drukuj    zapisz    Powrót do listy

6329 Inne o symbolu podstawowym 632, Pomoc społeczna, Samorządowe Kolegium Odwoławcze, Uchylono decyzję I i II instancji, II SA/Rz 1425/21 - Wyrok WSA w Rzeszowie z 2021-12-01, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II SA/Rz 1425/21 - Wyrok WSA w Rzeszowie

Data orzeczenia
2021-12-01 orzeczenie nieprawomocne
Data wpływu
2021-09-23
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie
Sędziowie
Karina Gniewek-Berezowska
Maciej Kobak /sprawozdawca/
Piotr Godlewski /przewodniczący/
Symbol z opisem
6329 Inne o symbolu podstawowym 632
Hasła tematyczne
Pomoc społeczna
Sygn. powiązane
I OSK 354/22 - Wyrok NSA z 2023-01-12
Skarżony organ
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Treść wyniku
Uchylono decyzję I i II instancji
Powołane przepisy
Dz.U. 2020 poz 111 art. 17 ust. 1b, art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. a
Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych - t.j.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w składzie następującym: Przewodniczący SWSA Piotr Godlewski Sędziowie WSA Maciej Kobak /spr./ AWSA Karina Gniewek - Berezowska Protokolant specjalista Anna Mazurek - Ferenc po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 1 grudnia 2021 r. sprawy ze skargi K. P. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] lipca 2021 r. nr [...] w przedmiocie odmowy ustalenia prawa do świadczenia pielęgnacyjnego I. uchyla zaskarżoną decyzję i decyzję Wójta Gminy z dnia [...] czerwca 2021 r. nr [...]; II. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego na rzecz skarżącej K. P. kwotę 480 zł /słownie: czterysta osiemdziesiąt złotych/ tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Przedmiotem skargi K. P. (dalej w skrócie: "skarżąca") reprezentowanej przez r. pr. M. J. jest decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] (dalej w skrócie: "SKO") z dnia [...] lipca 2021 r. nr [...] utrzymująca w mocy decyzję Wójta Gminy [...] (dalej w skrócie: "Wójt") z dnia [...] czerwca 2021 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia pielęgnacyjnego.

Kwestionowana decyzja zapadła w następującym stanie faktycznym.

Decyzją z dnia [...] czerwca 2021 r. nr [...] Wójt działając na podstawie art. 17 ust. 1b i ust. 5 pkt 1 lit. b, art. 20 ust. 1-3, art. 24 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t. j. Dz. U. z 2020 r., poz. 111 – dalej w skrócie: "u.ś.r."), art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t. j. Dz. U. z 2020 r., poz. 256 z późn. zm. – dalej w skrócie: "k.p.a."), rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 lipca 2017 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o przyznanie świadczeń rodzinnych oraz zakresu informacji, jakie mają być zawarte we wniosku, zaświadczeniach i oświadczeniach o ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych (Dz. U. z 2017 r., poz. 1466) - odmówił przyznania skarżącej prawa do świadczenia pielęgnacyjnego w związku z opieką nad matką – Z. Z.

W uzasadnieniu decyzji Wójt podał, że w dniu 29 kwietnia 2021 r. do Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w R. wpłynął wniosek skarżącej o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego nad matką Z. Z., która legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. Z treści orzeczenia wynika, że ustalony stopień niepełnosprawności datuje się od 1 lutego 2013 r., zaś niepełnosprawność istnieje od 18 stycznia 2013 r. Orzeczenie zostało wydane na stałe. Zgodnie z treścią orzeczenia, Z. Z. wymaga stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji.

