drukuj    zapisz    Powrót do listy

6264 Zarząd gminy (powiatu, województwa) 6411 Rozstrzygnięcia nadzorcze dotyczące gminy; skargi organów gminy na czynności nadzorcze, Samorząd terytorialny, Wojewoda, Uchylono zaskarżony wyrok i przekazano sprawę do ponownego rozpoznania przez Wojewódzki Sąd Administracyjny, II OSK 1509/18 - Wyrok NSA z 2018-06-28, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II OSK 1509/18 - Wyrok NSA

Data orzeczenia
2018-06-28 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2018-05-24
Sąd
Naczelny Sąd Administracyjny
Sędziowie
Andrzej Wawrzyniak /sprawozdawca/
Grzegorz Czerwiński /przewodniczący/
Michał Ruszyński
Symbol z opisem
6264 Zarząd gminy (powiatu, województwa)
6411 Rozstrzygnięcia nadzorcze dotyczące gminy; skargi organów gminy na czynności nadzorcze
Hasła tematyczne
Samorząd terytorialny
Sygn. powiązane
VIII SA/Wa 658/17 - Wyrok WSA w Warszawie z 2018-02-27
II OZ 1633/17 - Postanowienie NSA z 2018-01-11
Skarżony organ
Wojewoda
Treść wyniku
Uchylono zaskarżony wyrok i przekazano sprawę do ponownego rozpoznania przez Wojewódzki Sąd Administracyjny
Powołane przepisy
Dz.U. 2017 poz 1369 art. 147 par. 1 w zw. z art. 141 par. 4, art. 200 w zw. z art. 205 par. 1
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
Dz.U. 2006 nr 216 poz 1584 art. 6 ust. 1
Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne - tekst jednolity.
Dz.U. 2016 poz 446 art. 98a
Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym
Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Grzegorz Czerwiński Sędziowie Sędzia NSA Andrzej Wawrzyniak (spr.) Sędzia del. WSA Michał Ruszyński Protokolant: asystent sędziego Tomasz Bogdan Godlewski po rozpoznaniu w dniu 28 czerwca 2018 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej Wojewody Mazowieckiego od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 27 lutego 2018 r. sygn. akt VIII SA/Wa 658/17 w sprawie ze skargi R. W. na zarządzenie zastępcze Wojewody Mazowieckiego z dnia [...] czerwca 2017 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia wygaśnięcia mandatu Prezydenta Miasta R. 1. uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie; 2. odstępuje od zasądzenia zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 27 lutego 2018 r. w sprawie ze skargi R. W. (dalej również jako "skarżący") na zarządzenie zastępcze Wojewody Mazowieckiego z dnia [...] czerwca 2017 r. w przedmiocie stwierdzenia wygaśnięcia mandatu Prezydenta Miasta R., uchylił zaskarżone zarządzenie zastępcze.

Wyrok zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy:

W związku z informacją z dnia [...] marca 2017 r. przekazaną Wojewodzie Mazowieckiemu, iż na sesji w dniu [...] lutego 2017 r. Rada Miejska, wbrew obowiązkowi wynikającemu z art. 492 § 2 w związku z art. 492 § 1 pkt 5 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy (j.t. Dz.U z 2017 r. poz. 15; dalej "u.k.w.") oraz art. 5 ust.1 pkt 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne (j.t. Dz.U z 2006 r. Nr 216, poz. 1584 ze zm.; dalej "u.o.dz.g." albo "ustawa antykorupcyjna"), nie podjęła uchwały w przedmiocie stwierdzenia wygaśnięcia mandatu Prezydenta Miasta R. – R. W., organ nadzoru wszczął postępowanie wyjaśniające.

Po przeprowadzeniu postępowania zarządzeniem zastępczym z dnia [...] czerwca 2017 r. Wojewoda Mazowiecki na podstawie art. 98a ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (j.t. Dz.U z 2016 r. poz. 446 ze zm.; dalej "u.s.g.") w związku z art. 492 § 1 pkt 5 u.k.w. oraz w związku z art. 5 ust.1 pkt 3 u.o.dz.g., po zawiadomieniu Ministra Spraw Wewnętrznych, stwierdził wygaśnięcie mandatu Prezydenta Miasta R. – R. W.

