Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi – Wydział II w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Michał Zbrojewski po rozpoznaniu w dniu 22 października 2024 r. na posiedzeniu niejawnym skargi A. P. na bezczynność Rady Miasta Łęczyca w sprawie udostępnienia informacji publicznej postanawia: odrzucić skargę. ał

Pismem z 11 września 2024 r. A. P. wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi skargę na bezczynność Rady Miasta Łęczyca w sprawie udostępnienia informacji publicznej. W uzasadnieniu wskazał, że zarzuca w szczególności bezczynność radnych: A. Ł., M. W. i M. T. i wyjaśnił, że 24 lipca 2024 r. skierował bezpośrednio do ww. osób wnioski o udostępnienie informacji publicznej w zakresie udzielenia odpowiedzi jakie działania podejmował radny w okresie maj-lipiec 2024 r. Ponadto poprosił, aby radny odniósł się do zawartych w piśmie, a procedowanych uchwał. Na przesłane wnioski nie otrzymał żadnej odpowiedzi. W ocenie skarżącego radny, jako członek organu administracji publicznej, zobowiązany jest do udzielenia odpowiedzi na wniosek o udostępnienie informacji publicznej.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej odrzucenie, ewentualnie o jej oddalenie z uwagi na bezprzedmiotowość. W ocenie organu radny nie jest samodzielnym organem, lecz działa poprzez udział w posiedzeniach komisji stałych Rady Miejskiej w Łęczycy oraz Sesjach, zatem nie ma obowiązku odpowiadać na wnioski o udostępnienie informacji publicznej.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi zważył, co następuje:

Skarga podlega odrzuceniu.

Sądy administracyjne stosownie do art. 1 § 1 i 2 ustawy z 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (tekst jedn. Dz. U. z 2024 r. poz. 1267) sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym zasadą jest, że kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem. Zgodnie zaś z art. 3 § 1 i 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2024 r. poz. 935), powoływanej dalej jako: "p.p.s.a." sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej, która obejmuje m. in. orzekanie w sprawach skarg na: 1) decyzje administracyjne; 2) postanowienia wydane w postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie albo kończące postępowanie, a także na postanowienia rozstrzygające sprawę co do istoty; 3) postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które przysługuje zażalenie; 4) inne niż określone w pkt 1-3 akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa, z wyłączeniem aktów lub czynności podjętych w ramach postępowania administracyjnego określonego w ustawie z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2024 r. poz. 572), postępowań określonych w działach IV, V i VI ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 i 2760), postępowań, o których mowa w dziale V w rozdziale 1 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. z 2023 r. poz. 615, z późn. zm.), oraz postępowań, do których mają zastosowanie przepisy powołanych ustaw; 4a) pisemne interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane w indywidualnych sprawach, opinie zabezpieczające i odmowy wydania opinii zabezpieczających; 4b) opinie, o których mowa w art. 119zzl § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa, i odmowy wydania tych opinii; 5) akty prawa miejscowego organów jednostek samorządu terytorialnego i terenowych organów administracji rządowej; 6) akty organów jednostek samorządu terytorialnego i ich związków, inne niż określone w pkt 5, podejmowane w sprawach z zakresu administracji publicznej; 7) akty nadzoru nad działalnością organów jednostek samorządu terytorialnego; 8) bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania w przypadkach określonych w pkt 1-4 lub przewlekłe prowadzenie postępowania w przypadku określonym w pkt 4a; 9) bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania w sprawach dotyczących innych niż określone w pkt 1-3 aktów lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczących uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa podjętych w ramach postępowania administracyjnego określonego w ustawie z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego oraz postępowań określonych w działach IV, V i VI ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa oraz postępowań, do których mają zastosowanie przepisy powołanych ustaw.

W myśl art. 58 § 1 pkt 6 p.p.s.a. sąd odrzuca skargę,

jeżeli z innych przyczyn wniesienie skargi jest niedopuszczalne. Sąd odrzuca skargę postanowieniem. Odrzucenie skargi może nastąpić na posiedzeniu niejawnym (§ 3).

W przypadku skargi na bezczynność organu przedmiotem kontroli sądowej nie jest zatem określony akt lub czynność organu administracji publicznej, lecz ich brak w sytuacji, gdy organ miał obowiązek podjąć działalnie w danej formie i w określonym przez prawo terminie. Wniesienie skargi na tzw. "milczenie władzy" jest przy tym uzasadnione nie tylko w przypadku niedotrzymania terminu załatwienia sprawy, ale także w przypadku odmowy wydania aktu mimo istnienia w tym względzie obowiązku, choćby organ mylnie sądził, że załatwienie sprawy nie wymaga wydania danego aktu.