Wójt stwierdził, że skoro z powołanego wyżej orzeczenia wynika, że niepełnosprawność Z. Z. istnieje od 18 stycznia 2013 r., nie została spełniona przesłanka określona w art. 17 ust. 1b u.ś.r. Ponadto z przedstawionych dokumentów wynika, że Z. Z. pozostaje w związku małżeńskim, a jej mąż jest osobą o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności. Tym samym zachodzi negatywna przesłanka określona w art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. a u.ś.r. Wreszcie Wójt wskazał, że decyzją z dnia [...] listopada 2020 r. nr [...] przyznano skarżącej specjalny zasiłek opiekuńczy w wysokości 620 zł miesięcznie na okres od 1 listopada 2020 r. do 31 października 2021 r., w związku z koniecznością sprawowania opieki nad matką Z. Z. To z kolei oznacza, że w rozpoznawanej sprawie wystąpiła kolejna negatywna przesłanka przyznania świadczenia pielęgnacyjnego określona w art. 17 ust. 5 pkt 1 lit. b u.ś.r.

Wójt wskazał przy tym, że we wniosku o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego, skarżąca na podstawie art. 155 k.p.a. wniosła o uchylenie decyzji ustalającej prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, ze skutkiem na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc złożenia wniosku, tj. na 31 marca 2021 r. Jednocześnie skarżąca wniosła o uchylenie w/w decyzji na końcowym etapie postępowania, po ustaleniu spełnienia przez nią wszelkich przesłanek do przyznania świadczenia pielęgnacyjnego. Ponieważ jednak w sprawie nie została spełniona przesłanka z art. 17 ust. 1b u.ś.r., ponadto współmałżonek osoby wymagającej opieki nie legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, w ocenie Wójta brak było podstaw do uchylenia ww. decyzji o przyznaniu skarżącej prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego, gdyż skarżąca nie spełniła wszystkich przesłanek do przyznania świadczenia pielęgnacyjnego.

W odwołaniu od powyższej decyzji skarżąca zarzuciła:

1) naruszenie prawa materialnego mającego istotny wpływ na wynik sprawy poprzez:

a) naruszenie przepisu art. 17 ust. 1 pkt 4 u.ś.r. poprzez jego niezastosowanie w sytuacji, w której przepis ten stanowi podstawę prawną przyznania świadczenia pielęgnacyjnego skarżącej, jako osobie sprawującej faktyczną opiekę nad niepełnosprawną matką, należącej do kręgu osób obciążonej obowiązkiem alimentacyjnym,

b) dokonanie błędnej wykładni przepisu art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. a u.ś.r., zaniechanie wykładni systemowej i celowościowej i w konsekwencji niewłaściwe przyjęcie przez organ, że fakt pozostawania w związku małżeńskim i brak legitymowania się przez małżonka orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności stanowi negatywną przesłankę do przyznania świadczenia pielęgnacyjnego, co doprowadziło do niekorzystnego dla strony rozstrzygnięcia,

c) błędne zastosowanie normy prawnej wyrażonej w art. 17 ust. 1b pkt 1 i 2 u.ś.r. bez uwzględnienia okoliczności, że na skutek wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 października 2014 r., sygn. akt K 38/13 doszło do uznania niekonstytucyjności części wskazanej normy prawnej w zakresie, w jakim różnicuje prawo do świadczenia pielęgnacyjnego osób sprawujących opiekę nad osobą niepełnosprawną ze względu na datę powstania niepełnosprawności osoby wymagającej opieki, a przez to naruszenie art. 7 oraz art. 190 ust. 1 Konstytucji RP.

2. naruszenie przepisów postępowania mających istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 6, art. 8, art. 9, art. 77 § 1, art. 7 w zw. z art. 80 k.p.a., poprzez niewyjaśnienie wszystkich okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, przyjęcie, że sam fakt zwrócenia się z przedmiotowym wnioskiem przez opiekuna dorosłej osoby wymagającej opieki, skutkuje brakiem prawa do świadczenia pielęgnacyjnego i zwalnia organy rozstrzygające w sprawie z podejmowania działań zmierzających do wszechstronnego wyjaśnienia sprawy, pozwalającego na wydanie rozstrzygnięcia z uwzględnieniem słusznego interesu strony. Nadto organ w sposób dowolny bez wyjaśnienia wszystkich istotnych okoliczności ocenił, że osoba wymagająca opieki ma męża i z uwagi na brak legitymowania się przez niego orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje.

