedmiotowego świadczenia (§ 4 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia).

Zdaniem orzekających w sprawie organów przeszkodą w uzyskaniu przez skarżącą świadczenia było odroczenie obowiązku szkolnego w stosunku do M.K..

Stanowisko to jest jednak całkowicie nietrafne.

Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na to, że art. 36 ust. 4 z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (t.j. Dz. U. z 2019r. poz. 1148 ze zm.) stanowi, że dyrektor publicznej szkoły podstawowej, w obwodzie której dziecko mieszka, na wniosek rodziców, odracza rozpoczęcie spełniania przez dziecko obowiązku szkolnego o jeden rok szkolny.

Zdaniem sądu w składzie rozpatrującym niniejszą sprawę zastosowanie powyższego przepisu i odroczenie obowiązku szkolnego powinno przybrać formę aktu władczego - decyzji administracyjnej wydanej przez dyrektora szkoły (por. Pilich Mateusz (red.), Prawo oświatowe oraz przepisy wprowadzające. Komentarz, Warszawa 2018 str. 199). Takiej decyzji w aktach administracyjnych brak. Organy administracji oparły się bowiem na treści opinii Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej w K., której przywołania w zaświadczeniu Dyrektora Ośrodka Rewalidacyjno – Wychowawczego w S. z 12 sierpnia 2019r. nie sposób uznać za równoznaczne z wydaniem decyzji.

Z zaświadczenia tego wynika natomiast, że M.K. od 1 września 2019r. będzie uczęszczał do wymienionego powyżej Ośrodka Rewalidacyjno – Wychowawczego. Z kolejnego zaświadczenia z 2 września 2019r. wynika także, że M.K. jest w roku szkolnym 2019/2020 wychowankiem w/w placówki.

Zgodnie z art. 36 ust. 17 Prawa Oświatowego za spełnianie obowiązku szkolnego uznaje się udział dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu głębokim w zajęciach rewalidacyjno-wychowawczych. Skoro M.K. uczestniczy w zajęciach rewalidacyjno-wychowawczych w roku szkolnym 2019/2020, to tym samym spełnia obowiązek szkolny, zaś opinia dotycząca odroczenia tego obowiązku nie ma istotnego znaczenia prawnego.

Przepisy rozporządzenia stanowią, że ilekroć mowa w nim o dziecku oznacza to dziecko uczące się w szkole (3 pkt 1), zaś szkołą jest także ośrodek rewalidacyjno – wychowawczy (3 pkt 6).

Zajęcia rewalidacyjno -wychowawcze organizuje się dla dzieci i młodzieży od początku roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym kończą 3 lata, do końca roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym kończą 25 lat. Ten rodzaj edukacji rozpoczyna się zatem wcześniej, a kończy później względem dzieci kształcących się w innych placówkach oświatowych. Koreluje z tym przepis § 4 ust. 4 rozporządzenia, który zrównuje sytuację dzieci kształconych w "zwykłym trybie" z dziećmi wymagającymi specjalnego kształcenia, rozpoczynającymi edukację w formie wspomnianych zajęć dużo wcześniej. Zgodnie z tym przepisem w przypadku dziecka biorącego udział w zajęciach rewalidacyjno-wychowawczych, świadczenie dobry start przysługuje nie wcześniej niż od roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 7 rok życia.

Zatem w związku z rozpoczęciem roku szkolnego 2019/2020 wniosek o przyznanie świadczenia "dobry start" złożony przez matkę M.K., biorącego udział w zajęciach w placówce rewalidacyjno-wychowawczej, zasługiwał na uwzględnienie.

Dokonując odmiennej oceny organy obu instancji dopuściły się naruszenia przepisów prawa materialnego, tj. § 4 ust. 4 rozporządzenia.

Mając na uwadze poczynione uwagi, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a w zw. z art. 135 P.p.s.a., Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku uchylił zaskarżoną decyzję oraz decyzję organu pierwszej instancji.

Ponownie rozpoznając sprawę i rozpatrując wniosek skarżącej organy uwzględnią przedstawioną powyżej ocenę prawną.

Sąd orzekł w niniejszej sprawie na posiedzeniu niejawnym na podstawie

art. 15zzs ust. 3 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (t.j. Dz.U. z 2020 r.

poz. 1842), zgodnie z którym: "Przewodniczący może zarządzić przeprowadzenie posiedzenia niejawnego, jeżeli uzna rozpoznanie sprawy za konieczne,

a przeprowadzenie wymaganej przez ustawę rozprawy mogłoby wywołać nadmierne zagrożenie dla zdrowia osób w niej uczestniczących i nie można przeprowadzić jej na odległość z jednoczesnym bezpośrednim przekazem obrazu i dźwięku. Na posiedzeniu niejawnym w tych sprawach sąd orzeka w składzie trzech sędziów".