Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych
|
drukuj zapisz |
648 Sprawy z zakresu informacji publicznej i prawa prasowego, , Minister Sprawiedliwości, Zobowiązano do podjęcia czynności, II SAB/Wa 111/05 - Wyrok WSA w Warszawie z 2005-09-21, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA
II SAB/Wa 111/05 - Wyrok WSA w Warszawie
|
|
|||
|
2005-06-20 | |||
|
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie | |||
|
Andrzej Kołodziej /przewodniczący sprawozdawca/ | |||
|
648 Sprawy z zakresu informacji publicznej i prawa prasowego | |||
|
I OSK 123/06 - Wyrok NSA z 2006-12-12 | |||
|
Minister Sprawiedliwości | |||
|
Zobowiązano do podjęcia czynności | |||
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Ewa Grochowska - Jung, Asesor WSA Janusz Walawski, Asesor WSA Andrzej Kołodziej (spr.), , Protokolant Izabela Tauter, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 września 2005r. sprawy ze skargi P. K. na bezczynność Ministra Sprawiedliwości w przedmiocie dostępu do informacji publicznej 1. zobowiązuje Ministra Sprawiedliwości do rozpatrzenia wniosku skarżącego P. K. z dnia 24 stycznia 2005r. w zakresie określonym w pkt 1,2,3,9,10,13 oraz pkt 8 w zakresie liczby etatów, a w pkt 11 w zakresie imienia i nazwiska w terminie 14 dni od uprawomocnienia się niniejszego wyroku; 2. oddala skargę w pozostałym zakresie określonym w pkt 8 i 11; 3. odrzuca skargę w pozostałej części; 4. zasądza od Ministra Sprawiedliwości na rzecz skarżącego P. K. kwotę 50 zł (pięćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu części kosztów postępowania. |
||||
Uzasadnienie
Wnioskiem z dnia 15 listopada 2004 r. P. K. zwrócił się do Ministra Sprawiedliwości o wyjaśnienie, dlaczego w sądownictwie wojskowym, wbrew art. 56 § 1 ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych w zw. z art. 70 § 1 ustawy – Prawo o ustroju sądów wojskowych, nie ustala się corocznie i nie obwieszcza liczby wolnych stanowisk sędziowskich dla poszczególnych sądów, ani wbrew art. 56 § 2 w zw. z art. 70 § 1 ww. ustaw nie obwieszcza się w Monitorze Polskim o zwolnieniu stanowiska sędziowskiego. Wniósł również o poinformowanie, czy i kiedy wskazane obowiązki ustawowe zostaną zrealizowane. W odpowiedzi na powyższy wniosek Minister Sprawiedliwości pismem z dnia [...] grudnia 2004 r. poinformował wnioskodawcę, że wbrew jego poglądowi, nie istnieje prosta zależność pomiędzy liczbą stanowisk sędziowskich, a liczbą etatów będących pochodną limitu środków przyznanych w ustawie budżetowej na wynagrodzenia sędziów. Wskazał nadto, iż w odniesieniu do sądownictwa wojskowego występują dodatkowe uwarunkowania związane ze służbą wojskową żołnierzy zawodowych, stosownie do art. 70 § 2 ustawy – Prawo o ustroju sądów wojskowych. W związku z wdrożeniem "Programu rozwoju Sił Zbrojnych RP w latach 2005-2010" i postanowień ustawy z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych, zaistniała konieczność określenia w Siłach Zbrojnych dokładnej liczby stanowisk służbowych odnoszących się do danego stopnia etatowego, podawanej co roku w zarządzeniu Ministra Obrony Narodowej. W zależności od potrzeb poszczególnych sądów wojskowych, na każdy rok planuje się liczbę stanowisk etatowych przeznaczonych dla sędziów i asesorów (zgodną z limitem stanowisk sędziowskich określonych dla sądów wojskowych przez Ministra Sprawiedliwości) i wstępnie wprowadza się ją do zarządzenia Ministra Obrony Narodowej. Takie planowanie realizuje się w całych Siłach Zbrojnych z wyprzedzeniem dwuletnim, przy czym na najbliższy rok wprowadza się do planu dokładną liczbę stanowisk etatowych, zaś na kolejny – jedynie główne kierunki zmian organizacyjnych. Stąd też stanowiska sędziowskie