Po rozpoznaniu odwołania skarżącej, SKO decyzją z dnia [...] lipca 2021 r. nr [...] utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję.

W uzasadnieniu decyzji SKO w pierwszej kolejności wskazało, że Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 21 października 2014 r., sygn. akt K 38/13 stwierdził, że przepis art. 17 ust. 1b u.ś.r. w zakresie, w jakim różnicuje prawo do świadczenia pielęgnacyjnego osób sprawujących opiekę nad osobą niepełnosprawną po ukończeniu przez nią wieku określonego w tym przepisie ze względu na moment powstania niepełnosprawności, jest niezgodny z art. 32 ust. 1 Konstytucji RP. Nie jest więc dopuszczalne oparcie decyzji odmawiającej przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego i rozstrzygnięcia sądu w takiej sprawie na tej części przepisu art. 17 ust. 1 b u.ś.r., która została uznana za niezgodną z art. 32 ust. 1 Konstytucji RP. Na poparcie swojego stanowiska SKO przytoczyło orzeczenia sądów administracyjnych.

Pomimo powyższego SKO postanowiło jednak utrzymać w mocy zaskarżoną decyzję, albowiem druga z przyczyn odmowy przyznania świadczenia pielęgnacyjnego jest zasadna. Organ I instancji słusznie bowiem uznał, że skoro osoba wymagająca opieki pozostaje w związku małżeńskim, a jej mąż nie legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, to ze względu na brzmienie art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. a u.ś.r. przyznanie świadczenia jest niedopuszczalne. Na poparcie swojego stanowiska SKO przytoczyło wyrok NSA z dnia 11 sierpnia 2020 r., sygn. akt I OSK 599/20. SKO wskazało, że wykładnia zaprezentowana w powyższym wyroku NSA jest obecnie jednolicie prezentowana przez wszystkie składy orzekające Kolegium we wszystkich sprawach o podobnym stanie faktycznym.

SKO stwierdziło, że ma świadomość istnienia innych wyroków zarówno WSA jak i NSA, z których wynika, że jeśli małżonek nie ma orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności to należy badać, czy ze względu na stan zdrowia lub wiek jest w stanie zapewnić opiekę małżonkowi, który ma stopień znaczny. Jednakże orzeczenia te zapadały w dawniejszym orzecznictwie, a obecne orzecznictwo NSA w tym zakresie jest zupełnie odmienne.

W ustawowym terminie skarżąca wniosła skargę na powyższą decyzję, zaskarżając ją w całości i zarzucając:

1. Naruszenie prawa materialnego mającego istotny wpływ na wynik sprawy poprzez:

a) naruszenie przepisu art. 17 ust. 1 pkt 4 u.ś.r. poprzez jego niezastosowanie w sytuacji, w której przepis ten stanowi podstawę prawną przyznania świadczenia pielęgnacyjnego skarżącej, jako osobie należącej do kręgu osób obciążonych obowiązkiem alimentacji wobec matki,

b) dokonanie błędnej wykładni przepisu art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. a u.ś.r., zaniechanie wykładni systemowej i celowościowej i w konsekwencji niewłaściwe przyjęcie przez organ, że fakt pozostawania w związku małżeńskim i brak legitymowania się przez małżonka orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności stanowi negatywną przesłankę do przyznania świadczenia pielęgnacyjnego, co doprowadziło do niekorzystnego dla strony rozstrzygnięcia.

2. Naruszenie przepisów postępowania mających istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 6, art. 8, art. 9, art. 77 § 1, art. 7 w zw. z art. 80 k.p.a., poprzez niewyjaśnienie wszystkich okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, przyjęcie, że sam fakt zwrócenia się z przedmiotowym wnioskiem przez skarżącą w sytuacji, w której osoba wymagająca opieki posiada męża nielegitymującego się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności skutkuje brakiem prawa do świadczenia pielęgnacyjnego i zwalnia organy rozstrzygające w sprawie z podejmowania działań zmierzających do ustalenia czy wymieniona osoba może sprawować opiekę nad żoną - co pozwoliłoby na wydanie rozstrzygnięcia z uwzględnieniem słusznego interesu strony.