W sprawach o udostępnienie informacji publicznej skarga na bezczynność przysługuje nie tylko w przypadku faktycznego "milczenia" podmiotu zobowiązanego do udzielenia informacji, ale również w sytuacji, gdy podmiot ten uznaje, że żądana informacja nie stanowi informacji publicznej. Wówczas sąd zobligowany jest do rozpoznania skargi i rozstrzygnięcia, czy żądana informacja jest informacją publiczną i czy rzeczywiście wnioskodawca może domagać się jej udostępnienia.

Rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie stanowią przepisy ustawy z dnia 6 września 2001 r. (tekst jedn. Dz. U. z 2022 r. poz. 902), powoływanej dalej jako: "u.d.i.p." na gruncie, której każda informacja o sprawach publicznych stanowi informację publiczną i podlega udostępnieniu oraz ponownemu wykorzystaniu na zasadach i w trybie określonych w tejże ustawie (art. 1 ust. 1 u.d.i.p.).

Zgodnie z art. 2 ust. 1 u.d.i.p. każdemu służy prawo dostępu do informacji publicznej z zastrzeżeniem art. 5. W myśl art. 3 ust. 1 u.d.i.p., prawo do informacji publicznej obejmuje uprawnienia do: 1) uzyskania informacji publicznej, w tym uzyskania informacji przetworzonej w takim zakresie, w jakim jest to szczególnie istotne dla interesu publicznego; 2) wglądu do dokumentów urzędowych; 3) dostępu do posiedzeń kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów. Prawo do informacji publicznej obejmuje uprawnienie do niezwłocznego uzyskania informacji publicznej zawierającej aktualną wiedzę o sprawach publicznych (art. 3 ust. 2 u.d.i.p.).

Bezczynność organu w udostępnieniu informacji publicznej występuje w sytuacji, gdy organ będąc właściwym i zobowiązanym do zareagowania na wniosek o udostępnienie informacji publicznej w sposób przewidziany u.d.i.p., wbrew przepisom prawa ani nie udostępnia w nakazanym terminie w drodze czynności materialno-technicznej żądanej informacji, ani też nie wydaje stosownej decyzji administracyjnej o odmowie udostępnienia informacji publicznej bądź o umorzeniu postępowania. Przy czym nie jest możliwe skuteczne podniesienie zarzutu bezczynności w sytuacji, gdy żądana informacja nie stanowi informacji publicznej. Prawo dostępu do informacji publicznej oznacza bowiem dostęp do informacji będącej faktycznie informacją publiczną, a z przepisów u.d.i.p. jednoznacznie wynika, że udostępnieniu w trybie u.d.i.p. podlega tylko informacja publiczna (art. 6 ust. 1 u.d.i.p.). Zatem jedynie w sytuacji ustalenia, że dana informacja stanowi informację publiczną oraz wniosek o jej udostępnienie skierowany jest do podmiotu zobowiązanego do jej udzielenia, można rozpatrywać ewentualną bezczynność organu w zakresie udostępnienia informacji publicznej.

W przedmiotowej sprawie skarżący złożył skargę na bezczynność Rady Miasta Łęczyca "ze szczególnym uwzględnieniem radnych A. Ł., M. W. i M. T.", która nie odpowiedziała na jego wnioski o udostępnienie informacji publicznej z 24 lipca 2024 r. skierowane bezpośrednio do ww. osób.

Mając na uwadze tak ustalony stan faktyczny w pierwszej kolejności należy wyjaśnić pojęcie organu zobowiązanego do udostępnienia informacji publicznej oraz pojęcie informacji publicznej na tle niniejszej sprawy, a także charakter złożonej skargi. Podmioty obowiązane do udostępniania informacji publicznej zostały wymienione w art. 4 u.d.i.p. i należą do nich, m.in. organy władzy publicznej. Do organów władzy publicznej zaliczają się organy samorządu terytorialnego. Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jednolity w Dz. U. z 2024 r., poz. 1465), powoływanej dalej jako: "u.s.g", mieszkańcy gminy tworzą z mocy prawa lokalną wspólnotę samorządową.