w wojskowych sądach garnizonowych, zwalniane w trakcie roku, a planowane, ze względu na potrzeby kadrowe do zamiany na stanowiska asesorskie, nie mogą być ogłaszane jako stanowiska wolne, gdyż prowadziłoby to do przekroczenia limitów etatowych. Organ podał też, że ostatnie obwieszczenia miały miejsce w dniu 17 marca 2004 r. oraz w dniu 23 listopada 2004 r. i dotyczyły zwolnienia stanowisk sędziowskich. Nawiązując do udzielonej odpowiedzi, wnioskiem z dnia 24 stycznia 2005 r. P. K. ponowił zapytania zawarte we wniosku z 15 listopada 2004 r., a nadto sformułował następujące zapytanie dotyczące informacji publicznych: 1) Jakie względy stanęły na przeszkodzie ogłoszeniu o 2 wakatach w Wojskowym Sądzie Okręgowym w W. w 2004 r.? 2) Co stało się z etatami zwolnionymi przez 5 sędziów tego Sądu w trakcie roku budżetowego? 3) Kto zagarnął pieniądze z tych etatów? 4) Jaki przepis prawa (poza art. 56 § 3 usp) daje Ministrowi Sprawiedliwości prawo do nieobwieszczania corocznie w Monitorze Polskim liczby wolnych stanowisk sędziowskich dla poszczególnych sądów wojskowych i nieobwieszczania o zwolnieniu stanowiska sędziowskiego w terminie 2 miesięcy? 5) W związku z powołaniem się przez organ na szereg aktów niskiej rangi, np. zarządzenie 03/MON z dnia 29 czerwca 2004 r., który przepis tychże aktów jest przeszkodą do wykazania obowiązków organu? 6) Jak wywody pisma z dnia [...] grudnia 2004 r. mają się do rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 15 marca 2004 r. w sprawie ustalenia liczby sędziów w sądach wojskowych oraz w Departamencie Sądów Wojskowych Ministerstwa Sprawiedliwości? 7) Na jakie niedostatki środków finansowych powołano się w piśmie z [...] grudnia 2004 r., skoro we wszystkich sądach wojskowych jest 71 stanowisk, a w 2004 r. przyznano sądownictwu wojskowemu środki na 88 etatów dla żołnierzy w służbie stałej, zaś w Dowództwie Garnizonu W. przydzielono środki na 20 etatów w sądach wojskowych, co pokrywa zapotrzebowanie na wszystkie etaty w obu Sądach w W.? 8) Ile jest aktualnie w Wojskowym Sądzie Okręgowym w W. stanowisk sędziowskich i ile etatów? 9) W wypadku wystąpienia różnicy pomiędzy stanowiskami sędziowskimi a etatami, z czego ona wynika? 10) Co stoi na przeszkodzie corocznego ustalania liczby wolnych stanowisk sędziowskich dla poszczególnych sądów i obwieszczania o tym w Monitorze Polskim? 11) Kto (stanowisko, imię i nazwisko) ustala, czy potrzeby kadrowe sądownictwa wojskowego pozwalają lub nie pozwalają na wszczęcie procedury obwieszczenia o zwolnieniu stanowiska sędziowskiego w Monitorze Polskim i jaką formę przyjmuje jego decyzja? 12) Dlaczego odpowiedź na wniosek z 15 listopada 2004 r. została wystosowana z rażącym naruszeniem terminu określonego w art. 13 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej? 13) Stanowisko, imię i nazwisko pracownika merytorycznego przygotowującego pismo z dnia [...] grudnia 2004 r. W odpowiedzi na wniosek Minister Sprawiedliwości pismem z dnia [...] lutego 2005 r. zwrócił uwagę, iż zdecydowana większość pytań P. K. nie może zostać uznana za wnioski o udostępnienie informacji publicznej w świetle ustawy o dostępie do informacji publicznej. Wskazał, że prawo dostępu do informacji publicznej obejmuje prawo żądania udzielenia informacji o określonych faktach i stanach istniejących w chwili udzielenia informacji, nie zaś o niezmaterializowanych w jakiejkolwiek postaci zamierzeniach podejmowania określonych działań oraz, iż ustawa o dostępie do informacji publicznej nie ma zastosowania do wniosków dotyczących brzmienia samego prawa, jak i jego stosowania, powołał się przy tym na orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego. W dalszej części pisma organ podał, że