Mając powyższe na uwadze skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji oraz poprzedzającej ją decyzji Wójta, a także o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu skargi skarżąca stwierdziła, że należy do kategorii osób, które mogą ubiegać się o przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego. Przepis art. 17 ust. 1 pkt 4 u.ś.r. przewiduje bowiem, że świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej przysługuje innym osobom (czyli innym niż matka lub ojciec wymienieni w pkt 1 tego przepisu), na których, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy, ciąży obowiązek alimentacyjny, z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności. Taką wykładnię tego przepisu potwierdza treść wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 18 lipca 2008 r., sygn. akt P 27/07.

Dalej skarżąca podniosła, że SKO wydając przedmiotową decyzję naruszyło art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. a u.ś.r., opierając się jedynie na literalnym brzmieniu przepisu, podczas gdy wykładnia systemowa i celowościowa powołanego przepisu pozwala na ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego skarżącej, jako osobie zobowiązanej do alimentacji na rzecz niepełnosprawnej matki w związku ze sprawowaniem nad nią opieki, nawet jeśli osoba wymagająca opieki pozostaje w związku małżeńskim z osobą nieposiadającą orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności, w sytuacji gdy małżonek nie może tej opieki sprawować z przyczyn obiektywnych, niezależnych od jego woli. W niniejszej sprawie mąż osoby wymagającej opieki z obiektywnych względów nie ma możliwości sprawowania opieki nad żoną, ponieważ posiada umiarkowany stopień niepełnosprawności. Na poparcie swojego stanowiska skarżąca przytoczyła orzeczenia sądów administracyjnych.

W odpowiedzi na skargę SKO wniosło o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie rozważył, co następuje:

W pierwszej kolejności Sąd podaje, że sprawa została rozpoznana na posiedzeniu niejawnym na podstawie art. 15 pkt 3 zzs ⁴ ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem

i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych ( Dz. U. 2020 r. poz. 374 ).

Skarga jest zasadna.

Wstępnie Sąd podaje, że podziela stanowisko SKO co do skutków wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 października 2014 r. sygn. akt K 38/13,

w którym Trybunał stwierdził, że art. 17 ust. 1b u.ś.r. w zakresie, w jakim różnicuje prawo do świadczenia pielęgnacyjnego osób sprawujących opiekę nad osobą niepełnosprawną po ukończeniu przez nią wieku określonego w tym przepisie ze względu na moment powstania niepełnosprawności, jest niezgodny z art. 32 ust. 1 Konstytucji RP. Nie ma wątpliwości, że oparcie decyzji odmawiającej przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego na tej części przepisu art. 17 ust. 1b u.ś.r., która została uznana za niezgodną z art. 32 ust. 1 Konstytucji RP jest niedopuszczalne. W tym kontekście rozstrzygnięcie organu I instancji niewątpliwe było więc wadliwe.

W sprawie nie ma sporu, że matka skarżącej Z. Z. – jest osobą niepełnosprawną w stopniu znacznym i że wymaga stałej i długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji – orzeczenie Powiatowego Zespołu d.s. orzekania o niepełnosprawności z dnia [...] lipca 2020 roku, nr [...].

SKO odmówiło przyznania skarżącej prawa do świadczenia pielęgnacyjnego

z uwagi na treść art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. a u.ś.r. – osoba wymagająca opieki pozostaje w związku małżeńskim, chyba że współmałżonek legitymuje się orzeczeniem

o znacznym stopniu niepełnosprawności. W niniejszej sprawie organ odwoławczy odmówił skarżącej przyznania wnioskowanego świadczenia, gdyż jego zdaniem opiekę w pierwszej kolejności winien sprawować mąć, który nie legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. Zatem córka zobowiązana do alimentacji w drugiej kolejności taką opiekę świadczyć może tylko w przypadku, gdy małżonek osoby wymagającej opieki ma orzeczony znaczny stopień niepełnosprawności.