W uzasadnieniu organ nadzoru podał, że Prezydent Miasta R. R. W. w okresie od [...] stycznia 2015 r. do [...] kwietnia 2015 r. zasiadał w radzie nadzorczej spółki S sp. z o.o. z siedzibą w K. Wojewoda podniósł, że R. W. został powołany do ww. rady nadzorczej uchwałą nr [...] nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników tej spółki z dnia [...] grudnia 2014 r. Uchwała została podpisana przez jedynego udziałowca spółki – R. S.A. z siedzibą w R. Jest to jedyny dokument przywołany w materiale dowodowym statuujący członka rady nadzorczej – R. W. W ocenie organu nadzoru to wyżej powołana spółka zgłosiła skarżącego do organu spółki. Struktura akcjonariatu zgłaszającej spółki na dzień [...] grudnia 2014 r. przedstawiała się następująco – Skarb Państwa – 26,37 % akcji; Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa – 55,51 akcji, pozostali akcjonariusze, w tym Gmina Miasta R. – 18,12 % akcji. Organ nadzoru zaakcentował, że w momencie powołania R. W. do rady nadzorczej S. sp. z o.o. z siedzibą w K., Skarb Państwa w spółce powołującej miał mniej niż 50% akcji. W związku z powyższym spółka R. SA nie miała prawa zgłoszenia skarżącego do rady nadzorczej. Zgodnie z art. 4 ust.1 ustawy antykorupcyjnej, osoby podlegające ograniczeniom w okresie sprawowania funkcji nie mogą ,,być członkami zarządów, rad nadzorczych lub komisji rewizyjnych spółek prawa handlowego‘’. Przedmiotowa ustawa w art. 6 wprowadza wyjątek od wyżej przywołanej zasady określonej w art.4 ustawy antykorupcyjnej. Przepis ten stanowi, że osoby objęte zakazami mogą zasiadać w organach spółek prawa handlowego, jeżeli zostały zgłoszone do objęcia tych funkcji przez – Skarb Państwa, inne państwowe osoby prawne, spółki w których udział Skarbu Państwa przekracza 50% liczby akcji, jednostki samorządu terytorialnego, ich związki lub inne osoby prawne jednostek samorządu terytorialnego. Wojewoda podkreślił, że art. 6 ustawy antykorupcyjnej stanowi wyjątek od zasady i nie może być interpretowany rozszerzająco (wyrok NSA z dnia 23 kwietnia 2014 roku, II OSK 637/2014). Wobec powyższego należy przyjąć, że R. W. – Prezydent Miasta R. – pełniąc funkcję członka rady nadzorczej w S. sp. z o.o. w K. w okresie od [...] stycznia do [...] kwietnia 2015 r., naruszył zakaz określony w art. 492 § 1 pkt 5 u.k.w., a naruszenie tego zakazu skutkuje wygaśnięciem mandatu na podstawie art. 492 § 2 u.k.w.

Skargę na powyższe zarządzenie zastępcze wniósł R. W. Zaskarżonemu zarządzeniu zarzucił naruszenie art. 6 ust.1 ustawy antykorupcyjnej, poprzez jego niezastosowanie i w konsekwencji wygaszenie mandatu Prezydenta Miasta R. w sytuacji, w której z zebranego materiału dowodowego wynika, że pełnienie funkcji członka rady nadzorczej S. sp. z o.o. z siedzibą w K., korzystało z wyjątku, o którym mowa w powyższym przepisie, stanowiącym wyłom od ogólnego zakazu z art. 4 ustawy antykorupcyjnej. Powołując się na art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) i art. 145 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 1369; dalej "p.p.s.a.") wniósł o uchylenie w całości zaskarżonego zarządzenia i umorzenie postępowania w tym zakresie.