wniosek o ogłoszenie wolnego stanowiska sędziowskiego sporządzany jest w Wydziale Kadr Departamentu Sądów Wojskowych i przesyłany na ręce Dyrektora Departamentu Legislacyjno-Prawnego Ministerstwa Sprawiedliwości wraz ze stosownym projektem treści obwieszczenia. Poinformował również, że na 10 stanowisk w Wojskowym Sądzie Okręgowym w W., zajętych jest 7, zaś kolejne jest w trakcie procedury obsadzania – na etapie po wdrożeniu pozytywnego stanowiska przez Krajową Radę Sądownictwa. Aktualnie trwa też procedura obwieszczenia o jednym stanowisku przewidzianym do obsadzenia w 2005 r. W skardze na bezczynność Ministra Sprawiedliwości z dnia 11 maja 2005 r. P. K. wniósł o zobowiązanie organu do udzielenia informacji publicznej żądanej we wniosku z dnia 24 stycznia 2005 r., o wydanie rozstrzygnięcia na podstawie odpisu skargi w wypadku określonym w art. 55 § 2 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi oraz o zasądzenie od organu będącego w zwłoce zwrotu kosztów postępowania podnosząc, iż żądane przez niego informacje są informacjami publicznymi. W jego ocenie, organ stwierdzając, że "zdecydowana większość" pytań nie może zostać uznana za wnioski o udostępnienie takich informacji nie wyjaśnił, o które pytania chodzi i dlaczego. Jednocześnie Ministerstwo Sprawiedliwości popadło w sprzeczność, bowiem twierdząc, że pytania nie dotyczą informacji publicznych, nie potraktował ich jako wniosku, skargi, żądania wszczęcia postępowania administracyjnego w indywidualnej sprawie. W odpowiedzi na skargę Minister Sprawiedliwości wniósł o jej odrzucenie jako bezzasadnej, wobec udzielenia skarżącemu odpowiedzi na wszystkie jego pisma. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje: Skarga w części jest uzasadniona. Pojęcie informacji publicznej ustawodawca określił w art. 1 ust. 1 i art. 6 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 z późn. zm.). W myśl tych przepisów informacją publiczną jest każda informacja o sprawach publicznych, w szczególności o sprawach wymienianych w art. 6 ustawy. Jednakże z uwagi na użycie niezbyt precyzyjnych sformułowań, przy ich wykładni należy kierować się art. 61 Konstytucji RP, zgodnie z którym prawo do informacji jest publicznym prawem obywatela, realizowanym na zasadach skonkretyzowanych w ustawie o dostępie do informacji publicznej. Uwzględniając powyższe, uzasadnione będzie zatem przyjęcie, że informacją publiczną będzie każda wiadomość wytworzona lub odnoszona do władz publicznych, a także wytworzona lub odnoszona do innych podmiotów wykonujących funkcje publiczne w zakresie wykonywania przez nie władzy publicznej i gospodarowania mieniem komunalnym lub mieniem Skarbu Państwa. Bliższa analiza art. 6 ustawy o dostępie do informacji publicznej wskazuje, że wnioskiem może być objęte jedynie pytanie o fakty, dane, czy też o stan określonych zjawisk na dzień udzielenia odpowiedzi. Wniosek taki nie może być więc postulatem wszczęcia postępowania w jakiejś innej sprawie (np. karnej lub cywilnej), ani też nie może dotyczyć przyszłych działań organu w indywidualnych sprawach. Informacje publiczne bowiem, odnosząc się do pewnych danych, nie są jednocześnie środkiem ich kwestionowania. Przepis art. 10 ust. 1 Konstytucji RP wśród władz publicznych wyróżnia władzę ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą. Władza ta jest sprawowana przez podmioty wymienione w ust. 2 tego przepisu, tj. Sejm, Senat, Prezydenta RP i Radę Ministrów oraz sądy i trybunały. Minister Sprawiedliwości jest więc organem władzy publicznej, stosownie do przepisu art. 4 ust. 1 ustawy, zaś zgodnie z art. 4 ust. 3 ustawy, podmioty, o których mowa w ust. 1 i 2 obowiązane są do udostępnienia informacji publicznej