Sąd zgadza się z argumentacją SKO, że orzecznictwo sądowe na tle powołanego przepisu jest niejednolite, co przełożyło się na dwie skontrastowane linie orzecznicze: pierwszą, która wspiera się wykładnią językową, i która zakłada, że ustawodawca uznał za konieczne, aby ocena, czy osoba uprawniona

(i zobowiązana) w pierwszej kolejności nie jest w stanie wypełnić we właściwy sposób obowiązku alimentacyjnego z uwagi na jej stan zdrowia, rozstrzygana była orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności, i drugą, która opiera się na dyrektywach pozajęzykowych – systemowych i celowościowych. Uwzględnienie pozajęzykowych dyrektyw wykładni, pozwala tak zinterpretować art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. a u.ś.r., aby umożliwiał uzyskanie świadczenia pielęgnacyjnego osobie zobowiązanej do alimentacji osoby niepełnosprawnej w związku ze sprawowaniem nad nią opieki, nawet jeśli osoba niepełnosprawna pozostaje w związku małżeńskim z osobą nieposiadającą orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności. Może to jednak mieć miejsce tylko wówczas, gdy drugi małżonek - nielegitymujący się orzeczeniem

o znacznym stopniu niepełnosprawności - nie może tej opieki sprawować z przyczyn obiektywnych, niezależnych od niego i od jego woli. Przy czym te "obiektywne przyczyny" powinny być przede wszystkim związane z wiekiem lub stanem zdrowia współmałżonka, a nie z innymi okolicznościami (zob. np. wyroki WSA w Białymstoku z dnia 11 października 2012 r., sygn. akt II SA/Bk 642/12 i z dnia 4 kwietnia 2013 r., sygn. akt II SA/Bk 987/12; wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 19 lutego 2015 r., sygn. IV SA/Wr 924/14; wyrok WSA w Bydgoszczy z dnia 4 grudnia 2019 r., sygn. akt II SA/Bd 972/19; wyrok WSA w Gliwicach z dnia 16 czerwca 2021 r., sygn. akt II SA/Gl 429/21). Chodzi o takie sytuacje, gdy zobowiązany do sprawowania opieki współmałżonek ze względu na stan zdrowia czy wiek sam nie jest zdolny tej opieki wykonywać, a opiekę tę - niejako w zastępstwie małżonka - sprawuje osoba zobowiązana w dalszej kolejności do alimentacji na rzecz osoby wymagającej opieki (por. wyrok NSA z dnia 25 stycznia 2021 r., sygn. akt I OSK 2103/20).

Sąd oczywiście dostrzega, iż taka dwoistość stanowisk judykatury jest niepożądana i niewątpliwie przekłada się na trudności orzecznicze organów administracji publicznej, niemniej jednak nie można abstrahować od jednej podstawowej kwestii – zarówno Organy, a przede wszystkim Sądy, powinny dożyć do tego, aby kształtowanie sytuacji prawnej jednostki w ramach relacji publicznoprawnej opierało się o konstytucyjny korpus aksjologiczny, mówiąc wprost było sprawiedliwe. Sąd w składzie orzekającym nie może zgodzić się

z algorytmizacją art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. a u.ś.r., która sprowadzałaby się do z góry przyjętego założenia, że każdy układ faktyczny, w którym opiekun osoby niepełnosprawnej w stopniu znacznym pozostającej w związku małżeńskim z osobą nielegitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności byłby pozbawiony możliwości uzyskania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego. Skonfigurowania faktyczne mogą bowiem układać się w ten sposób, że małżonek osoby wymagającej opieki, pomimo iż nie legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, obiektywnie nie będzie zdolny do sprawowania tej opieki. W ocenie Sądu, z taką sytuacją mamy do czynienia w niniejszej sprawie.