W odpowiedzi na skargę organ nadzoru wniósł o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił zaskarżone zarządzenie zastępcze. Sąd nie podzielił oceny organu nadzoru, iż Prezydent Miasta R. pełniąc funkcję członka rady nadzorczej spółki w okresie od [...] stycznia do [...] kwietnia 2015 r. naruszył zakaz z art. 492 § 1 pkt 5 u.k.w., skutkujący wygaśnięciem mandatu na podstawie art. 492 § 2 u.k.w. Sąd podniósł, że zarządzenie zastępcze jest szczególnym aktem nadzoru, odmiennym wobec rozstrzygnięć nadzorczych, które usuwają z obrotu prawnego uchwałę czy zarządzenie podjęte przez organ gminy, ale w to miejsce nie wprowadzają nowych aktów. Istota zarządzenia zastępczego polega na tym, że zastępuje ono – w przypadku bezczynności organu gminy – stosowny akt, jaki organ ten powinien podjąć. W przypadku zaistnienia przesłanek z art. 98a ust.1 u.s.g. i niepodjęciu przez radę gminy uchwały w zakresie wygaśnięcia mandatu (w tym przypadku prezydenta miasta) na wezwanie wojewody, ten ostatni, po powiadomieniu ministra właściwego do spraw administracji publicznej, ma obowiązek wydać zarządzenie zastępcze. Celem postępowania w przedmiocie wydania zarządzenia zastępczego jest udzielenie odpowiedzi na pytanie czy doszło do naruszenia przepisów art. 4 i art. 6 ust.1 ustawy antykorupcyjnej i w związku z tym, czy zaistniały podstawy do wygaszenia mandatu, w tym przypadku prezydenta miasta. Analizując w tym zakresie stanowiska Wojewody i skarżącego, Sąd I instancji stanowiska Wojewody nie podzielił. W ocenie Sądu, organem gminy uprawnionym do zgłoszenia danej osoby do rady nadzorczej spółki S. sp. z o.o. był organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego, tj. Prezydent Miasta R. Przepisy nie wymagają szczególnej formy zgłoszenia. Sąd wskazał, iż zgłoszenie należy traktować jako oświadczenie woli danego podmiotu i nie można zgodzić się z organem, iż nie ma żadnego dowodu na poparcie tego stanowiska. Skarżący w toku prowadzonego postępowania w sprawie złożył wyjaśnienia gdzie wskazywał, że został zgłoszony przez jednostkę samorządu terytorialnego - Gminę Miasta R. i takie oświadczenie woli gminy zostało przekazane zarządowi R. S.A. oraz doszło do wyrażenia zgody i objęcia przez niego stanowiska członka rady nadzorczej. Podnosząc, że art. 6 ust. 1 ustawy antykorupcyjnej istotnie nie wskazuje w jaki sposób oraz w jakiej formie winno zgłoszenie nastąpić, Sąd wywodził, że elementem zgłoszenia jest zgoda i akceptacja na daną kandydaturę osoby zgłaszającej. Gdyby ustawodawca chciał, by owo zgłoszenie w jakikolwiek sposób sformalizować, zawarłby to w analizowanym przepisie. Tak więc zgłoszeniem będzie każde działanie, z którego w sposób nie budzący wątpliwości wynikać będzie akceptacja danej kandydatury do zasiadania we władzach danej spółki. Ze względów pragmatycznych zgłoszenie powinno być dokonane na piśmie. Taka forma zgłoszenia ze względu na treść art. 5 ustawy antykorupcyjnej byłaby łatwiejsza do wykazania i leżałoby to w interesie osoby zgłoszonej. Dowodów takich powinna domagać się również spółka z uwagi na treść art. 9 ustawy antykorupcyjnej. Brak formy pisemnej spowodował, iż wystąpiły problemy dowodowe. Jednocześnie wymaganie aby zgłoszenie przez podmiot uprawniony kandydata do organu spółki miało formę pisemną byłoby nałożeniem obowiązku, który nie ma umocowania w przepisach obowiązującego prawa. Sam brak dokumentu, w którym gmina wskazuje jako kandydata do rady nadzorczej R. W. nie może jednoznacznie przesądzać, iż został on zgłoszony, tak jak twierdzi organ nadzoru przez spółkę R. S.A. w R. To organ nadzoru wydając zarządzenie zastępcze winien, w ocenie Sądu, przedstawić dowód, iż zgłoszenie pochodzi od podmiotu nieuprawnionego w sytuacji gdy skarżący zaprezentował swoje stanowisko i przedstawił argumentację prawną w tym zakresie. Zdaniem Sądu, w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy Wojewoda skutecznie nie podważył wiarygodności oświadczenia R. W., że został zgłoszony jako przedstawiciel jednostki samorządu terytorialnego – Gminy Miasta R. Organ zatem arbitralnie przyjął, że R. W. został zgłoszony przez spółkę akcyjną, odmawiając w tym zakresie wiary wyjaśnieniom skarżącego. Wojewoda nie przedstawił argumentacji dlaczego dyskwalifikuje wyjaśnienia i stanowisko skarżącego. Sąd uznał, że zgłoszenie R. W. przez Gminę w świetle uregulowań art. 6 ustawy antykorupcyjnej w formie ustnej było możliwe i dopuszczalne oraz w żadnym stopniu nie zostało skutecznie podważone. Ponadto Sąd podzielił stanowisko organu nadzoru, iż spółka R. SA w dacie podejmowania uchwały nie była podmiotem, w którym Skarb Państwa miał ponad 50% akcji. Sąd uznał, iż sytuacja ta wyniknęła z błędnej interpretacji przepisów ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (j.t. Dz.U. z 2013 r. poz. 885 ze zm.; dalej "ustawa o finansach publicznych"), dokonanej przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Zgodnie z art. 104 ust.1 ustawy przepisy wprowadzające ustawę o finansach publicznych, w tym państwowych osób prawnych, posiadających w dniu wejścia w życie ustawy o finansach publicznych udziały w spółkach, akcje spółek i obligacje wyemitowane podmioty inne niż Skarb Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, zobowiązane były do przekazania ich na rzecz Skarbu Państwa, reprezentowanego przez ministra właściwego do spraw Skarbu Państwa, w terminie do [...] czerwca 2011 r. Sąd ocenił, iż spółka R. S.A. w dacie podejmowania uchwały o powołaniu skarżącego do rady nadzorczej była spółką kontrolowaną przez Skarb Państwa i państwową osobę prawną (ARiMR).