Zgodnie z art. 11a ust. 1 u.s.g., organami gminy są: 1) rada gminy (jeżeli siedziba rady gminy znajduje się w mieście położonym na terytorium tej gminy, rada nosi nazwę rady miejskiej – art. 15 ust. 2 u.s.g.); 2) wójt (burmistrz, prezydent miasta). Stosownie zaś do art. 15 ust. 1 u.s.g., rada gminy (rada miejska), jest organem stanowiącym i kontrolnym gminy. Rada gminy (rada miejska) kontroluje działalność wójta (burmistrza, prezydenta miasta), gminnych jednostek organizacyjnych oraz jednostek pomocniczych gminy. Organem wykonawczym gminy jest wójt, burmistrz, prezydent. Burmistrz jest organem wykonawczym w gminie, w której siedziba władz znajduje się w mieście położonym na terytorium tej gminy. W miastach powyżej 100.000 mieszkańców organem wykonawczym jest prezydent miasta (art. 26 u.s.g.). Wójt (burmistrz, prezydent miasta) kieruje bieżącymi sprawami gminy oraz reprezentuje ją na zewnątrz (art. 31 u.s.g.).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy godzi się wyjaśnić, że pisma skarżącego z 24 lipca 2024 r. o udostępnienie informacji publicznej zostały skierowane imiennie i bezpośrednio do radnych: A. Ł., M. W. i M. T. W ocenie Sądu tak skonstruowane wnioski traktować należy jako pisma skierowane bezpośrednio do osób fizycznych, a nie zaś do organu władzy publicznej w rozumieniu art. 4 u.d.i.p. Zatem skoro wnioski zostały zaadresowane i wysłane bezpośrednio do osób fizycznych, które nie są organami władzy publicznej, to skarżący nie może oczekiwać zachowania się przez Radę Miasta Łęczyca zgodnie z przepisami u.d.i.p. i rościć sobie praw do uzyskania odpowiedzi na wnioski z uwagi na to, że w takiej sytuacji przepisy u.d.i.p. nie będą miały zastosowania w sprawie.

Na marginesie należy wyjaśnić, że stosownie do art. 23 ust. 1 u.s.g. radny obowiązany jest kierować się dobrem wspólnoty samorządowej gminy. Radny utrzymuje stałą więź z mieszkańcami oraz ich organizacjami, a w szczególności przyjmuje zgłaszane przez mieszkańców gminy postulaty i przedstawia je organom gminy do rozpatrzenia, nie jest jednak związany instrukcjami wyborców. Natomiast art. 24 ust. 3 u.s.g. stanowi, że w sprawach dotyczących gminy radni mogą kierować interpelacje i zapytania do wójta (burmistrza, prezydenta). Regulacje te określają możliwości prawne radnego, będącego członkiem kolegialnego organu gminy, także w aspekcie pozyskiwania przez radnego informacji oraz jego działania w ramach organu gminy w celu wypełnienia normy zawartej w art. 23 ust. 1 u.s.g.

W konsekwencji powyższych rozważań stwierdzić należy skarga na bezczynność Rady Miasta Łęczycy w sprawie udostępnienia informacji publicznej jest niedopuszczalna wobec braku stosownego wniosku w tej sprawie do tego organu i obowiązku udzielenia na nie odpowiedzi w myśl przepisów u.d.i.p. Jednocześnie Sąd zauważa, że również skarga na bezczynność osób do których zostały skierowane wnioski o udostępnienie informacji publicznej byłaby niedopuszczalna z uwagi na to, że radni A. Ł., M. W. i M. T. nie piastują urzędu burmistrza ani samodzielnie nie stanowią rady miejskiej, nie tworzą zatem samodzielnie organu władzy publicznej w rozumieniu art. 4 u.d.i.p. Ww. osoby będąc radnymi wchodzą w skład organu kolegialnego jednostki samorządu terytorialnego jakim jest rada miasta i nie mają obowiązku udzielania odpowiedzi na indywidualnie skierowane wnioski o udostępnienie informacji publicznej.

Sąd wyjaśnia, że skarga w sprawie udostępnienia informacji publicznej byłaby skuteczna w świetle regulacji u.d.i.p., jeśli wniosek zostałby skierowany bezpośrednio do Rady Miasta Łęczyca, w konsekwencji czego bezczynność dotyczyłaby zaniechania działania organu władzy publicznej, którymi to organami w rozpoznawanej sprawie mogłyby być jedynie: Rada Miasta Łęczyca lub Burmistrz Miasta Łęczyca. Zaś w sytuacji, gdy wnioski o udostępnienie informacji publicznej zostały skierowane bezpośrednio do radnych, a więc osób fizycznych niebędących organami władzy publicznej zobowiązanymi do udostępnienia informacji publicznej, nie mogą one zostać uznane za złożone zgodnie z przepisami u.d.i.p., a skarga na bezczynność Rady Miejskiej w Łęczycy jako niedopuszczalna podlega odrzuceniu. Nie może bowiem pozostawać w bezczynności podmiot, któremu skarżący nie zadał żadnego pytania w trybie u.d.i.p.

Wobec powyższego Sąd działając na podstawie art. 58 § 1 pkt 6 w zw. z § 3 p.p.s.a. orzekł jak w postanowieniu.

a.tp.