Jak wynika z akt sprawy mąż Z. Z., P. Z., ma 80 lat. Jest osobą

o stwierdzonym umiarkowanym stopniu niepełnosprawności. Jak wynika z akt sprawy cierpi na rozstrzenie oskrzeli, krwioplucie, astmę oskrzelową/POHP, nadciśnienie tętnicze, przewlekłą chorobę wieńcową, kamice nerkową, przerost prostaty, chorobę wrzodową dwunastnicy , guzek nadnercza lewego, stan po resekcji nowotworu skóry policzka lewego. Zgodnie z zalegającym w aktach zaświadczeniem lekarskim P. Z. nie jest w stanie opiekować się swoją żoną. W tym stanie rzeczy nie można stwierdzić, że mąż Z. Z. może sprawować nad nią opiekę. Jest osobą

w znacznie podeszłym wielu, bardzo schorowaną i nie można zasadnie twierdzić, iż może podejmować aktywność wypełniającą znamiona opieki na osobą niepełnosprawną.

Niezależnie od powyższego Sąd zauważa, że wniosek o baku możliwości sprawowania opieki przez męża nad Z. Z. można sformułować także przez odwołanie się do treści art. 16 ust. 2 pkt 3 w zw. z art. 16 ust. 1 u.ś.r. Z przepisów tych należy wyprowadzić wniosek, że z mocy ustawy obowiązuje domniemanie niezdolności do samodzielnej egzystencji osób, które ukończyły 75 lat. Zgodnie z ww. przepisami osobom, które ukończyły 75 lat przysługuje zasiłek pielęgnacyjny, który jest przyznawany w celu częściowego pokrycia wydatków wynikających

z konieczności zapewnienia opieki i pomocy innej osoby w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji. Ustawodawca przyjmuje zatem fikcję prawną, że po przekroczeniu określonej granicy wiekowej (75 lat) określone osoby są uznawane za niezdolne do samodzielnej egzystencji. Jeżeli zatem tego rodzaju podmioty są prawnie uznawane za niezdolne do samodzielnej egzystencji, to nie można uznać, że same są zdolne do podjęcia efektywnej i realnej opieki nad osobami o znacznym stopniu niepełnosprawności. Ponadto trzeba uwzględnić, że zgodnie z art. 13 ust. 5 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (u.e.r.) w przypadku stwierdzenia naruszenia sprawności organizmu w stopniu powodującym konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych orzeka się niezdolność do samodzielnej egzystencji. Z zestawienia przepisów art. 16 ust. 2 pkt 3 w zw. z art. 16 ust. 1 u.ś.r. i w zw. z art. 13 ust. 5 u.e.r. wynika zatem, że osoba niezdolna do samodzielnej ze względu na wiek (ukończenie 75 lat) wymaga stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych.

W tym stanie rzeczy Sąd przyjmuje, że skarżąca, jako osoba zobowiązana do alimentacji wobec Z. Z. w dalszej kolejności – jako córka – jest uprawniona do świadczenia pielęgnacyjnego, o ile zostanie potwierdzone, że sprawuje opiekę nad matką w stopniu i zakresie, które uniemożliwiają jej podjęcie zatrudnienia.

Uwzględniając całość powyższego Sąd na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a

w zw. z art. 134 i art. 135 P.p.s.a uchylił decyzje organów obu instancji z uwagi na błędne zastosowanie prawa materialnego – art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. a u.ś.r. (organ II instancji) i art. 17 ust. 1b u.ś.r. (organ I instancji). W ponownie prowadzonym postępowaniu organy wezmą pod uwagę oceny prawne przedstawione w części zważającej niniejszego uzasadnienia oraz ustalą, czy skarżąca sprawuje opiekę nad matką w stopniu i zakresie, które uniemożliwiają jej podjęcie zatrudnienia. Organy uwzględnią również, iż we wniosku skarżąca zrzekła się przysługującego jej prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 200 i 205 § 2 P.p.s.a.



Powered by SoftProdukt