Skargę kasacyjną od powyższego orzeczenia wniósł Wojewoda Mazowiecki, reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, domagając się uchylenia zaskarżonego wyroku w całości i oddalenia skargi, ewentualnie uchylenia zaskarżonego wyroku w całości i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania WSA w Warszawie, a także zasądzenia kosztów postępowania. Wyrokowi temu zarzucił naruszenie:

prawa materialnego przez błędną jego wykładnię, a w konsekwencji niewłaściwe zastosowanie:

- art. 6 ust. 1 ustawy antykorupcyjnej, przez uznanie, że zgłoszenie, o którym mowa w tym przepisie, obejmuje tzw. "zgłoszenie pośrednie", podczas gdy w przepisie tym mowa jest o "zgłoszeniu", zaś interpretacja rozszerzająca jest niedopuszczalna;

- art. 6 ust. 1 ustawy antykorupcyjnej, przez uznanie, że wyjątek od zakazu określonego w art. 4 pkt 1 powołanej ustawy dotyczy zgłoszonych przez jednostkę samorządu terytorialnego osób niezależnie od posiadania jakiegokolwiek udziału w spółce prawa handlowego przez podmioty zgłaszające te osoby,

- art. 9218 Kodeksu cywilnego w związku z art. 4 pkt 1 ustawy antykorupcyjnej w powiązaniu z art. 6 ust. 1 tej ostatniej ustawy - przez uznanie, że spółka "R." S.A. z siedzibą w R. była spółką kontrolowaną przez Skarb Państwa i państwową osobę prawną (ARiMR), co miało w rozumieniu Sądu I instancji znaczenie dla niniejszej sprawy, podczas gdy przepisy ustawy antykorupcyjnej rozdzielnie traktują te podmioty;

przepisów postępowania, mającego istotny wpływ na treść wydanego orzeczenia, poprzez naruszenie:

- art. 147 § 1 w związku z art. 141 § 4 p.p.s.a – przez wadliwe skonstruowanie uzasadnienia wyroku, polegające na niepełnym odniesieniu się do wszystkich zarzutów, tez i argumentów podniesionych przez stronę zarówno w zarządzeniu zastępczym jak i w odpowiedzi na skargę oraz braku samodzielnej oceny zgodności z prawem dokonanych czynności, w związku z czym powstała wątpliwość czy Sąd rozpoznał sprawę rzetelnie i w całości, co uniemożliwia kontrolę instancyjną orzeczenia;

- art. 3 § 1 i § 2 pkt 7 i art. 141 § 4 p.p.s.a. w związku z art. 1 § 1 i § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 2188 ze zm.) oraz art. 6 ust. 1 ustawy antykorupcyjnej – przez brak ustalenia stanu faktycznego i prowadzenie alternatywnych dywagacji prawnych odnoszących się do różnych stanów prawnych i faktycznych,

- art. 200 w związku z art. 205 § 1 p.p.s.a. oraz § 15 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U z 2015 r. poz. 1800) – przez uznanie, że zachodzą przesłanki określone w pkt 1-4 rozporządzenia, a to poprzez przyjęcie, że nakład pracy pełnomocnika w opracowanie skargi, stawiennictwo w sądzie dawał podstawy do podwyższenia wynagrodzenia do czterokrotności stawki, podczas gdy faktycznie żadna z tych przesłanek nie wystąpiła.

W odpowiedzi na skargę kasacyjną pełnomocnik skarżącego w I instancji wniósł o jej oddalenie i zasądzenie na rzecz R. W. od Wojewody Mazowieckiego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 183 § 1 p.p.s.a., Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, bierze jednak z urzędu pod rozwagę nieważność postępowania. W niniejszej sprawie nie występują, enumeratywnie wyliczone w art. 183 § 2 p.p.s.a., przesłanki nieważności postępowania sądowoadministracyjnego. Z tego względu, przy rozpoznaniu sprawy Naczelny Sąd Administracyjny związany był granicami skargi kasacyjnej. Granice te są wyznaczone każdorazowo wskazanymi w skardze kasacyjnej podstawami, którymi – zgodnie z art. 174 p.p.s.a. – może być: 1) naruszenie prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie lub 2) naruszenie przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Związanie Naczelnego Sądu Administracyjnego granicami skargi kasacyjnej polega na tym, że jest on władny badać naruszenie jedynie tych przepisów, które zostały wyraźnie wskazane przez stronę skarżącą. Ze względu na ograniczenia wynikające ze wskazanych regulacji prawnych, Naczelny Sąd Administracyjny nie może we własnym zakresie konkretyzować zarzutów skargi kasacyjnej, uściślać ich, ani w inny sposób korygować.

Rozpoznając w tak zakreślonych granicach skargę kasacyjną wniesioną w tej sprawie należy stwierdzić, iż została ona oparta na usprawiedliwionych podstawach.

Istota rozpatrywanej sprawy sprowadza się do tego, czy w sprawie tej zostały spełnione przesłanki z art. 6 ust. 1 ustawy antykorupcyjnej. Kwestia ta nie została jednak dostatecznie wyjaśniona przez Sąd I instancji.

W pierwszej kolejności rozpatrzeniu podlegały zarzuty naruszenia przepisów postępowania, tj. art. 147 § 1 w zw. z art. 141 § 4 p.p.s.a. – przez wadliwe skonstruowanie uzasadnienia wyroku, polegające na niepełnym odniesieniu się do wszystkich zarzutów, tez i argumentów podniesionych w zarządzeniu zastępczym i odpowiedzi na skargę – oraz art. 3 § 1 i § 2 pkt 7 i art. 141 § 4 p.p.s.a. w zw. z art. 1 § 1 i § 2 ustawy Prawo o ustroju sądów administracyjnych oraz art. 6 ust. 1 ustawy antykorupcyjnej – przez brak należytego ustalenia stanu faktycznego i prowadzenie alternatywnych dywagacji prawnych odnoszących się do różnych stanów prawnych i faktycznych.