będącej w ich posiedzeniu. Ustawa o dostępie do informacji publicznej znajduje zastosowanie jedynie wówczas, gdy wniosek o udzielenie informacji publicznej dotyczy informacji w jej rozumieniu, a więc o faktach i danych istniejących w chwili jej udzielania, na co wielokrotnie zwracał uwagę w swoim orzecznictwie Naczelny Sąd Administracyjny. Stosownie do treści art. 13 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, udostępnienie informacji na wniosek następuje bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni, z wyjątkiem sytuacji przewidzianej w art. 13 ust. 2 i art. 15 ust. 2 ustawy. Udostępnienie informacji jest czynnością materialno-techniczną, natomiast jedynie odmowa jej udostępnienia oraz umorzenie postępowania w tym przedmiocie przybiera formę decyzji administracyjnej. Tak więc z bezczynnością organu na gruncie ustawy o dostępie do informacji publicznej mamy do czynienia wówczas, gdy organ zobowiązany do podjęcia czynności materialno-technicznej lub wydania określonego aktu, nie czyni tego w terminie wskazanym w przepisach prawa. Analizując wniosek P. K. o udostępnienie informacji publicznych z dnia 24 stycznia 2005 r., należy w pierwszej kolejności wskazać, że pytania w nim zawarte oznaczone numerami 1, 2, 3, 9, 10, 13 oraz 8 i 11 stanowią żądanie udostępnienia informacji publicznych w rozumieniu ustawy o dostępie do informacji publicznej, gdyż dotyczą konkretnych faktów i danych związanych z szeroko rozumianą problematyką zwalniania etatów i stanowisk sędziowskich w sądach wojskowych oraz ich obsadzania (pkt 1, 2, 3, 8, 9, 10), jak również danych urzędników Ministerstwa Sprawiedliwości zajmujących się służbowo tymi sprawami (pkt 11 i 13). Stanowisko organu zaprezentowane w piśmie z dnia [...] lutego 2005 r., jakoby zdecydowana większość pytań skarżącego nie mogła być uznana za wnioski o udostępnienie informacji publicznej, w dodatku bez podania o jakie pytania chodzi, nie jest trafne, natomiast powołanie się na orzecznictwo NSA w odniesieniu do wniosku jako całości, a nie konkretnych pytań, nie jest przekonujące. W związku z powyższym, Sąd zobowiązał Ministra Sprawiedliwości do rozpatrzenia wniosku skarżącego w zakresie określonym pytaniami 1, 2, 3, 9, 10 i 13 w całości, natomiast w zakresie określonym pytaniami 8 i 11 w części, w jakiej informacja nie została udostępniona (pkt 8 – liczba etatów, natomiast pkt 11 – imię i nazwisko). Wobec przyjęcia, iż organ w odniesieniu do pytań w pkt 8 i pkt 11 udzielił informacji w zakresie liczby stanowisk w Wojskowym Sądzie Okręgowym w W. oraz stanowiska osoby zajmującej się ustalaniem potrzeb kadrowych sądownictwa wojskowego i sposobu procedowania w tej sprawie, Sąd oddalił skargę jako nieuzasadnioną. Z kolei pytania w pkt 4, 5, 6, 7 i 12, zawarte we wniosku skarżącego z dnia 29 stycznia 2005 r. nie dotyczą informacji publicznej, lecz są w istocie wnioskami o wykładnię prawa (pkt 4, 5, 6), polemiką z informacjami zawartymi w piśmie z dnia [...] grudnia 2004 r. bądź też żądaniem wyjaśnień przyczyn niezachowania przez organ terminu określanego w art. 13 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej (pkt 13), podczas kiedy w takiej sytuacji skarżącemu przysługuje środek prawny w postaci skargi na bezczynność organu. Skoro zatem w odniesieniu do wskazanych wyżej pytań nie mogła być zastosowana ustawa o dostępie do informacji publicznej, Sąd w tym zakresie odrzucił skargę. Mając powyższe na względzie Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, na podstawie art. 149, 151 i 58 § 1 pkt 6 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), orzekł jak w sentencji wyroku. O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 206 powołanej wyżej ustawy. |