Rozpatrując tę sprawę Sąd I instancji winien był jednoznacznie, w sposób nie budzący wątpliwości ustalić, czy podmiot zgłaszający skarżącego w I instancji do objęcia stanowiska w spółce prawa handlowego jest jednym z podmiotów wymienionych w art. 6 ust. 1 ustawy antykorupcyjnej. Winien przy tym mieć na względzie, że jest to przepis antykorupcyjny i musi być interpretowany ściśle. Tymczasem Sąd I instancji rozważając powyższą okoliczność – w ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego – w sposób jednoznaczny jej nie wyjaśnił.

Polemizując ze stanowiskiem organu nadzoru Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie podał, że nie podziela oceny Wojewody, iż R. W. do rady nadzorczej spółki S. sp. z o.o. w K. zgłosiła spółka akcyjna R. SA w R. Stwierdził przy tym, że organem uprawnionym do zgłoszenia danej osoby do rady nadzorczej spółki S. sp. z o.o. był organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego – w tym przypadku Prezydent Miasta R. – oraz że przepisy nie wymagają szczególnej formy zgłoszenia. Uznając, że zgłoszenie należy traktować jako oświadczenie woli danego podmiotu, Sąd I instancji nie zgodził się z organem, że nie ma żadnego dowodu na poparcie tego stanowiska, bowiem skarżący w toku prowadzonego postępowania w sprawie złożył wyjaśnienia gdzie wskazywał, że został zgłoszony przez jednostkę samorządu terytorialnego - Gminę Miasta R. i takie oświadczenie woli gminy zostało przekazane zarządowi R. S.A. oraz doszło do wyrażenia zgody i objęcia przez niego stanowiska członka rady nadzorczej.

Powyższe ustalenia Sądu nie znajdują oparcia w zebranych w sprawie dowodach i w istocie stanowią jedynie przypuszczenie, że zgłoszenie takie zostało dokonane.

Jak wynika z akt sprawy, R. W. został powołany w skład rady nadzorczej spółki S. sp. z o.o. z siedzibą w K. uchwałą nr [...] Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników z dnia [...] grudnia 2014 r. W treści listy obecności wspólników załączonej do protokołu Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników "S." spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K., które odbyło się w dniu [...] grudnia 2014 r. podano, że w Zgromadzeniu tym uczestniczył A. R. reprezentujący spółkę R. S.A. w R., posiadającą 100 udziałów uprawniających do 100% głosów, reprezentującą 100% kapitału zakładowego spółki S. sp. z o.o. w K. Z protokołu z tego Zgromadzenia Wspólników nie wynika jednak, aby zgłoszenie R. W. zostało dokonane przez inny podmiot niż jedyny – według listy obecności – obecny na Nadzwyczajnym Zgromadzeniu Wspólników. W szczególności w aktach sprawy brak jest jakiegokolwiek dowodu świadczącego, by zgłoszenia takiego dokonała Gmina Miasto R.

Odnosząc się do formy oświadczenia organu gminy zgłaszającego swojego reprezentanta do stanowisk w spółce prawa handlowego Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 23 kwietnia 2014 r., II OSK 637/14 (OwSS 2014/3/97/97-101), wskazał, że w przypadku gdy gmina jest jednocześnie jedynym udziałowcem w spółce prawa handlowego, dla zachowania możliwości skorzystania z dyspozycji art. 6 ust. 1 ustawy antykorupcyjnej niezbędne jest pisemne oświadczenie odpowiedniego organu gminy zgłaszającego swojego reprezentanta do stanowisk w spółce prawa handlowego wymienionych w art. 4 pkt 1 tej ustawy, gdyż wynika to z art. 173 k.s.h.

W niniejszej sprawie Gmina Miasto R. nie była jedynym udziałowcem spółki S. sp. z o.o. w K. Nie oznacza to jednak, że w takiej sytuacji Gmina mogłaby w sposób w istocie dorozumiany dokonać stosownego zgłoszenia. Fakt zgłoszenia winien być w jakikolwiek sposób udokumentowany, a samo późniejsze oświadczenie Prezydenta Miasta nie jest w tej kwestii wystarczające. Powinny bowiem być przedstawione również inne dowody. Zgłoszenie winno zostać dokonane wyraźnie, w formie jednoznacznej, bezpośredniej, a nie w sposób jedynie dorozumiany.

Błędne zatem w realiach niniejszej sprawy jest stanowisko, że R. W. został zgłoszony do objęcia stanowiska w spółce prawa handlowego przez jednostkę samorządu terytorialnego, bo nie znajduje ono oparcia w zebranych w sprawie dowodach.

Niezależnie od powyższego zauważyć wypada, że chociaż Sąd I instancji uznał, że Prezydent Miasta R. został zgłoszony przez jednostkę samorządu terytorialnego, to przedstawił również szczegółowe wywody dotyczące posiadania przez Skarb Państwa akcji spółki R. S.A. z siedzibą w R. Wskazuje to na brak jednoznacznych ustaleń Sądu I instancji co do faktu, jaki podmiot zgłosił Prezydenta Miasta R. do objęcia stanowiska członka rady nadzorczej spółki prawa handlowego.

Podkreślić należy, że wynikający z art. 4 pkt 1 ustawy antykorupcyjnej zakaz pełnienia w spółkach prawa handlowego funkcji członka zarządu czy członka rady nadzorczej, jest okolicznością obiektywną, oderwaną od subiektywnych odczuć osób, których zakaz ten dotyczy. Nawet usprawiedliwione okolicznościami przekonanie danej osoby, że zakazu takiego nie narusza, nie ma znaczenia dla oceny, czy w rzeczywistości zakaz ten został naruszony. Decydujące znaczenie mają bowiem okoliczności obiektywne, znajdujące oparcie w realnie istniejących dowodach, a nie subiektywne przekonania i odczucia zainteresowanych osób.

W tym stanie rzeczy – opierając swoje rozstrzygnięcie w istocie na dowolnych domniemaniach, a nie konkretnych, realnie istniejących dowodach – Sąd I instancji dokonał wadliwej kontroli działalności administracji publicznej, a zatem zarzuty naruszenia art. 147 § 1 w zw. z art. 141 § 4 p.p.s.a. oraz art. 3 § 1 i § 2 pkt 7 i art. 141 § 4 p.p.s.a. w zw. z art. 1 § 1 i § 2 ustawy Prawo o ustroju sądów administracyjnych – w powiązaniu z art. 6 ust. 1 ustawy antykorupcyjnej – mają usprawiedliwione podstawy.

Skarga kasacyjna podlegała zatem uwzględnieniu, w wyniku czego zaskarżony wyrok należało uchylić i sprawę przekazać Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Ocena dalej idących zarzutów podnoszonych w skardze kasacyjnej jest na tym etapie postępowania przedwczesna, bowiem dopiero po należycie przeprowadzonym postępowaniu i właściwym ustaleniu stanu faktycznego możliwe jest prawidłowe zastosowanie przepisów prawa materialnego.

W odniesieniu do zarzutu naruszenia art. 200 w zw. z art. 205 § 1 p.p.s.a. oraz § 15 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. stwierdzić trzeba, że wobec uchylenia zaskarżonego wyroku w całości sprawa kosztów będzie również ponownie rozpoznawana.

Przy ponownym rozpoznawaniu sprawy Sąd I instancji winien uwzględnić powyższe uwagi i rozstrzygnięcie swoje oprzeć na realnie istniejących dowodach, a nie na przypuszczeniach.

W tym stanie rzeczy Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 185 § 1 p.p.s.a. orzekł jak w pkt 1 sentencji wyroku.

Z uwagi na fakt, że powodem uchylenia zaskarżonego wyroku były proceduralne uchybienia Sądu I instancji, uznać należy, że w sprawie tej zachodzi szczególnie uzasadniony przypadek przemawiający za odstąpieniem od zasądzenia od skarżącego w I instancji zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego. Z tego względu na podstawie art. 207 § 2 p.p.s.a. orzeczono jak w pkt 2 sentencji wyroku.



Powered by SoftProdukt